Một số trình tự nuclêôtit đặc biệt trên nhiễm sắc thể ppt

Một số trình tự nuclêôtit đặc
biệt trên nhiễm sắc thể


Mỗi nhiễm sắc thể chỉ chứa một phân tử ADN. Tuy nhiên ngoài các gen trên
phân tử ADN còn có nhiều trình tự nuclêôtit đặc biệt (không phải là các gen)
có các chức năng khác nhau trong việc duy trì cấu trúc và chức năng của các
nhiễm sắc thể.
Dưới đây chúng ta chỉ nêu một trong số các trình tự nuclêôtit đặc biệt đó là:
- Trình tự tâm động:
Đây là trình tự nuclêôtit đảm nhận chức năng của tâm động. Trình tự
nuclêôtit này là nơi liên kết với các thoi phân bào của nhiễm sắc thể trong
quá trình phân bào. Trình tự tâm động thường có một loạt các trình tự
nuclêôtit ngắn lặp lại liên tiếp nhiều lần nằm ở hai đầu. Nếu đoạn nhiễm sắc
thể không có trình tự tâm động thì sẽ không thể phân li về các tế bào con
trong quá trình phân bào.
- Trình tự đầu mút:
Trình tự đầu mút là một trình tự nuclêôtit ngắn nằm ở đầu mút của nhiễm sắc
thể đặc trưng cho từng loài. Các trình tự này được lặp đi lặp lại liện tiếp nhiều
lần. Trình tự nuclêôtit đầu mút của nhiễm sắc thể người là TTAGGG. Trình
tự đầu mút có chức năng giữ cho nhiễm sắc thể có cấu trúc ổn định làm cho
các nhiễm sắc thể không dính lại với nhau. Trình tự đầu mút thường bị mất
dần trong các lần nhân đôi ADN được gọi là sự cố đầu mút. Lí do làm cho
đầu mút của nhiễm sắc thể nhân thực bị ngắn dần qua các lần phân bào là vì
sau khi đoạn ARN mồi ở đầu mút bị cắt đi thì tế bào không thể tổng hợp
được trình tự ADN thay thế đoạn ARN mồi.
- Trình tự khởi đầu sao chép ADN:
ADN trên nhiễm sắc thể nhân thực thường có nhiều điểm khởi đầu sao chép,
nhờ các trình tự nuclêôtit đặc biệt này nên enzim sao chép ADN có thể khởi
đầu quá trình nhân đôi ADN.