Luận văn: Quản lý của Nhà nước đối với các Công ty phát hành Chứng khoán ở Việt Nam ppt

ĐỀ ÁN MÔN HỌC
Đề tài:
Quản lý của Nhà nước đối với các Công ty phát
hành Chứng khoán ở Việt Nam






1
LỜI MỞ ĐẦU
Với sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế của thế giới, sự vươn lên không ngừng
của các nước trong khu vực về tất cả các lĩnh vực mà đặc biệt là sự phát triển như
vũ bão về kinh tế, chính trị, xã hội. Điều đó đặt nước ta vào một vị thế vô cùng
quan trọng, bởi vì nước ta nằm ở vị trí cực kỳ nhạy cảm, nhạy cảm cả về vị trí
chiến lược quân sự cũng như kinh tế trong khu vực. Chính vì thế mà Đảng và nhà
nước đã nhận thấy rõ công việc của mình là phải lãnh đạo, định hướng phát triển
cho nền kinh tế đất nước sao cho thật tốt, để tiến vào kỷ nguyên mới với thành
công mới rực rỡ. Để đạt được điều đó Đảng, nhà nước đã đưa ra nhiệm vụ và mục
tiêu phải tiến hành "Công nghiệp hoá và Hiện đại hoá đất nước".
Để tiến hành công nghiệp hoá hiện đại hoá thành công, tăng trưởng kinh tế
bền vững, khắc phục nguy cơ tụt hậu so với các nước trong khu vực cần phải có
nguồn vốn lớn. Mà để có nguồn vốn lớn cần phát triển thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên, việc phát triển thị trường chứng khoán ở Việt Nam gặp không ít khó
khăn về kinh tế cũng như sự hiểu biết loại hình kinh doanh này còn hạn chế, đặc
biệt khi thị trường chứng khoán đi vào hoạt động thì cần phải có “sự quản lý của
Nhà nước các Công ty phát hành chứng khoán”.
Chính vì thế, mà hơn bao giờ hết chúng ta cần phải chuẩn bị một cách kỹ càng
cả về kiến thức cơ bản và học hỏi kinh nghiệm của các nước khác trên thế giới về
tổ chức quản lý và kiểm soát hoạt động của các Công ty phát hành chứng khoán.
Những nội dung chính được trình bày trong Đề án này gồm:
Phần 1: Cơ sở lý luận về Quản lý nhà nước đối với các Công ty phát hành
Chứng khoán
Phần 2: Thực trạng Quản lý Nhà nước đối với các Công ty phát hành
chứng khoán
Phần 3: Phương hướng và một số kiến nghị quản lý phù hợp ở Việt Nam


2
NỘI DUNG
PHẦN 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI
CÁC CÔNG TY PHÁT HÀNH CHỨNG KHOÁN
I. THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VÀ CÁC CÔNG TY PHÁT
HÀNH CHỨNG KHOÁN
1. Chứng khoán và thị trường chứng khoán
Chứng khoán
Khái niệm
Chứng khoán là chứng chỉ thể hiện quyền của chủ sở hữu chứng khoán đối
với người phát hành. Chứng khoán bao gồm : chứng khoán nợ (trái phiếu), chứng
khoán vốn (cổ phiếu) và các chứng chỉ có nguồn gốc chứng khoán (chứng quyền,
chứng khế, chứng chỉ thụ hưởng ).
Các chứng khoán do chính phủ, chính quyền địa phương và các công ty phát
hành với mức giá nhất định. Sau khi phát hành, các chứng khoán có thể được mua

đi bán lại nhiều lần trên thị trường chứng khoán theo các mức giá khác nhau tuỳ
thuộc vào cung và cầu trên thị trường.
Các loại chứng khoán
Cổ phiếu:
Cổ phiếu là chứng khoán vốn, xác nhận quyền sở hữu một phần tài sản công
ty của cổ đông. Cổ phiếu gồm hai loại chính:
Cổ phiếu thường: là cổ phiếu xác định quyền sở hữu của cổ đông trong công
ty. Cổ phiếu thường được đặc trưng bởi quyền quản lí, kiểm soát công ty. Cổ đông
sở hữu cổ phiếu thường được tham gia bầu hội đồng quả trị, tham gia bỏ phiếu
quyết định các vấn đề lớn của công ty.


3
Cổ phiếu ưu đãi: là cổ phiếu có cổ tức xác định được thể hiện bằng số tiền xác
định được in trên cổ phiếu hoặc theo tỉ lệ phần trăm cố định so với mệnh giá cổ
phiếu.
Trái phiếu:
Trái phiếu là chứng khoán nợ, người phát hành trái phiếu phải trả lãi và hoàn
trả gốc cho những người sở hữu trái phiếu vào lúc đáo hạn.
Trái phiếu có thể phân theo nhiều tiêu chí khác nhau:
- Căn cứ vào chủ thể phát hành, trái phiếu gồm hai loại chính là: trái phiếu
chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương (do chính phủ và chính quyền địa
phương phát hành) và trái phiếu công ty (do công ty phát hành).
- Căn cứ vào tính chất chuyển đổi, trái phiếu được chia thành loại có khả
năng chuyển đổi (chuyển đổi thành cổ phiếu) và loại không có khả năng chuyển.
- Trái phiếu chiết khấu: là loại trái phiếu không trả thưởng và được bán theo
nguyên tắc chiết khấu.
- Trái phiếu có bảo đảm và trái phiếu không có bảo đảm.
Các chứng chỉ có nguồn gốc chứng khoán:
- Chứng quyền: là giấy xác nhận quyền được mua cổ phiếu mới phát hành tại

mức giải tường bán ra của công ty.
- Chứng khế: là các giấy tờ được phát hành kèm theo các trái phiếu, trong đó
xác nhận quyền được mua cổ phiếu theo những điều kiện nhất định.
- Chứng chỉ thụ hưởng: là giấy xác nhận quyền lợi của khách hàng là những
nhà đầu tư cá nhân trong các quỹ đầu tư nhất định.


4
Thị trường chứng khoán
Khái niệm
Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra các hoạt động mua bán chứng khoán
theo các nguyên tắc của thị trường (theo quan hệ cung cầu)
Cơ cấu
Xét về sự lưu thông của CK trên thị trường,TTCK có hai loạI:thị trường sơ
cấp và thị trường thứ cấp.
Thị trường sơ cấp: Là thị trường phát hành. Đây là thị trường mua bán các
chứng khoán phát hành lần đầu giữa nhà phát hành (người bán) và nhà đầu tư
(người mua). Trên thị trường sơ cấp, chính phủ và các công ty thực hiện huy động
vốn thông qua việc phát hành- bán chứng khoán của mình cho nhà đầu tư.
Thị trường thứ cấp: Là thị trường giao dịch. Đây là thị trường mua bán các
loại chứng khoán đã được phát hành. Thị trường thứ cấp thực hiện vai trò điều hoà,
lưu thông các nguồn vốn, đảm bảo chuyển hoá các nguồn vốn ngắn hạn thành dài
hạn. Qua thị trường thứ cấp, những người có vốn nhàn rỗi tạm thời có thể đầu tư
vào chứng khoán, khi cần tiền họ có thể bán lại chứng khoán cho nhà đầu tư khác.
Xét về phương diện tổ chức và giao dịch ,TTCK có ba loại:
Thị trường chứng khoán tập trung: là thị trường ở đó việc giao dịch mua
bán chứng khoán được thực hiện thông qua Sở giao dịch chứng khoán.
Thị trường chứng khoán bán tập trung: là thị trường CK “bậc cao”. Thị
trường chứng khoán bán tập trung (OTC) không có trung tâm giao dịch mà giao
dịch mua bán chứng khoán thông qua mạng lưới điện tín, điện thoại. Một điều rất

quan trọng là các nhà đầu tư trên thị trường OTC không trực tiếp gặp nhau để thoả
thuận mua bán chứng khoán như trong phòng giao dịch của SGDCK, thay vào đó
họ thuê các công ty môi giới giao dịch hộ thông qua hệ thống viễn thông.


5
Thị trưòng chứng khoán phi tập trung: còn gọi là thị trường thứ ba. Hoạt
động mua bán chứng khoán được thực hiện tự do.

Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán
Các đối tượng tham gia thị trường CK chia thành các nhóm:nhà phát hành,nhà
đầu và các tổ chức có liên quan.
Nhà phát hành
Nhà phát hành là các tổ chức thực hiện huy động vốn thông qua thị trường
chứng khoán. Nhà phát hành có thể là Chính phủ, chính quyền địa phương, Công
ty.
- - Chính phủ phát hành các loại trái phiếu chính phủ nhằm huy động tiền bù
đắp thâm hụt ngân sách hoặc thực hiện nhưng công trình quốc gia lớn.
- - Chính quyền địa phương phát hành trái phiếu địa phương để huy động tiền
đầu tư cho các công trình hay chương trình kinh tế, xã hội của địa phương.
- - Các công ty muốn huy động vốn đầu tư phát triển sản xuất thương phát hành
trái phiếu công ty hoặc cổ phiếu.
Nhà đầu tư
Nhà đầu tư có thể chia làn hai loại: nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư có tổ
chức.
Các nhà đầu tư cá nhân
Nhà đầu tư cá nhân là những người tham gia mua bán trên thị trường chứng
khoán với mục đích tìm kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, lợi nhuận luôn gắn liền với rủi
ro. Rủi ro càng cao thì lợi nhuận càng lớn. Do vậy, các nhà đầu tư phải lựa chọn
các hình thức đầu tư phù hợp với mình.

6
Các nhà đầu tư có tổ chức
Các tổ chức này thường xuyên mua bán chứng khoán với số lượng lớn và có
các bộ phận chức năng bao gồm nhiều chuyên gia có kinh nghiệm để nghiên cứu
thị trường và đưa ra các quyết định đầu tư. Đầu tư thông qua các tổ chức này có ưu
điểm là đa dạng hoá danh mục đầu tư và các quyết định đầu tư được thực hiện bởi
các chuyên gia có kinh nghiệm.
Các tổ chức kinh doanh chứng khoán
Công ty chứng khoán
Các công ty này hoạt động với nghiệp vụ chính là bảo lãnh phát hành, tự
doanh, môi giới, quản lý danh mục đầu tư và tư vấn đầu tư chứng khoán.
Các ngân hàng thương mại
Các ngân hàng thương mại có thể sử dụng vốn để đầu tư chứng khoán nhưng
chỉ được trong giới hạn rất định để bảo vệ ngân hàng trước những biến động của
giá chứng khoán.
Các tổ chức có liên quan đến thị trường chứng khoán
- Cơ quan quản lý nhà nước
Cơ quan này được thành lập để thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với
thị trường chứng khoán. cơ quan này có những tên gọi khác nhau tuỳ từng nước.
Tại Anh có Uỷ ban đầu tư chứng khoán (SIB- Securities Investment Board), tại Mỹ
có Uỷ ban chứng khoán và Giao dịch chứng khoán (SEC - Securities And
Exchange Comission) hay ở Nhật Bản có Uỷ ban giám sát chứng khoán và Giao
dịch chứng khoán (ESC - Exchange Surveillance Comission) được thành lập vào
năm 1992 và đến năm 1998 đổi tên thành FSA - Financial Supervision Agency. Và


7
ở Việt Nam có Uỷ ban chứng khoán nhà nước được thành lập theo Nghị địng số

75/CP ngày 28/11/1996.
- Sở giao dịch chứng khoán
- Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán
- Tổ chức ký gửi và thanh toán chứng khoán
- Các tổ chức đánh giá hệ số tín nhiệm
2. Các công ty phát hành Chứng khoán
Điều kiện phát hành
Phát hành chứng khoán ra công chúng là việc chào bán chứng khoán rộng
rãi cho các nhà đầu tư ngoài tổ chức phát hành để huy động vốn từ đông đảo công
chúng đầu tư. Hình thức huy động vốn này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với
nền kinh tế Việt Nam, khi mà một nguồn vốn nhàn rỗi rất lớn vẫn còn nằm trong
dân, trong khi các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế luôn ở trong tình
trạng đói vốn và khả năng đáp ứng của ngân sách nhà nước cũng như vay ngân
hàng còn hạn chế.
Hiện nay trong bất kỳ thị trường nào, dù là đã phát triển hay đang phát triển,
yêu cầu đầu tiên đối với hoạt động phát hành là phải có sự quản lý, giám sát của
nhà nước để đảm bảo hiệu quả, công bằng và bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư.
Ở Việt Nam, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước với tư cách là cơ quan quản lý Nhà
nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán, thực hiện chức năng giám sát và
điều chỉnh việc phát hành chứng khoán ra công chúng để được niêm yết trên thị
trường.
Mỗi nước có những quy định riêng cho việc phát hành chứng khoán lần đầu
ra công chúng. Tuy nhiên, để phát hành chứng khoán ra công chúng thông thường
tổ chức phát hành phải đảm bảo năm điều kiện cơ bản sau:


8
* Về quy mô vốn: tổ chức phát hành phải đáp ứng được yêu cầu về vốn điều
lệ tối thiểu ban đầu và sau khi phát hành phải đạt được một tỷ lệ phần trăm nhất
địnhvề vốn cổ phần do công chúng nắm giữ và do số lượng công chúng tham gia.

* Về tính liên tục của hoạt động sản xuất kinh doanh: Công ty được thành
lập và hoạt động trong vòng một thời gian nhất định( thường khoảng từ 3-5 năm).
* Về đội ngũ quản lý công ty: Công ty phải có đội ngũ quản lý tốt, có đủ năng
lực và trình độ quản lý các hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty.
* Về hiệu quả sản xuất kinh doanh: công ty phải làm ăn có lãi với mức lợi
nhuận không thấp hơn mức quy định và trong một số năm liên tục nhất định (
thường từ 2- 3 năm).
* Về tính khả thi của dự án: công ty phải có dự án khả thi trong việc sử dụng
nguồn vốn huy động được.
Tuy nhiên, các nước đang phát triển thường cho phép một số trường hợp
ngoại lệ, tức là có những doanh nghiệp sẽ được miễn giảm một số điều kiện nêu
trên, Ví dụ: Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công ích, hạ tầng cơ sở có thể
được miễn giảm về hoạt động sản xuất kinh doanh. Ở Việt Nam, theo quy định của
Nghị định 48/1998/-NĐ-CP về chứng khoán và thị trường chứng khoán và thông
tư 01/1998/TT-UBCK hướng dẫn Nghị định 48/1998/-NĐ-CP, tổ chức phát hành
cổ phiếu, Trái phiếu lần đầu ra công chúng phải đáp ứng được các điều kiện sau:
+ Mức vốn điều lệ tối thiểu là 5 tỷ đồng Việt Nam
+ Hoạt động kinh doanh có lãi trong 2 năm liên tục gần nhất
+ Thành viên Hội đồng quản trị và Giám đốc (Tổng giám đốc) có kinh
nghiệm quản lý kinh doanh. tổ chức phát hành và phải nắm giữ mức này tối thiểu 3
năm kể từ ngày kết thúc đợt phát hành.
+ Trường hợp cổ phiếu phát hành có tổng giá trị theo mệnh giá vượt 10 tỷ
đồng thì phải có tổ chức bảo lãnh phát hành.


9
+ Có phương án khả thi về việc sử dụng vốn thu được từ đợt phát hành cổ
phiếu, trái phiếu.
+ Tối thiểu 20% vốn cổ phần của tổ chức phát hành phải được bán cho trên
100 người đầu tư ngoài tổ chức phát hành; trường hợp vốn cổ phần của tổ chức

phát hành; trường hợp vốn cổ phần của tổ chức phát hành từ 100 tỷ đồng trở lên thì
tỷ lệ tối thiểu này là 15% vốn cổ phần của tổ chức phát hành.
+ Cổ đông sáng lập phải nắm giữ ít nhất 20% vốn cổ phần của

Hình thức phát hành
Doanh nghiệp có thể kêu gọi tiền tiết kiệm của dân cư bằng cách phát hành
cổ phiếu hoặc trái phiếu để hình thành nguồn vốn dài hạn rất cần cho sự tài trợ phát
triển của mình. Doanh nghiệp cũng có thể tiến hành gia tăng vốn bằng việc phát
hành cổ phiếu để kêu gọi thêm sự tham gia của các cổ đông sáng lập, nhưng việc
đó giả thiết một mặt các cổ đông này phải có sẵn những vốn cần thiết, và mặt khác,
họ cũng chấp nhận tham gia bổ sung vào hoạt động của doanh nghiệp.
Trái phiếu là một chứng chỉ nợ, đại diện cho một sự vay vốn dài hạn đối
với tổ chức phát hành. Do đó sẽ phải được hoàn trả cả gói hoặc từng phần theo
theo mệnh giá phát hành hoặc đắt hơn, điều này phải được ghi rõ khi khoản thu
nhập cố định bất kể trong tình huống nào và bất kể hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp ra sao. Mức lãi suất đã được quy định khi phát hành trái phiếu.
Cổ phiếu là một chứng chỉ có tham gia vào cấu tạo vốn ban đầu của một
doanh nghiệp, người chủ cổ phiếu có tư cách hội viên và có quyền được chia lợi
tức theo tỷ lệ vốn tham gia hoặc tài sản có theo điều lệ của Công ty. Khoản thu
nhập đó (gọi là lợi tức (hay cổ tức) cổ phiếu) thay đổi tuỳ theo tổng lợi nhuận của
tài khoá và theo chính sách của công ty. Khi thấy cần thiết phải ưu đãi việc tự tài
trợ hoặc mỗi khi phân phối lợi nhuận, Công ty có trách nhiệm thông tin cho các
chủ cổ phần về hoạt động và kết quả kinh doanh của mình. Vì thế công ty phải


10
công khai hoá bảng cân đối tài sản, bảng kết quả lỗ lãi cùng với các phụ lục, kể cả
những tài liệu khác.
Mặc dù cổ phiếu và trái phiếu có những điểm khác biệt nhưng xét cho cùng
chúng đều là các hình thức huy động vốn của nhà phát hành, được quyền mua bán

tự do trên thị trường riêng của nó. Chúng là nguồn tiếp vốn, là máu nuôi dưỡng các
tế bào kinh tế, là cái phao nâng đỡ con tàu kinh tế qua các cơn phong ba bão tố của
thị trường.
Chức năng Công ty phát hành
Chức năng thứ nhất :Huy động vốn cho nền kinh tế
Phát hành chứng khoán được xem như chiếc cầu vô hình nối liền người thừa
vốn với người thiếu vốn để họ giúp đỡ nhau thông qua việc mua bán cổ phiếu và
trái phiếu, qua đó để huy động vón cho nền kinh tế, góp phần phát triển sản xuất
kinh doanh tạo công ăn việc làm cho người lao động, giảm thất nghiệp, ổn định đời
sống dân cư và thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Thông qua việc phát hành chứng
khoán, chính phủ và chính quyền địa phương cũng huy động các nguồn vốn cho
đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng. Phát hành chứng khoán đóng vai trò tự động điều
hoà vốn giữa nơi thừa sang nơi thiếu vốn. Vì vậy, nó góp phần giao lưu và phát
triển kinh tế. Mức độ điều hoà này phụ thuộc vào quy mô hoạt động của từng Công
ty phát hành chứng khoán. Chẳng hạn, những công ty phát hành chứng khoán lớn ở
thị trường Luân Đôn, Niu óc, Paris, Tokyo, thì phạm vi ảnh hưởng của nó vượt ra
ngoài khuôn khổ quốc gia vì đây là những Công ty từ lâu được xếp vào loại hoạt
động có tầm cơ quốc tế. Cho nên mọi biến động của Nó tác động mạnh mẽ tới nền
kinh tế của bản thân nước sở tại, mà còn ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán
nước khác.
Chức năng thứ hai: thông tin
Phát hành chứng khoán bảo đảm thông tin chính xác, kịp thời ( cho các nhà
đầu tư và các nhà kinh doanh chứng khoán ) về tình hình cung - cầu, thị giá của


11
từng loại chứng khoán trên thị trường mình và trên thị trường chứng khoán hữu
quan.
Chức năng thứ ba: cung cấp khả năng thanh khoản
Nhờ có Phát hành chứng khoán mà các nhà đầu tư có thể chuyển đổi thành

tiền khi họ muốn.Chức năng cung cấp khả năng thanh khoản bảo đảm cho thị
trường chứng khoán hoạt động hiệu quảvà năng động.
Chức năng thứ tư: đánh giá giá trị doanh nghiệp
Phát hành chứng khoán là nơi đánh giá chính xác doanh nghiệp thông qua chỉ
số chứng khoán trên thị trường, tình hình hoạt động của doanh nghiệp này kích các
doanh nhgiệp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, kích thích áp dụng công ngệ mới.
Chức năng thứ năm: tạo môi trường để chính phủ thực hiện chính vĩ mô
Chính phủ có thẻ mua bán trái phiếu chính phủ để tạo ra nguồn thu bù đắp
thâm hụt ngân sách và quản lý lạm phát.ngoài ra chính có thể sử dụng các chính
sách tác động vào thị trường chứng khoán nhằm định hướng đầu tư.

Vai trò của công ty phát hành
Góp phần xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán, với vai trò là tổ
chức đầu tư trực tiếp, đồng thời là những trung gian tài chính sẽ góp phần nâng cao
năng lực hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam, giúp quảng bá, giới thiệu sản
phẩm cho các doanh nghiệp tới công chúng đầu tư, cho các thành phần kinh tế
trong và ngoài nước và đặc biệt góp phần cải thiện tư duy, cách nhìn nhận đánh giá
của đối tác vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Bên cạnh đó còn góp phần hoàn
thiện cơ chế quản lý điều hành các doanh nghiệp, giúp các doanh nghiệp huy động
vốn và giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán; cung cấp cơ chế giá
cho các khoản đầu tư, làm cơ chế chuyển nhượng chứng khoán thành tiền và ngược
lại, giảm chi phí giao dịch, phát triển sản phẩm và dịch vụ trên thị trường làm cải


12
thiện môi trường kinh doanh góp phần hình thành nền văn hoá đầu tư: tăng chất
lượng và hiệu quả dịch vụ nhờ cạnh tranh. Công ty phát hành chứng khoán sẽ là
cầu nối đưa nhà đầu tư, các luồng tiền nhàn rỗi đến với doanh nghiệp cần vốn một
cách nhanh nhất với chi phí hợp lý. Ngoài ra giúp tuyên truyền quảng bá hoạt động
của Doanh nghiệp và đây cũng là nơi cung cấp các kênh thông tin và dịch vụ mới

nhanh, chính xác. Do vậy, Công ty phát hành chứng khoán có vai trò rất lớn trong
nền kinh tế thị trường nói chung và nền kinh tế Việt Nam nói riêng.
II. QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC CÔNG TY PHÁT HÀNH
CHỨNG KHOÁN
1. Khái niệm quản lý nhà nước
Là sự tác động có tổ chức và bằng pháp quyền của Nhà nước nên đối tượng
quản lý nhằm dẫn dắt đối tượng đi đến mục tiêu với kết quả và hiệu quả cao nhất
trong điều kiện môi trường luôn biến động.
Quản lý nhà nước là quản lý có tính toàn cục mà đối tượng là những quan hệ
kinh tế vĩ mô, nhưng quan hệ kinh tế xét trong tổng thể nền kinh tế của một nước.
Tính toàn cục của quản lý nhà nước đòi hỏi nhà nước với tư cách là chủ thể quản lý
cần xem xét các vấn đề kinh tế trung mô và xuất phát từ các yêu cầu của phát triển
kinh tế quốc dân, từ sự phối hợp, điều hoà các mối quan hệ trong phạm vi nền kinh
tế quốc dân.
Quản lý có tính tổng thể là một loại quản lý dựa trên cơ sở quản lý doanh
nghiệp, quản lý khu vực và quản lý ngành bằng việc vận dụng tổng hợp các
phương pháp quản lý, Nhà nước điều tiết các mối quan hệ làm cho nền kinh tế
quốc dân trên tổng thể phát triển cân đối nhịp nhàng tạo điều kiện thuận lợi cho
quản lý doanh nghiệp, quản lý khu vực và quản lý ngành phát huy được hiệu quả
của mình.
Quản lý mang tính quyền lực: Nhà nước quản lý các hoạt xã hội bằng quyền
lực chính trị ( lập pháp, hành pháp và tư pháp) của giai cấp thống trị đối với giai


13
cấp khác. Mặt khác quản lý nhà nước còn mang tính pháp quyền và thực hiên theo
nguyên tắc pháp chế. Quản lý bằng pháp luật là đặc điểm riêng có của quản lý Nhà
nước đối với quản lý xã hội.
Quản lý mang tính phức hợp đa dạng được thể hiện ở tính phức hợp và tính
đa dạng của các đối tượng quản lý, tính đa mục tiêu, tính phong phú của các hình

thức tác động, tính phụ thuộc vào môi trường trong nước và quốc tế, tính hệ thống
của các vấn đề trong phạm vi quốc gia và quốc tế, tính gián tiếp của phương pháp
tác động do đó phải có một bộ máy quản lý tinh xảo, hoạt động có hiệu lực và hiệu
quả.
Quản lý nhà nước nhằm mục tiêu phát triển lấy hiệu quả kinh tế xã hội làm
chính, bởi vậy mục tiêu đặt ra trong quản lý kính tế quốc dân là mục tiêu kinh tế xã
hội, hiệu quả kinh tế xã hội được xem như là tiêu chuẩn của mục tiêu trên. Hiệu
quả được hiểu theo hai nội dung sau: Thứ nhất, lỗ hoặc lãi của một doanh nghiệp,
một nganh hay một khu vực kinh tế chưa phải là lỗ hoặc lãi của toàn bộ nên kinh tế
quốc dân mà hiệu quả kinh tế phải xét trong phạm vi toàn bộ nên kinh tế quốc dân.
Thứ hai, hiệu quả tổng hợp không chỉ là hiệu quả kinh tế mà còn là hiệu quả chính
trị, xã hội, văn hoá và môi trường.
Quản lý nhà nước là quản lý đa mục tiêu. Về cơ bản, mục đích trong quản
lý doanh nghiệp là tối đa hoá lợi nhuận, còn mục đích trong quản lý nhà nước là tối
đa hoá phúc lợi quốc gia. Bởi vậy, mục tiêu quản lý của nhà nước không chỉ dừng
lại ở mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà còn phải tính đến hàng loạt các mục tiêu khác
như công bằng xã hội, phát triển văn hoá, ổn định và nâng cao đời sống, xoá đói
giảm nghèo và vấn đề về môi trường.
Thực chất quản lý nhà nước là quản lý con người và các quan hệ xã hội
nhằm giúp định hướng cho các hoạt động được diễn ra theo đúng quy luật cơ chế
thị trường. Đó là cả một khoa học và nghệ thuật quản lý của nhà nước.


14
2. Các chức năng chủ yếu của quản lý Nhà nước đối với các Công ty phát
hành
2.1. Khuyến khích tạo điều kiện cho các CTPHCK phát triển
Nhằm tạo lập môi trường thuận lợi cho hoạt động sản suất kinh doanh và hỗ
trợ thúc đẩy sự phát triển. Muốn các tổ chức, Công ty phát triển tốt trong điều kiện
kinh tế thị trường còn non kém như hiện nay thì nhà nước cần có các chính sách

hay giải pháp thích hợp tạo nền thuận lợi khuyến khích sự phát triển đối với các
Công ty phát hành chứng khoán như: Duy trì ổn định kinh tế vĩ mô tạo ra sự tin
tưởng cho các chủ thể kinh tế vào tương lai, tránh cho nền kinh tế khỏi những cuộc
khủng hoảng làm ảnh hưởng tới các doanh nghiệp kinh doanh; Giữ vững ổn định
chính trị tạo điều kiện yên tâm cho các nhà đầu tư cũng như nhà phát hành chứng
khoán; Đưa ra các chính sách ưu đãi hoặc hỗ trợ khi các Doanh nghiệp gặp khó
khăn; Bên cạnh đó cần bảo đảm ổn định xã hội tạo môi trường văn hoá lành mạnh,
ổn định thuận lợi cho hoạt động của các chủ thể kinh tế trên thị trường là Nhà nước
đã thực hiện vai trò kinh tế của mình đối với quá trình tăng trưởng và phát triển
kinh tế đất nước.
1.2. Định hướng phát triển thị trường chứng khoán
Xã hội càng phát triển, con người càng được tự do hơn trong hành động thì
chức năng định hướng càng giữ vai trò quan trọng. Trong việc quản lý nhà nước
việc định hướng đúng giúp đất nước đối phó được với mọi sự không ổn định trong
nước cũng như khu vực và thế giới.
Định hướng theo nghĩa rộng bao gồm cả định ra đường lối phát triển và thiết
lập kế hoạch ngắn hạn, trung hạn và dài hạn cho sự phát triển. Do vậy chức năng
định hướng còn được gọi là chức năng hoạch định. Chất lượng của định hướng tạo
điều kiện cho việc thực hiện các chức năng còn lại của quản lý và quyết định toàn
bộ quá trình quản lý của Nhà nước. Cho nên sự quản lý của nhà nước đối với các


15
Công ty phát hành chứng khoán có đúng đắn hay không còn tuỳ thuộc vào chức
năng định hướng đúng hay sai.
1.3. Tạo khuôn khổ pháp luật cho các Công ty phát hành
Pháp luật theo nghĩa rộng là tổng thể các quy phạm pháp luật do Nhà nước
ban hành hoặc thừa nhận, thể hiện ý trí của giai cấp công nhân và nhân dân lao
động nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình tổ chức quản lý
và trong hoạt động kinh doanh giữa các chủ thể với nhau và các cơ quan quản lý

nhà nước.
Trong nền kinh tế thị trường để phát triển mạng lưới các hoạt động và các
mối quan hệ phức tạp sẽ trở nên cực kỳ khó khăn nếu không có các luật chơi rõ
ràng, sòng phẳng và có thể dự đoán được. Nhưng luật chơi trong các hoạt động
kinh tế này phải là mối quan tâm chủ yếu của Nhà nước vì chỉ có Nhà nước mới có
thể đưa ra và buộc các tổ chức, cá nhân chấp hành nghiêm chỉnh các luật chơi đó.
Bằng luật pháp nhà nước điều chình hành vi kinh doanh phát hành chứng
khoán, xác định hành vi nào là hành vi kinh doanh hợp pháp, hành vi nào là hành
vi kinh doanh phi pháp. Luật pháp tạo ra luật chơi cho các chủ thể kinh doanh trên
thị trường. Trên sân bóng thiếu luật chơi hoặc luật chơi chưa hoàn thiện các cầu
thủ không thể chơi bóng được, trong các hoạt động kinh doanh phát hành cũng
vậy.
Khi đã có luật chơi rõ ràng rồi thì buộc các chủ thể tham gia phải tuân theo
nó để tạo ra một sân chơi bình đẳng, công bằng. Do đó Nhà nước đã ban hành các
văn bản hướng dẫn cũng như các điều luật buộc các chủ thể phát hành chứng
khoán phải tuân theo những quy định của pháp luật đã đề ra.
1.4. Điều chỉnh sai lệch trong chính sách quản lý của nhà nước
Quá trình điều chỉnh thường gặp phải các tác động đột biến, làm cho đối
tượng đi chệnh quỹ đạo dự kiến và chủ thể phải tác động thêm để san bằng các sai
lệch đó. Việc thực hiện những tác động thêm này gọi là điều chỉnh. Trong mọi


16
trường hợp có thể xảy ra các sai lệch là điều khó có thể tránh khỏi nhất là trong
giai đoạn nền kinh tế luôn biến động như thế này cho nên sự cần thiết của việc điều
chỉnh là tất yếu, cũng như các chính sách quản lý của Nhà nước chỉ đúng ở giai
đoạn này song trong tương lai nó có thể không còn thích hợp nữa do đó cần điểu
chỉnh lại cho phù hợp, Như vậy thì nền kinh tế mới tồn tại và phát triển lâu dài
được. Có các phương pháp điều chỉnh sau:
+ Phương pháp khử nhiễu

+ Phương pháp bồi thường nhiễu
+ Phương pháp san bằng sai lệch
+ Phương pháp chấp nhận sai lệch
Nghị định 48 Chính phủ ban hành các Công ty phát hành chứng khoán vốn
điều lệ phải từ 10 tỷ đồng trở lên. Sau này Nghị định 144 Chính phủ đã điều chỉnh
lại vốn điều lệ chỉ cần từ 5 tỷ trở lên là được, 8 văn bản hướng dẫn của Nghị định
lần lượt được ban hành góp phần tạo nên một hành lang pháp lý hoàn chỉnh phù
hợp với thực tiễn phát triển của thị trường. Điều chỉnh như vậy nhằm phù hợp với
nền kinh tế Việt Nam và khuyến khích các Công ty phát hành chứng khoán phát
triển mở rộng thị trường chứng khoán Việt Nam.

PHẦN 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC
CÔNG TY PHÁT HÀNH CHỨNG KHOÁN Ở VIỆT NAM HIỆN
NAY
i. TÌNH HÌNH THỰC TRẠNG CÁC CÔNG TY PHÁT HÀNH HIỆN
NAY
1. Những thuận lợi
Phát hành chứng khoán sẽ tạo ra hình ảnh đẹp và sự nổi tiếng của Công ty,
nhờ vậy công ty sẽ dễ dàng hơn và tốn ít chi phí hơn trong việc huy động vốn qua


17
phát hành trái phiếu, cổ phiếu ở những lần sau. Thêm vào đó, khách và nhà cung
ứng của công ty thường cũng trở thành cổ đông của công ty và do vậy công ty sẽ
rất có lợi trong việc mua nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm.
Phát hành chứng khoán ra công chúng sẽ làm tăng giá trị tài sản ròng, giúp
công ty có được nguồn vốn lớn và có thể vay vốn của ngân hàng với lãi suất ưu đãi
hơn cũng như các điều khoản về tài sản cầm cố sẽ ít phiền hơn. Ví dụ như các cổ
phiếu của các công ty đại chúng dễ dàng được chấp nhận là tài sản cầm cố cho các
khoản vay ngân hàng. Ngoài ra, việc phát hành chứng khoán ra công chúng cũng

giúp công ty trở thành một ứng cử viên hấp dẫn hơn đối với các công ty nước
ngoài với tư cách làm đối tác liên doanh.
Phát hành chứng khoán giúp công ty có thể thu hút và duy trì đội ngũ nhân
viên giỏi bởi vì khi chào bán chứng khoán ra công chúng, công ty bao giờ cũng
dành một tỷ lệ chứng khoán nhất định để bán cho nhân viên của mình. Với quyền
mua cổ phiếu, nhân viên của công ty sẽ trở thành cổ đông, và được hưởng lãi trên
vốn thay vì thu nhập thông thường. Điều này đã làm cho nhân viên của công ty làm
việc có hiệu quả hơn và coi sự thành bại của công ty thực sự là thành bại của mình.
Phát hành chứng khoán công ty có cơ hội tốt để xây dựng một hệ thống quản
lý chuyên nghiệp cũng như xây dựng được một chiến lược phát triển rõ ràng. Công
ty cũng dễ dàng hơn trong việc tìm người thay thế, nhờ đó mà tạo ra tính liên tục
trong quản lý. Bên cạnh đó, sự hiện diện của các uỷ viên quản trị không trực tiếp
tham gia điều hành công ty cũng giúp tăng cường kiểm tra và cân đối trong quản lý
và điều hành công ty. Làm tăng chất lượng và độ chính xác của các báo cáo của
công ty bởi vì các báo cáo của công ty phải được lập theo tiêu chuẩn chung do cơ
quan quản lý quy định. Chính điều này làm cho việc đánh giá và so sánh kết quả
hoạt động của công ty được thực hiện dễ dàng và chính xác hơn.
2. Những khó khăn


18
Phát hành cổ phiếu ra công chúng làm phân tán quyền sở hữu và có thể làm
mất quyền kiểm soát công ty của các cổ đông sáng lập do hoạt động thôn tính công
ty. Bên cạnh đó cơ cấu quyền sở hữu của công ty luôn bị biến động do chịu ảnh
hưởng của các giao dịch cổ phiếu hàng ngày.
Chí phí phát hành chứng khoán ra công chúng cao, thường chiếm từ 8-10%
khoản vốn huy động, bao gồm các chi phí bảo lãnh phát hành, phí tư vấn pháp luật,
chi phí in ấn, phí kiểm toán, chi phí niêm yết Ngoài ra hàng năm công ty cũng
phải chịu thêm các khoản chi phí phụ như chi phí kiểm toán các báo cáo tài chính,
chi phí cho việc chuẩn bị tài liệu nộp cho cơ quản lý nhà nước về chứng khoán và

chi phí công bố thông tin định kỳ.
Bên cạnh đó công ty phát hành chứng khoán phải tuân thủ một chế độ công
bố thông tin rộng rãi, nghiêm ngặt và chịu sự giám sát chặt chẽ hơn so với các
công ty khác. Hơn nữa việc công bố các thông tin về doanh thu, lợi nhuận, vị trí
cạnh tranh, phương thức hoạt động, các hợp đồng nguyên liệu, cũng như nguy cơ
bị rò rỉ thông tin mật ra ngoài có thể đưa công ty vào vị trí cạnh tranh bất lợi. Đội
ngũ cán bộ quản lý công ty phải chịu trách nhiệm lớn hơn trước công chúng. Ngoài
ra do quy định của pháp luật việc chuyển nhượng vốn cổ phần của họ thường bị
hạn chế.

Ở nước ta hiện nay hình thức phát hành bán trực tiếp cho các nhà đầu tư cuối
cùng là phổ biến nhất, các công ty cổ phần mới thành lập phát hành cổ phiếu lần
đầu hoặc phát hành bổ sung đều thực hiện bằng cách thông báo trực tiếp đến các
nhà đầu tư, để họ đăng ký mua cổ phần, sau khi số lượng đã đăng ký đủ thì tổ chức
đại hội cổ đông và tiến hành các bước chuẩn bị cho phát hành cổ phiếu, với hình
thức này công ty phát hành sẽ giảm được chi phí trung gian, nhưng thực tế việc
huy động vốn chậm.


19
Do việc tiếp cận với TTCK còn rất là mới mẻ nên các Công ty phát hành
chứng khoán ở Việt Nam hiện nay chủ yếu chỉ phát hành cổ phiếu bởi hình thức
tham của nó đơn giản và dễ hiểu hơn so với trái phiếu, mà nguồn huy động vốn
cũng dễ dàng không gây áp lực cho đơn vị phát hành về tính thanh khoản trả nợ khi
đáo hạn. Việc phát hành trái phiếu chủ yếu do Chính phủ và các Ngân hàng phát
hành để tạo nguồn vốn thu cho ngân sách, hạn chế lượng tiền nhàn rỗi trong dân
chúng với mục đích đưa tiền vào lưu thông làm giảm tỷ lệ lạm phát, tăng nguồn
vốn đầu tư, giải quyết công ăn việc làm cho nhân dân lao động.

ii. THỰC TRẠNG SỰ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC CÔNG

TY PHÁT HÀNH
Hiện nay ở nước ta việc phát hành chứng khoán bị chi phối bởi Luật Công ty
năm 1990, trong các Điều khoản 32, 35, 36 quy định những điều kiện cơ bản cho
một công ty phát hành cổ phiếu lần đầu, phát hành bổ sung, phát hành trái phiếu,
nhưng rất tiếc cho đến nay chưa có các văn bản hướng dẫn thi hành chi tiết hoá, cụ
thể hoá cho việc phát hành chứng khoán. Một trong các điều kiện quan trọng là
công bố công khai những nội dung đảm bảo cho các nhà đầu tư hiểu rõ, hiểu đúng
mục đích và triển vọng của công ty, nhưng việc công khai thông tin trên các
phương tiện thông tin đại chúng lại chưa là thường xuyên, còn chế độ kiểm toán
tính chính xác của số liệu thì chưa được quy định trong luật công ty, pháp lệnh kế
toán. Do đó, để bảo vệ các nhà đầu tư, các điểm tồn tại trên cần phải được bổ sung
vào các luật cho hoàn chỉnh. Tất nhiên ở đây việc kiểm tra các bản cáo bạch nhằm
ngăn ngừa và chế tài các hành vi không lương thiện của các công ty phát hành, còn
việc phán đoán và đánh giá các loại chứng khoán đó vẫn thuộc về các nhà đầu tư.
Trên thực tế Nhà nước đã quản lý các Công ty phát hành chứng khoán bằng
các biện pháp và công cụ sau:
1. Quá trình quản lý của Nhà nước đối với CTPHCK


20
1.1. Lập kế hoạch quản lý
Lập kế hoạch là chức năng khởi đầu và trọng yếu đối với nhà quản lý, nó
không phải là một sự kiện đơn thuần có bắt đầu và kết thúc rõ ràng. Lập kế hoạch
là quá trình tiếp diễn phản ánh và thích ứng được với những biến động diễn ra
trong môi trường của mỗi tổ chức. Trên ý nghĩa này lập kế hoạch được coi là quá
trình thích ứng với sự không chắc chắn bằng việc xác định các phương án hiành
động để đạt được mục tiêu cụ thể của tổ chức. Trong quá trình hoạt động của một
tổ chức những yếu tố không chắc chắn có nguồn gốc rất đa dạng.
Tóm lại, lập kế hoạch là quá trình xác định mục tiêu và lựa chọn các phương
thức để đạt được mục tiêu đó. Nếu không có các kế hoạch nhà quản lý có thể

không biết tổ chức và khai thác con người và các nguồn lực khác của tổ chức một
cách hiệu quả, thậm chí không có được một ý tưởng rõ ràng về cái họ cần tổ chức
và khai thác. Không có kế hoạch nhà quản lý và các nhân viên của họ có rất ít cơ
hội để đạt được mục tiêu của mình, không biết khi nào và ở đâu phải làm gì. Lúc
này việc kiểm tra sẽ trở nên rất phức tạp, ngoài ra trong thực tế, những kế hoạch tồi
cũng thường làm ảnh hưởng xấu đến tương lai của toàn bộ tổ chức. Lập kế hoạch
quả thật rất quan trọng.
Lập kế hoạch gồm có lập kế hoạch chiến lược và lập kế hoạch tác nghiệp.
Việc lập kế hoạch theo loại nào còn tuỳ thuộc vào yêu cầu mục đích cần lập.

1.2. Phương thức tổ chức hoạt động phát hành
Thứ nhất, tổ chức là một hệ thống gồm nhiều người cùng hoạt động vì mục
đích chung.
Thứ hai, tổ chức là quá trình triển khai các kế hoạch như tổ chức thi hành
chính sách hay tổ chức triển khai dự án. Khi đó tổ chức bao gồm cả ba chức năng
của quá trình quản lý: xây dựng những hình thức cơ cấu làm khuôn khổ cho việc
triển khai kế hoạch, chỉ đạo thực hiện kế hoạch và kiểm tra đối với kế hoạch.


21
Thứ ba, tổ chức là một chức năng của quá trình quản lý bao gồm việc phân
bổ sắp xếp nguồn lực con người gắn liền với con người là những nguồn lực khác
nhằm thực hiện thành công công tác kế hoạch của tổ chức.
Chức năng tổ chức là hoạt động quản lý nhằm thiết lập một hệ thống các vị
trí cho mỗi cá nhân và bộ phận đó có thể phối hợp với nhau một cách tốt nhất để
thực hiện mục tiêu chiến lược của tổ chức; sau đó là xác định và phân loại các hoạt
động cần thiết để thực hiện mục tiêu; phân chia tổ chức thành các bộ phận để thực
hiện các hoạt động; xác định vị trí của từng bộ phận và cá nhân trong đó bao gồm
cả vấn đề phân cấp; đảm bảo các nguồn lực cho hoạt động của tổ chức.
Với chức năng tạo khuôn khổ cơ cấu và nhân lực quản lý cho quá trình triển

khai các kế hoạch, công tác tổ chức có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, quyết định
phần lớn sự thành bại của tổ chức. Một tổ chức làm công tác tổ chức tốt sẽ hoạt
động có hiệu quả trong mọi tình huống phức tạp.
1.3. Chức năng lãnh đạo nhà nước
Để tiến hành hoạt động quản lý, chủ thể quản lý phải thực hiện đồng bộ rất
nhiều chức năng: lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra; trong đó lãnh đạo
chiếm một vị trí khá quan trọng.
Lãnh đạo là việc ra quyết định chủ trương, đường lối, mục đích, tính chất,
nguyên tắc hoạt động của một hệ thống trong các điều kiện môi trường nhất định.
Một tổ chức hay một đất nước có phát triển được hay không là nhờ vào tài trí của
người lãnh đạo đã chỉ dẫn cách đi như thế nào, bởi người lãnh đạo thường là người
đứng đầu một tập thể hoặc một tổ chức nào đó, là người luôn dẫn đường để tiến tới
mục đích cuối cùng. Sự thành bại là do người lãnh đạo quyết định một phần. Do đó
vai trò của người lãnh đạo trong cơ cấu tổ chức có ảnh hưởng rất lớn đến thành quả
của tổ chức cũng như toàn bộ nên kinh tế quốc dân.
1.4. Kiểm tra giám sát việc phát hành và sử dụng vốn


22
Kiểm tra là chức năng quan trọng của quản lý. Kiểm tra là công cụ quan
trọng để nhà quản lý phát hiện ra những sai sót và có biện pháp điều chỉnh. Mặt
khác thông qua kiểm tra các hoạt động sẽ được thực hiện tốt hơn và giảm bớt
những sai sót có thể nảy sinh vì trong mọi hoạt động đều không tránh khỏi sai sót
cho nên kiểm tra là bước cuối cùng để hạn chế tình trạng này. Trong thực tế điều
đó đúng nhưng chưa đủ vì kiểm tra có tác động rất mạnh tới các hoạt động. Một
công việc nếu không có kiểm tra sẽ chắc chắn nảy ra nhiều sai sót hơn nếu nó được
theo dõi, giám sát thường xuyên. Điều đó khẳng định rằng kiểm tra không chỉ là
khâu sau cùng của chu trình quản lý. Kiểm tra cũng không phải là hoạt động đan
xen mà là một quá trình liên tục về thời gian và bao quát không gian. Nó là yếu tố
thường trực của quản lý nhà nước ở mọi nơi, mọi lúc.

Vậy kiểm tra là quá trình xem xét các hoạt động nhằm mục đích làm cho các
hoạt động đạt kết quả tốt hơn, đồng thời, kiểm tra giúp phát hiện ra những sai sót,
lệch lạc để có biện pháp khắc phục, bảo đảm cho hoạt động thực hiện đúng hướng.
2. Công cụ dùng để quản lý các công ty phát hành
2.1. Quản lý bằng chính sách của Nhà nước
Chính sách là một trong các công cụ chủ yếu và quan trọng mà Nhà nước sử
dụng để thực hiện chức năng quản lý kinh tế- xã hội của mình. Mỗi chính sách cụ
thể là tập hợp các giải pháp nhất định để thực hiện các mục tiêu bộ phận trong quá
trình hướng tới đạt mục tiêu chung của phát triển kinh tế quốc dân và phát triển xã
hội.
Trong hệ thống công cụ quản lý kinh tế quốc dân, chính sách là bộ phận
năng động nhất, có độ nhảy cảm cao trước những biến động trong đời sống kinh tế
xã hội của đất nước nhằm giải quyết những vấn đề bức xúc mà xã hội đặt ra. Thực
tiễn nước ta và nhiều nước trên thế giới đều chứng tỏ: phần lớn những thành công
trong công cuộc đổi mời và cải cách kinh tế đều bắt nguồn từ việc lựa chọn và áp


23
dụng những chính sách thích hợp, có hiệu suất cao để khai thác tối ưu các lợi thế
so sánh của đất nước.
Như vậy, một hệ thống chính sách đồng bộ, phù hợp với yêu cầu phát triển
đất nước trong từng thời kỳ lịch sử nhất định sẽ là bảo đảm vững chắc cho sự vận
hành bình thường, hưu hiệu của nền kinh tế thị trường. Nhờ đó mà có thể khơi dậy
được các loại tiềm năng, sử dụng hợp lý và tiết kiệm các nguồn lực, phát huy tính
tích cực sáng tạo và ý chí vươn lên làm cho dân giàu, nước mạnh của các tầng lớp
dân cư. Ngược lại chỉ cần một chính sách sai lầm sẽ gây ra phản ứng tiêu cực dây
chuyền đến các chính sách khác, cũng như đến các bộ phận khác của hệ thống
công cụ quản lý nhà nước, làm suy yếu động lực phát triển kinh tế- xã hội.
Công cuộc cải cách mở cửa đất nước đòi hỏi phải đổi mới và hoàn thiện hệ
thống chính sách kinh tế xã hội, trong đó đặc biệt quan trọng là chính sách cho các

công ty phát hành chứng khoán bởi đây là loại hình kinh doanh mới được phát
triển ở Việt Nam và nó được nhiều nước trên thế giới chu ý đến vì nó có ảnh
hưởng lớn đến nền kinh tế của mỗi nước mạnh hay yếu, là nơi thu hút vốn đầu tư
nhanh nhất.
2.2. Quản lý bằng pháp luật
Trong xã hội nhà nước pháp quyền, các quan hệ xã hội chủ yếu được điều
chỉnh bằng các quy phạm pháp luật. Pháp luật trở thành công cụ tối quan trọng của
nhà nước để điều chỉnh các quan hệ xã hội và quản lý sự vận hành của toàn bộ nền
kinh tế xã hội theo mục tiêu đã định.
Để thể chế hoá đường lối, chủ trương của Đảng và hình thành đồng bộ khuôn
khổ pháp lý cần thiết cho nền kinh tế hoạt động theo cơ chế thị trường có sự điều
tiết của nhà nước theo định hướng XHCN, Nhà nước cần phải ban hành các văn
bản quy phạm pháp luật theo một trình tự pháp lý nhất định gồm có các văn bản
luật và văn bản dưới luật.


24
Để phát huy vai trò của công cụ pháp luật trong quản lý nhà nước, đi đôi với
việc xây dựng và ban hành pháp luật, cần tăng cường công tác tổ chức thực thi
pháp luật. Chú trọng phổ cập pháp luật cho toàn dân; phát triển các hình thức dịch
vụ pháp lý; mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo các luật gia, nhất là
luật gia về kinh tế; kiện toàn bộ máy thực thi và kiểm tra việc thực thi pháp luật.
3. Những bất cập trong cách quản lý của Nhà nước
Sau 4 năm đi vào hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam đã có những
thành quả rất đáng khích lệ, khung pháp lý cũng ngày được hoàn thiện để quản lý
các công ty phát hành chứng khoán, thực tế so với một số nước như:
* Thị trường chứng khoán Nhật Bản
- Năm 1948, Nhật Bản đã ban hành Bộ Luật về chứng khoán. Bên cạnh đó,
Nhật Bản cũng đã ban hành những luật khác, như luật Công ty chứng khoán nước
ngoài; Luật đầu tư chứng khoán tín thác; Luật kế toán công cộng; Luật liên quan

đến nghiệp vụ lưu ký và ghi sổ chứng chỉ cổ phiếu; Luật quản lý hoạt động tư vấn
đầu tư chứng khoán. Trước đây việc quản lý chứng khoán và thị trường chứng
khoán do Bộ tài chính đảm nhiệm. Từ thực tiễn cho thấy, TTCK Nhật Bản sẽ gặp
nhiều khó khăn nếu không có một cơ quan quản lý độc lập, nhất là việc quản lý các
Công ty phát hành chứng khoán. Vì vậy, năm 1992 đã thành lập Uỷ ban Giám sát
chứng khoán (SESC) độc lập.
Hiện nay, Nhật Bản có 8 Sở Giao dịch Chứng khoán(SGDCK), trong đó có
3 SGDCK giao dịch tất cả các loại chứng khoán, chiếm 98,1% tổng giá trị giao
dịch trên toàn toàn. Các SGDCK Nhật là các tổ chức tự quản chịu sự chi phối bởi
Luật Chứng khoán và giao dịch chứng khoán, tuy nhiên Nhật vẫn duy trì phương
thức đấu giá công khai cổ truyền.
* Thị trường chứng khoán Mỹ
- Bên cạnh hệ thống luật pháp chung, Mỹ đã ban hành Luật Chứng khoán
(1933) và Luật Giao dịch chứng khoán (1934). Luật chứng khoán (1933) qui định