Thực vật chuyển gen potx



   Ộ Ụ Ạ
   Ộ Ụ Ạ
   ƯỜ Ạ Ọ
   ƯỜ Ạ Ọ


 ƯƠ
 ƯƠ
  Ệ Ọ
  Ệ Ọ
 Ớ
 Ớ




BÀI THUYẾT TRÌNH : SINH LÍ THỰC
BÀI THUYẾT TRÌNH : SINH LÍ THỰC
VẬT
VẬT


THỰC VẬT CHUYỂN GEN (GMO)
THỰC VẬT CHUYỂN GEN (GMO)

GVHD: Hồ Bích Liên
GVHD: Hồ Bích Liên

I.I / Gen là gì ?
I.I / Gen là gì ?


Gen được hiểu là : Một đoạn của DNA
Gen được hiểu là : Một đoạn của DNA
làm nhiệm vụ giữ và truyền đạt thông
làm nhiệm vụ giữ và truyền đạt thông
tin di truyền , quy định tính trạng và
tin di truyền , quy định tính trạng và
các đặc tính của cơ thể.
các đặc tính của cơ thể.
    ươ ơ ở ậ
    ươ ơ ở ậ

  !! "#ồ ố ủ
  !! "#ồ ố ủ
$%ả
$%ả



&' ()*(!+, ế ồ
&' ()*(!+, ế ồ
/0 1 023ế ổ

/0 1 023ế ổ
I.II.1 / Tại sao phải tạo cây chuyển gen?
I.II.1 / Tại sao phải tạo cây chuyển gen?





Kỹ thuật chuyển gen cho phép nhà tạo giống
Kỹ thuật chuyển gen cho phép nhà tạo giống
cùng lúc đưa vào một thực vật những gen
cùng lúc đưa vào một thực vật những gen
mong muốn từ những sinh vật sống khác nhau,
mong muốn từ những sinh vật sống khác nhau,
không chỉ giữa các loài cây lương thực hay
không chỉ giữa các loài cây lương thực hay
những loài có họ gần.
những loài có họ gần.



Phương pháp hữu hiệu này cho phép các
Phương pháp hữu hiệu này cho phép các
nhà tạo giống thực vật đưa ra giống mới nhanh
nhà tạo giống thực vật đưa ra giống mới nhanh
hơn và vượt qua những giới hạn của tạo giống
hơn và vượt qua những giới hạn của tạo giống
truyền thống.
truyền thống.


Hầu hết những nghiên cứu về cây chuyển
Hầu hết những nghiên cứu về cây chuyển
gen đều được tiến hành ở các nước phát triển,
gen đều được tiến hành ở các nước phát triển,
chủ yếu là Bắc Mỹ và Tây âu.
chủ yếu là Bắc Mỹ và Tây âu.



&&4' ()*(5 -!+,ế ộ
&&4' ()*(5 -!+,ế ộ
! , 23ể
! , 23ể


Cây chuyển gen
Cây chuyển gen
là một thực vật
là một thực vật
mang một hoặc
mang một hoặc
nhiều gen được
nhiều gen được
đưa vào nhân
đưa vào nhân
tạo thay vì thông
tạo thay vì thông
qua lai tạo.

qua lai tạo.



&&6'+,! , 2ể
&&6'+,! , 2ể
1 !- )." - ()3ượ ạ ư ế
1 !- )." - ()3ượ ạ ư ế



Cây chuyển gen được tạo ra thông qua
Cây chuyển gen được tạo ra thông qua
một quá trình được gọi là kỹ thuật di
một quá trình được gọi là kỹ thuật di
truyền. Các gen quan tâm được chuyển
truyền. Các gen quan tâm được chuyển
từ cá thể này sang cá thể khác.
từ cá thể này sang cá thể khác.

Có 2 phương pháp chuyển gene:
Có 2 phương pháp chuyển gene:

7 898-  -! :;ươ ứ ấ ầ
7 898-  -! :;ươ ứ ấ ầ
5 -: ! !<-=*(>?@/ ộ ụ ụ ắ
5 -: ! !<-=*(>?@/ ộ ụ ụ ắ
2A&2! , 1 !/")/ !."ể ượ ọ
2A&2! , 1 !/")/ !."ể ượ ọ
)(0  -B05*) 0CD!;ữ ạ ạ

)(0  -B05*) 0CD!;ữ ạ ạ
 E  -(,?" 1<1 !1 "ỏ ữ ạ ượ ư
 E  -(,?" 1<1 !1 "ỏ ữ ạ ượ ư
C()- /()- !C --2)8 ế ự ậ ươ
C()- /()- !C --2)8 ế ự ậ ươ
898* !&F -C(02!<- / ọ ộ ể ị
898* !&F -C(02!<- / ọ ộ ể ị
- 0*) 0C(BD C()/ 2ả ạ ắ ộ
- 0*) 0C(BD C()/ 2ả ạ ắ ộ
! "!+,1 !/0  8&ủ ượ ế ạ
! "!+,1 !/0  8&ủ ượ ế ạ
7 898- "0*(? : ươ ứ ử ụ
7 898- "0*(? : ươ ứ ử ụ
5 -*) 0C0B 1 1 "25)ộ ạ ẩ ể ư
5 -*) 0C0B 1 1 "25)ộ ạ ẩ ể ư
5 C()/ 2! "- !C -&ố ộ ủ ự ậ
5 C()/ 2! "- !C -&ố ộ ủ ự ậ



GGF -? !+,! , 21Hộ ố ể
GGF -? !+,! , 21Hộ ố ể
1 !98: 0 ",*(ượ ụ ệ
1 !98: 0 ",*(ượ ụ ệ



1
1
.

.
Đặc biệt là
Đặc biệt là
ngô (Bt corn)
ngô (Bt corn)
mang gen Bt
mang gen Bt
(chống sâu hại)
(chống sâu hại)
được gieo trồng
được gieo trồng
rất rộng rãi và
rất rộng rãi và
thu được hiệu
thu được hiệu
quả kinh tế cao
quả kinh tế cao
hơn rõ rệt.
hơn rõ rệt.




2. Ngoài ra là
2. Ngoài ra là
đậu tương kháng
đậu tương kháng
được với thuốc
được với thuốc
trừ cỏ

trừ cỏ
glyphosate nên
glyphosate nên
được nông dân
được nông dân
đỡ rất nhiều
đỡ rất nhiều
công sức trừ cỏ.
công sức trừ cỏ.


H4 : Đậu tương chuyển gen kháng sâu bệnh


3.Từ năm 1994
3.Từ năm 1994
Công ty
Công ty
Calgene (Mỹ)
Calgene (Mỹ)
đã đưa ra thị
đã đưa ra thị
trường loại cà
trường loại cà
chua chuyển
chua chuyển
gen Flavr Savr.
gen Flavr Savr.


Zapotec là một
Zapotec là một
gi
gi
ống
ống


cà chua
cà chua
đẹp
đẹp
v
v
ới
ới


đường
đường


di
di
ềm
ềm

đặc
đặc
s
s
ắc
ắc
,
,
h
h
ươ
ươ
ng v
ng v
ị
ị
ng
ng
ọt
ọt


nh
nh
ẹ
ẹ
c
c
ó
ó

nguồn
nguồn
gốc từ
gốc từ
Ấ
Ấ
n Độ
n Độ


4.Viện Công nghệ
4.Viện Công nghệ
khoa học thực vật
khoa học thực vật
Thụy Sĩ đã thành
Thụy Sĩ đã thành
công trong việc tạo ra
công trong việc tạo ra
giống lúa “vàng” chứa
giống lúa “vàng” chứa
phong phú beta-
phong phú beta-
caroten (vitamin A) và
caroten (vitamin A) và
giống lúa này đã
giống lúa này đã
được Quỹ Rockefeller
được Quỹ Rockefeller
tài trợ để triển khai ở
tài trợ để triển khai ở

một số nước đang
một số nước đang
phát triển.
phát triển.


5.Các nhà nghiên
5.Các nhà nghiên
cứu Braxin, Pháp và
cứu Braxin, Pháp và
Mỹ đang nghiên cứu
Mỹ đang nghiên cứu
tạo ra giống cà phê
tạo ra giống cà phê
biến đổi gen - GMO
biến đổi gen - GMO
(genetically modified
(genetically modified
organism). có khả
organism). có khả
năng chống chọi với
năng chống chọi với
hạn hán, sương giá
hạn hán, sương giá
và sâu bệnh tốt hơn
và sâu bệnh tốt hơn

6.tạo dòng và biểu hiện kháng
6.tạo dòng và biểu hiện kháng
sâu trên cây thuốc lá:

sâu trên cây thuốc lá:
Thuốc lá từ lâu đã được biết là
Thuốc lá từ lâu đã được biết là
khơng có lợi cho sức khỏe,
khơng có lợi cho sức khỏe,
nhưng hiện nay các nhà khoa
nhưng hiện nay các nhà khoa
học vừa thành cơng trong một
học vừa thành cơng trong một
nghiên cứu thử nghiệm sử dụng
nghiên cứu thử nghiệm sử dụng
cây thuốc lá chuyển gen để tạo
cây thuốc lá chuyển gen để tạo
thuốc trị các bệnh tự miễn dịch
thuốc trị các bệnh tự miễn dịch
và dễ bị viêm bao gồm ln cả
và dễ bị viêm bao gồm ln cả
bệnh tiểu đường.
bệnh tiểu đường.




7.
7.
Khoai tây
Khoai tây
tăng hàm
tăng hàm
lượng tinh bột

lượng tinh bột


&&' * 0!-0 5-(ữ ợ ề
&&' * 0!-0 5-(ữ ợ ề
! "!+,! , 2*(#3ủ ể
! "!+,! , 2*(#3ủ ể


_
_
Ở các nước phát triển việc ứng dụng cây
Ở các nước phát triển việc ứng dụng cây
chuyển gen đã có những lợi ích rõ rệt.
chuyển gen đã có những lợi ích rõ rệt.
Bao gồm:
Bao gồm:

Tăng sản lượng
Tăng sản lượng

Giảm chi phí sản xuất
Giảm chi phí sản xuất

Tăng lợi nhuận nông nghiệp
Tăng lợi nhuận nông nghiệp

Cải thiện môi trường
Cải thiện môi trường

# ! , 22ả ể
# ! , 22ả ể
B9?+ / ệ
B9?+ / ệ

I 0!! " !+, (,ợ ủ ữ ồ
I 0!! " !+, (,ợ ủ ữ ồ
  !-0 8 C() 0-0= ướ ự ế ơ ườ
  !-0 8 C() 0-0= ướ ự ế ơ ườ
:;
:;
&
&
+
+
Một số ví dụ như:
Một số ví dụ như:

Lúa gạo giầu vitamin A và sắt
Lúa gạo giầu vitamin A và sắt

Khoai tây tăng hàm lượng tinh bột
Khoai tây tăng hàm lượng tinh bột

Vacxin ăn được ở ngô và khoai tây
Vacxin ăn được ở ngô và khoai tây

Những giống ngô có thể trồng được
Những giống ngô có thể trồng được
trong điều kiện nghèo dinh dưỡng

trong điều kiện nghèo dinh dưỡng

Dầu ăn có lợi cho sức khoẻ hơn từ đậu
Dầu ăn có lợi cho sức khoẻ hơn từ đậu
nành và cải dầu
nành và cải dầu



&&J'  ,! -0 5K ữ ơ ề ẩ
&&J'  ,! -0 5K ữ ơ ề ẩ
! "!+,! , 2*(#3ủ ể
! "!+,! , 2*(#3ủ ể



Mối nguy hiểm trong việc vô tình đưa
Mối nguy hiểm trong việc vô tình đưa
những chất gây dị ứng hoặc làm giảm
những chất gây dị ứng hoặc làm giảm
dinh dưỡng vào thực phẩm
dinh dưỡng vào thực phẩm

Khả năng phát tán những gen biến nạp
Khả năng phát tán những gen biến nạp
trong cây trồng sang họ hàng hoang dại
trong cây trồng sang họ hàng hoang dại

Sâu bệnh có nguy cơ tăng cường tính
Sâu bệnh có nguy cơ tăng cường tính

kháng với các chất độc tiết ra từ cây
kháng với các chất độc tiết ra từ cây
chuyển gen
chuyển gen

Nguy cơ những chất độc này tác động
Nguy cơ những chất độc này tác động
tới sinh vật không phải sinh vật cần diệt.
tới sinh vật không phải sinh vật cần diệt.

0=! !L! ứ ả
0=! !L! ứ ả
/9). F? - )ằ ẽ ạ
/9). F? - )ằ ẽ ạ
."- 1 !!" )ế ộ
."- 1 !!" )ế ộ
D0 8C(+,ệ
D0 8C(+,ệ
 0!)? 1": ạ ự ạ
 0!)? 1": ạ ự ạ
?0 !&<5ọ
?0 !&<5ọ
0=! 1  ứ ề ị
0=! 1  ứ ề ị
!9! !8 0- -ướ ả ậ
!9! !8 0- -ướ ả ậ
-  B0!)ậ ọ
-  B0!)ậ ọ
8M889- 0 !9!ể
8M889- 0 !9!ể

*) 0F&ạ
*) 0F&ạ

 ươ
 ươ


 *"0! "!+,! , 2 ươ ủ ể ở
 *"0! "!+,! , 2 ươ ủ ể ở
C0 -"5C( =- 0 0ệ ế ớ
C0 -"5C( =- 0 0ệ ế ớ


II.1 / Việt nam và cây chuyển gen
II.1 / Việt nam và cây chuyển gen
:
:
_ Việt Nam là một nước nông nghiệp và xuất khẩu
_ Việt Nam là một nước nông nghiệp và xuất khẩu
nông thuỷ sản. Gạo, cà phê, trà, điều, hạt tiêu, cá
nông thuỷ sản. Gạo, cà phê, trà, điều, hạt tiêu, cá
basa, tôm…là những mặt hàng xuất khẩu quan
basa, tôm…là những mặt hàng xuất khẩu quan
trọng đem hàng tỷ Mỹ kim ngoại tệ về cho đất
trọng đem hàng tỷ Mỹ kim ngoại tệ về cho đất
nước mỗi năm .
nước mỗi năm .
_ Vì vậy Việt Nam cần phải làm ngay, sửa soạn cho
_ Vì vậy Việt Nam cần phải làm ngay, sửa soạn cho
đến khi giới tiêu thụ thế giới chấp nhận thức ăn

đến khi giới tiêu thụ thế giới chấp nhận thức ăn
biến đổi gen, thì Việt Nam cũng đã có sẵn cán bộ
biến đổi gen, thì Việt Nam cũng đã có sẵn cán bộ
và các kỹ thuật công nghệ sinh học về giống, tạo
và các kỹ thuật công nghệ sinh học về giống, tạo
giống và nhân nhanh giống biến đổi gen để phục
giống và nhân nhanh giống biến đổi gen để phục
vụ kịp .
vụ kịp .

&4'0 !+,! , 2!<ệ ể
&4'0 !+,! , 2!<ệ ể
8; 8C 0 N !0"ợ ớ ữ ố
8; 8C 0 N !0"ợ ớ ữ ố
1"89- 0 BD3ể
1"89- 0 BD3ể





Ở các quốc gia
Ở các quốc gia
thường xuyên không
thường xuyên không
đủ lương thực để
đủ lương thực để
phân phối và giá
phân phối và giá
lương thực ảnh

lương thực ảnh
hưởng trực tiếp tới
hưởng trực tiếp tới
thu nhập của đại bộ
thu nhập của đại bộ
phận dân chúng thì
phận dân chúng thì
lợi ích tiềm tàng của
lợi ích tiềm tàng của
cây chuyển gen là
cây chuyển gen là
không thể phủ nhận
không thể phủ nhận
được.
được.



&
&
<*(O"C ! "ụ ủ
<*(O"C ! "ụ ủ
 (! 0!9!!Dữ ả
 (! 0!9!!Dữ ả
 P!   ệ ẳ ạ ư
 P!   ệ ẳ ạ ư
 (B)" !QEữ ọ
 (B)" !QEữ ọ
!9!(? R -C(ả ấ
!9!(? R -C(ả ấ

!8  51 5/ )ủ ằ ả ả
!8  51 5/ )ủ ằ ả ả
C 0!D!@C 1 "ớ ề ộ
C 0!D!@C 1 "ớ ề ộ
-)(!L   ư ả ưở
-)(!L   ư ả ưở
- -- 05D0 ! "ố ớ ườ ủ
- -- 05D0 ! "ố ớ ườ ủ
 - !8 55 0ữ ự ẩ ớ
 - !8 55 0ữ ự ẩ ớ
(,&
(,&

