PH ƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu mô tả

PH ƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU M Ô T Ả
(Descriptive research)
Biên soạn: TS. Trần Thị Út
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU MÔ TẢ
•
PPNCMT là PP nghiên cứu khoa học bao gồm quan sát và mô tả
động thái của vấn đề một cách trung thực và không bị ảnh
hưởng bởi bất cứ điều gì
•
Là PP thường dùng nhất. Lý do căn bản sử dụng NCMT nhằm
xác định nguyên nhân sự kiện xãy ra VD: tìm ra nhóm tuổi đặc
biệt nào đó thích uống cocacola nhất hoặc thị phần của các
công ty khác nhau ra sao do khác biệt về địa lý …
•
Tuy vậy, nghiên cứu sẽ có kết quả hữu dụng khi người nghiên
cứu tuân theo các yêu cầu nghiên túc, chặt chẽ nhằm đạt được
các con số hay kết quả đó ,
2
Bản chất nghiên cứu mô tả:
•
PPNCMT được thiết kế nhằm giúp nhà nghiên cứu thu thập
thông tin trong điều kiện hiên tại
•
Mục đích căn bản để vận dụng PPNCMT là nhằm mô tả bản
chất của hiện tượng nghiên cứu tình trạng như nó đang là
vào lúc nghiên cứu
•
PPNCMT được dùng rất phổ biến vì:
- Có thể mở rộng và hoàn thiện hơn các nghiên cứu khác
- Đóng góp vào khoa học trong việc cung cấp thông tin cần
thiết cho các tình trạng mới xãy ra

•
Thông tin thu thập được gíup điều chỉnh hay mô tả được
vấn đề xãy ra thường nhật trong cuộc sống
•
Được sử dụng trong nhiều nghiên cứu tìm ra nguyên nhân
để giải quyết nhiều vần đề khác nhau
3
Các loại nghiên cứu mô tả
i)Trường hợp điễn hình (nghiên cứu trường hợp) (case
study)
ii) Phương pháp điều tra, khảo sát (Survey)
iii) Nghiên cứu phát triển (Develoment study)
iv) Phân tích tài liệu (Documentary Analysis)
v) Phân tích xu hướng (Trend Analysis)
vi) Nghiên cứu tương quan (Conrrelational Studies)
•

4
i)Trường hợp điễn hình (nghiên cứu trường hợp) (case study)
•
PP vận dụng khi nghiên cứu chi tiết về một người hay một đơn vị nào
đó trong một khoảng thời gian cụ thể -
•
Nghiên cứu trường hợp điễn hình có nhiều lợi điểm: -
- Nghiên cứu sâu (tình trạng hiện tại, quá khứ, kinh nghiệm, nền tảng
học vấn hay kinh tế …Thông tin thu thập được có thể giải thích tại sao
con người hay tổ chức có các động thái như đã nghiên cứu
- Cơ hội phát hiện được cái nhìn thấu đáo bên trong sự vật, có hiểu biết
sâu sắc về hiện tượng
- Minh họa hiện tượng

•
Tuy vậy, NC trường hợp điển hình lại không thể nhân rộng kết quả
5
2) PP Khảo sát, điều tra, phỏng vấn (survey)
•
Khi ta dự định thu thập thông tin đại diện cho vấn đề
nghiên cứu gồm nhiều đơn vị liên quan ta vận dụng
phương pháp phỏng vấn. Cách này liên quan đến các
biến số hơn là các cá nhân
•
PP phỏng vấn được dùng đo lường hiện tượng hiện
hữu và mục đích chính là dùng thông tin có được để
giải quyết vấn đề hơn là thử nghiệm giả thuyết
•
Phỏng vấn có hai phạm vi: Toàn diện và chọn mẫu –
Các phương pháp chọn mẫu sẽ nghiên cứu sau.
6
3 Nghiên cứu phát triển
•
NCPT mô tả tình hình phát triển của hiện tượng,
tổng thể nghiên cứu
•
Có hai kỹ thuật hỗ trợ nhằm nghiên cứu PT:
1. PP theo chiều dọc:

Vận dụng dãy số thời gian của một yếu tố
- Thu thập thông tin qua nhiều thời kỳ
2. PP chéo nhiều yếu tố (Cross-sectional method)
Nhiều thông tin có mối liên hệ chéo nhau:
Sản lượng hàng hóa từng loại bán ra gia tăng do:-

Chất lượng, mẫu mả, cải thiện hoặc giá cả giàm…
7
4 Phân tích tài liệu (Documentary Analysis)
•
Sử dụng khi nhằm thu thập thông tin bằng cách
xem xét lại các báo cáo và các tài liệu
•
TD: Phân tích thị trường chứng khoán VN từ khi
mới hình thành đến 2010
5) Phân tích xu hướng (Trend analysis)
Vận dụng khi nghiên cứu xu hướng phát triển của
hiện tượng, sự kiện
6) Nghiên cứu tương quan
Vận dụng khi nghiên cứu mối tương quan của nhiều
yếu tố khác nhau trong tổng thể -
8
Lợi - bất lợi – sự thận trọng khi sử dụng PPNCMT
Lợi:
•
PPNCMT thích hợp cho nhiều lãnh vực ngay cả kết quả
từ nghiên cứu thực nghiệm cũng cần dùng PP này để
kiểm lại và chứng tỏ kết quả trên là đáng tin cậy. Vì
cho dù ta đã thiết kế cẫn thận , và nổ lực kiểm soát
nhưng ta không thể quan sát tất cả tính chất hay sự
tương tác của các yếu tố trong điểu kiện hiện thực.
•
Tính logic của NCMT nhằm phổ biến thông tin hay tạo
nên mối quan hệ tốt công cộng
•
Kết quả nghiên cứu cung cấp các chuẩn mực của vấn đề

nghiên cứu
9
Bất lợi
•
Lỗi do chính PP và lỗi do cách sữ dụng dở
•
Vận dụng PPNCMT vì là PP đơn giản nhất- ta chọn PP này
và cho rằng sẽ không có quá nhiều vấn đề phức tạp, hoặc
không dùng nhiều kỹ thuật phân tích thống kê-
- Khi việc phân tích cần PTTK thì ta cố tránh, như vậy nghiên
cứu của ta không có chất lượng như là một nghiên cứu đúng
nghĩa mà chỉ là một báo cáo thông tin được thu thập .
•
Bị thiên lệch hoặc định kiến như những gì đã xãy ra trước
dẫn đến kết luận chung chung thích hợp cho mọi trường
hợp, với cách như vậy, NC của bạn chỉ được đánh giá tầm
thường, không có giá trị khoa học
10
Bất lơị (tt)
•
Giới hạn của nguồn thông tin . Thiếu các tính chất của các
biến số nên không thể phân tích hoàn toàn sự khác biệt
hoặc tầm quan trọng của các biến số một cách cẫn trọng,
kết quả tìm được không nêu được thực chất của nguyên
nhân, mối liên hệ nhân quả của vấn đề nghiên cứu (TDụng
và Thu nhập lúa)
•
Cẩn trọng trong việc chọn người tham gia nghiên cứu ,
nếu chỉ chọn người tham gia vì ta để ý đến người này, vì
cảm tình hoặc vì sự hứng thú tham gia của họ. Có khi

người xung phong tham gia chỉ vì thích thể hiện mà không
thực sự muốn tham gia nghiên cứu- Trong điều kiện như
vậy ảnh hưởng đến tính chính xác vững chắc của thông tin
11
Một số vấn đề cần cẫn trọng
•
i) Ghi nhận những nét độc đáo, cá biệt của đối tượng NC Khi mô tả
bất cứ cá nhân, nhóm của tổng thể nghiên cứu cần bao gồm không
những chỉ các đặc tính thường thấy mà còn cả những nét độc đáo,
cá biệt, nếu không, kết quả nghiên cứu không trung thực và chỉ đơn
giản là kết quả mô tả những điều thông thường . Sự giải thích thông
tin chỉ là những đoạn văn có thể dùng cho mọi người, mọi trường
hợp.
•
Ii) Gợi hướng nghiên cứu tiếp . Là nhà nghiên cứu, một trong
những hoạt động của nghiên cứu viên là có kế hoạch, gợi ý các
kết quả nghiên cứu tìm thấy có thể dùng như là phương tiện
hoặc đẩu đề mở ra cho nghiên cứu tiếp sâu,rộng hơn
•
Iii) Mức độ tin cậy thống kê PPNCMT yêu cầu các tuân thủ các
thủ tục thống kê ơ mức độ tin cậy nếu không NC của bạn không
khoa học, không đáng tin cậy
12
Thảo luận nhóm
1. Phân biệt PP nghiên cứu lich sữ và phương
pháp nghiên cứu mô tả-
2. Mội phương pháp cho 1 thí dụ- nêu :
•.
Chủ đề nghiên cúu
•.

Lý do nghiên cứu
•.
Mục tiêu nghiên cứu
•.
Câu hỏi nghiên cứu
•.
Khung nghiên cứu lý thuyết
(Theoretical Framework)
13