Skkn một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập và giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 10a1, trường thpt dân tộc nội trú ngọc lặc

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT DÂN TỘC NỘI TRÚ NGỌC LẶC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP
TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP NHẰM NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP VÀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC
SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DÂN TỘC
NỘI TRÚ NGỌC LẶC, THANH HÓA

Người thực hiện: Trịnh Thị Đào
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Chủ nhiệm

skkn


MỤC LỤC
MỤC LỤC............................................................................................................1
1. Mở đầu..............................................................................................................2
1.1. Lí do chọn đề tài...........................................................................................2
1.2. Mục đích nghiên cứu....................................................................................2
1.3. Đới tượng nghiên cứu...................................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................2
2. Nội dung của Sáng kiến kinh nghiệm............................................................3
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm....................................................3
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.................3
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề..........................................4
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với

bản thân, đồng nghiệp và nhà trường...............................................................9
3. Kết luận, kiến nghị........................................................................................10
3.1. Kết luận.......................................................................................................10
3.2. Kiến nghị.....................................................................................................11
Tài liệu tham khảo.............................................................................................12
Danh mục...........................................................................................................13

skkn


1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Trong mục tiêu đào tạo của trường học, công tác chỉ đạo và hoạt động chủ
nhiệm lớp chiếm vị trí hết sức quan trọng. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là
người giáo viên đã góp phần hồn thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ
chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh, đưa học sinh vào hành trình
truyền thống giáo dục tốt đẹp của dân tộc. Xây dựng lớp chủ nhiệm tốt là xây
dựng vai trò làm chủ tập thể nhỏ, xây dựng tập thể vui tươi, đoàn kết giúp đỡ lẫn
nhau.
Trong nhà trường, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức quan
trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực tiếp
giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối giữa
ba môi trường giáo dục là nhà trường - gia đình - xã hội. Hoạt động lớp chủ
nhiệm là đưa học sinh vào hoạt động trong cộng đồng và thể hiện mình trong
cộng đồng, đưa học sinh vào giao lưu trong tình bạn, trong hịa nhập văn hóa
học sinh của trường, của khu vực.
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng địi hỏi sự
dày cơng của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát
triển, bởi tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh.
Bởi sự mưu sinh của gia đình nên khơng ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục

con cái cho nhà trường. Là giáo viên có kinh nghiệm làm cơng tác chủ nhiệm
nên tơi quyết định chọn đề tài: "Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
học tập và giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 10A1, Trường THPT Dân tộc
Nội trú Ngọc Lặc " làm đề tài nghiên cứu.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Đưa ra mợt sớ giải pháp mang tính khả thi cho công tác chủ nhiệm lớp ở
cấp Trung học phổ thông nhằm nâng cao chất lượng học tập, đạo đức của học
sinh; đồng thời góp phần rèn luyện thêm các kĩ năng sống cho học sinh ở
Trường THPT Dân tộc Nội trú Ngọc Lặc, Thanh Hóa
Phân tích, so sách, tổng hợp, đánh giá, đề xuất một số giải pháp nhằm
nâng cao dạy và học dành cho giáo viên và học sinh trung học ở huyện Ngọc
Lặc.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Các giải pháp trong công tác chủ nhiệm lớp nhằm nâng cao chất lượng
học tập và giáo dục đạo đức cho 29 học sinh lớp 10A1, Trường THPT Dân tộc
Nội trú Ngọc Lặc, năm học 2020-2021.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu văn bản.
- Phương pháp thu thập, xử lí thông tin.
- Phương pháp lập kế hoạch.
- Phương pháp phân tích, đánh giá, tổng hợp.

skkn

1


2. Nội dung của Sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Để trở thành giáo viên chủ nhiệm tốt đòi hỏi người giáo viên phải có

phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm phải hồn thành tốt các nhiệm vụ tìm hiểu và nắm vững
học sinh trong lớp về mọi mặt; cộng tác chặt chẽ với gia đình học sinh, các Đồn
thể ở địa phương và phối hợp với giáo viên bộ môn, tổ chức Hội liên hiệp thanh
niên trong nhà trường để giáo dục học sinh trong lớp mình chủ nhiệm. Cơng tác
giáo dục đạo đức học sinh, nhất là học sinh chưa ngoan và giúp đỡ học sinh khó
khăn đạt hiệu quả cao, đặc biệt là đưa học sinh vào các hoạt động trong cộng
đồng và thể hiện mình trong cộng đồng.
Giáo viên chủ nhiệm phải tích cực nghiên cứu và ứng dụng khoa học tâm
lý - giáo dục để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giáo viên chủ nhiệm lớp và các
nhiệm vụ khác. Đặc biệt phải có phẩm chất tâm lý của người làm cha, làm mẹ,
là người bạn lớn của học sinh, góp phần hồn thiện và phát triển nhân cách của
các em một cách có hiệu quả.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
* Thuận lợi:
Công tác chủ nhiệm lớp là hệ thống những kế hoạch, những biện pháp mà
người giáo viên đã đưa ra nhằm tổ chức hướng dẫn học sinh thực hiện tốt những
nhiệm vụ của mình do Nhà trường, Đồn, Hội đưa ra. Trong những năm gần
đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới phương pháp giáo dục nên công tác
chủ nhiệm lớp càng được quan tâm hơn và có những địi hỏi cao hơn.
Riêng học sinh trường Phổ Thơng Dân Tộc Nội Trú có mơi trường học
tập, sinh hoạt đặc biệt hơn so với các học sinh phổ thông khác. Ở đây, các em
được học tập và được sống tập thể nên việc thiết lập thời gian biểu cho việc học
và các mối quan hệ mới, ăn, ở, đi lại, rèn luyện đều được chỉ bảo bởi các thầy cơ
và ban quản lý ký túc xá. Từ đó giáo dục cho các em tự ý thức, quản lý và sử
dụng quỹ thời gian cá nhân hợp lý.
Qua nhận thức về công tác chủ nhiệm, qua trao đổi thảo luận cùng đồng
nghiệp, được sự chỉ đạo sâu sát của Nhà trường, bản thân tôi càng ý thức sâu sắc
hơn tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và nhiệm vụ cao cả của giáo viên
chủ nhiệm lớp. Phong trào thi đua trở thành giáo viên chủ nhiệm giỏi đã được

hầu hết các giáo viên tham gia tích cực. Tuy nhiên trong q trình thực hiện vẫn
cịn tồn tại: một số giáo viên có thể là thiếu kinh nghiệm hoặc sử dụng phương
pháp giáo dục thiếu linh hoạt, hoặc quá trình thực hiện thiếu liên tục và thiếu sự
nhiệt tình nên chất lượng giáo dục ở từng lớp có sự chênh lệch rõ rệt. Đâu đó
vẫn cịn một số tập thể học sinh chất lượng văn hoá và đạo đức chưa cao và
khơng chú ý, tham gia nhiệt tình có chất lượng các phong trào thi đua của Nhà
trường, tổ chức Đồn - Hội đề ra. Tơi nghĩ rằng đề tài này khơng mới bởi vì nó
thường lặp đi lặp lại nhưng điều cần thiết đối với những giáo viên làm công tác

skkn

2


chủ nhiệm là được tham gia bàn bạc kỹ về cơng tác này để tìm ra những phương
pháp tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trong tình hình hiện nay.
* Khó khăn:
Số lượng học sinh thuộc nhiều vùng miền, dân tộc khác nhau, địa bàn dân
cư có khác biệt lớn về lối sống, phong cách, phong tục tập quán địa phương.
Môi trường học tập của học sinh trường Phổ Thơng Dân Tộc Nội Trú
mang tính đặc thù, thiếu sự quản lý sâu sắc từ gia đình, người thân. Nhà trường
quản lý các em trên diện rộng, không thể nào nhắc nhở đến từng em. Vì thế có
một bộ phận học sinh có ý thức tự học kém và có những hành vi lệch chuẩn về
đạo đức. Nếu hiện tượng này không chấn chỉnh, uốn nắn kịp thời, các em dễ bị
lôi kéo, sa ngã vào các tệ nạ xã hội, dẫn đến nghỉ học.
Giáo viên chủ nhiệm một số cịn thiếu kinh nghiệm trong việc tìm hiểu,
thấu hiểu các hồn cảnh của học trị, về tâm sinh lí của học sinh độ tuổi THPT,
đặc biệt độ tuổi sống tập trung, xa nhà, xa người thân.
Sự xâm nhập của mạng xã hội vào học sinh theo nhiều chiều hướng khác
nhau.

2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Giải pháp 1: Khảo sát đối tượng học sinh để đưa ra những
phương pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng học sinh
Để thực hiện được chính xác, người giáo viên chủ nhiệm cần phải tìm
hiểu học sinh ở những mặt sau:
- Hồn cảnh gia đình - cái nơi hình thành nhân cách của từng học sinh, để
phân luồng và bồi dưỡng học sinh phù hợp với hồn cảnh cá nhân.
- Thiên hướng trí tuệ - cá tính phong cách của mỗi học sinh cũng để phân
nhóm khí chất - nhóm phong cách hoạt động, để học sinh tự phát triển, kiềm tỏa
trong nhau từ đó các em lớn lên cùng tập thể. Sự tồn tại ấy là động lực để phát
triển tình cảm, tư duy, trí tuệ trong mỗi học sinh lớp chủ nhiệm.
Thường vào đầu năm học sau khi nhận lớp chủ nhiệm, tôi đã tiến hành
điều tra, khảo sát đối tượng học sinh về những vấn đề sau:
1. Về hồn cảnh gia đình.
TT

Họ tên HS

Ngày
sinh

Giới
tính

Dân Nơi ở
tộc hiện tại

Họ tên
Ngề
cha,

nghiệp
mẹ

Diện
ưu
tiên

Số
điện
thoại
PH

Ghi
chú

1
2
3
…

2. Về thiên hướng trí tuệ.
TT

Họ tên
HS

Xu hướng
học khá
mơn học

Khả
năng
giao

Khả
năng
Văn hóa

skkn

Khả
năng
Thể dục

Khả
năng
điều

Khơng
ổn định
khí chất

Ghi
chú

3


tiếp

-Văn
nghệ

-Thể
thao

hành chỉ
huy

1
2
3
…

Để nhanh chóng có kết quả điều tra về mặt này, tơi đã có một số cách tiếp
cận thơng tin: Khảo sát đối tượng thông qua hồ sơ học bạ, qua giáo viên chủ
nhiệm cũ, qua học sinh trong lớp hoặc qua phụ huynh, qua các bài kiểm tra trắc
nghiệm (lấy nội dung các ô cho HS tự điền).
- Tiến hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ
nhiệm, cụ thể:
+ Học sinh gặp hồn cảnh khó khăn.
+ Học sinh khuyết tật.
+ Học sinh cá biệt về đạo đức.
+ Học sinh yếu về học lực.
+ Học sinh có những năng lực đặc biệt.
* Đối với những học sinh có hồn cảnh gia đình khó khăn (lớp tơi chủ
nhiệm có một số học sinh có hồn cảnh kinh tế gia đình q khó khăn và một số
học sinh thuộc diện hộ cận nghèo).
* Đối với những học sinh khuyết tật (lớp tôi chủ nhiệm không có).
* Đối với học sinh cá biệt về đạo đức:

- Tìm hiểu ngun nhân qua gia đình: Gia đình có sự mâu thuẫn giữa bố
và mẹ, gia đình thiếu quan tâm hoặc có thể bị bạn bè, kẻ xấu lơi kéo … Hoặc
học sinh có những tính xấu mà bản thân gia đình chưa giáo dục được …
- Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh
nhưng không cứng nhắc. Tuyệt đối không sử dụng phương pháp trách phạt nặng
nề mà chú ý gần gũi các em và thường xuyên nhắc nhở động viên khen, chê kịp
thời. Giao cho các em đó một chức vụ trong lớp nhằm gắn với các em với trách
nhiệm để từng bước điều chỉnh mình.
* Đối với học sinh học yếu:
- Tìm hiểu ngun nhân vì sao em đó học yếu, học yếu những mơn nào.
Có thể có lỗ hổng về kiến thức nên cảm thấy chán nản đối với môn học đó.
- Giáo viên lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng bằng những việc cụ thể như:
+ Phối kết hợp với các giáo viên bộ môn khác để giảng lại bài mà các em
chưa hiểu hay còn hiểu mù mờ vào những thời gian ngồi giờ lên lớp chính
khóa, hoặc trong các buổi học sinh tự học.
+ Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời được
nhằm tạo hứng thú và củng cố niềm tin ở các em.
+ Thường xuyên kiểm tra các đối tượng đó trong q trình lên lớp.

skkn

4


+ Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh khá giỏi giúp đỡ học
sinh yếu kém tiến bộ.
+ Cố gắng tối đa việc gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học
tập, cũng như sự tiến bộ của con em để phụ huynh cùng giúp đỡ việc học tập của
các em trong thời gian các .
+ Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí,

xấu hổ trước bạn bè. Tóm lại dù với đối tượng nào bản thân giáo viên phải lưu ý
dùng phương pháp tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với
phụ huynh để giáo dục và đặc biệt xác định vấn đề giáo dục đạo đức là then
chốt.
2.3.2. Giải pháp 2: Xây dựng hệ thống tổ chức lớp và đưa ra các tiêu
chí đánh giá xếp loại thi đua của học sinh qua từng tuần, từng tháng và cả
năm học.
Xây dựng một đội ngũ cán sự lớp giỏi là việc rất quan trọng. Người giáo
viên làm công tác chủ nhiệm phải có kế hoạch bồi dưỡng cách quản lý cho Ban
cán sự lớp, để Ban cán sự lớp cùng giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc
thực hiện nền nếp, học tập của các bạn là công việc cần thiết và có ích. Ngay từ
đầu năm học, dựa vào điều tra cơ bản, tôi tạm thời chỉ định hệ thống lãnh đạo
lớp lâm thời (sau 1/2 tháng bầu lại, lúc đó có thể có bạn phải thay và có bạn vẫn
được giữ lại) gồm:
- Lớp trưởng: 1 người.
- Lớp phó: 2 người (1 phụ trách học tập - văn thể, 1 phụ trách lao động).
- Tổ trưởng: 3 người.
(Tùy theo sĩ số lớp đơng học sinh hay ít học sinh mà giáo viên chủ nhiệm
có thể cử 02 hoặc 03 lớp phó phụ trách từng mảng riêng; tổ có thể từ 03 đến 05
tổ, trong đó mỗi tổ có 01 tổ trưởng và 01 tổ phó, tổ phó giúp phụ trách tổ của
mình khi tổ trưởng nghỉ học hoặc vắng mặt)
Đây là những hạt nhân giúp giáo viên chủ nhiệm điều hành lớp trong
phạm vi quyền hạn cụ thể của lớp.
- Trước hết, những học sinh được chọn làm cán bộ lớp bao giờ cũng phải
gương mẫu trước các bạn về mọi mặt: Học tập, kỷ luật, tham gia các hoạt động,
đối xử với bạn bè. Sau đó hằng ngày, hàng tuần, các cán sự lớp bao gồm: lớp
trưởng, 2 lớp phó, 3 tổ trưởng, sẽ tiến hành cơng việc của mình như:
+ Đầu giờ (15 phút sinh hoạt lớp): Tổ trưởng kiểm tra những việc sau:
Thứ 2, 4, 6 trong tuần: soạn sách vở theo đúng thời khóa biểu, mang đầy
đủ đồ dùng học tập theo quy định, soạn bài và chuẩn bị bài trước, đi học đúng

giờ, rồi tổ trưởng chấm điểm thi đua theo qui định.
Thứ 3, 5, 7 trong tuần: Lớp phó văn thể điều hành lớp tập các bài hát về
Thanh niên, Đoàn, Hội, ... hoặc kể chuyện các tấm gương hiếu học, thành đạt
trên nhiều lĩnh vực.

skkn

5


+ Trong giờ học: Tổ trưởng theo dõi các bạn trong tổ về thái độ học tập,
phát biểu xây dựng bài, đạt điểm trong học tập thì chấm điểm thi đua theo quy
định
Tôi đã hướng dẫn học sinh lập bảng theo dõi thi đua (thi đua theo đơn vị
tổ, mỗi tổ có một quyển sổ gọi là "Nhật ký thi đua tổ …" ghi theo từng tuần học
có bảng theo dõi và tổng kết) như sau:
Bảng theo dõi: Tổ …. tuần ….. tháng .… năm ……

TT

Họ tên
HS
trong
tổ

(1)

(2)

Ý

Nền
Đồ
Ra thứ Xây
nếp dùng
Trang
vào
c
dựng
sách học
phục
lớp ngồi bài
vở
tập
học

LĐ,
TD,
VS

Điểm
kiểm
tra

Có
việc
tốt

Tổng
điểm

Xếp
loại

Ghi
chú

(3)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14
)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

1
2
3
…

+ Những cá nhân dẫn đầu tổ: …………………………………
+ Những cá nhân chậm tiến của tổ: …………………………...
Chú thích cột mục:
(1) Ghi số thứ tự.
(2) Ghi họ tên các thành viên trong tổ.
(3) Dành cho lớp quy định kiểm tra sách vở tới lớp: đầy đủ đánh dấu (+),
thiếu đánh dấu (-).
(4) Đồ dùng học tập theo quy định (đánh dấu như trên).
(5) Chỉ ghi HS đi chậm hoặc tự do vô kỷ luật (mỗi lần ghi một dấu (-)).
(6) Dành cho HS nói chuyện riêng, làm việc riêng bị thầy cô nhắc (mỗi
lần ghi một dấu (-)).
(7) Dành cho HS hăng hái xây dựng bài, được thầy cô gọi (mỗi lần ghi
một dấu (+)).
(8) Trang phục, huy hiệu đoàn … mà Ban nền nếp nhà trường quy định,
nếu thiếu thì ghi dấu (-).
(9) Bỏ lao động, khơng làm vệ sinh theo quy định mà khơng có lý do, nếu
vắng đánh dấu (-).
(10) Ghi tất cả điểm kiểm tra, được điểm nào ghi điểm đó vào.
(11) Dành cho HS có việc tốt (thật thà, dũng cảm, nhặt được của rơi trả
người đánh mất …) nếu có 1 lần ghi dấu (+).
(12) + (13) Dành cho lớp trưởng, tổ trưởng và giáo viên chủ nhiệm.
Như vậy trên bảng theo dõi chỉ có 3 ký hiệu đơn giản phù hợp với học
sinh là: dấu (-), (+) và điểm kiểm tra.

skkn

6


Tùy theo yêu cầu thời gian mà tính hệ số của các mã điểm.
Ví dụ:
+ Tháng 8 + 9: là tháng mọi nền nếp quan trọng thì mỗi dấu (+) = 4 điểm,
mỗi dấu (-) = - 4 điểm; các điểm văn hóa thì tính như sau: 10 = 10đ , …. 5 = 5
điểm, 4 = -1đ, … , 1 = -4 điểm. Theo hàng ngang tính được thi đua hàng tuần
của cá nhân, còn hàng dọc là điểm của tổ.
+ Tháng 10 + 11 + 12: là tháng của chất lượng thì lại quy ước khác: mỗi
dấu (+) = 2 điểm, mỗi dấu (-) = - 2 điểm; các điểm văn hóa thì tính như sau: 10
= 10 + 5đ, 9 = 9 + 4đ, …. 5 = 5 điểm, 4 = - 1đ, … , 1 = - 4 điểm.
- Để theo dõi khách quan và tránh tiêm nhiễm tiêu cực, giáo viên chủ
nhiệm cùng lớp trưởng lần lượt cho các tổ theo dõi và cộng điểm chéo cho nhau
và sau mỗi đợt thi đua thì lại đổi tổ theo dõi.
- Quy ước thi đua của tuần được tính từ thứ 6 tuần này đến thứ 5 tuần tới.
Sở dĩ phải làm như vậy vì để có nội dung sinh hoạt vào thứ 6 thì cán bộ lớp phải
họp vào chiều thứ 5 để tổng hợp báo cáo, lớp trưởng và giáo viên chủ nhiệm
đánh giá, rút kinh nghiệm chỉ đạo, theo dõi.
- Nội dung sinh hoạt ngày thứ 6 chỉ có 3 nội dung:
+ Nhận xét của tổ trực tuần về hoạt động của lớp trong tuần (Tổ trưởng tổ
trực tuần chịu trách nhiệm tổng hợp và báo cáo trước lớp).
+ Công bố kết quả thi đua tuần qua, có nhận xét đánh giá (Lớp trưởng
chịu trách nhiệm tổng hợp và báo cáo trước lớp)
+ Kế hoạch và yêu cầu cho tuần tới với tổ khá và yếu, với cá nhân khá và
yếu (giáo viên chủ nhiệm lên kế hoạch và phổ biến).
2.3.3. Giải pháp 3: Phối kết hợp thường xuyên với phụ huynh
- Đối với Ban đại diện cha mẹ học sinh (CMHS) của lớp: Từ đầu năm

học, tôi đã định hướng bầu chọn Ban đại diện phụ huynh của lớp với các tiêu
chuẩn sau: Phụ huynh có đời sống kinh tế ổn định, có tâm huyết, nhiệt tình tất cả
vì con, em mình; am hiểu nhiều về lĩnh vực giáo dục, có uy tín trong nơi cư trú
và có con em học khá giỏi.
- Ban đại diện CMHS của lớp gồm 2 thành viên: Trưởng ban, phó ban.
+ Nhiệm vụ Ban đại diện CMHS của lớp: Kết hợp với giáo viên chủ
nhiệm lớp theo dõi, động viên quá trình học tập, sinh hoạt của học sinh. Đặc biệt
quan tâm đến các phong trào lớp. Nắm rõ được hồn cảnh gia đình, chỗ ở của
từng học sinh để kịp thời thăm hỏi. Có kế hoạch khen thưởng kịp thời học sinh
lớp tiến bộ theo từng tuần, tháng, theo các đợt kiểm tra định kỳ của nhà trường.
+ Đối với từng phụ huynh học sinh: Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã
đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng giáo viên chủ nhiệm rèn nền nếp học sinh như
sau: Đồng hành cùng con, tình thương đặt đúng chỗ. Dù ở xa con, nhưng luôn
động viên tính tự giác, sống có ước mơ hồi bão. Giáo dục con ý thức gọn gàng,
ngăn nắp khi học tập, vui chơi. Sinh hoạt điều độ, đúng thời khoá biểu, giờ nào

skkn

7


việc nấy tránh tình trạng vừa học vừa chơi. Ln kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học
sinh nền nếp học tập ở lớp cũng như trong khu nội trú.
2.3.4. Giải pháp 4: Đầu tư cho các phong trào mũi nhọn do nhà trường
tổ chức
- Từ đầu năm học giáo viên chủ nhiệm dựa vào kế hoạch của Nhà trường
và các Đoàn thể trong trường để đề ra chỉ tiêu cụ thể cho lớp cùng phấn đấu
trong các phong trào chung của nhà trường như: Văn nghệ, Hội khỏe Phù Đổng,
Cuộc thi viết thư quốc tế UPU, cuộc thi tìm hiểu 90 năm lịch sử Đảng bộ tỉnh
Thanh Hóa, An tồn giao thông cho nụ cười ngày mai.... Điều quan trọng là giáo

viên chủ nhiệm phải phát hiện những năng lực đặc biệt ở học sinh về văn hoá
văn nghệ, thể dục thể thao, hội họa …
- Phối hợp với giáo viên bộ môn lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên
cho các học sinh có năng khiếu nói trên. Bồi dưỡng, khơi dậy ở các em lòng say
mê hứng thú học tập thông qua những Hội thi, tổ chức các sân chơi ở lớp như:
"Tìm hiểu luật An tồn giao thơng", "Đơi bạn cùng tiến tìm hiểu về khoa học"
… để phát huy và chọn lọc những học sinh có năng khiếu để tham gia các Hội
thi do nhà trường tổ chức.
2.3.5. Giải pháp 5: Nêu gương và khen thưởng kịp thời.
- Nắm được tâm lý của học sinh nói chung rất thích được khen, thích được
động viên nên tơi hướng dẫn Ban cán sự lớp lập bảng chấm điểm thi đua từng
học sinh như sau:
+ Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi đã đề xuất với Ban đại diện phụ
huynh về việc khen thưởng các học sinh trong lớp thực hiện tốt các phong trào
học tập cũng như các phong trào khác như sau: Mỗi tuần tặng 1 cây bút bi cho
mỗi học sinh đạt số điểm tốt cao nhất tổ. Mỗi đợt kiểm tra định kỳ tặng một 1
bút bi/1 học sinh đạt điểm 10 mỗi môn. Tặng một phần quà cho học sinh đạt
thành tích cao trong các phong trào nhà trường đề ra.
+ Sau mỗi tuần thi đua, lớp trưởng đánh giá chung các mặt hoạt động, tổ
trưởng đánh giá cụ thể các mặt học tập cũng như hoạt động của từng thành viên
trong tổ thông qua bảng điểm, sau đó bầu chọn một học sinh tuyên dương trước
lớp và nhận thưởng. Để tránh trường hợp một em nhận liên tục nhiều lần, theo
qui ước 2 tuần mới được nhận thưởng lại (nếu em đó điểm nhất tổ thì chọn em
điểm nhì tổ). Đặc biệt chú ý đến học sinh chậm trong học tập nhưng có tiến bộ
thì tổ trưởng các tổ đề nghị Ban thi đua lớp tuyên dương và khen thưởng.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Qua một năm làm công tác chủ nhiệm học sinh ở lớp 10A 1 năm học 20202021 với cách xây dựng và phát động, tổng kết thi đua như trên, tôi thấy:
+ Việc thể hiện mình của mỗi tập thể lớp khi được giáo viên chủ nhiệm
khích lệ và nâng đỡ đã làm cho hoạt động của tập thể lớp thêm gắn bó, đồn kết

và hướng tới người thầy cô giáo chủ nhiệm, các thầy cô giáo bộ môn niềm trân
trọng, biết ơn.

skkn

8


+ Quan hệ giữa thầy cơ và trị, giữa trị với trị thêm phần gắn kết u
thương, gần gũi, bình đẳng.
+ Học sinh được rèn luyện mạnh dạn lên, tự tin, tự phấn đấu trong các
hoạt động tập thể, luôn mạnh dạn hơn lên và sáng tạo hơn lên.
+ Trong các hoạt động thi đua hàng tháng, hàng tuần đã giúp học sinh
khơi dậy được lịng ham học, u thích mơn học, có trách nhiệm học tập, rèn
luyện bản thân toàn diện của học sinh.
+ Trong các hoạt động nội trú: Thức dậy đúng giờ, cùng nhau dọn dẹp,
lao động... Không vi phạm các nội quy của ký túc xá.
+ Xây dựng cho học sinh nếp sống khoa học, ý chí phấn đấu vươn lên
ngay khi đang ngồi ghế nhà trường để khi vào đời các em dễ hòa nhập thể hiện
mình trong cộng đồng.
- Kết quả năm đầu áp dụng các biện pháp nêu trên tôi thấy đạt kết quả
cao. Đặc biệt cuối năm học 2020-2021 kết quả được thể hiện rất rõ như sau:
HK1

SĨ
SỐ
LỚP

HỌC LỰC
HẠNH KIỂM

29
29

Cả năm

SĨ
SỐ
LỚP

HỌC LỰC
HẠNH KIỂM

29
29

Loại Giỏi
(Tốt)
(8.0  10)

Loại Khá
(6.5  7.9)

Loại TB
(5.0  6.4)

Yếu
(3.5  4.9)

Kém

(0  3.4)

SL
3
28

SL
23
1

SL
3
0

SL
3
0

SL
3
0

Loại Giỏi
(Tốt)
(8.0  10)

Loại Khá
(6.5  7.9)

Loại TB

(5.0  6.4)

Yếu
(3.5  4.9)

Kém
(0  3.4)

SL
9
29

SL
20
0

SL
0
0

SL
0
0

SL
0
0

3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận

Công tác chủ nhiệm lớp quả thật nặng nề và phức tạp. Người giáo viên
phải vừa như người mẹ dịu dàng, người thầy nghiêm khắc, người bạn gần gũi,
trọng tài phân minh. Thành công của giáo viên là làm cho học sinh tơn trọng,
kính u, tin tưởng, là xây dựng được một tập thể lớp đoàn kết, gắn bó. Muốn
đạt được điều đó, giáo viên chủ nhiệm phải đảm bảo các nguyên tắc sau đây:
- Thầy cô là điểm sáng, là thần tượng của các em. Các em dễ tin, dễ nghe
theo lời dạy bảo của thầy cô.
- Nắm chắc được những thuận lợi, khó khăn, hiểu rõ thực tế trường lớp
mình, khéo léo tìm cách bỏ đi mọi rào cản trong mối quan hệ với phụ huynh, đề
ra những biện pháp hữu hiệu, tiếp cận gần với các em nhất
- Luôn gần gũi, bên cạnh, quan tâm tới hoàn cảnh sống của học sinh (nhất
là học sinh có hồn cảnh đặc biệt). Bên cạnh đó, liên hệ chặt chẽ với phụ huynh,
Ban đại diện phụ huynh của trường, của lớp, vận động cha mẹ có những hành
động thiết thực hỗ trợ học tập sẽ giúp cho hoạt động của lớp có hiệu quả hơn.

skkn

9


- Cùng với hoạt động học là hoạt động chủ đạo, để giúp học sinh hồn
thiện nhân cách của mình thì người giáo viên cần phải thu hút học sinh vào các
hoạt động tập thể do trường, lớp tổ chức.
- Phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu về nghệ thuật (vẽ, thể thao, âm nhạc…)
sẽ tăng thêm sự tự tin vào khả năng của chính bản thân mỗi học sinh.
- Phải xây dựng được một đội ngũ cán sự lớp làm nịng cốt, là “cánh tay
phải” của mình. Muốn vậy cần phải có một sự chọn lựa dựa trên cơ sở định
hướng của giáo viên và khả năng tín nhiệm của học sinh. Để giúp cho các em
hoạt động có hiệu quả, tích cực, chính xác, người giáo viên cần thiết kế hệ thống
sổ sách theo dõi phù hợp và thường xun kiểm tra, đánh giá để có cách điều

chỉnh thích hợp.
Qua các biện pháp mà tôi áp dụng ở trên tơi thấy đạt hiệu quả rất cao
trong q trình tơi làm công tác chủ nhiệm ở học sinh lớp 10A1 khóa học 20202023. Đây chỉ là một số giải pháp mà bản thân được học tập qua các đồng
nghiệp, qua việc đúc kết kinh nghiệm làm công tác chủ nhiệm. Bản thân sẽ tiếp
tục học tập, trao đổi cùng đồng nghiệp để hoàn thành tốt nhiệm vụ cao cả của
người giáo viên như Bác Hồ đã từng dạy: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng
cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”.
3.2. Kiến nghị
- Để tạo điều kiện cho giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm đề nghị các
cấp, các ngành cần có thêm những hình thức để khuyến khích giáo viên như sau:
- Tại các địa phương của các học sinh, Đoàn thể địa phương cần tuyên
truyền và vận động phụ huynh không coi việc giáo dục con em là việc riêng của
giáo viên và nhà trường.
- Các cấp lãnh đạo thường xuyên tổ chức các Hội thảo về công tác chủ
nhiệm để giáo viên học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.
Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị
HIỆU TRƯỞNG

Ngọc Lặc, ngày 20 tháng 5 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm do tôi viết, không sao chép nội
dung của người khác.
Người viết

Trịnh Thị Đào

skkn

10

Tài liệu tham khảo
1. Tài liệu tập huấn Phương pháp chủ nhiệm lớp của thầy Trịnh Trọng
Nam - Phó Trưởng Phịng GDTrH, Sở GD&ĐT Thanh Hóa.
2. Tài liệu tập huấn kỹ năng sống, giáo dục môi trường và các vấn đề xã
hội trong trường học bậc THPT của Sở GD&ĐT Thanh Hóa.

skkn

11


Danh mục
các đề tài SKKN đã được Hội đồng đánh giá xếp loại cấp trường, cấp Sở
GD&ĐT và các cấp cao hơn xếp loại C trở lên
Họ và tên tác giả:
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường THPT Dân tộc Nội trú Ngọc
Lặc, tỉnh Thanh Hóa
TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá xếp loại

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá

xếp loại

1.
2.
3.

skkn

12


skkn