Giải pháp phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp logistics trên địa bàn thành phố hà nội

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----***----

DƢƠNG THỊ THU HƢƠNG

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
Ở CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
CHUYÊN NGÀNH: LOGISTICS

LUẬN VĂN THẠC SỸ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. ĐẶNG THU HƢƠNG

Hà Nội – 2013


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi, đƣợc
dựa trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn và dƣới
sự hƣớng dẫn khoa học của TS. Đặng Thu Hƣơng. Nội dung luận văn có tham khảo
và sử dụng các tài liệu, thông tin đƣợc đăng tải trên các sách báo, tạp chí và các
trang web theo danh mục tài liệu của luận văn. Các số liệu, kết quả nêu trong luận
văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn

Dƣơng Thị Thu Hƣơng


LỜI CẢM ƠN
Trƣớc hết tơi xin đƣợc bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới cô: TS. Đặng Thu Hƣơng,
ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn, động viên, giúp đỡ tôi rất tận tình trong suốt q trình

thực hiện luận văn.
Tơi xin trân trọng cảm ơn quý Thầy, quý Cô trong Viện nghiên cứu và phát
triển kinh tế, trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân đã truyền đạt những kiến thức có liên
quan trực tiếp, gián tiếp đến việc nghiên cứu luận văn, các nhà quản lý, phòng nhân
sự của các công ty Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội (nhƣ Vinalink chi nhánh
Hà Nội, Newland Logistics,… ) về những ý kiến đóng góp hết sức q báu để tơi
hồn thành luận văn.
Tơi xin đƣợc bày tỏ lịng biết ơn đến Viện đào tạo sau đại học – Trƣờng Đa ̣i
học kinh tế quốc dân , Công ty Vinalink chi nhánh Hà Nội, Công ty Newland
Logistics, Công ty cổ phần đƣờng Biển đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt
thời gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành chƣơng trình đào tạo thạc sỹ.
Xin cảm ơn gia đình, đồng nghiệp và ngƣời thân đã ln đồng hành, động viên
tơi trong suốt khóa học và thực hiện đề tài nghiên cứu của mình.
Cuối cùng, tơi xin gửi lời kính chúc sức khỏe, hạnh phúc, thành đạt tới quý
Thầy Cơ cùng tồn thể q vị và các bạn./.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2013

Tác giả

Dƣơng Thị Thu Hƣơng


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ
TÓM TẮT LUẬN VĂN ............................................................................................... i
LỜI MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 1
CHƢƠNG 1:NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN
NGUỒN NHÂN LỰC Ở CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS................................. 8
1.1

Các khái niệm cơ bản về nguồn nhân lực và nguồn nhân lực ở các
doanh nghiệp Logistics ................................................................................ 8

1.1.1

Nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực................................................ 8

1.1.2

Nguồn nhân lực Logistics ............................................................................. 14

1.2

Phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics và các chỉ
tiêu đánh giá ............................................................................................... 17

1.2.1

Đặc điểm nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics ............................ 17

1.2.2.

Các nhân tố cơ bản tác động đến phát triển nguồn nhân lực ở các doanh

nghiệp Logistics ............................................................................................ 19

1.2.3.

Các chỉ tiêu đánh giá phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics........................................................................................................ 25

1.3.

Kinh nghiệm phát triể n nguồ n nhân lƣc̣

ở các doanh nghiệp

Logistics ở một số quốc gia trên thế giới ................................................. 25
1.3.1.

Kinh nghiệm ở một số quốc gia trên thế giới ............................................... 25

1.3.2.

Bài học kinh nghiệm rút ra cho Hà Nô ̣i ........................................................ 32

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC Ở CÁC
DOANH NGHIỆP LOGISTICS TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ....... 34
2.1.

Quá trình phát triển các doanh nghiệp Logistics và yêu cầu đối với
nguồn nhân lực Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội ..................... 34

2.1.1.

Đặc điểm phát triển của các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành
phố Hà Nội.................................................................................................... 34


2.1.2.

Yêu cầu đối với nguồn nhân lực Logistics ................................................... 37

2.2.

Thực trạng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics
trên địa bàn thành phố Hà Nội ................................................................. 40

2.1.1.

Công ty Vinalink chi nhánh Hà Nội ............................................................. 40

2.1.2.

Công ty Newland International Logistics ..................................................... 46

2.2.3.

Cơng ty Searoad........................................................................................... 50

2.3.

Đánh giá tình hình phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội ................................................ 53

2.3.1.

Điểm mạnh của nguồn nhân lực ................................................................... 53

2.3.2.

Điểm yếu của nguồn nhân lực ...................................................................... 58

2.3.3.

Nguyên nhân của ha ̣n chế ............................................................................. 65

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN
LỰC Ở CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH
PHỐ HÀ NỘI ................................................................................................ 75
3.1.

Mục tiêu, phƣơng hƣớng phát triển các ngành dịch vụ và dịch vụ
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội ................................................ 75

3.2.

Phƣơng hƣớng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội ................................................ 77

3.3.

Giải pháp phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics
trên địa bàn thành phố Hà Nội ................................................................. 80

3.3.1.

Về phía doanh nghiệp ................................................................................... 80

3.3.2.

Về phía ngƣời lao động ................................................................................ 86

3.4.

Kiến nghị tạo lập môi trƣờng phát triển nguồn nhân lực ở các
doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội ........................................ 87

3.4.1.

Về phía Chính phủ ........................................................................................ 87

3.4.2.

Về phía thành phố Hà Nội ............................................................................ 93

3.4.3.

Về phía các tổ chức, hiệp hội ....................................................................... 94

KẾT LUẬN ................................................................................................................ 98
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

FIATA

IATA

VIFFAS

International Federation of

Liên đoàn các hiệp hội Giao nhận vận

Freight Forwarders Associations

tải quốc tế

International Air Transpor
Association
Vietnam Freight Forwarders
Association

Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế
Hiệp hội giao nhận kho vận Việt Nam

World Bank

Ngân hàng thế giới

WTO

World Trade Organization

Tổ chức thƣơng mại thế giới

WCO

World Customs Organization

Tổ chức Hải quan thế giới

United Nations conference on

Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thƣơng

Trade and Development

mại và phát triển

Vietnam Logistics Business

Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ

Association

Logistics Việt Nam

Vietnam Seaports Assosiciation

Hiệp hội cảng biển Việt Nam

WB

UNCTAD

VLA
VPA

Economic and Social
ESCAP

Commission for Asia and the
Pacific

ASEAN

GATS

Association of Southeast Asian
Nations

Ủy ban Kinh tế và xã hội ở châu Á và
Thái Bình Dƣơng của Liên hiệp quốc
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

General Agreement on Trade in

Hiệp định chung về thƣơng mại và

Services

dịch vụ


DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ
BẢNG:
Bảng 1.1:

Xếp hạng về chỉ số hiệu quả hoạt động Logistics của các nƣớc
ASEAN ................................................................................................ 28

Bảng 1.2:

So sánh cơ sở hạ tầng của Việt Nam và một số nƣớc trong khu vực

Bảng 2.1:

ASEAN ................................................................................................ 29
Bảng thống kê nhân lực Vinalink chi nhánh Hà Nội dựa trên số

Bảng 2.2 :

năm kinh nghiệm ................................................................................. 56
Chất lƣợng nguồn nhân lực trong ngành Logistics thành phố Hà Nội....... 57

BIỂU ĐỒ:
Biểu đồ 2.1:

Số lao động theo từng năm tại Vinalink chi nhánh Hà Nội ................ 41

Biểu đồ 2.2: Cơ cấu nguồn nhân lực Vinalink chi nhánh Hà Nội theo trình độ ...... 42
Biểu đồ 2.3: Cơ cấu nguồn nhân lực Vinalink chi nhánh Hà Nội theo chuyên ngành ... 43
Biểu đồ 2.4: Tần suất đào tạo nội bộ ở Vinalink chi nhánh Hà Nội trong
từng năm .................................................................................... 45
Biểu đồ 2.5: Số lao động ở Newland Logistics theo từng năm ............................... 46
Biểu đồ 2.6: Cơ cấu lao động ở Newland Logistics theo trình độ ........................... 47
Biểu đồ 2.7: Cơ cấu lao động ở Newland Logistics theo chuyên ngành ................ 48
Biểu đồ 2.8:

Tần suất đào tạo nội bộ ở Newland Logistics ..................................... 49

Biểu đồ 2.9:
Biểu đồ 2.10:
Biểu đồ 2.11:
Biểu đồ 2.12:
Biểu đồ 2.13:
Biểu đồ 2.14:

Số lao động ở Searoad qua từng năm .................................................. 51
Cơ cấu lao động theo trình độ ở Searoad ............................................ 51
Cơ cấu lao động theo chuyên ngành ở Searoad .................................. 52
Số lƣợng lao động tuyển dụng mỗi năm của ba doanh nghiệp ........... 54
Tỷ lệ nguồn nhân lực theo độ tuổi ....................................................... 55
Cơ cấu lao động tại Vinalink chi nhánh Hà Nội theo số năm kinh
nghiệm .............................................................................................................. 56
Biểu đồ 2.15: Tỷ lệ nguồn nhân lực theo chuyên ngành............................................ 62
Biểu đồ 2.16: Cơ cấu nhân lực tại Newland Logistics theo số năm kinh nghiệm ..... 63
Biểu đồ 2.17: Cơ cấu lao động tại Searoad theo số năm kinh nghiệm ...................... 64
Biểu đồ 2.18: Nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong đào tạo ở các doanh nghiệp
Logistics .............................................................................................. 67

SƠ ĐỒ:


1

Sơ đồ 1.1: Các yếu tố cơ bản trong nguyên tắc giáo dục nguồn
nhân lực ........................................................................................................ 27


TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----***----

DƢƠNG THỊ THU HƢƠNG

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
Ở CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
CHUYÊN NGÀNH: LOGISTICS

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Hà Nội – 2013


i

TĨM TẮT LUẬN VĂN
Ngành dịch vụ Logistics có vai trị rất quan trọng trong quá trình phát triển
kinh tế - xã hội của đất nƣớc, đặc biệt trong quá trình hội nhập. Một trong những
yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành chính là nguồn nhân lực.Việc

phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trở nên vô cùng quan trọng
trong việc phát triển ngành dịch vụ này.
Tuy nhiên, việc phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên
địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay còn rất nhiều hạn chế và gây nhiều khó khăn cho
doanh nghiệp cũng nhƣ cản trở sự phát triển của ngành.
Nhận thức đƣợc tính cấp thiết của các vấn đề trên, tác giả đã chọn đề tài:
“Giải pháp phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn
thành phố Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu của mình với mục tiêu nghiên cứu nguồn
nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội và đƣa ra một
số giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội.
- Đối tƣợng nghiên cứu: Phát triển nguồ n nhân lƣ̣c

ở các doanh nghiệp

Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội.
- Phạm vi nghiên cứu:
Về không gian: phạm vi nghiên cứu là nguồ n nhân lƣ̣c ở 3 doanh nghiệp
Logistics thuộc địa bàn thành phố Hà Nội: Vinalink chi nhánh Hà Nội, Newland
Logistics, Searoad.
Về thời gian: các số liệu phục vụ đánh giá thực trạng nguồn nhân lực ở các
doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội sử dụng các số liệu từ năm
2008 – 2012.
- Kết cấu luận văn gồm ba chƣơng:
Chƣơng 1: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển nguồn nhân lực ở
các doanh nghiệp Logistics
Chƣơng 2: Thực trạng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội
Chƣơng 3: Một số giải pháp phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội

ii

CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN
NGUỒN NHÂN LỰC Ở CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS
Logistics là một ngành dịch vụ của nền kinh tế, đóng vai trị vơ cùng quan
trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn nhân lực Logistics là một vấn đề
nền tảng quan trọng trong việc phát triển ngành dịch vụ Logistics. Chƣơng 1, tác giả
sẽ đi vào luận giải những vấn đề cơ bản về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân
lực ở các doanh nghiệp Logistics
Khái niệm nguồn nhân lực đƣợc hiểu theo nhiều góc độ khác nhau,nhƣng
Nhƣng tựu chung lại, ta có thể xem xét nguồn nhân lực dƣới hai góc độ: nguồn
nhân lực xã hội và nguồn nhân lực doanh nghiệp. Trong phạm vi nghiên cứu của
luận văn, nguồn nhân lực đƣợc hiểu trong phạm vi doanh nghiệp, nhƣ sau: Nguồn
nhân lực của một tổ chức bao gồm tất cả những ngƣời lao động làm việc trong tổ
chức đó có sức khỏe và trình độ khác nhau, họ có thể tạo thành một sức mạnh hoàn
thành tốt mục tiêu của tổ chức nếu đƣợc động viên, khuyến khích phù hợp. Khi nói
tới nguồn nhân lực là nhắc đến số lƣợng, chất lƣợng của nguồn nhân lực, cơ cấu
nguồn nhân lực.
Phát triển nguồn nhân lực là q trình thúc đẩy việc học tập có tính tổ chức
nhằm nâng cao kết quả thực hiện công việc và tạo ra thay đổi thông qua việc thực
hiện các giải pháp đào tạo, phát triển, các sáng kiến và biện pháp quản lý với mục
đích phát triển tổ chức và phát triển cá nhân.
Để phát triển bất kỳ một tổ chức hay quốc gia nào, một yếu tố vô cùng quan
trọng chính là phát triển nguồn nhân lực của tổ chức, của quốc gia đó.
Logistics cũng đƣợc đƣa ra với các khái niệm khác nhau, dựa trên nhiều góc
độ tiếp cận khác nhau. Nhƣng dù hiểu theo hiểu theo cách nào đi chăng nữa,
Logistics cũng không phải là một dịch vụ đơn lẻ mà nó là một chuỗi các dịch vụ,

nhằm giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí cả đầu vào và đầu ra. Đó là q trình tối
ƣu hóa. Nói đến Logistics là nói đến tối ƣu hóa.


iii

Sau khi nghiên cứu, tác giả đã đƣa ra những đặc điểm chính của nguồn nhân
lực ở các doanh nghiệp Logistics:
-

Nhu cầu lớn

-

Yêu cầu cao

-

Tiềm năng và cơ hội lớn

Đồng thời tác giả cũng chỉ ra những nhân tố cơ bản tác động đến phát triển
nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics bao gồm cả các nhân tố bên trong và
các nhân tố bên ngoài.
Việc phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn
thành phố Hà Nội hiện nay cịn nhiều bất cập. Vì thế, thông qua việc nghiên cứu
kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực Logistics ở các quốc gia có ngành dịch vụ
Logistics cực kỳ phát triển nhƣ Nhật Bản, Singapore, Đức, tác giả đã rút ra một số
bài học kinh nghiệm cho phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics
trên địa bàn thành phố Hà Nội.

CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC Ở
CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Sau khi luận giải những vấn đề cơ bản của Logistics và phát triển nguồn
nhân lực ở doanh nghiệp Logistics, chƣơng 2 của luận văn sẽ nêu lên khái quát đặc
điểm, quá trình phát triển của các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà
Nội, chỉ ra các nhân tố cơ bản ảnh hƣởng và yêu cầu đối với phát triển nguồn nhân
lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội. Qua đó làm tiềm
đề cho nghiên cứu về thực trạng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Mặc dù chƣa có các số liệu chính xác, dựa trên việc nghiên cứu tình hình
phát triển chung của nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn


iv

thành phố Hà Nội và dựa vào thực trạng phát triển nguồn nhân lực ở ba doanh
nghiệp cụ thể trên địa bàn thành phố là Vinalink chi nhánh Hà Nội, Newland
Logistics, Searoad, luận văn đã chỉ ra những điểm mạnh đặc thù của nguồn nhân
lực nhƣ:
- Phát triển nhanh về số lƣợng trong những năm vừa qua nhằm đáp ứng nhu
cầu phát triển mạnh mẽ của ngành.
- Nguồn nhân lực trẻ: với đặc điểm là một ngành mới ra đời và mới phát
triển, nguồn nhân lực của ngành có điểm mạnh tuyệt đối là nguồn nhân lực rất trẻ
và năng động
- Chất lƣợng nguồn nhân lực ngày càng đƣợc nâng cao
Việc phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn
thành phố Hà Nội mặc dù có những điểm mạnh đáng ghi nhận, song với sự phát
triển quá nóng trong những năm vừa qua, nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp

Logistics có những điểm cịn rất hạn chế. Cụ thể nhƣ:
- Thiếu hụt trầm trọng về số lƣợng: mặc dù phát triển nhanh về mặt số
lƣợng, song nguồn nhân lực vẫn chƣa đáp ứng đƣợc đủ nhu cầu của ngành về số
lƣợng. Hiện nay nguồn nhân lực của ngành mới chỉ đáp ứng đƣợc 40% nhu cầu
nhân lực của ngành.
- Chất lƣợng nguồn nhân lực còn quá yếu so với yêu cầu: Mặc dù đã có sự
cải thiện đáng kể về số lƣợng, nhƣng với nguồn cung có chất lƣợng cịn chƣa đƣợc
đào tạo bài bản, thêm vào đó là nhiều yếu tố khác khiến chất lƣợng nguồn nhân lực
còn chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu của ngành. Nguồn nhân lực trái chuyên ngành với
số lƣợng lớn khơng có nền tảng bài bản là một điểm đáng lƣu ý khi phát triển nguồn
nhân lực.
- Thiếu hụt nguồn nhân lực cấp cao và yếu về trình độ ngoại ngữ chuyên
ngành: hiện nay các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố đang trong “cơn
khát” nguồn nhân lực có trình độ cao, có chun mơn. Số lƣợng nhân lực đáp ứng
đƣợc yêu cầu về ngoại ngữ chuyên môn cũng chỉ có 10%.


v

Trong quá trình nghiên cứu thực trạng, luận văn đã chỉ ra những nguyên
nhân dẫn đến những hạn chế, yếu kém của nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội. Kể đến các nguyên nhân, có cả nguyên
nhân chủ quan và khách quan.
Về nguyên nhân chủ quan, xuất phát chủ yếu từ phía doanh nghiệp. Khi mà
các doanh nghiệp chƣa nhận thức đƣợc đầy đủ về tầm quan trọng của phát triển
nguồn nhân lực, đã khơng có những kế hoạch dài hạn trong việc sử dụng nhân lực,
chƣa có sự đầu tƣ cho cơng tác đào tạo, đào tạo một cách hời hợt, thiếu tính hiệu
quả. Ngồi ra, cũng xuất phát từ phía ngƣời lao động, khi tham gia vào thị trƣờng
còn thiếu hụt nhiều kỹ năng thiết yếu để tham gia lao động. Có tới 90% số lao động
mới tham gia vào ngành phải đào tạo lại mới làm đƣợc việc, và phải mất 1 năm họ

mới có thể chủ động đƣợc trong công việc.
Về nguyên nhân khách quan, chủ yếu là do cơng tác đào tạo cịn nhiều hạn
chế: Thiếu các chƣơng trình đào tạo bài bản, chính quy; thiếu các viện, trung tâm
đào tạo chuyên sâu; tính thực tiễn của các chƣơng trình cịn chƣa cao, mới chỉ mang
tính lý thuyết cơ bản, mang tính giới thiệu, chƣa thực sự có ý nghĩa trong thực tiễn
và không cung cấp đủ kiến thức cần thiết cho ngƣời đƣợc đào tạo để họ chuẩn bị
bƣớc vào thị trƣờng lao động của ngành.
Từ việc phân tích thực trạng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội cho thấy nguồn nhân lực hiện tại còn đang
thiếu và yếu một cách trầm trọng. Việc cấp thiết là phải từ đó đƣa ra các giải pháp
nhằm phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố.


vi

CHƢƠNG 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC Ở
CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Xuất phát từ thực trạng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội, cùng với phƣơng hƣớng phát triển các
ngành dịch vụ - đặc biệt là ngành dịch vụ Logistics - trên địa bàn thành phố Hà Nội,
và cụ thể hơn là phƣơng hƣớng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội, tác giả đã đƣa ra một số giải pháp phát
triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố và kiến
nghị tạo lập môi trƣờng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp trên địa bàn
thành phố Hà Nội.
Về các giải pháp phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên
địa bàn thành phố, tập trung vào các doanh nghiệp: Cần xây dựng chiến lƣợc đào
tạo và phát triển nguồn nhân lực; nâng cao công tác đào tạo và tính hiệu quả; tận

dụng các nguồn lực bên ngồi (từ phía chính phủ, từ phía các hiệp hội của
ngành,…); chủ động trong việc tìm kiếm một nguồn đầu vào có chất lƣợng; đãi ngộ
phù hợp và làm tốt công tác sau đào tạo để tận dụng tốt nhất nguồn nhân lực đã
đƣợc đào tạo,… Về phía bản thân ngƣời lao động cũng cần phải chủ động trong quá
trình tiếp cận và tham gia vào lực lƣợng lao động của ngành, chủ động trong quá
trình phát triển bản thân nhằm đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe của ngành.
Về việc tạo lập môi trƣờng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội, tác giả cũng đƣa ra một số kiến nghị. Về phía
chính phủ: cần nhanh chóng xây dựng ngay ngành học Logistics chính quy, bài bản;
xây dựng chính sách, chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực; hợp tác chặt chẽ giữa các
ban ngành, với các hiệp hội, các doanh nghiệp; thiết lập các chƣơng trình quốc gia về
nguồn nhân lực Logistics,… Về phía các hiệp hội: cần tăng cƣờng các chƣơng trình


vii

đào tạo và tính hiệu quả; là cầu nối gắn kết chính phủ - doanh nghiệp; làm tốt vai trị
liên kết quốc tế,… Về phía thành phố Hà Nội: là địa phƣơng trực tiếp quản lý các
doanh nghiệp và nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn, thành phố
phải là đơn vị hỗ trợ đắc lực cho các doanh nghiệp trong công cuộc phát triển nguồn
nhân lực Logistics. Thành phố cần nắm bắt và thực hiện thống nhất các chiến lƣợc,
chính sách của Chính Phủ để phát triển nguồn nhân lực trên địa bàn đúng hƣớng; cần
huấn luyện đội ngũ cán bộ quản lý các cơ quan ban ngành liên quan có năng lực xây
dựng chính sách và biện pháp, tổ chức và quản lý các trung tâm Logistics; có những
chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận các công tác đào tạo, các
hội nghị, hội thảo trong nƣớc và quốc tế về phát triển nguồn nhân lực.
Việc thực hiện có định hƣớng, đồng bộ và hiệu quả các giải pháp trong môi
trƣờng thuận lợi sẽ tạo ra một bƣớc phát triển nhảy vọt cho nguồn nhân lực ở các
doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Tóm lại, qua nghiên cứu và phân tích, đề tài “Giải pháp phát triển nguồn

nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội” đã đạt
đƣợc một số kết quả:
- Làm rõ những vấn đề cơ bản về phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics.
- Phân tích thực trạng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics
trên địa bàn thành phố Hà Nội từ đó rút ra những điểm mạnh, điểm yếu và chỉ ra
những nguyên nhân dẫn đến sự hạn chế của nguồn nhân lực còn đang tồn tại.
- Đề xuất một số giải pháp phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội.
- Kiến nghị tạo lập môi trƣờng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội
Những nghiên cứu đạt đƣợc trong luận án hy vọng sẽ góp phần phát triển
nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội. Trên
cơ sở đó, tạo ra bƣớc phát triển đột phát cho các doanh nghiệp dịch vụ Logistics
trên địa bàn thành phố và cho ngành dịch vụ Logistics của Việt Nam.


1

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----***----

DƢƠNG THỊ THU HƢƠNG
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
Ở CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
CHUYÊN NGÀNH: LOGISTICS

LUẬN VĂN THẠC SỸ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. ĐẶNG THU HƢƠNG

Hà Nội – 2013


2

LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Trong vài thập niên gần đây, dịch vụ Logistics phát triển nhanh chóng và
mang lại những kết quả rất tốt đẹp, điển hình là các nƣớc Tây Âu, Mỹ, Singapore,
Đài Loan,… Ở Việt Nam, hoạt động dịch vụ Logistics và chuỗi cung ứng ngày căng
đƣợc quan tâm và phát triển, đặc biệt là trong quá trinh hội nhập vào nền kinh tế thế
giới. Tuy nhiên, sự phát triển của ngành dịch vụ Logistics ở Việt Nam chƣa đúng
tầm, đúng tốc độ và chƣa tƣơng xứng với khả năng hiện có. Sau 5 năm gia nhận
WTO, theo Ngân hàng thế giới, chỉ số đánh giá năng lực logistics (LPI) của Việt
Nam vào tháng 9/2011 là 2,96, xếp hạng 53 trên tổng số 155 quốc gia đƣợc đánh giá
(bằng mức 2010), và xếp thứ 5 trong khối ASEAN1.
Sự phát triển mạnh mẽ của ngành Logistics tồn cầu cho thấy rằng nguồn
nhân lực có tay nghề và kỹ năng cao là nhân tố vô cùng quan trọng cho việc hoạt
động Logistics một cách hiệu quả. Hiện cả nƣớc có khoảng 1.000 doanh nghiệp
đang hoạt động trong ngành dịch vụ logistics với khoảng 1,5 triệu lao động2. Đa số
lao động đang làm việc trong ngành đƣợc tuyển từ nhiều ngành nghề khác nhau.
Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu và phát triển logistics TP HCM (MIL) năm
2009 về chất lƣợng nhân lực Logistics cho thấy: 53,3% doanh nghiệp thiếu đội ngũ
nhân viên có trình độ chun mơn và kiến thức về logistics; 30% doanh nghiệp phải
đào tạo lại nhân viên và chỉ có 6,7% doanh nghiệp hài lịng với chun mơn của
nhân viên3. Điều này cho thấy nguồn nhân lực Logistics ở Việt Nam có chất lƣợng
quá thấp. Dự kiến trong ba năm tới, các doanh nghiệp dịch vụ logistics cần thêm
18.000 lao động, các doanh nghiệp sản xuất, thƣơng mại, dịch vụ cần trên một triệu
nhân sự có chun mơn về logistics. Trong khi đó, tại Việt Nam chỉ có một số

trƣờng có đào tạo cử nhân về quản trị Logistics và vận tải đa phƣơng thức, nhƣng

1

“Logistics Viê ̣t Nam: Thiế u quy hoa ̣ch đồ ng bô ̣”- theo Báo Công Thƣơng điê ̣n tƣ̉, đăng ngày 14/03/2013
Báo điện tử: dichvugiaonhan.vn, bài viết “Doanh nghiệp nội hụt hơi”, ngày 25/03/2012
3
Hô ̣i thảo “Đào ta ̣o nhân lƣ̣c Logistics và quản tri ̣chuỗi cung ƣ́ng theo tiêu chuẩ n quố c tế ” , Viê ̣n nghiên cƣ́u
và phát triển Logistics, ngày 26/11/2011
2


3

nội dung còn hạn chế, chủ yếu thiên về vận tải biển, giao nhận đƣờng biển mà chƣa
chú trọng đến sự phát triển của ngành vận tải hàng không, các dịch vụ gia tăng, các
kỹ thuật giao nhận hiện đại,… Hiện tại, nguồn cung cấp nhân lực cho ngành dịch vụ
Logsitics mới chỉ đáp ứng đƣợc khoảng 40% nhu cầu, trong khi tốc độ tăng trƣởng
trung bình của ngành dịch vụ Logistics mỗi năm tăng 20-25%.4
Thiếu nhân lực trầm trọng và thiếu nhân lực có tay nghề là một trong những
nguyên nhân khiến các doanh nghiệp Logistics Việt Nam nói chung, và các doanh
nghiệp Logistics trên địa bàn Hà Nội nói riêng gặp phải nhiều khó khăn. Từ đó đặt
ra những yêu cầu vô cùng bức thiết về nguồn nhân lực và chất lƣợng nguồn nhân
lực ở các doanh nghiệp Logistics. Cần phải nhanh chóng đƣa ra và thực hiện những
giải pháp cần thiết nhằm đáp ứng các yêu cầu về số lƣợng và chất lƣợng nguồn nhân
lực ở các doanh nghiệp Logistics, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh
nghiệp Logistics ở Việt Nam nói chung và trên địa bàn Hà Nội nói riêng có thể phát
triển nhanh chóng, góp phần thực hiện đƣợc mục tiêu phát triển ngành dịch vụ
Logistics của nƣớc ta trong thời gian tới.
Chính vì vậy, tơi xin đƣợc lựa chọn đề tài: “Giải pháp phát triển nguồn

nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội” làm đề tài
nghiên cứu cho luận văn thạc sỹ của mình.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong và ngồi nƣớc liên quan đến đề tài
Hiện nay có khá nhiều cơng trình nghiên cứu những nội dung liên quan đến
nguồn nhân lực Logistics trong và ngồi nƣớc. Nhiều cơng trình đã đƣợc đăng tải
trên các tạp chí, sách báo, trang web,… Dƣới đây là một số cơng trình nghiên cứu
tiêu biểu:
Một số cơng trình nghiên cứu trong nước
Hơ ̣i thảo “ Cơ hợi nghề nghiê ̣p trong ngành Logistics và vận chuyể n hàng
không” đƣợc tổ chức vào tháng

9 năm 2012 do Viê ̣n nghiên cƣ́u và phát triể n

Logistics và công ty Tri thức Hậu cần đồng tổ chức. Hội thảo đã đề cập đến các
thông tin về thực trạng Logistics ở Việt Nam, trong đó nhấn mạnh đến chất lƣợng
4

Bản tin kinh tế-KHCN-môi trƣờng, số 01- tháng 02/2012, Sở khoa học và công nghệ Thái Nguyên


4

nguồn nhân lực. Để có đƣợc các giải pháp thiết thực trong việc phát triển nguồn
nhân lực Logistics, đặc biệt là đối với lĩnh vực vận chuyển hàng không. Lãnh đạo
của các đơn vị hội thảo đã thảo luận và trao đổi trƣ̣c tiế p với các doanh nghiê ̣p , tìm
kiếm các giải pháp về đào tạo nguồn nhân lực Logistics nhằm đáp ứng nhu cầu ngày
càng tăng của các doanh nghiệp Logistics hiện nay. Các nhà lãnh đạo cũng đề cập
đến việc mở rộng và duy trì các khóa học bồi dƣỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ,
chun môn cho ngƣời lao động. Đây cũng là cơ hội để họ có thể tìm kiếm việc làm

dễ dàng hơn.
Hơ ̣i thảo “Giải pháp phát triể n nguồ n nhân lực cho ngành khai thác cảng
biể n v à dịch vụ Logsitics” diễn ra ngày 21/12/2012 do UBND tin
̉ h Bà Riạ Vũng
Tàu kết hợp với Cục Hàng hải Việt Nam tổ chức , nhằ m đánh giá thƣ̣c tra ̣ng nguồ n
nhân lƣ̣c . Đồng thời, hô ̣i thảo cũng xác đinh
̣ các giải pháp đào ta ̣o để

đáp ƣ́ng kip̣

thời nhu cầ u về nhân lƣ̣c cho ngành cảng biể n và dich
̣ vu ̣ Logistics cho thời gian tới .
Ngày 28/02/2013 vƣ̀a qua, Hiê ̣p hô ̣i doanh nghiê ̣p dich
̣ vu ̣ Logistics Viê ̣t nam
kế t hơ ̣p với Viê ̣n nghiên cƣ́u và phát triể n Logistics tổ chƣ́c Hô ̣i nghi ̣“Đào tạo nhân
lực ngành Logistics” với sƣ̣ tham gia của hơn 100 doanh nghiê ̣p đầ u ngành trong
lĩnh vực giao nhận vận tải , tâ ̣p trung thảo luâ ̣n các vấ n đề liên quan đế n viê ̣c đào
tạo, phát triển nguồn nhân lực cho ngành Logistics . Để góp phần thúc đẩy sự phát
triển của ngành logistics, hội nghị còn tổ chức một buổi triển lãm quy tụ các công
ty về đào tạo logiostics, các giải pháp phần mềm, cơng cụ quản lí, cơng nghệ đóng
gói bao bì phục vụ cho ngành logistics…
Hô ̣i thảo “Đào tạo nhân lực Logistics và quản tri ̣ chuỗi cung ứng theo tiêu
chuẩn quố c tế ’’ đƣợc Viện nghiên cứu và phát triển Logistics thuộc Hiệp hội Giao
nhận kho vận Việt Nam tổ chức vào tháng 11 năm 2011 đã cung cấp cho lãnh đạo
các doanh nghiệp, các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp những thơng tin cập nhật
về tình hình đào tạo ngành Logistics của thế giới cũng nhƣ khu vực ASEAN , đồ ng
thời nhấn mạnh đến những giải pháp nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực trong
ngành Logistics hiện nay. Viện nghiên cứu và phát triển Logistics mong muốn có
nhiều cơ hội hợp tác đào tạo với các doanh nghiệp và các trƣờng cao đẳng, đại học
để phát triển nguồn nhân lực Logistics.

5

Luận văn “Phát triển kinh doanh dịch vụ Logistics tại NYK Logistics Việt
Nam” (2010) của tác giả Ngô Thị Nga đã cung cấp một cách nhìn thực tiễn về
nguồn nhân lực trong doanh nghiệp Logistics, từ đó có những giải pháp nâng cao
chất lƣợng nguồn nhân lực ngay trong chính doanh nghiệp này.
Một số cơng trình nghiên cứu nước ngồi
Cơng trình nghiên cứu của tổ chức Europhia Consulting năm 2008 đã đƣa ra
những nghiên cứu về Chuỗi cung ứng toàn cầu và nguồn nhân lực. Cơng trình này
nghiên cứu tập trung chủ yếu vào nữ giới đang làm việc trong ngành Logistics
“Women in Logistics”. Qua điều tra khảo sát trên 1100 nhà Logistics và các chuyên
gia về Chuỗi cung ứng trên tồn thế giới, cơng trình này đƣa ra những giải pháp
tăng cƣờng phát triển nguồn nhân lực Logistics và cơ hội cho nữ giới trong ngành
dịch vụ Logistics trên tồn cầu.
Khóa học “Quản lý giao nhận vận tải quốc tế” của Chƣơng trình Phát triển
nguồn nhân lực Ngành Logistics của Liên đoàn các Hiệp hội Giao nhận vận tải
Quốc tế (FIATA) áp dụng trên 53 quốc gia nhằm cung cấp những kiến thức và kỹ
năng làm việc của nguồn nhân lực phục vụ trong ngành Logistics và giao nhận vận
tải quốc tế. Nội dung và phƣơng pháp giảng dạy đƣợc thống nhất trên tồn thế giới
và đƣợc kiểm sốt bởi Ủy ban Giáo dục – Đào tạo của FIATA tại Thụy Sỹ. Đây là
khóa học cực kỳ hữu ích cho những ngƣời đã, đang và có ý định tham gia vào
ngành này.
Tháng 2 năm 2012, tác giả Smriti Asthana, một học giả của Viện Quản Lý
công nghệ Greater Noida Birla đã đƣa ra một nghiên cứu về nguồn nhân lực và
những khoảng trống kỹ năng trong ngành công nghiệp dịch vụ Logistics ở Ấn Độ
với chủ đề “Human Resource and Skill Gaps in Logistics Services Industry in
India”, từ đó đƣa ra những kết luận về tầm quan trọng của sự phát triển ngành dịch
vụ Logistics trong sự phát triển của nền kinh tế Ấn Độ và vai trò của kiến thức, kỹ

năng, sự cần thiết của giáo dục để nâng cao trình độ nghiệp vụ cho nguồn nhân lực
phục vụ trong ngành dịch vụ Logistics.


6

Giảng viên của trƣờng đại học Management and Innovation, thuộc trƣờng
đại học Công nghệ Thonburi, Thái Lan, ông Taweesak Kritjaroen đã đƣa ra một
nghiên cứu về Chính sách chiến lƣợc để phát triển Nguồn nhân lực Logistics với
chủ đề “Strategic Policy for Logistics Human Resources Development: A Case
Study of Truck Drivers’ Skill Standardization in Thailand” vào năm 2012, đã đề
xuất những chiến lƣợc hữu ích cho q trình phát triển nguồn nhân lực trong
ngành này tại Thái Lan.
Tóm lại, cho đến nay đã có nhiều cơng trình trong nƣớc nghiên cứu về vấn
đề nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp Logistics. Trong đó có một số đề tài nghiên
cứu đã đề cập tới những giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực ở các
doanh nghiệp Logistics. Tuy nhiên, các nghiên cứu này mới chỉ ít nhiều đề cập tới
nguồn nhân lực, các nghiệp vụ đối với nguồn nhân lực và cơ hội cho ngành nghề
này. Chính vì vậy, chƣa có cơng trình nào nghiên cứu một cách bài bản và chuyên
sâu về thực trạng và những giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực ở các doanh
nghiệp Logistics.

3. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là

tìm ra các giải pháp phát triển nguồn

nhân lƣ̣c ở các doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu : Phát triển nguồ n nhân lƣ̣c ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội.
- Phạm vi nghiên cứu:
Về không gian: phạm vi nghiên cứu là nguồ n nhân lƣ̣c ở 3 doanh nghiệp
Logistics thuộc địa bàn thành phố Hà Nội: Vinalink chi nhánh Hà Nội, Newland
Logistics, Searoad.
Về thời gian: các số liệu phục vụ đánh giá thực trạng nguồn nhân lực ở các
doanh nghiệp Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội sử dụng các số liệu từ năm
2008 – 2012.


7

5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để mang lại hiệu quả cho luận văn, tác giả đã sử dụng tổng hợp nhiều phƣơng
pháp nghiên cứu khác nhau nhƣ:
Phƣơng pháp phân tích dựa trên khung lý thuyết về quản lý nhà nƣớc trong
lĩnh vực thƣơng mại - dịch vụ
Phƣơng pháp định tính và định lƣợng dựa trên việc thu thập số liệu sơ cấp và
thứ cấp
Nguồn dữ liệu bao gồm các điều tra nghiên cứu, các số liệu thống kê có liên
quan, quan sát thực tế và các thông tin trên đài, báo, tivi, internet...
Phƣơng pháp thống kê để xử lý số liệu, lập sơ đồ, bảng biểu, lập các mẫu
so sánh.
6. Kết cấu nội dung luận văn
Ngoài mục lục, danh mục bảng, biểu, danh mục từ viết tắt , danh mục tài liệu
tham khảo và phụ lục thì luâ ̣n văn đƣơ ̣c kết cấu làm 3 chƣơng:
Chương 1: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển nguồn nhân lực ở
các doanh nghiệp Logistics
Chương 2: Thực trạng phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp

Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội
Chương 3: Một số giải pháp phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp
Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội


8

CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN
NGUỒN NHÂN LỰC Ở CÁC DOANH NGHIỆP LOGISTICS
1.1 Các khái niệm cơ bản về nguồn nhân lực và nguồn nhân lực ở các
doanh nghiệp Logistics
1.1.1 Nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực
1.1.1.1 Nguồn nhân lực
Một quốc gia muốn phát triển thì cần phải có các nguồn lực của sự phát triển
kinh tế nhƣ: tài nguyên thiên nhiên, vốn, khoa học - công nghệ, con ngƣời,… Trong
các nguồn lực đó thì nguồn lực con ngƣời là quan trọng nhất, có tính chất quyết
định trong sự tăng trƣởng và phát triển kinh tế của mọi quốc gia. Một nƣớc cho dù
có tài nguyên thiên nhiên phong phú, máy móc kỹ thuật hiện đại nhƣng khơng có
những con ngƣời có trình độ, có đủ khả năng khai thác các nguồn lực đó thì khó có
khả năng có thể đạt đƣợc sự phát triển nhƣ mong muốn.
Thuật ngữ nguồn nhân lực xuất hiện vào thập niên 80 của thế kỷ XX khi mà
có sự thay đổi căn bản về phƣơng thức quản lý, sử dụng con ngƣời trong kinh tế lao
động. Nguồn nhân lực là một khái niệm rất phức tạp, đƣợc nghiên cứu và tìm hiểu
dƣới nhiều góc độ khác nhau. Hiện nay, có nhiều quan điểm khác nhau về nguồn
nhân lực.
Trong báo cáo của Liên hợp quốc đánh giá về những tác động của tồn cầu
hóa đối với nguồn nhân lực đã đƣa ra định nghĩa: nguồn nhân lực là trình độ lành
nghề, kiến thức và năng lực thực có cùng với những năng lực tồn tại dƣới dạng tiềm
năng của con ngƣời5. Quan niệm theo hƣớng tiếp cận này thiên về chất lƣợng của

nguồn nhân lực, đánh giá cao tiềm năng của con ngƣời.
Ngân hàng thế giới thì cho rằng nguồn nhân lực là toàn bộ vốn con ngƣời
bao gồm thể lực, trí lực, kỹ năng nghề nghiệp,… của mỗi cá nhân. Nhƣ vậy, ở đây
5

Tạ Ngọc Hải, “Một số nội dung về nguồn nhân lực và phƣơng pháp đánh giá nguồn nhân lực”, Viện khoa
học tổ chức Nhà nƣớc


9

nguồn lực con ngƣời đƣợc coi nhƣ một nguồn vốn bên cạnh các loại vốn, vật chất
khác: tiền tệ, công nghệ, tài nguyên thiên nhiên.
Theo giáo trình kinh tế nguồn nhân lực của trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân
do PGS.TS Trần Xuân Cầu, PGS.TS Mai Quốc Chánh chủ biên (2008), thì “Nguồn
nhân lực là nguồn lực con ngƣời có khả năng sáng tạo ra của cải vật chất và tinh
thần cho xã hội đƣợc biểu hiện ra là số lƣợng và chất lƣợng nhất định tại một thời
điểm nhất định”.
Theo GS.TS Bùi Văn Nhơn trong sách Quản lý và phát triển nguồn nhân lực
xã hội (2006) thì “Nguồn nhân lực doanh nghiệp là lực lƣợng lao động của từng
doanh nghiệp, là số ngƣời có trong danh sách của doanh nghiệp, do doanh nghiệp
trả lƣơng”.
Theo giáo trình Quản trị nhân lực, đại học Kinh tế quốc dân do Ths. Nguyễn
Vân Điềm và PGS.TS Nguyễn Ngọc Quân chủ biên (2004) thì “Nguồn nhân lực của
một tổ chức bao gồm tất cả những ngƣời lao động”. Khái niệm này chƣa nêu rõ sức
mạnh tiềm ẩn của nguồn nhân lực trong tổ chức khi đƣợc tổ chức, kết hợp với nhau.
Các định nghĩa, khái niệm khác nhau về nguồn nhân lực dựa trên các góc độ
khác nhau. Nhƣng tựu chung lại, ta có thể xem xét nguồn nhân lực dƣới hai góc độ:
Nguồn nhân lực xã hội: ở góc độ này ta có thể hiểu nguồn nhân lực là toàn
bộ dân số trong độ tuổi lao động có khả năng lao động.

Nguồn nhân lực doanh nghiệp: ở góc độ này ta có thể hiểu nguồn nhân lực là
lực lƣợng lao động của tất cả các doanh nghiệp, là số ngƣời có tên trong danh sách
lao động của doanh nghiệp.
Trong phạm vi nghiên cứu của luận văn, nguồn nhân lực đƣợc hiểu trong
phạm vi doanh nghiệp. Trong phạm vi luận văn, ta có thể hiểu nguồn nhân lực nhƣ
sau: Nguồn nhân lực của một tổ chức bao gồm tất cả những ngƣời lao động làm
việc trong tổ chức đó có sức khỏe và trình độ khác nhau, họ có thể tạo thành một
sức mạnh hoàn thành tốt mục tiêu của tổ chức nếu đƣợc động viên, khuyến khích
phù hợp. Khi nói tới nguồn nhân lực là nhắc đến số lƣợng, chất lƣợng của nguồn
nhân lực, cơ cấu nguồn nhân lực.