ỨNG DỤNG CỦA CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG Y DƯỢC doc

Giáo viên hướng dẫn:
Giáo viên hướng dẫn:
Nguyễn Vũ Phong
Nguyễn Vũ Phong


THÀNH VIÊN NHÓM:
THÀNH VIÊN NHÓM:

Hoàng Lê Ngọc Bích

Phạm Ngọc Hà

Nguyễn Thúy Kiều

Nguyễn Hoàng Ngân

Trần Thị Thanh Phấn

Trấn Thị Quế

Trần Thị Ngọc Quỳnh

Trịnh Thị Huyền Trang

Ngô Thị Tú Trinh

NỘI DUNG:
NỘI DUNG:

GEN TRỊ LIỆU

INSULIN

VACCINE

INTERFERON

KHÁNG THỂ ĐƠN DÒNG


GEN TRỊ
LIỆU




Gen trị liệu là gì?
Gen trị liệu là gì?
•
nh ngh a:Đị ĩ
•
Liệu pháp gen là kỹ thuật đưa gen lành vào
cơ thể thay thế cho gen bệnh hay đưa gen
c n thiết nào đó thay vào vò trí gen bò sai ầ
hỏng để đạt được mục tiêu của liệu pháp.


14/ 9/ 1940 tr b nh SCID trên cô bé 4 tuổi ị ệ
Ashanti Desiva b ng phương pháp gen trò ằ
liệu.

Cynthia 9 tuổi cũng được điều trò bằng GTL
vào cuối năm 1990 đầu 1991.


*Cơ chế của gen trị liệu:
*Cơ chế của gen trị liệu:
•
Một gen “bình thường” được đưa vào
bộ gen (genome) để thay thế một
gen “không bình thường” –gen gây
bệnh bằng vector chuyển gen.



Các bệnh điều trị:
Các bệnh điều trị:
•
Ung thư.
•
Tiểu đường.
•

SCID…


Các bước căn bản trong liệu
Các bước căn bản trong liệu
pháp gen:
pháp gen:


•
Tách dòng gen trị liệu (tạo ra các dòng
DNA).
•
Chọn vector chuyển gen phù hợp với gen
trị liệu và nối chúng lại với nhau.
•
Tạo các vector tái tổ hợp và đưa các gen
mang gen trị liệu vào tế bào chủ và nhân
lên.
•
Chọn lọc các trình tự quan tâm, theo dõi
sự hoạt động và những biểu hiện của gen
trị liệu.


*Chuẩn đoán :
*Chuẩn đoán :
Hội chứng miễn dịch mắc phải
Hội chứng miễn dịch mắc phải
(AIDS)

(AIDS)







•




Chuẩn đoán trực tiếp:
•
Thu thập các lympho T từ bệnh
nhân và phá vỡ DNA một cách an
toàn
•
Khuyếch đại PCR
•
Cho đầu dò vào


•
Trình tự base của đầu dò sẽ bổ cứu
với trình tự base của DNA virus.
•
Nếu có mặt DNA virus thì đầu dò sẽ
định vị được và gắn vào nó. Sự gắn

này được báo bởi tín hiệu tích tụ hoạt
tính phóng xạ => (+) tính
•
Chuẩn đoán HIV bằng đầu dò phát
hiện chính xác hơn sự xâm nhiễm HIV
lúc sơ sinh


Lao:
Lao:


●
●
Lao:
Lao:

Cơ sở của test chuẩn đoán mới này là
enzyme luciferase của đom đóm.

Enzyme này sẽ phát ra tia sáng trong quá
trình vi khuẩn lao đang sống.

Dùng một bacteriophage đặc hiệu cho vi
khuẩn lao M.tubercolosi s được mang gen
luciferase.



Sau đó mẫu phage được nuôi cấy trong môi

trường cần chuẩn đoán.

Nếu mơi trường có vi khuẩn lao thì phage sẽ
thâm nhập vào vi khuẩn và cài vào NST của
vi khuẩn đó cùng với gen luciferase.



Thêm vào mơi trường nuôi cấy một hợp chất
gắn với luciferase là luciferin cùng với phân
tử ATP.

Nếu có luciferase thì enzyme này sẽ phân
hủy luciferin và kết quả là có 1 tia sáng xuất
hiện.



Để xác đònh ta dùng 1 cơng cụ chuyên dùng
để phát hiện tia sáng => trong môi trường
nuôi cấy có vi khuẩn lao hay không.

Vi khuẩn kháng thuốc ta cho thêm thuốc
vào môi trường nuôi cấy.

Nếu vi khuẩn nhạy cảm với thuốc thì sẽ bò
chết, nếu chủng kháng thuốc thì sẽ tiếp tục
sống và sản xuất ra luciferase.

●
●
Bệnh MODY
Bệnh MODY
:
:
•
Nguyên nhân: do khiếm khuyết 1 gen nằm
trên NST số 7 liên quan tới enzyme
glucokinase.

Các tế bào tụy đòi hỏi enzyme này để phát
hiện nồng độ glucose trong máu.

Bệnh nhân MODY không sản xuất đủ
glucokinase nên việc tiết insulin của tụy bò
phá vỡ.


Chuẩn đoán:
Chuẩn đoán:

Dùng PCR khuếch đại những phần mã cho
gen glucokinase trong các mẫu DNA lấy từ
người bình thường và người bò bệnh.

Sàng lọc các chất liệu di truyền bằng đầu dò
DNA để phát hiện các đột biến.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng có sự

khác nhau về 1 base nit đơn ở DNA những ơ
người bò tiểu đường.


Điều trị bệnh thiếu hụt miễn
Điều trị bệnh thiếu hụt miễn
dịch tổ hợp trầm trọng (SCID):
dịch tổ hợp trầm trọng (SCID):

Nguyên nhân:

Do gen khiếm khuyết trong tế bào
(nằm trên NST số 20 của người có
32000 cặp base và 12 exon) để
tổng hợp Adenosine desaminase
(ADA)

Enzyme này phân giải sản phẩm
acid nucleic của tế bào.