bài giảng tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh về giá của sản phẩm

1
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.1 Tác động trực tiếp của thuế đến giá của SP
• Tác động của thuế gián thu
Các sắc thuế gián thu chủ yếu có liên quan đến các
doanh nghiệp là thuế doanh thu, thuế giá trị gia tăng, thuế
tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, nhập khẩu. Đối với nhà
kinh doanh, các loại thuế gián thu đánh vào các máy móc,
thiết bị, nguyên vật liệu đầu vào sẽ làm tăng chi phí sản
xuất, do đó khi định giá sản phẩm, họ có xu hướng định
giá tăng khi các loại thuế này tăng.
2
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.1 Tác động trực tiếp của thuế đến giá của SP
• Tác động của thuế gián thu
Xu thế định giá tăng này có thực hiện được hay không
còn phụ thuộc vào quan hệ cung - cầu trên thị trường. Đối
với các loại thuế gián thu đánh vào các sản phẩm mà
doanh nghiệp bán ra, về nguyên tắc do người tiêu dùng
chịu, song có thể người bán cũng phải chịu một phần tuỳ
theo quan hệ cung - cầu trên thị trường.
3
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.1 Tác động trực tiếp của thuế đến giá của sản phẩm
• Tác động của thuế gián thu
Trong trường hợp này thuế gián thu có thể làm tăng giá bán
của sản phẩm trên thị trường hoặc làm giảm lợi nhuận của
nhà kinh doanh. Thuế nhập khẩu đánh vào các sản phẩm

cùng loại có thể làm tăng giá bán của các sản phẩm này so
với giá của các sản phẩm được sản xuất trong nước và điều
này đem lại lợi thế tương đối trong khả năng cạnh tranh về
giá của các sản phẩm nội địa trên thị trường trong nước.
4
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.1 Tác động trực tiếp của thuế đến giá của
SP
• Tác động của thuế gián thu
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế thì
việc cắt giảm thuế nhập khẩu của hầu hết các
sản phẩm nhập khẩu sẽ làm vai trò bảo hộ này
của
thuế
nhập
khẩu
giảm
đ
i
.
5
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.1 Tác động trực tiếp của thuế đến giá của SP
• Tác động của thuế trực thu
Thuế TT là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập và
tài sản của người nộp thuế. Đặc điểm của thuế trực
thu là người nộp thuế và người chịu thuế đồng nhất
(xét về khía cạnh pháp lý). Các sắc thuế trực thu chủ

yếu mà doanh nghiệp phải nộp là thuế thu nhập công
ty, thuế nhà đất, thuế tài nguyên…
6
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.1 Tác động trực tiếp của thuế đến giá của SP
• Tác động của thuế trực thu
Dưới góc độ doanh nghiệp, các sắc thuế trực thu cũng
được coi là các yếu tố chi phí nên họ sẽ tìm cách chuyển
gánh nặng thuế trực thu cho người tiêu dùng chịu thông
qua việc tăng giá bán, nếu thị trường chấp nhận. Phần thuế
trực thu mà thị trường không chấp nhận thì doanh nghiệp
phải chịu, qua đó làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp.
7
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.2 Tác động của thuế đến giá của sản phẩm xét
trong mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu
dùng
Để thấy rõ những tác động của thuế đến giá của sản
phẩm trong mối quan hệ giữa người sản xuất và người
tiêu dùng, ta xét một ví dụ sau:
Giả định nhà nước chưa hề đánh một loại thuế nào vào
một loại sản phẩm X nào đó.
8
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.2 Tác động của thuế đến giá của sản phẩm xét
trong mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu
dùng

Khi đó cung và cầu về loại sản phẩm này cân bằng tại E0.
Tại E0, số lượng sản phẩm X tiêu thụ là Q0 với giá P0.
Bây giờ, giả định nhà nước đánh một loại thuế vào sản
phẩm X với thuế suất tính trên giá bán chưa thuế. Số thuế
phải nộp sẽ là P0t = T.
9
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.2 Tác động của thuế đến giá của sản phẩm xét
trong mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu
dùng
Nếu các yếu tố khác không đổi, phản ứng của thị trường
sẽ là, người bán nâng giá để nhằm mục đích đảm bảo thu
nhập sau thuế như cũ. Thể hiện trên đồ thị là đường cung
dịch chuyển lên phía trên một khoảng bằng T. Khi giá
tăng, nhu cầu về sản phẩm sẽ thay đổi (co dãn).
10
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.2 Tác động của thuế đến giá của sản phẩm xét
trong mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu
dùng
Với thu nhập có hạn, người tiêu dùng chỉ có thể mua một
lượng hàng tiêu dùng ít hơn. Khi đó, điểm cân bằng mới
sẽ là E1 với lượng cân bằng Q1 và giá cả cân bằng P1.
Thu nhập sau thuế của mỗi đơn vị sản phẩm của người
bán sẽ là P1- T = P2.
11
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm

1.2 Tác động của thuế đến giá của sản phẩm xét
trong mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu
dùng
Điều đó có nghĩa là gánh nặng thuế được chia sẻ cho cả
người bán và người tiêu dùng. Trên hình vẽ, ta thấy người
tiêu dùng chỉ chịu đoạn P1 P0, còn người bán chịu đoạn
P0P2. Tất cả những phân tích trên thể hiện trên đồ thị 1.1
dưới đây.
12
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
Đồ thị 1.1 : Phân chia gánh nặng thuế giữa người sản
xuất và người tiêu dùng
P
1
Giá
P
0
P
2
0
E
2
E
1
E
0
Cầu
Thuế (T )
Cung sau thuế

Cung trước thuế
Q
1
Q
0
Sản lượng sản phẩm
13
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.2 Tác động của thuế đến giá của sản phẩm xét
trong mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu
dùng
Hiện tượng trên đây được gọi là hiện tượng chuyển
thuế. Tỷ lệ chuyển thuế hay tỷ lệ phân chia gánh nặng
thuế giữa người sản xuất và người tiêu dùng phụ thuộc
vào độ co dãn của cung cầu hàng hóa đó mà không phụ
thuộc vào đó là thuế gián thu hay thuế trực thu.
14
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.2 Tác động của thuế đến giá của sản phẩm xét trong
mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu dùng
Thuế sẽ dịch chuyển sang người tiêu dùng nhiều hơn nếu
cầu tương đối không co dãn so với cung; thuế sẽ dịch
chuyển nhiều hơn về phía người sản xuất nếu cung tương
đối không co dãn so với cầu. Kết quả của điều này là tuỳ
từng trường hợp cụ thể mà việc đánh thuế của nhà nước có
thế làm tăng giá bán của sản phẩm ở những mức độ khác
nhau.
15

1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.2 Tác động của thuế đến giá của sản phẩm xét
trong mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu
dùng
Do đó, việc tăng hay giảm thuế của nhà nước đối với một
sản phẩm nào đó có thể làm tăng giá hay giảm giá của sản
phẩm đó và ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của nó
trên thị trường hoặc làm giảm lợi nhuận của doanh
nghiệp.
16
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
• Tác động của thuế đến việc ứng dụng khoa học công
nghệ vào sản xuất
Việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất sẽ
làm tăng năng suất lao động, qua đó làm giảm giá trị
cá biệt của doanh nghiệp, làm giảm chi phí sản xuất
trên một đơn vị sản phẩm.
17
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
Đây là cơ sở quan trọng để doanh nghiệp hạ giá bán
sản phẩm nhằm tăng khả năng cạnh tranh về giá so
với các doanh nghiệp khác. Việc áp dụng tiến bộ khoa
học công nghệ để làm tăng năng suất lao động là một
yêu cầu thiết yếu trong kinh doanh đối với các doanh
nghiệp, trách nhiệm chính trong vấn đề này thuộc về

các doanh nghiệp.
18
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
Việc nhà nước giảm thuế cho phần thu nhập từ các
hoạt động nghiên cứu triển khai sẽ góp phần khuyến
khích các doanh nghiệp đầu tư vào các hoạt động
nghiên cứu triển khai cho dù nó có nhiều rủi ro.
19
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
Hoặc việc nhà nước miễn hoặc giảm thuế nhập khẩu
cho các máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ tiên
tiến sẽ có tác động giúp các doanh nghiệp tăng cường
khả năng đầu tư đổi mới máy móc thiết bị trong điều
kiện nguồn lực tài chính có hạn.
20
1. Tác 1. Tác đđộng của thuế ộng của thuế đđến khả nến khả năăng cạnh tranh ng cạnh tranh
về giá của sản phẩmvề giá của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
• Tác động của thuế đến trình độ của đội ngũ lao động
Trình độ tay nghề của đội ngũ công nhân là một yếu
tố quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động
để từ đó hạ giá thành sản phẩm, tạo điều kiện hạ giá
bán sản phẩm của doanh nghiệp trên thị trường.
21
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh
về giá của sản phẩm

1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ công nhân
cao đồng nghĩa với khả năng tạo ra một lượng giá trị sản
phẩm cao hơn cho cùng một thời gian lao động. Với một
chi phí trả lương công nhân tăng không lớn, nếu thuê
được một đội ngũ công nhân lành nghề hơn thì doanh
nghiệp sẽ có điều kiện hạ giá thành sản xuất, hạ giá bán
sản phẩm.
22
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh về giá
của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
Trình độ tay nghề của đội ngũ công nhân chịu tác động
của nhiều nhân tố, nhưng nhân tố cơ bản nhất chính là
chất lượng của hệ thống giáo dục đào tạo của một quốc
gia. Bên cạnh việc đầu tư của nhà nước cho giáo dục đào
tạo thông qua công cụ chi tiêu ngân sách, chính sách thuế
cũng có những tác động nhất định đến yếu tố này.
23
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh về giá
của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
Việc miễn thuế thu nhập cho các cơ sở đào tạo ngoài
công lập, việc không đánh thuế giá trị gia tăng đối với
dịch vụ dạy học, dạy nghề… có tác động tích cực khuyến
khích mở rộng quy mô đào tạo nguồn nhân lực có chất
lượng cho nền kinh tế quốc dân, là nền tảng để tăng năng
suất lao động, hạ giá thành sản phẩm của các doanh
nghiệp.
24

1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh về giá
của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
• Tác động của thuế đến giá của các SP cạnh tranh
Một trong những sự thể hiện rõ nét nhất về tác động của
thuế đến giá của SP cạnh tranh là trường hợp nhà nước sử
dụng thuế nhập khẩu để bảo hộ cho sản xuất trong nước.
Việc đánh thuế nhập khẩu cao vào các hàng hoá nhập
khẩu từ nước ngoài sẽ làm cho giá bán các hàng hoá này
cao nhiều so với hàng hoá được sản xuất trong nước.
25
1. Tác động của thuế đến khả năng cạnh tranh về giá
của sản phẩm
1.3 Tác động gián tiếp của thuế đến giá của SP
Tất nhiên, các hàng hoá có thể xuất khẩu sang nước khác
thường có lợi thế so sánh, nó thường có giá thành rất thấp
so với giá của sản phẩm cùng loại của nước nhập khẩu.
Tuỳ theo mức thuế suất, thuế nhập khẩu có thể làm cân
bằng giá của hàng hoá nhập khẩu hoặc làm cho giá của
hàng hoá nhập khẩu cao hơn giá của hàng hoá nội địa.