Phân tích những thuận lợi khó khăn trong phát triển kinh tế trang trại ở việt nam hiện nay

MỤC LỤC
Trang
2
3

LỜI MỞ ĐẦU
PHẦN 1: Cơ sở lý thuyết về kinh tế trang trại

1.1. Khái niệm và bản chất của kinh tế trang trại

3

1.2 Vai trò, đặc trưng của kinh tế trang trại

4

PHẦN 2: Thực trạng trong phát triển kinh tế trang trại tại Việt

9

Nam hiện nay
2.1 Những thuận lợi trong phát triển kinh tế trang trại ở Việt Nam

9

2.2 Những khó khăn chủ yếu trong phát triển kinh tế trang trại ở

10

Việt Nam
2.3 Giải pháp chủ yếu để phát triển kinh tế trang trại ở Việt Nam

12

1


LỜI MỞ ĐẦU
Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước, kinh tế hộ nông dân đã
phát huy tác dụng to lớn, tạo sức mạnh mới trong sự phát triển nông nghiệp và
kinh tế nông thôn. Trên nền tảng kinh tế tự chủ của hộ nông dân đã hình thành
các trang trại được đầu tư vốn, lao động với trình độ cơng nghệ và quản lý cao
hơn nhằm mở rộng quy mơ sản xuất hàng hóa và nâng cao năng suất, hiệu quả
và sức cạnh tranh trong cơ chế thị trường. Hiện nay, hình thức kinh tế trang trại
tăng nhanh về số lượng với nhiều thành phần kinh tế tham gia,nhưng chủ yếu là
trang trại hộ gia đình nông dân và một tỷ lệ đáng kể của gia đình cán bộ, cơng
nhân viên chức, bộ đội, cơng an đã nghỉ hưu. Hầu hết các trang trại có quy mô
đất đai dưới mức hạn điền, với nguồn gốc đa dạng, sử dụng lao động của gia
đình là chủ yếu. Một số có thuê lao động thời vụ và lao động thường xuyên, tiền
công lao động được thỏa thuận giữa hai bên. Hầu hết các vốn đầu tư là tự có
hoặc vốn vay của cộng đồng, vốn vay của tổ chức tín dụng chỉ chiếm tỉ lệ thấp.
Phần lớn trang trại phát huy được lợi thế của từng vùng, kinh doanh tổng hợp,
lấy ngắn nuôi dài. Sự phát triển của kinh tế trang trại góp phần khai thác them
nguồn vốn trong dân, mở mang them diện tích đất trồng, đồi núi trọc, đất hoang
hóa nhất là các vùng trung du, miền núi và ven biển; tạo thêm việc làm cho lao
động nơng thơn góp phần xóa đói giảm nghèo; tăng thêm nơng sản hàng hóa.
Một số trang trại đã góp phần sản xuất và cung ứng giống tốt, làm dịch vụ, kỹ
thuật tiêu thụ sản phẩm cho nông dân trong vùng. Trong quá trình phát triển
kinh tế hiện nay, kinh tế trang trại là một hướng đi đúng đắn và đã có những
bước phát triển mạnh mẽ tạo động lực thúc đẩy kinh tế nông nghiệp và nông
thôn nước ta phát triển, khai thác đầy đủ hơn các tiềm năng và nguồn lực về đất

đai, vốn và lao động. Có thể thấy vấn đề phát triển kinh tế trang trại thế nào cho
đúng đắn là một vấn đề cấp thiết của đảng và nhà nước ta, hiểu được tính cấp
thiết đó em đã lựa chọn đề tài :” Phân tích những thuận lợi, khó khăn trong phát
triển kinh tế trang trại ở Việt Nam hiện nay” là đề tài của bài tập này. Trong q
trình làm bài khơng thể tránh khỏi những thiếu sót, em mong nhận được sự chỉ
dẫn và giúp đỡ từ thầy.

2


PHẦN 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1.1. Khái niệm và bản chất của kinh tế trang trại
1.1.1. Các khái niệm.
* Khái niệm về trang trại
Là hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh cơ sở trong nơng nghiệp, có mục
đích sản xuất chủ yếu là sản xuất hàng hóa; tư liệu sản xuất thuộc sở hữu hoặc
quyền sử dụng thuộc chủ đề độc lập; quy mô sản xuất tương đối lớn; tổ chức
quản lý tiến bộ, trình độ kỹ thuật cao; hoạt động tự chủ gắn với thị trường
* Khái niệm về kinh tế trang trại
Kinh tế trang trại là tổng thể các quan hệ kinh tế của các tổ chức hoạt động sản
xuất kinh doanh nông nghiệp bao gồm: các hoạt động trước và sau sản xuất
nơng sản hàng hố xung quanh các trục trung tâm là hệ thống các trang trại
thuộc các ngành, nông, lâm, ngư nghiệp ở các vùng kinh tế khác nhau
Kinh tế trang trại là loại hình thức tổ chức sản xuất trong nơng nghiệp mới có
tính ưu việt hơn hẳn so với các lạo hình sản xuất nông nghiệp khác như: Kinh tế
nông nghiệp phát canh thu tô, kinh tế tư bản tư nhân, đồn điền, kinh tế cộng
đồng, nông nghiệp tập thể, kinh tế tiểu nông
* Khái niệm phát triển kinh tế trang trại
Là quá trình đẩy mạnh việc tổ chức lại sản xuất, phân công lại lao động chủ
yếu đối với những hộ nông dân từ sản xuất tự cấp tự túc, nhỏ lẻ, phân tán, hiệu

quả thấp sang hình thức sản xuất nơng nghiệp hàng hóa tập trung quy mơ lớn
theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tăng cường giải phóng sức sản xuất
ở khu vực nông nghiệp, nông thôn, tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa cho thị
trường, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội
1.1.2 Bản chất

3


Kinh tế trang trại là một đơn vị sản xuất kinh doanh cơ sở trực tiếp sản xuất
trồng trọt trên đồng ruộng và chăn nuôi trang chuồng trại với qui mơ lớn, trình
độ sản xuất và quản lý tiến bộ…Là hình thức tổ chức sản xuất cơ sở trong nơng,
lâm nghiệp và thuỷ sản với mục đích chính là sản xuất ra hàng hoá để cung ứng
ra thị trường. Là loại hình sản xuất hàng hố với tỷ trọng hàng hoá chiếm từ
70% đến 80% trở lên, đáp ứng phần lớn hàng hố ra thị trường khơng chỉ ở
trong nước mà cịn xuất khẩu ra nước ngồi
Kinh tế trang trại với hình thức sản xuất nơng nghiệp theo kiểu tập chung, quy
mơ lớn và đã có từ lâu trên Thế giới và ở Việt nam
+ Ở Trung Quốc kinh tế trang trại có từ thời hán với các hình thức: hoàng
trang, cung trang, gia trang và điền trang
+ Ở Việt Nam kinh tế trang trại đã có từ thời Lý, Trần với các hình
thức nh thái ấp, các điền trang trong nông nghiệp. Thời nhà Lờ_Nguyễn, kinh tế
trang trại tồn tại dới các hình thức nh: đồn điền, điền trang...
- Đến thời kỳ chủ nghĩa t bản : Lực lợng sản xuất phát triển thì hình thức sản
xuất tập chung qui mô lớn trong nông nghiệp theo kiểu trang trại.
- Đến Nghị quyết 10 của Bộ chính trị khố VI (4/1988) về phát huy quyền
làm chủ kinh tế hộ, đã đặt nền móng cho sự phát triển một cách nhanh chóng. Vì
vậy kinh tế trang trại là hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp theo nghĩa rộng
bao gồm : Nơng -Lâm; Thuỷ sản có mục đích chính là sản xuất hàng hoá, t liệu
sản xuất thuộc quyền sở hữu hay sử dụng của một chủ trang trại, sản xuất đợc

tiến hành trên qui mô ruộng đất với các yếu tố sản xuất tập chung đủ lớn, trình
độ kỹ thuật cao hơn phơng thức tổ chức sản xuất tiến bộ gắn với thị trờng có
hạch tốn kinh tế theo kiểu doang nghiệp .
1.2 Vai trò, đặc trưng của kinh tế trang trại
.2.1 Vai trò của kinh tế trang trại:
Phát triển kinh tế trang trại có vai trị rất lớn trong nền kinh tế quốc dân nó có
tác động lớn về kinh tế, xã hội và mơi trường. Vì nó là hình thức tổ chức sản
4


xuất nông nghiệp chủ yếu của nền sản xuất hàng hố. Vì vậy nó có vai trị rất
lớn trong việc sản xuất lương thực, thực phẩm cung cấp cho xã hội
Trang trại là tế bào quan trọng để phát triển nông nghiệp nông thôn, thực hiện
sự phân công lao động xã hội trong điều kiện nước ta chuyển từ sản xuất tự cấp
tự túc sang sản xuất hàng hố
Sự hình thành và phát triển kinh tế trang trại có vai trò cực kỳ to lớn được biểu
hiện :
+ Kinh tế trang trại là hình thức tổ chức sản xuất lấy việc khai thác tiềm năng và
lợi thế so sánh phục vụ nhu cầu xã hội làm phương thức sản xuất chủ yếu. Vì
vậy nó cho phép huy động khai thác, đất đai sức lao động và nguồn lực khác
một cách đầy đủ , hợp lý và có hiệu quả. Nhờ vậy nó góp phần thúc đẩy tăng
trưởng và phát triển kinh tế trong nơng nghiệp nơng thơn nói riêng và phát triển
kinh tế xã hội nói chung
+ Trang trại với kết quả và hiệu quả sản xuất cao, góp phần chuyển dịch cơ cấu
kinh tế, phát triển các loại cây trồng vật ni có giá trị hàng hố cao, khắc phục
dần tình trạng manh mún tạo vùng chun mơn hố cao, đẩy nhanh nơng nghiệp
sang sản xuất hàng hố
+ Qua thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trang trại tạo ra nhiều nông sản, nhất
là các nông sản làm ngun liệu cho cơng nghiệp. Vì vậy trang trại góp phần
thúc đẩy công nghiệp nhất là công nghiệp chế biến và dich vụ sản xuất ở nông

thôn phát triển
+ Kinh tế trang trại là đơn vị sản xuất có qui mơ lớn hơn kinh tế hộ, vì vây có
khả năng áp dụng hiệu quả các thành tựu khoa học và công nghệ vào sản xuất,
nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực
+ Với cách thức tổ chức sản xuất và quản lý kinh doanh tiên tiến, trang trại là
nơi tiếp nhận và chuyền tải các tiến bộ khoa học cơng nghệ đến hộ nơng dân
thơng qua chính hoạt động sản xuất của mình
5


+ Về mặt xã hội: Phát triển kinh tế trang trại làm tăng hộ giàu ở nông thôn, tạo
thêm việc làm và tăng thu nhập cho người lao động và dân cư ở nơng thơn, góp
phần thúc đẩy phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn là tấm gương cho các hộ
nông dân về cách thức tổ chức sản xuất kinh doanh tiên tiến và có hiệu quả. Tất
cả những vấn đề đó góp phần quan trọng giải quyết các vấn đề kinh tế – xã hội ở
nông thôn
+ Về mặt mơi trường: Phát triển kinh tế trang trại góp phần cải tạo và bảo vệ
môi trường sinh thái. Thực hiện phát triển kinh tế trang trại nước ta đã đem lại
nhiều kết quả về kinh tế xã hội và môi trường. Nhưng phát triển kinh tế trang
trại ở nước ta phải phù hợp với điều kiện tự nhiên kinh tế từng vùng và từng địa
phương. nhất là những vùng địa phương có điều kiện đất đai và điều kiện sản
xuất hàng hoá
1.2.2 Đặc trưng của kinh tế trang trại
Ngay khi kinh tế trang trại mới hình thành ở một số nước cơng nghiệp hố Tây
Âu, Các Mác đã là người đầu tiên đưa ra nhận xét chỉ rõ đặc trưng cơ bản của
kinh tế trang trại khác với kinh tế tiểu nông…Người chủ trang trại sản xuất và
bán tất cả các sản phẩm của họ làm ra và mua vào tất cả kể cả thóc giống, cịn
người tiểu nơng sản xuất và tự tiêu thụ hầu hết các sản phẩm làm ra mua, bán
càng ít càng tốt, cho đến nay trải qua hàng thế kỷ phát triển kinh tế trang trại đã
chứng minh đặc trưng cơ bản cuả kinh tế trang trại là sản xuất nơng sản. Hàng

hố theo nhu cầu của thị trường, tỷ xuất hàng hoá đạt từ 70 đến 80% trở lên, tỷ
xuất hàng hoá càng cao, càng thể hiện được bản chất và trình độ phát triển của
kinh tế trang trại. Khác với kinh tế tiểu nông… Là sản xuất tự túc theo nhu cầu
của gia đình nơng dân
Chủ trang trại là chủ thể kinh tế cá thể (bao gồm kinh tế gia đình và kinh tế
tiểu chủ) nắm một phần quyền sở hữu và toàn bộ quyền sử dụng đối với ruộng
đất, tư liệu sản xuất, vốn và sản phẩm làm ra

6


Do đặc trưng của sản xuất hàng hoá chi phối đòi hỏi phải tạo ưu thế cạnh tranh
trong sản xuất kinh doanh, để thực hiện yêu cầu tái sản xuất mở rộng, hoạt động
của kinh tế trang trại được thực hiện theo xu thế tập trung tích tụ sản xuất ngày
càng cao, tiến đến qui mô tối ưu của trang trại phù hợp với từng ngành sản xuất,
từng vùng kinh tế, từng thời kỳ cơng nghiệp hố, tạo ra tỷ xuất hàng hoá cao,
khối lượng hàng hoá nhiều, chất lượng hàng hố tốt và giá thành hạ. Đi đơi với
việc tập trung, nâng cao năng lực sản xuất của từng trang trại còn diễn ra xu thế
tập trung, các trang trại thành những vùng sản xuất hàng hố chun mơn hoá về
từng loại sản phẩm như lương thực, trái cây,thịt, trứng, sữa…Với khối lượng
hàng hố lớn
Kinh tế trang trại có nhiều loại hình khác nhau trong đó trang trại gia đình là
phổ biến, có những đặc trưng là rất linh hoạt trong tổ chức hoạt động vì có thể
dung nạp các trình độ sản xuất khác nhau về xã hội hố, chun mơn hố sản
xuất nơng nghiệp
+ Dung nạp các qui mô sản xuất khác nhau: Trang trại nhỏ, vừa, thậm chí đến
cực lớn
+ Dung nạp các cấp trình độ công nghệ sản xuất khác nhau từ thô sơ đến hiện
đại, riêng biệt hoặc đan xen
+ Liên kết các loại hình kinh tế khác nhau (cá thể, tư nhân, hợp tác, quốc doanh

với các hình thức hợp tác sản xuất kinh doanh đa dạng)
+ Chính vì vậy mà kinh tế trang trại có khả năng thích ứng với các trình độ, với
các thời kỳ cơng nghiệp hố từ thấp đến cao, ở các nước đang phát triển cũng
như các nước cơng nghiệp phát triển.
Kinh tế trang trại có đặc trưng là tạo ra năng lực sản xuất cao về nông sản hàng
hoá do các đặc điểm về tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh của các trang trại
quyết định. Chủ trang trại, chủ doanh nghiệp là người có ý chí, năng lực tổ chức
quản lý, có kiến thức và kinh nghiệm nhất định về sản xuất kinh doanh nông
nghiệp và thường là người trực tiếp quản lý trang trại. Trang trại gia đình có tổ
7


chức quản lý sản xuất kinh doanh thích hợp, tiến bộ và sử dụng có hiệu quả hơn
các tư liệu sản xuất (đất đai, vốn ,công nghệ …) Chọn và ứng dụng có hiệu quả
các thành tựu khoa học cơng nghệ tiên tiến, tạo ra năng lực sản xuất và hiệu quả
kinh tế cao của các trang trai, thể hiện qua các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật chủ yếu
về sản lượng, năng xuất và giá thành sản phẩm
Tổ chức quản lý sản xuất của trang trại tiến bộ hơn, trang trai có nhu cầu cao
hơn nơng hộ về ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và thường xuyên tiếp cận với thị
trường biểu hiện
+ Do mục đích của trang trại là sản xuất hàng hoá, nên hầu hết các trang trại đều
kết hợp giữa chun mơn hố với phát triển tổng hợp, đây là điểm khác biệt so
với hộ sản xuất tự túc, tự cấp
+ Do sản xuất hàng hoá địi hỏi các trang trại phải ghi chép hạch tốn kinh
doanh, tổ chức sản xuất khoa học trên cơ sở những kiến thức về nông học, kinh
tế thị trường
+ Sự hoạt động của trang trại đòi hỏi phải tiếp cận với thị trường để biết được thị
trường cần những sản phẩm gì, số lượng bao nhiêu, chất lượng và chủng loại,
giá cả và thời điểm cung cấp như thế nào… Nếu chủ trang trại khơng có những
thơng tin về các vấn đề trên, hoạt động kinh doanh sẽ khơng có hiệu quả. Vì vậy

tiếp cận thị trường là yêu cầu cấp thiết đối với các trang trại nói chung, chủ trang
trại nói riêng.

8


PHẦN 2: THỰC TRẠNG TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ
TRANG TRẠI TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1 Những thuận lợi trong phát triển kinh tế trang trại ở Việt Nam
Việt Nam là một nước đang phát triển và đang hội nhập mạnh mẽ với thế giới.
Trong bối cảnh hiện nay, nước ta có nhiều thuận lợi và ngày càng có nhiều cơ
hội để phát triển kinh tế đặc biệt là kinh tế tế trang trại như:
- Nước ta có nguồn lao động nông nghiệp dồi dào. Người nông dân vốn xuất
thân từ nền văn hóa lúa nước, cần cù, chăm chỉ và có nhiều kinh nghiệm trong
sản xuất nơng nghiệp
- Đảng và nhà nước luôn quan tâm và giúp đỡ phát triển đời sống của người
nơng dân. Thực hiện các chính sách hỡ trợ khuyến khích sản xuất và tiêu thụ
- Điều kiện tự nhiên ( đất đai, khí hậu, sơng ngịi…) là một thế mạnh to lớn cho
đất nước ta phát triển sản xuất nơng nghiệp nói chung và kinh tế trang trại nói
riêng
- Việt Nam đang trên đường hội nhập với nền kinh tế quốc tế vì thế đã mở ra
những cơ hội để giao thương, tiếp cận nền văn hóa tiên tiến, hiện đại, khoa học
kỹ thuật áp dụng cho sản xuất và chế biến.
Trên nền tảng là những thuận lợi sẵn có, kinh tế trang trại Việt Nam đang có
những cơ hội thuận lợi như:
- Khi hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế quốc tế, tham gia vào tất cả các tổ chức
kinh tế, thương mại lớn của thế giới và khu vực cơ hội cũng sẽ càng mở ra nhiều
hơn, nắm bắt được nhu cầu của khách hàng trên thế giới một cách nhanh nhạy
và đầy đủ bằng các phương tiện truyền thông, công nghệ thông tin.

9


- Hội nhập đem đến cho ngành kinh tế trang trại Việt Nam những lợi ích vơ
cùng tốt, khi xuất khẩu hàng nông sản, thủy sản ra thế giới là sẽ chịu mức hàng
rào thuế quan thấp nhất, nhiều hàng rào phi thuế quan sẽ được bãi bỏ. Khi nước
tham gia và thực hiện các cam kết của các tổ chức thì ngành kinh tế trang trại
cũng sẽ biết được lộ trình cắt giảm thuế xuất khẩu, khi nào mặt hàng nào có thuế
bằng 0% để định hướng phát triển theo tinh thần cạnh tranh về chất lượng và
giá.
- Ngành kinh tế trang trại nước ta sẽ được lợi từ việc tiếp cận, chuyển đổi các
tiến bộ công nghệ, phương tiện sản xuất, chế biến hiện đại nhằm nâng cao hiệu
quả sản xuất. Các hàng công nghệ hiện đại phục vụ trong lĩnh vực công nghiệp
sẽ được nhập khẩu vào Việt Nam, đem đến cho người nông dân sự lựa chọn tốt
nhất.
- Trong nước, cùng với sự phát triển của các ngành trong cơ cấu nền kinh tế với
mối quan hệ tương tác thúc đẩy lẫn nhau như ngành nông nghiệp và ngành cơng
nghiệp sản xuất máy móc, ngành cơng nghiệp chế biến, hệ thống dịch vụ thu
mua và phân phối nông sản… đã tạo nhiều cơ hội để ngành kinh tế trang trại
nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cũng như mở rộng thị trường tiêu thụ.
2.2 Những khó khăn chủ yếu trong phát triển kinh tế trang trại ở Việt Nam
* Hệ thống thị trường chưa phát triển, thông tin nhiễu loạn
Về nguyên lý, thị trường mang lại cơ hội cho tất cả mọi người, nhưng không
phải ai cũng có đủ khả năng như nhau để tận dụng cơ hội đó. Người nắm thơng
tin, người nhiều vốn, người lanh lợi và phải có chút "tinh quái" mới tận dụng cơ
hội tốt hơn và do đó giàu lên nhanh hơn. Đây là nguyên nhân chính số người tự
do di cư ra thành thị kiếm việc làm đang tănglên. Họ ln trong tâm lý lo sợ rủi
ro, vì vậy, tư duy "ăn chắc, mặc bền" là phổ biến, có đồng nào đổ vào "xây nhà
xây cửa" chắp vá
* Thiếu vốn sản xuất , vốn tích lũy của các chủ trang trại

10


Tình trạng thiếu kiến thức, thiếu vốn đầu tư đang là tình trạng chung của các
chủ trang trại nên khi có chính sách cho vay vốn hộ cũng khơng biết sử dụng sao
cho có hiệu quả.. Lý do chính của việc tiết kiệm tiền trong phần đông các chủ
trang trại khơng phải là để tích lũy mở rộng sản xuất, mà chủ yếu là để chi trả
khám và chữa bệnh và đề phòng các nhu cầu chi tiêu đột xuất khác, chỉ số ít
mong đợi lợi nhuận hay lãi suất
* Xác định hướng sản xuất khó khăn, bế tắc trong khâu tiêu thụ
Trong kinh tế thị trường, việc tìm ra cây gì, con gì để cho sản xuất hàng hóa
lớn đã khó, thì việc tiếp cận đầu vào và đầu ra cho sản xuất nông nghiệp mấy
năm gần đây cũng đang khó khăn khơng kém. Thị trường đầu vào của sản xuất
nông nghiệp biến động rất bất lợi cho các chủ trang trại, giá lên cao liên tục, vốn
còn hạn chế nên khó khăn trong việc mua với giá gốc và thiếu những nhà cung
cấp tin cậy, và còn thiếu cả thơng tin để có cơ hội lựa chọn phương án tối ưu.
Mặc khác, sau khi thu hoạch chủ trang trại phải đối mặt với thách thức về đầu ra
(vì khi sản lượng tăng thì bị rớt giá). Mặc khác, chất lượng sản phẩm chưa cao,
năng lực cạnh tranh thấp. Do đó rất khó để cạnh tranh với các sản phẩm khác
trên thị trường trong và ngồi nước.
* Cơng nghiệp chế biến kém phát triển, ảnh hưởng đến kinh tế trang trại
Khó khăn trong khâu sơ chế và chế biến sau thu hoạch cũng là một cản trở lớn
đối với kinh tế trang trại. Phần lớn các chủ trang trại đều thiếu kỹ thuật và khả
năng sơ chế nông sản sau thu hoạch, thiếu thơng tin thị trường, chi phí giao dịch
cao, nên phần lớn nông sản chưa nâng được thêm giá trị kinh tế đáng kể trong
các khâu tiếp theo của quy trình sản xuất đến tay người tiêu dùng, kể cả mẫu mã,
tiếp thị và tiêu thụ, xuất khẩu. Thu nhập chủ yếu từ trồng trọt,chăn nuôi, thu từ
dịch vụ, cơng nghiệp ít, vì thế lợi chưa được hấp dẫn
* Kinh tế hợp tác trong nông thôn kém phát triển
Nhiều chủ trang trại đang rất cần đến những sự trợ giúp có tính chất cộng

đồng, hiệp hội ngành hàng hay hợp tác trong các khâu, nhất là đầu vào và đầu ra
11


của sản xuất, chính sách hiện nay trong nơng nghiệp, nông thôn chưa đáp ứng
đầy đủ, do chưa hoạt động thật hiệu quả và thiết thực.
* Tư liệu chủ yếu là đất đai ngày càng bị thu hẹp, bình quân diện tích thấp
Đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt đối với q trình sản xuất nơng nghiệp.
Nhưng khó khăn lớn hiện nay là diện tích đất nơng nghiệp đang mất vào các khu
công nghiệp, khu đô thị và giao thơng. Bên cạnh đó, tình trạng lãng phí sử dụng
đất diễn ra khá phổ biến
2.3 Giải pháp chủ yếu để phát triển kinh tế trang trại ở Việt Nam
Để thúc đẩy kinh tế trang trại phát triển, những cơ chế, chính sách hỡ trợ trước
đây tiếp tục được thực hiện. Bên cạnh đó, cần tăng cường tuyên truyền, phổ
biến, tổng kết, nhân rộng những mơ hình kinh tế tiêu biểu, làm ăn hiệu quả để
người dân học hỏi và áp dụng. Cần có cơ chế, chính sách hỡ trợ vay vốn với lãi
suất ưu đãi, hỗ trợ khi thiên tai, dịch bệnh xảy ra. Quy hoạch vùng, khu vực xây
dựng trang trại, trong đó các hộ dân được mua hoặc thuê đất với giá ưu đãi. Xây
dựng cơ sở hạ tầng cơ bản như đường giao thông, điện, hệ thống mương máng
tạo thuận lợi cho người dân làm kinh tế trang trại. Thường xuyên mở các lớp tập
huấn, nâng cao trình độ kỹ thuật cho các chủ trang trại trong việc lựa chọn và
ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Chủ trang trại cũng cần có ý thức học
hỏi, vươn lên, tiếp thu cái mới, chủ động tìm kiếm thị trường tiêu thụ.
Để xây dựng và phát triển nền nơng nghiệp theo hướng hình thành hệ thống
các trang trại cần thực hiện một số giải pháp sau:
* Quy hoạch vùng phát triển trang trại
Để trang trại phát triển tạo ra khối lượng hàng hố lớn, hình thành các vùng
sản xuất tập trung, tạo ra khả năng cạnh tranh mới, khắc phục tình trạng trang
trại phát triển tự phát. Các tỉnh thành phố cần rà soát lại quy hoạch phát triển sản
xuất nông, lâm, ngư nghiệp, xác định các vùng phát triển trang trại; cơng bố quỹ

đất có thể giao hoặc cho thuê để phát triển trang trại, chủ yếu là các vùng đất
trống, đồi núi trọc, đất cịn hoang hố, ao hồ, đầm, bãi bồi ven sơng, ven biển...
12


Xác định phương hướng phát triển các loại cây trồng, vật ni phù hợp với lợi
thế đất đai, khí hậu của mỡi vùng và có tính đến khả năng tiêu thụ sản phẩm
Quy hoạch kết cấu hạ tầng, nhất là hệ thống thuỷ lợi, giao thông, hệ thống
cung cấp điện, nước, cơ sở công nghiệp chế biến, cơ sở sản xuất, cung ứng
giống cây, con,…đảm bảo đáp ứng tốt các yêu cầu phát triển sản xuất của trang
trại
* Tiến hành giao đất, cho thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
cho diện tích đất chưa được cấp
Các địa phương rà sốt lại các trang trại hiện có, xúc tiến nhanh việc cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ trang trại chưa được cấp giấy chứng
nhận theo chính sách đất đai nêu trong Nghị quyết của Chính phủ và hướng dẫn
của Tổng cục Địa chính
* Nâng cao trình độ ứng dụng khoa học và cơng nghệ ở các trang trại
Trang trại là nơi sản xuất nơng sản hàng hố nên phải có khả năng cạnh tranh
cao. Muốn thực hiện được mục tiêu đó, phải nâng cao trình độ ứng dụng
KH&CN
Đầu tư xây dựng các cơng trình thuỷ lợi đầu mối kênh trục chính kết hợp với
vốn của trang trại đào ao, đắp đập, xây dựng các cơng trình thuỷ lợi nhỏ, ứng
dụng các phương pháp tưới tiêu khoa học, tiết kiệm nước
Đầu tư xây dựng các cơ sở ươm, nhân giống cây trồng, vật nuôi, cây giống lâm
nghiệp. Hỗ trợ các trang trại áp dụng các tiến bộ kỹ thuật về bảo quản sản phẩm:
áp dụng cơng nghệ chế biến tiên tiến có quy mơ vừa và nhỏ, sử dụng máy móc
phù hợp để làm đất, vận chuyển, bơm nước…Tổ chức tốt công tác khuyến nông,
khuyến lâm, khuyến ngư để hỗ trợ các trang trại áp dụng nhanh các tiến bộ khoa
học vào sản xuất. Đồng thời khuyến khích các chủ trang trại tham gia chuyển

giao tiến bộ kỹ thuật tới hộ nông dân trong vùng
Các viện và trung tâm nghiên cứu khoa học theo dõi sát nhu cầu của trang trại,
liên kết với các trang trại để xác định các mơ hình chuyển giao kỹ thuật mới cho
nông dân
13


Tăng cường công tác kiểm tra chất lượng giống cây trồng, vật nuôi, vật tư
nông nghiệp, xử lý kịp thời những trường hợp buôn bán hàng giả, hàng chất
lượng xấu, để giúp nông dân và các chủ trang trại phát triển sản xuất có hiệu
quả, hạn chế rủi ro
* Hỗ trợ trang trại tiếp cận thị trường, tiêu thụ nông lâm sản hàng hố
Hướng dẫn các cơ sở cơng nghiệp chế biến hợp đồng cung ứng vật tư và tiêu
thụ nơng, lâm sản hàng hố với các chủ trang trại và hộ nông dân. Tuyên truyền,
hướng dẫn và giúp đỡ các trang trại, thực hiện liên kết giữa các trang trại với các
doanh nghiệp Nhà nước để phát triển sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ trang trại có khả năng tham
gia xuất khẩu sản phẩm trực tiếp. Quy hoạch và đầu tư phát triển hệ thống cơ sở
hạ tầng nông thôn ở các địa bàn tập trung phát triển kinh tế trang trại
Tổ chức tốt việc cung cấp thông tin thị trường, hướng dẫn các trang trại sản
xuất kinh doanh phù hợp với nhu cầu thị trường trong và ngoài nước
* Nâng cao năng lực quản lý của chủ trang trại và nâng cao tay nghề của người
lao động
Số chủ trang trại có trình độ chun mơn mới chiếm khoảng 32%, do đó việc
đào tạo, nâng cao năng lực quản lý cho các chủ trang trại đặt ra rất cấp bách.
Trước mắt, thông qua tổng kết, tổ chức tham quan các trang trại quản lý kinh
doanh giỏi để học tập lẫn nhau và tổ chức bồi dưỡng những kiến thức về khoa
học và quản lý. Về lâu dài, tổ chức các khố đào tạo chun mơn kỹ thuật,
nghiệp vụ quản lý cho các chủ trang trại
* Thực hiện các chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với phát triển kinh tế trang

trại
Các địa phương có kế hoạch bố trí vốn để hỡ trợ các trang trại đầu tư phát triển
kết cấu hạ tầng, cơ sở chế biến, cung cấp thông tin. Trang trại được vay vốn tín
dụng đầu tư phát triển của Nhà nườc. Thực hiện miễn thuế thu nhập với thời
gian tối đa nếu chủ trang trại đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh ở những địa
bàn đất trống, đồi núi trọc, bãi bồi, đầm phá ven biển. Thực hiện miễn giảm thuế
đất cho chủ trang trại khi thuê đất trống, đồi núi trọc, đất hoang hoá để trồng
14


rừng sản xuất, trồng cây lâu năm, thuê diện tích đất ở các vùng nước tự nhiên
chưa có đầu tư, cải tạo để sản xuất kinh doanh
Tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra đối với kinh tế trang trại, đảm bảo các
chủ trang trại thực hiện đầy đủ quy trình kỹ thuật canh tác bảo vệ và làm giàu
đất, bảo vệ môi trường; thực hiện các nghĩa vụ đối với Nhà nước theo pháp luật.
Đồng thời bảo vệ quyền
lợi chính đáng của chủ trang trại về tài sản và các lợi ích khác
* Tạo ra những sản phẩm nơng nghiệp sạch, an toàn lương thực, thực phẩm đạt
tiêu chuẩn VietGAP để chủ động hội nhập
Chúng ta đã ra nhập WTO, tham gia buôn bán với hơn 200 nước. Cần phải tổ
chức liên kết hợp tác thích hợp, đó là câu lạc bộ trang trại để cùng nhau học tập,
trao đổi, giúp đỡ nhau về khoa học, công nghệ, về kinh nghiệm sản xuất, quản
lý, thông tin thị trường, giá cả…kịp thời, hiệu quả. Phải xây dựng quy trình sản
xuất từ khâu giống đến chăm sóc, thu hoạch, chế biến, bảo quản tạo ra nơng sản,
thực phẩm sạch, an tồn lương thực, thực phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP để sản
phẩm của ta có thể cạnh tranh và tiêu thụ cả ở trong nước và nước ngồi,cũng
chính là chúng ta chủ động bước vào hội nhập
Kết luận
Kinh tế trang trại là bước đột phá quan trọng để phát triển nông thôn, nơng
nghiệp, là q trình chuyển đổi từ kinh tế hộ nơng dân tự cấp tự túc sang sản

xuất hàng hóa quy mơ lớn. Kinh tế trang trại hình thành và phát triển ở nước ta
với nhiều loại hình và quy mơ khác nhau. Do địa hình và đặc điểm của từng
vùng khác nhau nên loại hình phát triển kinh tế trang trại ở từng vùng cũng khác
nhau. Về loại hình phát triển ở các vùng nông thôn chủ yếu là mơ hình trang trại
gia đình, song trên thực tế là đạt hiệu quả kinh tế khá cao. Song vẫn chưa đầu tư
đúng mức và còn một số hạn chế làm ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh
doanh của các trang trại
Chỉ khi nào các bài toán về vốn, lao động, khoa học công nghệ, thị trường
được Nhà nước quan tâm đúng mức, hình thành mối quan hệ hợp tác bền vững.
15


Để phát triển kinh tế trang trại phát triển mạnh mẽ, tạo cú hích cần thiết kết hợp
nơng nghiệp, cơng nghiệp, công nghệ và khoa học, kinh tế trang trại mới thực sự
tạo nguồn động lực mạnh, thúc đẩy công cuộc cơng nghiệp hóa hiện đại hóa
nơng thơn

16