CHƯƠNG V CHI PHÍ SỬ DỤNG VỐN doc

1
CHƯƠNG V
CHI PHÍ SỬ DỤNG VỐN
2
I. KHÁI NIỆM VỀ CHI PHÍ SỬ DỤNG VỐN
- Là cái giá phải trả để có được số vốn đầu tư
- Là khoản lợi nhuận mà các nhà đầu tư hứa hẹn trả khi nhận vốn từ thị
trường
⇒ Công ty chấp nhận đầu tư nếu thu nhập từ đầu tư lớn hơn chi phí
vốn.
3
CƠ CẤU VỐN
CỦA DN
Vốn vay dài hạn
Vốn vay dài hạn
Vốn CP ưu đãi
Vốn CP ưu đãi
Vốn CP thường
Vốn CP thường
CP vốn vay
dài hạn
CP vốn CP
ưu đãi
CP vốn CP
thường
4
II. TÍNH CÁC LOẠI CHI PHÍ VỐN THÀNH PHẦN
1. Chi phí vốn vay dài hạn
Chi phí vốn vay là số tiền mà DN phải trả định kỳ cho các tổ chức tín
dụng hay các nhà đầu tư cho vay vốn để có quyền giữ và sử dụng
số vốn vay đó

Do lãi vay được khấu trừ trước khi tính thuế thu nhập DN nên chi phí
sử dụng vốn vay cần được tính sau thuế.
5
Gọi:
rD : chi phí sử dụng vốn vay trước thuế
r
*
D : chi phí sử dụng vốn vay sau thuế
T : thuế suất thuế thu nhập DN
Ta có:
r*D = rD – rD.T

r
*
D = rD(1 – T)
6
Ví dụ: Công ty Minh Thành vay vốn ngân hàng với lãi suất 10%, thuế
suất thuế thu nhập áp dụng cho công ty là 40%
Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế:
rD =
Thuế suất thuế thu nhập:
T =
Chi phí sử dụng vốn vay sau thuế:
r
*
D =
=
7
* Khi DN vay nợ bằng cách phát hành TP
Hầu hết nợ vay dài hạn của doanh nghiệp là dưới hình thức phát hành

các loại trái phiếu, khi đó phải xác định:
Doanh thu phát hành thuần từ bán trái phiếu hoặc bất kỳ một loại
chứng khoán nào là khoản tiền thực sự mà DN nhận được từ việc
phát hành và bán các chứng khoán
Chi phí phát hành là tổng chi phí phát sinh trong quá trình DN phát
hành và bán một chứng khoán.
8
* Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế:
Được xác định bằng cách tìm mức lãi suất chiết khấu làm cân bằng giữa giá trị
hiện tại của tất cả dòng chi trong tương lai và dòng thu nhập có được ban
đầu
Công thức gần đúng:
MV – P
‘
0
R +
n
rD =
MV + P
‘
0

2
R: Lãi vay hàng năm
MV: Mệnh giá trái phiếu
P
‘
0
: DT thuần từ TP
n: Kỳ hạn của trái phiếu

9
Ví dụ: Công ty ABC dự định vay nợ 10 triệu $ bằng cách phát hành lô
trái phiếu có kỳ hạn 20 năm, lãi suất hàng năm 9%, mệnh giá TP
1.000$. Bởi vì tỷ suất sinh lợi của các TP có cùng mức độ rủi ro hiện
tại cao hơn 9%, nên công ty phải bán TP này với giá 980$ để bù đắp
cho mức lãi suất hàng năm thấp hơn. Chi phí phát hành TP là 2%
trên mệnh giá. Thuế suất thuế thu nhập DN là 40%.
Tính chi phí sử dụng vốn vay của công ty.
10
Giải
11
Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế
Áp dụng công thức gần đúng:
12
Chi phí sử dụng vốn vay sau thuế:
r
*
D =
Tóm lại, chi phí thực của nợ vay sẽ thấp hơn bất kỳ chi phí của nguồn
tài trợ dài hạn nào khác, bởi vì khả năng hưởng lợi từ lá chắn thuế
của chi phí lãi vay.
13
Khi số tiền thu thuần từ bán trái phiếu bằng mệnh giá của nó thì chi phí
sử dụng vốn vay trước thuế bằng lãi suất trái phiếu
Ví dụ: Trái phiếu có lãi suất hàng năm là 10%, mệnh giá TP 1.000$ và
doanh thu phát hành thuần của trái phiếu bằng mệnh giá trái phiếu
(1.000$)
Vậy chi phí sử dụng vốn vay bằng trái phiếu trước thuế trong trường
hợp này sẽ bằng đúng 10%.
14

2. Chi phí vốn cổ phần ưu đãi
Là suất sinh lợi yêu cầu phải trả cho các cổ đông giữ cổ phiếu ưu đãi
Gọi:
rp : chi phí vốn CP ưu đãi
Pp : mệnh giá cổ phần ưu đãi
Dp : cổ tức cổ phần ưu đãi
P
’
p: doanh thu thuần từ việc phát hành cổ phần ưu đãi
P
’
p = Pp(1 - %chi phí phát hành CP ưu đãi)
P
’
p = Pp - chi phí phát hành CP ưu đãi.
15
Công thức tính chi phí vốn CP ưu đãi hiện hữu:
Dp
rp =
Pp
Nếu phát hành cổ phần ưu đãi mới:
Dp
rp =
P
’
p
16
Ví dụ: Giả sử cổ tức cổ phần ưu đãi của công ty Minh Thành là
4.000đ/CP/năm. Giá cổ phần ưu đãi là 50.000đ/CP. Tính chi phí vốn
CP ưu đãi?

Giải
17
Ví dụ: Công ty Minh Thành phát hành cổ phần ưu đãi mới với cổ tức dự
kiến là 8,0%/năm trên mệnh giá phát hành là 50.000 và chi phí phát
hành CP ưu đãi mới là 2,5%. Tính chi phí sử dụng vốn CP ưu đãi?
Giải
Chi phí vốn CP ưu đãi:
Dp 0,08 x 50.000 4.000
rp = = =
P
’
p 50.000x(1 – 0,025) 48.750
= 0,082 = 8,2%
18
3. Chi phí vốn cổ phần thường
Chi phí sử dụng vốn cổ phần thường là suất sinh lợi yêu cầu phải trả cho các cổ
đông cổ phần thường
Có 2 dạng tài trợ dưới dạng CP thường:
-
Thu nhập giữ lại
-
Phát hành mới cổ phần thường
Có 2 cách xác định chi phí vốn CP thường:
-
Sử dụng mô hình định giá tăng trưởng đều
-
Dựa vào mô hình định giá tài sản vốn.
19
a/ Sử dụng mô hình định giá tăng trưởng đều
Gọi: P0 : thị giá cổ phần thường

D1: cổ tức dự kiến vào cuối năm thứ 1
D1 = D0(1 + g)
re : chi phí vốn CP thường
g : tỷ lệ tăng trưởng đều hàng năm trong cổ tức
D1
re = + g
P0
20
Ví dụ: Cổ phiếu thường của công ty XYZ được bán với giá 23.700đ/CP,
cổ tức thanh toán cho năm hiện tại là 750đ/CP, mức tăng trưởng
bình quân của công ty là 8%. Tính chi phí sử dụng vốn cổ phần
thường của công ty?
Giải
Ta có:
21
b/ Sử dụng mô hình định giá tài sản vốn
Mô hình CAPM được thể hiện:
re = rf + [β x (rm – rf)]
rf: suất sinh lợi phi rủi ro (bằng lãi suất trái phiếu kho bạc)
rm: suất sinh lợi kỳ vọng của thị trường chứng khoán
β: hệ số rủi ro của chứng khoán đó trên thị trường CK.
22
Ví dụ: Công ty ABC muốn xác định chi phí sử dụng vốn cổ phần
thường bằng cách sử dụng mô hình định giá tài sản vốn. Với những
thông tin được cung cấp rằng lãi suất phi rủi ro là 7%, hệ số β của
công ty là 1,5 và tỷ suất sinh lợi thị trường là 11%.
Giải
Ta có
23
c/ Chi phí sử dụng vốn từ thu nhập giữ lại - rre

Các cổ đông nắm giữ cổ phần thường chấp nhận việc giữ lại lợi nhuận
của doanh nghiệp chỉ khi họ mong đợi việc này sẽ tạo ra thu nhập ít
nhất cũng ngang bằng với tỷ suất sinh lợi cần thiết trên khoản vốn
tái đầu tư này
Ta có:
Chi phí sử dụng vốn lợi nhuận giữ lại = re.
24
d/ Chi phí sử dụng vốn từ phát hành mới cổ phần thường - rne
Sử dụng mô hình định giá tăng trưởng đều:
D1
rne = + g
P
’
0
P0: doanh thu phát hành thuần
Vì: P
’
0 < P0
Nên: rne > re
25
Ví dụ: Công ty Sao Mai có những thông tin sau: cổ tức mong đợi chia
cho năm sau là 40$, giá thị trường hiện tại của cổ phần là 500$, tỷ lệ
tăng trưởng mong đợi cổ tức là 5%. Nếu phát hành cổ phần mới thì
giá thị trường của cổ phần là 470$ và chi phí phải trả cho hoạt động
phát hành và bán cổ phần mới là 25$/CP.
Tính chi phí sử dụng vốn cổ phần thường hiện hữu và chi phí sử dụng
vốn cổ phần thường phát hành mới của công ty.