Cau tao cua bai van ta nguoi

Tập làm văn lớp 5: Cấu tạo của bài văn tả người

Tập làm văn: Cấu tạo của bài văn tả người - Tuần 12
Hướng dẫn giải phần Nhận xét SGK Tiếng Việt 5 tập 1 trang
119, 120
Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:
Hạng A Cháng
Nhìn thân hình cân đối của Hạng A Cháng, tất cả các cụ già trong làng đều tấm
tắc:
- A Cháng trông như một con ngựa tơ hai tuổi, chân chạy qua chín núi mười khe
không biết mệt, khỏe quá! Đẹp quá!
A Cháng đẹp người thật. Mười tám tuổi, ngực nở vòng cung, da đỏ như lim, bắp
tay bắp chân rắn như trắc, gụ. Vóc cao, vai rộng, người đứng thẳng như cái cột
đá trời trồng.
Nhưng phải nhìn Hạng A Cháng cày mới thấy hết vẻ đẹp của anh.
Anh đến chuồng trâu dắt con trâu béo nhất, khỏe nhất. Người và trâu cùng ra
ruộng. A Cháng đeo cày. Cái cày của người Hmông to nặng, bắp cày bằng gỗ
màu đen, vịng như hình cái cung, ôm lấy bộ ngực nở. Trông anh hùng dũng
như chàng hiệp sĩ cổ đeo cung ra trận.
Tới nương, A Cháng mắc cày xong, quát một tiếng “Mổng!” và bây giờ chỉ cịn
chăm chắm vào cơng việc… Hai tay A Cháng nắm đốc cày, mắt nhìn thế ruộng,
nhìn đường cày, thân hình nhồi thành một đường cong mềm mại, khi qua trái,
lúc tạt phải theo đường cày uốn vịng trên hình ruộng bậc thang như một mảnh

Tổng hợp: Download.vn

1


Tập làm văn lớp 5: Cấu tạo của bài văn tả người

trăng lưỡi liềm. Lại có lúc được sá cày thẳng, người anh như rạp hẳn xuống, đôi
chân xoải dài hoặc băm những bước ngắn, gấp gấp…
Sức lực tràn trề của A Cháng là niềm tự hào của dòng họ Hạng, một dịng họ
Hmơng đang định cư ở chân núi Tơ Bo.
Theo Ma Văn Kháng
1. Xác định phần mở bài và cho biết tác giả giới thiệu người định tả bằng cách
nào?
2. Ngoại hình của A Cháng có những điểm gì nổi bật?
3. Qua đoạn văn miêu tả hoạt động của A Cháng, em thấy A Cháng là người
như thế nào?
4. Tìm phần kết bài và nêu ý chính của nó?
5. Từ bài văn trên, nhận xét về cấu tạo của bài văn tả người.
Trả lời:
1. Xác định đoạn mở bài: từ đầu... đến Đẹp quá!: Giới thiệu người định tả Hạng A Cháng - bằng cách đưa ra lời khen của các cụ già trong làng về thân
hình khỏe đẹp của anh.
2. Ngoại hình của A Cháng có nhiều điểm nổi bật: ngực nở vòng cung, da như
gỗ lim, bắp tay, bắp chân rắn chắc như trắc gụ, vóc cao, vai rộng, người đứng
như cột đá trời trồng, khi đeo cày, trông hùng dũng như một chàng hiệp sĩ cổ
đeo cung ra trận.
3. Qua đoạn văn miêu tả hoạt động của A Cháng em thấy A Cháng là người lao
động rất khỏe khoắn, giỏi giang, cần cù, say mê lao động, tập trung cao độ đến
mức chăm chú vào công việc.
Tổng hợp: Download.vn

2


Tập làm văn lớp 5: Cấu tạo của bài văn tả người

4. Đoạn kết bài nằm ở câu văn cuối bài: Sức lực tràn trề... chân núi Tơ Bo.

Ý chính của đoạn: Ca ngợi sức lực tràn trề của A Cháng là niềm tự hào của
dòng họ Hạng.
5. Bài văn tả người thường có ba phần:
- Mở bài: Giới thiệu người định tả.
- Thân bài:
● Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về tầm vóc, cách ăn mặc, khn mặt, mái
tóc, cặp mắt, hàm răng,...)
● Tả tính cách, hoạt động (lời nói, cử chỉ, thói quen, cách cư xử với người
khác,...)
- Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả.

Hướng dẫn giải phần Luyện tập SGK Tiếng Việt 5 tập 1 trang
121
Lập dàn ý cho bài văn tả một người trong gia đình em.
Trả lời:
Dàn ý tả ơng nội
A. Mở bài: Trong gia đình, ơng nội là người gần gũi và u thương em nhất.
B. Thân bài:
* Ngoại hình:
● Ơng đã ngoài bảy mươi tuổi.
● Dáng người cao và gầy.
Tổng hợp: Download.vn

3


Tập làm văn lớp 5: Cấu tạo của bài văn tả người

● Mái tóc bạc trắng, ln chải gọn.
● Khn mặt xương xương, có nhiều nếp nhăn.

● Đơi mắt khơng còn tinh anh.
● Hàm răng đã rụng đi mấy chiếc.
● Cái miệng móm mém nhưng tươi vui.
● Đơi bàn tay gầy, có vết đồi mồi.
● Lịng bàn tay chai sần.
* Tính tình, hoạt động:
● Giọng nói trầm, chậm rãi.
● Đi lại cịn nhanh nhẹn.
● Thích làm những việc như trồng cây, đan lát.
● Luôn quan tâm đến con cháu, ông mong em học giỏi để trở thành người
có tài, có đức.
● Ơng thường kể chuyện ngụ ngơn cho em nghe, dạy em những điều hay lẽ
phải.
● Quan tâm đến bà con làng xóm.
● Giúp đỡ những người nghèo, những người có hồn cảnh khó khăn.
C. Kết bài:
● Ơng là chỗ dựa tinh thần cho cả nhà.
● Ông đem lại niềm vui đầm ấm trong gia đình em.
● Em rất thương ông và sẽ cố gắng chăm ngoan học giỏi để đáp lại lịng
mong đợi của ơng.
Dàn ý tả mẹ của em
I. Mở bài: Giới thiệu về mẹ


Mẹ là người gần gũi với em nhất.

Tổng hợp: Download.vn

4

Tập làm văn lớp 5: Cấu tạo của bài văn tả người


Năm nay, mẹ đã ngoài bốn mươi tuổi.

II. Thân bài: Tả về mẹ
a) Tả hình dáng:


Dáng người tầm thước, thon gọn.



Là giáo viên nên mẹ mặc áo dài đi làm; ở nhà mẹ mặc đồ bộ cho tiện làm
việc nhà.



Gương mặt đầy đặn; mái tóc dài đen mượt, khi làm bếp mẹ hay búi tóc
lên.



Đơi mắt đen sáng với ánh mắt dịu dàng, thân thiện.

b) Tả tính tình, hoạt động:


Mẹ là người chu đáo, cẩn thận; đồ đạc trong nhà sắp xếp gọn gàng nhờ

vậy nhà tuy nhỏ nhưng trơng vẫn thơng thống.



Tính tình ơn hịa, nhã nhặn trong lời ăn tiếng nói, mẹ thường dạy em:
“Chim khơn hót tiếng rảnh rang. Người khơn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”.



Mẹ là người hết lịng với cơng việc, ở trường mẹ được các thầy cô quý
mến. Việc dạy học chiếm của mẹ rất nhiều thời gian, sau giờ dạy ở
trường mẹ còn phải đem bài của học sinh về nhà nhận xét, rồi soạn giáo
án chuẩn bị cho những tiết dạy sắp tới.



Bận thế nhưng mẹ luôn quan tâm đến việc học của em. Lúc chuẩn bị bài
mới có gì chưa hiểu, mẹ ln là người giúp em tìm cách giải quyết một
cách tài tình; nhờ đó, em ln tự tin khi đến lớp, được thầy cô đánh giá
cao trong giờ học tập.

III. Kết bài

Tổng hợp: Download.vn

5


Tập làm văn lớp 5: Cấu tạo của bài văn tả người


Mẹ ln tận tụy, tảo tần, chăm sóc, dạy bảo em với mong ước duy nhất là
em được nên người, trở thành người hữu ích cho xã hội.



Em ln cố gắng đạt thành tích tốt, đem lại niềm vui cho mẹ. Mẹ ơi, con
yêu mẹ lắm!

Tổng hợp: Download.vn

6