Tìm hiểu về cá La Hán pot

Tìm hiểu về cá La Hán

Cá La Hán xuất hiện lần đầu ở thị trường cá cảnh Malaysia vào khoảng giữa
của thập kỷ 1990-2000. Ban đầu, người ta muốn khám phá bí quyết lai tạo cá
hồng két (red parrot) của người Đài Loan nên mới đem một số loài cichlid
thuần chủng của châu Mỹ lai tạo với nhau với thành phần chủ yếu bao gồm
Midas (Amphilophus citrinellus).

- Cá La Hán xuất hiện lần đầu ở thị trường cá cảnh Malaysia vào khoảng giữa
của thập kỷ 1990 – 2000. Ban đầu, người ta muốn khám phá bí quyết lai tạo
cá hồng két (red parrot) của người Đài Loan nên mới đem một số loài cichlid
thuần chủng của châu Mỹ lai tạo với nhau với thành phần chủ yếu bao gồm
Midas (Amphilophus citrinellus), Trimac hay Three-spot (Amphilophus
trimaculatus), Red-terror (Cichlasoma festae), Red-head (Vieja synspilus) và
cả cá hồng két nữa, tuy thực tế chỉ có nhà lai tạo mới biết đích xác những
thành phần lai tạo còn không thì chỉ là phỏng đoán mà thôi. Kết quả ra sao
chắc mọi người đã rõ, người ta không thể lai tạo được cá hồng két như dự tính
lúc ban đầu, mà lại cho ra đời… cá La Hán. Loại cá lai này mang một số đặc
điểm của các loài thuần chủng kể trên nhưng nổi bật nhất là cái đầu to và
hàng chấm
đen trên thân mình; và rồi chúng đã nhanh chóng tạo ra một trào
lưu nuôi cá lan rộng trên toàn thế giới.
- Về tên gọi, do các nhà lai tạo đã tập trung vào việc tạo ra các cá thể có đầu
to gù như đầu của các vị La Hán nên người ta mới lấy tên các vị này mà đặt
tên cho cá. Còn các tên Hoa La Hán hay flowerhorn có lẽ ám chỉ đến hàng
chấm đen chạy dọc theo mình cá, mà nếu nhìn từ xa thì chúng giống như một
nhánh hoa trong các bức tranh thủy mặc.
- Về hình dáng, cá La Hán thời kỳ đầu có hình dáng tươ

ng tự với loài Trimac
(bụng đỏ, mắt đỏ, có chấm trên đầu và thân, miệng móm) nhưng loài này lại
có dạng đầu đặc trưng là đầu “xương” cho nên tôi tin là những cá thể La Hán
đầu “hơi” được di truyền từ loài Midas. Midas được giới chơi cichlid Âu Mỹ
nuôi làm cảnh mấy chục năm nay rồi và họ đã tuyển chọn được rất nhiều cá
thể có đầu to đến mức không thể tin nổi, do đó không có lý do gì mà người ta
lại không lấy chúng làm “chất liệu” cho việc lai tạo nên cá La Hán.
-
C
tạ
o
đư
nh
ư
tr
ư
cù
n
C
h
ha
y
th
â
ch
ị
có
m
à
C

h
(H
tư
ơ
từ
n
nh
i
C
ó lẽ, ở và
o
o
cá La Há
n
ợc chấp n
h
ư
Hồng K
é
ư
ờng phát
t
n
g với thờ
i
h
âu, Kim
H
y
không h

ề
â
n cá chớ
k
ị
u không t
h
hàng tră
m
à
cũng chí
n
h
ỉ có thể n
ó
erichthys
c
ơ
ng tự nh
ư
n
g là chuẩ
n
i
ều về đầu
o
một thời
n
với các
c

h
ận như H
o
é
t nhưng
k
t
riển và có
i
gian, nhi
ề
H
oa, Khỉ đ
ỏ
ề
có chấm
k
hông giới
h
ể đoán đ
ư
m
loài cichl
i
n
h vì nó m
à
ó
i rằng, m
ộ

c
arpintis)
v
ư
các loài
ở
n
mực để
p
hay có th
ê
điểm nào
đ
c
hấm đen
đ
o
àng Kim,
k
hông đượ
c
thêm nhiề
ề
u dạng c
á
ỏ
, Kamfa
…
đen nào.
V

hạn ở vù
n
ư
ợc cá La
H
i
d ở Trun
g
à
người ta
ộ
t số Kam
f
v
à
m
ột số
c
ở
chi Vieja
p
hân loại c
á
ê
m châu t
h
đ
ó lúc ba
n
đ

ặc t
r
ưng
k
hay là dạ
n
c
thị t
r
ườn
g
u nhà lai t
ạ
á
La Hán
m
…
mà một
s
V
ảy trân c
h
n
g xung qu
H
án có qu
a
g
Mỹ có c
h

yêu thích
f
a có châu
c
á thể sau
n
và Parath
e
á
La Hán
t
h
ì càng
t
ốt
m
n
đầu, một
s
k
ể trên dù
c
n
g La Hán
g
ưa chuộ
n
ạ
o tham g
i

m
ới nối tiế
p
s
ố trong c
h
h
âu cũng c
ó
anh chấm
a
n hệ với l
o
h
âu, nó là
đ
cichlid và
t
ương tự
n
n
ày có mà
u
e
raps mà t
h
t
hì ngày n
a
m

à hầu n
h

số nhà lai
t
c
ũng có v
à
có thân c
ự
n
g lắm. Sa
u
i
a vào lãn
h
p
nhau ra
đ
h
úng có rấ
t
ó
thể xuất
đen. Đến
đ
o
ài thuần
c
đ

ặc điểm r
ấ
nuôi chún
g
n
hư loài T
e
u
sắc và h
ì
h
ôi. Nếu c
h
a
y, người t
a
h
ư bỏ qua t
t
ạo cố tìn
h
à
i ngoại lệ
ự
c ngắn gi
ố
u
này, khi
t
h

vực này t
h
đ
ời như Tr
â
t
ít chấm
đ
hiện t
r
ên t
đ
ây thì đà
n
c
hủng nào
ấ
t phổ biế
n
g
làm cản
h
e
xas
ì
nh dáng
h
ấm đen đ
ã
a

chỉ nói
iêu chí về
h
lai
ố
ng
t
hị
h
ì
â
n
đ
en
oàn
n
h
vì
n
,
h
.
ã

chấm đen; hay nói theo cách khác, trong thời điểm hiện nay, không tồn tại
một chuẩn mực cụ thể nào cho cá La Hán cả.
- Mặt khác, theo lời một nhà lai tạo thì người ta lai cá La Hán với bất kỳ cá
thể thuần chủng nào có các đặc điểm di truyền mong muốn, do đó mà việc
xác lập các dòng cá La Hán là điều hầu như chỉ có tính tương đối, tức là chỉ
xét trên các đặc điểm bề ngoài; thậm chí có nhi

ều cá thể tuy trông tương tự
nhưng lại chẳng có quan hệ gì về mặt huyết thống. Bởi vậy mà việc xác định
và phân loại các dòng cá La Hán là việc làm hoàn toàn vô vọng và vô nghĩa.
Tự cái tên cá La Hán đã đủ để nói lên tất cả về các cá thể lai hỗn loạn này rồi.
- Phong trào nuôi cá La Hán lên đến đỉnh điểm vào năm 2003 khi một con cá
La Hán có thể bán ra thị trường Singapore với giá nhiều ngàn đô la kéo theo
rất nhiều người đầu tư
vào thị trường siêu lợi nhuận này. Kết quả là “cung” có
quá nhiều so với “cầu” của thị trường làm cho nhiều nhà đầu tư bị phá sản và
“sản phẩm” bị tống ra hệ thống kênh rạch ở Malaysia gây ảnh hưởng nghiêm
trọng đến môi trường sinh thái ở đó.
- Dù đây là một bước lùi nhưng nó không có nghĩa là phong trào sẽ đi xuống
mà chỉ là lời cảnh báo trước những cuồng nhiệt thái quá vượ
t lên trên giá trị
thực sự của con cá La Hán. Thực tế, phong trào vẫn đang phát triển một cách
mạnh mẽ về cả về bề rộng lẫn bề sâu; bằng chứng là cái tên “cá La Hán” đã
trở nên quen thuộc trên cửa miệng của nhiều người và có rất nhiều gia đình
đặt hồ nuôi cá La Hán ở những nơi trang trọng như phòng khách. Có rất nhiều
“giống” La Hán mới xuất hiện ngoài thị trường còn trên các diễ
n đàn cá cảnh
thì cá La Hán là chủ đề được bàn luận sôi nổi nhất. Xét trên khía cạnh cá cảnh
thì chưa từng có loài cá nào lại có sức hấp dẫn mạnh mẽ đến như vậy.
- Ngày nay, cá La Hán hiện diện ở khắp nơi trong vùng Đông Nam Á, trong
đó có Việt Nam và châu Á như Trung Quốc và Nhật Bản. Cá La Hán cũng
xuất hiện ở cả châu Âu và châu Mỹ, nhất là trong các cộng đồng người châu
Á sống ở đó. Mặc dù những con cá đẹp được tuyển chọn kỹ vẫn có giá rất đắt
nhưng với một vài trăm ngàn bạn cũng có thể sở hữu được một chú cá cũng
khá đẹp rồi. Ngoài ra, người ta nuôi cá này không chỉ vì vẻ đẹp hay hình dáng
ngộ nghĩnh của chúng mà còn để cầu tài.
