Top 3 bai cam nhan toi va chung ta 2023 hay nhat

CẢM NHẬN TƠI VÀ CHÚNG TA 
Cảm nhận Tơi và chúng ta – mẫu 1
Bằng ngòi bút nhạy bén, sắc sảo, tư duy thời cuộc của mình, Lưu Quang Vũ
đã viết nên vở kịch “Tơi và chúng ta”, một tác phẩm có tính thời sự, phản ánh một
khía cạnh của q trình sản xuất của xã hội đương thời. Khi mà đất nước đang
nằm giữa làn ranh "tranh tối tranh sáng", mọi suy nghĩ đổi mới đều sẽ trở thành ý
tưởng điên rồ, táo bạo và vấp phải sự phản đối của những kẻ có tư duy lạc hậu, bo
bo giữ mình đặc biệt là những con người có "hậu thuẫn" ln nghênh ngang đắc
chí.
Vấn đề mới mẻ, xung đột dữ dội, tình huống kịch căng thẳng, lơi cuốn, lời
thoại sắc sảo... là những nét đặc sắc về tư tưởng và nghệ thuật trong kịch của Lưu
Quang Vũ. Vở kịch Tôi và chúng ta có chín cảnh, đoạn trích này là cảnh ba, phản
ánh hiệp đầu giao phong giữa hai phái mới và cũ, tiến bộ và bảo thủ tại xí nghiệp
Thắng Lợi. Hồng Việt - Giám đốc và Nguyễn Chính - Phó Giám đốc là hai đối
thủ trong cuộc xung đột giữa hai phái mới và cũ này. Nguyễn Chính cho rằng
muốn sản xuất thì phải theo đúng kế hoạch “cấp trên", tuyển công nhân phải theo
chỉ tiêu biên chế, bà Trưởng phịng Tài vụ cho biết “khơng có quỹ lương cho thợ
hợp đồng”, muốn mua sắm nguyên liệu, vật tư “phải làm đúng những quy định”.
Giám đốc Hoàng Việt tuyên bố: chúng ta phải chủ động đặt ra kế hoạch, phải
tuyển thêm thợ hợp đồng, mức sản xuất của xí nghiệp sẽ tăng lên năm lần, lương
mỗi công nhân sẽ tăng bốn lần. Phải dừng việc xây nhà khách để trả lương cơng
nhân trong hai tháng, sau đó sẽ hồn lại.
Công nhân sẽ không phải lo “bện thừng gia công kiếm thêm nữa”. Muốn
tăng sản xuất thì phải đầu tư, trước tiên là con người, để chấm dứt tình trạng vơ lí,
bất cơng: "người chăm và kẻ lười được đối xử như nhau, người tài năng và kẻ dốt
nát đều hưởng chung một mức quyền lợi, thậm chí có những kẻ khơng làm gì cả,
chỉ ngồi phán thơi, lại được vị nể hơn những người đã vất vả cống hiến”. Những
chức vơ tích sự như chức Quản đốc Trương thì sẽ được bố trí làm nhiệm vụ khác,
bởi lẽ: “Khơng có chức vụ nào quan trọng cả. Chỉ có hiệu quả công việc là quan
trọng". Ai làm được nhiều sản phẩm sẽ được hưởng lương cao, ai làm tồi sẽ bị
phạt bằng tiền. Muốn phát triển sản xuất thì cần mua thêm máy móc, nhiên liệu,

nguyên liệu, phải sửa chữa các máy móc hỏng. Phải dùng séc, tiền mặt để mua


sắm. Giám đốc lệnh cho phòng Tài vụ phải cấp tiền cho tổ sửa chữa mua sắm và
khẳng định: “Tôi chịu trách nhiệm". Nhưng bà trưởng phịng tài vụ khơng chịu
chi. Phó giám đốc Nguyễn Chính đã phê phán Giám đốc: “Đồng chí bất chấp các
quy định nghiêm ngặt của cả một hệ thống các cơ quan tài chính, ngân hàng, lao
động, vật tư...” Phái bảo thủ Nguyễn Chính chống trả rất quyết liệt. Có lúc là bằng
nguyên tắc, nghị quyết Đảng ủy, có khi lại lên giọng đạo đức ân tình: “Cái cơ chế
mà đồng chí mạt sát ấy tồn tại bền vững mấy chục năm nay. Nhờ nó mà chúng ta
hơm nay có chủ nghĩa xã hội như ngày hơm nay, hạt gạo đồng chí ăn, cái áo đồng
chí mặc và cả chính con người đồng chí nữa đã được rèn luyện và trưởng thành
trong cơ chế ấy. Đừng vội phủ nhận".
Quan điểm của Hoàng Việt rất mới mẻ tiến bộ, rất biện chứng. Anh đã chỉ
cho Nguyễn Chính và phe bảo thủ biết: “Sự vật khơng đứng n, cuộc sống khơng
đứng n một chỗ, có cái hơm qua đúng, hơm nay nó là vật cản. Phải tìm cách phá
bỏ. " Qua đó, ta thấy tư tưởng bảo thủ, cơ chế bao cấp quan liêu đã bị tư tường đổi
mới giáng cho những đòn mạnh mẽ, quyết liệt. Nhưng thế lực bảo thủ đâu đã chịu
đầu hàng. Nguyễn Chính, một kẻ vơ cùng xảo quyệt “từng đánh đổ bốn đời Giám
đốc". Hắn thuộc loại người nham hiểm, ghê gớm, “loại người nếu bắt tay mình,
mình phải xem lại tay kia cịn đủ năm ngón khơng?'. Vả lại sau lưng hắn vẫn cịn
có bao thế lực, đó là Trần Khắc, đại diện Ban Thanh tra của Bộ! Thật đáng buồn
cho một cơ chế bao cấp bảo thủ “làm giả thì được hn chương, cịn làm thật thì
lại... no địn!” Cái tơi mà Giám đốc Hồng Việt nêu lên là một thái độ dứt khốt,
rõ ràng: tơi làm, tơi chịu trách nhiệm; “chúng ta" là một tư tưởng lớn: chúng ta
hăng say lao động, vì sự ấm no hạnh phúc của chúng ta, vì sự giàu đẹp của đất
nước.
Tơi và chúng ta là đổi mới. Hơn 20 năm sau, trước sự đổi mới tốt đẹp của
đất nước, ta càng thấy rõ vở kịch của Lưu Quang Vũ là một vở kịch hay và sâu
sắc.

Sơ đồ tư duy


Dàn ý chi tiết
1. Mở bài
- Giới thiệu đôi nét về tác giả Lưu Quang Vũ và tác phẩm kịch Tôi và chúng ta.
- Vài nét khái quát về nội dung cảnh III vở kịch Tôi và chúng ta.
2. Thân bài
a) Mâu thuẫn, xung đột kịch 
- Hoàng Việt sau khi nắm giữ chức quyền Giám đốc xí nghiệp Thắng Lợi đã nhận
ra công ty đang đứng bên bờ vực phá sản, những thiếu sót và sai lầm trong cách
thức điều hành xí nghiệp, có quyết tâm thay đổi phương thức quản lí, củng cố bộ
máy hoạt động xí nghiệp. 
- Nhưng những quyết tâm thay đổi đó vấp phải sự phản đối bởi chính những cộng
sự, những người bảo thủ và thiếu quyết đoán.
=> Mâu thuẫn về mở rộng sản xuất, ngân sách đầu tư, khúc mắc tài chính giữa các
bên tạo nên xung đột, mâu thuẫn kịch tính.
b) Hai tuyến nhân vật chính trong tác phẩm
* Tuyến nhân vật 1: Đổi mới, tiến bộ, dám nghĩ dám làm
- Giám đốc Hoàng Việt: Là người có học thức và tầm hiểu biết rộng


+ Quan điểm rõ ràng "chúng ta phải chủ động đặt ra kế hoạch, phải tuyển thêm
thợ hợp đồng, mức sản xuất.... hồn lại"; lấy người cơng nhân làm gốc rễ của mọi
vấn đề, chấm dứt tình trạng bất cơng, bao cấp, người làm người biếng được hưởng
lợi như nhau "người chăm và kẻ lười... vất vả cống hiến"; "Tôi làm tôi chịu trách
nhiệm". 
+ Giải pháp đổi mới mà Giám đốc Hoàng Việt nêu ra: Về vấn đề nhân lực: Coi
trọng con người nhất là những nhân viên chăm chỉ lành nghề, tạo mọi điều kiện
cho họ phát huy năng lực và được hưởng phúc lợi xứng đáng; "khơng có chức vụ

nào quan trọng cả... quan trọng". Về vấn đề cơ sở vật chất: Đẩy mạnh, cải tạo máy
móc, nhiên nguyên vật liệu, sửa chữa hoặc thanh lí các máy móc hỏng, lỗi thời
bằng cách tổ chức mua sắm, sửa chữa và nhận trách nhiệm về mình.
* Tuyến nhân vật 2: Bảo thủ, lỗi thời, máy móc, nhiều mánh khóe
- Phó Giám đốc Nguyễn Chính: Giữ vững quan điểm muốn sản xuất thì cần phải
đi theo đúng lộ trình đã được thực thi bao lâu nay, tuyển công nhân viên phải theo
chỉ tiêu biên chế sẵn có.
- Trưởng phịng Tài vụ: "khơng có quỹ lương cho thợ hợp đồng", muốn cải tổ mua
sắm vật liệu cũng phải "làm đúng những quy định".
- Đại diện Ban Thanh tra của Bộ Trần Khắc: Khơng ngại ngần làm khó dễ Hồng
Việt nhằm cản trở sự đổi mới của xí nghiệp, tiếp tục lừa dối công nhân và âm mưu
lật đổ Giám đốc. 
c) Giá trị của vở kịch
* Phản ánh thực trạng của xã hội Việt Nam đương thời
- Tình trạng bất hợp lí kéo dài: Tiền cơng tính theo "ngày cơng" nên người làm
người không làm, những người vốn chăm chỉ nhiệt huyết cũng khơng cịn muốn
làm việc vì phúc lợi được hưởng như nhau.
* Đề ra những giải pháp tân tiến, mới mẻ
- Ai làm nhiều hưởng nhiều, ai làm kém bị phạt tiền.
- Cắt giảm nhân sự thừa thãi, khơng có tác dụng, bổ nhiệm vào những vị trí khác.


* Nhan đề tác phẩm góp phần làm nổi bật tư tưởng, chủ đề của cảnh III vở kịch
này: 
- Sự đổi mới, tiến bộ, vì dân, vì nước.
- Tính đúng đắn và tầm nhìn xa trơng rộng của những cá nhân theo chủ nghĩa cải
cách, hiện đại đương thời.
3. Kết bài
- Khẳng định giá trị của cảnh III trong vở kịch Tôi và chúng ta
- Nêu suy nghĩ, cảm xúc của bản thân về tác phẩm.  

Các bài mẫu khác
Cảm nhận Tôi và chúng ta – mẫu 2
Giữa thập kỉ tám mươi của thế kỉ XX, cơng chúng u kịch có dịp được
thưởng thức những vở kịch nóng hổi tính thời sự của nhà thơ, nhà soạn kịch tài
năng Lưu Quang Vũ. Những vấn đề của đất nước trong giai đoạn chuyển mình,
đổi mới nhằm đáp ứng mục tiêu xây dựng đất nước đã được đề cập một cách khá
cụ thể, có ý nghĩa khái qt trong vở kịch “Tơi và chúng ta” của tác giả. Vở kịch
đã tạo nên một tiếng vang, gợi lên những suy ngẫm về mối quan hệ giữa cá nhân
và tập thể, giữa cái bảo thủ lạc hậu và tư tưởng đổi mới táo bạo, khuyến khích cổ
vũ cho những con người bằng khả năng và nhiệt tình quyết tâm thay đổi lề lối làm
việc và tư duy cũ, để góp cơng sức cùng mọi người đưa đất nước đi lên.
Đoạn trích Tơi và chúng ta là cảnh thứ ba trong vở kịch lớn cùng tên, đánh
dấu cuộc xung đột quan điểm đầu tiênvề việc thay đổi lề lối, phương thức hoạt
động giữa hai tư tưởng trong một xí nghiệp nhà nước tên là Thắng Lợi. Một bên là
tư tưởng bảo thủ, lạc hậu cứ khư khư ôm lấy những giáo điều, quy chế đề ra từ
cấp trên, mà chẳng cần phải suy nghĩ vận động xem quy chế ấy có cịn phù hợp
hay khơng, ấy là Nguyễn Chính (Phó giám đốc) và Trương (Quản đốc phân
xưởng). Hai con người này ỷ lại mình có được hậu thuẫn từ Trần Khắc (đại diện
Thanh tra Bộ), nên thường ngang nhiên chống đối mệnh lệnh của cấp trên, thậm
chí bỏ ngồi mắt những lời mà giám đốc Hồng Việt nói, bởi họ coi đó là trái quy
định là điên rồ. Một bên còn lại là những đại diện cho tư tưởng cải tổ đổi mới toàn
diện, bởi họ phát hiện ra những lỗ hổng, những quy định cứng nhắc đang kiềm


cặp sự phát triển của doanh nghiệp, bức ép cuộc sống của những người công nhân,
đấy là nguyên nhân của nhiều tiêu cực trong xí nghiệp, và đại diện phải kể đến
Hoàng Việt (giám đốc), Lê Sơn (Kỹ sư), Thanh (kíp trưởng phân xưởng 1) và
đơng đảo các anh chị em cơng nhân khác. Cảnh mở đầu đoạn trích là một cuộc
họp của tồn bộ những người có chức vụ trong xí nghiệp, giám đốc Hồng Việt
tun bố lý do họp và khơi mở để cho Lê Sơn người đã đề ra kế hoạch cải tổ được

phát biểu ý kiến của mình. Lê Sơn vốn là người nhút nhát, giỏi làm nhưng khơng
giỏi nói, anh nhiều lần ấp úng nhưng được sự dẫn dắt của Hoàng Việt bằng những
câu hỏi, cuối cùng anh cũng nói ra được cái ý tưởng mới mẻ của mình và có lẽ là
hồn tồn lạ lẫm đối với tất cả mọi người xung quanh. Theo Lê Sơn "mức sản
xuất của xí nghiệp ta có thể tăng... gấp 5 lần" và nếu mở rộng mặt hàng, ngun
liệu máy móc thì cần thêm rất nhiều cơng nhân "khoảng từ ba trăm đến năm trăm
công nhân nữa" khác hẳn với con số trên dưới 200 công nhân của xí nghiệp hiện
có. Đây phải nói là những con số mà trước giờ mọi người đều chưa từng nghĩ tới,
và theo Trưởng phịng tổ chức lao động thì "chỉ tiêu biên chế" được cấp trên cho
phép, và hiện nay chỉ cịn 15 chỉ tiêu như vậy nữa, khơng thể thay đổi được theo
lời của Lê Sơn. Hoàng Việt truy hỏi nguồn cơn của cái "kế hoạch sản xuất" mà
Trưởng phòng tổ chức lao động nhắc đến thì nhận được câu trả lời ấy là "cấp
trên", mà thực ra mọi người cũng mù mờ chẳng biết cái cấp trên đó có hình dáng
mặt mũi như thế nào ngồi một tờ giấy chỉ đạo đưa xuống. Hồng Việt đã nhanh
chóng nhận ra được sự phi logic của vấn đề, mà theo lời anh nói là "các kế hoạch
được đưa ra một cách ngược đời", ai đời cấp trên vốn chẳng biết gì về tổ chức của
cơ sở mà lại đi đề ra kế hoạch, việc lập kế hoạch vốn dĩ phải do tự cơ sở đưa lên
rồi cấp trên xem xét và duyệt, mới hợp lý. Và Hồng Việt đã nhanh chóng đưa ra
quyết định "Các đồng chí, từ nay chúng ta sẽ chủ động đặt ra kế hoạch cho chính
chúng ta".
Dĩ nhiên câu nói ấy của Hồng Việt đã nhanh chóng gây xơn xao trong mọi
người, liên tiếp những khó khăn bắt đầu ập đến, đầu tiên là vấn đề "chỉ tiêu biên
chế", Hoàng Việt lập tức thay bằng cách tuyển thợ hợp đồng, nhưng tiếp theo là
vấn đề tiền lương cho cơng nhân, anh cũng nhanh chóng giải quyết bằng cách tạm
dừng việc xây dựng nhà khách, ứng tiền trả lương trước. Và vấn đề khá lớn ấy là
việc tài vụ khơng chịu chi tiền dù đã có chữ ký của giám đốc, quả thực rất nan
giải, Hoàng Việt đã mạnh dạn đứng ra chịu trách nhiệm nhưng Trưởng phòng tài
vụ vẫn khơng chịu bởi một thứ có tên là "quy định" cứng nhắc, sáo rỗng. Cuối
cùng Hoàng Việt đành cách chức người phụ nữ này và thay vào một người mới,

ấy là cơ Loan kế tốn, để thực hiện quyết định của mình, một cách làm rất quyết
liệt nhưng cần thiết vào lúc này, bởi ta không thể làm một việc gì ra trị nếu cứ có
kẻ cứng đầu ngáng chân bằng những cái quy định và nguyên tắc "trời ơi".
Câu chuyện chưa dừng lại ở đó, lúc này Nguyễn Chính, kẻ cầm đầu của tư
tưởng bảo thủ, lạc hậu mới bắt đầu lên tiếng, anh ta lên liên tục chất vấn Hồng
Việt bằng những câu hỏi khó, nhưng Hồng Việt với cương vị của một giám đốc,
lẽ dĩ nhiên anh chẳng dại gì đi tay khơng đến đây, anh đã chuẩn bị sẵn tất cả
những lời giải thích hợp lý cho vị phó giám đốc này rồi. Anh chỉ ra những tiêu
cực "người chăm kẻ lười đều được đối xử như nhau" và kết lại "xã hội chủ nghĩa
gì mà lạ thế?", cuối cùng đề ra nguyên tắc ai làm nhiều hưởng nhiều ai làm ít
hưởng ít, nghe vậy anh chị em công nhân phấn khởi vỗ tay hoan hơ rầm rộ. Bà
Trưởng phịng tài vụ lại tiếp tục "nhai lại" nguyên tắc mà không biết chán, nhưng
cuối cùng bằng lời kết của Hoàng Việt, nguyên tắc là do chúng ta đặt ra, bà ấy
mới khơng nói thêm gì nữa.
Về quản đốc Trương, khi nghe Hồng Việt nói chuyện sẽ bỏ chức quản đốc
vì nó q dư thừa làm tốn kém thời gian, thì mới bắt đầu lên tiếng phản đối, anh ta
cảm thấy điều này là vô lý, bởi trong nhận thức của anh ta chức quản đốc là rất
quan trọng, nhưng chỉ bằng một câu nói Hồng Việt đã chặn miệng được quản
đốc Trương "Khơng có chức vụ nào là quan trọng. Chỉ có hiệu quả cơng việc là
quan trọng". Buổi họp kết thúc chỉ có ơng Quých và bà Bộng còn ở lại để động
viên và ủng hộ cho Hồng Việt. Riêng Nguyễn Chính anh ta luôn dùng các lý lẽ
như nguyên tắc, rồi quy định, đặc biệt còn khẳng định "Cái quy chế mà đồng chí
mạt sát ấy tồn tại bền vững mấy chục năm nay", quả thật cực kỳ bảo thủ và lạc
hậu, có lẽ Nguyễn Chính vì đã quen với việc ngồi khơng hưởng lợi, mà không
muốn thay đổi bởi một khi thay đổi có thể chính chức vụ của anh ta cũng khơng
thể giữ vững nữa, có lẽ đây mới là điều anh ta lo lắng nhất.
Hoàng Việt rất đúng khi khẳng định với Nguyễn Chính một quy luật khách
quan "Sự vật không đứng yên, cuộc sống không đứng yên một chỗ, có cái hơm
qua đúng, hơm nay đã thành vật cản. Phải tìm cách phá bỏ", hẳn anh là người

thấm nhuần các quy luật vận động của chủ nghĩa Mác- Lê Nin một cách sâu sắc.
Nguyễn Chính vì khơng cịn lý lẽ nào để nói lại Hồng Việt nên tức tối rời đi và
để lại một câu đầy thách thức: "Được rồi... đồng chí quá tự tin đấy! Được để rồi
xem!", có lẽ anh ta đang mong chờ một ngày Hồng Việt thất bại để hả hê đây
mà, nhưng điều này chắc khó có thể xảy ra. Phịng chỉ cịn Lê Sơn và Hoàng Việt,


hai người tâm sự với nhau, Lê Sơn có đơi lời nhắc nhở Hồng Việt về Nguyễn
Chính, nhưng Hồng Việt chẳng hề nản chí, bởi anh vốn rất vững vàng, tự tin vào
kế hoạch của mình và tin tưởng Lê Sơn, chàng kỹ sư tuy nhút nhát nhưng có một
cái đầu cực nhanh nhạy.
Đoạn trích là khởi đầu của giơng tố trong xí nghiệp nhà nước Thắng Lợi, ở
đây có cuộc chiến tư tưởng giữa hai phe đối lập, một bên là phe bảo thủ, lạc hậu
còn một bên là phe có tư tưởng đổi mới lại lề lối, phong cách làm việc, để hướng
tới một doanh nghiệp có mức sản xuất cao hơn, cơng nhân có đủ chi tiêu đảm bảo
cuộc sống. Và bước đầu của cuộc đấu tranh, phía bên có khao khát tư tưởng đổi
mới, dám nghĩ dám làm đã tạm chiến thắng nhờ sự kiên định, thơng minh của
giám đốc Hồng Việt, đây cũng là tiền đề cho những màn xung đột, đấu tranh
quyết liệt hơn nữa cịn chờ ở phía sau của vở kịch.
Cảm nhận Tơi và chúng ta – mẫu 3
Bằng ngịi bút nhạy bén, sắc sảo, tư duy thời cuộc của mình, Lưu Quang Vũ
đã viết nên vở kịch “Tôi và chúng ta”, một tác phẩm có tính thời sự, phản ánh một
khía cạnh của quá trình sản xuất của xã hội đương thời. Khi mà đất nước đang
nằm giữa làn ranh "tranh tối tranh sáng", mọi suy nghĩ đổi mới đều sẽ trở thành ý
tưởng điên rồ, táo bạo và vấp phải sự phản đối của những kẻ có tư duy lạc hậu, bo
bo giữ mình đặc biệt là những con người có "hậu thuẫn" ln nghênh ngang đắc
chí.
Tồn bộ xung đột kịch xoay quanh lề lối làm ăn của một xí nghiệp nhà
nước, gắn với hai tuyến nhân vật : một bên là giám đốc Hoàng Việt cùng người
cộng sự là kĩ sư Lê Sơn – đại diện cho những người quyết tâm thay đổi tư duy cũ,

tìm kiếm giải pháp cứu vãn xí nghiệp ; một bên là phó giám đốc Nguyễn Chính
với tư duy cũ mịn, chạy theo thành tích, cố tìm cách củng cố địa vị và vây cánh
cá nhân nhằm mưu đồ lợi ích riêng. Xung đột ấy đã tạo nên một cuộc đụng độ về
quan điểm trong cuộc họp xí nghiệp, khi Hồng Việt chính thức tun chiến với lề
thói cũ, đổi mới phương thức sản xuất theo phương án của Lê Sơn. Qua tình
huống kịch tính này, tác giả Lưu Quang Vũ đã có những kiến giải khá táo bạo về
mối quan hệ Tôi và chúng ta khác hẳn với suy nghĩ của nhiều người. Tôi và chúng
ta, mối quan hệ riêng – chung ấy đặt vào hai phương diện quyền lợi và trách
nhiệm thường tỉ lệ nghịch với nhau ở những kẻ cơ hội, bảo thủ. Vì thế cuộc đấu
tranh diễn ra khơng hề đơn giản, vì chính những kẻ ấy thường nhân danh tập thể


tạo áp lực cho những người muốn đổi mới tư duy, thay đổi lề lối cũ. Đoạn trích
cảnh ba của vở kịch tập hợp những nhân vật chính trong bối cảnh một cuộc họp.
Kịch tính bắt đầu ngay sau lời tuyên bố kế hoạch mở rộng sản xuất và phương án
làm ăn mới của xí nghiệp của giám đốc Hồng Việt mà người trực tiếp soạn thảo
là kĩ sư Lê Sơn. Ngay cả người đề ra phương án cũng không nghĩ rằng nó được
triển khai một cách nhanh chóng và dứt khốt như thế. Lê Sơn là người làm
chun mơn, anh hiểu rõ những lực cản khơng vì những lí do kĩ thuật mà lại bắt
đầu từ phía những kẻ bảo thủ cơ hội quen nếp tư duy máy móc, phụ thuộc vào cấp
trên.
Vì vậy, ban đầu Lê Sơn đã tỏ ra ngần ngại vì dẫu sao anh chưa bao giờ dám
đứng ra đối mặt với cả một bộ máy với sự trì trệ kéo dài. Sự lo ngại của anh đã tạo
ra tâm lí bất bình của anh em công nhân, bộc lộ trực tiếp trong cảnh “Mọi người
ồn ào. Tiếng ông Quých : cậu ấy nhát !”. Bởi vậy, lương tâm của một kĩ sư giỏi đã
khiến anh trình bày phương án làm động chạm đến những người như phó giám
đốc Nguyễn Chính và bà Trưởng phịng Tài vụ. Nút thắt ban đầu đã được gỡ,
nhưng những vướng mắc chính đến giờ mới thực sự bùng phát, qua cuộc đấu khẩu
của Hoàng Việt và hai nhân vật bảo thủ điển hình kia. Đoạn đối thoại xoay quanh
những vấn đề quen thuộc của một xí nghiệp sản xuất : kế hoạch, nhân sự, tiền

lương gắn với quy mô sản xuất mở rộng… Tính luận chiến trong những đối thoại
cho thấy sự trái ngược quan điểm giữa hai phía đổi mới và bảo thủ. Bằng những
câu hỏi liên tục, Hoàng Việt đã thể hiện bản lĩnh của một người dám đứng mũi
chịu sào vì quyền lợi chung của tập thể. Với quyết tâm thực hiện mục tiêu tăng kế
hoạch sản xuất ít nhất là gấp năm lần, anh đã vạch ra sự vơ lí từ thái độ lúng túng
của Nguyễn Chính : “cấp trên cao hơn lại dựa vào cấp trên cao hơn nữa, nghĩa là
các kế hoạch được đề ra một cách ngược đời. Đáng lẽ phải do từ cơ sở đưa lên,
dựa trên khả năng cơ sở và u cầu của thị trường”. Có thể nói, sự cơng kích của
Hồng Việt khơng nhắm vào cá nhân Nguyễn Chính, mà đó cũng là lời tuyên
chiến với một cơ chế cũ kĩ đã ngự trị hàng chục năm trong các xí nghiệp Nhà
nước.
Đối phó lại ý kiến giám đốc, Nguyễn Chính đã biện minh bằng kế hoạch
hai, kế hoạch ba – mượn danh nghĩa vì lợi ích tập thể để đổ tội cho Hoàng Việt là
con nguời cá nhân độc đốn khước từ quyền lợi anh em cơng nhân. Nhưng lời
khẳng định của Hoàng Việt đã phủ nhận cách toan tính thực dụng, chỉ thấy lợi
trước mắt mà biến xí nghiệp chính quy thành một nơi giải quyết đời sống công


nhân theo kiểu nặng về tư lợi mà không đếm xỉa lợi ích chung cho xã hội, cộng
đồng. Một xí nghiệp chính quy là cơ sở để ổn định cuộc sống lâu dài cho cơng
nhân, đó là một suy nghĩ đúng đắn nên không ai phản đối. Những vuớng mắc về
nhân lực và quỹ lương đã nhanh chóng được người giám đốc dũng cảm ấy nhanh
chóng tháo gỡ bằng những giải pháp hợp lí hợp tình. Những tưởng vướng mắc
nhanh chóng được giải quyết bằng những mệnh lệnh của giám đốc nhưng phía
bảo thủ – mà đại diện tiếp theo là bà Trưởng phịng Tài vụ – đã tìm cách ngăn cản
bằng những nguyên tắc tài chính, bất chấp yêu cầu cần thiết phải có ngân sách chi
cho máy móc để nâng cao năng lực sản xuất. Quyết liệt hơn, ngay cả khi có lệnh
giám đốc, bà ta vẫn viện cớ : “Tôi phải làm đúng những quy định”. Với loại người
ấy, Hồng Việt đã tỏ thái độ dứt khốt, kiên quyết theo nguyên tắc thủ trưởng :
“Nếu không thi hành, sẽ có người khác làm thay chị” , lời nói ấy khơng phải là sự

độc đốn chun quyền, bởi lẽ không phải xuất phát từ động cơ cá nhân. Tinh
thần đổi mới triệt để được thể hiện với một ý chí tiến cơng vào những tiêu cực để
biểu dương nhân tố mới cho ta thấy rõ phẩm chất của giám đốc Hồng Việt.
Khơng những thế, vấn đề quan tâm hàng đầu là đời sống công nhân đã được anh
xử lí linh hoạt có lí có tình. Hồng Việt đã thể hiện đúng phẩm chất của một người
lãnh đạo đơn vị sản xuất, rất linh động và cũng rất dân chủ với những quyết định
của mình. Với sự tỉnh táo và sáng suốt như thế, mọi mưu toan nhằm làm trì trệ
tiến trình đổi mới sẽ thất bại và anh giành được sự tín nhiệm cao của quần chúng
tiến bộ.
Tính triết lí của vở kịch khơng chỉ dừng lại trong sự đối chọi giữa cái tôi đại
diện cho cái ta với những kẻ nhân danh chúng ta để thủ lợi cá nhân. Đó cịn là
xung đột gay gắt trên quan điểm tiến bộ và lạc hậu, đổi mới và bảo thủ, xử lí triệt
để mối quan hệ cá nhân và tập thể, đem đến một cách hiểu đúng đắn về tơi và
chúng ta. Đó là khi Nguyễn Chính cao giọng ngụy biện cho cơ chế quản lí đã cũ
kĩ lạc hậu : “Cái cơ chế mà đồng chí mạt sát ấy đã tồn tại hàng chục năm nay. Nhờ
nó mà chúng ta có hơm nay, có chủ nghĩa xã hội như ngày hơm nay, hạt gạo đồng
chí ăn, cái áo đồng chí mặc và cả chính con người đồng chí nữa đã được rèn luyện
và trưởng thành trong cơ chế ấy. Đừng vội vã phủ nhận !”. Quả thật là một sự
ngụy biện tinh xảo, được nói lên bởi một người từng “đánh đổ bốn đời giám đốc”,
bởi lẽ Nguyễn Chính đã dựa vào “chủ nghĩa xã hội” là mục đích của tất cả chúng
ta. Nhưng bản lĩnh và quyết tâm của người giám đốc dũng cảm Hoàng Việt đã
giúp anh vượt qua lực cản ghê gớm của lời xảo ngơn như buộc tội để nói đúng
tâm nguyện thật sự của chúng ta– những người mong muốn chủ nghĩa xã hội thực


sự phát triển : “Sự vật không đứng yên, cuộc sống khơng đứng n một chỗ, có
cái hơm qua đúng, hơm nay nó là vật cản. Phải tìm cách phá bỏ, mong anh thông
cảm và hiểu cho tôi”. Một lần nữa, Hồng Việt đã chứng tỏ một cáitơiđúng đắn,
khơng rời xa những nguyên tắc của chủ nghĩa xã hội, vừa khẳng định ý chí của tất
cả chúng tavừa vạch trần sự ngụy biện của kẻ cơ hội như Nguyễn Chính.

Đặt vào bối cảnh những năm 80 của thế kỉ XX, suy nghĩ ấy quả là táo bạo,
giống như hành động của chàng hiệp sĩ Đông Ki-sốt đánh nhau với cối xay gió.
Nhưng Hồng Việt khơng đơn độc, những quần chúng tích cực ủng hộ anh như bà
Bộng ơng Qch, ngay cả Lê Sơn dù khơng khỏi do dự trước tình thế căng thẳng
cũng đứng về phía anh như một “kị mã Xan-sô, rất yêu và không thể thiếu được
Đông Ki-sốt”. Dám đương đầu thử thách khó khăn, dù biết rằng các cối xay gió sẽ
cho ăn địn nhừ tử nhưng khơng lùi bước, đó là vẻ đẹp phẩm chất của những con
người đi tới. Nhiệt tình của hồng Việt là sức hấp dẫn và thuyết phục mọi người
tin tưởng hành động.
Thực tế phát triển đất nước ta từ sau thời kì đổi mới đã chứng tỏ những điều
đặt ra trong vở kịch của Lưu Quang Vũ là đúng đắn và thể hiện khả năng dự báo
của một cây bút giàu tâm huyết với đất nước. Tôi và chúng ta,mỗi người và mọi
người đang gắn bó cùng nhau hướng tới mục tiêu tốt đẹp để cải thiện đời sống
từng người, từng gia đình và tạo đà phát triển cho tồn xã hội. Cuộc sống rất cần
những con người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung của
tất cả chúng ta. Vở kịch không chỉ ca ngợi một cá nhân Hồng Việt mà cịn cổ vũ
cả một tập thể đồng lòng chung sức đấu tranh chống lại các thế lực cố tình ngăn
cản tiến trình cơng cuộc đổi mới .Trong hoàn cảnh đất nước ta hiện nay, phấn đấu
cho sự nghiệp “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh”, thực
hiện thắng lợi những mục tiêu cao cả của chủ nghĩa xã hội trên đất nước, càng cần
những con người dũng cảm chính trực như vậy. Với ý nghĩa đó, vở kịch Tơi và
chúng ta của Lưu Quang Vũ còn nguyên giá trị động viên cổ vũ cho những con
người không ngần ngại cống hiến tâm huyết và sức lực cho đất nước.