BÀI DỰ THI CUỘC THI VIẾT VỚI CHỦ ĐỀ “BÁC HỒ VỚI
NAM ĐỊNH, NAM ĐỊNH VỚI BÁC HỒ”
Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam luôn là
tấm gương sáng để lớp lớp mỗi con người Việt Nam phấn đấu noi theo. Cho đến
ngày nay đã có rất nhiều tấm gương tâm huyết, sáng tạo học theo lời Bác trên
khắp cả nước. Tất cả mọi người đều muốn đóng góp một phần cơng sức, trí tuệ
của mình vào sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh và
phát triển
Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ thiên tài của Đảng và dân tộc ta, người
thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân
văn hóa thế giới, nhà tư tưởng vĩ đại, người chiến sĩ lỗi lạc của phong trào cộng
sản và công nhân quốc tế. Bác đã đi xa, nhưng tư tưởng, đạo đức, phong cách
của Người mãi là tấm gương sáng ngời cho chúng ta học tập và làm theo. Trong
suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu
sát phong trào cách mạng của các địa phương. Đối với Nam Định, Người đã
dành cho Đảng bộ và Nhân dân những tình cảm sâu nặng và sự quan tâm đặc
biệt, đã có nhiều lần Người trực tiếp về thăm, nói chuyện và đã để lại cho Đảng
bộ và Nhân dân Nam Định nhiều kỷ niệm sâu sắc, nhiều bài nói, bài viết, nhiều
trang bút tích sâu nặng tình người. Kỷ niệm sâu sắc, vào ngày 21/5/1963, Người
về dự Đại hội Đảng bộ tỉnh Nam Định, thăm và nói chuyện với các đại biểu, cán
bộ, đảng viên, đoàn viên, thanh niên, bộ đội và các tầng lớp Nhân dân Nam
Định. Những lời căn dặn, chỉ bảo của Người đối với cán bộ, đảng viên và Nhân
dân Nam Định luôn được mỗi người dân Nam Định khắc ghi, làm theo.
I. NAM ĐỊNH TỰ HÀO 5 LẦN ĐÓN BÁC VỀ THĂM
Sinh thời, Hồ Chủ tịch ln dành nhiều tình cảm và sự quan tâm đối với
Đảng bộ và nhân dân tỉnh Nam Định. Người đã có 5 lần về thăm và làm việc với
tỉnh.
1
1. Lần thứ nhất: Để động viên tinh thần cán bộ, đảng viên và nhân dân khắc
phục khó khăn, đắp đê chống lụt, tích cực tăng gia sản xuất, ngày 10-1-1946, Bác
đã về thăm Nam Định. Bác làm việc với các đồng chí lãnh đạo tỉnh. Sau đó, Bác
đã gặp gỡ các vị thân hào, thương gia của thành phố cùng bàn kế hoạch cứu tế,
Bác cũng nói chuyện thời sự và thăm hỏi tình hình phụ nữ, cố đạo, phật tử trong
tỉnh. Sáng ngày 11/1/1946, tại trụ sở Uỷ ban Hành chính thành phố Nam Định
(nay là Vườn hoa Điện Biên, đối diện Cột cờ Nam Định), Người đã nói chuyện
với đồng bào về những nhiệm vụ kháng chiến, cứu đói. Sau đó, Người đã đến
thăm và chia quà cho các cháu ở Trại trẻ mồ côi và nhà Dục Anh phố Hàn
Thuyên, Nam Định (nay là Công ty cổ phần dược phẩm Nam Hà, số 415 Hàn
Thuyên, thành phố Nam Định.
2. Lần thứ hai: Ngày 24/4/1957, Bác về dự Hội nghị sửa sai của tỉnh Nam
Định. Tại Hội nghị, Người nói chuyện với các đại biểu dự Hội nghị. Người phân
tích những thắng lợi của cải cách ruộng đất và chỉ rõ những sai lầm, khuyết
điểm cần khắc phục. Người nói: Muốn đạt được những thắng lợi, cần phải đoàn
kết chặt chẽ, đoàn kết trong Đảng, đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân, đoàn kết cấp
trên với cấp dưới. về phần cán bộ, phải nâng cao chí khí chiến đấu, ý thức kỷ
luật, chịu đựng gian khổ, bền bỉ công tác và tin tưởng vững chắc ở sự lãnh đạo
của Trung ương và Chính phủ, đặc biệt là khơng vì thấy khó khăn mà bi quan,
thấy thắng lợi mà chủ quan, phải luôn luôn dựa vào nhân dân mà tiến hành công
tác. Người nhắc nhở người cán bộ phải chú ý kết hợp công tác sửa sai với công
tác thu thuế nông nghiệp và công tác đắp đê phịng lụt”. Sau đó Bác đến thăm và
nói chuyện với cán bộ công nhân viên Nhà máy Dệt Nam Định.
3. Lần thứ ba: năm 1958, Nam Định giành thắng lợi lớn trong sản xuất
nông nghiệp, xây dựng tổ đổi công và hợp tác xã, để động viên phong trào, ngày
13/8/1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh về dự hội nghị sản xuất nông nghiệp của tỉnh
tại xã Yên Tiến (huyện Ý n). Đầu tiên Bác đã về thăm Đình Thượng Đồng,
thơn Thượng Đồng, xã Yên Tiến, Ý Yên. Sau đó Bác tới dự Hội nghị sản xuất
nông nghiệp của tỉnh. Tại Hội nghị Bác đã nói chuyện với gần 1000 cán bộ tỉnh,
2
huyện, xã và các chiến sĩ nông nghiệp về sự quan trọng của vụ mùa. Bác đã chỉ
ra nguyên nhân gây ra sự sút kém của vụ mùa năm trước, và động viên đồng bào
và cán bộ ra sức thi đua quyết tâm thực hiện vụ mùa thắng lợi.
4. Lần thứ tư: giữa lúc Đảng bộ và nhân dân Nam Định tập trung sức
chống hạn, cứu lúa, ngày 15/3/1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã về kiểm tra, động
viên phong trào chống hạn của tỉnh. Sau khi nghe lãnh đạo tỉnh báo cáo tình
hình và đi kiểm tra một số nơi, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp và nói chuyện với
cán bộ, nhân dân địa phương. Sau đó, Bác đã thăm Nhà máy Dệt Nam Định và
căn dặn Đảng uỷ Nhà máy Dệt cần làm tốt công tác cải tiến quản lý xí nghiệp,
cơng tác phát triển Đảng, Đồn. Cùng ngày, tại Quảng trường Hồ Bình - thành
phố Nam Định, Bác đã nói chuyện với cán bộ và nhân dân trong tỉnh, Bác khen
Nam Định đã cố gắng chống hạn và phê bình Nam Định bị hạn vẫn cịn rộng,
ảnh hưởng tới thu hoạch.
5. Lần thứ năm: Trước những cống hiến và đóng góp của Đảng bộ, chính
quyền và nhân dân tỉnh Nam Định cho cách mạng, Bác đã ln quan tâm, động
viên khích lệ kịp thời, ngày 21/5/1963, Bác về dự Đại hội Đảng bộ tỉnh Nam
Định (cùng đồng chí Lê Đức Thọ và Lê Văn Lương). Tại đây, Người nói chuyện
với Đại hội. Sau đó, Người đến thăm nhà bếp, nhà ăn tập thể, một số phân
xưởng Dệt, khu ở của cơng nhân, bệnh viện, phịng triển lãm tỉnh. Sáng ngày
22/5/1963, Bác nói chuyện với hơn 5 vạn cán bộ, nhân dân trong tỉnh.
II. DIỄN BIẾN NGÀY BÁC HỒ VỀ THĂM QUÊ HƯƠNG NAM
ĐỊNH (21/5/1963)
Ngày 21/5/1963, Chủ tịch Hồ Chí Minh về dự Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh lần thứ V. Đúng 9 giờ 15, tiếng xe hơi tiến vào phía trước cửa hội trường.
Hàng trăm trái tim hồi hộp và những tràng vỗ tay không ngớt khi có tiếng reo
vui: Bác đã đến! Cả hội trường đứng dậy vỗ tay, hoan hô kéo dài, chào mừng
Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cùng đi với Bác có đồng chí Lê Đức Thọ, Uỷ viên Bộ
Chính trị; đồng chí Lê Văn Lương, Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng;
đồng chí Lê Thành, Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ; đồng
3
chí Trần Độ, Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thiếu tướng-Chính uỷ quân
khu hữu ngạn.
Tại Đại hội, Bác thân ái thăm hỏi sức khoẻ các đại biểu, Bác khen Nam
Định trong mấy năm qua Đảng bộ và Nhân dân tỉnh nhà đã có cố gắng vươn lên
và đã thu được một số thành tích về các mặt.
Về nơng nghiệp: Bác khen: “So với hồi năm 1958, Bác về thăm tỉnh nhà thì
đến nay, 3 huyện miền đồng chiêm có phong trào đắp bờ khoanh vùng, cấy
cưỡng, đã biến hơn 12.000 mẫu tây một vụ thành 2 vụ. Việc trồng màu gần đây
có được chú ý hơn, nhờ đó mà lương thực 2 năm qua có tăng, đời sống của
nhân dân tuy cịn khó khăn nhưng nói chung đã được ổn định hơn trước. Nhiệm
vụ đối với Nhà nước như nộp thuế, trả nợ và thu mua trong năm 1962, các cấp
uỷ đã hồn thành khá nhanh và gọn”.
Về cơng nghiêp: Bác nói: “Trong 2 năm qua, sản xuất có phát triển tiến bộ
hơn trước. Năm 1962, Nhà máy Dệt đã hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch của
Nhà nước. Bác gửi lời khen ngợi công nhân và cán bộ nhà máy Dệt. Năm nay
càng phải cố gắng hơn, ra sức thi đua với Nhà máy Dệt Bình Nhưỡng (Triều
Tiên) để hoàn thành vượt mức kế hoạch năm 1963 và kế hoạch 5 năm. Công
nghiệp địa phương và thủ công nghiệp, Tỉnh uỷ chưa lãnh đạo tốt, nhưng gần
đây cũng đã bước đầu cố gắng phục vụ nông nghiệp như sản xuất vơi, phân
bón, chế biến dong riềng và khoai nước, sản xuất hàng tiêu dùng cho nông
dân”.
Về các ngành kinh tế, văn hoá khác: Nam Định cũng đã đạt được những
thành tích khá như: Giao thơng vận tải đã cố gắng phát triển giao thông ở nông
thôn, nhưng vận tải đường sơng thì cịn kém; Giáo dục phát triển khá về số
lượng, nhưng kém về chất lượng, vì thiếu giáo dục chính trị và đạo đức cách
mạng cho học sinh; Phong trào vệ sinh phịng bệnh cũng đã có những nơi tốt,
như xã Nghĩa Phú (Nghĩa Hưng); Phong trào bảo vệ trị an cũng đạt kết quả
khá, dân quân tự vệ có tiến bộ, nhưng cịn phải cố gắng nhiều.
4
Bác cũng nhắc nhở: Nhưng chúng ta phải thật thà nhận rằng: thành tích
cịn ít và tiến bộ cịn chậm, vì lãnh đạo cịn yếu, Các cấp, từ chi bộ đến Tỉnh uỷ
phải vì lợi ích chung của Đảng và nhân dân mà tự phê bình một cách thành
khẩn và thẳng thắn; Mỗi đảng viên, mỗi chi bộ phải luôn ln tự hỏi: mình đã
xứng đáng với vai trị lãnh đạo của Đảng hay chưa? Sự thật là sinh hoạt nhiều
chi bộ còn chưa tốt, việc giáo dục đảng viên chưa chặt chẽ và kịp thời. Có cán
bộ, đảng viên cịn lãng phí nhiều trong việc cưới xin, ma chay trong gia đình
mình. Thậm chí có đảng viên cịn nấu rượu lậu. Họ phạm kỷ luật của Đảng,
phạm pháp luật của Nhà nước, họ mất đạo đức cách mạng của người đảng viên,
làm gương xấu cho quần chúng; Trong Tỉnh uỷ thì kém đồn kết, nội bộ thiếu
dân chủ. Tỉnh uỷ mà thiếu đồn kết thì đồn kết sao được đảng viên và nhân
dân. Kết quả là ảnh hưởng không tốt đến các ngành, các cấp trong tỉnh, đến
việc thực hiện các chủ trương công tác chung của địa phương. Do đó mà Tỉnh
uỷ lãnh đạo yếu, lãnh đạo cịn chung chung, chưa đi sâu đi sát, chưa chú ý việc
lãnh đạo điển hình, thiếu tập trung thường xuyên vào cơng tác trọng tâm”.
Bác nghiêm khắc phê bình: “Ngay trên tỉnh cũng cịn có hiện tượng hình
thức, tốn kém tiền bạc của Nhà nước, lãng phí cơng sức của nhân dân, như việc
làm cổng của nhà triển lãm, việc phá đi xây lại nền nhà của Tỉnh uỷ...Trung
ương và Bác rất phiền lòng về những khuyết điểm ấy. Chúng ta phải ln ln
thật thà tự phê bình và nghiêm chỉnh phê bình để cùng nhau tiến bộ.
Cuối cùng Người căn dặn: “Bác mong rằng sau Đại hội này, toàn Đảng bộ
Nam Định sẽ ra sức khắc phục khuyết điểm, phát triển ưu điểm, đồn kết một
lịng, thực hiện đầy đủ những nghị quyết đại hội, biến nghị quyết đó thành quyết
tâm của đảng viên, đoàn viên và đồng bào cả tỉnh, để xây dựng tỉnh Nam Định
thành một tỉnh giàu mạnh, làm kiểu mẫu cho toàn miền Bắc, thiết thực góp phần
xứng đáng vào cơng cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh
thực hiện hoà bình thống nhất nước nhà”.
Sau đó, Người đến thăm Nhà máy Liên hợp Dệt Nam Định, Bệnh viện tỉnh.
Tại nhà máy Dệt, cán bộ và công nhân rất vui mừng báo cáo với Bác về kết quả
5
thi đua với nhà máy Dệt Bình Nhưỡng (Triều Tiên). Từ đầu năm đến nay, nhà
máy đã sản xuất vượt mức kế hoạch 42 vạn thước vải, 120 tấn sợi và 2000
chăn… Bác đã khen: “Nhà máy đã sớm chữa được gần 1.000 máy dệt cũ hồi
Pháp thuộc thành máy nửa tự động, với loại máy cũ, mỗi công nhân chỉ đứng
được từ 1 đến 2 máy; nay với loại máy mới sửa chữa lại, mỗi người đứng được
từ 4 đến 6 máy”.
Tiếp đó Bác đã đến thăm khu nhà ăn tập thể, khu nhà ở của gia đình cơng
nhân. Người ân cần hỏi thăm tình hình sinh hoạt, học tập và ăn ở của công nhân
và nhắc nhở mọi người phải đẩy mạnh phong trào thi đua sản xuất với nhà máy
Dệt Bình Nhưỡng, đồng thời phải tổ chức cải thiện đời sống cho tốt hơn nữa.
Khi đến thăm bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định, Người đã thăm hỏi bệnh
tình sức khoẻ của người bệnh và chế độ ăn uống; thuốc men ở bệnh viện. Người
căn dặn: “cán bộ và nhân viên bệnh viện phải thực hiện câu “lương y như từ
mẫu”, nâng cao tinh thần trách nhiệm để phục vụ người bệnh được tốt, chóng
khoẻ mạnh”.
Sáng ngày 22/5/1963, tại Quảng trường Hồ Bình, thành phố Nam Định
Bác dự mít tinh chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh thành cơng. Bác đã nói chuyện
với trên 5 vạn cán bộ và nhân dân trong tỉnh. Người đã khen ngợi cán bộ và
nhân dân tỉnh Nam Định đã có nhiều cố gắng, tiến bộ về các mặt đồng thời nhắc
nhở đảng viên, nhân dân trong tỉnh phải đoàn kết chặt chẽ, ra sức thi đua thực
hiện tốt nghị quyết của Đại hội Đảng bộ tỉnh, hoàn thành thắng lợi kế hoạch Nhà
nước năm 1963, Bác nói: “Nam Định là một tỉnh diện tích phì nhiêu, tài ngun
phong phú, dân cần cù, có nhiều khả năng trở thành một tỉnh thật giàu có. Đồng
bào tỉnh Nam Định có truyền thống đồn kết và đấu tranh anh dũng. Trong thời
kỳ kháng chiến, tỉnh Nam Định đã lập nhiều chiến công vẻ vang. Ngày nay,
Nam Định lại kết nghĩa với Mỹ Tho anh hùng. Bác tin rằng dưới sự lãnh đạo
của Đảng bộ tỉnh, nhân dân và cán bộ Nam Định sẽ thu được nhiều thắng lợi
rực rỡ”
6
Cuối hành trình Người đến thăm quan Nhà triển lãm thông tin đường Cột
cờ thành phố Nam Định. Người đã xem một số hình ảnh về lịch sử đấu tranh của
Đảng bộ và Nhân dân Nam Định. Bác đã ghi lên trang đầu cuốn sổ vàng của
tỉnh: “Tiếp tục truyền thống cách mạng vẻ vang, xây dựng chủ nghĩa xã hội
thắng lợị”.
II. 60 NĂM ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN NAM ĐỊNH HỌC TẬP VÀ
LÀM THEO LỜI BÁC DẠY
Trong suốt 60 năm qua (1963 - 2023), những tình cảm sâu nặng, lời chỉ bảo
ân tình của Bác đã khắc sâu trong tâm trí của mỗi người dân Nam Định và trở
thành động lực tinh thần to lớn, thôi thúc Đảng bộ, Nhân dân trong tỉnh không
ngừng phấn đấu vươn lên, vượt qua mọi khó khăn, thử thách đạt được những
thành tích quan trọng, có ý nghĩa to lớn trên tất cả các lĩnh vực góp phần đẩy
mạnh sự nghiệp đổi mới, tiếp tục thực hiện lời dạy của Bác “xây dựng tỉnh
Nam Định thành một tỉnh giàu mạnh, làm kiểu mẫu cho toàn miền Bắc”.
Nam Định là một trong những cái nôi của giai cấp công nhân, phong trào
công nhân, phong trào yêu nước. Là một trong những địa phương có tổ chức
Đảng ra đời sớm nhất trong cả nước. Hai ngày sau khi thành lập Đông Dương
Cộng sản Đảng, ngày 19/6/1929, Ban Tỉnh uỷ lâm thời Nam Định đã được thành
lập, đánh dấu bước chuyển về chất của phong trào cách mạng địa phương. Thực
hiện lời dạy của Bác, Đảng bộ tỉnh Nam Định lãnh đạo nhân dân bước vào một
cao trào cách mạng mới, điển hình là cuộc đấu tranh của 4.000 cơng nhân nhà
máy Sợi, phong trào địi dân sinh, dân chủ…
Trong suốt chặng đường vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội, vừa kháng chiến
chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975), Đảng bộ Nam Định đã lãnh đạo nhân dân
phát huy truyền thống yêu nước và ý chí cách mạng tiến cơng, dũng cảm vượt
qua mọi khó khăn, thử thách, nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến tranh, ổn
định tình hình, phục hồi sản xuất, từng bước ổn định đời sống nhân dân. Mặc dù
phải đương đầu với những thử thách ác liệt của cuộc chiến đấu chống chiến
tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, chịu đựng những tổn thất, hy sinh to lớn, nhưng
7
dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, quân và dân Nam Định đã nêu cao ý chí tự
lực tự cường, vươn lên mạnh mẽ với tinh thần “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ
xâm lược”, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”, “Thóc khơng thiếu một cân, qn
khơng thiếu một người”; nhiều phong trào thi đua sôi nổi diễn ra, tiêu biểu như
phong trào “Vụ mùa Nam Hà đoàn kết chống Mỹ cứu nước”, “Thâm canh thắng
Mỹ ngay trên đồng ruộng”, “Tháng thi đua Biên Hịa –Mỹ Tho đồn kết chống
Mỹ, cứu nước”, “Chiến dịch thủy lợi Biên Hòa – Mỹ Tho quyết thắng”,… Nhiều
điển hình tiên tiến đạt và vượt năng suất “ngàn cân một mẫu Bắc Bộ”, đạt trên 6
tấn/ha, như 2 xã Xuân Phương, Xuân Khu (huyện Xn Thủy…). Sự nghiệp
giáo dục khơng ngừng phát triển. Tính đến giữa năm 1965, Nam Định là một
trong 4 tỉnh được cơng nhận hồn thành kế hoạch 5 năm lần thứ nhất về bổ túc
văn hóa, xuất hiện nhiều lá cờ đầu trong phong trào thi đua “Hai tốt” như: Hải
Cường (Hải Hậu-bổ túc văn hóa), Trực Bình (Nam Ninh-mẫu giáo), Trường Sư
phạm 7+2 (sư phạm) và các trường phổ thơng cấp I Hải Chính, cấp II Trần Đăng
Ninh, cấp III Lê Hồng Phong. Trên mặt trận quân sự, quân và dân tỉnh đã tổ
chức tốt cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ; đã bắn rơi
110 máy bay Mỹ, 145.650 thanh niên Nam Định đã tham gia quân đội, hàng vạn
người tham gia thanh niên xung phong, dân công hoả tuyến bảo vệ Tổ quốc; mỗi
năm đóng góp từ 50 - 65 nghìn tấn lương thực, hàng chục nghìn tấn thực phẩm,
hàng trăm nghìn mét vải; cùng cả nước đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu
nước đến thắng lợi hồn tồn, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Trong
các cuộc kháng chiến, đã có gần 36 nghìn người con ưu tú của quê hương Nam
Định đã anh dũng hy sinh, hiến dâng tuổi xuân cho đất nước. Hơn 25 nghìn
thương bệnh binh đã để lại một phần xương máu trên các chiến trường.
Từ sau năm 1975, hồ bình, thống nhất cả nước, Nam Định nhanh chóng
khắc phục hậu quả chiến tranh, khơi phục và phát triển kinh tế - xã hội, đồng
thời làm tròn nghĩa vụ hậu phương trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.
Trong thời gian này, thực hiện Nghị quyết Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá V (ngày
27/12/1975) về việc điều chỉnh một số đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương,
8
tỉnh Nam Hà hợp nhất với tỉnh Ninh Bình thành tỉnh Hà Nam Ninh; đến cuối
năm 1991, tại kỳ họp thứ X, Quốc hội khóa VIII đã quyết định chia tách tỉnh Hà
Nam Ninh thành hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình. Thực hiện Thơng báo số 06TB/TW, ngày 07/10/1996 của Bộ Chính trị và Nghị quyết kỳ họp thứ 10, ngày
06/11/1996 của Quốc hội khóa IX về việc phân định, điều chỉnh lại địa giới một
số tỉnh, trong đó có tỉnh Nam Hà. Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ
5 họp ngày 21/11/1996 triển khai quán triệt một số văn bản của Trung ương về
chia và điều chỉnh địa giới tỉnh. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ra Nghị quyết
số 02-NQ/TU ngày 22/11/1996 về lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết của
Quốc hội (khóa IX) kỳ họp thứ 10, chia địa giới hành chính tỉnh Nam Hà thành
2 tỉnh Nam Định và Hà Nam. Trong suốt chặng đường ấy, Đảng bộ và nhân dân
Nam Định cùng với cả nước đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của thời kỳ
khủng hoảng kinh tế, tiến hành công cuộc đổi mới và đã đạt được những thành
tựu rất quan trọng và toàn diện.
Trong những năm thực hiện đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng và
lãnh đạo, trong điều kiện có nhiều khó khăn, thách thức, song với sự phấn đấu
nỗ lực của Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh, chúng ta đã đạt được nhiều thành
tựu có ý nghĩa rất quan trọng và tồn diện trên tất cả các lĩnh vực.
Nhiệm kỳ vừa qua, kinh tế của tỉnh tiếp tục tăng trưởng, quy mô nền kinh
tế được mở rộng. Sản xuất công nghiệp liên tục phát triển với tốc độ tăng tưởng
khá cao. Sản xuất nơng nghiệp ổn định và có bước phát triển. Vốn huy động cho
đầu tư phát triển và sản xuất kinh doanh tăng nhanh. Tổng sản phẩm GRDP theo
giá hiện hành gấp 1,8 lần; GRDP bình quân đầu người gấp khoảng 2 lần; Tổng
giá trị sản xuất công nghiệp gấp 1,8 lần; Tổng trị giá hàng xuất khẩu gấp 2,1 lần;
Vốn đầu tư toàn xã hội gấp 2,2 lần; Thu ngân sách gấp 2,1 lần. Chương trình
mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới đạt những thành tựu nổi bật, Nam
Định là một trong hai tỉnh đầu tiên cả nước hồn thành chương trình xây dựng
Nơng thơn mới giai đoạn 2010-2020, về đích sớm hơn 1,5 năm so với mục tiêu
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX. Hiện nay đang đẩy mạnh xây
9
dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; đến nay, tồn tỉnh có 182/204 xã, thị
trấn (chiếm 89%) đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (Vượt xa chỉ tiêu Đại hội
Đảng bộ tỉnh là đến năm 2025 có 50% số xã, thị trấn đạt chuẩn nông thôn mới
nâng cao), dự kiến đến hết năm 2023, 100% số xã, thị trấn đạt chuẩn nông thôn
mới nâng cao. Huyện Hải Hậu tiếp tục được Trung ương chọn là một trong bốn
huyện xây dựng mơ hình điểm huyện Nơng thơn mới kiểu mẫu. Tồn tỉnh có
255 sản phẩm (OCOP) được cơng nhận đạt hạng từ 3 sao trở lên.
Tỉnh đã tập trung ưu tiên đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng, nhất là hạ tầng
giao thông huyết mạch nhằm tạo thế và lực mới cho sự phát triển kinh tế- xã
hội lâu dài của tỉnh. Đã hoàn thành, đưa vào sử dụng Tuyến đường bộ mới nối
Quốc lộ 10 với Quốc lộ 21 và cầu Tân Phong vượt sông Đào; đường dẫn và
cầu Thịnh Long vượt sông Ninh Cơ; các tuyến Tỉnh lộ với tổng chiều dài 85
km; các tuyến đường trục phát triển kết nối vùng kinh tế biển Nam Định với
đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình và Tuyến đường bộ ven biển đoạn qua tỉnh
Nam Định.
Bên cạnh việc phát triển kinh tế, Nam Định còn đặc biệt chú trọng đến các
lĩnh vực văn hóa, xã hội, chăm lo sức khỏe, đời sống văn hóa tinh thần cho nhân
dân. Sự nghiệp giáo dục đào tạo của tỉnh tiếp tục được đầu tư cả bề rộng, chiều
sâu. Quy mô giáo dục được mở rộng, chất lượng giáo dục ở các cấp học, ngành
học không ngừng được nâng cao; Ngành Giáo dục và Đào tạo giữ vững thành
tích 28 năm liên tục nằm trong tốp dẫn đầu cả nước về chất lượng giáo dục;
trong 8 năm tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia, có 6 năm xếp thứ nhất, 2
năm xếp thứ nhì tồn quốc về điểm trung bình các mơn thi.
Lĩnh vực y tế, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân tiếp tục được chú
trọng; công tác khám chữa bệnh có tiến bộ về chun mơn, kỹ thuật, tinh thần,
thái độ phục vụ và chất lượng chăm sóc người bệnh. Cơng tác y tế dự phịng,
phịng chống dịch Covid-19 được chú trọng. Đã huy động các nguồn lực, động
viên trong nhân dân tích cực tự nguyện đóng góp, tài trợ cho các hoạt động
phịng chống dịch. Hoạt động quản lý y, dược được tăng cường, công tác vệ sinh
10
an tồn thực phẩm được quan tâm. Cơng tác xây dựng, phát triển hệ thống y tế
cấp xã, phường, thị trấn được quan tâm, duy trì 100% trạm y tế cấp xã đạt chuẩn
quốc gia về y tế xã.
Hoạt động văn hố, thơng tin - truyền thơng, thể thao có nhiều khởi sắc.
Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” phát triển mạnh,
đều khắp, thu hút được sự đồng tình tham gia của các cấp, các ngành và toàn xã
hội. Đến năm 2021, toàn tỉnh đã có 87% hộ đạt danh hiệu Gia đình văn hóa;
97% thơn, xóm, tổ dân phố được cơng nhận danh hiệu văn hóa; trên 85% cơ
quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa. Nhiều di sản văn hố vật thể và
phi vật thể đã được cơng nhận là di tích quốc gia, trong đó Di sản “Thực hành
tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được UNESCO ghi danh là Di
sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Đặc biệt, năm 2022, tỉnh Nam
Định đã đăng cai, tổ chức thành cơng bảng thi đấu mơn bóng đá nam SEA
Games 31- sự kiện thể thao lớn nhất khu vực Đơng Nam Á, góp phần quảng bá
hình ảnh, con người, tiềm năng, bản sắc văn hóa của Nam Định với bạn bè trong
nước và quốc tế, là sự chuẩn bị quan trọng để tổ chức những sự kiện thể thao lớn
tại tỉnh trong thời gian tới. Phong trào thể dục thể thao quần chúng, thể thao
thành tích cao được chú trọng đầu tư.
Công tác giải quyết việc làm và bảo đảm an sinh xã hội, công tác dân tộc,
tơn giáo đạt kết quả tích cực. Các chính sách, chương trình, dự án giảm nghèo
được triển khai có hiệu quả; lệ hộ nghèo chuẩn đa chiều giảm còn 1,74%. Công
tác giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động được triển khai có hiệu quả, gắn đào
tạo nghề với giải quyết việc làm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Thực
hiện đầy đủ, kịp thời, đúng chế độ chính sách đối với thương binh, gia đình liệt
sỹ, người có cơng với cách mạng và chính sách hậu phương quân đội. Cơng tác
cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số, xúc tiến và
thu hút đầu tư được tập trung chỉ đạo quyết liệt; Chỉ số PCI năm 2021 của tỉnh
Nam Định xếp thứ 24/63 tỉnh, thành phố, tăng 16 bậc so với năm 2020, xếp
hạng khá của cả nước.
11
Quốc phòng, an ninh được tăng cường, trật tự an tồn xã hội có chuyển
biến tích cực. Chủ động nắm chắc, phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề phức
tạp về an ninh trật tự. Tăng cường kiểm tra, xử lý quyết liệt; kiềm chế và làm
giảm số vụ, số người chết do tai nạn giao thơng. Tích cực triển khai các biện
pháp phòng ngừa, tập trung thanh tra, kiểm tra, giám sát những lĩnh vực dễ phát
sinh tham nhũng, lãng phí.
Cơng tác chính trị, tư tưởng có nhiều đổi mới, góp phần tăng cường sự
đồn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội. Việc thực hiện các
chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Trung ương về công tác xây dựng, chỉnh đốn
Đảng gắn với “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh” được chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ. Công tác lãnh
đạo, chỉ đạo của cấp ủy các cấp, nhất là trách nhiệm nêu gương của người đứng
đầu có nhiều đổi mới, tập trung giải quyết có hiệu quả các vấn đề nổi cộm, phức
tạp; hằng năm duy trì và thực hiện tốt công tác đối thoại trực tiếp giữa người
đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp với nhân dân.
Cơng tác tổ chức xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được quan
tâm chỉ đạo thường xuyên và đạt nhiều kết quả tích cực. Tổ chức bộ máy cơ
quan trong hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở được sắp xếp, kiện tồn theo
hướng tinh gọn. Cơng tác cán bộ được coi trọng, nhiều chủ trương, giải pháp về
công tác cán bộ được cụ thể hóa bằng quy chế, quy định, bảo đảm dân chủ, chặt
chẽ. Chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp tiếp
tục được nâng lên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của tỉnh trong tình hình mới.
Cơng tác kiểm tra, giám sát được tăng cường, từng bước siết chặt kỷ
cương, kỷ luật trong Đảng, góp phần làm chuyển biến, nâng cao chất lượng công
tác của các cấp ủy, tổ chức đảng, giữ gìn sự trong sạch, đồn kết, thống nhất
trong Đảng bộ tỉnh. Các cấp ủy quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và trực tiếp thực hiện
các nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo đúng quy định của Điều lệ Đảng.
Cơng tác dân vận chính quyền có nhiều đổi mới, các chương trình phối hợp
được triển khai thực hiện có hiệu quả thiết thực, hướng đến phục vụ, vì lợi ích
12
của nhân dân. Việc tổ chức đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền
với nhân dân được duy trì nền nếp, góp phần giải quyết tốt những vướng mắc,
phát sinh từ cơ sở, đồng thời tiếp nhận được các ý kiến góp ý vào các nhiệm vụ
phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị, tạo được sự đồng thuận
trong nhân dân.
Hoạt động của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân có nhiều đổi mới thiết
thực. Chất lượng các kỳ họp Hội đồng nhân dân tiếp tục được nâng cao; hoạt
động chất vấn và trả lời chất vấn tiếp tục được đổi mới, thiết thực, hiệu quả, phát
huy dân chủ, trách nhiệm của các đại biểu Hội đồng nhân dân. Hoạt động của
Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã tích cực đóng góp nhiều ý kiến và tham gia
quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Hoạt động của ủy ban nhân
dân các cấp tiếp tục được đổi mới mạnh mẽ; hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước
được nâng lên.
Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội có nhiều
chuyển biến thiết thực, hiệu quả. Bám sát đường lối, chủ trương của Đảng, chính
sách pháp luật của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội
tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng các lĩnh
vực công tác theo hướng rõ chức năng, nhiệm vụ, hướng về cơ sở. Tích cực
tuyên truyền, vận động, tập hợp đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân
thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước...
Với những thành tựu xuất sắc đạt được trong những năm qua, Đảng bộ và
nhân dân tỉnh Nam Định được Đảng và Chính phủ tặng nhiều phần thưởng cao
quý: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu
nước hạng Nhất; danh hiệu "Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân";
nhiều tập thể, cá nhân được phong danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang
nhân dân","Anh hùng lao động"; Hàng nghìn bà mẹ được tặng danh hiệu “Mẹ
Việt Nam Anh hùng”. Đó vừa là niềm tự hào, vừa là nguồn cổ vũ, động viên
Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh tiếp tục phấn đấu giành kết quả to lớn hơn trong
giai đoạn mới.
13
Phát huy truyền thống quê hương, trong chặng đường sắp tới, Đảng bộ và
nhân dân Nam Định đang quyết tâm đổi mới vươn lên, không ngừng nỗ lực
phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu tổng quát mà Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ
XX đề ra: Tiếp tục khơi dậy truyền thống văn hiến, anh hùng, sức mạnh đại
đoàn kết toàn dân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, nhất là nguồn
lực con người để xây dựng tỉnh Nam Định phát triển nhanh và bền vững. Tập
trung xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh,
tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, nâng cao
chất lượng tăng trưởng kinh tế; chú trọng sản xuất nông nghiệp sạch, cơng
nghiệp cơng nghệ cao có nguồn thu lớn cho ngân sách Nhà nước. Tăng cường
khai thác tiềm năng thế mạnh vùng kinh tế biển để trở thành vùng kinh tế động
lực phía Nam của tỉnh. Xây dựng chính quyền điện tử, đô thị thông minh, nông
thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; Chú trọng bảo vệ môi trường và phát triển tồn
diện lĩnh vực văn hóa, xã hội. Tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh, giữ
vững an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội. Phấn đấu đến năm 2030, Nam
Định là tỉnh phát triển khá của cả nước.
Để đạt được mục tiêu trên, toàn Đảng bộ đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo
đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng và hệ thống chính trị; đẩy
mạnh hoạt động, nâng cao chất lượng công tác chính trị, tư tưởng; củng cố phát
huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân và đồng thuận xã hội. Nâng cao
hiệu lực hiệu quả chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp; đẩy mạnh cơng
tác cải cách hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, xúc tiến và thu
hút đầu tư; Tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp để phát triển vùng sản xuất
nơng nghiệp gắn với q trình xây dựng nơng thơn mới nâng cao, kiểu mẫu; Đẩy
mạnh khai thác tiềm năng, thế mạnh vùng kinh tế biển để trở thành vùng kinh tế
động lực; tiếp tục đầu tư, xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của
tỉnh đồng bộ theo hướng hiện đại, nhất là các dự án, cơng trình trọng điểm có
tính chiến lược; phát triển tồn diện các lĩnh vực văn hóa - xã hội, góp phần
nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; Đẩy mạnh xây dựng đô thị
14
thông minh và phát triển trung tâm công nghiệp, dịch vụ thành phố Nam Định;
phấn đấu đến năm 2030 thành phố cơ bản đạt một số chức năng trung tâm vùng
Nam đồng bằng sông Hồng. Củng cố vững chắc quốc phịng, qn sự địa
phương; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Trước mắt, tập trung
vào việc triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả 5 nghị quyết chuyên đề của
Đảng bộ tỉnh. Tiếp tục triển khai thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa
XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá"
trong nội bộ gắn với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và
phong cách Hồ Chí Minh. Đồng thời, thực hiện ba đột phá chiến lược nhằm thúc
đẩy, tăng trưởng kinh tế địa phương: tập trung xây dựng và điều chỉnh các loại
quy hoạch giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn 2050; tiếp tục đầu tư, xây dựng hệ
thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của tỉnh đồng bộ, hiện đại; nhất là đẩy
nhanh tiến độ các dự án cơng trình trọng điểm có ý nghĩa chiến lược về giao
thông, khu, cụm công nghiệp và một số cơng trình trọng điểm trong các lĩnh vực
y tế, văn hóa, giáo dục, nhà ở cơng nhân, hạ tầng thành phố Nam Định và vùng
kinh tế biển. Đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp
tỉnh; tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho phát triển công
nghiệp, thương mại, du lịch và dịch vụ. Thực hiện đồng bộ các giải pháp để khôi
phục và phát triển thành phố Nam Định là một trong ba thành phố lớn của miền
Bắc thời kỳ Pháp thuộc và là trung tâm vùng Nam đồng bằng sơng Hồng theo
Nghị quyết số 54-NQ/TW của Bộ Chính trị và Quyế định 109/QĐ-TTg của Thủ
tướng Chính phủ.
Kỷ niệm 60 năm ngày Bác Hồ lần cuối về thăm Nam Định (21/5/1963 21/5/2023) là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong đời sống chính trị của tỉnh, là
dịp để chúng ta đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục sâu rộng trong cán bộ,
đảng viên và các tầng lớp Nhân dân về cuộc đời, sự nghiệp vĩ đại của Chủ tịch
Hồ Chí Minh, về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, về những truyền
thống tốt đẹp và thành tựu vẻ vang trong sáu thập kỷ qua của tỉnh nhà. Qua đó
15
tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương, nâng cao niềm tin, tạo
động lực mới cho Đảng bộ và Nhân dân tỉnh; tăng cường khối đại đoàn kết,
thống nhất vượt qua khó khăn, thách thức; tổ chức sâu rộng các phong trào thi
đua yêu nước; thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị
quyết Đại hội Đảng các cấp và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX.
Chủ tịch Hồ Chí Minh - một bản anh hùng ca, một tấm gương sáng ngời về
chủ nghĩa yêu nước, về phẩm chất cộng sản kiên trung, về trí tuệ uyên bác, đạo đức
cách mạng trong sáng. Công lao của Bác với dân tộc ta như non cao, biển rộng.
Người đã gắn bó và hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng vĩ đại của
Đảng và dân tộc ta, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân đến hơi
thở cuối cùng. Người luôn nhấn mạnh đến việc phát huy vai trị của người dân trong
việc kiểm sốt các cơ quan Nhà nước, cán bộ, công chức Nhà nước, coi đó là
phương thức kiểm sốt có hiệu quả nhất. Giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng chính là
một cách gián tiếp thực hiện quyền giám sát của công dân đối với Nhà nước.
16