cái cao cả (trác tuyệt) trong mỹ học

CÁI CAO CẢ
(TRÁC TUYỆT)
Bản chất thẩm mỹ của “cao cả”:
-Trong thực tiễn đời sống xã hội thì cao cả không chỉ là sự khái quát các hiện tượng thẩm mỹ mà còn có liên quan tới các quan hệ sức
mạnh , tới những hành động phi thường, các tác phẩm hoành tráng….
Ví dụ: sự hùng vĩ trong tự nhiên, sóng dữ dội, cánh đồng bao la hay thác nước lớn….


 !"#$%&
'()*+,  
-
Theo các nhà mỹ học, cái cao cả là một khái niêm để phản ánh hiện tượng thẩm mỹ có tính chất to lớn, hùng vĩ, mạnh mẽ của tự
nhiên trong mối quan hệ thẩm mỹ thực tiễn con người. Ngoài ra nó còn là các hiện tượng của xã hội để gây mên xúc động, hào
hứng, say mê
•
Xét về bản chất thẩm mỹ của nó là các hiện tượng của các quá trình lịch sử có một quy mô đồ sộ, có hình tượng, nó biểu hiện sức
mạnh bản chất con người trong lao động, chiến đấu và mở ra những khát vọng mới để con người không ngừng hoàn thiện bản
thân mình và cuộc sống xung quanh mình.
•
Bản chất thẩm mỹ của cao cả có liên hệ với các phạm trù mỹ học khác: gắn liền với cái đẹp, cái bi, cái hài.
Các cách ếp cận khác nhau
•
Cái cao cả trong xu hướng đối lập cái đẹp và cái cao cả, Txêidinggơ cho rằng, “cái cao cả không cần đến một hình thức đẹp”,
cảm xúc về cái cao cả là một cảm xúc choáng ngợp . Lípxơ lại cho rằng, trong cái cao cả luôn mang theo một yếu tố khiến ta đến
khó chịu
•
Đến thế kỷ 18, Bơccơ đề cập nhiều đến cao cả, ông cho rằng cao cả xuất hiện từ những khát vọng nhu câu bảo tồn của con người.
Bơccơ đã đối lập cao cả với cái đẹp. Tất cả cái cao cả mang yếu tố tiêu cực, cái đẹp mới là tích cực => đó là sai lầm lớn nhất của
ông.
•
Biểu hiện sức mạnh kỳ diệu của con người nhưng lại mang tính chất hạn chế. Sau Bơccơ là Kant, Kant quan niệm cao cả chính là

cái gì đó so sánh với nó đều trở nên bé nhỏ với nó. Vì vậy mà tình cảm của cao cả là do sự kinh khủng và thanh cao của tư tưởng
hoặc sự huy hoàng của tự nhiên. Muốn có tình cảm của cao cả phải rèn luyện được đức hạnh.
•
/00123 45$67.8
.(409:;<6=>?@
.(A;676BC@
DE.B FGHG6=>?>*4HI(JG@%>?EFDE(
%>?G95F>DEK@
%FE>?LE.@
M.N.(409:;@/OP()QA;94044P;<@RSTGUOP B.
N;B.(;.@
Trong thế giới nghệ thuật chỉ có nghệ thuật âm nhạc, thi ca, hội họa gắn liền với cái cao cả vì mang tính tư tưởng.
•
Đầu thế kỷ 19, quan niệm của Tsécnưxépxki chống lại quan niệm của Hêghen. Ông cho rằng cái cao cả là cái to lớn hơn tất cả
cái gì mà ta đem ra so sánh với nó.
•
Mac và Anghen : giải thích cái cao cả xuất hiện trong quá trình lao động và chiến đấu của con người. Ông tin vào khả năng cải
tạo thế giới của con người
Với Mac: Bản chất riêng của con người vĩ đại hơn nhiều và cao quý hơn so với bản chất tưởng tượng của tất cả các thượng đế. Vì vậy,
cái cao cả chỉ có ở con người và nảy sinh từ thực tiễn thẩm mỹ của con người . Cái được gọi là cao cả nhất chính là lao động sáng tạo
của con người. Theo Mac tất cả có bốn yếu tố của cao cả.
.()GV9QWXV *4HSSY.:;V@
.ZC:.:;QWX9V@
.G4H[4NT4H6(G\R6=]4 *^(JG4H67^*4G
_ C`_6(*]$Sa.=_@
.GC.U76 )QOGb )Q(.?.:>.4c64_A(9Q Sa6(
O@
DE.(GCI_T *A;)?CT9.4c.:;O *
d59JGC_ \R6=]4Saa_@


Các hình thái biểu hiện của cao cả
•
Cái cao cả thanh cao:
Cái cao cả thanh cao nhiều khi đối tượng không nhất thiết phải to lớn, kỳ vĩ nhưng bên trong nó lại hàm chứa một vẻ đẹp tiềm tàng, sâu
lắng, tinh khiết và hoàn toàn trong sáng đạt đến một độ trong của chất ngọc. Cái cao cả thanh cao gắn với sự hài hòa, thân thương , đầy
cảm xúc bất tận và rất gần bản chất người chân chính.

Nhà sàn Bác Hồ Lăng Lênin



<e9
6(f
•
cái cao cả huy hoàng:
/<4HV.4cHG(P4c)6gJG&6$ C=446(e9.4c@
K>U).;(PP;JG
!h/;K9Bi
0j5)klmno
•
Cái cao cả rợn ngợp:
Cái cao cả rợn ngợp hàm chứa trong nó cái chiếm ưu thế là sự khủng khiếp , choán ngợp, là tình cảm đầy ức chế và bị dồn nén mạnh ,
sau đó dâng trào mãnh liệt.
•
Cái cao cả thán phục:
Cái cao cả thán phục hàm chứa ở trong nó vẻ đẹp hùng vĩ của những đối tượng có tầm vóc to lớn , có sự nghiệp lớn và phẩm cách lớn -
phẩm cách của những vĩ nhân và những anh hùng . Cái cao cả thám phục đem lại cho con người cảm hứng mạnh mẽ tràn đầy, cao quý,
nó có tác dụng cổ vũ những năng lực to lớn còn ẩn chứa bên trong con người.

,#PXpq!r
!>C6$C96(s
Tình cảm thẩm mỹ của cái cao cả
•
GCV<TAGOGQ tTGCA [*(GCtT
5565@
•
Cái cao cả một mặt phản ánh bản thân tính chất thanh cao tiềm tàng , mạnh mẽ, sâu lắng, vô cùng trong sáng , vô cùng thanh khiết
, đồ sộ, to lớn, hùng vĩ, vũ bão của các sự vật khách quan. Mặt khác, nó phản ánh xu hướng luôn luôn có khát vọng vươn đến cái
vĩ đại. Nếu như cái đẹp thúc đẩy con người vươn đến cái hoàn thiện , hoàn mĩ thì cái cao cả phản ánh một phẩm chất rất quan
trọng là: trong khi hoàn thiện hoàn mĩ bản thân mình, con người còn muốn hùng vĩ hóa bản thân một cách bất tận để đáp ứng
những nhiệm vụ to lớn và cũng bất tận của cuộc đời đang đặt ra trước con người. Không thấy hết điều này sẽ không hiểu được lý
do tồn tại của cái cao cả.
•
%b. BGT?RP)O.@<*e67. 446(
?9.4cBA4HTGY@#d)<cj>S<T .\\Pd]$B
b)`BAh6I6=6$Ci6(F.*u(7>04cGb@Z*(]")<
*F(C *6I64_JG=*qQ*hW06I676$C9Oi@