Top 5 bai van mau cam nghi ve bai tho doan thuyen danh ca cua huy can hay nhat

Top 5 bài văn mẫu Cảm nghĩ về bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận
hay nhất
 1. Mẫu Số 1:
Tác phẩm “Đoàn thuyền đánh cá” của tác giả Huy Cận đã thành công
trong việc miêu tả và biểu cảm. Bài thơ đã thể hiện sự khác lạ, đáng chú ý hơn cả
đó là khơng gian ra khơi khác với lạ thường, không gian được mở rộng, mọi vật
thể trong vũ trụ vận động theo sự tuần hoàn. Việc tác giả làm như vậy để thể
hiện nội dung chính của bài thơ, nói lên cuộc sống lao động nơi đây thật sơi nổi,
khẩn trương.
Tác giả viết theo trình tự ra khơi. Vùng biển Quảng Ninh hiện ra trước mắt
người đọc hết sức hùng vĩ qua ngòi bút của Huy Cận;
" Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi. "
Cảnh tượng đồn thuyền ra khơi thật là đẹp, màu sắc ấm áp, âm thanh rộn ràng
Cảnh buổi chiều trên vùng biển được miêu tả qua cái nhìn của dân chài. Đó là
hình ảnh "Mặt trời xuống biển như hòn lửa" tạo ra vẻ đẹp lộng lẫy và huyền ảo.
Nhưng điều làm cho bài thơ của Huy Cận đáng chú ý đó là cách nói hết sức độc
đáo, mới lạ. Tả mặt biển khi màn đêm xuống "Sóng đã cài then, đêm sập cửa".
Tác giả đã dùng biện pháp nhân hoá để người đọc cảm nhận được biển trở thành
ngơi nhà khổng lồ vừa có cửa đóng, then cài thì cũng là lúc "Đồn thuyền đánh
cá ra khơi". Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi vừa lạc quan, vui tươi, yêu đời
như trở về ngôi nhà ấm áp, an tồn:
"Câu hát căng buồm cùng gió khơi"
1


Câu hát trở thành ngọn gió thổi căng buồm đưa con thuyền ra khơi băng băng rẽ
sóng. Nếu như ở trên tác giả Huy Cận với việc sử dụng cách nói độc đáo, miêu tả
con thuyền ra khơi ta cịn nhìn thấy được vẻ đẹp cua biển khi màn đêm bng

xuống thì ở khổ thơ tiếp theo tác giả miêu tả cảnh biển hết sức thơ mộng:
“Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng”
Với ngòi bút tinh xảo, bút pháp lãng mạn, tác giả vẽ lên bức tranh biển lãng mạn:
lái gió, buồm trăng, mây cao, biển bằng diễn tả vẻ đẹp của thiên nhiên, Với bút
pháp miêu tả lãng mạn của tác giả, người đọc như cảm nhận thấy con thuyền như
đang trôi, lạc vào xứ sở thần tiên. Trời cao, ánh trăng vàng biển như khoác bộ áo
vàng, thuyền lướt nhẹ trên mặt nước lặng cảm nhận sự yên bình, thơ mộng của
chốn đây, Sau khi miêu tả cảnh đẹp biển vào ban đêm, tác giả Huy Cận đã vẽ
thêm cho bài thơ cảnh đẹp của bình minh:
"Mặt trời đội biển nhơ màu mới
Mắt cá huy hồng mn dặm khơi"
Tác giả Huy Cận đã dùng bút pháp miêu tả để vẽ lên bức tranh cảnh bình minh
thật huy hồng. Tác giả thành cơng trong việc miêu tả đó là việc sử dụng bút
pháp tả vẽ lên ba bức tranh biển mang vẻ đẹp khác nhau. Bức tranh cảnh bình
minh tác giả đã miêu tả cảnh mặt trời lên và biển. Khi mặt trời lên, biển đã xoá
đi bộ áo vàng của trăng cao thay vào đó là một màu áo đỏ rực. Biển đẹp nhưng
với ngòi bút của tác giả còn đẹp hơn. Biển trong cảnh bình minh như nàng tiên
cá với vẻ đẹp rực rỡ đang nô đùa vui chơi trên biển. Huy Cận khơng những nói
về vẻ đẹp thiên nhiên mà còn thể hiện cuộc sống lao động mới.
"Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng"
2


Tác giả dùng bút pháp hiện thực và lãng mạn đã thể hiện khơng khí làm việc sơi
nổi, khẩn trương. Công việc hết sức nặng nhọc. Họ phải làm thâu đem. Họ kéo
xoăn tay có nghĩa phải dùng hết sức, tay căng phồng cuộn cuộn với nhau ở hai
câu thơ sau:
"Váy bạc đuôi vàng loé rạng đông

Lưới xếp, buồm lên đón nắng hồng"
Quả thực, tác giả Huy Cận đã phải đi và quan sát rất kĩ mới có thể tả như vậy.
Hai câu thư trên miêu tả cảnh lưới đã được kéo lên, khoang thuyền đầy ắp cá.
Vảy bạc, đuôi vàng chen nhau như "loé sáng" cả rạng đông. Cảnh tượng thật
đẹp. Đây chính là thành quả lao động mà những người ngư dân thu được sau một
đêm đánh cá vất vả, nặng nhọc. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về:
"Câu hát căng buồm cùng gió khơi
Đồn thuyền chạy đua cùng mặt trời
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hồng mn dặm khơi"
Tác giả đã thấy rõ khi trở về người dân vẫn nguyên vẹn tình yêu cuộc sống. Họ
vẫn tiếp tục lao động khẩn trương, chạy đua với thời gian: "Đoàn thuyền chạy
đua cùng mặt trời". Khi ra đi "Câu hát căng buồm cùng gió khơi", khi làm việc
hát bài ca gọi cá vào, bây giờ khi trở về họ cũng hát. Tâm hồn họ tràn đầy niềm
vui. Họ yêu mến cuộc sống mới, họ được làm chủ cuộc sống, muốn cố gắng lao
động xây dựng cuộc sống mới. Tác giả còn vẽ lên con người trong cuộc sống
mới. Tâm hồn những người đánh cá bay bổng cùng với niềm vui phơi phới:
"Ta hát bài ca gọi cá vào
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao".

3


"Trăng cao" cùng với ta, cùng kề vai sát cánh với "ta". Để thấy được con người
trong cuộc sống mới họ hoà nhập cùng với thiên nhiên trong cảnh lao động. Con
người trong cuộc sống mới họ là những người khỏe mạnh khống đạt, hết mình
vì cuộc sống.
"Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng"
Họ đã thực sự đầy đủ tự tin để làm chủ cuộc sống của mình. Thuyền và con

người trở nên kì vĩ, to lớn. Thể hiện cách nhìn cuộc sống mới đầy tự tin, say sưa,
hào hứng cùng những ước mơ bay bổng, hoà hợp chinh phục thiên nhiên của tác
giả. Tác phẩm "Đoàn thuyền đánh cá" của tác giả Huy Cận mang âm hưởng của
bài thơ lao động khoẻ khoắn, bay bổng, Lời thơ dõng dạc, say mê. Cách gieo vần
linh hoạt biến hoá luật bằng trắc. Kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn. Tất cả
những điều đó thể hiện được ý chí và nguyện vọng của tác giả. Đặc biệt đã thể
hiện tài thơ độc đáo của Huy Cận. Độc đáo trong cách miêu tả, trong cách dùng
từ đã tạo nên sự hấp dẫn của bài thơ. Tất cả những nghệ thuật đã dẫn dắt, thông
suốt làm cho bố cục bài thơ mạch lạc, rõ ý.
"Đoàn thuyền đánh cá" của tác giả Huy Cận là một bài thơ ca ngợi cuộc
sống mới, con người mới. Bài thơ tràn ngập niềm vui phơi phới. Đây là bài ca
của người lao động. Nói lên họ là những người cần cù, chịu khó nhưng tâm hồn
hết sức lãng mạn, làm chủ cuộc sống, biển cả bao la với phong thái ung dung,
đĩnh đạc. Bài thơ dưới bút pháp miêu tả còn ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ
của đất nước. Thể hiện chất thơ của Huy Cận rất độc đáo trong miêu tả và cách
dùng từ.

4


2. Mẫu Số 2:
Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ
Mới .Sau cách mạng ơng nhanh chóng hồ nhập vào cơng cuộc kháng chiến vĩ
đại và trường kì của dân tộc .Hồ bình lập lại ,từng trang thơ Huy Cận ấm áp hơi
thở của cuộc sống đang lên . Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá"được sáng tác ở Hòn
Gai năm 1958 nhân một chuyến đi thực tế dài ngày . Bài thơ thực sư là một bài
ca ca ngợi cuộc sống của những con người lao động mới .
Với đôi mắt quan sát sắc sảo ,trí tưởng tượng phong phú ,trái tim nhạy
cảm và tài năng nghệ thuật điêu luyện ,nhà thơ đã vẽ lên trước mắt chúng ta
khung cảnh lao động hăng say trên biển .Cả bài thơ như một bức tranh sơn mài

lộng lẫy những sắc màu huyền ảo ,cuốn hút vô cùng:
“Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm với gió khơi”
Đồn thyền đánh cá rời bến vào lúc hồng hơn ,mặt trời như hịn lửa đỏ rực đang
lặn dần vào lịng đại dương mênh mơng , màn đêm bng xuống ,kết thúc một
ngày .Biển kín đáo như một gian phòng lớn của thiên nhiên bởi cách nói thật
riêng biệt "sóng đã cài then đêm sập cửa".Chính vào thời điểm ấy, ngư dân bắt
tay vào công việc quen thuộc của mình : Ra khơi đánh cá !Mặt biển đêm không
lạnh lẽo mà ấm áp hẳn lên bởi tiếng hát âm vang, náo nức, thể hiện niềm vui to
lớn của người lao động được giải phóng , tiếng hát hồ cùng gió, thổi căng buồm
đưa đồn thuyền ra khơi .Lời hát ca ngợi sự giàu có và hào phóng của biển cả
cùng vẻ đẹp lung linh, diệu kì của nó trong đêm :

5


“Hát rằng cá bạc biển đông lặng
Cá thu biển đông như đồn thoi
Đêm ngày dệt biển mn luồng sáng
Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi!”
Sự say mê vẻ đẹp của biển đã làm giảm bớt bao nỗi nhọc nhằn vất vả trong việc
đánh cá,đem lại niềm vui và sức mạnh cho ngư dân . Cảnh đánh cá trong đêm
được nhà thơ miêu tả bằng cảm hứng trữ tình mãnh liệt . Tác giả như nhập thân
vào thiên nhiên , công việc ,và con người :
“Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.”

Con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé trước biển cả bao la đã trở thành con thuyền kì
vĩ, khổng lồ hồ nhập với kích thước rộng lớn của thiên nhiên, vũ trụ. Con
thuyền đó đang bay giữa khơng gian trong một đêm thuỷ tinh tuyệt đẹp.Những
hình ảnh "lái gió", "buồm trăng", " mây cao", " biển bằng "phảng phất phong vị
thơ cổ điển nhưng vẫn đậm chất hiện thực .Chuyến ra khơi đánh cá cũng giống
như một trận đánh thật sự hào hùng .Cũng thăm dò ,cũng dàn đan thế trận và bủa
vây bằng...lưới! Đã bao đời nay ,ngư dân có quan hệ chặt chẽ với biển cả .Họ
thuộc biển như lòng bàn tay , bao loài cá họ thuộc tên ,thuộc dáng và thuộc cả
thói quen của chúng :
“Cá nhụ cá chim cùng cá đé
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé
Đêm thở sao lùa nước Hạ Long .”
6


Trên mặt biển đêm ,ánh trăng lung linh dát bạc ,cá quẫy đi sóng sánh trăng
vàng ,tiếng "em" bật lên tự nhiên, trìu mến .Bài ca gọi cá vẫn tiếp tục ngân
vang : lúc náo nức ,lúc lại thật tha thiết.Trăng thức cùng ngư dân ,trăng cùng
sóng dập dờn bên mạn thuyền như gõ nhịp phụ hoạ cho tiếng hát ,trăng chiếu
sáng cho ngư dân kéo được những mẻ cá đầy ...Với ngư dân, biển cả bao la "như
lòng mẹ",bởi vậy thiên nhiên và con người thật hoà hợp,nhịp nhàng .Nhịp điệu
cơng việc càng khẩn trương ,sơi nổi khi bóng đêm dần tàn ,ngày đang đến :
“Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
Vẩy bạc đi vàng l rạng đơng
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng”
Bao công lao vất vả đã được đền bù ,dáng người ngư dân đang choãi chân,
nghiêng người dồn tất cả sức mạnh vào đôi tay cuồn cuộn để kéo lên những mẻ
lưới nặng trĩu mới đẹp làm sao!Màu sắc phong phú ,lấp lánh vẩy bạc, đi vàng

của bao lồi cá càng khiến cho cảnh rạng đông thêm rực rỡ .Nhịp điệu câu thơ
"lưới xếp buồm lên đón nắng hồng "chậm rãi, gợi cảm giác thanh thản, vui tươi,
phán ánh tâm trạng hài lòng của ngư dân trước những kết quả tốt đẹp của chuyến
ra khơi. Khổ thơ cuối cùng miêu tả cảnh trở về của đoàn thuyền đánh cá:
“Câu hát căng buồm với gió khơi
Đồn thuyền chạy đua cùng mặt trời
Mặt trời đội biển nhơ màu mới
Mắt cá huy hồng muôn dặm phơi.”
Vẫn là tiếng hát khoẻ khoắn của ngư dân dạn dày sông nước đang vươn lên làm
chủ cuộc đời .Tiếng hát hồ trong gió ,thổi căng buồm đưa đoàn người ra khơi
đêm trước nay lại cùng đoàn thuyền đầy ắp cá hân hoan về bến . Hình ảnh "đoàn
thuyền chạy đua cùng mặt trời" rất thực mà cũng rất hào hùng .Nó phản ánh một
7


thói quen lâu đời của ngư dân là đưa cá về bến trước khi trời sáng đồng thời cũng
hàm ý nói lên khí thế đi lên mạnh mẽ của họ trong cơng cuộc xây dựng đất nước.
Hồ cùng niềm vui to lớn của mọi người ,nhà thơ chắp cánh cho trí tưởng tượng
của mình bay bổng .Đồn thuyền đi trên biển ,giữa màu hồng rạng rỡ tinh khôi
và ánh mặt trời phản chiếu trong muôn ngàn mắt cá khiến nhà thơ liên tưởng đến
hàng ngàn những mặt trời nhỏ xíu đang toả rạng nềm vui .Đến đây bức tranh
biển cả ngập tràn màu sắc tươi sáng và ăm ắp chất sống trong từng dáng hình,
từng đường nét của cảnh, của người .
"Đoàn thuyền đánh cá" là một bài ca lao động hứng khởi, hào hùng .Bài ca
ấy dành cho biển hào phóng ,cho những con người cần cù, gan góc đang làm
giàu cho đất nước .Cảm hứng trữ tình và nghệ thuật điêu luyện được tác giả sử
dụng trong bài thơ đã cuốn hút người đọc thật sự .Chúng ta cùng chia sẻ niềm
vui to lớn với nhà thơ ,với tất cả những người lao động mới đang kiêu hãnh
ngẩng cao đầu trên con đường đi tới tương lai tươi sáng .
 

3. Mẫu Số 3:
Huy Cận là một trong những cây đại thụ của nền văn học Việt Nam thế kỉ
XX. Trước CMT8, Huy Cận thường viết về nỗi buồn, nỗi cô đơn rợn ngợp của
con người khi nhận ra sự nhỏ bé của mình trước vũ trụ bao la rộng lớn. Nhưng
kể từ sau CMT8, đất nước hồi sinh, hồn thơ Huy Cận như sống lại và có nhiều
chuyển biến. Thơ ơng khơng cịn ưu sầu, ảo não nữa mà chan chứa niềm vui,
niềm tin yêu vào cuộc sống, vào những con người mới. Năm 1958, sau một
chuyến đi khảo sát thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh, được sống và chứng
kiến khơng khí lao động hăng say, khẩn trương sôi nổi của nhân dân ta trong
những ngày xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, nhờ thơ vui cùng mừng vui,
xúc động. Từ đó ơng sáng tác nên bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" như một bản
8


hùng ca ca ngợi cuộc sống mới, thiên nhiên đất nước con người bao la rộng lớn,
nên thơ tươi đẹp.
Ngay mở đầu bài thơ ta đã nghe thấy âm hưởng bài ca lao động ngân
vang, khoẻ khoắn trong cảnh đoàn thuyền ra khơi. Đó là cảnh ra khơi trong buổi
hồng hơn thật huy hồng, tráng lệ, đầy sức sống:
“Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.”
Biện pháp so sánh độc đáo gợi lên hình ảnh mặt trời như một hịn lửa khổng lồ
đang từ từ lặn sâu vào lòng biển cả để lại trên mặt biển những tia sáng đỏ ối, báo
hiệu một ngày mới đã trơi qua, hồng hơn bắt đầu bng xuống. Sang đến câu 2,
hình ảnh thơ càng trở nên mới lạ độc đáo, thể hiện một trí tưởng tượng vơ cùng
phong phú của nhà thơ: "Sóng đã cài then, đêm sập cửa". Trong cách cảm nhận
của Huy Cận, vũ trụ giống như một ngơi nhà lớn, cịn những con sóng lăn tăn
trên mặt biển chính là cái then cài khoá chặt cánh cửa của màn đêm. Câu thơ gợi

cho ta cảm giác vũ trụ như đang chìm trong trạng thái nghỉ ngơi, và bóng tối bắt
đầu bao trùm lên thiên nhiên cảnh vật nhưng đó lại chính là lúc:
“Đồn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.”
Đêm tối vạn vật chìm trong giấc ngủ. Đó cũng là lúc con người lại bắt đầu lao
động, bắt đầu một cuộc hành trình mới. Hình ảnh thơ nói lên sự cần cù nhiệt tình
lao động, chịu thương chịu khó của những người dân vùng biển. Cơng việc đánh
cá nhọc nhằn vất vả, hiểm nguy nhưng đoàn thuyền lại ra khơi trong tiếng hát.
Tiếng hát khoẻ khoắn vang vọng khắp cả một vùng sông nước bao la, rộng lớn
9


và cả trong lòng người thể hiện một niềm vui tươi, phấn khởi, đầy lạc quan tin
tưởng của người đánh cá lúc ra khơi. Và chính tiếng hát đó khơng chỉ làm cho
công việc lao động đỡ nhọc nhằn vất vả mà nó cịn tạo nên một sức mạnh vật
chất vơ cùng to lớn cùng với gió biển đưa con thuyền lao nhanh về phía trước.
Cả đồn thuyền ra khơi trong một khí thế vơ cùng mạnh mẽ đầy tin tưởng trong
cuộc hành trình chinh phục biển cả.
“Hát rằng cá bạc biển Đơng lặng
Cá thu biển Đơng như đồn thoi
Đêm ngày dệt biển mn luồn sáng
Đến dệt lưới ta đồn cá ơi!”
Những câu thơ thể hiện trực tiếp khúc ca say mê của người đánh cá. Họ mong
muốn trời yên biển lặng để đánh cá được nhiều, để cuộc sống được đủ đầy no
ấm. Biện pháp so sánh "Cá thu biển Đơng như đồn thoi" cho ta cảm nhận biển
Đơng bao la rộng lớn, trù phú, chất chứa trong mình biết bao nhiêu là cá. Nhìn
từng đàn cá thu bơi lội thành từng đàn, những con cá với những chiếc vẩy bạc
nối tiếp nhau di chuyển trong nước tạo thành những luồng sáng lấp lánh trên mặt
biển tối đen, nhà thơ cảm nhận mặt biển như biến thành khung cửi khổng lồ còn
những con cá kia chẳng khác nào những chiếc thoi đưa thoăn thoát đang ngày

đêm âm thầm dệt nên tấm áo choàng rực rỡ cho vũ trụ về đêm. Cách so sánh vô
cùng độc đáo, sự xuất hiện của những đoàn cá thu như làm sáng bừng lên cả một
không gian biển cả bao la rộng lớn làm cho cảnh vật ngời sáng, lung linh, lấp
lánh. Ánh sáng ấy gieo vào long người một niềm vui mừng, hân hoan khôn xiết
cho nên cái cách mà người nông dân gọi cá "Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi" nghe có
gì đó thân thương, trìu mến ẩn chứa trong đó một niềm khát khao, ước vọng
mong muốn đánh bắt thật nhiều cá, hải sản quý hiếm để góp phần làm giàu cho
quê hương, cho tổ quốc thân yêu. Cảnh đoàn thuyền đánh bắt cá trong đêm:
10


“Thuyền ta lái gió với buồm trăng,
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.”
"Lái gió", "buồm trăng" là những cách nói vơ cùng sáng tạo, mới lạ độc đáo đem
đến cho câu thơ những hình ảnh vừa lãng mạn, bay bổng vừa nên thơ, kì vĩ, tráng
lệ. Đọc câu thơ người ta cảm nhận người, thuyền, thiên nhiên như hoà hợp làm
một. Con thuyền ra khơi, lướt đi giữa lớp mây cao, biển bằng thật hùng dũng
hiên ngang nó ra khơi khơng phải chỉ với khí thế hăm hở do người cầm lái mà
còn được thiên nhiên nâng đỡ chở che. Ở đây gió trở thành bánh lái của con
thuyền. Chính con thuyền có thể lái cả gió điều khiển nó theo ý muốn của mình.
Cánh buồm tuy nhỏ bẻ nhưng có thể mang theo cả vầng trăng trên cao trong suốt
cả một hành trình dài. Ánh trăng lung linh bang bạc chiếu sáng cả không gian
làm cho cảnh vật trở nên nên thơ, huyền ảo. Ở đây ta nhận ra con thuyền tuy ra
khơi giữa không gian biển cả bao la rộng lớn mà không hề nhỏ bé. Nó "lướt" đi
vun vút như một con tuấn mã băng băng tiến về phía trước mà khơng hề sợ hãi.
Xung quanh nó là gió trăng làm bầu bạn. Một cảnh tượng thật nên thơ, hùng
dũng biết bao. Con người hoàn toàn làm chủ thiên nhiên, cảnh vật:
“Ra đậu dặm xa dò bụng biển

Dàn đan thế trận lưới vây giăng.”
Hai câu thơ gợi lên những cuộc đánh bắt cá xa bờ đầy những gian khổ hiểm
nguy. Nhưng khơng vì thế khiến lịng người nao núng. Bởi họ mang trong mình
nỗi khát khao chinh phục biển cả, thám hiểm, thăm dò "bụng biển" để tìm kiếm
những luồng cá lớn. Dưới ngịi bút miêu tả tài hoa, sáng tạo, lãng mạn của Huy
Cận, cuộc đánh bắt cá của ngư dân trên biển bỗng trở thành những cuộc thuỷ
chiến đầy gay go, quyết liệt. Con người dùng chính trí tuệ và sức mạnh của mình
11


để chinh phục đại dương, biển cả. Thế trận con người bày ra bằng những tấm
lưới chắc chắn đan vào nhau, bủa vây sẵn sàng chờ đón cá. Vừng bước, từng
bước con người dành lấy từ bàn tay vĩ đại của thiên nhiên những nguồn khống
sản, những gì q giá nhất để góp phần làm giàu thêm quê hương đất nước, hàn
gắn những vết thương của chiến tranh.
“Cá nhụ, cá chim, cùng cá đé
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.”
Biện pháp liệt kê: "cá nhụ, cá chim cùng cá đé / Cá song lấp lánh đuốc đen hồng"
gợi lên sự trù phú, giàu có của biển cả nước ta. Có biết bao lồi tơm cá, hải sản
q hiếm mà đâu phải nơi mênh mông làm rực sáng cả một biển trời. Những con
cá tung tăng bơi lội, đùa giỡn, tắm mình dưới ánh sáng của vầng trăng và những
chiếc đi nhỏ bé của nó như đang quẫy đạp vào ánh trăng vàng đang lung linh
trong mặt nước. Một cảnh tượng thiên nhiên thật thơ mộng, ánh trăng bàng bạc
chiếu sáng khắp cả không gian lung linh, huyền ảo. Ta ngồi đây mà nghe xung
quanh mình những nhịp thở đều đặn màn đêm của đại dương bao la rộng lớn:
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. Đêm thở, lại một cách dùng từ rất sáng tạo, độc
đáo của nhà thơ Huy Cận. Ngịi bút nhân hố của ơng đã khiến cho màn đêm trở
thành một sinh vật khổng lồ, có sự sống như con người. Nhịp thở của màn đêm

chính là âm thanh của những cơn sóng tràn bờ đều đặn, liên tục, khơng ngừng
nghỉ. Đó khơng chỉ là tiếng sóng, là những âm vang từ ngoại cảnh mà đó cịn là
những âm vang, những rung động, cảm xúc trong lịng người, thấy mình với vũ
trụ khơng cịn ngăn cách. Mỗi bước đi sự chuyển mình của thiên nhiên, trời đất,
vũ trụ con người dường như đều cảm nhận được một cách kì diệu, tinh tế. Câu
thơ khơng chỉ gợi lên âm thanh mà tràn đầy hình ảnh, những vì sao lung linh toả
12


sáng như từng bước từng bước xơ đẩy con sóng vào bờ, mặt biển lấp lánh ánh
trăng sao êm đềm, sáng trong, dịu mát. Sang khổ thơ thứ 5, con người - chủ thể
của bức tranh thiên nhiên nên thơ tươi đẹp được miêu tả trong tư thế lao động
miệt mài, thoải mái khoan thai với những lời ca câu hát vút cao, trong trẻo:
“Ta hát bài ca gọi cá vào
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao
Biển cho ta cá như lịng mẹ
Ni lớn đời ta tự thuở nào.”
Tiếng hát lại một lần nữa vút cao bay bổng, sảng khoái ung dung. Ánh trăng lung
linh in xuống dòng nước rồi theo những cơn sóng lăn tăn đánh nhẹ vào mạn
thuyền hoà cùng nhịp gõ cá của ngư dân. Hiện thực cuộc sống chỉ thế nhưng qua
cách cảm nhận, miêu tả của Huy Cận thì cảnh vật hiện ra bỗng trở nên có hồn.
Ánh trăng trên cao như muốn hồ mình, gởi những tia sáng vàng óng ả để nâng
đỡ giúp cho công việc đánh bắt của người dân đỡ phần nhọc nhằn vất vả. Biển
cho ta cá như lòng mẹ: câu thơ ví von so sánh như một lần nữa khẳng định tấm
lòng bao la của biển cả như người mẹ hiền ngày đêm đem hết sự sống của mình
để nuôi dưỡng con khôn lớn trưởng thành. Biển cả đã bao đời nay hào phóng ban
tặng cho con người biết bao tài nguyên, hải sản quý hiếm để nuôi dưỡng sự sống
của mỗi người chúng ta. Con người cứ ngày đêm khai thác lấy đi từ lòng đại
dương biết bao nguồn lợi lớn nhưng biển cả thì giống như người mẹ hiền cứ cho
đi mà không hề nuối tiếc. Câu thơ thể hiện lòng trân trọng, biết ơn sâu sắc của

con người đối với thiên nhiên, bờ biển quê mình đã nuôi dưỡng đem lại cho con
người cuộc sống tốt đẹp, đủ đầy no ấm.
Sau một ngày lao động nhọc nhằn vất vả, gờ đây khi sao mờ đi, bình minh
ló dạng, mặt trời vươn mình khỏi mặt biển để đón chào ngày mới cũng là lúc họ
khẩn trương xếp lưới, căng buồm trở về nhà:
13


“Sao mờ kéo lười kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
Vẩy bạc, đuôi vàng loé rạng đông
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.”
Từ ngữ gợi tả độc đáo "kéo xoăn tay chùm cá nặng" giúp ta hình dung những
thân hình vạm vỡ đang ra sức kéo mẻ lưới cuối cùng. Cá nằm trong lưới nặng
đến mức những bắp tay của học nổi lên cuồn cuộn. Cá chi chít san sát nhau như
một chùm quả gợi lên trong lòng người biết bao niềm vui mừng hạnh phúc khi
nhìn thấy những chùm cá tươi roi rói - kết quả khả quan của một ngày lao động
nhọc nhằn vất vả. Họ ra đi trong tiếng hát và trở về với một khoan thuyền đầy cá
nặng. Nhưng có lẽ đẹp nhất là hình ảnh "vẩy bạc, đi vàng l rạng đơng".
Dưới ánh sáng bình minh loé lên, những con cá mắc vào lưới càng trở nên rực
rỡ. Dường như ngoài bản chất nhà thơ, Huy Cận cịn mang trong mình tố chất
của người hoạ sĩ. Cách phối màu "bạc, vàng" được vận dùng tài tình khéo léo, tơ
đậm thêm thành quả lao động của người dân vùng biển. Câu thơ "Lưới xếp buồm
lên đón nắng hồng" với các động từ "xếp, lên, đón" và cách ngắt nhịp 2/2/3 diễn
tả mọi cơng việc diễn ra theo trình tự một cách thành thạo, nhanh chóng để kịp
thời trở về đất liền. Hình ảnh lưới xếp và cánh buồm được căng phồng lên trong
gió như khép lại một màn đêm mệt mỏi mở ra một buổi sáng đẹp trời với những
phiên chợ tấp nập đông vui:
“Câu hát căng buồm với gió khơi
Đồn thuyền chạy đua cùng mặt trời

Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hồng mn dặm phơi.”
Đây là lần thứ 3, Huy Cận nhắc lại câu hát này. Lần đầu là tiếng hát hứng khởi
lúc ra khơi: "Câu hát căng buồm cùng gió khơi". Tiếng hát lần thứ hai là tiếng
14


hát say mê lao động: "Ta hát bài ca gọi cá vào". Và lần cuối cùng chính là tiếng
hát của niềm vui thắng lợi: "Câu hát căng buồm với gió khơi". Câu hát thay ngọn
gió làm căng cánh buồm đẩy thuyền về đất liền trong một tư thế mới: "Đoàn
thuyền chạy đua cùng mặt trời". Tác giả đã nhân hoá và nói q hai sự vật "đồn
thuyền và mặt trời" đang chạy đua cùng nhau. Trong cuộc đua không cân sức ấy,
con người đã thắng. Đất liền chào đó những đứa con thắng trận trở về với khung
cảnh thật đẹp đẽ kì vĩ. Vầng dương bao la toả những tia nắng ấm áp, đẹp lung
linh xuống mặt biển. Và mặt trời như từ từ dưới lòng sâu biển cả đang từ từ đội
nước nhô lên. Một cảnh tượng thật nên thơ, hùng vĩ, tràn đầy sức sống. Mắt cá
huy hoàng là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho một cuộc đời mới vui tươi xán lạn
đang chờ đợi con người phía trước. Dưới ánh sáng mặt trời hàng trăm đơi mắt cá
li ti đầy ắp dưới khoang thuyền phản chiếu những giọt vàng chan chứa, bống
chốc tất cả đều lấp lánh rạng rỡ, nhìn về đâu người ta cũng thấy những mắt cá
chiếu sáng lấp lánh như hứa hẹn một cuộc sống đủ đầy no ấm.
Trước CMT8, thơ Huy Cận thường thấm đượm nỗi buồn. "Chàng Huy
Cận xưa kia hay sầu lắm". Nhưng trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá màu sắc
buồn bã bi quan đó khơng cịn mà thay vào đó là một hồn thơ yêu đời, yêu cuộc
sống, tràn đầy niềm tin tưởng vào tương lai sức mạnh của con người, quê hương
đất nước đang trên đà thay da đổi thịt, tất cả đều toát lên một cái gì đó tràn đầy
sức sống, mạnh mẽ hiên ngang, con người hoàn toàn làm chủ thiên nhiên, làm
chủ cuộc sống của mình. Hình ảnh thơ sang tạo, độc đáo mới lạ, câu thơ giàu
chất tạo hình, khơi gợi nhiều cảm xúc rụng động thẩm mĩ nơi người đọc
Bài thơ có hai nguồn cảm hứng lớn, song hành, hài hòa và trộn lẫn vào

nhau. Đó là cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ và cảm hứng về con người lao động
trong cuộc sống mới. Sự thống nhất của hai nguồn cảm hứng ấy được thể hiện
qua kết cấu và hệ thống thi ảnh trong bài. Không gian của bài thơ là một không
15


gian lớn lao, kỳ vĩ với trời,biển, trăng, sao, sóng, gió; cũng là khơng gian của
cảnh lao động. Thơng qua việc miêu tả cảnh lao động đánh cá của người ngư dân
vùng biển Hạ Long, bài thơ ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước, sự giàu có của
biển khơi; ngợi ca khí thế lao động hăng say, yêu đời của người lao động mới đã
được giải phóng, đang làm chủ bản thân, làm chủ cuộc đời và đất nước:
“Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên!”
 
4. Mẫu Số 4:
Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thi ca Việt Nam
hiện đại. Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" được ông viết tại vùng biển Hòn Gai
ngày 1.10.1958, in trong tập thơ "Trời mỗi ngày lại sáng". Bài thơ được viết theo
thể thơ thất ngơn gồm có 7 khổ thơ, mỗi khổ thơ có 4 câu; đoạn thơ trong sách
Tiếng Việt 4, chỉ trích 5 khổ thơ. Tác giả tả đoàn thuyền đánh cá một đêm trăng
trên Hạ Long, qua đó ca ngợi tinh thần lao động hăng say và lạc quan yêu đời
của những người dân chài trong chế độ mới.
Khổ thơ thứ nhất nói về cảnh đồn thuyền đánh cá ra khơi khi "Mặt Trời
xuống biển". Mặt Trời đỏ rực "như hịn lửa" vừa "xuống biển" thì chỉ thấy những
con sóng như then cài "sập cửa" ngơi nhà vũ trụ. Chính lúc đó, đồn thuyền ra
khơi. Tiếng hát của ngư dân vang xa hịa với gió khơi đã làm căng cánh buồm.
Tiếng hát và cánh buồm căng gió biển thể hiện khí thế ra khơi đã phấn chấn của
đoàn thuyền đánh cá.
"Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi".

16


Khổ thơ thứ hai nói lên lời cầu mong của người dân chài: ra khơi sóng yên biển
lặng, may mắn gặp luồng cá thu "như đoàn thoi", đánh bắt được nhiều cá. Lời
cầu mong tha thiết ngọt ngào:
"Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi! ".
Khổ thơ thứ ba tả cảnh đánh cá. Những ngư dân vừa gõ thuyền đuổi cá, vừa cất
tiếng hát ngợi ca biển như người mẹ nhân hậu. Trăng trên trời cao chiếu xuống
biển xanh như vỗ vào mạn thuyền, cùng gõ nhịp đuổi cá. Những vần thơ ngọt
ngào và có hình ảnh đẹp mang màu sắc lãng mạn:
"Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lịng mẹ
Ni lớn đời ta tự buổi nào".
Cảnh kéo lưới diễn ra lúc "sao mờ" trời sắp sáng. Câu thơ "Ta kéo xoăn tay
chùm cá nặng" vừa tả cá biển từng chùm mắc vào lưới, vừa thể hiện vẻ cường
tráng, dẻo dai của những ngư dân lúc kéo lưới. Cá tươi ngon đầy khoang thuyền
hiện lên dưới ánh hồng rạng đông:
"Vảy bạc đi vàng lóe rạng đơng".
Màu "bạc" của vảy cá, sắc "vàng" của đi cá đều "lóe" dưới ánh đơng trong
niềm vui của bao người. Nghệ thuật dùng từ và phối sắc của Cận thật tài tình.
Khổ thơ cuối bài gợi tả đoàn thuyền đánh cá trở về. Mừng vui phấn khởi trước
một chuyến ra khơi may mắn, các thủy thủ lại cất cao tiếng hát. Con thuyền và
mặt trời được nhân hóa đầy khí thế:
"Đồn thuyền chạy đua cùng Mặt Trời
Mặt Trời đội biển nhô màu mới".
17

Và những mắt cá lấp lánh trong khoang thuyền góp phần làm cho cảnh biển một
sớm bình minh thêm phần huy hồng, tráng lệ:
"Mắt cá huy hồng mn dặm phơi''.
Hình ảnh mắt cá ở đây tượng trưng cho cuộc sống mới ấm no, yên vui của bà
con dân chài trên vùng biển quê hương. "Đoàn thuyền đánh cá" là một bài thơ
hay. Hình tượng đẹp, giọng thơ ngọt ngào, nó là bài ca lao động của người dân
chài khi quê hương đất nước "trời mỗi ngày lại sáng".
 
5. Mẫu Số 5:
Ca ngợi tinh thần lao động khơng cịn là một chủ đề xa lạ với chúng ta,
nhưng trong lĩnh vực thơ ca liệu rằng có bao nhiêu tác phẩm làm rung động được
tâm hồn độc giả? Có lẽ những ai yêu thơ ca về tinh thần lao động sẽ không thể
nào quên được bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” - một trong những tác phẩm nổi
tiếng của Huy Cận.
Huy Cận viết bài thơ này vào năm 1948 tại vùng biển Quảng Ninh . Bài
thơ ra đời trong 1 thời kì sôi nổi: miền bắc nước ta , xây dựng và phát triển kinh
tế , văn hóa. Cho nên đây là 1 áng thơ hay , nổi bật lên đời sống lao động . Nói
lên 1 hành trình khép kín của 1 chuyến ra khơi đánh cá và trở về. Hình ảnh thơ kì
vĩ, lớn lao, nhịp điệu khỏe khoắn , vươn dài , giọng thơ lãng mạn tự tin, say sưa,
thể hiện được tâm hồn tình cảm của con người lao động xã hội chủ nghĩa
mới .Và bài thơ mở đầu bằng những hình ảnh làm lay động tâm hồn mỗi người:
“Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
Điểm nhìn nhà thơ đây là 1 điểm nhìn tưởng tượng, phải ở rất xa bờ mới thấy
được vùng biển phía tây nơi mặt trời đang lặn xuống giống như hòn lửa khổng lồ
18


Cảnh này chỉ có thể thấy được trong buổi chiều hè . Giác quan của nhà thơ mở ra

trong trí tưởng tượng của người đọc những liên tưởng so sánh bất ngờ thú vị: Vũ
trụ bao la huyền bí như 1 cái nhà không là mà đêm tối cánh cửa sập xuống , là
những con sóng vỗ rì rầm lúc trời đêm . Cái quang cảnh kết thúc thật thú vị với
hình ảnh nhân hoa sóng và đêm này. Chính thời điểm này vũ trụ bao la đã đến
giờ đi ngủ . Mọi người đều đang trong những giây phút nghỉ ngơi sau những
ngày dài lao động nặng nhọc . Vậy mà đoàn thuyền đánh cá mới bắt đầu khởi
hành
“Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng giớ khơi”
Từ lại cho thấy đây là sự tiếp diễn liên tục nhịp điệu lao động của họ . Cảnh ra
khơi khi hồng hơn xuống này diễn ra rất thường xuyên Cho thấy đời sống lao
động thất vất vả . Đời sống nghèo khổ đã đưa họ vào con đương cơ cực . Người
người được nghỉ ngơi thì họ phải lao động lại làm việc để đem lại hạnh phúc cho
người thân , gia đình và xã hội . Nhưng nêu như thuyền được trang bị những
dụng cụ đánh bắt tối tân hiện đại thì việc đánh cá há sợ gì khổ . Vậy mà thuyền ở
đây lại rất tồi tàn , lạc hậu . Chỉ có chiếc buồm căng với gió . Buồm căng là 1
hình ảnh rất thực . Thực vì gió mạnh trên biển khơi đã đẩy thuyển đi thông qua
cánh buồm . Nhưng ta nghe câu hát căng buồm thi lại hư ảo . Tuy vậy chính cái
hư ảo ấy lại biểu hiện được cái gì đó thực , đó là khí thế mạnh mẽ của con người
trong lao động tập thể . Tiếng hát đó chính là sự thể hiện niềm vui của những
người đánh cá , khi họ cảm nhận rõ ràng sức mạnh vĩ đại của tập thể trong lao
động thì nó sẽ nảy sinh lên những điều kì diệu mà 1 vài cá nhân đơn lẻ không thể
nao làm được . 1 mùa màng bội thu , cùng nhau chống chọi với thiên nhiên khắc
nghiệt . Nghĩa là cứ mỗi lần ra khơi thì niềm vui lao động lại tới . Có khác chi
kiểu nói của Chế Lan Viên: “Mặt trời đến mỗi ngày như khách lạ”
19


Chỉ 1 tiếng hát thơi mà đã nói được bao điều về thân phận , về sự tự ý thức của
con người qua 2 chế độ. Cũng khơng cịn nữa cái cảm nhận từ nghìn xưa về sự

nhỏ bé yêu đuối của con người trước biển cả chứa đầy sức mạnh tàn phá , hủy
diệt vô cùng dữ dội . Tiếng hát của họ chính là tiếng hát của con người chinh phụ
biển khơi
“Hát rằng cá bạc biển Đông lặng
Cá thu biển Đơng như đồn thơi
Đêm ngày dệt biển mn luồn sáng
Đến dệt lưới ta đòan cá ơi”
Biển cá thật đẹp đẽ , giàu có và thân thiết biết bao đối với con người . Trong câu
thơ thứ 1 từ " bạc " là 1 định ngữ nghệ thuật , có ý nghĩa số lượng cá rất nhiều ,
phong phú , quý giá của biển và nhằm tô đậm thếm nét đẹp của câu thư 2 . " cá
thu biển đơng như đồn thoi" . Anh Tài sử dụng biện pháp so sánh thật tài tình
xây dựng trên1 liên tưởng thực tế : cá thu mình lấp lánh ánh trưang lướt rất
nhanh trên mặt biển như đoàn thoi trên khung cửi dệt vải vậy ! Từ đó ta mới hiểu
được 2 câu thơ sau là những nhân hóa rất tinh tế Trong lòng và trong sự tưởng
tượng của những người lao động , u q biển cả thân thương thì họ đã cảm
nhận rằng chính cá đi trên biển là cá đã dệt biển, cá vào lưới là cá đã làm nên
lưới ấy. " Đến dệt lưới ta " vang lên thật tự hào, kiêu hãnh trong suốt bài thơ ,
khơng cịn là cái tơi nhỏ bé , đơn cơi như ngày xưa nữa mà đã là 1 tập thể đầy
sức mạnh , đã đạt đến vô hàn tiềm lực của mỗi người . Dường như đó là sức
mạnh chính tạo nên cái phơi phới của đoàn thuyền giữa trùng khơi
“Thuyền ta lái gió buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển rằng”
Đồn thuyền ấy có gió làm lái , có trăng làm buồm. Dường như thiên nhiên cũng
hịa vào khơng khí lao động khẩn trương của địan thuyền . Địan thuyền ấy lướt
20