Skkn một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng màu sắc trong bài vẽ cho học sinh lớp 6a2 trường trung học cơ sở sùng phài – tp lai châu – tỉnh lai châu

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN PHẠM VI ẢNH HƯỞNG
VÀ HIỆU QUẢ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng xét công nhận phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả
áp dụng sáng kiến cấp cơ sở TP Lai Châu.
Tôi ghi tên dưới đây:

Số
TT
1

Họ và tên

Ngày tháng Đơn vị công tác
năm sinh

Chức
danh

Bùi Hà Vân 11/06/1986 THCS Sùng Phài Giáo viên

Trình độ
chun mơn

Ghi
chú

Đại học sư
phạm mĩ thuật

Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: " Một số biện pháp nâng cao
hiệu quả sử dụng màu sắc trong bài vẽ cho học sinh lớp 6a2 trường Trung
học cơ sở Sùng Phài – TP Lai Châu – tỉnh Lai Châu "
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chuyên môn Mĩ thuật - THCS
- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:
Tại trường THCS Sùng Phài – TP Lai Châu ngày 01 tháng 09 năm 2020
Tại trường THCS Giang Ma – huyện Tam Đường ngày 01 tháng 10 năm
2020
- Mô tả bản chất của sáng kiến đề nghị công nhận phạm vi ảnh hưởng
và hiệu quả áp dụng:
* Trước khi áp dụng sáng kiến:
Năm học 2020 – 2021 trường THCS Sùng Phài có 161 học sinh với 100%
là con em dân tộc Mông, Dao nằm trên địa bàn xã điều kiện kinh tế xã hội còn
gặp rất nhiều khó khăn và thiếu thốn, nhận thức của các hộ gia đình và học sinh
cịn nhiều hạn chế, nhiều em đi học khơng có đủ đồ dùng học tập, các em ít
được tiếp xúc với thế giới quan bên ngoài nên năng lực giao tiếp và cảm nhận về
cái đẹp còn rất hạn chế. Nhiều em trong độ tuổi đi học thường phải ở nhà lên
nương làm rẫy, chăn trâu, lấy củi nên việc thu hút các em có động lực đến

skkn


2
trường là những vấn đề trăn trở của các thầy, cô giáo ở đơn vị nhà trường cũng
như các cấp quản lý.
Với nhiệm vụ được giao là giáo viên giảng dạy môn Mĩ thuật bản thân tôi
nhận thấy để giúp các em phát triển toàn diện nâng cao nhận thức về tính thẩm
mỹ phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của các em thì người giáo viên cần có
sự tâm huyết nhiệt tình, tìm tịi đổi mới vận dụng các kiến thức hiểu biết của
mình để truyền lửa cho các thế hệ học sinh.

Qua nhiều năm giảng dạy, bản thân tôi nhận thấy giáo viên dạy bộ môn Mĩ
thuật nắm chắc chương trình và kiến thức mĩ thuật, biết vận dụng đổi mới
phương pháp dạy học, lấy học sinh làm trung tâm và trân trọng sự sáng tạo dù
nhỏ của học sinh, biết sử dụng hệ thống câu hỏi, phương pháp, đồ dùng dạy học
để hướng dẫn học sinh phát triển và thực hành bài vẽ.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện tơi nhận thấy thực trạng như sau:
*Về phía học sinh:
- Nhiều em chưa có kĩ năng vẽ do các em khơng biết lựa chọn hình ảnh,
bố cục và thể hiện màu sắc trong bài vẽ lại càng khó nhất là với đối tượng học
sinh là người dân tộc như ở trường THCS Sùng Phài.
- Học sinh thiếu dụng cụ học tập như bút chì, giấy A4, màu vẽ nếu có màu
vẽ thì chủ yếu sử dụng bằng bút sáp màu.
- Sự chú ý của các em lại chưa bền, khả năng tập trung chưa cao nên học
sinh thường nóng vội, quan sát qua loa, chưa hiểu thấu đáo đã bắt tay vào vẽ ngay.
- Trong quá trình sử dụng màu sắc, các em thiếu kĩ năng tô màu nên chưa
gọn gàng, nguệch ngoạc, chưa biết cách tô màu đậm nhạt, cách pha màu, phối
màu sao cho hài hoà hợp lý cho nên tiết học đạt hiệu quả khơng cao.
- Nhiều học sinh khơng hồn thành bài, chỉ dừng lại ở phần vẽ chì có em
vẽ được màu nhưng khơng có đậm nhạt sáng tối, đó là vẽ màu quá nhiều trong
bài, màu vẽ lung tung...
Nhiều học sinh chưa có kỹ năng trình bày ý tưởng, nhận xét đánh giá cảm nhận
về các tác phẩm nghệ thuật, các bài vẽ của bạn bè..

skkn


3
Về cơ sở vật chất: nhà trường chưa có phịng học bộ mơn, chưa có giá vẽ,
chưa có các chất liệu màu để giảng dạy.
Về phía phụ huynh học sinh: chưa quan tâm đầu tư cho việc học của con em

còn để thiếu đồ dùng học tập.
Kết quả thực tế cho thấy số học sinh được xem là có khả năng thể hiện
màu trong bài vẽ đẹp, tươi sáng... nổi trội hơn các em khác chiếm rất ít (5-7%
tổng số học sinh). Để phân biệt màu sắc trong bài lớp 6, nhiều em khơng có hộp
màu để tìm hiểu và so sánh màu sắc. Đó là một nguyên nhân dẫn đến tiết dạy
chưa thành công.
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng trên tơi đã tiến hành nghiên cứu tìm hiểu
các giải pháp để khắc phục giúp các em phát triển năng lực thẩm mỹ trong mỗi
bài vẽ của mình.
Giải pháp 1. Giúp học sinh làm quen với màu sắc và các chất liệu màu.
* Mục tiêu: Trong quá trình nhận lớp, qua nhiều kênh thông tin tôi được
biết tại trường Tiểu học Sùng Phài chưa có giáo viên mĩ thuật chỉ có giáo viên
dạy kê, nên khi bước chân vào trường Trung học cơ sở để nâng cao hiệu quả sử
dụng màu sắc trong bài vẽ đối với các em tôi đã giới thiệu và hướng dẫn cho các
em sử dụng màu sắc một cách hài hòa và hợp lý trong bài vẽ thực hành cho các
em là điều hết sức cần thiết.
* Điểm mới.
Bước 1: Hình ảnh màu sắc
Để giúp các em cảm nhận về màu sắc một cách sâu sắc, tinh tế giáo viên
cần giới thiệu cho học sinh nguồn gốc từ ba màu chính có sẵn trong tự nhiên,
với ba màu chính này phối hợp và pha trộn được các cặp màu nhị hợp, cặp màu
bổ túc, màu tương phản, đặc biệt những màu sắc trong thiên đó được thể hiện rất
rõ ở những chiếc cầu vồng sau mỗi cơn mưa ... việc sử dụng màu sắc trong bài
vẽ có tác dụng trở lại đối với giáo viên. Chính vì vậy q trình hướng dẫn học
sinh sử dụng màu sắc trong bài vẽ thực hành, trong quá trình giảng dạy mơn Mĩ
thuật tơi rất coi trọng việc sử dụng màu, vì vậy bao giờ tơi cũng đưa ra yêu cầu
học sinh phải có sự chuẩn bị bài ở nhà và đặc biệt là chuẩn bị đầy đủ dụng cụ

skkn

4
học tập vẽ nhất là màu vẽ. Trước hết cần cho học sinh hiểu được ngôn ngữ của
hội họa là: "Màu sắc..." một cách đơn giản nhất. Đó chính là sự cảm nhận những
giá trị nổi bật những điều sâu sắc tế nhị và đẹp đẽ của nghệ thuật thể hiện qua
bài vẽ, sau đó tơi mới hướng dẫn sử dụng màu sắc
Bước 2: Vật thật trong cuộc sống
Trong đời sống hằng ngày màu sắc có ý nghĩa rất quan trọng và màu sắc luôn
hiện diện xung quanh cuộc sống của các em, ngay nơi các em đang sinh sống
hàng ngày cũng ẩn trong đó bao nhiêu thú vị về màu sắc. Vì vậy trong giờ học
mĩ thuật tơi ln yêu cầu các em chuẩn bị những mẫu vật thật trong cuộc sống
như: Các loại lá cây đủ màu sắc, các loại hoa có nhiều màu sắc khác nhau,
nhũng cành lau, lá khô, những quả chanh, quả cam, quả bưởi ... là những mẫu
vật gần gũi và các em dễ tìm kiếm, điều này giúp tiết kiệm được rất nhiều chi
phí mỗi khi giáo viên chuẩn bị thực hiện tiết dạy, ngồi ra cịn tăng sự kích thích
khám phá tìm hiểu về các sự vật hiện tượng xung quanh, khi học sinh chuẩn bị
các vật mẫu có màu sắc khác nhau các em cũng sẽ quan sát, lựa chọn và tìm
hiểu về các bộ phận, hình dáng, kích thước, màu sắc của vật mẫu.
Bước 3: Giáo viên giới thiệu bộ màu vẽ
Đối với địa bàn trường 100% các em là đồng bào dân tộc nên gần gũi với
các em chính vẫn là hộp sáp (chất liệu dễ tìm kiếm, rẻ tiền).Ngồi ra tơi cịn
chuẩn bị bút vẽ (bút lơng), bảng pha màu, dao nghiền màu, keo pha màu, màu
bột... để hướng dẫn các em quan sát, làm quen với các chất liệu màu khác nhau
mà các em chưa được làm quen. Trên cơ sở đó, tơi đã hướng dẫn học sinh tìm
hiểu, làm quen với màu sắc như sau:
* Cách thực hiện:
+ Nêu ba màu cơ bản?

- Màu đỏ, màu vàng, màu lam...

skkn


5
+ Từ ba màu trên pha trộn ra
những màu nào?

- Màu tím, xanh lục, da cam (màu nhị hợp).

*GV giải thích: hai màu gốc pha
trộn với nhau được màu thứ ba
(gọi là màu nhị hợp).

- Màu nhị hợp đứng cạnh màu cơ bản cịn

+ Cặp màu bổ túc là gì?
Hai màu trong cặp bổ túc khi đặt

lại.

cạnh nhau sẽ tôn nhau thêm rực
rỡ.

- Đỏ, nâu, da cam...
+ Kể tên gam màu nóng?
( cảm giác ấm nóng)

skkn

6
Kể tên gam màu lạnh? (cảm
giác mát lạnh)

+ Khi sử dụng màu sắc cần chú
ý gì?
-Xanh lam, xanh lục, xanh da trời...

- Vẽ màu đều, mịn, có đậm, nhạt, nóng,
lạnh rõ ràng.
- Đây là vịng màu tuần hồn và vịng màu cơ bản, giúp HS nhận biết được gam
màu và các cặp màu...

Khi học sinh được làm quen với màu sắc, giáo viên cần lưu ý trang bị cho học
sinh nắm chắc kiến thức về màu sắc nhất là cách pha trộn từ ba màu cơ bản,

skkn


7
cách sử dụng màu các em không chỉ hiểu biết tốt về màu mà còn thể hiện màu
trên bài vẽ một cách sinh động, sáng tạo.
Cùng với việc làm quen với màu sắc cần hướng dẫn cho học sinh một số thao tác
khi cầm bút sử dụng màu với các khái niệm như trèn màu, trộn màu, vẽ màu...
Dạy cho học sinh cách pha trộn màu sắc giúp các em có vốn kiến thức về màu sắc
để các em nắm được cách sử dụng màu sắc và thể hiện màu sắc một cách rõ ràng
theo các yêu cầu sau:
+ Chọn màu phù hợp với khả năng sử dụng của mình và phù hợp với bài vẽ.
+ Biết cách pha trộn màu.
+ Vẽ màu và chú ý đến độ đậm nhạt trong tranh

+ Vẽ màu đều, mịn theo gam nóng, gam lạnh…
+ Độ đậm nhạt của màu nền và hình ảnh chính cần khác nhau.
Ngồi ra để tăng phần hứng thú và sơi nổi cho tiết học, Tơi cũng tìm tịi và thiết
kế những thẻ màu, kết hợp chơi trò chơi, một số phần mềm về cách nhận biết
màu sắc cũng như nhận biết các chất liệu màu, cùng với đó là kết hợp với những
phương pháp dạy học mới vào giảng dạy để các em không cảm thấy nhàm chán,
không coi mơn mĩ thuật chỉ là mơn phụ, từ đó các em thêm u thích và kích
thích sự tìm tịi khám phá môn học.
Giải pháp 2. Hướng dẫn học sinh biết pha màu trên các chất liệu màu.
* Mục tiêu.
Trong thực tế cho thấy, với giải pháp hướng dẫn học sinh biết pha màu sẽ
giúp các em học sinh nắm được cách pha màu với tỉ lệ màu khác nhau sẽ tạo ra
các màu sắc khác nhau, giúp học sinh có thể sử dung linh hoạt vào bài thực
hành, từ đó bài vẽ thêm đẹp và sinh động. Xong với đối tượng học sinh là 100%
là học sinh dân tộc thiểu số nên việc có thể chuân bị chất liệu màu theo u cầu
của bộ mơn là rất khó, chính vì vậy trong giải pháp này tơi mạnh dạn thay đổi
hình thức dạy học để tạo điều kiện cho học sinh được pha màu trên nhiều chất
liệu khác nhau.
* Điểm mới.

skkn


8
Đối với các em học sinh người dân tộc như trường Tung học cơ sở Sùng Phài để
chuẩn bị mỗi em có các chất liệu màu khác nhau để thực hiện pha trộn màu sắc
là điều tương đối khó khăn do điều kiện kinh tế cịn nhiều hạn chế, chính vì vậy
thay vì u cầu mỗi em có một bộ màu để thực hiện pha trộn màu thì thơi đã có
hình thức chia nhóm lớp.
Ví dụ: Ở lớp 6A2 với tổng số học sinh là 24 em, tôi thực hiện chia lớp thành 4

nhóm, mỗi nhóm gồm 6 em, Giáo viên đặt tên nhóm theo tương ứng với các
phẩm chất của người học sinh ( nhóm Đồn kết, nhóm Chăm chỉ, nhóm Yêu
nước, nhóm Nhân ái). Khi thực hiện chia nhóm xong tơi sẽ u cầu mỗi nhóm sẽ
chuẩn bị 1 bộ màu với các chất liệu khác nhau như: Nhóm Đồn kết là màu sáp,
chì màu, nhóm Chăm chỉ là màu bột, nhóm Yêu nước là màu nước, nhóm Nhân
ái sẽ là bút dạ. Các nhóm sẽ thực hành pha màu trên các ngun liệu mà nhóm mình
có, ngồi ra còn được tham khảo chất liệu màu của các nhóm khác ở trong lớp.
Điểm mới ở trong giải pháp này giúp tôi và học sinh sẽ tiết kiệm tối đa chi phí
khi mua màu vẽ mà các em trong lớp vẫn có thể thực hành trên các chất liệu
màu khác nhau, bản thân các em cũng vơ cùng thích thú khi tự mình được trải
nghiệm trên các chất liệu màu đó.
* Cách thực hiện:
Giáo viên sẽ nêu cho cả lớp cách sử dụng, nhận biết đặc điểm, ưu điểm, nhược
điểm của các chất liệu để học sinh nắm được như:
* Màu bột.
- Dùng nước sạch, keo hoặc hồ dán pha loãng để trộn các màu với nhau sẽ tạo ra
màu mới, phải nghiền kỹ trước khi vẽ.
- Nếu thay đổi lượng màu pha trộn, màu pha được sẽ có sắc màu thay đổi
khác nhau.
Keo là chất giữ cho màu không bị bong, thường được làm từ da trâu,
xương cá...
- Ưu điểm: Vẽ nhanh, chóng khơ, dễ sử dụng trên mọi chất liệu, có thể cọ rửa
trong khi vẽ bài, dễ tạo được sắc độ cho bài vẽ, thể hiện độ đậm nhạt rõ ràng.
- Nhược điểm: Bề mặt thô, không bền với thời gian.

skkn


9
* Màu nước.

- Dùng nước sạch pha trộn các màu với nhau( pha loãng) sẽ tạo ra màu nước.
Khi pha cho lượng nước vừa phải, tránh đặc quá hoặc loãng quá.
- Nếu pha quá nhiều màu với nhau thì màu pha được sẽ bị xỉn.
- Ưu điểm: bài vẽ đẹp, mịn có độ trong sáng mềm mại.
- Nhược điểm: lâu khơ, khó dùng trên mọi chất liệu, hay bị loang màu.
* Với hai loại màu này tôi đã vận dụng minh họa, thao tác cho các em vào giờ
học trên lớp. Kết quả thu được là hầu hết các em hứng thú, say sưa và biết cách
pha trộn màu tại lớp, đạt 60- 70% số HS thích vẽ màu bột vì màu bột vẽ mạnh
dạn, tẩy rửa dễ dàng. Cịn 30- 40% số HS thích vẽ màu nước bởi màu nước vẽ
nhẹ nhàng, khi vẽ hay bị loang màu.

*. Sáp màu, chì màu.
Có thể vẽ chồng các màu lên nhau để tạo ra một màu khác.
Nên vẽ đều, mịn có thể phối hợp với màu nước hay bút dạ. Ví dụ: dùng
sáp màu vẽ thêm lên mảng màu nước, vẽ các mảng màu đậm hơn bằng bút dạ
bên cạnh những mảng màu vẽ bằng sáp màu.
Với loại màu này thì học sinh thường xuyên tiếp xúc nên các em vận dụng trong
bài vẽ khá sinh động và phong phú. Để sử dụng tốt loại màu sáp này tôi yêu cầu
các em nắm chắc kiến thức cũ: Từ ba màu gốc pha trộn với nhau tạo ra ít nhất
sáu màu. Tơi đưa ra những câu hỏi
+ Nêu cách pha trộn màu?

+ Vẽ một lượt màu này rồi trèn một lượt
màu kia.

skkn


10
+ Tạo màu mới là màu gì?

+ Là màu nhị hợp.

- Đỏ + Vàng = Da cam
- Vàng + Xanh lam = Xanh lục
- Lam + Đỏ = Tím

+ Cách vẽ màu như thế nào?

+ Vẽ đều tay, mịn, không chườm ra ngồi.

Tơi cho học sinh thực hành trên giấy A4. Các em tự vẽ hình quả cam, hình chiếc
lá, hình quả cà tím.
Bước 1: Dùng bút màu vàng vẽ một lượt kín hình, rồi dùng bút màu đỏ vẽ lại
một lượt trèn kín hình quả cam
- cho một sản phẩm quả cam có màu da cam.

Bước 2: Dùng bút màu vàng vẽ một lượt kín hình, rồi dùng bút màu lam vẽ lại
một lượt kín hình chiếc lá cho một sản phẩm chiếc lá màu xanh lục.

skkn


11
Bước 3: Dùng bút màu lam vẽ một lượt kín hình, rồi dùng bút màu đỏ vẽ lại một
lượt kín hình quả cà - cho một sản phẩm quả cà màu tím.

Màu sáp được pha trộn khá sinh động và đủ màu để thể hiện được nó các em
khơng pha trộn màu lung tung, tránh sử dụng màu đen, màu trắng.
Các bước thực hiện từ dễ đến khó

Chì màu

Sáp màu

skkn


12
Kết quả đạt được các em thực hiện được các sản phẩm theo ý thích

* Bút dạ.
Bút dạ là chất liệu dễ thấy, học sinh rất thích sử dụng vì có màu sắc rõ ràng. Tơi
hướng dẫn các em dùng vẽ các đường viền họa tiết rất nổi, đẹp. Nhưng khi pha
trộn màu khó thể hiện được độ đậm nhạt hay bị nhịa nên khơng dùng bút dạ để
vẽ màu của họa tiết và màu nền.

Giải pháp 3: Cách thể hiện (sử dụng) màu trong bài vẽ tranh.
* Mục tiêu:
Khi vẽ hình ảnh xong học sinh vận dụng một cách linh hoạt cách pha màu
để thể hiện trên bài vẽ của mình, có thể sử dụng màu sắc theo gam màu như:
Gam màu nóng, gam màu lạnh làm sao bài vẽ được hài hòa và đẹp mắt nhất.
* Điểm mới:
Làm quen với màu sắc, thao tác khi sử dụng màu là yếu tố quan trọng. Nhưng
quan trọng nhất để tạo ra sản phẩm đẹp thì các em phải biết thể hiện màu trên
bài vẽ tranh của mình. Màu sắc cần có đậm có nhạt và phù hợp với nội dung , vẽ
màu làm rõ trọng tâm và có sự hài hịa chung.
* Cách thực hiện:
Tơi hướng dẫn học sinh cụ thể nội dung từng bài, chia ra các dạng sau:
*Dạng 1:Vẽ các hình cơ bản( Hình vng, hình trịn, đường diềm...)

skkn


13

* Dạng 2 : Vẽ tranh theo chủ đề (tranh sinh hoạt, tranh lễ hội….)

- Đây là dạng bài thể hiện màu nền sáng, màu tối và ngược lại.
* Với dạng bài trang trí đồ vật này là dạng bài học sinh phải tự phát hiện
được hình dáng đồ vật này phù hợp với kiểu trang trí nào để vận dụng vào bài vẽ
cho hợp lý. Giáo viên cần lưu ý cho học sinh nắm chắc các yếu tố về hình mảng,
họa tiết, màu sắc vận dụng qua đó học sinh làm bài tốt và cảm nhận được nét
đẹp mọi vật xung quanh biết trân trọng và gìn giữ chúng.
Để giúp học sinh có tư duy phong phú mở rộng hiểu biết với thế giới quan
bản thân tôi tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy để giới
thiệu cho các em về các tranh ảnh, tác phẩm hội hoạ để các em mở rộng hiểu
biết cảm nhận về cái đẹp qua mỗi tác phẩm. Ngoài ra giải pháp trên cũng góp
phần khắc phục được phần nào sự thiếu thốn của cơ sở vật chất do thiếu tranh
ảnh, màu vẽ, thiếu đồ dùng dụng cụ dạy học giáo viên không phải hoạt động
nhiều như khi dạy bằng bảng, mà giáo viên có thời gian để theo dõi giúp đỡ
những học sinh cịn yếu cịn thiếu kĩ năng góp phần tăng sự hứng thú cho học
sinh trong học tập.

skkn


14
Giải pháp 4: Kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực hành, rèn kĩ năng
trình bày ý tưởng, kĩ năng quan sát, nhận xét và đánh giá sản phẩm, khích
lệ động viên kịp thời.

* Mục tiêu:
Đối với việc dạy học thì học sinh có bài vẽ đẹp, màu sắc hài hịa là mục
tiêu quan trọng nhất, đó chính là kết quả cuối cùng để đánh giá tiết dạy có thành
cơng hay khơng, chính vì vậy học sinh ứng dụng việc tìm hiều về màu sắc, chất
liệu màu và ứng dụng khả năng pha màu vào bài vẽ tranh là kết quả cuối cùng
để đánh giá chất lượng môn học, bên cạnh đó giáo viên phải rèn cho học sinh kỹ
năng trình bày để học sinh trình bày được ý tưởng của mình, đồng thời quan sát,
nhận xét bài vẽ của nhóm và các nhóm xung quanh sau đó đưa ra được quan
điểm riêng từ đó đánh giá sản phẩm và bổ sung góp ý cho các bạn trong lớp.
Giáo viên đóng vai trị là người dẫn dắt, bổ sung và ngoài ra những lời
động viên kịp thời cũng giúp tinh thần học tậ của các em thoải mái, tiết học
không nặng nề, hiệu quả bài vẽ được nâng cao.
* Điểm mới:
Đây là kĩ năng rất cần thiết, bởi đó cũng chính là mục tiêu của mơn mĩ thuật
ở trường, vẽ màu phải rõ đặc điểm của đối tượng không vẽ chung chung. Vẽ
màu thì khơng vẽ hình q chi tiết cụ thể sẽ rất khó để thể hiện, màu có thể vẽ
như thực hoặc theo cảm hứng, song cần chú ý. Tương quan giữa các màu, không
vẽ độc lập từng màu, chú ý đến độ đậm nhạt của các màu gam màu để thể hiện
được tính chất bài vẽ.
Giáo viên khi dạy cần quan tâm đến: Phát triển kĩ năng vận dụng kiến thức vẽ
màu vào bài vẽ tranh. Kĩ năng này phát triển sẽ giúp học sinh ln tích cực, chủ
động, sáng tạo trong học tập và vận dụng để làm đẹp những vật dụng trong cuộc
sống, sinh hoạt thường ngày của các em, góp phần nâng cao năng lực thẩm mĩ,
biết yêu cái đẹp và giáo dục nhân cách, nếp sống văn minh ở mọi lúc, mọi nơi.
* Cách thực hiện:
Khi đã thực hành xong giáo viên sẽ đóng vai trị là người hướng dẫn, thưởng
thức sản phẩm, học sinh sẽ phát triển kĩ năng thuyết trình, trình bày ý tưởng (của

skkn

15
cá nhân hoặc của nhóm), kĩ năng giao tiếp, chia se kinh nghiệm, nâng cao khả
năng phân tích, đánh giá, tự đánh giá.
Hình thức tổ chức ở hoạt động này chủ yếu là thảo luận nhóm, giáo viên cho
các nhóm trình bày sản phẩm của nhóm mình, các nhóm lên trình bày ý tưởng
các bạn trao đổi, chia sẻ cam nhận, nhận xét đánh giá sản phẩm của mình, của
các bạn. Học sinh được nói lên ý tưởng của mình thể hiện trong sản phẩm. Đây
là cơ hội để rèn kỹ năng thuyết trình cho học sinh. Giáo viên tơn trọng các ý
kiến chia sẻ, các cảm nhận của học sinh từ đó động viên, khích lệ các em tránh
áp đặt để học sinh nhận xét theo cách nhìn của người lớn. Đối với những sản

Với môn học này yêu cầu giáo viên phải là người trực tiếp và giúp học
sinh có cái nhìn tổng thể, từ hình vẽ cũng như cách sắp xếp bố cục sao cho vừa
với phần giấy quy định. Giáo viên cần tạo được sự thoải mái trong khi vẽ, cũng
như giúp học sinh có óc tư duy, sáng tạo,cũng như óc tưởng tượng của học sinh,
nhằm giúp học sinh có những bài vẽ có kết quả cao, cũng như sự tự tin trình bày
ý tưởng trong các sản phẩm mà mình làm ra, kịp thời động viên tinh thần học
tập của các em trong tiết học, tạo cho học sinh có tính mạnh dạn hơn khi xung
phong phát biểu, xây dựng bài. Tránh tình trạng có lời lẽ làm các em tự ti mặc
cảm xấu hổ như chê bai những học sinh bài làm chưa được tốt mà giáo viên cần
động viên khích lệ chỉ ra được điểm em đã làm tốt, mặt nào chưa tốt để giúp học

skkn


16
sinh đó tự tin và dần trở lên u thích môn học và tiến bộ hơn trong những bài
vẽ sau.
4. Hiệu quả do sáng kiến đem lại:

- Hiệu quả kinh tế:
Thông qua việc áp dụng sáng kiến, qua thực tế giảng dạy, việc hướng dẫn tỉ
mỉ, từng bước các kỹ năng sử dụng màu sắc trong bài vẽ cho học sinh lớp 6a2 ở
trường Trung học cơ sở Sùng Phài thì hầu hết các em có khả năng hồn thiện tốt
bài vẽ, các em đã biết cách sử lý đậm nhạt, sáng tối, làm tăng lên sự sắc nét của
các bức tranh, một số bài vẽ sử dụng màu sắc một cách tài tình thể hiện sự tinh
tế, sự hài hịa trong cách thể hiện, ngồi ra các em cịn mạnh dạn, tự tin nói lên
được tâm tư tình cảm của mình, giải thích được ý nghĩa của các tác phẩm của
mình, biết quan sát, nhận xét cũng như góp ý bài vẽ của bạn.
Trước đây, giáo viên thường yêu cầu mỗi em chuẩn bị một hộp màu khác
nhau, mỗi một em sẽ mua một hộp màu ước tính màu sáp là 24.000 đồng/ 1 hộp
hoặc màu nước là 34.000 đồng/ 1 bộ, ước tính tại lớp 6A2 có 24 học sinh thì
phải mất 576.000 đồng đến 816.000 đồng để mua màu vẽ. Sau khi áp dụng sáng
kiến và chia lớp thành nhóm, mỗi nhóm gồm 6 em mua 1 bộ màu thì đã tiết
kiệm được rất nhiều chi phí cho các em học sinh khi thực hành vẽ mà các em lại
có thể sưu tầm và thực hành trên nhiều chất liệu khác nhau, giá thành rút lại chỉ
4000 đồng đến 10.000 đồng/ 1 em học sinh ( vậy chỉ mất 96.000 đồng đến
240.000 đồng) tiết kiệm được 384.000 đồng đến 544.000 đồng.
Bảng: Thống kê số tiền tiết kiệm được của học sinh lớp 6A2 năm học 2019 –
2020 và 6A2 năm học 2020 - 2021 sau khi áp dụng sáng kiến tại trường THCS
Sùng Phài thành phố Lai Châu:
Thông kê
PP

Số học
sinh

Tổng số
màu vẽ
của 01

HS/năm

Số tiền
Số tiền
một hộp
một hộp
màu sáp, màu nước, Ghi chú
chì màu
màu bột
(VNĐ)

(VNĐ)

Phương pháp cũ

24

24 hộp

576.000

816.000

Phương pháp mới

24

8 hộp

192.000

272.000

skkn


17
Số tiền tiết kiệm

384.000

544.000

* Nhận xét: Như vậy số tiền tiết kiệm được trên một lớp là 384.000 đồng
đến 544.000 đồng, tuy số tiền không lớn nhưng đối với đối tượng 100% làhọc
sinh dân tộc như trường THCS Sùng Phài.
- Hiệu quả kĩ thuật:
+ Đối với giáo viên: Giáo viên tự tin trong quá trình giảng dạy với các
hình thức, phương pháp tổ chức dạy học phù hợp đối tượng, từ đó tạo hứng thú,
thu hút, phát huy tính tích cực của học sinh, nâng cao chất lượng môn học,
truyền đạt kiến thức để HS nắm được kiến thức vận dụng vào bài vẽ và trong
cuộc sống sinh hoạt hằng ngày góp phần nâng cao chất lượng, tính sáng tạo phát
huy năng lực thẩm mỹ của học sinh
+ Đối với học sinh: Giải pháp đã giúp học sinh biết cách trình bày bài vẽ
đẹp, có đậm nhạt và có tính thẩm mỹ. Phát huy năng lực tư duy sáng tạo của học
sinh cao hơn thể hiện ở khả năng quan sát, nhận xét, cách vẽ hình ảnh và đặc
biệt là khả năng sử dụng sáng tạo vẽ màu trong bài thực hành. Ngồi ra cịn phát
huy được kĩ năng trình bày ý tưởng sáng tạo, biết quan sát, nhận xét bài vẽ của
các bạn trong nhóm, lớp.
- Hiệu quả về mặt xã hội.

Sau thời gian triển khai biện pháp nâng cao chất lượng, so sánh giữa lớp
áp dụng sáng kiến là lớp 6A2 so với lớp 6A1 là lớp đối chứng không áp dụng
sáng kiến với tổng số 24 học sinh tôi nhận thấy bài thực hành của các em lớp
6a1 thể hiện tương đối đẹp, nhiều em tỏ ra có năng khiếu trong cách thể hiện về
hình ảnh xong các em còn lúng túng trong cách sử dụng gam màu, các em cịn
sự dụng màu theo cảm tính, một số bài sử dụng các màu sắc lịe loẹt khơng phù
hợp với nội dung các bức vẽ, chưa mạnh dạn trước đám đơng, chưa nói lên được
ý nghĩa của các bức tranh mình muốn thể hiện, chưa tự tin với bai vẽ của mình,
cịn e dè trong cách thể hiện và một số em cịn chưa tích cực trong các hoạt động
học, chưa có sự nhận xét góp ý cho các bài vẽ của các bạn trong lớp. Cụ thể kết
quả qua bài vẽ tranh của học kì I năm học 2020-2021 thu được như sau:

skkn


18
Bảng 1: Bảng so sánh kết quả kiểm tra khảo sát đầu năm và kết quả kiểm tra
học kì I năm học 2020 – 2021 của lớp 6A2 trường THCS Sùng Phài.

Năm học
Khảo sát đầu năm
( Chưa áp dụng)
Học kì I
( Áp dụng)

Xếp loại

Số HS
lớp 6a2

Đạt

Chưa đạt

TS

%

TS

%

24

7

29,16

17

70,8

24

24

100

0

0

Nhận xét: Qua số liệu trên cho thấy, tỷ lệ học sinh xếp loại từ Đạt ( trên trung
bình) bài kiểm tra học kì I lớp 6A2 năm học 2020– 2021 tăng 70,8% so với kết quả
khảo sát đầu năm học, đảm bảo mục tiêu và đăng kí chất lượng đầu năm.
Bảng 2: Bảng so sánh kết quả giữa lớp 6A2 và lớp 6A1 về số học sinh biết phối
màu, số học sinh biết tơ màu có độ đậm nhạt, sáng tối của bài kiểm tra học kì I
nam học 2020 – 2021:
Lớp

TSHS

Số học sinh
biết phối màu

HS biết tô màu Số bài đạt Số bài chưa đạt
đậm nhạt, sáng
tối…

6a2

24

24

24

24

0

6a1

24

18

11

24

0

Nhận xét: Qua số liệu trên cho thấy, số học sinh biết phối màu một cách đẹp
mắt, hài hòa của lớp 6A2 nhiều hơn lớp 6A1 6 học sinh và số học sinh biết tô màu có
độ đậm nhạt, sáng tối của lớp 6A2 nhiều hơn lớp 6A1 là 13 em.
Đánh giá lợi ích đã thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ
chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến tại trường THCS Giang Ma –
huyện Tam Đường – tỉnh Lai Châu
Hiệu quả kinh tế
+ Đối với giáo viên: Trước đây, Giáo viên mất nhiều thời gian chuẩn bị mua
màu vẽ cho từng học sinh hoặc giáo viên yêu cầu học sinh mua màu với nhiều chất

skkn


19
liệu với số tiền nhiều khó có thể phù hợp với điều kiện hồn cảnh của các em, với số
nhóm đã chia và định hướng giáo viên có nhiều chất liệu màu để hướng dẫn và cho
các em sử dụng đa dạng các dạng màu khác nhau.

Đặc biệt giáo viên vẫn đảm bảo được nội dung giảng dạy, học sinh hứng thú
với mơn học, thấy u thích, phát hiện và bồi dưỡng nhiều em có năng khiếu hội
họa.
+ Đối với học sinh: Học sinh yêu môn học, các em được thực hành với nhiều
chất liệu màu khác nhau, chính vì vậy các em rất hứng thú trong tiết học mĩ thuật,
biết sáng tạo nhiều cách sử dụng màu sắc khác nhau, vẽ bài có đậm, có nhạt, có sáng
có tối, bên cạnh đó cịn chủ động tự tin trình bày ý tưởng và cảm nhận của mình về
các bức vẽ của các nhóm bạn trong lớp.
Học sinh khơng mất nhiều thời gian, kinh phí cho việc mua các loại màu vẽ
đắt tiền phù hợp với điều kiện kinh tế cụ thể:
Bảng: Thống kê số tiền tiết kiệm được của học sinh 6A1 năm học 2020 –
2021 với 45 học sinh được chia thành 9 nhóm, sau khi áp dụng sáng kiến tại trường
THCS Giang Ma – huyện Tam Đường – tỉnh Lai Châu:
Thông kê
Số học
sinh

PP

Tổng số
màu vẽ
của 01
HS/năm

Số tiền
Số tiền
một hộp
một hộp
màu sáp, màu nước, Ghi chú
chì màu

màu bột
(VNĐ)

(VNĐ)
1.530.000

Phương pháp cũ

45

45 hộp

1.125.000

Phương pháp mới

45

18 hộp

432.000

Số tiền tiết kiệm

693.000

612.000
918.000

* Nhận xét: Như vậy số tiền tiết kiệm được trên một lớp là 693.000 đồng

đến 918.000 đồng, tiết kiệm chi phí học tập, rất phù hợp với điều kiện của
trường đặc biệt khó khăn như trường THCS Giang Ma – huyện Tam Đường –
tỉnh Lai Châu.
Hiệu quả kỹ thuật

skkn


20
+ Đối với giáo viên: Giáo viên tự tin trong quá trình giảng dạy với các
hình thức, phương pháp tổ chức dạy học phù hợp đối tượng, Trong quá trình
giảng dạy giáo viên cho học sinh thực hành vơi nhiều chât liệu màu khác nhau,
từ đó tạo hứng thú, thu hút, phát huy tính tích cực của học sinh, nâng cao chất
lượng môn học.
+ Đối với học sinh: Giải pháp đã giúp học sinh u thích mơn học, tiết
kiệm chi phí học tập, học sinh được trải nghiệm và thực hành trên nhiều chất
liệu màu khác nhau, biết cách pha màu và sử dụng màu sắc từng chất liệu màu,
chất lượng bài vẽ được nâng lên.
Hiệu quả về mặt xã hội
Sau thời gian triển khai biện pháp nâng cao chất lượng, so sánh giữa lớp
áp dụng sáng kiến là lớp 6A2 so với lớp 6A1 là lớp đối chứng không áp dụng
sáng kiến với tổng số 24 học sinh tôi nhận thấy bài thực hành của các em lớp
6a1 thể hiện tương đối đẹp, nhiều em tỏ ra có năng khiếu trong cách thể hiện về
hình ảnh xong các em còn lúng túng trong cách sử dụng gam màu, các em cịn
sự dụng màu theo cảm tính, một số bài sử dụng các màu sắc lịe loẹt khơng phù
hợp với nội dung các bức vẽ, chưa mạnh dạn trước đám đơng, chưa nói lên được
ý nghĩa của các bức tranh mình muốn thể hiện, chưa tự tin với bai vẽ của mình,
cịn e dè trong cách thể hiện và một số em cịn chưa tích cực trong các hoạt động
học, chưa có sự nhận xét góp ý cho các bài vẽ của các bạn trong lớp. Cụ thể kết
quả qua bài vẽ tranh của học kì I năm học 2020-2021 thu được như sau:

Bảng 1: Bảng so sánh kết quả kiểm tra khảo sát đầu năm và kết quả kiểm tra
học kì I năm học 2020 – 2021 của lớp 6A2 trường THCS Sùng Phài.

Năm học
Khảo sát đầu năm
( Chưa áp dụng)
Học kì I
( Áp dụng)

Xếp loại

Số HS
lớp 6a2

Đạt

Chưa đạt

TS

%

TS

%

24

7

29,16

17

70,8

24

24

100

0

0

skkn


21
Nhận xét: Qua số liệu trên cho thấy, tỷ lệ học sinh xếp loại từ Đạt ( trên
trung bình) bài kiểm tra học kì I lớp 6A2 năm học 2020– 2021 tăng 70,8% so với
kết quả khảo sát đầu năm học, đảm bảo mục tiêu và đăng kí chất lượng đầu năm.
Bảng 2: Bảng so sánh kết quả giữa lớp 6A2 và lớp 6A1 về số học sinh
biết phối màu, số học sinh biết vẽ màu có độ đậm nhạt, sáng tối của bài kiểm tra
học kì I năm học 2020 – 2021:
Lớp

TSHS

Số học sinh
biết phối màu

HS biết vẽ màu Số bài đạt Số bài chưa đạt
đậm nhạt, sáng
tối…

6a2

24

24

24

24

0

6a1

24

18

11

24

0

Nhận xét: Qua số liệu trên cho thấy, số học sinh biết phối màu một cách đẹp
mắt, hài hòa của lớp 6A2 nhiều hơn lớp 6A1 6 học sinh và số học sinh biết vẽ
màu có độ đậm nhạt, sáng tối của lớp 6A2 nhiều hơn lớp 6A1 là 13 em.

skkn


22

skkn


23

5. Đánh giá về phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến.
Từ những kết quả đã đạt được sau khi áp dụng sáng kiến" Một số biện pháp
nâng cao hiệu quả sử dụng màu sắc trong bài vẽ cho học sinh lớp 6a2 trừơng
Trung học cơ sở Sùng Phài " Tôi nhận thấy sáng kiến có thể áp dụng với đối
tượng học sinh ở các đơn vị trường bạn có điều kiện tương đồng với đơn vị nhà
trường. Vì vậy ngày 01 tháng 10 năm 2020 tôi đã đề xuất với đồng chí Nguyễn
Văn Đại giáo viên Mĩ thuật trường THCS Giang Ma – huyện Tam Đường – tỉnh
Lai Châu và xin phép Ban giám hiệu nhà trường cho phép dạy thực nghiệm tại
lớp 6A1 với tổng số 45 học sinh, các em 100 % đều là học sinh dân tộc Mơng và
Dao. Trong q trình dạy thực nghiệm của học kì I năm học 2020 – 2021 kết
quả đạt được như sau:
Danh sách những người và đơn vị đã áp dụng sáng kiến
Số
TT

Tên đơn vị/người
áp dụng

Địa chỉ

1

THCS Sùng Phài
GV: Bùi Hà Vân

Thành phố Lai

2

THCS Giang Ma
GV: Nguyễn Văn
Đại

Huyện Tam

Châu
Đường

Nội dung áp
dụng
Các biện pháp
trong sáng kiến
Các biện pháp trong
sáng kiến

Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật
và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.

skkn


24
Thành phố Lai Châu, ngày .... tháng 02 năm 2021
NGƯỜI NỘP ĐƠN

Bùi Hà Vân

skkn