Skkn một số giải pháp giúp trẻ 5 6 tuổi khám phá môi trường thiên nhiên thông qua dạo chơi tham quan ngoài trời

Tên sáng kiến: “Một số giải pháp giúp trẻ 5- 6 tuổi khám phá
môi trường thiên nhiên thông qua dạo chơi tham quan ngoài
trời”.
- Lĩnh vực áp dụng:
          Sáng kiến “Một số giải pháp giúp trẻ 5- 6 tuổi khám phá môi
trường thiên nhiên thơng qua dạo chơi tham quan ngồi trời” có
thể áp dụng cho các lĩnh vực: phát triển nhận thức, phát triển ngơn
ngữ, phát triển tình cảm xã hội, thẩm mỹ và thông qua các hoạt
động giáo dục trẻ trong ngày trong trường mầm non.
- Mô tả sáng kiến:
Môi trường thiên nhiên, nó bao gồm tất cả các sự vật hiện tượng,
các vấn đề về tự nhiên. Chúng ta không thể đi đến hết tất cả mọi
nơi, khơng thể tận mắt nhìn, chứng kiến hay trải nghiệm được mọi
thứ, thấy hết được các sự vật, hiện tượng. Nhưng nó lại là một kho

skkn


tàng kiến thức vô tận ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của
con người, cho nên con người nói chung và trẻ mầm non nói riêng
ln có nhu cầu khám phá thế giới xung quanh. Có lẽ ngay từ khi
cất tiếng khóc chào đời cho đến khi biết cầm nắm các vật trên tay
hay khi trẻ biết bước những bước đi chập chững đầu tiên của cuộc
đời trẻ đã muốn tìm hiểu và khám phá về thế giới xung quanh, đặc
biệt là thế giới thiên nhiên.
Thông qua hoạt động khám phá thiên nhiên giúp trẻ suy nghĩ được
nhiều hơn về những gì mà chúng nhìn thấy và đang làm, kích thích
trẻ quan sát, xem xét, dự đốn, suy luận các sự vật hiện tượng xung
quanh. Từ đó trẻ sẽ tiếp thu được những kiến thức về thế giới tự
nhiên.
Khám phá môi trường thiên nhiên thông qua hoạt động tham quan

dạo chơi ngồi trời cịn là mơi trường kích thích tính tị mị, ham
hiểu biết hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu của hoạt động học

skkn


tập, các hoạt động quan sát, so sánh, phân loại và phán đốn… sẽ
giúp trẻ hồn thiện các chức năng tâm lý, khả năng nhận thức, rèn
sự khéo léo linh hoạt của các giác quan, khả năng tri giác các sự vật
hiện tượng qua đó phát triển tư duy, trí tưởng tưởng, sáng tạo cho
trẻ.
Thông qua hoạt động khám phá mơi trường thiên nhiên giúp trẻ sẽ
có những suy nghĩ, tưởng tượng đa dạng, phong phú và tích cực
hơn về mọi thứ xung quanh trẻ. Những điều mà trẻ quan sát, tìm
hiểu và được trải nghiệm sẽ mang lại cho trẻ những nội dung, ý
nghĩa, màu sắc khác nhau giúp trẻ tiếp thu nhiều cái đẹp, yêu thích
cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp. Từ đó bồi đắp cho trẻ những
xúc cảm tích cực và lịng u thương giữa con người với con người,
con người với thiên nhiên giúp nhân cách của trẻ ngày càng được
hoàn thiện.

skkn


          Ở lớp tôi kiến thức, vốn hiểu biết về môi trường thiên nhiên,
khả tăng tư duy logic, tưởng tượng của trẻ còn hạn hẹp. Kỹ năng so
sánh, phân loại, ngôn ngữ diễn đạt của trẻ về môi trường xung
quanh còn yếu. Việc tổ chức cho trẻ đi tham quan dã ngoại khơng
thường xun.
 Thấy được hạn chế đó nên tơi đã lựa chọn đề tài “Một số giải pháp

giúp trẻ 5- 6 tuổi khám phá môi trường thiên nhiên thông qua dạo
chơi tham quan ngoài trời” để thực hiện nhằm cải thiện những hạn
chế của trẻ lớp mình.
+ Về nội dung của sáng kiến:
             Bản thân tôi hiểu được tầm quan trọng của mơi trường
thiên nhiên cũng như lợi ích của hoạt động khám phá môi trường
thiên nhiên đối với sự phát triển của trẻ với mong muốn đem đến
cho trẻ những cảm xúc, những hình ảnh, những biểu tượng phong

skkn


phú về cuộc sống xung quanh trẻ nên tôi đã đưa ra được các giải
pháp sau:
 Giải pháp 1: Cung cấp các biểu tượng, mở rộng vốn hiểu biết
về các sự vật hiện tượng đa dạng, phong phú xung quanh trẻ.
Mục đích:
- Giúp trẻ có các biểu tượng, mở rộng vốn hiểu biết về các sự vật
hiện tượng qua màu sắc, tên gọi, đặc điểm, ích lợi…Phát triển kĩ
năng quan sát, so sánh, phân loại, phán đốn, biết sử dụng ngơn
ngữ thơng qua việc trẻ miêu tả và giải thích những gì khám phá
được.
Nội dung và biện pháp:
- Trẻ mẫu giáo có sự tưởng tượng phong phú, nhưng kinh nghiệm
sống của trẻ cịn ít nên cần tạo cơ hội cho trẻ được quan sát, xem
xét, phỏng đoán các sự vật xung quanh, tôi dành thời gian cho trẻ

skkn

tự khám phá, trải nghiệm…khuyến khích trẻ nói lên suy nghĩ và cảm
nhận của mình về đối tượng đó.
- Tơi cho trẻ tiếp xúc với các sự vật, hiện tượng tự nhiên sống động
xung quanh trẻ để thỏa mãn sự tị mị mà trẻ ln nghi vấn, gợi mở
để trẻ đặt ra những câu hỏi và câu trả lời về thế giới xung quanh
như: Tại sao, như thế nào, điều gì sẽ xảy ra?...Sử dụng các câu hỏi
mở để khuyến khích trẻ trả lời bằng nhiều đáp án khác nhau như:
Hơm nay bầu trời như thế nào? Gió như thế nào? Tại sao cây có lá
vàng?...từ đó giúp trẻ có kỹ năng so sánh, phán đoán, phân loại, biết
dùng vốn từ để nói về đối tượng.
- Cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên trong các buổi dạo
chơi trong sân trường, tham quan vườn rau của bé, góc thiên
nhiên, vườn hoa, cây ăn quả…qua đó cơ rèn cho trẻ kĩ năng quan
sát, biết hướng vào đối tượng, lựa chọn vị trí quan sát, giúp mở

skkn


rộng vốn hiểu biết về các sự vật, hiện tượng hình thành thái độ tích
cực của trẻ với mơi trường xung quanh.
     - Tôi cung cấp biểu tượng cho trẻ bằng cách sử dụng tranh ảnh,
video…. gợi ý, kích thích trẻ quan sát, xem xét, phỏng đốn và hình
thành thói quen hiểu đúng, hiểu chính xác về các đối tượng quan
sát.
     Kết quả: Sau khi thực hiện giải pháp này tôi nhận thấy: 100%
trẻ được mở rộng vốn hiểu biếtvề các sự vật hiện tượng đa dạng và
phong phú hơn, 97% trẻ có kĩ năng so sánh, phân loại, phán đốn,
suy luận và sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt về môi trường thiên
nhiên.
Giải pháp 2: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động khám phá thế

giới thiên nhiên một cách tích cực
Mục đích:

skkn


        - Tạo môi trường cho trẻ được khám phá, được hoạt động tích
cực qua đó trẻ lĩnh hội tiếp thu những kiến thức về các hiện tượng,
sự vật xung quanh trẻ.
Nội dung và biện pháp:
     - Tôi cung cấp các đồ dùng, dụng cụ để trẻ được hoạt động và
khám phá về thiên nhiên như: Kính lúp, kính phóng đại, cân, nam
châm…Ví dụ: Cơ bắt những con kiến, muỗi  bỏ vào lọ thủy tinh và
trẻ có sử dụng kính lúp để soi và quan sát kỹ về cấu tạo của chúng,
qua đó cơ có thể cung cấp, giải thích rõ hơn về tên gọi, sinh sản, môi
trường sống của chúng…
     - Tận dụng cửa sổ, lan can, hành lang để trồng các loại cây, hoa,
gieo các loại hột hạt. Trẻ sẽ được cung cấp các kiến thức và kỹ năng
về chăm sóc, sự nảy mầm của hạt, các điều kiện để cây lớn lên và
khỏe mạnh… ở vườn trường tôi cùng trẻ trồng một số cây như cây
khoai lang, khoai tây, cây đậu đỗ theo từng mùa… cùng trẻ chăm

skkn


sóc, khi thu hoạch cơ và trị xúm xít cùng nhau nhổ một vài khóm
khoai, cùng hái vài quả đậu dưới con mắt tị mị và thích thú của
trẻ.
     - Ở trường tôi nuôi 1 số con vật gần gũi như: Con thỏ, chim bồ
câu...để trẻ được chăm sóc, quan sát và thảo luận qua đó biết được

tên gọi, đặc điểm bên ngoài thức ăn của chúng, đồng thời trau dồi
óc quan sát, so sánh, nhận xét và phán đốn của trẻ. Từ đó hình
thành ở trẻ tình cảm, thái độ đúng đắn đối với các con vật.
     - Ngoài ra tơi cịn phối hợp với nhà trường xây dựng góc thiên
nhiên, khu vui chơi với nước, cát sỏi, đá…trẻ vừa được vui chơi, vừa
được khám phá và trải nghiệm một cách thiết thực nhất.
Kết quả: Sau khi thực hiện giải pháp này tơi thu được kết quả như
sau: Góc thiên nhiên của lớp phong phú, sống động, đồ dùng cho trẻ
khám phá đầy đủ. 100% trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động
khám phá.

skkn


Giải pháp 3: Cho trẻ khám phá môi trường tự nhiên thơng
qua các hoạt động tham quan dã ngoại
Mục đích:
- Trẻ được tham quan, tìm hiểu, học hỏi các kiến thức, kinh nghiệm
từ thực tế.
Nội dung và biện pháp:
- Tổ chức tham quan là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt đối với trẻ.
Tùy điều kiện mà cơ có thể tổ chức cho trẻ tham quan ở gần trường
hay xa trường trong khoảng thời gian thích hợp. Ví dụ: Tham quan
cánh đồng lúa, vườn hoa công cộng. Khi tham quan trẻ được quan
sát, đàm thoại và trò chuyện về nội dung của buổi tham quan trẻ sẽ
học hỏi nhiều điều về cuộc sống xung quanh nơi trẻ sống bằng hình
ảnh thật, vật thật, con người thật. Nhất định những kiến thức mà
trẻ lĩnh hội được là vô cùng phong phú.

skkn

- Mỗi năm tôi phối kết hợp với nhà trường và phụ huynh tổ chức
cho trẻ tham gia một trải nghiệm…giúp trẻ mở rộng thế giới xung
quanh, mang lại cho trẻ những cơ hội trải nghiệm, từ đó trẻ có
những hiểu biết về thế giới thiên nhiên phong phú hơn, đa dạng
hơn, tìm thấy niềm đam mê của bản thân.
- Có thể tổ chức tham quan các di tích lịch sử của địa phương, khu
trang trại, xóm làng, khu trồng hoa, trồng rau…Ví dụ: Cho trẻ tham
quan “Nơng trại của bác nông dân” trẻ sẽ được tham gia các hoạt
động thực tế như: Cho cá ăn, làm đất gieo hạt, thu hoach rau quả,
chăm sóc gia cầm…Nhất định những kiến thức mà trẻ lĩnh hội được
là vô cùng phong phú.
Kết quả: Sau khi thực hiện giải pháp này tôi thu được kết quả như
sau: 100% trẻ thích thú khi được hoạt động ngoại khóa, tiếp thu
được nhiều kiến thức, kỹ năng từ trải nghiệm thực tế.
+ Về khả năng áp dụng của sáng kiến:

skkn


Sáng kiến có khả năng áp dụng rộng rãi cho giáo viên và đồng
nghiệp công tác trong lĩnh vực giáo dục trẻ mầm non.
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do
áp dụng giải pháp trong đơn theo ý kiến của tác giả với các
nội dung sau:
Sau khi thực hiện các giải pháp nêu trên tại lớp mình tơi thấy kiến
thức về mơi trường thiên nhiên phong phú, kĩ năng quan sát, so
sánh, phân loại và phán đoán của trẻ tiến bộ rõ rệt.
- Trẻ đã tị mị, thích khám phá mơi trường thiên nhiên hơn, hào

hứng tích cực, tự tin tham gia các hoạt động khám phá, trải
nghiệm.
- Các kĩ năng so sánh, phân loại, phán đốn, suy luận và sử dụng
ngơn ngữ để diễn đạt về môi trường thiên nhiên đã tiến bộ rất
nhiều, trẻ đã biết hướng vào đối tượng, lựa chọn vị trí quan sát,

skkn


giúp mở rộng vốn hiểu biết về các sự vật, hiện tượng hình thành
thái độ tích cực của trẻ với mơi trường xung quanh.
- Trẻ đã biết hình thành thói quen hiểu đúng, hiểu chính xác về các
đối tượng quan sát.
Sau khi áp dụng sáng kiến tôi đã thu được kết quả của trẻ lớp tơi
như sau:
BẢNG KẾT QUẢ
Tiêu chí

Trước khi

Sau khi thực So sánh

thực hiện

hiện

Trẻ có kiến thức về các sự

Đạt 25/35 =

Đạt

Tăng

vật hiện tượng thiên nhiên

70%

34/35=97%

27%

skkn


Kỹ năng quan sát, so sánh,

Đạt 28/35 =

Đạt

Tăng

phân loại, phán đốn của

80%

34/35=97%

17%

trẻ
Trẻ tích cực tham gia vào

Đạt 26/35 =

các hoạt động khám phá

74%

Đạt 34/35=

Tăng

97%

23%

Qua số liệu của bảng trên cho thấy, sau quá trình ứng dụng sáng
kiến: “Một số giải pháp giúp trẻ 5- 6 tuổi khám phá môi
trường thiên nhiên thông qua dạo chơi tham quan ngồi
trời” tơi đã thu được những kết quả tốt: Số trẻ có kiến thức về các
sự vật, hiện tượng thiên nhiên tăng 27%, kỹ năng quan sát, so sánh,
phân loại và phán đoán của trẻ tăng 17%, Trẻ tích cực tham gia
vào các hoạt động khám phá tăng 23%. Đặc biệt là trẻ đã mạnh
dạn, tự tin hơn trong việc sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt những vốn

skkn

hiểu biết của mình sâu sắc hơn về thế giới xung quanh một cách đa
dạng và phong phú, đồng thời là phương tiện giáo dục trẻ phát
triển một cách tồn diện.
Có thể nói, Thiên nhiên ẩn chứa bao điều kỳ diệu, giúp trẻ biết dung
động với cái đẹp và được nuôi dưỡng tâm hồn, hòa nhập với thiên
nhiên trẻ còn được khám phá nhiều điều bổ ích mới lạ, khơi dậy sự
tị mị. Hành trình khơn lớn của trẻ ln hiện hữu “Một vạn câu hỏi
vì sao” đó là những tị mị về vạn vật xung quanh, về những điều
mới mẻ đầy bí ẩn mà thiên nhiên mang lại.
+ Mang lại hiệu quả kinh tế: Phụ huynh cảm thấy hài lòng với
những thành công của trẻ, tin tưởng giáo viên và nhà trường,
thông cảm, sẻ chia với những khó khăn của cơ giáo, cung cấp vật
liệu, phụ giúp giáo viên trang trí lớp, làm đồ dùng đồ chơi, ủng hộ
cây hoa, cây cảnh cho trường lớp...

skkn


+ Mang lại lợi ích xã hội: Trẻ càng ngày hứng thú tham gia vào
các hoạt động khám phá môi trường thiên nhiên, trẻ tiếp thu được
nhiều cái đẹp, được trải nghiệm nhiều cảm xúc trong các hoạt động
trải nghiệm. Trẻ ngày càng mạnh dạn tự tin, thích tìm tịi khám phá
những điều mới mẻ hơn trong cuộc sống.
- Các thông tin cần được bảo mật (nếu có): Khơng
Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Điều kiện về cơ sở vật chất: Phịng học rộng thống, bàn ghế, kệ
giá đầy đủ, đồ dùng đồ chơi mua sẵn, các loại đồ dùng đồ chơi tự
làm, môi trường khám phá thực tế, các đồ dùng, nguyên vật liệu mở
cho trẻ hoạt động...
- Điều kiện về giáo viên: Giáo viên mầm non đạt chuẩn, yêu nghề,

nhiệt tình, ham học hỏi, sáng tạo.

skkn


- Điều kiện về trẻ: Trẻ phát triển bình thường, chăm ngoan, lễ
phép.
Về khả năng áp dụng của sáng kiến cho những đối tượng, cơ
quan, tổ chức nào hoặc những người tham gia tổ chức áp
dụng sáng kiến lần đầu (nếu có):
- Sáng kiến có khả năng áp dụng cho giáo viên trong các trường
mầm non trong huyện.

skkn