phương pháp cân bằng hóa học

Từ Xuân Nhị THPT Hướng hoá – Quảng trị tặng cháu yêu
PHƯƠNG PHÁP CÂN BẰNG PHƯƠNG TRÌNH DÀNH CHO THCS
Cân bằng phương trình là điểm mấu chốt trong làm bài tập hoá học. Nhiều h/s rất yêu bộ môn nhưng
rất khó khăn trong việc viết và cân bằng phương trình do không nắm được phương pháp nên tôi viết
phần này trước là tặng cho đứa cháu ở rất xa tôi, mong cháu cố gắng hóc thất tốt bộ môn, sau là giúp
cho các cháu khác coi như là một món quà cho năm học mới.
Trước khi đọc phần này cần nắm chắc kí hiệu, tên nguyên tố, nhóm nguyên tử, hoá trị của chúng để
lập công thức hoá học đúng trước đã sau đó nắm cách lập sơ đồ phản ứng.Nắm được vấn đề thì các
cháu sẽ nhận ra rằng: “Hoá học ôi! Thật là đơn giản-Từ nay ta sẽ luôn là người bạn bên ngươi”
I- Phương pháp bảo toàn nguyên tố:
Nguyên tắc: Số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế luôn bằng nhau , hoàn thành thao tác là thực
hiện xong việc cân bằng
Phương pháp thực hiện:
- Viết sơ đồ phản ứng có đầy đủ chất tham gia và sản phẫm
- Cân bằng số nguyên tử của các nguyên tố (dạng nguyên tử)
- Chuyển dạng nguyên tử về dạng phân tử
- Dựa vào hệ số đã biết xác định các hệ số còn lại
Ví dụ 1: Cân bằng phương trình Phản ứng : P + O
2
→ P
2
O
5

Cách 1: Ta nhận thấy trên sơ đồ: Từ P
2
O
5
→ Gồm 2 P và 5 O → ta viết: 2 P + 5 O → P
2
O

5

Vì P ở dạng phân tử nên viết là P còn Oxi dạng phân tử 2 nguyên tử nên viết là
5
2
O
2

→ 2 P +
5
2
O
2
→ P
2
O
5
Ta nhận thấy rằng trong biểu thức xuất hiện phân số là hệ số → Loại bỏ bằng nhân
tất cả hệ số với mẫu số ta có phương trình đã cân bằng : 4 P + 5 O
2
→ 2 P
2
O
5

Cách 2: P + O
2
→ P
2
O

5
Từ P
2
O
5
→ ở vế trái chỉ số P: 2 Chỉ số O
2
là 2,5 → Xoá bỏ mẫu (hoặc số thập
phân) → Ta cũng đạt kết quả như trên
Cách 3: Ta nhận thấy O ở vế trái là số chẳn, ở vế phải là số lẽ → Chuyển thành số chẳn bằng nhân với 2n
(nếu cả 2 vế đều lẽ thì cũng chẳn hoá xuất phát từ số lớn hơn) → P + O
2
→ 2 P
2
O
5
Sau đó áp dụng như
cách 2 để hoàn thành phương trình
Ví dụ 2: Al + Fe
3
O
4
→ Al
2
O
3
+ Fe
Cách 1: Nhân 4 (2.2) vào hệ số của Al
2
O

3
rồi từ hệ số đó để xác định các hệ số khác
4 Al
2
O
3
→ 8 Al và 3 Fe
3
O
4
và từ 3 Fe
3
O
4
→ 9 Fe Ta được:8 Al + 3Fe
3
O
4
→4Al
2
O
3
+ 9 Fe
Cách 2: Tìm BSCNN của O ở hai vế : 4.3 = 12 → Hệ số của các chất =
BSCNN
ôchi s

Từ các chất đã xác định tìm chỉ số cho các chất còn lại
Cách 3: Từ Fe
3

O
4
→ 3 Fe và
4
3
Al
2
O
3
→
8
3
Al →
8
3
Al + Fe
3
O
4
→
4
3
Al
2
O
3
+ 3 Fe → Nhân hệ số với 3
Ví dụ 3: FeS
2
+ O

2
→ Fe
2
O
3
+ SO
2

Cách 1: Từ Fe
2
O
3
→ 2 FeS
2
→ 4 SO
2
Ta có: 2 FeS
2
+ a O
2
→ Fe
2
O
3
+ 4 SO
2
→ Bảo toàn cho O → a =
11
2
Xoá mẫu số ta có: 4FeS

2
+ 11O
2
→ 2Fe
2
O
3
+ 8SO
2
Cách 2: Nhân hệ số Fe
2
O
3
với 2 để hệ số O chẳn rồi từ 2 Fe
2
O
3
→ 4 FeS
2
và 8 SO
2

4FeS
2
+ a O
2
→ 2Fe
2
O
3

+ 8SO
2
Bảo toàn cho O: a = 11 → 4FeS
2
+ 11O
2
→ 2Fe
2
O
3
+ 8SO
2
Ví dụ 4: Al + Ba + H
2
O → Ba(AlO
2
)
2
+ H
2

Cách 1: Từ Ba(AlO
2
)
2
→ Ba và 2 Al ; Bảo toàn cho O: → 4 H
2
O → 4 H
2

Ba + 2 Al + 4 H
2
O → Ba(AlO
2
)
2
+ 4 H
2

Cách 2: Từ công thức muối ta nhận thấy tỷ lệ Ba : Al là 1:2 thay vào ta sẽ có giá trị như cách 1
Ví dụ 5: Cu + HNO
3
→ Cu(NO
3
)
2
+ NO + H
2
O
Cách 1: Xuất phát từ nguyên tố oxi, ở vế phải có 8 nguyên tử, vế trái có 3. Bội số chung nhỏ nhất của 8 và
3 là 24, vậy hệ số của HNO
3
là 24 :3 = 8 → 8 HNO
3
→ 4 H
2
O và 2NO (Số O chẳn)
→a Cu + 8 HNO
3
→ a Cu(NO

3
)
2
+ 2 NO + 4 H
2
O → Bảo toàn cho O → a = 3
3 Cu + 8HNO
3
→ 3Cu(NO
3
)
2
+ 2NO + 4H
2
O
Chuyên đề cân bằng phương trình phản ứng dành cho THCS nâng cao
Từ Xuân Nhị THPT Hướng hoá – Quảng trị tặng cháu yêu
Cách 2: Giả sử phương trình đã cân bằng với hế số: a Cu + b HNO
3
→ a Cu(NO
3
)
2
+ c NO + d H
2
O
Bảo toàn cho H: b = 2d (1) Bảo toàn cho N: 2a +c = b (2) Bảo toàn cho O: 3b = 6a + c + d (3)
Vì hệ có 4 ẩn mà có 3 phương trình nên chọn 1 ẩn lấy giá trị thích hợp : c = 2 → Kết hợp giái ra kết quả
** Sử dụng cách này rất mất thời gian chỉ áp dụng cho người có kĩ năng toán tốt
Ví dụ 6: KMnO

4
+ HCl → KCl + MnCl
2
+ Cl
2
+ H
2
O
Cách 1: Từ KMnO
4
→ 4 H
2
O → 8 HCl → Bảo toàn cho Cl: 2,5 Cl
2
→ Loại mẫu số
2KMnO
4
+ 16HCl → 2KCl + 2MnCl
2
+ 5Cl
2
+ 8H
2
O
Cách 2: Quan tâm đến Cl ở vế phải (tỷ lệ K:Mn = 1:1) để cho Cl chắn phải nhân 2
KMnO
4
+ HCl → 2KCl + 2MnCl
2
+ Cl

2
+ H
2
O → 2 KMnO
4
và 8 H
2
O → 16 HCl và 5 Cl
2

Ví dụ 7: BaCl
2
+ Fe
2
(SO
4
)
3
→ BaSO
4
+ FeCl
3
Cách 1: Từ Fe
2
(SO
4
)
3
→ 2 FeCl
3

và 3 BaSO
4
→ 3 BaCl
2

Cách 2: Xác định hoá trị tác dụng của các nhóm
II – I III – II II-II III – I
BaCl
2
+ Fe
2
(SO
4
)
3
→ BaSO
4
+ FeCl
3
→ BSCNN hoá trị tác dụng : I,II,III là VI → Hệ số
6 : 2 = 3 → 3 BaCl
2
và 6:3 = 2 → Fe
2
(SO
4
)
3

Ví dụ 8: NH

3
+ O
2
→ N
2
+ H
2
O
Cách 1: Nhân 2 với NH
3
tạo cho H chẳn → 2NH
3
→ N
2
và 3 H
2
O → Bảo toàn cho O:
3
2
O
2
→ Xoá mẫu
4NH
3
+ 3O
2
→ 2N
2
+ 6H
2

O
Cách 2: Từ NH
3
→ N +
3
2
H
2
O → Bảo toàn cho O: NH
3
+
3
2
O → N +
3
2
H
2
O
Xoá mẫu → 2 NH
3
+ 3O → 2N + 3 H
2
O → Phân tử hoá: 2NH
3
+
3
2
O
2

→ N
2
+ 3H
2
O → Xoá mẫu
Ví dụ 9: CuFeS
2
+ O
2
→ CuO + Fe
2
O
3
+ SO
2
Cách 1: nhân 2 cho CuFeS
2
tạo cho Fe chẳn → 2CuO + Fe
2
O
3
+ 4 SO
2
→ Bảo toàn cho O
2CuFeS
2
+ a O
2
→ 2 CuO + Fe
2

O
3
+ 4SO
2
→ a =
13
2
→ Xoá mẫu
Cách 2: Xuất phát từ CuFeS
2
+ a O
2
→ CuO +
1
2
Fe
2
O
3
+ 2 SO
2
→ Bảo toàn cho O: a =
13
4
→ Xoá mẫu
I- Phương pháp bảo toàn khối lượng mol electron (thăng bằng e):
Đây là phương pháp sử dụng tiện lợi, phố biến nhất. Tuy nhiên đối với THCS thì việc nhớ kí hiệu, hoá trị
của nguyên tố, nhóm nguyên tử đã là khó thì việc xác định số oxi hoá của nguyên tố là rất khó.Tuy nhiên vì
sử dụng lâu dài nên món quà cho sự cố gắng của các em là kiến thức ở phía trước
Để thực hiện cần tuân thủ các bước sau:

1- Viết sơ đồ phản ứng : đầy đủ chất oxi hoá, khử và sản phẫm (Đối với THCS thì đầy đủ)
2- Xác định sự thay đổi số oxi hóa của các nguyên tố (THPT thì chỉ xác định Oxh – sp và kh – sp )
3- Lập thăng bằng electron (Viết các quá trình trao đổi e)
4- Đặt các hệ số tìm được vào phương trình (Hệ số chính)
5- Xác định hệ số còn lại và hoàn thiện phương trình
Sau khi hoàn thành kĩ năng thì không cần thực hiện đầy đủ các bước như quy định
Phương pháp này chỉ dùng cho các phản ứng oxi hoá – khử
Phương pháp xác định số oxi hoá của các nguyên tố
Số oxi hoá là điện hoá trị quy ước nếu coi liên kết trong phân tử là liên kết ion
- Số oxi hoá của các nguyên tố trong đơn chất bằng 0
- Đối với hợp chất: Của O: -2 ; H: +1; Kim loại: + hoá trị
Tổng số oxi hoá của các nguyên tố trong hợp chất bằng 0; trong ion bằng điện tích ion
Như vậy mấu chốt là xác định phân loại chất và xác định hoá trị : Đơn chất bằng 0; Hợp chất thì kim
loại +hoá trị; phi kim – hoá trị ; Trường hợp liên kết Pk – Pk thì xác định độ mạnh của phi kim (Độ âm
điện) nguyên tố hoạt động thì âm – còn lại là dương
** Trong một số trường hợp công thức phân tử là quy ước nên số oxi hoá có thể thay đổi khác với quy
định nên khi vận dụng cần nắm rõ bản chất(C
2
H
4
O
2
; CaOCl
2
)
**Trong một số trường hợp do số oxi hoá trung bình nên có thể nằm ở dạng phân số (chủ yếu hữu cơ)
Chuyên đề cân bằng phương trình phản ứng dành cho THCS nâng cao
Từ Xuân Nhị THPT Hướng hoá – Quảng trị tặng cháu yêu
**Khi chất tham gia là axit hoặc bazơ thì sản phẫm là H
2

O và khi chất tham gia H
2
O (có thể là môi
trường) Thì sản phẫm là axit hay bazơ
Ví dụ 1: MnO
2
+ HCl → MnCl
2
+ Cl
2
+ H
2
O
Xác định số oxi hoá:
4 2 2 0 2
2
2 2 2
Mn O HCl M n Cl Cl H O
+ − + − + − + −
+ → + +

Viết quá trình oxi hoá (tăng số oxh) :
Cl
−
→
0
2
Cl
+ a Thì bước 1: cân bằng số nguyên tố : 2
Cl

−
→
0
2
Cl
+ a
Bước 2 : Cân bằng điện tích: 2.(- 1) = 0 + a hay a = - 2 thay và với quy tắc : Ghi giá trị của a → đổi dấu
thêm e (- -e = e) → ta có: 2
Cl
−
→
0
2
Cl
+ 2e
Quá trịnh khử (giảm số oxi hoá) :
4
M n
+
→
2
M n
+
+ a → a = +2 →
4
M n
+
→
2
M n

+
- 2e vì quy ước là sự trao đổi
(+) nên chuyển vế :
4
M n
+
+ 2e →
2
M n
+
Khi đã quen thì +e ở bên trái là khử , bên phải là oxi hoá
1 2
Cl
−
→
0
2
Cl
+ 2e
1
4
M n
+
+ 2e →
2
M n
+
Hệ số chính : MnO
2
+ 2 HCl → MnCl

2
+ Cl
2
+ H
2
O vì số Cl không bằng nhau nên thêm 2 HCl vào bên trái
và thêm 2 H
2
O là hoàn thành : MnO
2
+ 4 HCl → MnCl
2
+ Cl
2
+ 2H
2
O
Ví dụ 2: KMnO
4
+ HCl → KCl + MnCl
2
+ Cl
2
+ H
2
O

7 2 2 0 2
2
4 2 2

K M n O H Cl K Cl M n Cl Cl H O
+ + − + − + − + − + −
+ → + + +
5 2
Cl
−
→
0
2
Cl
+ 2e
2
7
M n
+
+ 5e →
2
M n
+
2KMnO
4
+ 10 HCl → 2KCl + 2MnCl
2
+ 5Cl
2
+ H
2
O cân bằng cho Cl → thêm 6 HCl
2KMnO
4

+ 16HCl → 2KCl + 2MnCl
2
+ 5Cl
2
+ 8H
2
O
Ví dụ 3: Fe
3
O
4
+ CO → Fe + CO
2
Trường hợp này xuất hiện phân số
8
2
3
3 4
Fe O
+
−

8
2 2 2 0 4 2
3
3 4 2
Fe O CO Fe CO
+
− + − + −
+ → +

→
8
3
Fe
+
→ Fe
0
+ ae → 3
8
3
Fe
+
→ 3 Fe + a → a = 8
1 3
8
3
Fe
+
+ 8e → 3 Fe
4
2
C
+
→
4
C
+
+ 2e → Fe
3
O

4
+ 4CO → 3Fe + 4CO
2

Ví dụ 4: NaCrO
2
+ Br
2
+ NaOH → Na
2
CrO
4
+ NaBr
+3 0 +6 -
NaCrO
2
+ Br
2
+ NaOH → Na
2
CrO
4
+ NaBr
2 2
3
Cr
+
→
6
Cr

+
+ 3e
3
0
2
Br
+ 2e → 2
Br
−
→ 2NaCrO
2
+ 3Br
2
+ NaOH → 2Na
2
CrO
4
+ 6NaBr → Bảo toàn cho Na
2 NaCrO
2
+ 3 Br
2
+ 8NaOH → 2Na
2
CrO
4
+ 6NaBr + 4 H
2
O
Ví dụ 5: KMnO

4
+ K
2
SO
3
+ H
2
O → MnO
2
+ K
2
SO
4

+7 +4 +4 +6
KMnO
4
+ K
2
SO
3
+ H
2
O → MnO
2
+ K
2
SO
4
3

4
S
+
→
6
S
+
+ 2e
2
7
M n
+
+ 3e →
4
M n
+
→ 2KMnO
4
+ 3K
2
SO
3
+ H
2
O → 2MnO
2
+ 3K
2
SO
4

→ Bảo toàn cho K → 2KOH
→ Cân bằng cho: H → 2KMnO
4
+ 3K
2
SO
3
+ H
2
O → 2MnO
2
+ 3K
2
SO
4
+ 2KOH
Ví dụ 6: FeS + HNO
3
→ Fe(NO
3
)
3
+ N
2
O + H
2
SO
4
+ H
2

O
+2 -2 + +5 -2 +3 +5 -2 + -2 + +6 -2 + -2
FeS + HNO
3
→ Fe(NO
3
)
3
+ N
2
O + H
2
SO
4
+ H
2
O Ở đây có 2 chất khử nên cần hợp nhất

2 2
Fe S
+ −
→
3
Fe
+
+
6
S
+
+ 9e x8

2
5
N
+
+ 8e → 2
1
N
+
x9 → 8FeS + 18HNO
3
→ 8Fe(NO
3
)
3
+ 9N
2
O + 8H
2
SO
4
+ H
2
O
→ Cân bằng cho N và H: 8FeS + (18 + 24)HNO
3
→ 8Fe(NO
3
)
3
+ 9N

2
O + 8H
2
SO
4
+ 13H
2
O
Chuyên đề cân bằng phương trình phản ứng dành cho THCS nâng cao
Từ Xuân Nhị THPT Hướng hoá – Quảng trị tặng cháu yêu
Ví dụ 7: Hg(NO
3
)
2
→ Hg + NO
2
+ O
2
→
2 5 2 0 4 2 0
3 2 2 2
Hg(NO ) Hg NO O
+ + − + −
→ + +
có 2 chất oxi hoá ; 1 chất khử

2
Hg
+
+ 2

5
N
+
+ 4e → Hg + 2
4
N
+
2
2
O
−
→ O
2
+ 4e → Hg(NO
3
)
2
→ Hg + 2NO
2
+ O
2

Ví dụ 8: KNO
3
+ S + C → K
2
S + N
2
+ CO
2

+5 0 0 -2 0 +4
KNO
3
+ S + C → K
2
S + N
2
+ CO
2
→ có 2 chất oxi hoá ; 1 chất khử → Hợp nhất
Từ K
2
S → cứ 2 N
+5
ứng với S
0
→ 2
5
N
+
+ S
0
+ 12e → N
2
+
2
S
−
x1

0
C
→
4
C
+
+ 4e x3 → 2KNO
3
+ S + 3C → K
2
S + N
2
+ 3CO
2
Ví dụ 9: CuFeS
2
+ O
2
→ CuO + Fe
2
O
3
+ SO
2
Cân bằng theo số oxi hoá
2 2 2
2
Cu FeS
+ + −

Hãy tự cân bằng
Theo sơ đồ trên so sánh 2 vế ta giả thiết ở vế trái:
2 10 4
2
Cu FeS
+ − +
(S
+4
→ Fe
-6
theo bảo toàn Z)
→
10
Fe
−
→
3
Fe
+
+ 13e và O
2
+ 4e → 2 O
2-
→ 4 CuFeS
2
+ 13 O
2
→ 4 CuO + 2 Fe
2
O

3
+ 8 SO
2

Phương pháp này chỉ dùng để xác định hệ số trong bài thi trắc nghiệm và tính toán thôi nhé
Ví dụ 10: Al + HNO
3
→ Al(NO
3
)
3
+ N
2
O + NH
4
NO
3
+ N
2
(không cho tỷ lệ các chất )
ở dạng này nên tách thành ba phương trình sau đó cộng lại
8Al + 30HNO
3
→ 8Al(NO
3
)
3
+ 3N
2
O + 15H

2
O
8Al + 30HNO
3
→ 8Al(NO
3
)
3
+ 3NH
4
NO
3
+ 9H
2
O
10Al + 36HNO
3
→ 10Al(NO
3
)
3
+ 3N
2
+ 18H
2
O
Cộng : 26Al + 96 HNO
3
→ 26Al(NO
3

)
3
+ 3N
2
O + 3 N
2
+ 3 NH
4
NO
3
+ 42 H
2
O
Một số chú ý khi làm bài tập nâng cao
Trong môi trường trung tính ,kiềml axit:
O xi của chất oxi hoá tương tác với nước tạo ra OH
-

MnO
4
-
+ 2H
2
O +3e → MnO
2
+ 4OH
-

CrO
4

-2
+ 2H
2
O +3e → CrO
2
-
+ 4OH
-

chất khử kết hợp với o xi của OH
-
tạo ra H
2
O
SO
2
+ Br
2
+ H
2
O → H
2
SO
4
+ HBr
Mn(OH)
2
+ Cl
2
+ KOH → MnO

2
+ KCl
S + CI
2
+ H
2
O → H
2
SO
4
+ HCl
MnO
2
+ O
2
+ KOH → K
2
MnO
4

** trong môi trường axít : MnO
2
, MnO
4
-
, MnO
4
-2
→ Mn
+2

trung tính hay kiềm yếu : tạo ra Mn
+4
hay Mn
+6

K
2
MnO
4
+ K
2
S + H
2
SO
4
→ S + MnSO
4
+
MnO
2
+ KBr + H
2
SO
4
→ Br
2
+
MnO
2

+ KI + H
2
SO
4
→ I
2
+
KMnO
4
+ SO
2
+ H
2
O → K
2
SO
4
+ MnO
2

KMnO
4
+ KNO
2
+ H
2
O → KNO
3
+ MnO
2

Al + KNO
3
+ KOH → NH
4
NO
3
+ KAlO
2

Al + H
2
O + NaOH → NaAlO
2
+
Phản ứng nội phân tử :một chất vừa đóng vai trò chất oxihoa vừa đóng vai trò chất khử :
KClO
3
→ KCl + O
2

NH
4
NO
2
→ N
2
+ H
2
O

Phản ứng tự oxihoá-khử : một chất vừa đóng vai trò oxihoá-vừa đóng vai trò chất khử :
Br
2
+ KOH → KBr + KBrO
3
+
Cl
2
+ NaOH → NaClO + NaCl +
Bài tập tự luyện nâng cao
FeS
2
+ HNO
3
+HCl → FeCl
3
+ H
2
SO
4
+ NO +
CrCl
3
+ Br
2
+NaOH → Na
2
CrO
4
+ NaBr + NaCl +

KMnO
4
+ FeSO
4
+H
2
SO
4
→ Fe
2
(SO
4
)
3
+ MnSO
4
+ K
2
SO
4
+
Chuyên đề cân bằng phương trình phản ứng dành cho THCS nâng cao
Từ Xuân Nhị THPT Hướng hoá – Quảng trị tặng cháu yêu
Mg + HNO
3
→ Mg(NO
3
)
2
+ NH

4
NO
3
+
K
2
S + KMnO
4
+H
2
SO
4
→ MnSO
4
+ K
2
SO
4
+ S +
CuS
2
+ HNO
3
→ Cu(NO
3
)
2
+ H
2
SO

4
+ N
2
O +
K
2
Cr
2
O
7
+ H
2
SO
4
+KI → Cr
2
(SO
4
)
3
+ K
2
SO
4
+ I
2
+
FeSO
4
+ Cl

2
+H
2
SO
4
→ Fe
2
(SO
4
)
3
+ HCl+
SO
2
+ KMnO
4
+H
2
O → MnSO
4
+ K
2
SO
4
+
K
2
Cr
2
O

7
+ H
2
SO
4
+K
2
S → Cr
2
(SO
4
)
3
+ K
2
SO
4
+ S +
K
2
SO
3
+ KMnO
4
+KHSO
4
→ K
2
SO
4

+ MnSO
4
+ H
2
O+
Cu + KNO
3
+ HCl → CuCl
2
+ NO + NaCl + H
2
O
FeS + KNO
3
→ Fe
2
O
3
+ KNO
2
+ SO
2
+
H
2
S+ HNO
3
→ NO + S + H
2
O

CrCl
3
+ NaCIO + NaOH → Na
2
CrO
4
+ NaCl + H
2
O
H
2
C
2
O
4
+ KMnO
4
+H
2
SO
4
→ MnSO
4
+ K
2
SO
4
+ CO
2
+

P + NH
4
ClO
4
→ H
3
PO
4
+ N
2
+ Cl
2
+
Br
2
+ KOH → KBr + KBrO
3
+
FeS
2
+ HNO
3
→ Fe(NO
3
)
3
+ H
2
SO
4

+ NO +
AI + NaNO
3
+NaOH → NaAIO
2
+ NH
3
+ H
2
O
As
2
S
3
+ KClO
4
→ H
2
AsO
4
+ H
2
SO
4
+ KCl
CuFeS
2
+ Fe
2
(SO

4
)
3
+O
2
+ H
2
→ CuSO
4
+ H
2
SO
4
+ FeSO
4

KMnO
4
+ HCl → MnCI
2
+ Cl
2
+ KCl + H
2
O
Fe
x
O
y
+ H

2
SO
4
→ Fe
2
(SO
4
)
3
+ SO
2
+ H
2
O
FeO + HNO
3
→ Fe(NO
3
)
3
+N
x
O
y
+ H
2
O
Fe
3
O

4
+ HNO
3
→ Fe(NO
3
)
3
+ N
x
O
y
+ H
2
O
M
x
O
y
+ HNO
3
→ M(NO
3
)
3
+ NO + H
2
O
M + HNO
3
→ M(NO

3
)
n
+N
x
O
y
+ H
2
O
M + HNO
3
→ M(NO
3
)
n
+NH
4
NO
3
+ H
2
O
Al + HNO
3
→ Al(NO
3
)
3
+N

2
O + H
2
O + NO
Al + Fe
x
O
y
→ Fe + Al
2
O
3
Al + Fe
2
O
3
→ Fe
n
O
m
+ Al
2
O
3

M + H
2
SO
4
→ M

2
(SO
4
)
n
+ SO
2
+ H
2
O
R-CH
2
OH + KMnO
4
→ R-CHO + MnO
2
+ KOH + H
2
O
C
6
H
5
NO
2
+ Fe + HCl → C
6
H
5
NH

2
+ FeCl
2
+
CH
3
-CH=CH
2
+ KMnO
4
+ H
2
O → CH
3
-CH(OH)-CH
2
(OH) + MnO
2
+KOH
CH
3
-C
≡
CH + KMnO
4
+ KOH → CH
3
COOK + MnO
2
+ K

2
CO
3
+ H
2
O
Em hướng dẫn cho cháu cân bằng theo ion – electron và cân bằng với hệ số chữ theo nền trên nhé
Chuyên đề cân bằng phương trình phản ứng dành cho THCS nâng cao