Cho bé uống thuốc – Những sai lầm chết người doc

Cho bé uống thuốc –
Những sai lầm chết người

Nhiều bậc phụ huynh thiếu cẩn trọng, không đọc kỹ
hướng dẫn sử dụng khi cho con uống thuốc có thể khiến
bé lâm vào tình trạng nguy kịch.
Uống gấp 10 lần bác sĩ kê đơn
Ca bệnh đặc biệt bé sơ sinh 22 ngày tuổi ngộ độc
paracetamol được bác sĩ Scott Phillips (Trung tâm Thuốc và
độc chất Rocky Mountain, Đại học Y Colorado) báo cáo tại
Hội nghị Nhi khoa Việt Mỹ lần thứ 3 vừa diễn ra tại Hà Nội.
BS Scott Phillips cho biết, ca bệnh này là một bé trai 22 ngày
tuổi, nặng 4kg. Bé trai này bị hẹp bao quy đầu và bác sĩ
khuyên dùng 40mg thuốc APAP (1 dạng paracetamol) trước
khi cắt bao quy đầu. Lọ siro này gồm 10ml (chứa 800mg
thuốc), nhãn thuốc ghi là 80mg/ml APAP. Nhìn vào nhãn, gia
đình nghĩ rằng trong lọ chứa 80mg nên theo như chỉ dẫn của
bác sĩ, họ cho bé uống1/2 lọ siro, nên liều trẻ đã uống là
200mg/kg.
Sai sót này chỉ được phát hiện sau khi bé làm xong thủ thuật
cắt bao quy đầu, bác sĩ dặn gia đình nếu thấy bé khó chịu thì
cho uống thêm 40mg nữa. Đến lúc này gia đình mới hỏi lại
liều và nhận ra đã hiểu sai nhãn nên đã sai chỉ định của bác
sĩ, đã cho trẻ uống hết lọ siro với liều quá là gấp 10 lần nên
mới vội đưa trẻ tới khoa cấp cứu.
Yêu sức khỏe - Sức khỏe! Chuyên mục về tin tức sức khỏe, tư
vấn trực tuyến, gia đình, tin tức làm đẹp, đời sống, y tế.
Kết quả xét nghiệm cho thấy em bé bị ngộ độc paracetamol
cấp với nồng độ thuốc trong máu là 1.243 umol/L (trong khi

đó, nếu có nồng độ thuốc từ 66- 199 umol/L là đã phải điều
trị). Ngay lập tức, bệnh nhi này đã phải truyền thuốc giải độc.
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi BV Bạch Mai
cho biết, Paracetamol là loại thuốc hạ sốt dùng quá phổ biến,
và chính sự phổ biến này khiến tình trạng ngộ độc
paracetamol ngày càng có xu hướng tăng lên. Tại Việt Nam
cũng có những ca ngộ độc paracetamol ở trẻ em do dùng
thuốc này quá bừa bãi. Hơn nữa, cùng hoạt chất paracetamol
nhưng có rất nhiều loại thuốc với nhiều nhãn hiệu khác nhau.
Có những người vừa cho con uống thuốc hạ sốt efferalgan,
lại uống thêm Decolgen để chữa sổ mũi trong khi loại thuốc
này cũng chứa paracetamol. Hay khi chưa được 4 tiếng con
đã sốt lại, nhiều người vẫn vô tư dùng, vì nghĩ cứ sốt là uống
mà không lường hết nguy cơ của việc lạm dụng thuốc
Khi bị ngộ độc, người bệnh có các triệu chứng ngộ độc biểu
hiện: chán ăn, buồn nôn, vã mồ hôi, khó chịu, có thể đau hạ
sườn phải. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể tử vong
do suy đa tạng (thận, gan). Do vậy, cần thận trọng khi cho trẻ
dùng paracetamol để hạ sốt. Nếu trẻ sốt cao, từ 38,5oC trở
lên có thể dùng paracetamol nhưng không được dùng quá
15mg/kg cân nặng/lần và chỉ dùng tối đa 4 lần/ngày, mỗi lần
cách nhau 4 tiếng.

Nguy kịch vì cha mẹ quá “sáng tạo”
Yêu sức khoẻ! Trang tin tức sức khoẻ tổng hợp, đem lại kiến
thức sức khoẻ, mẹo vặt phòng bệnh chữa bệnh cho gia đình,
những bài thuốc chữa bệnh nhân gian.
Không chỉ sai lầm này, trong thực tế điều trị, chính các bác sĩ
cũng “phát hoảng” bởi nhiều ứng xử quá “linh hoạt” của
người bệnh với thuốc.

“Điển hình nhất phải kể đến pha oresol cho trẻ. Dung dịch
oresol đã cứu hàng triệu trẻ em bị tiêu chảy cấp khỏi cái chết.
Thế nhưng nhiều trẻ cũng bị ngộ độc nguy kịch bởi sự “sáng
tạo” của người thân”, PGS. TS Nguyễn Văn Bàng, khoa Nhi
BV Bạch Mai cảnh báo.
“Mùi lạ con không chịu uống, nó nhất định không chịu uống
gì ngoài nước sôi để nguội, pha ra cốc to để lạnh bé khó uống
nên chỉ pha ít một… là những biện minh của các bà mẹ với
bác sĩ khi đưa con đi cấp cứu vì ngộ độc oreslo. Vì những lý
do này, có người cho chia nhỏ lượng thuốc, mỗi lần cho vào
một cái chén con cho bé uống, hoặc pha cả gói vào một chén
nước nhỏ vì bé lười uống, pha tí nước mới uống hết khiến tỷ
lệ pha là rất đặc so với khuyến cáo mà không lường hết
những hiểm họa có thể xảy đến với trẻ”, TS Bàng nói.
Theo giải thích của TS Bàng, khi trẻ bị tiêu chảy, tình trạng
mất nước trầm trọng khiến bé rất khát nước. Trong khi đó,
oresol có thành phần là muối, đường… lại được pha đặc hơn
so với khuyến cáo nên khi bé uống, không khác gì uống một
cốc nước muối khiến bé càng khát hơn. Khát nước, bé đòi
uống nước, người thânlại tiếp tụccho uống dung dịch oresol
pha đặc này… Lẽ ra, một gói oresol theo chỉ dẫn phải pha với
200ml nước đun sôi để nguội nhưng thực tế bé lại uống cả
gói thuốc chỉ với vẻn vẹn khoảng 40ml nước, khiến bé được
“nạp” quá nhiều muối, rất nguy hiểm.
“Khi uống oresol với nồng độ quá đặc như thế sẽ khiến hàm
lượng muối trong máu tăng lên, gây tình trạng ưu trương (quá
nhiều muối trong máu), áp lực thẩm thấu trong máu cao hơn
bình thường. Bình thường, hai bên màng tế bào cân bằng
nhau. Nhưng lúc này, vì nồng độ muối quá cao nên áp lực
thẩm thấu trong máu cao hơn bình thường, “hút” nước từ tế

bào, khiến tế bào bị hút hết nước nên bị teo tóp lại. Lúc này,
trẻ có biểu hiện da nhăn, khô, mắt trũng… Điều nguy hiểm
nhất lúc này, đó là vì bị hút nước nên tế bào não bị teo tóp
lại, gây tổn thương tế bào não, khiến trẻ bị co giật, sốt cao,
vật vã, kích thích, hôn mê. Nếu không biết để cấp cứu kịp
thời, trẻ rất dễ bị tử vong”, TS Bàng nói.
“Ngoài ra có thể kể đến những sai lầm rất thường gặp như
uống thuốc chống nôn khi trẻ bị tiêu chảy cấp. Thấy con nôn,
nhiều bậc cha mẹ vội thuốc thuốc chống nôn, con nôn lại
uống lại vì sợ mất thuốc… dẫn đến quá liều, trẻ bị co giật,
cứng cơ toàn thân rất nguy hiểm. Hay có người con bị động
kinh, bác sĩ kê thuốc riêng cho trẻ nhưng trong nhà sẵn có
thuốc người lớn lại uống luôn cho tiện”, BS.Ths Nguyễn
Thành Nam, khoa Nhi BV Bạch Mai nói về những sai lầm
dùng thuốc mà các bác sĩ vẫn gặp trong thực tế điều trị.
Vì thế, khi cho trẻ uống thuốc, cha mẹ cần xem kỹ đơn
hướng dẫn sử dụng của bác sĩ, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng
thuốc và tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định, tránh những sai lầm
đáng tiếc có thể nguy hại đến sức khỏe trẻ.