CHƯƠNG 4
THƯƠNG LƯỢNG TẬP
THỂ VÀ THỎA ƯỚC LAO
ĐỘNG TẬP THỂ
Mục tiêu chương
Giúp người học có kiến thức, hiểu biết các chủ đề liên
quan đến:
Thương lượng tập thể
Thỏa ước lao động tập thể
4.1 Thương lượng tập thể
4.1.1 Khái niệm
4.1.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến thương lượng tập thể
4.1.3 Các dạng và nội dung của thương lượng tập thể
4.1.4 Nguyên tắc thương lượng tập thể
4.1.5 Đại diện và quy trình thương lượng tập thể
4.2 Thỏa ước lao động tập thể
4.2.1 Khái niệm, nội dung và đại diện ký thỏa ước lao động
tập thể
4.2.2 Ký kết thỏa ước lao động tập thể
4.2.3 Thực hiện thỏa ước lao động tập thể
Thương lượng tập thể
Khái niệm
Các yếu tố ảnh hưởng đến thương lượng tập thể
Các dạng và nội dung của thương lượng tập thể
Nguyên tắc thương lượng tập thể
Đại diện và quy trình thương lượng tập thể
Khái niệm
Theo ILO, thương lượng là quá trình trong đó hai
hoặc nhiều bên có lợi ích xung đột ngồi lại cùng nhau
để thảo luận tìm kiếm thoả thuận chung
Đàm phán là việc các bên dùng các cách thức khác
nhau để đi đến thiết lập các thoả thuận chung
Thương lượng giữa các bên
Giữa cá nhân người LĐ và người SDLĐ
Giữa cơng đồn và người SDLĐ
Giữa nhiều người LĐ với một người sử dụng
Giữa nhiều cơng đồn với nhiều người sử dụng lao
động
Các cấp độ
Cấp doanh nghiệp
Cấp ngành
Cấp quốc gia
Khái niệm thương lượng tập thể
•
Là một bộ phận của thương lượng nói chung
•
Giữa người SDLĐ, 1 nhóm người SDLĐ, 1 hay nhiều
tổ chức đại diện cho người SDLĐ
&
•
Một hay nhiều tổ chức của người lao động
Khái niệm thương lượng tập thể
Mục đích
◦ Quy định những điều kiện lao động và sử dụng lao
động, giải quyết những mối quan hệ giữa hai bên.
Khái niệm thương lượng tập thể
Bộ Luật Lao động 2012: là tập thể lao động thảo
luận, đàm phán với người SDLĐ, nhằm:
◦ Xây dựng QHLĐ hài hoà, ổn định và tiến bộ, xác lập
các ĐKLĐ mới làm căn cứ để tiến hành ký kết thoả
ước LĐTT, giải quyết những vướng mắc, khó khăn
trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của mỗi bên
trong QHLĐ.
Kết luận: Thương lượng tập thể giúp
•
Nâng cao vị trí NLĐ, khắc phục tình trạng lạm quyền
của người SDLĐ
•
Giảm những địi hỏi thái q của NLĐ khi khan hiếm
nhân lực
•
Xây dựng và bổ sung nội quy lao động – cơ sở ký
HĐLĐ phù hợp với hồn cảnh doanh nghiệp
•
Phịng ngừa tranh chấp lao động
Cần lưu ý:
• Chuẩn bị cho thương lượng & cuộc gặp chính thức
đầu tiên
• Ghi chép trong đàm phàn
• Tìm hiểu đối tác trong đàm phán
• Nắm bắt người có ảnh hưởng lớn đến thỏa thuận
từng bên
Các yếu tố ảnh hưởng đến Thương lượng tập thể
•
Pháp luật quốc gia
•
Các chính sách cơng và đặc điểm của ngành
•
Sự cạnh tranh trên thị trường
•
Đặc điểm nhân khẩu học của lực lượng lao động
•
Thay đổi về nhu cầu tiêu dùng
•
Lợi ích của người sử dụng lao động
•
Lợi ích của cơng đồn
•
Khả năng thương lượng của các bên
Các dạng và nội dung của Thương lượng tập thể
Tập thể lao động/cơng đồn với 1 người sử dụng lao
động:
◦ Điều kiện lao động, sử dụng lao động, giải quyết
tranh chấp lao động trong nội bộ một doanh nghiệp
01 nhóm đại diện người LĐ với 1 nhóm người
SDLĐ/đại diện: cấp ngành, quốc gia
◦ Điều kiện lao động, sử dụng LĐ trong ngành
◦ Các thỏa ước tập thể ở phạm vi ngành là cơ sở cho
Thoả ước tập thể trong doanh nghiệp
Hình thức Thương lượng tập thể
Thương lượng chủ chốt
◦ Chọn ra vấn đề chính để thương lượng
Thương lương theo hình mẫu
◦ Lấy kết quả đã đạt được từ doanh nghiệp khác để
tham khảo
Thời điểm
Thường là thời điểm thiết lập:
◦ Quan hệ lao động cá nhân
◦ Quan hệ lao động tập thể
◦ Trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động
◦ Phát sinh vấn đề mới chưa thỏa thuận
◦ Hết hạn thỏa ước lao động tập thể
Nội dung Thương lượng tập thể
Điều kiện và sử dụng lao động: lương, thưởng, trợ
cấp, nâng lương, …
Các vấn đề về quá trình và cơ chế cần tuân thủ như
phát hiện và giải quyết bất bình, tranh chấp lao động,
các nội dung khác mà 2 bên quan tâm để duy trì QHLĐ
lành mạnh
Nguyên tắc Thương lượng tập thể
• Gia hạn thời gian nếu chưa đạt thỏa thuận chung
• Mức đề xuất ban đầu của hai bên? Vùng rộng?
• Thủ tục và lịch trình đàm phán cần thống nhất trong
lần đầu tiên
• Ngăn cấm tiến hành đình cơng trong 1 khoảng thời
gian xác định
• Chấm dứt khi đạt thỏa thuận
• Hai bên tơn trọng và tin tưởng nhau
Đại diện và quy trình Thương lượng tập thể
Đại diện:
◦ Tổ chức đại diện TTLĐ tại cơ sở & người SDLĐ/đại
diện
◦ Đại diện Ban chấp hành cơng đồn ngành & đại diện
của tổ chức đại diện người SDLĐ ngành
◦ Số lượng người tham dự của mỗi bên do 2 bên thỏa
thuận
Quy trình
Chuẩn bị thương lượng
◦ Thu thập thơng tin
◦ Xác lập mục tiêu đạt được mỗi bên
◦ Xác định hậu quả nếu TLTT không thành công
◦ Đánh giá đối tác thương lượng
◦ Lựa chọn chiến lược TLTT hợp lý
◦ Lựa chọn người tham gia