Tài liệu Bài giảng Qủan trị ngân hàng. Chương 2 doc

23/09/2008
1
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 1
Chương 2
Chương 2Chương 2
Chương 2
QUẢN TRỊ VỐN TỰ CÓ VÀ SỰ
QUẢN TRỊ VỐN TỰ CÓ VÀ SỰQUẢN TRỊ VỐN TỰ CÓ VÀ SỰ
QUẢN TRỊ VỐN TỰ CÓ VÀ SỰ AN
AN AN
AN
TOÀN CỦA NGÂN HÀNG
TOÀN CỦA NGÂN HÀNGTOÀN CỦA NGÂN HÀNG
TOÀN CỦA NGÂN HÀNG
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 2
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ VỐN TỰ CÓ
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ VỐN TỰ CÓI. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ VỐN TỰ CÓ
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ VỐN TỰ CÓ
1. Khái niệm
-
Góc độ kinh tế: là vốn riêng của ngân hàng do các chủ sở hữu đóng góp và
nó còn được tạo ra và bổ sung liên tục trong qúa trình kinh doanh dưới dạng lợi nhuận
giữ lại và các quỹ của NH.
-
Góc độ quản lý:
Vốn tự có cơ bản (
Vốn cấp 1): Vốn điều lệ thực có(vốn đã được cấp, vốn
đã góp),Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, Quỹ dự phòng tài chính, Quỹ
đầu tư phát triển nghiệp vụ, Lợi nhuận khơng chia.
Vốn tự có bổ sung
(Vốn cấp 2): Phần giá trị tăng thêm khi định giá lại

tài sản cố định và các loại chứng khốn đầu tư, Trái phiếu chuyển
đổi hoặc cổ phiếu ưu đãi do tổ chức tín dụng phát hành, giấy nợ thứ
cấp có thời hạn dài.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 3
2
22
2.
..
. Đặc
ĐặcĐặc
Đặc điểm
điểmđiểm
điểm của
củacủa
của vốn
vốnvốn
vốn tự
tựtự
tự có
cócó
có
-
Ổn
ỔnỔn
Ổn đònh
đònhđònh
đònh và
vàvà
và luôn
luônluôn

luôn tăng
tăngtăng
tăng trưởng
trưởngtrưởng
trưởng
-
Tỷ
TỷTỷ
Tỷ trọng
trọngtrọng
trọng thấp
thấpthấp
thấp nhưng
nhưngnhưng
nhưng quan
quanquan
quan trọng
trọngtrọng
trọng.
..
.
-
Quyết
QuyếtQuyết
Quyết đònh
đònhđònh
đònh quy
quyquy
quy mô
mômô

mô hoạt
hoạthoạt
hoạt động
độngđộng
động của
củacủa
của NH
NHNH
NH.
..
.
3
33
3.
..
. Chức
ChứcChức
Chức năng
năngnăng
năng của
củacủa
của vốn
vốnvốn
vốn tự
tựtự
tự có
cócó
có
3
33

3.
..
.1
11
1.
..
. Chức
ChứcChức
Chức năng
năngnăng
năng bảo
bảobảo
bảo vệ
vệvệ
vệ
3
33
3.
..
.2
22
2.
..
. Chức
ChứcChức
Chức năng
năngnăng
năng hoạt
hoạthoạt
hoạt động

độngđộng
động
3
33
3.
..
.3
33
3.
..
. Chức
ChứcChức
Chức năng
năngnăng
năng điều
điềiều
điều chỉnh
chỉnhchỉnh
chỉnh
4
44
4.
..
. Quản
QuảnQuản
Quản trò
tròtrò
trò vốn
vốnvốn
vốn tự

tựtự
tự có
cócó
có
Quản
QuảnQuản
Quản trò
tròtrò
trò vốn
vốnvốn
vốn tự
tựtự
tự có
cócó
có của
củacủa
của ngân
ngânngân
ngân hàng
hànghàng
hàng là
làlà
là việc
việcviệc
việc nghiên
nghiênnghiên
nghiên cứu
cứucứu
cứu sự
sựsự

sự hình
hìnhhình
hình thành
thànhthành
thành vốn
vốnvốn
vốn tự
tựtự
tự
có
cócó
có của
củacủa
của ngân
ngânngân
ngân hàng
hànghàng
hàng một
mộtmột
một cách
cáchcách
cách hợp
hợphợp
hợp lý
lýlý
lý đồng
đồngđồng
đồng thời
thờithời
thời quan

quanquan
quan tâm
tâmtâm
tâm đến
đếnđến
đến các
cáccác
các thành
thànhthành
thành
phần
phầnphần
phần của
củacủa
của vốn
vốnvốn
vốn tự
tựtự
tự có
cócó
có đảm
đảmđảm
đảm bảo
bảobảo
bảo cho
chocho
cho các
cáccác
các hoạt
hoạthoạt

hoạt động
độngđộng
động kinh
kinhkinh
kinh doanh
doanhdoanh
doanh của
củacủa
của ngân
ngânngân
ngân hàng
hànghàng
hàng an
anan
an
toàn
toàntoàn
toàn và
vàvà
và có
cócó
có lãi
lãilãi
lãi.
..
.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 4
II. THÀNH PHẦN CỦA VỐN TỰ CÓ
II. THÀNH PHẦN CỦA VỐN TỰ CÓII. THÀNH PHẦN CỦA VỐN TỰ CÓ
II. THÀNH PHẦN CỦA VỐN TỰ CÓ

• 1. Việt Nam
1. Việt Nam1. Việt Nam
1. Việt Nam theo quyết đònh số 457/2005/QĐ-NHNN
ngày 19/4/2005 và quyết đònh 03/2007/ QĐ-NHNN ngày
19/01/2007, vốn tự có của ngân hàng bao gồm:
• 1.1. V
1.1. V1.1. V
1.1. Vốn c
n cn c
n cấp 1 (V
p 1 (Vp 1 (V
p 1 (Vốn t
n tn t
n tự c
cc
có
óó
ó c
cc
cơ b
bb
bản):
n): n):
n):
• 1.1.1. V
1.1.1. V1.1.1. V
1.1.1. Vốn
n n
n đ
đđ

đi
ii
iều l
u lu l
u lệ (v
(v(v
(vốn
n n
n đã
đãđã
đã đ
đđ
được c
c cc c
c cấp, v
p, vp, v
p, vốn
n n
n đã
đãđã
đã g
gg
gó
óó
óp):
p):p):
p): Là
nguồn vốn ban đầu ngân hàng có được khi mới hoạt động
và được ghi vào bảng điều lệ hoạt động của ngân hàng.
Theo qui đònh của luật pháp, một tổ chức tín dụng để được

phép hoạt động thì vốn điều lệ thực tế ≥ vốn điều lệ tối
thiểu (vốn pháp đònh).
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 5
DAH MỤC Mức vốn pháp định của tổ chức tín dụng
(Ban hành kèm theo Nghò đònh số 141/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 11 năm 2006 của Chính phủ)
STT
STTSTT
STT Loại hình tổ chức tín dụng
Loại hình tổ chức tín dụngLoại hình tổ chức tín dụng
Loại hình tổ chức tín dụng
Mức vốn pháp đònh áp dụng cho đến năm
Mức vốn pháp đònh áp dụng cho đến nămMức vốn pháp đònh áp dụng cho đến năm
Mức vốn pháp đònh áp dụng cho đến năm
2008
20082008
2008 2010
20102010
2010
I
II
I Ngân hàng
Ngân hàngNgân hàng
Ngân hàng
1 Ngân hàng thương mại
a Ngân hàng thương mại Nhà nước 3.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng
b Ngân hàng thương mại cổ phần 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng
c Ngân hàng liên doanh 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng
d Ngân hàng 100% vốn nước ngoài 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng
đ Chi nhánh Ngân hàng nước ngoài 15 triệu USD 15 triệu USD
2 Ngân hàng chính sách 5.000 tỷ đồng 5.000 tỷ đồng

3 Ngân hàng đầu tư 3.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng
4 Ngân hàng phát triển 5.000 tỷ đồng 5.000 tỷ đồng
5 Ngân hàng hợp tác 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng
6 Quỹ tín dụng nhân dân
a Quỹ tín dụng nhân dân TW 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng
b Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở 0,1 tỷ đồng 0,1 tỷ đồng
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 6
•
Đối với ngân hàng thương mại quốc doanh
, vốn điều lệ do
ngân sách nhà nước cấp phát;
•
Đối với ngân hàng thương mại liên doanh
, vốn điều lệ do
các bên liên doanh tham gia đóng góp;
•
Đối với chi nhánh ngân hàng thương mại nước ngoài
, vốn
điều lệ do ngân hàng mẹ ở nước ngoài bỏ ra để thành lập.
•
Đối với ngân hàng thương mại cổ phần
, vốn điều lệ do các
cổ đông đóng góp; bao gồm:
• – Vốn cổ phần thường: Được đo bằng mệnh giá của tổng
số cổ phiếu thường hiện hành và được tạo lập khi ngân
hàng phát hành các cổ phiếu thường (người mua thường là
các cổ đông sáng lập ngân hàng). Cổ tức của cổ phiếu này
cao hay thấp phụ thuộc vào kết quả hoạt động của ngân
hàng.
23/09/2008

2
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 7
• – Vốn cổ phần ưu đãi: Được đo bằng mệnh giá của tổng
số cổ phiếu ưu đãi hiện hành, được hình thành khi ngân
hàng bán ra các cổ phiếu ưu đãi. Cổ tức của loại cổ phiếu
này thường không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của
ngân hàng mà được ấn đònh bằng một tỉ lệ cố đònh tính
trên mệnh giá của cổ phiếu. Cổ phiếu ưu đãi có thể là
vónh viễn hoặc chỉ tồn tại trong một thời gian nhất đònh.
• Vốn điều lệ được sử dụng như sau:
Vốn điều lệ được sử dụng như sau:Vốn điều lệ được sử dụng như sau:
Vốn điều lệ được sử dụng như sau:
• Xây dựng trụ sở ngân hàng, chi nhánh...
• Mua sắm các trang thiết bò phục vụ hoạt động kinh doanh.
• Hùn vốn, mua cổ phần, cho vay trung-dài hạn, đầu tư
chứng khoán để kiếm lời.
• Thành lập các công ty trực thuộc (Bảo hiểm, cho thuê tài
chính, công ty chứng khoán…)
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 8
• 1.1.2. Qu
1.1.2. Qu1.1.2. Qu
1.1.2. Quỹ d
dd
dự tr
trtr
trữ v
vv
và
àà
à d

dd
dự ph
phph
phò
òò
òng:
ng:ng:
ng:
• Các q này có chức năng:
• - Củng cố và gia tăng năng lực bảo vệ của vốn tự có của
ngân hàng.
• - Bù đắp những thất thoát trong hoạt động tín dụng.
• - Chống đỡ thiệt hại khi rủi ro phát sinh.
• 1.1.2.1. Q dự trữ bổ sung vốn điều lệ
1.1.2.1. Q dự trữ bổ sung vốn điều lệ1.1.2.1. Q dự trữ bổ sung vốn điều lệ
1.1.2.1. Q dự trữ bổ sung vốn điều lệ
• Q này được hình thành nhằm mục đích bổ sung vốn điều
lệ của ngân hàng khi cần thiết để đáp ứng yêu cầu mở
rộng qui mô hoạt động của ngân hàng. Hiện nay ở Việt
Nam các ngân hàng được trích theo tỉ lệ 5% tính trên lãi
ròng hàng năm, mức tối đa của q này không được vượt
quá mức vốn điều lệ thực có của ngân hàng.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 9
1.1.2.2. Các q dự phòng
1.1.2.2. Các q dự phòng1.1.2.2. Các q dự phòng
1.1.2.2. Các q dự phòng
• a)
a) a)
a) Q dự phòng tài chính:
Q dự phòng tài chính:Q dự phòng tài chính:

Q dự phòng tài chính: tỉ lệ trích bằng 10% lãi ròng
hàng năm của ngân hàng, số dư của q không được
phép vượt quá 25% vốn điều lệ của ngân hàng. Q này
được dùng để bù đắp phần còn lại của những tổn thất,
thiệt hại về tài sản xảy ra trong quá trình kinh doanh sau
khi đã được bù đắp bằng tiền bồi thường của các tổ
chức, cá nhân gây ra tổn thất, của tổ chức bảo hiểm và
sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trích lập trong chi phí.
• b)
b) b)
b) Dự phòng để xử lý rủi ro:
Dự phòng để xử lý rủi ro:Dự phòng để xử lý rủi ro:
Dự phòng để xử lý rủi ro: (khắc phục được những hạn
chế của q dự trữ đặc biệt) được hình thành bằng cách
trích lập dự phòng trên từng nhóm tài sản có của ngân
hàng, bao gồm nhóm hoạt động cấp tín dụng, các dòch
vụ thanh toán đối với khách hàng, và được tính vào chi
phí kinh doanh của ngân hàng.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 10
Dự phòng rủi ro: Dự phòng cụ thể và Dự phòng chung.
QĐ 493/2005 và QĐ 18/2007/ NHNN
• b
bb
b
1
11
1
)
))
) Dự phòng cụ thể:

Dự phòng cụ thể: Dự phòng cụ thể:
Dự phòng cụ thể: là khoản tiền được trích lập trên cơ sở phân
loại cụ thể các khoản nợ để dự phòng cho những tổn thất có thể
xảy ra. Tổ chức tín dụng thực hiện phân loại nợ như sau:
• -
--
- Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn)
Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn)Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn)
Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn): Các khoản nợ được tổ chức tín dụng
đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi đúng hạn.
Bao gồm:
- C¸c kho¶n nỵ trong h¹n vµ tỉ chøc tÝn dơng ®¸nh gi¸ lµ cã kh¶ n¨ng
thu håi ®Çy ®đ c¶ gèc vµ l·i ®óng h¹n;
- C¸c kho¶n nỵ qu¸ h¹n d−íi 10 ngµy vµ tỉ chøc tÝn dơng ®¸nh gi¸ lµ cã
kh¶ n¨ng thu håi ®Çy ®đ gèc vµ l·i bÞ qu¸ h¹n vµ thu håi ®Çy ®đ gèc
vµ l·i ®óng thêi h¹n cßn l¹i;
• Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 1 là 0%:
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 11
• Nhóm 2 (Nợ cần chú ý)
Nhóm 2 (Nợ cần chú ý)Nhóm 2 (Nợ cần chú ý)
Nhóm 2 (Nợ cần chú ý):
• Các khoản nợ được tổ chức tín dụng đánh giá là có khả năng thu hồi
đầy đủ cả nợ gốc và lãi nhưng có dấu hiệu khách hàng suy giảm
khả năng trả nợ. Bao gồm:
- C¸c kho¶n nỵ qu¸ h¹n tõ 10 ngµy ®Õn 90 ngµy; (
Nợ quá hạn
là khoản
nợ mà một phần hoặc toàn bộ nợ gốc và/hoặc lãi đã quá hạn).
- C¸c kho¶n nỵ ®iỊu chØnh kú h¹n tr¶ nỵ lÇn ®Çu
(

Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ
là khoản nợ mà tổ chức tín dụng chấp
thuận điều chỉnh kỳ hạn trả nợ hoặc gia hạn nợ cho khách hàng do
tổ chức tín dụng đánh giá khách hàng suy giảm khả năng trả nợ gốc
hoặc lãi đúng thời hạn ghi trong hợp đồng tín dụng nhưng tổ chức tín
dụng có đủ cơ sở để đánh giá khách hàng có khả năng trả đầy đủ
nợ gốc và lãi theo thời hạn trả nợ đã cơ cấu lại).
• Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 2 là 5%:
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 2 là 5%:Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 2 là 5%:
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 2 là 5%:
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 12
• Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn):
Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn):Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn):
Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn): Các khoản nợ được tổ
chức tín dụng đánh giá là không có khả năng thu hồi nợ
gốc và lãi khi đến hạn. Các khoản nợ này được tổ chức
tín dụng đánh giá là có khả năng tổn thất một phần nợ
gốc và lãi. Bao gồm:
- C¸c kho¶n nỵ qu¸ h¹n tõ 91 ngµy ®Õn 180 ngµy;
- C¸c kho¶n nỵ c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nỵ lÇn ®Çu, trõ c¸c
kho¶n nỵ ®iỊu chØnh kú h¹n tr¶ nỵ lÇn ®Çu ph©n lo¹i vµo
nhãm 2;
-
C¸c kho¶n nỵ ®−ỵc miƠn hc gi¶m l·i do kh¸ch hµng
kh«ng ®đ kh¶ n¨ng tr¶ l·i ®Çy ®đ theo hỵp ®ång tÝn dơng;
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 3 là 20%
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 3 là 20%Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 3 là 20%
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 3 là 20%
23/09/2008
3

9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 13
• Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ)
Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ)Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ)
Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ): Các khoản nợ được tổ chức tín
dụng đánh giá là khả năng tổn thất cao.
- C¸c kho¶n nỵ qu¸ h¹n tõ 181 ngµy ®Õn 360 ngµy;
- C¸c kho¶n nỵ c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nỵ lÇn ®Çu qu¸ h¹n d−íi
90 ngµy theo thêi h¹n tr¶ nỵ ®−ỵc c¬ cÊu l¹i lÇn ®Çu;
- C¸c kho¶n nỵ c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nỵ lÇn thø hai;
• Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 4 là 50%
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 4 là 50%Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 4 là 50%
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 4 là 50%
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 14
• Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn)
Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn)Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn)
Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn): Các khoản nợ được tổ
chức tín dụng đánh giá là không còn khả năng thu hồi, mất
vốn. Bao gồm:
- C¸c kho¶n nỵ qu¸ h¹n trªn 360 ngµy;
- C¸c kho¶n nỵ c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nỵ lÇn ®Çu qu¸ h¹n tõ 90
ngµy trë lªn theo thêi h¹n tr¶ nỵ ®−ỵc c¬ cÊu l¹i lÇn ®Çu;
- C¸c kho¶n nỵ c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nỵ lÇn thø hai qu¸ h¹n
theo thêi h¹n tr¶ nỵ ®−ỵc c¬ cÊu l¹i lÇn thø hai;
- C¸c kho¶n nỵ c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nỵ lÇn thø ba trë lªn, kĨ
c¶ ch−a bÞ qu¸ h¹n hc ®· qu¸ h¹n;
- C¸c kho¶n nỵ khoanh, nỵ chê xư lý;
• Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 5 là 100%
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 5 là 100%Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 5 là 100%
Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể đối với nợ nhóm 5 là 100%
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 15

Số tiền dự phòng cụ thể phải trích được tính theo công thức
sau:
R = max {0, (A
R = max {0, (A R = max {0, (A
R = max {0, (A -
--
- C)} x r
C)} x rC)} x r
C)} x r
Trong đó:
Trong đó:Trong đó:
Trong đó:
R: số tiền dự phòng cụ thể phải trích
A: giá trò của khoản nợ
C: giá trò của tài sản bảo đảm
r: tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 16
• Giá trò của tài sản bảo đảm (C
CC
C) được xác đònh trên cơ sở tích số giữa
tỷ lệ áp dụng được quy đònh ở bảng dưới đây với:
• - Giá trò thò trường của vàng;
• - Mệnh giá của trái phiếu Chính phủ, tín phiếu Kho bạc, và các loại giấy
tờ có giá của các tổ chức tín dụng;
• - Giá trò thò trường của chứng khoán của doanh nghiệp và của tổ chức
tín dụng khác;
• - Giá trò của tài sản bảo đảm là động sản, bất động sản và các tài
sản bảo đảm khác ghi trên hợp đồng bảo đảm, hợp đồng cho thuê tài
chính.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 17

Loại tài sản bảo đảm
Loại tài sản bảo đảmLoại tài sản bảo đảm
Loại tài sản bảo đảm
Tỷ lệ tối đa
Tỷ lệ tối đa Tỷ lệ tối đa
Tỷ lệ tối đa
(%)
(%)(%)
(%)
Số
SốSố
Số dư
dưdư
dư trên
trêntrên
trên tài
tàitài
tài khoản
khoảnkhoản
khoản tiền
tiềntiền
tiền gửi,
gửi,gửi,
gửi, sổ
sổsổ
sổ tiết
tiếttiết
tiết kiệm
kiệmkiệm
kiệm bằng

bằngbằng
bằng Đồng
ĐồngĐồng
Đồng Việt
ViệtViệt
Việt
Nam
NamNam
Nam tại
tạitại
tại tổ
tổtổ
tổ chức
chứcchức
chức tín
tíntín
tín dụng
dụngdụng
dụng
100%
100%100%
100%
Tín
TínTín
Tín phiếu
phiếuphiếu
phiếu kho
khokho
kho bạc,
bạc,bạc,

bạc, vàng,
vàng,vàng,
vàng, số
sốsố
số dư
dưdư
dư trên
trêntrên
trên tài
tàitài
tài khoản
khoảnkhoản
khoản tiền
tiềntiền
tiền gửi,
gửi,gửi,
gửi, sổ
sổsổ
sổ
tiết
tiếttiết
tiết kiệm
kiệmkiệm
kiệm bằng
bằngbằng
bằng ngoại
ngoạingoại
ngoại tệ
tệtệ
tệ tại

tạitại
tại tổ
tổtổ
tổ chức
chứcchức
chức tín
tíntín
tín dụng
dụngdụng
dụng
95%
95%95%
95%
Trái
TráiTrái
Trái phiếu
phiếuphiếu
phiếu Chính
ChínhChính
Chính phủ
phủphủ
phủ:
::
:
-
--
- Có
CóCó
Có thời
thờithời

thời hạn
hạnhạn
hạn còn
còncòn
còn lại
lạilại
lại từ
từtừ
từ 1
11
1 năm
nămnăm
năm trở
trởtrở
trở xuống
xuốngxuống
xuống
-
--
- Có
CóCó
Có thời
thờithời
thời hạn
hạnhạn
hạn còn
còncòn
còn lại
lạilại
lại từ

từtừ
từ 1
11
1 năm
nămnăm
năm đến
đếnđến
đến 5
55
5 năm
nămnăm
năm
-
--
- Có
CóCó
Có thời
thờithời
thời hạn
hạnhạn
hạn còn
còncòn
còn lại
lạilại
lại trên
trêntrên
trên 5
55
5 năm
nămnăm

năm
95%
95%95%
95%
85%
85%85%
85%
80%
80%80%
80%
Thương
ThươngThương
Thương phiếu,
phiếu,phiếu,
phiếu, giấy
giấygiấy
giấy tờ
tờtờ
tờ có
cócó
có giá
giágiá
giá của
củacủa
của tổ
tổtổ
tổ chức
chứcchức
chức tín
tíntín

tín dụng
dụngdụng
dụng khác
kháckhác
khác 75%
75%75%
75%
Chứng
ChứngChứng
Chứng khoán
khoánkhoán
khoán của
củacủa
của các
cáccác
các tổ
tổtổ
tổ chức
chứcchức
chức tín
tíntín
tín dụng
dụngdụng
dụng khác
kháckhác
khác 70%
70%70%
70%
Chứng
ChứngChứng

Chứng khoán
khoánkhoán
khoán của
củacủa
của doanh
doanhdoanh
doanh nghiệp
nghiệpnghiệp
nghiệp 65%
65%65%
65%
Bất
BấtBất
Bất động
độngđộng
động sản
sảnsản
sản (gồm
(gồm(gồm
(gồm:
::
: nhà
nhànhà
nhà ở
ởở
ở của
củacủa
của dân
dândân
dân cư

cưcư
cư có
cócó
có giấy
giấygiấy
giấy tờ
tờtờ
tờ hợp
hợphợp
hợp pháp
pháppháp
pháp
và/hoặc
và/hoặcvà/hoặc
và/hoặc bất
bấtbất
bất động
độngđộng
động sản
sảnsản
sản gắn
gắngắn
gắn liền
liềnliền
liền với
vớivới
với quyền
quyềnquyền
quyền sử
sửsử

sử dụng
dụngdụng
dụng đất
đấtđất
đất hợp
hợphợp
hợp
pháp)
pháp)pháp)
pháp)
50%
50%50%
50%
Các
CácCác
Các loại
loạiloại
loại tài
tàitài
tài sản
sảnsản
sản bảo
bảobảo
bảo đảm
đảmđảm
đảm khác
kháckhác
khác 30%
30%30%
30%

9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 18
• b
bb
b
2
22
2
Dự phòng chung:
Dự phòng chung: Dự phòng chung:
Dự phòng chung: Là khoản tiền được trích lập để
dự phòng cho những tổn thất chưa xác đònh được
trong quá trình phân loại nợ và trích lập dự phòng
cụ thể và trong các trường hợp khó khăn về tài
chính của các tổ chức tín dụng khi chất lượng các
khoản nợ suy giảm.
• Tổ chức tín dụng thực hiện trích lập và duy trì dự
phòng chung bằng 0,75 % tổng giá trò của các khoản
nợ từ nhóm 1 đến nhóm 4.
23/09/2008
4
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 19
• ◘ Quy đònh về xử lý tổn thất về tài sản (theo 146
146146
146/2005/NĐ-
CP ngày 23 tháng 11 năm 2005):
• -
--
- Nếu do nguyên nhân chủ quan
Nếu do nguyên nhân chủ quanNếu do nguyên nhân chủ quan
Nếu do nguyên nhân chủ quan thì người gây ra tổn thất phải

bồi thường. Hội đồng quản trò hoặc Tổng giám đốc (hoặc
Giám đốc) tổ chức tín dụng quyết đònh mức bồi thường theo
quy đònh của pháp luật và chòu trách nhiệm về quyết đònh
của mình.
• -
--
- Nếu tài sản đã mua bảo hiểm
Nếu tài sản đã mua bảo hiểmNếu tài sản đã mua bảo hiểm
Nếu tài sản đã mua bảo hiểm thì xử lý theo hợp đồng bảo
hiểm.
• -
--
- Sử dụng khoản dự phòng
Sử dụng khoản dự phòngSử dụng khoản dự phòng
Sử dụng khoản dự phòng được trích lập trong chi phí để bù
đắp theo quy đònh của pháp luật.
• - Giá trò tổn thất sau khi đã bù đắp bằng tiền bồi thường của
cá nhân, tập thể, của tổ chức bảo hiểm và sử dụng dự phòng
được trích lập trong chi phí, nếu thiếu được bù đắp bằng quỹ
quỹ quỹ
quỹ
dự phòng tài chính
dự phòng tài chínhdự phòng tài chính
dự phòng tài chính của tổ chức tín dụng. Trường hợp quỹ dự
phòng tài chính không đủ bù đắp thì phần thiếu được hạch
toán vào chi phí khác trong kỳ.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 20
TCTD ph¶i chun kho¶n nỵ vµo nhãm cã rđi ro cao h¬n trong c¸c
TCTD ph¶i chun kho¶n nỵ vµo nhãm cã rđi ro cao h¬n trong c¸c TCTD ph¶i chun kho¶n nỵ vµo nhãm cã rđi ro cao h¬n trong c¸c
TCTD ph¶i chun kho¶n nỵ vµo nhãm cã rđi ro cao h¬n trong c¸c

tr−êng hỵp sau ®©y:
tr−êng hỵp sau ®©y:tr−êng hỵp sau ®©y:
tr−êng hỵp sau ®©y:
a) Toµn bé d− nỵ cđa mét kh¸ch hµng t¹i mét TCTD ph¶i ®−ỵc ph©n lo¹i
Toµn bé d− nỵ cđa mét kh¸ch hµng t¹i mét TCTD ph¶i ®−ỵc ph©n lo¹i Toµn bé d− nỵ cđa mét kh¸ch hµng t¹i mét TCTD ph¶i ®−ỵc ph©n lo¹i
Toµn bé d− nỵ cđa mét kh¸ch hµng t¹i mét TCTD ph¶i ®−ỵc ph©n lo¹i
vµo cïng mét nhãm nỵ
vµo cïng mét nhãm nỵvµo cïng mét nhãm nỵ
vµo cïng mét nhãm nỵ. §èi víi kh¸ch hµng cã tõ hai (02) kho¶n nỵ trë
lªn t¹i TCTD mµ cã bÊt cø mét kho¶n nỵ nµo bÞ ph©n lo¹i vµo nhãm cã
rđi ro cao h¬n c¸c kho¶n nỵ kh¸c, TCTD ph¶i ph©n lo¹i l¹i c¸c kho¶n nỵ
cßn l¹i cđa kh¸ch hµng vµo nhãm cã rđi ro cao nhÊt ®ã.
b) §èi víi kho¶n cho vay hỵp vèn, TCTD lµm ®Çu mèi ph¶i thùc hiƯn ph©n
lµm ®Çu mèi ph¶i thùc hiƯn ph©n lµm ®Çu mèi ph¶i thùc hiƯn ph©n
lµm ®Çu mèi ph¶i thùc hiƯn ph©n
lo¹i nỵ
lo¹i nỵlo¹i nỵ
lo¹i nỵ ®èi víi kho¶n cho vay hỵp vèn theo c¸c quy ®Þnh vµ ph¶i th«ng
b¸o kÕt qu¶ ph©n lo¹i nỵ cho c¸c TCTD tham gia cho vay hỵp vèn.
Tr−êng hỵp kh¸ch hµng vay hỵp vèn cã mét hc mét sè c¸c kho¶n nỵ
kh¸c t¹i TCTD tham gia cho vay hỵp vèn ®· ph©n lo¹i vµo nhãm nỵ
kh«ng cïng nhãm nỵ cđa kho¶n nỵ vay hỵp vèn do tỉ chøc tÝn dơng lµm
®Çu mèi ph©n lo¹i, TCTD tham cho vay hỵp vèn ph©n lo¹i l¹i toµn bé
d− nỵ (kĨ c¶ phÇn d− nỵ cho vay hỵp vèn) cđa kh¸ch hµng vay hỵp vèn
vµo nhãm nỵ do TCTD ®Çu mèi ph©n lo¹i hc do TCTD tham gia cho
vay hỵp vèn ph©n lo¹i t theo nhãm nỵ nµo cã rđi ro cao h¬n.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 21
c) TCTD ph¶i chđ ®éng ph©n lo¹i c¸c kho¶n nỵ ®−ỵc ph©n lo¹i
vµo c¸c nhãm theo quy ®Þnh t¹i Kho¶n 1 §iỊu nµy vµo nhãm
nỵ cã rđi ro cao h¬n theo ®¸nh gi¸ cđa TCTD khi x¶y ra mét

trong c¸c tr−êng hỵp sau ®©y:
- Cã nh÷ng diƠn biÕn bÊt lỵi t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn m«i tr−êng,
lÜnh vùc kinh doanh cđa kh¸ch hµng;
- C¸c kho¶n nỵ cđa kh¸ch hµng bÞ c¸c TCTD kh¸c ph©n lo¹i
vµo nhãm nỵ cã møc ®é rđi ro cao h¬n (nÕu cã th«ng tin);
- C¸c chØ tiªu tµi chÝnh cđa kh¸ch hµng (vỊ kh¶ n¨ng sinh lêi,
kh¶ n¨ng thanh to¸n, tû lƯ nỵ trªn vèn vµ dßng tiỊn) hc
kh¶ n¨ng tr¶ nỵ cđa kh¸ch hµng bÞ suy gi¶m liªn tơc hc cã
biÕn ®éng lín theo chiỊu h−íng suy gi¶m;
- Kh¸ch hµng kh«ng cung cÊp ®Çy ®đ, kÞp thêi vµ trung thùc
c¸c th«ng tin tµi chÝnh theo yªu cÇu cđa tỉ chøc tÝn dơng ®Ĩ
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr¶ nỵ cđa kh¸ch hµng.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 22
• 1.1.2.3. Qu
1.1.2.3. Qu1.1.2.3. Qu
1.1.2.3. Quỹ đ
đđ
đầu t
u tu t
u tư ph
phph
phá
áá
át tri
t trit tri
t triển nghi
n nghin nghi
n nghiệp v
p vp v
p vụ:

: :
: Dùng để đầu tư
mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh và đổi mới công
nghệ trang thiết bò, điều kiện làm việc của tổ chức tín
dụng. Mức trích quỹ này bằng 50% lãi ròng hàng năm
của ngân hàng.
• 1.1.2.4. Lợi nhuận không chia (Lợi nhuận giữ lại):
1.1.2.4. Lợi nhuận không chia (Lợi nhuận giữ lại):1.1.2.4. Lợi nhuận không chia (Lợi nhuận giữ lại):
1.1.2.4. Lợi nhuận không chia (Lợi nhuận giữ lại):
• Phản ánh phần thu nhập ròng của ngân hàng có được từ
hoạt động kinh doanh, nhưng không chia trả lãi cho cổ
đông mà được ngân hàng giữ lại để tăng vốn.
•
Vốn cấp 1 được dùng làm căn cứ để xác đònh giới hạn
Vốn cấp 1 được dùng làm căn cứ để xác đònh giới hạn Vốn cấp 1 được dùng làm căn cứ để xác đònh giới hạn
Vốn cấp 1 được dùng làm căn cứ để xác đònh giới hạn
mua, đầu tư vào tài sản cố đònh của tổ chức tín dụng.
mua, đầu tư vào tài sản cố đònh của tổ chức tín dụng.mua, đầu tư vào tài sản cố đònh của tổ chức tín dụng.
mua, đầu tư vào tài sản cố đònh của tổ chức tín dụng.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 23
• 1.2. Vốn cấp 2 (Vốn tự có bổ sung):
1.2. Vốn cấp 2 (Vốn tự có bổ sung): 1.2. Vốn cấp 2 (Vốn tự có bổ sung):
1.2. Vốn cấp 2 (Vốn tự có bổ sung): Bao gồm phần thặng dư vốn,
đánh giá lại tài sản và một số nguồn vốn dài hạn:
• 1.2.1. 50 % phần giá trò tăng thêm của tài sản cố đònh được đònh giá
lại theo quy đònh của pháp luật.
• 1.2.2. 40% phần giá trò tăng thêm của các loại chứng khoán đầu tư
(kể cả cổ phiếu đầu tư, vốn góp) được đònh giá lại theo quy đònh của
pháp luật.
• 1.2.3. Trái phiếu chuyển đổi hoặc cổ phiếu ưu đãi do tổ chức tín

dụng phát hành có kỳ hạn ban đầu, thời hạn còn lại trước khi
chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông tối thiểu là 5 năm.
• 1.2.4. Các công cụ nợ khác là khoản nợ mà chủ nợ là thứ cấp so với
các chủ nợ khác (chủ nợ chỉ được thanh toán sau khi tổ chức tín
dụng đã thanh toán cho tất cả các chủ nợ có bảo đảm và không có
bảo đảm khác); Có kỳ hạn ban đầu tối thiểu trên 10 năm;
• 1.2.5. Dự phòng chung, tối đa bằng 1,25% tổng tài sản “Có” rủi ro.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 24
• 1.2.6.
1.2.6. 1.2.6.
1.2.6. Theo thông lệ
Theo thông lệ Theo thông lệ
Theo thông lệ ở các nước phát triển, vốn tự có bổ
ở các nước phát triển, vốn tự có bổ ở các nước phát triển, vốn tự có bổ
ở các nước phát triển, vốn tự có bổ
sung của ngân hàng còn bao gồm:
sung của ngân hàng còn bao gồm:sung của ngân hàng còn bao gồm:
sung của ngân hàng còn bao gồm:
• - Thặng dư vốn:
Thặng dư vốn:Thặng dư vốn:
Thặng dư vốn:
• Còn được gọi là phần tăng so với mệnh giá, là khoản
tiền các cổ đông đã góp khi họ mua cổ phiếu (tài sản tài
chính khác) với giá trò lớn hơn mệnh giá của mỗi cổ
phiếu. Hiện nay một số ngân hàng đã vận dụng phương
thức trả lãi cho cổ đông bằng thặng dư vốn sau khi đã
chuyển đổi ra cổ phiếu.
• -
--
- Thu nhập từ các công ty thành viên

Thu nhập từ các công ty thành viên Thu nhập từ các công ty thành viên
Thu nhập từ các công ty thành viên và từ những tổ chức
mà ngân hàng nắm cổ phần sở hữu (công ty chứng
khóan, cho thuê tài chính, quản lý nợ & khai thác tài sản,
bảo hiểm, factoring...). Mặc dù khoản này chiếm tỷ
trọng không lớn nhưng đó là nguồn tài trợ dài hạn cho
ngân hàng.
23/09/2008
5
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 25
• Các giới hạn khi xác đònh vốn tự có:
Các giới hạn khi xác đònh vốn tự có:Các giới hạn khi xác đònh vốn tự có:
Các giới hạn khi xác đònh vốn tự có:
• -
--
- Giới hạn khi xác đònh vốn cấp 1:
Giới hạn khi xác đònh vốn cấp 1:Giới hạn khi xác đònh vốn cấp 1:
Giới hạn khi xác đònh vốn cấp 1: Vốn cấp 1 phải trừ đi
lợi thế thương mại.
• -
--
- Giới hạn khi xác đònh vốn cấp 2:
Giới hạn khi xác đònh vốn cấp 2:Giới hạn khi xác đònh vốn cấp 2:
Giới hạn khi xác đònh vốn cấp 2:
• + Tổng giá trò các trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi
hoặc các công cụ nợ khác do tổ chức tín dụng phát hành
tối đa bằng 50% giá trò vốn cấp 1.
• + Trong thời gian 5 năm cuối cùng trước khi đến hạn thanh
toán, chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông giá trò các
công cụ nợ khác và trái phiếu chuyển đổi được tính vào

vốn cấp 2 sẽ phải khấu trừ mỗi năm 20% giá trò ban đầu.
• + Tổng giá trò vốn cấp 2 tối đa bằng 100% giá trò vốn cấp
1.
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 26
2.
2. 2.
2. Quy đònh vốn tối thiểu của hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ:
Quy đònh vốn tối thiểu của hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ:Quy đònh vốn tối thiểu của hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ:
Quy đònh vốn tối thiểu của hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ:
• Những quy đònh về vốn này đã được Quốc Hội thông qua trong đạo luật
Giám sát và cho vay quốc tế năm 1983.
• -
--
- Vốn sơ cấp (Primary capital):
Vốn sơ cấp (Primary capital):Vốn sơ cấp (Primary capital):
Vốn sơ cấp (Primary capital): Bao gồm cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi
vónh viễn, thặng dư vốn, lợi nhuận không chia, quỹ dự trữ, các khoản nợ
được phép chuyển đổi, dự phòng tổn thất cho vay và cho thuê, thu nhập từ
các công ty con, trừ tín phiếu vốn và tài sản vô hình. Những thành phần
này là vốn vónh cửu của ngân hàng.
• -
--
- Vốn thứ cấp (Secondary capital)
Vốn thứ cấp (Secondary capital)Vốn thứ cấp (Secondary capital)
Vốn thứ cấp (Secondary capital):
::
: Là những loại vốn khác có thời gian
tồn tại ngắn hơn như cổ phiếu ưu đãi giới hạn về thời gian, giấy nợ thứ
cấp và những công cụ nợ có khả năng chuyển đổi khác không được công
nhận là vốn sơ cấp.

• Các cơ quan quản lý ngân hàng Liên Bang quy đònh tỷ lệ tối thiểu về vốn
sơ cấp so với tổng tài sản là 5,5% và tổng số vốn tự có trên tổng tài sản là
6%.
Tỷ lệ đòn bẩy tài
chính =
(
Leverage ratio)
Leverage ratio)Leverage ratio)
Leverage ratio)
Vốn sơ cấp (cơ bản)
Tổng tài sản
————————
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 27
3. Hiệp ước Basel về an toàn vốn:
3. Hiệp ước Basel về an toàn vốn:3. Hiệp ước Basel về an toàn vốn:
3. Hiệp ước Basel về an toàn vốn:
3.1. Hiệp ước Basel
3.1. Hiệp ước Basel 3.1. Hiệp ước Basel
3.1. Hiệp ước Basel (
((
(Basle
BasleBasle
Basle)
) )
) I:
I:I:
I:
3.2. Hiệp ước Basel (
3.2. Hiệp ước Basel (3.2. Hiệp ước Basel (
3.2. Hiệp ước Basel (Basle

BasleBasle
Basle) II (The New
) II (The New ) II (The New
) II (The New
Capital Accord)
Capital Accord)Capital Accord)
Capital Accord)
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 28
I
II
II
II
II. CÁC HỆ SỐ AN TOÀN
I. CÁC HỆ SỐ AN TOÀN I. CÁC HỆ SỐ AN TOÀN
I. CÁC HỆ SỐ AN TOÀN LIÊN QUAN ĐẾN
LIÊN QUAN ĐẾNLIÊN QUAN ĐẾN
LIÊN QUAN ĐẾN VỐN TỰ CÓ
VỐN TỰ CÓVỐN TỰ CÓ
VỐN TỰ CÓ
1
11
1.
..
. Hệ
HệHệ
Hệ số
sốsố
số giới
giớigiới
giới hạn

hạnhạn
hạn huy
huyhuy
huy động
độngđộng
động vốn
vốnvốn
vốn
VTC
VTCVTC
VTC
H
HH
H
1
11
1
=
==
= -------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------×100
100100
100%
%%
% ≥ 5%
Tổng
TổngTổng
Tổng nguồn
nguồnnguồn

nguồn vốn
vốnvốn
vốn huy
huyhuy
huy động
độngđộng
động
•- Tổng nguồn vốn huy động: Tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ
hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành kỳ phiếu ngân hàng, chứng chỉ tiền
gửi để huy động vốn, các khoản tiền giữ hộ và đợi thanh toán, tiền gửi
của Kho bạc Nhà nước (nếu có).
•- Vốn tự có của ngân hàng gồm: Vốn điều lệ và Quỹ dự trữ bổ sung
vốn điều lệ, Quỹ dự phòng tài chính, Quỹ đđầu tư phát triển nghiệp vụ,
Lợi nhuận không chia (Vốn cấp 1).
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 29
• - Theo Pháp lệnh ngân hàng năm 1990, tổng nguồn
vốn huy động của ngân hàng thương mại phải ≤ 20
lần vốn tự có. Điều đó có nghóa H
1
≥ 5%.
• - Ý nghóa: Nhằm mục đích giới hạn mức huy động
vốn của ngân hàng để tránh tình trạng khi ngân hàng
huy động vốn qúa nhiều vượt qúa mức bảo vệ của
vốn tự có làm cho ngân hàng có thể mất khả năng
chi trả.
Theo Pháp lệnh NH 1990:
• H
1
= 5% (Huy động vốn kg quá lớn, kg quá nhỏ so
khả năng chi trả của NH)

• H
1
> 5%
• H
1
< 5%
9/23/2008 PGS.TS Tran Huy Hoang 30
• Ở góc độ khác, một số quốc gia còn dùng hệ số này
để bảo hộ các ngân hàng trong nước đối với thò
trường tiền gửi trong giai đoạn đầu của hội nhâp
kinh tế quốc tế (Theo công văn số 1210/NHNN-
CNH của Ngân hàng Nhà nước, các chi nhánh Ngân
hàng nước ngoài tại Việt Nam được nhận tiền gửi
VND theo tỷ lệ trên mức vốn được cấp của chi
nhánh với mức tiền gửi tối đa và theo lộ trình cụ
thể: từ ngày 1/1/2007, tỷ lệ được huy động là 650%
vốn được cấp; từ ngày 1/1/2008 là 800% vốn được
cấp; từ ngày 1/1/2009: 900% vốn được cấp; từ ngày
1/1/2010: 1000% vốn được cấp và sau ngày
1/1/2011 sẽ được đối xử quốc gia đầy đủ).