Thủ thuật dạy thành ngữ tiếng anh (idioms) trong ôn thi tốt

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC GIANG
TRƯỜNG THPT N THẾ
TỔ NGOẠI NGỮ
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

THUYẾT MINH
Mơ tả giải pháp và kết quả thực hiện sáng kiến
THỦ THUẬT DẠY THÀNH NGỮ TIẾNG ANH (IDIOMS) 
TRONG ƠN THI TỐT NGHIỆP THPT TẠI TRƯỜNG THPT N THẾ

Họ và tên:Vũ Hồng Lịch
Chức vụ:Tổ phó CM ­ Giaoviên
́
Nơi cơng tác:Trường THPT n Thế
Huyện n Thế ­ tỉnh Bắc Giang

1


n Thế, tháng 4 năm 2021

THUYẾT MINH
Mơ tả giải pháp và kết quả thực hiện sáng kiến
1. Tên sang ki
́
ến
THỦ THUẬT DẠY THÀNH NGỮ TIẾNG ANH (IDIOMS) 
TRONG ƠN THI TỐT NGHIỆP THPT
2. Ngày sáng kiến áp dụng lần đầu:Tháng 9 năm 2020
3. Các thơng tin bảo mật: khơng
4. Mơ tả các giải pháp cũ thường làm.

Hiện trạng trước khi áp dụng giải pháp mới
­ Phân tích đề  thi THPT quốc gia những năm gần đây chúng ta thấy thành  
ngữ xuất hiện ít nhất trong 2 câu. Cụ thể là:
+ Dạng 1: Chọn đap an đúng
́ ́
(Mã đề 401 ­ Đề thi THPT QG năm 2018) Question 11: It___________to 
reason that Jason passed the exam with flying colours on account of his 
working hard during the term.
A. comes

B. gets

C. stands

D. lays

It/that stands to reason: điều đó là hiển nhiên.
(Mã đề 402 ­ Đề thi THPT QG năm 2018) Question 16: We know that we are 
at fault for our third consecutive defeat, so there is no need to ________salt 
into the wound.
A. spread

B. rub

C. apply

To rub salt into the wound: làm cho ai đau khổ ray rứt thêm.

2

D. put


(Mã đề 404 ­ Đề thi THPT QG năm 2018) Question 1: Although she had been 
told quite sternly to__________________ herself together, she simply 
couldn't stop the tears from flowing.
A. bring

B. pull

C. force

D. push

To pull oneself together: lấy lại can đảm; bình tĩnh lại, tỉnh trí lại.
(Mã đề 403 – Đề thi TNTHPT năm 2020), Question 12: Having your private 
life splashed across the front pages of newspapers and glossy magazines is 
part 
and  ________  of being a celebrity. 
A. package    B. parcel    C. packet     D. post
Part and parcel: một phần quan trọng/ khơng thể thiếu.
+ Dạng 2: Tim t
̀ ừ trai nghĩa.
́
(Mã đề 401­ Đề thi TNTHPT năm 2020) Question 8: When I suggested he 
was mistaken, John got hot under the collar and stormed out of the room.
A. got emotional     B. became furious   C. remained calm   D. felt anxious
get hot under the collar = become angry/ furious: tức giận.
(Mã đề 402 ­ Đề thi TNTHPT năm 2020) Question 21: Everyone was secretly 
rehearsing a surprise performance for Peter's proposal, but annoyingly James 

let the cat out of the bag at the last minute.
A. disclosed the plan                         B. concealed the plan
C. revised the plan                            D. abandoned the plan
let the cat out of the bag: tiết lộ bí mật. 
(Mã đề 403 – Đề thi THPTQG năm 2018) Question 5: Judy has just won a 
full scholarship to one of the most prestigious universities in the country; she 
must be now on cloud nine.
A. extremely panicked

B. obviously delighted

C. incredibly optimistic

D. desperately sad

On cloud nine: rất hạnh phúc
3


(Mã đề 404 ­ Đề thi THPTQG năm 2018) Question 15: Despite careful 
preparation, the candidate got cold feet when asked a challenging question 
and gave an unsatisfactory answer.
A. had a fever
C. got nervous
To get cold feet : sợ 

B. stayed confident
D. became aggressive

hãi.

 Đề thi minh họa 2021:
Question 18: As the season turns from spring to summer, some people feel a 
bit underthe___________and can’t concentrate fully on their work.
A. storm                B. weather                 C. climate                 D. rain
Under the weather: khơng khỏe, ốm.
Question 23: The Covid­19 pandemic has taken a heavy toll on the country’s 
aviation industry due to international travel restrictions.
A. considerably benefited                   B. negatively changed
C. severely damaged                             D. completely replaced
taken a heavy toll on: có ảnh hưởng xấu/ thiệt hại nghiêm trọng lên ai/ cái  
gì.
Qua việc phân tích trên ta thấy câu hỏi về  thành ngữ  là những câu có nội 
dung khó nên phần đa học sinh khơng chun về tiếng Anh mất điểm. Tại  
sao vậy? Ngun nhân là vì học sinh thấy rất khó đốn nghĩa của thành ngữ, 
đặc biệt khi trong câu lại có thêm từ  mới. Ví dụ  cụm từ  “pull sb’s leg”  
khơng thể hiểu theo nghĩa đen là “kéo chân ai đó”. Thực ra cụm từ đó nghĩa  
là “trêu chọc ai”. Ai chưa từng gặp câu thành ngữ  đó thì sẽ  rất khó đốn,  
phải đặt nó trong ngữ cảnh để dịch. Chính vì thế học sinh thường có tâm lý 
khoanh bừa đặc biệt dạng điền từ. Trong q trình học, học sinh thường  
gặp một số  khó khăn sau: có q nhiều thành ngữ  nên học sinh khơng biết 
thành ngữ  nào cần học, thành ngữ  nào khơng. Học sinh cũng khơng biết  

4


thành ngữ đó dùng trong hồn cảnh nào, vị trí ra sao. Đặc biệt học sinh cũng 
có thể học rồi nhưng lại qn ngay vì khơng luyện tập thường xun.
Tơi cũng thấy một vấn đề  cịn tồn tại đó là phương pháp dạy của 
chúng ta. Chúng ta hãy thử so sánh với các hiện tượng ngữ pháp khác, ví dụ 
như các thì trong Tiếng Anh, chủ động bị động, trực tiếp gián tiếp…chẳng 

hạn. Học sinh học đi học lại những ngữ pháp này  ở các bậc học, trong tất  
cả  các đợt ơn tập. Nhưng trong đề  thi TN THPT, những hiện tượng đó chỉ 
xuất hiện trong 1 câu. Trong khi đó mấy ai trong năm học thỉnh thoảng cho 
các em thực hành một chút về thành ngữ. Có thể do sách giáo khoa cũ khơng 
có một tiết language focus nào nói riêng về  Idioms. Vì vậy thường thường 
giáo viên đến khi ơn thi mới tập hợp hàng chục, hàng trăm thành ngữ rồi bài 
tập thực hành để học sinh làm trong một chun đề  với thời lượng ba đến  
năm tiết. Như vậy học sinh bị học nhồi nhét nên chắc chắn khơng thể  nhớ 
nhiều câu và cũng khơng nhớ lâu. Cũng chính vì cách dạy của chúng ta, rất 
nhiều học sinh bắt đầu bước vào lớp 12 vẫn mơ hồ với cụm từ Idioms, và 
chắc chắn khơng thể nói được dù chỉ một thành ngữ mà thơi. Đặc biệt trong  
bối cảnh hiện nay khi tỉnh Băc Giang đã áp dụng dạy sách giáo khoa thí 
điểm với đặc điểm rất nhiều từ  vựng và thành ngữ  thì tại sao chúng ta 
khơng dành sự quan tâm đến việc dạy thành ngữ cho học sinh để ngơn ngữ 
của các em phong phú, tự  nhiên hơn và cuối cùng giúp các em cải thiện 
điểm số. Chính vì thực trạng như vậy nên tơi rất muốn chia sẻ một số thủ 
thuật giúp giáo viên thiết kế  được những bài giảng thú vị  sơi nổi về  thành  
ngữ. Đồng thời tơicũng muốn chia sẻ  một số   ứng dụng giúp giáo viên và 
học sinh khai thác được nguồn tài liệu phong phú phục vụ  cho việc dạy 
thành ngữ.
5. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến:
­  Học sinh THPT n Thế  nói chung và học sinh những lớp ơn thi  
khối D nói riêng đều là học sinh thuộc vùng nơng thơn, miền núi, gia đình 
5


chủ yếu làm nơng nghiệp hoặc cơng nhân nên các em khơng có điều kiện và  
mơi trường tốt để học Tiếng Anh. Với sự nỗ lực khơng ngừng của đội ngũ  
giáo viên Tiếng Anh cùng tinh thần vượt khó của các em, các em đã đạt kết 
quả  đáng khích lệ  trong các kỳ  thi chất lượng mũi nhọn như  kỳ  thi chọn 

học sinh giỏi cấp tỉnh cũng như thi TN THPT. Tuy nhiên với bộ mơn Tiếng  
Anh những học sinh đạt điểm tối đa trong kỳ thi TN THPT so với các mơn 
khác là rất ít. Khi phân tích kết quả thi TN THPT tơi thấy hầu hết các em đã  
dành điểm  ở  những câu cơ  bản, nhưng cịn yếu  ở  câu khó như  từ  vựng và 
đọc hiểu. Trước tình hình đó tơi xác định trong năm học này bên cạnh duy 
trì các câu cơ bản như ngữ âm, ngữ pháp, tơi cần đầu tư trang bị cho các em  
kiến thức về  những câu có độ  khó lớn hơn để  giúp các em nâng cao điểm 
số. Một trong những kiến thức khó đó chính là thành ngữ  trong Tiếng Anh 
(Idioms). Tơi đã báo cáo chun đề  về  phương pháp dạy thành ngữ  trong  
những buổi sinh hoạt chun mơn của nhóm và đã nhận được sự  quan tâm 
của các đồng nghiệp. Từ báo cáo chun đề đó tơi muốn tiếp tục phát triển  
lên và tổng hợp thành sáng kiến kinh nghiệm với mong muốn chia sẻ được 
kinh nghiệm dạy thành ngữ Tiếng Anh với đồng nghiệp.
­ Thành ngữ  Tiếng Anh (Idioms) khơng chỉ  quan trọng trong bài thi 
TN THPT mà xét về lâu dài nó cịn vơ cùng quan trọng đối với việc học của  
các em sau này. Hiện nay chúng ta khá quen với cụm từ  “dạy học Tiếng  
Anh theo đường hướng giao tiếp”, vậy dạy thành ngữ  cho các em chính là 
cách giúp các em giao tiếp tốt hơn với người nước ngồi, đặc biệt là người  
bản xứ. Có thể  nói Tiếng Anh mang nặng tính thành ngữ. Chúng được sử 
dụng thường xun trong câu nói hằng ngày của người bản xứ. Chúng cũng 
xuất hiện rất nhiều trên báo chí, phim ảnh, tác phẩm văn học, quảng cáo…
Cái khó của thành ngữ là nghĩa của nó khơng phụ thuộc vào các từ có trong  
cụm từ đó. Vì vậy học sinh Việt Nam cần được trang bị  kiến thức cơ  bản 
về  thành ngữ  để  ngơn ngữ  của họ  nghe tự  nhiên hơn và cũng là để  hiểu 
người bản xứ  tốt hơn. Hơn thế  nữa Idioms là một tiêu chí rất quan trọng 
6


quyết định giúp các em được điểm cao trong bài thi IELTS đặc biệt phần 
IELTS SPEAKING nếu như  các em muốn đi du học hoặc phát triển hơn 

trong sự nghiệp sau này.
­ Thành ngữ quan trọng nhưng có thể do khó nên chưa được giáo viên 
chú ý truyền thụ cho học sinh. Rất nhiều học sinh lớp 12 khơng biết thành 
ngữ  là gì, và khơng nói được bất kỳ  một thành ngữ  nào mặc dù lớp 10,  
lớp11 các em đã gặp rất nhiều trong sách giáo khoa đặc biệt sách thí điểm. 
Khi ơn thi TN THPT giáo viên mới bắt đầu phơ tơ cả trăm thành ngữ cho các  
em học một cách nhồi nhét, với học sinh yếu thậm chí cịn bỏ  qua khơng  
dạy phần này vì nghĩ mất thời gian mà hiệu quả kém.
­ Nhận thức được tầm quan trọng của thành ngữ  Tiếng Anh cũng 
như  những bất cập trong giảng dạy nội dung này trong chương trình phổ 
thơng, tơi đã tìm hiểu về các thủ thuật dạy thành ngữ  để  đạt hiệu quả  cao  
nhất. Đó là lý do tơi chọn đề  tài: “ THỦ  THUẬT DẠY THÀNH NGỮ 
TIẾNG  ANH  (IDIOMS) TRONG  ƠN THI TỐT NGHIỆP  THPT TẠI 
TRƯỜNG THPT N THẾ”
6. Mục đích của giải pháp sáng kiến:
Sáng kiến này nhằm mục đích nghiên cứu các thủ  thuật dạy thành 
ngữ trong Tiếng Anh. Sáng kiến cũng giới thiệu rất nhiều ứng dụng có thể 
cài vào điện thoại để  giúp giáo viên khai thác được nguồn tài liệu phong  
phú để làm tư liệu biên soạn các câu hỏi kiểm tra về thành ngữ. Những ứng 
dụng đó cũng giúp học sinh chủ  động hơn trong việc học thành ngữ  từ  đó 
nâng trình độ  cho các em. Qua sáng kiến này tơi cũng mong muốn chia sẻ 
với các đồng nghiệp trong tồn tỉnh phương pháp dạy Tiếng Anh tích cực 
giúp cải thiện khả năng giao tiếp với người bản xứ.
7. Nội dung:
7.1. Thuyết minh giải pháp mới.
­ Định nghĩa và đặc điểm về thành ngữ.
7


Theo ơng Michael Mc Carthy và Felicity O’ Dell, tác giả  cuốn sách 

English Idioms In Use  thì “Thành ngữ  là sự  diễn đạt  mà  nghĩa của chúng 
khơng thể  hiểu bởi các từ  riêng lẻ. Ví dụ, thành ngữ   Drive somebody round  
the bend nghĩa là làm cho ai đó nản chí, nhưng chúng ta khơng thể hiểu nghĩa 
của nó chỉ  bằng cách hiểu nghĩa của từ” (Idiom are expression which have a  
meaning that is not obvious from the individual words. For example, the idiom 
drive sombody round the bend means makes somebody angry or frustrated, but 
we cannot know this just by looking at the words).
Thành ngữ khi xuất hiện trong câu có thể đóng vai trị như một động  
từ ví dụ work out, turn in, get away with … danh từ hoặc cụm danh từ ví dụ  a  
hot potato (vấn đề  nan giải)…tính từ  ví dụ  pepper and salt­ tóc muối tiêu­  
trong his hair is pepper and salt. Nhiều thành ngữ có thể là những trạng từ, ví 
dụ It rained cats and dogs. (cats and dogs tương đương với heavily).
Bên cạnh đó, thành ngữ cũng mang đậm tính dân tộc. Cùng một khái 
niệm, hai ngơn ngữ khác nhau sẽ sử dụng những thành ngữ khác nhau đểbiểu 
diễn khái niệm đó. Ví dụ  trong khi người Việt nói kiếm cơm thì người Anh  
lại nói earn bread and butter. Rõ ràng cơm là đặc trưng trong văn hóa Việt.  
Trong khi đó người Anh là chỉ quen với bánh mì và bơ.
­ Ngun tắc của việc dạy thành ngữ
Hầu hết giáo viên đều thấy việc dạy thành ngữ  là hết sức phức tạp 
và khó khăn vì số  lượng thành ngữ nhiều, học sinh lớp 12 lại phải ghi nhớ 
rất nhiều kiến thức tổng hợp của cả  3 khối để  chuẩn bị  cho kỳ  thi quốc 
gia. Vậy để  việc dạy thành ngữ  dễ  dàng hơn, chúng ta cần tn thủ  các  
ngun tắc sau:
+ Mỗi lần chỉ  giới thiệu một ít thành ngữ: chúng ta khơng nên cung  
cấp cho học sinh một danh sách các thành ngữ  dù tất cả  đều là các thành  
ngữ phổ biến. Học sinh khơng thể nhớ nhiều thành ngữ cùng một lúc. Mỗi 
lần giáo viên chỉ nên cung cấp khoảng 5 thành ngữ cùng nói về một chủ đề. 
8

VD các thành ngữ  về  động vật bao gồm 1 số như: “work like a dog,” “dog 
days,” “raining cats and dogs,” and “the cat’s out of the bag.”…
+ Nên sử  dụng các phương tiện hình  ảnh, âm thanh để  hỗ  trợ  việc  
dạy. Chúng ta có thể  sử  dụng hình  ảnh, bài hát, trị chơi, hành động để 
truyền tải nội dung của thành ngữ vì như thế sẽ giúp các em dễ nhớ và nhớ 
lâu hơn, tiết học cũng sơi nổi, bớt căng thẳng hơn.
+ Liên tục nhắc lại nhiều lần những thành ngữ đã dạy giúp học sinh 
ghi nhớ  lâu hơn. Tơi ln nhắc lại các thành ngữ  bằng cách lồng ghép vào 
các bài kiểm tra 15 phút, 1 tiết, rồi các đề  ơn tập buổi chiều. Mỗi đề kiểm  
tra bao giờ  tơi cũng hỏi một, hai câu thành ngữ  giúp các em ghi nhớ  thành 
ngữ lâu hơn.
+ Dạy thành ngữ  ln phải đặt chúng vào trong ngữ  cảnh để  đốn 
nghĩa. Đặc biệt nên u cầu học sinh so sánh với văn hóa của Việt Nam có 
câu nào tương tự. Ví dụ “every cloud has a silver lining” trong câu: 
You should never hopelesss. Every cloud has a silver lining, you know. 
Qua ngữ cảnh của câu này ta thấy thành ngữ này có nghĩa là trong khó khăn 
vẫn có những điều tốt đẹp. Trong tiếng Việt có câu trong cái rủi có cái may  
tương đương với thành ngữ này.
­ Sự chuẩn bị của giáo viên:
Để áp dụng các thủ thuật mà tơi chia sẻ địi hỏi người giáo viên trước 
khi lên lớp phải chuẩn bị những điều sau.
+ Xác định rõ những câu thành ngữ  mình muốn học sinh nắm vững  
sau hoạt động dạy học. Thường thì giáo viên chỉ nên đưa ra từ 5 đến 7 câu 
thành ngữ  mỗi lần dạy với chủ  đề  cụ  thể  ví dụ  5 câu thành ngữ  nói liên 
quan đến lồi vật, hoa quả, con số, so sánh, hoặc cùng nói về  cảm giác  
hạnh phúc hay thất vọng chẳng hạn.

9

+ Giáo viên cần làm chủ  về  cơng nghệ  thơng tin để  thiết kế  các trị 
chơi lồng ghép vào phần khởi động của một số  tiết học giúp tiết học vừa 
sơi nổi, thú vị và đảm bảo kiến thức được cung cấp dần dần, ít một.
+ Giáo viên cũng cần chuẩn bị  một số  câu hỏi dạng trắc nghiệm 
ngắn để giúp học sinh thực hành các câu thành ngữ đã được học.
­ Sự chuẩn bị của học sinh:
+ Tiết trước giáo viên có thể  u cầu học sinh về  tìm những câu 
thành ngữ theo một chủ điểm mà giáo viên định dạy. Hoặc nếu khơng giáo  
viên có thể cho một số câu thành ngữ bằng Tiếng Anh, u cầu về học sinh  
tra nghĩa của chúng trước  ở  nhà. Hoặc đơn giản giáo viên giao cho mỗi  
nhóm 2 hoặc 3 câu thành ngữ u cầu học sinh vẽ tranh về câu thành ngữ đó 
để hơm sau đến lớp đố các bạn nhóm khác.
+ Đầu năm học lớp 12 giáo viên nên hướng dẫn học sinh cài từ điển 
thành ngữ  vào điện thoại để  hỗ  trợ  việc học thành ngữ  của các em. Nếu 
dùng từ điển thường, việc tra từ rất mất thời gian. Với từ điển thành ngữ, 
các em chỉ cần gõ một từ bất kỳ, sẽ hiện ra tất cả các thành ngữ  có từ  đó.  
Chỉ cần vào CHplay/Appstore gõ idiom and phrase dictionary Cài đặt. 
Lập tức sẽ hiện ra rất nhiều từ điển thành ngữ. Tơi gợi ý sử  dụng từ điển  
thành ngữ  có biểu tượng như  trong hình trịn đỏ  vì nó có nhiều tính nãng 
vừa là từ điển thành ngữ, phrasal verbs và vừa có bài tập thực hành.

­  Cách thức thực hiện.
Như đã trình bày ở trên, dạy thành ngữ phải ít một, khơng nên để cuối 
năm ơn thi TN THPT giáo viên mới cung cấp một danh sách dài các thành 
ngữ  phổ biến. Hiểu được điều đó, tơi đã kết hợp dạy thành ngữ  với phần 
khởi động đầu tiết học vừa giúp lớp vào bài một cách vui vẻ, vừa giúp các 

10