Chương 2
Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
2
Nội dung chính
• Khái niệm
• Các mô hình
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
3
Mô hình tăng trưởng kinh tế:
Khái niệm
• Là cách diễn đạt quan điểm cơ bản nhất về
sự tăng trưởng kinh tế thông qua các biến số
kinh tế và mối quan hệ giữa chúng
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
4
Các mô hình tăng trưởng kinh tế
• Mô hình Cổ điển
• Mô hình của Marx
• Mô hình Tân Cổ điển
• Mô hình của Keynes
• Lý thuyết tăng trưởng kinh tế hiện đại
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
5
Mô hình cổ điển
• Các tác giả tiêu biểu
• Những quan điểm cơ bản
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
6
Mô hình cổ điển: Các tác giả tiêu
biểu
• Adam Smith
• David Ricardo
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
7
Adam Smith (1723 –1790)
• Người sáng lập ra kinh tế học
• Tác phẩm “Của cải của các nước” (1776)
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
8
A. Smith: “Của cải của các nước”
• Học thuyết về giá trị lao động
• Học thuyết bàn tay vô hình
• Lý thuyết về phân phối thu nhập
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
9
A. Smith: Học thuyết về giá trị
lao động
• Lao động chứ không phải đất đai hay tiền
bạc là nguồn gốc tạo ra của cải cho xã hội.
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
10
A. Smith: Học thuyết bàn tay vô
hình (1/2)
• “Mọi cá nhân không có ý định thúc đẩy lợi
ích công cộng, mà chỉ nhằm vào lợi ích
riêng của mình. Và ở đây, cũng như trong
nhiều trường hợp khác, người đó được một
bàn tay vô hình dẫn dắt để phục vụ một mục
đích không nằm trong ý định của mình”
vai trò của cá nhân.
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
11
A. Smith: Học thuyết bàn tay vô
hình (2/2)
“Bạn nghĩ rằng bạn đang giúp cho hệ thống kinh tế
bằng những quản lý đầy ý định tốt đẹp và bằng
những hành động can thiệp của mình. Không phải
như vậy đâu. Hãy để mặc, hãy để mọi sự việc xảy
ra, đừng nhúng tay vào. Dầu nhờn của lợi ích cá
nhân sẽ làm cho các bánh xe kinh tế hoạt động
một cách gần như kỳ diệu. Không ai cần kế hoạch,
không cần quy tắc. Thị trường sẽ giải quyết tất
cả.” vai trò của chính phủ.
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
12
A. Smith: Lý thuyết về phân phối
thu nhập
• “Ai có gì được nấy” công bằng và hợp
lý.
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
13
D. Ricardo (1772-1823)
• Tác giả cổ điển xuất sắc nhất
• Tác phẩm “Các nguyên tắc của chính trị
kinh tế học và thuế khoá” (1817)
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
14
D. Ricardo: Các yếu tố của tăng
trưởng (1/2)
• R, L, K
• R, L, K kết hợp với nhau theo một tỷ lệ cố
định và duy nhất
• Đường đồng sản lượng có hình chữ L
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
15
D. Ricardo: Đường đồng sản lượng
K
LL
1
L
2
K
1
K
2
Y
1
Y
2
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
16
D. Ricardo: Các yếu tố của tăng
trưởng (2/2)
• R là yếu tố quan trọng nhất
• R là giới hạn của tăng trưởng
• R là yếu tố có điểm dừng
• NN là ngành quan trọng nhất
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
17
D. Ricardo: Hao phí các yếu tố
sản xuất
• CN: hiệu quả tăng theo quy mô
• NN: hiệu quả giảm theo quy mô
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
18
D. Ricardo: Đặc điểm của nền
kinh tế bế tắc
• Địa tô cao
• Tiền công ở mức tối thiểu
• Lợi nhuận dường như bằng không
• Tích luỹ tư bản và gia tăng dân số ngừng lại
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
19
D. Ricardo: Giải pháp khắc phục
tình trạng bế tắc
• XK hàng công nghiệp để NK lương thực rẻ
hơn từ nước ngoài, hoặc
• Phát triển CN để tác động vào NN.
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
20
D. Ricardo: Phân chia các nhóm
người và thu nhập trong xã hội
Theo sở hữu các yếu tố sản xuất:
• Địa chủ địa tô
• Tư bản lợi nhuận
• Công nhân tiền lương
Tổng thu nhập xã hội = Địa tô + Lợi nhuận +
Tiền lương
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
21
D. Ricardo: Vai trò của nhà tư bản
Trong SX:
• Tổ chức SX, thực hiện kết hợp các yếu tố
SX
• Thực hiện tích luỹ để mở rộng SX (# địa
chủ và công nhân: tiêu dùng hết thu nhập)
Trong phân phối:
• Chủ động phân phối giữa tư bản và địa chủ,
tư bản và công nhân.
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
22
D. Ricardo: Tiền lương
• Về nguyên tắc: trả theo thoả thuận
• Trên thực tế: luôn ở mức tối thiểu. Nguyên
nhân: Tích luỹ tư bản nhanh chóng SX
phát triển nhà tư bản cạnh tranh để thuê
thêm nhân công tiền công tăng dân số
tăng (theoMalthus) đủ nhân công và tiền
công giảm sự gia tăng tiền công nhất
thời.
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
23
D. Ricardo: Mô hình cung-cầu
(1/2)
• “Cung tạo nên cầu”
• AS thẳng đứng tại mức sản lượng tiềm năng
Y*, quyết định mức sản lượng và việc làm
của nền kinh tế
• AD là hàm số của cung tiền, không ảnh
hưởng tới sản lượng các chính sách tác
động đến cầu không có tác động tới sản
lượng
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
24
D. Ricardo: Mô hình cung-cầu
(2/2)
AS
AD
1
AD
2
Y
P
L
Y*
E
1
E
2
3/20/2014 Chương 2. Các mô hình tăng trưởng
kinh tế
25
D. Ricardo: Vai trò của chính phủ
• Chính sách thuế: Các loại thuế thu từ lợi
nhuận tích luỹ tư bản giảm.
• Chi tiêu của nhà nước: “công nhân sinh lời”
(trực tiếp hoặc gián tiếp SX ra sản phẩm) và
“công nhân không sinh lời” (quản lý, an
ninh, quân đội)
Các chính sách can thiệp của chính phủ có
thể cản trở TTKT.