Giới thiệu về điều trị kháng retrovirus - ARV pot

Kháng retrovirus - phần I:
Giới thiệu về điều trị kháng
retrovirus - ARV
VCHAP
VCHAP
Vietnam-CDC-
Harvard Medical School AIDS Partnership
2
Mục tiêu học tập
Sau phần trình bày học viên có thể liệt kê được:
•
3 nhóm thuốc ARV có ở Việt Nam
•
Cơ chế hoạt động của ARV trong vòng đời của HIV
•
Giải thích được tại sao điều trị 3 thuốc ARV có hiệu
quả hơn một thuốc ARV
•
Qui định của Bộ y tế về việc bắt đầu điều trị ARV
cho người có HIV/AIDS
•
Hướng dẫn của Bộ Y tế ưu tiên phác đồ ARV bậc 1
•
Tác dụng phụ chủ yếu với phác đồ ưu tiên ARV bậc
1 của Bộ y tế
3
Nội dung trình bày
•
Các thuốc kháng retrovirus hiện có trên Thế
giới và Việt Nam.
•

Cơ chế hoạt động của ARV đối với vòng đời
của HIV
•
Các thuốc ARV chủ yếu – Điều trị 3 thuốc
•
Tiêu chuẩn của Bộ y tế bắt đầu điều trị ARV
cho người có HIV/AIDS
•
Hướng dẫn của Bộ y tế điều trị phác đồ bậc 1
ARV và tác dụng phụ phổ biến
4
Các nhóm thuốc kháng retrovirus
•
Thuèc øc chÕ Men Sao chÐp Ngîc Nucleoside (NRTI)
•
Thuèc øc chÕ Men Sao chÐp Ngîc Nucleotide (NtRTI)
•
Thuèc øc chÕ Men Sao chÐp Ngîc Non-nucleoside
(NNRTI)
•
Thuèc øc chÕ Men Protease (PI)
•
Thuèc øc chÕ Hoµ mµng
5
Các thuốc ARV hiện có trên thế giới
Nucleoside/nucleotide RTI
Nevirapine
Delavirdine
Efavirenz
Non-nucleoside RTI

AZT
ddI
ddC
d4T
3TC
ABC
AZT/3TC
AZT/3TC/ABC
Tenofovir
Emtricitabine (FTC)
Saquinavir
Ritonavir
Indinavir
Nelfinavir
Amprenavir
Lopinavir/ritonavir
Protease inhibitors
Atazanavir
Enfuvirtide
Entry/fusion inhibitors
Fos-Amprenavir
3TC/ABC*
TDF/FTC*
Triple Combinations
D4T/3TC/NVP
6
Các thuốc ARV hiện có tại Việt Nam
Nucleoside/nucleotide RTI
Nevirapine
Efavirenz

Non-nucleoside RTI
D4T
AZT
3TC
DDI
ABC *
Nelfinavir *
Indinavir *
Protease inhibitors
Triple Combinations
D4T/3TC/NVP
TDV *
* = riêng chương trình

PEPFAR
7
Các thuốc viên phối hợp hiện có tại
Việt Nam
AZT + 3TC= Combivir, Duovir, Lamzidivir*
D4T + 3TC = stavudine và lamivudine
D4T + 3TC + Nevirapine = Triamune, GPOvir,
Nevitrio*
*sản phẩm của Stada
Richman, J
Virol 1995;
69:5087
Vòng đời của HIV
•
HIV là virút RNA “retrovirus”
–

Sao chép từ RNA sang DNA với sự xúc
tác của enzyme “sao chép ngược”
–
DNA tạo thành sau đó hoà nhập vào bộ
gen của tế bào chủ (tế bào lympho T)
–
virút HIV được tạo thành mang phức
hợp DNA này
9
CD4
Vòng đời của HIV
10
CD4
Đồng cảm thụ
CCR5 và CXCR4
Gắn vào tế bào CD4
Vòng đời của HIV
11
Hoà màng
Vòng đời của HIV
12
Virút xâm nhập
HIV RNA
Vòng đời của HIV
13
Sao chép ngược
HIV DNA
Vòng đời của HIV
14
Dịch chuyển vào nhân

Vòng đời của HIV
15
Hoà nhập
Vòng đời của HIV
16
Sao chép / dịch chuyển
mRNA củaHIV/
polyprotein
Vòng đời của HIV
17
Quá trình proteaza
và hợp thành virút
Vòng đời của HIV
18
ức chế
sao chép ngược
(NRTI + NNRTI)
ức chế men
Proteaza
Vòng đời HIV và các điểm ARV ngăn
cản sự nhân lên của virút
19
Ức chế sao chép ngược nucleoside
(Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors - NRTI)
•
Ức chế men sao chép ngược
•
Thuốc có cấu trúc tương tự
nucleotides (ngăn cản hình thành
ADN)

•
Thuốc gắn vào vị trí của các
nucleotide tự nhiên
•
Ngăn cản sự nhân lên của virút
20
N
N
N
N
H
NH
2
O
HO
N
N
N
NH
O
N
N
N
N
NH
2
O
P
O
O

O
O
O
O CH
3
CH
3
O
O
OH
3
C
CH
3
N
HN
N
N
H
O
H
2
N
HO
N
N
N
N
NH
2

H
N
N
N
H
O
NH
2
S
O
HO
N
N
O
NH
2
S
O
HO
N
N
O
NH
2
F
O
HO
N
N
O

NH
2
HN
N
H
O
O
CH
3
O
HO
N
H
N
O
O
H
3
N
CH
3
O
HO
N
H
N
O
O
CH
3

CH
3
O
O
HO
N
N
N
N
NH
2
NH
2
adenosine
didanosine (ddI)
tenofovir (TDF)
cytosine
zalcitabine (ddC)
lamivudine (3TC)
emtricitabine
(FTC)
guanine
abacavir (ABC)
amdoxovir
(DAPD)
thymidine
zidovudine (ZDV)
stavudine (d4T)
Slide courtesy of Dr Trip Gulick.
21

Zidovudine (3’-azido-2’,3’-dideoxythmidine, AZT)
Slide courtesy of Dr Trip Gulick.
22
Cơ chế hoạt động của NRTI
Slide courtesy of Dr Trip Gulick.
23
Cơ chế hoạt động củaNRTI
Slide courtesy of Dr Trip Gulick.
24
Ức chế sao chép ngược non-nucleoside
(Non-Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors -NNRTI)
•
Các thuốc NNRTI gắn trực tiếp vào
men sao chép ngược.
•
Bằng cách gắn vào men sao chép
ngược ức chế sự chuyển đổi từ ARN
sang AND, vì vậy ngăn cản sự nhân
lên của virút HIV.
25
ức chế sao
chép ngược
(NRTI + NNRTI)
Vòng đời HIV và các điểm ARV
ngăn cản sự nhân lên của virút