Nét độc đáo trong trang phục phụ nữ Dao Tiền ở Bắc Cạn pot

Nét độc đáo trong trang
phục phụ nữ Dao Tiền ở
Bắc Cạn

Người Dao Tiền ở Bắc Cạn có cách ăn mặc riêng tinh tế và khá cầu kỳ với những
bộ trang phục thổ cẩm màu sắc rực rỡ.

Từ xưa tới nay, trang phục của người Dao Tiền trở nên đặc sắc một phần là nhờ
nghệ thuật trang trí và kỹ thuật nhuộm chàm. Đây là hai yếu tố cơ bản để làm nên
một bộ trang phục đẹp, ngoài ra, sự kết hợp hai màu sắc chủ đạo là màu chàm và
màu trắng cũng góp phần tạo nên cá tính riêng mà không phải tộc người nào cũng
có được.
Công đoạn làm vải như sau, cây bông sau khi mang về nhà thì đun qua nước sôi,
ngâm vào nước lạnh rồi vớt ra đùm thành con. Dụng cụ chủ yếu giúp hoàn thành
trang phục là chiếc khung dệt- vật cần thiết trong mỗi gia đình người Dao. Chỉ với
hai thoi sợi chính, phụ nữ Dao Tiền dệt thành những mảnh vải vuông khoảng 30
đến 40 cm một chiều.
Để tạo hoa văn trước tiên người ta dùng dụng cụ vẽ. Đó là chiếc bút gắn ngòi đồng
nhưng cũng có khi chỉ là những chiếc que tre bẻ thành hình tam giác. Loại to để tỉa
tót hoa lá, loại vừa chuyên vẽ hình vuông, hình tròn chim, ốc. Sau khi nấu chảy sáp
ong họ sẽ nhúng đầu bút vẽ hoa văn lên vải. Vẽ xong đem tấm vải đó đi nhuộm
chàm, khi các công đoạn nhuộm chàm hoàn tất họ đem ngâm vào nước nóng để
sáp tan ra. Những chỗ trước đây có vẽ sáp ong không nhuốm chàm nên chỉ để lại
một màu xanh lơ hài hoà đẹp mắt.
Kỹ thuật thêu của người Dao Tiền cũng khá đặc biệt, không thêu đè lên các sợi vải
mà luồn chỉ theo mắt sợi, thêu ở mặt trái nhưng các hoạ tiết lại nổi lên trên mặt
phải của vải. Các họa tiết thêu chủ yếu là hình sao tám cánh, hình chữ thập ngoặc
đơn và ngoặc kép, hình gà, hình hoa lá Màu sắc của hoa văn họ ưa dùng là màu

đen và trắng.

Trang phục dân tộc Dao Tiền ở Bắc Cạn

Sự gắn kết giữa trang sức với áo, váy là một nguyên tắc không thể thiếu trong trang
phục người Dao Tiền, những hạt cườm, hay đồng bạc trắng hay kim loại dùng làm
các khuy có đường kính từ 6cm đến 7cm đỉnh nổi bật ở trên áo chàm. Ước tính cả
bộ trang sức có khi nặng tới vài kg nhưng không ai nề hà, ngược lại, họ rất thích
thú và coi đây là nét riêng, độc đáo.
Một bộ trang phục hoàn chỉnh của người Dao gồm: Áo, yếm, xà cạp, dây lưng,
khăn vấn đầu, váy dài cùng đồ trang sức vàng bạc Duy nhất trong cộng đồng
người Dao chỉ có người Dao Tiền là mặc váy. Người Dao Tiền rất tự hào về điều
đó.
Khăn đội đầu của phụ nữ Dao Tiền có màu trắng dài khoảng 1,2m đến 1,5m. Hai
đầu khăn có hai mảng hoa văn hình vuông. Khi đội khăn phụ nữ thường búi tóc
ngược lên đỉnh đầu, hơi hướng về phía trước.
Trong khi đó, thân áo dài của phụ nữ Dao Tiền thường được hình thành từ hai khổ
vải được gấp đôi lại. Hai thân trước để rời, có nẹp từ cổ áo xuống tới chỗ xẻ tà. Tay
áo được khâu theo dạng tay ống, cửa tay được thêu như ở nẹp ngực. Ở cổ áo, thân
sau được đeo một số đồng bạc thường từ 6 đến 12 đồng.
Cũng giống như nhiều dân tộc khác, trẻ em gái của người Dao Tiền cũng được mẹ
dạy cho cách may vá, dệt vải, thêu thùa từ khi còn nhỏ. Theo quan niệm của người
Dao Tiền, khi cô gái về nhà chồng, ngoài váy, áo tự làm suốt một năm qua, còn có
của hồi môn là những đồ trang sức bằng bạc do cha mẹ mình tặng. Những đồ trang
sức này sẽ được giữ lại như bảo vật của gia đình, dòng họ và sẽ trao lại cho con
cháu sau này.