Tuần 33
Tiết
64
NS : 07/04/2011
ND : 15/04/2011
Bài 28 : SỰ PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HOÁ
DÂN TỘC CUỐI THẾ KỶ XVIII – NỬA ĐẦU
THẾ KỶ XIX
II/ Giáo dục , khoa học –kỹ thuật
I/MỤC TIÊU BÀI HỌC
1/Kiến thức :
-
Những thành tựu về giáo dục nước ta trong thời kỳ này
-
Nhận rõ bước tiến quan trọng trong các ngành nghiên cứu , biên soạn lịch sử , địa lý
và y học dân tộc .
-
Một số kỷ thuật phương Tây đã được người thợ thủ công Việt Nam tiếp thu nhưng
hiệu quả ứng dụng chưa được nhiều .
2/Tư tưởng :
Tự hào về di sản và thành tựu khoa học của tiền nhân trong các lĩnh vực sử học , địa
lý , y học . Tự hào về tài năng sáng tạo của người thợ thủ công nước ta thế kỷ XVIII nửa
đầu thế kỷ XIX .
3/Kỷ năng
Khái quát những giá trị thành tựu đạt được về khoa học , kỷ thuật nước ta thời kì này .
II/ CHUẨN BỊ.
1/ Giáo viên:
-
Tranh ảnh các tài liệu liên quan văn hoá được nêu trong bài học
2/ Học sinh
-
Vở bài soạn, vở bài học.
-
Sách giáo khoa lịch sử 7
III/ TIẾN TRÌNH DẠYVÀ HỌC
1/ Kiểm tra bài cũ
-
Em hãy nêu những thành tựu rực rỡ của văn học chữ Nơm ? Những thành tựu đó
nói lên điều gì về văn hố và ngơn ngữ dân tộc ?
2/Giới thiệu bài mới:
Cùng với sự phát triển của văn học nghệ thuật thì giáo dục , khoa học – kỷ thuật nước
ta trong thời kỳ này cũng đạt được nhiều thành tựu rực rỡ , đặc biệt phải kể đến sự du
nhập những kỷ thuật tiên tiến của phương Tây . Với chính sách bảo thủ , đóng kín của
chế độ phong kiến , các ngành khoa học mới không thể phát triển mạnh được .
3/Bài mới :
Hoạt động dạy và học
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu về tình hình giáo dục, 1/ Giáo dục , thi cử
thi cử.
?
- Mở rộng việc học tập
Em hãy cho biết giáo dục thi cử thời kỳ này -
như thế nào ?
Thành lập “Tứ dịch quán “
dạy tiếng nước ngoài .
HS thảo luận cặp: so sánh điểm giống và khác
nhau giữa giáo dục thời Nguyễn với giáo dục thời
Tây Sơn ?
GV: So với thời tây Sơn thì thời kỳ nhà Nguyễn
nội dung học tập và thi cử khơng có gì thay đổi .
Quốc tử Giám được đặt ở Huế , lấy con em quan
lại thổ hào và những người học giỏi ở các địa
phương vào học , năm 1836 Minh Mạng cho 2/ Sử học , địa lý , y học :
thành lập “ Tứ dịch quán “ để dạy tiến nước ngoài *
Sử học
.
- Tác phẩm: Đại Nam thực lục
Hoạt động 2: Tìm hiểu về sử học, địa lí, y học.
( 144 quyển ) viết về những năm
? Trong thời kì này sử học nước ta có những tác thống trị của nhà Nguyễn
giả tác phẩm nào tiêu biểu ?
- Tác giả: Lê Quý Đôn , Phan
Giáo viên nhấn mạnh :
Huy Chú .
- Lê Quý Đôn là nhà bác học lớn nhất ở thế kỷ
XVIII , ông sinh năm ( 1726-1783 ) người làng
Diên Hà ( Thái Bình ) một người học giỏi nổi
tiếng từ thuở nhỏ 6 tuổi biết làm thơ , có trí nhớ kì
lạ , ham đọc sách ,17 tuổi thi đỗ giải nguyên 26
tuổi đỗ bảng nhãn …
- Phan Huy Chú ( 1782-1840 ) Con của Phan Huy
Ích , sinh ở Quốc Oai ( Hà Tây ) ,học giỏi nổi
tiếng hay chữ , chán cảnh quan trường ông lui về
quê dạy học và viết sách
=> Lê Quý Đôn và Phan Huy Chú là hai nhà sử
học lớn những cơng trình có giá trị nhất của Lê * Địa lý
Q Đơn là Đại Việt thông sử , kiến văn tiểu lục , -
Trịnh Hoài Đức : Gia định
phủ biên tạp lục , Phan Huy Chú với Lịch triều thành thơng chí
hiến chương loại chí …
- Lê Quang Định: Nhất thống dư
? Em hãy nêu những cơng trình nghiên cứu tiêu địa chí
biểu về địa lý ?
* Y học
GV: Trịnh Hồi Đức , Lê Quang Định và Ngô -
Lê Hữu Trác ( Hải thượng lãn
Nhân tỉnh là 3 tác giả lớn ở Gia Định ( Gia Định Ông)
tam gia ) …
Phát hiện công dụng của 305 vị
thuốc nam và 2854 phương thuốc
? Em hãy cho biết những thành tựu về y học ?
Học sinh: xem chân dung Lê Hữu Trác .
Giáo viên giới thiệu : Lê Hữu Trác biệt hiệu
Hải thượng lãn Ông ( 1720-1791 ) quê làng chiêu
xá ( Hải Dương ) . thời thế rối ren ông về quê
ngoại ở Hương Sơn ( Hà Tĩnh ) thông cảm sâu
sắc với nỗi thống khổ của nhân dân , ông từ bỏ
con đường làm quan để trở thành người thầy
thuốc của nhân dân , nghiên cứu y học dân tộc lãn
trị bệnh cho nhân dân
ông cho rằng y học nước nhà không thể tách rời
kho tàng kinh nghiệm y học dân gian , ông ra sức
nghiên cứu các loại cây thuốc quý của Việt Nam
thu nhập các bài thuốc gia truyền và kinh nghiệm
chữa bệnh của nhân dân rồi viết thành sách .
3/
Những thành tựu về kỷ
? Em hãy nêu những cống hiến của ông đối với thuật
ngành y của dân tộc ?
- Kỷ thuật làm đồng hồ , kính
HS: Dựa vào sgk trả lời
thiên văn , máy xẻ gỗ , tàu thuỷ
GV: chuẩn xác
chạy bằng máy hơi nước
Hoạt động 3: Tìm hiểu những thành tựu về kĩ => Nhân dan ta biết tiếp thu
thuật
thành tựu khoa học kỷ thuật của
các nước phương Tây .Nó chứng
? Em hãy nêu những thành tựu về thủ cơng ?
tỏ nhân dân at có khả năng vươn
? Những thành tựu về khoa học- kỉ thuật phản mạnh lên phía trước vượt qua
ánh điều gì ?
?
được tình trạng lạc hậu nghèo nàn
Thái độ của chính quyền phong kiến nhà
Nguyễn đối với sự phát triển đó ?
HS: Triều Nguyễn với tư tưởng bảo thủ , lạc hậu
đã ngăn cản , không tạo được cơ hội đưa nước ta
đi lên .
4/Củng cố :
- Trình bày những nét chính về thành tựu của văn học, khoa học – kỉ thuật ở nước ta thế
kỷ XVIII – nửa đầu thế kỷ XIX ?
5/ Hướng dẫn học tập :
-
Học bài cũ và làm bài tập trang 121 / SBT
- Chuẩn bị bài ôn tập theo từng mục của bài .
* Rút kinh nghiệm:
………………………………………………………………………………………………………
……
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………