Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh là một phần không thể thiếu trong xây dựng Đảng về tư tưởng và yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay

Chủ đề 09:
NỘI DUNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀ Ý NGHĨA VỀ XÂY DỰNG
ĐẢNG VỀ TƯ TƯỞNG VÀ YÊU CẦU ĐẶT RA TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN
NAY, TRÁCH NHIỆM CỦA BẢN THÂN ĐỒNG CHÍ.
BÀI LÀM
PHẦN I: MỞ ĐẦU
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm tồn diện và sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát
triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và
phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa
nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi
mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi.
Công tác tư tưởng là một bộ phận cốt lõi của cơng tác xây dựng Đảng, có vai
trị hết sức quan trọng trong việc tạo ra sự thống nhất về tư tưởng, ý chí và hành
động trong tồn Đảng, tồn dân và toàn quân. Nhận thức được tầm quan trọng đó,
Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú trọng đến cơng tác tư tưởng, coi đây là nhiệm vụ
trọng yếu, thường xuyên nhằm truyền bá, phổ biến hệ tư tưởng cách mạng trong xã
hội, khơi dậy tinh thần yêu nước, thúc đẩy các tầng lớp nhân dân hành động tích
cực và sáng tạo để thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương. Những quan điểm,
lời dạy của Bác về công tác tư tưởng đến nay vẫn còn nguyên giá trị, cần tiếp tục
được vận dụng sáng tạo trong tình hình mới.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ thiên tài, nhà tư tưởng lỗi lạc của Đảng và
dân tộc Việt Nam. Người đã tiếp thu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, truyền bá bằng phương pháp sáng tạo vào phong trào công nhân và phong trào
dân tộc, khởi xướng quá trình đổi mới trên lĩnh vực tư tưởng ở Việt Nam.
Là người sáng lập, giáo dục và rèn luyện Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc
biệt quan tâm đến công tác xây dựng Đảng về tư tưởng. Người chỉ rõ, công tác tư
tưởng là hoạt động xây dựng Đảng về trí tuệ, tư tưởng - chính trị, góp phần bảo
đảm cho Đảng ln là đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đủ năng
lực lãnh đạo chính trị đối với tồn xã hội. Người chỉ ra: “Công tác lãnh đạo tư
tưởng là quan trọng nhất. Trong Đảng và ngồi Đảng có nhận rõ tình hình mới,
hiểu rõ nhiệm vụ mới, thì tư tưởng mới thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành

động mới thống nhất. Nếu trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong
đến ngoài đều tư tưởng thống nhất và hành động thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng
nề, cơng việc tuy khó khăn phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi”. Muốn vậy,
Người lưu ý rằng, phải hiểu tư tưởng của mỗi cán bộ, đảng viên để giúp đỡ trong
cơng tác, vì tư tưởng thơng suốt thì làm việc tốt, tư tưởng “nhùng nhằng” thì khơng
làm được việc.
PHẦN II: NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận về đảng cộng sản cầm quyền
1.1. Khái niệm


2
Chủ nghĩa Mác là nền tảng, tư tưởng, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của
Đảng. V.I.Lênin viết: “Chủ nghĩa Mác là lý luận của phong trào giải phóng của giai
cấp vơ sản” và đương nhiên nó tất yếu phải trở thành hệ tư tưởng của Đảng Cộng
sản. V.I.Lênin chứng minh rằng: nắm được lý luận cách mạng thì giai cấp vơ sản và
đội tiên phong của nó có được vũ khí tư tưởng mạnh mẽ nhất, cịn bản thân lý luận
khi thông qua họ sẽ trở thành sức mạnh vật chất to lớn. Người chỉ rõ: “Chỉ đảng nào
được một lý luận tiên phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm trịn vai trị chiến sĩ
tiên phong”. Bản thân quy luật ra đời của Đảng Cộng sản (là sự kết hợp giữa chủ
nghĩa Mác và phong trào công nhân) quy định Đảng Cộng sản phải lấy chủ nghĩa
Mác làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của mình. Đây là tiêu
chuẩn cơ bản để xem xét một đảng có phải là chính đảng mácxít hay khơng và là
tiêu chuẩn hàng đầu để xác định bản chất giai cấp cơng nhân của Đảng.
Đảng chính trị là tổ chức chính trị của những người đồng lý tưởng, đồng chí
hướng, đại diện cao nhất cho một giai cấp, hoặc tầng lớp, phấn đấu vì lợi ích của
giai cấp, hoặc tầng lớp mà nó đại diện.
Mác và Ăngghen đã chỉ ra rằng, giai cấp công nhân chỉ có thể hành động với
tư cách là một giai cấp, khi nó được tổ chức thành một chính đảng riêng biệt:
“Trong cuộc đấu tranh của mình chống quyền lực liên hợp của các giai cấp hữu

sản, giai cấp công nhân, chỉ khi được tổ chức thành một chính đảng độc lập đối lập
với tất cả các chính đảng cũ do các giai cấp hữu sản lập nên, thì mới có thể hành
động với tư cách là một giai cấp”. Chính đảng của giai cấp cơng nhân ra đời là địi
hỏi tất yếu khách quan của cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân để thực hiện sứ
mệnh lịch sử thế giới của mình.
Đảng cầm quyền là khái niệm dùng trong khoa học chính trị, chỉ một đảng
chính trị đại diện cho một giai cấp đang nắm giữ và lãnh đạo chính quyền để điều
hành, quản lý đất nước nhằm thực hiện lợi ích của giai cấp mình. Đối với Đảng ta,
khái niệm “Đảng cầm quyền” là để chỉ vai trò của Đảng khi đã giành được chính
quyền; cũng có nghĩa là Đảng lãnh đạo khi đã có chính quyền; Đảng lãnh đạo tồn
xã hội bằng chính quyền, thơng qua chính quyền và các đoàn thể nhân dân.
Khái niệm “Đảng cầm quyền” lần đầu tiên được V.I.Lênin nêu ra. Sau này
Hồ Chí Minh và Đảng ta đã sử dụng các thuật ngữ để nói về vai trị cầm quyền
của Đảng như: Đảng giành được chính quyền, Đảng nắm chính quyền, Đảng lãnh
đạo chính quyền, Đảng cầm quyền. Trong Di chúc dặn lại, Bác viết: “Đảng ta là
một đảng cầm quyền”. Trong Điều lệ Đảng được Đại hội X của Đảng thông qua
cũng khẳng định: “Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền”.
Đảng cộng sản cầm quyền là Đảng tiếp tục lãnh đạo sự nghiệp cách mạng
trong điều kiện Đảng lãnh đạo quần chúng nhân dân giành được quyền lực Nhà
nước và Đảng trực tiếp lãnh đạo bộ máy Nhà nước để tiếp tục hoàn thành sự
nghiệp độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời
là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung
thành lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc.


3
1.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam cằm
quyền
1.2.1. Bản chất của Đảng Cộng sản Việt Nam

Quán triệt quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về bán chất giai cấp của đảng
cộng sản, Hồ Chí Minh xác định Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của
giai cấp công nhân Việt Nam, mang bản chất của giai cấp công nhân. Trong Sách
lược văn tắt của Đảng do Người soạn thảo và được Hội nghị thành lập Đảng
(1930) thông qua đã nêu rõ: “Đảng là đội tiên phong của vô sản giai cấp”. Tuy
nhiên, xuất phát từ thực tiễn cách mạng Việt Nam, nhất là sau khi Đảng trở thành
đảng cảm quyên, Hồ Chí Minh đã đưa ra quan điểm mới, theo hướng nhìn nhận
biện chứng về mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và giai cấp. Theo đó, mặc dù
Người đánh giá cao vai trị của giai cấp cơng nhân với tư cách là giai cấp lãnh đạo
cách mạng, nhưng đồng thời cũng nhận rõ sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn
dân tộc, mà giai cấp công nhân chỉ là một bộ phận trong đó. Tại Đại hội đại biểu
tồn quốc lần thứ IÏ của Đảng (2-1951), Hồ Chỉ Minh đã nêu trong báo cáo chính
trị: “Trong giai đoạn này, quyền lợi của giai cấp công nhân và nhân dân lao động
và của dân tộc là một. Chính vì Đảng Lao động Việt Nam là Đảng của giai cấp
công nhân và nhân dân lao động, cho nên nó phái là Đảng của dân tộc Việt Nam”,
Trong tác phẩm Thường thức chính trị (1953), Hồ Chí Minh tiếp tục khẳng định:
“Đảng là đảng của giai cấp lao động, mà cũng là đảng của tồn dân”. Nói chuyện
tại Trường Cán bộ Cơng đồn (1-1957), Người cũng chỉ ra rằng: “Đảng lả đội tiên
phong của giai cấp công nhân, đồng thời cũng là đội tiên phong của dân tộc ”
Cách tiếp cận về Đảng của Hồ Chí Minh khơng làm mất bản chất giai cấp
cơng nhân của Đảng, mà còn bỗ sung vào lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin về bản
chất giai cấp của đảng cộng sản, nhất là một đảng cộng sản ra đời ở một nước
thuộc địa, phong kiến, trình độ kinh tế - xã hội kém phát triển; giai cấp công nhân
ra đời muộn. Trong điều kiện thực tiễn Việt Nam, đảng viên của Đảng không chỉ
xuất thân từ giai cấp công nhân, mà còn từ các giai cấp, tâng lớp khác (nơng dân,
trí thức tiểu tư sản, v.v). Vì vậy, Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp
công nhân, đồng thời là Đảng của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Với
tư cách là người đại diện cho quyên lợi của dân tộc, tiêu biểu cho trí tuệ của nhân
dân, Đảng phải khơng ngừng nâng cao trình độ, năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu; phải luôn tăng cường công tác xây dựng và chỉnh đồn Đảng, để xứng đáng là

Đảng “đạo đức, văn minh”; mỗi cán bộ, đáng viên phải ra sức rèn luyện, tu dưỡng
đạo đức để xứng đáng vừa là người lãnh đạo, vừa là người đây tớ thật trung thành
của nhân dân.
1.2.2. Tâm quan trọng của công tác xây dựng đảng cộng sản cầm quyên
trong sạch, vững mạnh
Trong tác phẩm Đường cách mệnh (xuất bản năm 1927), Hồ Chí Minh đã chỉ
rõ: “Cách mạng trước hết phải có Đảng cách mệnh”; “Đảng có vững cách mệnh
mới thành cơng, cũng như người cảm lái có vững thuyền mới chạy”, Đề chuẩn bị


4
cho sự ra đời của “đảng cách mệnh” - Đảng Cộng sản ở Việt Nam, Hồ Chí Minh
đã tích cực chuẩn bị về tư tưởng chính trị, tổ chức, đạo đức và cán bộ.
Khi Đảng Cộng sản Việt Nam từ vai trò là Đảng lãnh đạo trở thành Đảng cằm
quyền, Hồ Chí Minh nhiều lần khắng định vai trị hết sức quan trọng của công tác
xây dựng, chỉnh đốn Đảng: “Là một Đảng lãnh đạo, Đảng ta cần phải mạnh mẽ,
trong sạch, kiểu mẫu”; “Đối với vận mệnh của nước nhà và dân tộc, Đảng có trách
nhiệm vơ cùng to lớn. Cho nên xây dựng Đảng là một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng
của nhân dân ta”, Đặc biệt, Hồ Chí Minh cho rằng: “Đáng ta là đạo đức, là văn
minh”. Muốn xứng đáng với danh hiệu cao quý đó, Đảng phải không ngừng được
xây dựng, chỉnh đốn để thực sự là người lãnh đạo cách mạng, là “hiện thân của trí
tuệ, danh dự và lương tâm của dân tộc“. Đồng thời, theo nguyên tắc, phương pháp
xây phải luôn đi cùng với chống, lấy xây để chống, Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, Đảng
có vững mạnh mới phịng chống được một cách hiệu quả những nguy cơ suy thoái
của đảng cầm quyên.
2.Nội dung xây dựng Đảng về tư tưởng theo quan điểm Hồ Chí Minh và
yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay.
Trong tác phẩm Thường thức Chính trị, Hồ Chí Minh chỉ rõ “Xây dựng Đảng,
có ba mặt: tư tưởng, chính trị và tổ chức”. Ngày nay, nhìn lại tư tưởng Hồ Chí
Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng chúng ta thấy Người đã đề cấp đến cả các lĩnh

vực xây dựng Đảng về đạo đức và cán bộ. Qua các kỳ Đại hội, Đảng ta luôn chú
trọng xây dựng Đảng vững mạnh về tư tưởng, chính trị và tổ chức, thường xuyên
đổi mới, chỉnh đốn Đảng, tại Đại hội XII của Đảng đã bổ sung thêm nội dung xây
dựng Đảng về đạo đức, đến Đại hội XIII của Đảng bổ sung thêm xây dựng Đảng
về công tác cán bộ. Tơi xin phân tích làm rõ nội dung xây dựng Đảng về tư tưởng
theo quan điểm của Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: Đảng phải lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư
tưởng, kim chỉ nam cho hành động. Quan điểm của Người được thể hiện rõ trong
tác phẩm Đường cách mệnh, khi Người dẫn lại luận điểm của V.I.Lênin: “Khơng
có lý luận cách mệnh, thì khơng có cách mệnh vận động... Chỉ có theo lý luận cách
mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiền
phong”;
Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” (10-1947), Người viết: “Lý luận như
cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong cơng tác thực tế. Khơng
có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi”. Như vậy, khẳng định Cách mạng
Việt Nam “trước hết phải có Đảng cách mệnh”. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh:
“Có lý luận soi đường thì quần chúng hành động mới đúng đắn, mới phát hiện
được tài năng và lực lượng vơ cùng tận của mình”. Người chỉ rõ “Đảng muốn vững
thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ
nghĩa ấy. Đảng mà khơng có chủ nghĩa cũng như người khơng có trí khơn, tàu
khơng có bàn chỉ nam”. Xuất phát từ quan điểm Đảng phải có chủ nghĩa làm cốt.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, khảo sát thực tiễn các cuộc cách mạng trên thế giới,
Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng


5
chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”.
Phải dựa vào lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin để xây
dựng Đảng vững mạnh về tư tưởng, lý luận. Hồ Chí Minh lưu ý: Việc học tập,
nghiên cứu, tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin phải luôn phù hợp với từng đối

tượng, phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể của nước ta trong từng thời kỳ. Đảng ta
phải tăng cường đấu tranh để bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin,
đồng thời, phải thường xuyên tổng kết thực tiễn, bổ sung, phát triển lý luận giải
quyết đúng đắn những vấn đề đặt ra trong quá trình Đảng lãnh đạo. Các nghị quyết
của Đảng được xây dựng và tổ chức thực hiện thắng lợi, sẽ ngày càng làm sáng tỏ
những vấn đề mới trong thực tiễn, bổ sung và làm cho đường lối của Đảng ngày
càng hồn thiện.
Hồ Chí Minh đề cao giá trị của chủ nghĩa Mác-Lênin là phương pháp làm
việc biện chứng (phép biện chứng). Người cho rằng, học chủ nghĩa Mác-Lênin
không phải là để lòe thiên hạ, mà để ứng dụng vào thực tiễn và khi vận dụng phải
sáng tạo, phù hợp với thực tiễn, tránh rập khuôn, giáo điều. Người cũng chỉ rõ:
“Hiểu chủ nghĩa Mác-Lênin tức là cách mạng phân công cho việc gì, làm Chủ tịch
nước hay nấu ăn, đều phải làm trịn nhiệm vụ. Khơng nên đào tạo ra những con
người thuộc sách làu làu, cụ Mác nói thế này, cụ Lênin nói thế kia, nhưng nhiệm
vụ của mình được giao quét nhà lại để cho nhà đầy rác”. Sâu sắc hơn, việc hiểu và
nắm bắt chủ nghĩa Mác-Lênin cịn được Hồ Chí Minh nhìn nhận ở cách ứng xử rất
tình người: “Hiểu chủ nghĩa Mác-Lênin là phải sống với nhau có tình có nghĩa.
Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống khơng có tình có nghĩa thì sao gọi là hiểu chủ
nghĩa Mác- Lênin được”.
Việc xây dựng Đảng về tư tưởng có ý nghĩa vơ cùng quan trọng đối với cơng
tác xây dựng Đảng trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Xây dựng Đảng về tư tưởng, theo
Hồ Chí Minh, trước hết là xác lập thế giới quan và hệ tư tưởng của giai cấp
công nhân - giai cấp tiên tiến nhất của thời đại, giai cấp đứng ở vị trí trung tâm của
lịch sử để lãnh đạo tồn thể dân tộc thực hiện mục tiêu mà cách mạng đặt ra.
Người cho rằng, cái đóng vai trị quyết định bản chất của giai cấp công nhân của
Đảng không phải chỉ ở số lượng đảng viên xuất thân từ công nhân, mà cơ bản là ở
nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác – Lênin. Khẳng định học thuyết Mác
- Lênin là học thuyết về sự giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động, các
dân tộc bị áp bức và giải phóng con người, đồng thời là học thuyết về sự phát triển
xã hội, là vũ khí tinh thần để Đảng làm tròn vai trò tiên phong, vai trị lãnh đạo

cách mạng, Hồ Chí Minh u cầu Đảng phải đặc biệt quan tâm tới công tác xây
dựng Đảng về tư tưởng, giáo dục, rèn luyện đảng viên khơng ngừng nâng cao trình
độ hiểu biết về chủ nghĩa Mác - Lênin, nâng cao giác ngộ về giai cấp và dân tộc;
làm cho toàn Đảng, mỗi đảng viên của Đảng ln mang trong mình tư tưởng cách
mạng triệt để, tư tưởng cách mạng tiến cơng, ln đề phịng và kịp thời khắc phục
những lệch lạc, sai lầm tả khuynh và hữu khuynh, chống chủ nghĩa cơ hội, xét lại,
chống giáo điều, bảo thủ và dự báo được xu hướng phát triển của dân tộc, của thời
đại.


6
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, xây dựng Đảng về tư tưởng không chỉ là làm
cho lý luận Mác - Lênin, thế giới quan và phương pháp luận Mác - Lênin thấm
nhuần trong tồn Đảng và giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội, mà
còn phải làm cho toàn Đảng và mỗi đảng viên của Đảng khơng ngừng nâng cao ý
chí phấn đấu, xây dựng niềm tin vững chắc vào con đường xã hội chủ nghĩa, đấu
tranh không khoan nhượng với các luận điểm xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin,
xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng. Người yêu cầu mỗi đảng viên của Đảng
đều phải tự rèn luyện, trau đồi tư tưởng chính trị, đạo đức cho bản thân, nghiêm
khắc tự phê bình và phê bình; phải tự mình nêu gương người tốt, việc tốt để hướng
dẫn mọi người cùng hành động, cùng noi theo, lời nói phải đi đơi với việc làm, lý
luận gắn liền với thực tiễn và thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cá nhân;
phải không ngừng học tập văn hóa, khoa học - kỹ thuật, chun mơn nghiệp vụ để
đáp ứng nhu cầu của công tác cách mạng; trong học tập phải vừa nâng cao trình độ
lý luận chính trị, vừa phải nâng cao trình độ chun mơn mới có thể đạt hiệu quả
cao trong cơng tác.
Các văn kiện của Đảng những năm gần đây đã thẳng thắn chỉ ra những hạn
chế, yếu kém, bất cập của công tác tư tưởng, lý luận nói chung, việc nghiên cứu lý
luận, tổng kết thực tiễn nói riêng. Văn kiện Đại hội IX đến Đại hội XIII chỉ rõ:
“Công tác lý luận chưa theo kịp sự phát triển của thực tiễn; cơng tác tổng kết thực

tiễn, nghiên cứu lý luận cịn bất cập; chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý
luận chưa cao. Chậm khắc phục có hiệu quả những hạn chế của công tác tư tưởng
như thiếu sắc bén, chưa thuyết phục... Một bộ phận cán bộ, đảng viên biểu hiện suy
thoái về phẩm chất, đạo đức, lối sống, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, sa vào
chủ nghĩa cá nhân, nói chưa đi đơi với làm, vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật của
Nhà nước. Tiếp tục đổi mới công tác tư tưởng, lý luận: tăng cường học tập,
nghiên cứu nghị quyết của Đảng, tuyên truyền chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh; giáo dục bản lĩnh chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, phong cách
Hồ Chí Minh; nâng cao tư duy lý luận cho cán bộ, đảng viên, nhất là thế hệ trẻ và
nhân dân; đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận...
3. Trước yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay là phải tiếp tục xây
dựng Đảng vững vàng về tư tưởng, tiên phong về lý luận
Đây là một trong những nhiệm vụ cơ bản, có vị trí, vai trị đặc biệt quan trọng
trong cơng tác xây dựng Đảng, góp phần giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng,
nâng cao bản lĩnh chính trị, lập trường tư tưởng, niềm tin của cán bộ, đảng viên đối
với Đảng ta và chế độ xã hội chủ nghĩa; tạo sự đồn kết thống nhất về tư tưởng, ý
chí và hành động trong Đảng và tồn xã hội, góp phần quan trọng đảm bảo cuộc
đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận giành thắng lợi. V.I.Lênin từng chỉ rõ:
“Chỉ Đảng nào được một lý luận tiền phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm
trịn vai trị chiến sĩ tiền phong”. Nhằm xây dựng Đảng vững mạnh trên lĩnh vực tư
tưởng, lý luận giai đoạn hiện nay, cần tập trung một số nội dung sau:


7
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền, các
đồn thể, cán bộ, đảng viên và Nhân dân về vị trí, vai trị của cơng tác tư tưởng, lý
luận.
Để công tác tư tưởng, lý luận của Đảng đạt kết quả cao, trước hết cần xác
định công tác tư tưởng, lý luận là trách nhiệm của tồn Đảng, Nhà nước, của từng
cấp ủy, chính quyền, từng cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trị của
cơng tác tư tưởng, lý luận cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân, làm cho mỗi cấp ủy,
bí thư cấp ủy, thủ trưởng cơ quan, đơn vị nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của
công tác tư tưởng, lý luận.
Hai là, tiếp tục nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện, phát triển lý luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong bối cảnh và điều kiện mới.
Trong điều kiện hiện nay, cần làm rõ những giá trị lý luận cốt lõi của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, phát triển
những luận điểm lý luận mới cho phù hợp với thực tế.
Ba là, đổi mới mạnh mẽ nội dung và phương thức công tác tư tưởng, lý luận
theo hướng chủ động, thiết thực, hiệu quả.
Cần xác định rõ nội dung công tác tư tưởng, lý luận cho phù hợp với từng đối
tượng, từng thời gian, điều kiện hoàn cảnh. Nội dung công tác tư tưởng lý luận cần
tập trung vào những vấn đề cụ thể, những vấn đề bức xúc mà thực tiễn công cuộc
đổi mới, phát triển đất nước đang đặt ra, những vấn đề mà xã hội đang quan tâm;
tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong quá trình phát triển đất nước. 
Đặc biệt, nội dung trọng tâm của công tác tư tưởng, lý luận hiện nay là phải
tập trung vào việc bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh ngăn
chặn có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch, các hiện tượng “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” trong nội bộ. Coi trọng việc giáo dục, tuyên truyền để mọi cán bộ,
đảng viên, công chức, viên chức, mọi người dân, nhất là thanh, thiếu niên, học
sinh, sinh viên nhận thức đầy đủ, sâu sắc vai trị, cơng lao của Đảng và Chủ tịch
Hồ Chí Minh, về mơ hình chủ nghĩa xã hội và con đường tất yếu đi lên chủ nghĩa
xã hội ở Việt Nam.
Cần khắc phục tình trạng một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên ngại học
tập lý luận chính trị. Xây dựng, hồn thiện các quy định, quy chế để mỗi cán bộ,
đảng viên phải tích cực và thường xuyên học tập lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh, khơng ngừng trau dồi bản lĩnh chính trị, giữ vững lập trường của giai cấp
công nhân. Tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng cho mọi

cán bộ, đảng viên và Nhân dân về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, trên
cơ sở đó nâng cao “sức đề kháng” xã hội, nhất là cho thế hệ trẻ. 
Đổi mới mạnh mẽ phương thức công tác tư tưởng, lý luận theo hướng vừa giữ
vững nguyên tắc, vừa mềm dẻo, linh hoạt, có cơ sở lý luận và thực tiễn, có tính
khách quan và khả năng thuyết phục, phù hợp với trình độ, tâm lý, nguyện vọng,


8
nhu cầu của từng đối tượng. Xây dựng, bảo vệ nền tảng tư tưởng, lý luận của Đảng
cần quán triệt phương châm “tích cực, chủ động, kịp thời, từ xa, từ sớm”; chủ động
kịp thời nắm bắt, dự báo, xử lý những vấn đề tư tưởng nảy sinh trong đời sống xã
hội, kiên quyết không để lây lan các hiện tượng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
trong nội bộ, khơng để các thế lực thù địch lợi dụng nhằm xuyên tạc, chống phá. 
Bốn là, tăng cường phối hợp các tổ chức, cơ quan chức năng, các lực lượng
nhằm huy động mọi nguồn lực xã hội trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,
đấu tranh ngăn chặn các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý
luận. 
Cần có sự phối hợp chặt chẽ của cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc
và các tổ chức chính trị - xã hội với quần chúng nhân dân; phải quán triệt nguyên
tắc Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ. Đảng lãnh đạo bằng
đường lối, chủ trương, chính sách; Nhà nước quản lý bằng pháp luật, bằng các
chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Nhân dân làm chủ thông qua
cơ chế dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp, được bảo đảm bằng pháp luật. 
Năm là, tiếp tục củng cố tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ chuyên trách làm
cơng tác tư tưởng, lý luận.
Sớm kiện tồn việc xây dựng các cơ quan tham mưu cấp ủy, các  lực lượng
chuyên trách công tác tư tưởng, lý luận theo hướng tinh gọn, trong sạch, đủ mạnh,
có nghiệp vụ tinh thơng, sắc sảo, nhạy bén về chính trị, đủ sức tham mưu kịp thời,
chính xác cho cấp ủy về cơng tác tư tưởng lý luận. Sắp xếp các cơ quan truyền
thông đại chúng theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả. Tập trung

xây dựng đội ngũ các nhà khoa học lý luận đầu ngành, có trình độ, năng lực phản
bác lại các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý
luận. Đây là vấn đề hết sức quan trọng, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư
tưởng và phát triển lý luận của Đảng hiện nay.
Sáu, tăng cường đầu tư nguồn lực, cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật cho
công tác tư tưởng, lý luận; xây dựng môi trường văn hóa, xã hội lành mạnh, khơng
ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân.
Tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật, công nghệ phục vụ công tác tuyên
truyền; kịp thời cung cấp thông tin cho Nhân dân về đường lối, chủ trương của
Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm định hướng dư luận xã hội, giữ
vững niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Phát triển kinh tế - xã hội bền
vững, xây dựng mơi trường văn hóa xã hội lành mạnh, không ngừng nâng cao đời
sống vật chất và tinh thần cho người dân là mục tiêu, yêu cầu xuyên suốt trong quá
trình phát triển đất nước. Kết hợp chặt chẽ, hợp lý và hài hòa giữa phát triển kinh
tế với phát triển văn hóa, xã hội và bảo vệ tài ngun, mơi trường, bảo đảm quốc
phịng, an ninh và trật tự an toàn xã hội là sự nghiệp của tồn Đảng, tồn dân, của
các cấp chính quyền, các bộ, ngành và địa phương, các cơ quan, doanh nghiệp,
đoàn thể xã hội, các cộng đồng dân cư và mỗi người dân.
Hiện nay, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đang sử dụng
khơng gian mạng để chống phá trực diện khuếch trương thanh thế, cổ súy “giá trị”


9
văn hóa phương Tây. Chúng lập những tài khoản, website giả mạo các đồng chí
lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo bộ, ngành, địa phương, những người có uy tín,
nhân vật nổi tiếng… để tung tin gieo rắc hoài nghi trong xã hội, nhất là trước
những vấn đề nhạy cảm, kích động, lơi kéo người dân tụ tập trái phép, biểu tình,
phá rối an ninh trật tự và có các hành vi phạm pháp.
Để phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả tác động từ thông tin xấu, độc trên mạng
xã hội, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, mỗi cán bộ, đảng viên phải

thực sự là những chiến sĩ xung phong, đi đầu trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, do
đó cần thường xuyên trau dồi, học tập, nhận thức đầy đủ, sâu sắc những nội dung
cơ bản và giá trị to lớn của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định
mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Tiếp tục thực hiện nghiêm
các Nghị quyết TW 4 khoá (XI, XII), Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị gắn với các quy
định về nêu gương của cán bộ, đảng viên; tự giác tu dưỡng rèn luyện nâng cao
trình độ chính trị, trau dồi đạo đức cách mạng.
Đồng thời, luôn thực hiện tốt việc nêu gương trong mọi hoạt động, tăng
cường tuyên truyền những giá trị ưu việt của chế độ, những thành quả đã đạt được
trong thực tiễn đời sống xã hội. Qua đó giúp nâng cao nhận thức trong mỗi người
dân, biết phân biệt phải, trái, đúng, sai, khẳng định lòng tin của nhân dân với Đảng,
với Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, để mỗi người dân tự giác góp phần
vào sự nghiệp đấu tranh chung, bảo vệ lẽ phải, chống lại những luồng tư tưởng
lệch lạc, những thói hư, tật xấu trong đời sống xã hội, thực hiện đúng theo lời dạy
của Bác là phải biết dựa vào dân, vì: “Dễ trăm lần khơng dân cũng chịu, khó vạn
lần dân liệu cũng xong”.
Chú trọng nâng cao ý thức tự giác, kỷ luật trong khi tiếp xúc thông tin; nắm
vững và chấp hành tốt các quy định về quyền thông tin, phạm vi thông tin theo quy
định của Hiến pháp, Luật Tiếp cận thông tin và Luật An ninh mạng. Khi tham gia
mạng xã hội cần nghiêm túc thực hiện điều lệ và quy định kỷ luật của Ðảng, của tổ
chức mà mình là thành viên, đồng thời thể hiện là công dân gương mẫu trong việc
chấp hành Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội do Bộ Thơng tin và Truyền thơng ban
hành.
Bên cạnh đó, mỗi cán bộ, đảng viên cần sáng suốt, nhạy bén kịp thời phát
hiện, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch, luồng thông tin xấu độc
ngay từ những biểu hiện nhỏ nhất, trong mọi mặt của đời sống xã hội, với những
phương thức linh hoạt, phù hợp từng đối tượng. Vạch trần âm mưu, thủ đoạn
chống phá tinh vi dựng lên những câu chuyện xuyên tạc, tạo ra tin đồn đoán “nửa
thực, nửa hư” tung lên mạng xã hội, gây hoang mang trong dư luận xã hội nhằm
hướng lái, đả kích theo kiểu “mưa dầm, thấm sâu”.

Bên cạnh đó, mỗi cán bộ, đảng viên cần bám sát tình hình, nắm bắt tư tưởng,
dư luận trong xã hội để kịp thời cung cấp thơng tin chính thống, định hướng dư
luận, thường xuyên chia sẻ thông tin tốt đẹp, lan tỏa gương người tốt, việc tốt để
"lấy cái đẹp dẹp cái xấu", phản ứng nhanh, linh hoạt, chia sẻ, giải thích cho nhân


10
dân hiểu đúng bản chất của vấn đề, nhận thức được những chiêu trò, âm mưu, thủ
đoạn của chúng để cùng tham gia vạch trần âm mưu, hoạt động của chúng.
Có thể khẳng định rằng, chủ động đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái,
thù địch là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng đối với cấp ủy, tổ chức đảng, của
cả hệ thống chính trị và trước hết là mỗi cán bộ, đảng viên. Thiết nghĩ mỗi cán bộ,
đảng viên thực hiện tốt những nhiệm vụ nêu trên sẽ góp phần đấu tranh phản bác
các luận điệu sai trái, thù địch ngăn chặn hiệu quả, giảm tác hại từ những âm mưu,
chiêu trò, thủ đoạn, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động, góp
phần ổn định tư tưởng xã hội, bảo vệ nền tảng tư tưởng của đảng, góp phần thực
hiện thành cơng nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, Nghị
quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
PHẦN III: KẾT LUẬN
Trong giai đoạn cách mạng mới, bên cạnh những thời cơ mới, vận hội mới,
dân tộc ta cũng đứng trước khơng ít những khó khăn, thách thức. Vai trò lãnh đạo
của Đảng Cộng sản Việt Nam càng phải được khẳng định, năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của Đảng cần được nâng cao hơn bao giờ hết để đáp ứng với các yêu
cầu, nhiệm vụ mà lịch sử dân tộc giao phó. Đảng cần xác định xây dựng, chỉnh đốn
Đảng làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ then chốt, trong đó, quán
triệt, tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, sẽ
góp phần làm cho Đảng ta trong sạch, vững mạnh, giữ vững vai trò lãnh đạo của
Đảng cầm quyền.

11
TÀI LIỆU HỌC TẬP, NGHIÊN CỨU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XI, XII,
XIII, Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, (H.2011-2016-2021)
2. Học viện Chính trị quốc gia HCM, giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh
3. Trang thơng tin điện tử dancongsan.vn; tapchicongsan.org.vn;
lyluanchinhtri.vn và một số trang thông tin điện tử khác có liên quan./.