Giai cấp công nhân hiện đại và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay

MỤC LỤC
PHẦN I: MỞ ĐẦU..........................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài.................................................................................1
2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu...................................................1
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu.........................................................2
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu..........................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu....................................................................3
6. Đóng góp mới của đề tài.....................................................................3
7. Kết cấu của đề tài................................................................................4
PHẦN II: NỘI DUNG.....................................................................................5
CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ GIAI CẤP CÔNG
NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN........5
1.1.

Khái niệm giai cấp công nhân.....................................................5

1.1.1.

Khái niệm chung......................................................................5

1.1.2.

Giai cấp công nhân Việt Nam..................................................5

1.2.

Đặc điểm........................................................................................6

1.3.

Sứ mệnh của giai cấp công nhân.................................................7

1.4. Những điều kiện quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân........................................................................................10
1.4.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân............................................................................................10
1.4.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh
lịch sử..................................................................................................12
CHƯƠNG II: SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY............................................................14


2.1. Nét tương đồng và khác biệt của giai cấp công nhân ngày nay và
thế kỷ 19.................................................................................................14
2.1.1. Điểm tương đồng và khác biệt..................................................14
2.1.2. Sứ mệnh lịch sử thế giới............................................................14
2.2. Sự khác nhau giữa sứ mệnh lịch sử Giai cấp công nhân Việt
Nam và thế giới......................................................................................15
2.2.1. Sứ mệnh lịch sử giai đoạn hình thành.......................................15
2.2.2. Sứ mệnh lịch sử ngày nay.........................................................16
CHƯƠNG III: ĐIỂM TÍCH CỰC, TIÊU CỰC CỦA GIAI CẤP
CƠNG NHÂN NGÀY NAY, GIẢI PHÁP NÂNG CAO VAI TRỊ CỦA
GIAI CẤP CƠNG NHÂN.........................................................................16
3.1. Điểm tích cực, tiêu cực của giai cấp cơng nhân ngày nay...........16
3.1.1. Tích cực.....................................................................................16
3.1.2. Tiêu cực.....................................................................................18
3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò sứ mệnh của giai cấp
công nhân ngày nay..............................................................................19
PHẦN III: KẾT LUẬN.................................................................................21
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................22

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phạm trù cơ bản nhất của
chủ nghĩa xã hội khoa học. Phát hiện ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân là một trong những cống hiến vĩ đại nhất của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Đảng và nhà nước đã khẳng định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân Việt Nam trong giai đoạn mới là: “Lợi ích giai cấp cơng nhân thống nhất
với lợi ích tồn dân tộc trong mục tiêu chung là độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh.Nội dung chủ yếu của đấu tranh giai cấp trong giai đoạn hiện nay là thực
hiện thắng lợi sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố theo định hướng xã
hội chủ nghĩa..”
Trong hệ thống các phạm trù của học thuyết chủ nghĩa xã hội
khoa học (CNXH-KH) thì phạm trù giai cấp công nhân hiện đại là phạm trù
cơ bản, phạm trù xuất phát. Chính từ giai cấp cơng nhân hiện đại, các nhà
kinh điển Mác- Ăngghen-Lênin nhìn ra xu hướng phát triển của thời đại mới,
lực lượng cơ bản tiến hành các biến đổi xã hội và xây dựng xã hội mới.
Trong những thập niên gần đây, dưới tác động của những thành tựu
khoa học - công nghệ, q trình tồn cầu hóa, hội nhập quốc tế và nền kinh tế
tri thức, Giai cấp cơng nhân có nhiều biến đổi. Những biến đổi ấy đòi hỏi cần
được khái quát bằng cách nghiên cứu sự vận động của Giai cấp cơng nhân.
Do đó sau một thời gian tìm hiểu, tôi đã lựa chọn đề tài “ Giai cấp công nhân

t

hiện đại và sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân trong thời đại ngày
nay” để có cái nhìn sâu hơn về vấn đề.
2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu
Đề tài góp phần hệ thống hóa và làm rõ hơn những cách hiểu và nội

dung khái quát qua một số cơng trình nghiên cứu như:


- Trước hết, những nghiên cứu liên quan đến quan niệm về giai cấp
công nhân và giai cấp công nhân Việt Nam. Cơng trình “Phong trào cơng
nhân quốc tế - những vấn đề lịch sử và lý luận”. Đây là một cơng trình được
nghiên cứu
cơng phu của các nhà khoa học Liên Xơ (gồm 8 tập)
- Về vị trí, vai trị của giai cấp cơng nhân ở các nước tư bản hiện đại
được phân tích qua các bài viết “Giai cấp cơng nhân vẫn là lực lượng chính trị
quan trọng nhất” của Maicen Nhepsi;
- Cơng trình “Vị trí và vai trị của giai cấp cơng nhân đương đại” của
Liễu Khả Bạch, Vương Mai và Diêm Xn Chi.
- Cơng trình “Giai cấp công nhân ở các nước tư bản phát triển từ sau
chiến tranh lạnh đến nay - thực trạng và triển vọng” của Nguyễn Thị Quế,
Nguyễn Hoàng Giáp.
- Nguyễn Viết Thông với bài viết “Những nhận thức khác nhau về giai
cấp và vai trị lãnh đạo của giai cấp cơng nhân; phê phán quan điểm phủ nhận
sự tồn tại và vai trị lãnh đạo của giai cấp cơng nhân trong thời đại ngày nay”
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích: Phân tích làm rõ nguồn gốc ra đời, bản chất, logic vận động
và phát triển của khái niệm nói chung trong tư duy lý luận và của khái niệm
Giai cấp cơng nhân nhìn từ quan điểm triết học biện chứng duy vật.
Nhiệm vụ:
-

Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến lý luận chung về

khái niệm, vận động của khái niệm lý luận và khái niệm Giai cấp công nhân
nói riêng;

-

Làm rõ sự vận động của khái niệm Giai cấp công nhân trong tư

tưởng C.Mác,


Ph.Ăngghen và V.I. Lênin;
-

Phân tích sự vận động của khái niệm Giai cấp công nhân trong tư

duy lý luận từ sau khi V.I.Lênin mất đến nay;
- Bước đầu khảo sát sự vận động của khái niệm Giai cấp công nhân ở Việt
Nam.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Logic vận động của khái niệm Giai cấp công
nhân nhìn từ quan điểm triết học biện chứng duy vật.
Phạm vi nghiên cứu:
Sự vận động của khái niệm Giai cấp công nhân chủ yếu được nghiên
cứu trong tư tưởng xã hội chủ nghĩa (XHCN) trước Mác, trong các tác phẩm
kinh điển của C.Mác, Ph.Ăngghen và V.I. Lênin, trong lịch sử phong trào
cộng sản, công nhân quốc tế từ sau khi V.I.Lênin mất đến nay.
Đề tài tập trung nghiên cứu sự biến đổi nội hàm và ngoại diên theo
logic vận động của khái niệm Giai cấp cơng nhân nhìn từ quan điểm triết học
biện chứng duy vật.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu: Đề tài vận dụng các phương pháp thống nhất
phân tích - tổng hợp, lịch sử - logic, diễn dịch - quy nạp, khái quát hóa, trừu
tượng hóa, so sánh, phương pháp đọc hiểu tài liệu, văn bản, chú giải học...

6. Đóng góp mới của đề tài
-

Xây dựng khung mẫu lý thuyết về các điều kiện cần cho sự ra đời của

một khái niệm, lý thuyết, học thuyết nói chung.
-

Hiện thực hóa khung mẫu lý thuyết trên chất liệu logic vận động của

khái niệm Giai cấp công nhân, qua đó khẳng định: Khái niệm Giai cấp cơng
nhân vận động từ trừu tượng đến cụ


thể, có nội hàm ngày càng sâu sắc, ngoại diên ngày càng mở rộng; bản chất
Giai cấp công nhân được phản ánh trong khái niệm trở thành nhân tố qui định
tính chất, sự biến đổi các vấn đề của CNXH khoa học.
-

Từ khung mẫu lý thuyết và lịch sử vận động khái niệm Giai cấp công

nhân, bước đầu dự báo xu hướng phát triển tiếp theo của khái niệm này trong
xã hội đương đại.
7. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, các cơng trình khoa học đã công bố của tác giả,
tài liệu tham khảo, đề tài bao gồm:


PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ GIAI CẤP

CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CƠNG
NHÂN
1.1.

Khái niệm giai cấp cơng nhân

1.1.1. Khái niệm chung
Giai cấp cơng nhân là một tập đồn xã hội, hình thành và phát triển
cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại; họ lao động bằng
phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với quá trình sản
xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất mang tính xã hội
hóa ngày càng cao. Họ là người làm thuê do khơng có tư liệu sản xuất mang
tính xã hội hóa ngày càng cao. Họ là người làm thuê do không có tư liệu sản
xuất, buộc phải bán sức lao động để sống và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị
thặng dư; vì vậy lợi ích cơ ản của họ đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư
sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng
thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên tồn thế giới.
1.1.2. Giai cấp cơng nhân Việt Nam
Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền với chính
sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam. Bên cạnh những đặc
điểm của giai cấp cơng nhân nói chung, giai cấp cơng nhân Việt Nam có
những đặc điểm riêng. Giai cấp cơng nhân Việt Nam ra đời trước giai cấp tư
sản, là giai cấp đối kháng trực tiếp với tư bản thực dân Pháp và bè lũ tay sai.
Giai cấp công nhân Việt Nam nhanh chóng trưởng thành về ý thức chính trị,
sớm giác ngộ lý tưởng, mục tiêu cách mạng; có mối quan hệ gắn bó mật thiết
với giai cấp nơng dân và các tầng lớp nhân dân lao động. Từ khi Đảng Cộng
sảnViệt Nam ra đời giai cấp công nhân Việt Nam đã giác ngộ về sứ mệnh lịch
sử của giai cấp mình, thể hiện là lực lượng chính trị tiên phong trong cuộc đấu
tranh giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp.

Tại Đại hội lần thứ Sáu của Ban chấp hành Trung ương khóa X, Đảng
ta đã nhận định: Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng xã hội to lớn
bao gồm những người lao động chân tay, trí óc, làm cơng hưởng lương trong
các loại hình sản xuất kinh doanh và dịch vụ công nghiệp hoặc sản xuất kinh
doanh, dịch vụ có tính chất cơng nghiệp. Dưới tác động của q trình cơng
nghiệp hóa - hiện đại hóa, của nền kinh tế thị trường, xu hướng quốc tế hóa
nền kinh tế đã làm biến đổi cơ cấu giai cấp trong xã hội, đặc biệt là giai cấp
công nhân. Giai cấp công nhân Việt Nam trong giai đoạn hiện nay có nhiều
biến đổi sâu sắc. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân trong giai đoạn hiện nay.
1.2.

Đặc điểm
Nghiên cứu giai cấp công nhân từ phương diện kinh tế xã hội và chính

trị xã hội trong tư bản trong chủ nghĩa tư bản mác Ăngghen đã không những
đưa lại quan điểm khoa học về giai cấp công nhân mà cịn làm sáng tỏ những
đặc điểm quan trọng của nó với tư cách là một giai cấp cách mạng có sứ mệnh
lịch sử thế giới. Có thể khái quát những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công
nhân bao gồm
Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức
công nghiệp với đặc trưng công cụ lao động là máy móc phải tạo ra năng suất
lao động cao q trình lao động mang tính chất xã hội hóa
Giai cấp cơng nhân là giai cấp của bản thân nên đại cơng nghiệp là chủ
thể của q trình xuất vật chất hiện đại do đó giai cấp cơng nhân là đại biểu
cho lực lượng sản xuất tiên tiến cho phương thức sản xuất tiên tiến quyết định
sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại ở xã hội tại công nghiệp và phương
thức sản xuất tiên tiến đã thể hiện cho giai cấp công nhân những tác phẩm đặc
biệt về tính tổ chức kỷ luật lao động tinh thần hợp tác tồn tâm lý lao động

cơng nghiệp. Có thể đó là một giai cấp cách mạng có tinh thần cách mạng


triệt để những đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp
cơng nhân có vai trị lãnh đạo cách mạng
Cũng theo Hồ Chí Minh, đặc tính cách mạng của giai cấp công nhân là:
kiên quyết, triệt để, tập thể, có tổ chức, kỷ luật. Cơng nhân là giai cấp tiền tiến
nhất trong sức sản xuất, có trách nhiệm đánh đổ chế độ tư bản và đế quốc, xây
dựng một xã hội mới. Vì những lẽ đó, giai cấp cơng nhân có thể lĩnh hội và
thấm nhuần một tư tưởng cách mạng nhất: chủ nghĩa Marx Lenin. Đồng thời,
tinh thần đấu tranh của họ ảnh hưởng và làm gương cho các tầng lớp khác. Do
đó, về mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động, giai cấp cơng nhân đều
giữ vai trị lãnh đạo
1.3.

Sứ mệnh của giai cấp công nhân
C.Mác và Ăngghen đã sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ giai

cấp công nhân như giai cấp vô sản giai cấp vô sản hiện đại giai cấp công nhân
hiện đại giai cấp công nhân đại cơng nghiệp. Đó là những cụm từ đồng nghĩa
để chỉ giai cấp công nhân con đẻ của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa
giai cấp đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến cho phương thức sản xuất
hiện đại ngồi ra các ơng cịn dùng thuật ngữ có nội dung hẹp hơn để chỉ các
hoạt động công nhân trong các ngành sản xuất khác nhau trong những giai
đoạn phát triển khác nhau của cơng nghiệp cơng nhân khống sản phẩm công
nhân công trường thủ công, công nhân công xưởng công nhân nông nghiệp
diễn đạt bằng những thuật ngữ khác nhau trong giai cấp công nhân được các
nhà kinh điển xác định theo hai phương diện cơ bản
-Về phương diện kinh tế xã hội
Là sản phẩm và là chủ thể của nền sản xuất công nghiệp phải giai cấp

công nhân là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các cơng
cụ sản xuất có tính chất cơng nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao họ
lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại với những đặc


điểm nổi bật sản xuất bằng máy móc phải lao động của tính chất xã hội hóa
năng suất lao động cao và tạo ra những tiền đề của cải vật chất cho xã hội
mới. mơ tả q trình phát triển của giai cấp công nhân mác Ăngghen đã chỉ rõ
trong công trường thủ công và trong nhà cũng không người cơng nhân sử
dụng cơng cụ của mình cịn trong cơng xưởng thì người cơng nhân phải phục
vụ máy móc theo Các Mác Ăngghen công nhân công nghiệp công xưởng là
bộ phận tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện đại.
- Về phương diện chính trị xã hội
Từ lịch sử phát triển của chủ nghĩa tư bản phải giai cấp công nhân cịn
là sản phẩm xã hội của q trình phát triển tư bản chủ nghĩa, một xã hội có
điều kiện tồn tại dựa trên cơ sở chế độ làm thuê. trong quan hệ sản xuất tư bản
chủ nghĩa giai cấp vô sản là giai cấp của những công nhân làm thuê hiện đại
phẩm thì mất các tư liệu sản xuất của bản thân nên buộc phải bán sức lao
động của mình để truyền thống. mác ăng-ghen chỉ rõ đó là giai cấp của những
người lao động khơng có sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội họ phải
bán sức lao động cho nhà tư bản và bị chủ tư bản bóc lột giá trị thặng dư.
Đối diện với nhà tư bản công nhân là những người lao động tự do với
nghĩa là tự do bán sức lao động của mình đi cái trống. chính Điều này khiến
cho giai cấp cấp công nhân trở thành giai cấp đối kháng với giai cấp tư sản.
những công nhân ấy buộc phải tự bắn mình để kiếm ăn từng bữa một, là một
hàng hóa, tức là một món hàng đem bán như bất cứ món hàng nào khác vì thế
họ phải chịu hết mọi sự may rủi của cạnh tranh mọi sự lên xuống của thị
trường Mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là mâu
thuẫn giữa lực lượng sản xuất xã hội hóa ngày càng rộng lớn với quan hệ tư
bản chủ nghĩa dựa trên chế độ tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất.

Trước cách mạng tháng Tám, sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân là giải
phóng dân tộc giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Sứ mệnh này được


chia thành 2 bước: bước một, giai cấp công nhân trở thành lực lượng tiên
phong, tập hợp lãnh đạo quần chúng nhân dân lao động đấu tranh chống thực
dân Pháp, giành độc lập dân tộc, giành quyền lực nhà nước về tay giai cấp
mình; bước 2: giai cấp cơng nhân cùng quần chúng nhân dân sử dụng bộ máy
nhà nước cải tạo xã hội cũ, xây dựng thành công xã hội mới xã hội xã hội chủ
nghĩa.
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, giai cấp công nhân Việt Nam tiếp
tục đảm đương sứ mệnh lịch sử lớn lao, không chỉ tiếp tục là giai cấp lãnh đạo
cách mạng mà còn là lực lượng tiên phong, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới.
Giai cấp cơng nhân là nịng cốt phải tự mình phấn đấu, nâng cao tri thức, tay
nghề để có thế làm tốt sứ mệnh lịch sử đã đề ra, phấn đấu đưa nước ta từ một
nước nông nghiệp sớm trở thành nước công nghiệp hiện đại.
Tại hội nghị lần thứ Bảy Ban chấp hành Trung ương khóa VII, Đảng ta
đã khẳng định: "Cùng với q trình phát triển cơng nghiệp và cơng nghệ theo
xu hướng cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, cần xây dựng giai cấp cơng
nhân phát triển về số lượng, giác ngộ về giai cấp, vững vàng về chính trị, tư
tưởng, có trình độ học vấn và tay nghề cao, có năng lực tiếp thu và sáng tạo
công nghệ mới, lao động đạt năng suất, chất lượng, hiệu quả cao, vươn lên
làm tròn sứ mệnh lịch sử của mình"
Đến hội nghị lần thứ Sáu, Ban chấp hành Trung ương khóa X, Đảng ta
một lần nữa đã xác định vai trị của giai cấp cơng nhân và sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân trong thời kỳ đổi mới: thông qua đội tiên phong là Đảng
cộng sản Việt Nam; giai cấp công nhân Việt Nam đại diện cho phương thức
sản xuất tiên tiến là giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa
xã hội. Giai câp công nhân là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp cơng nghiệp
hóa hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội cơng bằng,

dân chủ, văn minh, lực lượng nòng cốt trong liên minh giai cấp công nhân với
giai cấp nông dân đội ngũ trí thức…


Để thực hiện sứ mệnh lịch sử to lớn này, giai cấp công nhân Việt Nam
cần phát triển không ngừng về số lượng, nâng cao chất lượng, phát huy vai trò
của một giai cấp tiên phong, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc dưới sự
lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng.
1.4. Những điều kiện quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân
1.4.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân
Khằng định tính chất tất yếu khách quan sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân Các mác và Ăngghen đã nêu rõ cùng với sự phát triển của đại cơng
nghiệp chính cái nền tảng trên đó giai cấp tư sản đã sản xuất và chiếm hữu
sản phẩm của nó đã bị phá sập dưới chân giai cấp tư sản trước hết giai cấp tư
sản sinh ra người đào huyệt chơn chính nó. Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và
thắng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu như nhau chấm điều kiện khách
quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân bao gồm:
Thứ nhất phải do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân giai cấp công
nhân là con đẻ là sản phẩm của nền đại công nghiệp có tính xã hội hóa ngày
càng cao là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại vì thế giai cấp
cơng nhân đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến và lực lượng sản xuất
hiện đại. Do lao động bằng phương pháp công nghiệp ngày càng hiện đại giai
cấp công nhân là người sản xuất ra của cải vật chất chủ yếu cho xã hội phải
làm cho xã hội phải có vai trị quyết định sự phát triển của xã hội hiện đại
điều kiện khách quan này là nhân tố kinh tế phải quy định giai cấp công nhân
là lực lượng và vỡ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, giành quyền về tay
mình chuyển từ giai cấp tự nó thành giai cấp vì nó. giai cấp công nhân trở
thành đại biểu cho sự tiến hóa tất yếu của lịch sử là lực lượng duy nhất có đủ
điều kiện tổ chức và lãnh đạo xã hội phải xây dựng và phát triển lực lượng

sản xuất và quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa tạo nền tảng vững chắc để xây


dựng chủ nghĩa xã hội với tư cách là một chế độ xã hội kiểu mới khơng có
chế độ người áp bức bóc lột người.
Thứ hai, do địa vị chính trị xã hội của giai cấp công nhân quy định là
giai cấp sản xuất ra của cải vật chất chủ yếu cho xã hội nhưng trong chủ nghĩa
tư bản gọi là người khơng có sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu phẩm phải bán
sức lao động để kiếm sống bị bóc lột nặng là lợi ích cơ bản của họ đối lập trực
tiếp với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản và thống nhất với lợi ích cơ bản của
đa số nhân dân lao động. là con đẻ của nền sản xuất đại công nghiệp giai cấp
công nhân có được những phẩm chất của một giai cấp tiên tiến giai cấp cách
mạng hai. tính tổ chức và kỉ luật tự giác và đoàn kết trong cuộc đấu tranh tự
giải phóng mình và giải phóng xã hội những phẩm chất ấy của giai cấp cơng
nhân được hình thành từ chính những điều kiện khách quan phải được quy
định từ vị trí địa lý và địa vị chính trị xã hội của nó trong nền sản xuất hiện
đại và trong xã hội hiện đại mà giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản đã tạo ra
một cách khách quan phải ngồi ý muốn của nó giai cấp cơng nhân được
trang bị lý luận tiên tiến là chủ nghĩa Mác Lênin phải có đội Tiền Phong là
đảng cộng sản dẫn dắt.
Tóm lại phải sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ở Mỹ được thực
hiện bởi giai cấp cơng nhân phẩm vì nó là một giai cấp cách mạng đại biểu
cho lực lượng sản xuất hiện đại cho phương thức sản xuất tiên tiến thay thế
phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất lập phương thức sản xuất cộng
sản chủ nghĩa hình thái kinh tế xã hội cộng sản chủ nghĩa giai cấp công nhân
là giai cấp đại biểu cho tương lai cho xu thế đi lên của tiến trình phát triển lịch
sử. đây là đặc tính quan trọng quyết định bản chất cách mạng của giai cấp
cơng nhân hồn tồn khơng phải vì nghèo khổ mà các cấp cơng nhân là một
giai cấp cách mạng tình trạng nghèo khổ của giai cấp công nhân dưới chủ
nghĩa xã hội tư bản là hậu quả của sự bóc lột áp bức mà giai cấp tư sản và chủ

nghĩa tư bản đã tạo ra đối với công nhân. Đó là trạng thái mà mà cách mạng
sẽ xóa bỏ để giải phóng giai cấp cơng nhân và giải phóng xã hội
1.4.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
Chủ nghĩa Mác Lênin chỉ ra những điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan
để giai cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình đó là sự phát triển
của bản thân giai cấp công nhân phải cả số lượng và chất lượng. Thơng qua sự
phát triển này có thể thấy sự lớn mạnh của giai cấp công nhân cùng với quy
mô phát triển của nền sản xuất vật chất hiện đại trên nền tảng công nghiệp của
kỹ thuật và công nghệ. Sự phát triển về số lượng phải gắn liền với sự phát
triển về chất lượng giai cấp công nhân hiện đại đảm bảo cho giai cấp công
nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình. Chất lượng giai cấp cơng nhân phải
thể hiện ở trình độ trưởng thành về ý thức chính trị của giai cấp cách mạng
tức là tự giác nhận thức được vai trò và trọng trách của giai cấp mình đối với
lịch sử phẩm do đó giai cấp công nhân phải được các vụ về lý luận khoa học
và cách mạng của chủ nghĩa mác-lênin là Thái cấp Đại diện tiêu biểu cho
phương thức sản xuất tiên tiến Chất lượng giai cấp cơng nhân cịn phải thể
hiện ở năng lực và trình độ làm chủ khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại
nhất là trong điều kiện hiện nay.
Đảng Cộng Sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để thay cấp công
nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình. Đảng Cộng Sản đội Tiên
Phong của giai cấp công nhân ra đời và đảm nhận vai trò lãnh đạo cuộc cách
mạng là dấu hiệu về sự trưởng thành vượt bậc của giai cấp công nhân với tư
cách là giai cấp cách mạng. Quy Luật chung phổ biến cho sự ra đời của Đảng
Cộng Sản là sự kết hợp giữa Chủ nghĩa xã hội khoa học thuộc chủ nghĩa MácLênin với phong trào công dân ăn. giai cấp công nhân là cơ sở xã hội và
nguồn bổ sung lực lượng quan trọng nhất của Đảng làm cho Đảng mang bản
chất giai cấp công nhân trở thành đội Tiên Phong bộ tham mưu chiến đấu của
giai cấp. đảng cộng sản đại biểu Trung Thành cho lợi ích của giai cấp cơng

nhân của dân tộc và xã hội sức mạnh của Đảng Không chỉ thể hiện ở bản chất
giai cấp công nhân mà còn là mối liên hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân
với quần chúng lao động đông đảo trong xã hội phải thực hiện cuộc cách
mạng do Đảng lãnh đạo để giải phóng giai cấp và giải phóng xã hội


CHƯƠNG II: SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG
NHÂN TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY
2.1. Nét tương đồng và khác biệt của giai cấp công nhân ngày nay và thế
kỷ 19
2.1.1. Điểm tương đồng và khác biệt
- Về nguồn gốc xuất thân từ đô thị của giai cấp công nhân hiện nay
+ Giai cấp công nhân thời Mác là giai cấp lao động, làm thuê, bị bóc lột
và xuất thân chủ yếu từ nông dân và nông thôn.
+ Nhưng từ những năm 60 của thế kỷ XX trở lại đây, xu thế đơ thị hóa
và đơng đảo cư dân đơ thị đã bổ sung một lượng lớn vào nguồn nhân lực của
giai cấp công nhân.
- Cơ cấu đa dạng của giai cấp công nhân hiện đại cũng làm nảy sinh
những nhu cầu bổ sung nhận thức mới
+ Trình độ mới của sản xuất và dịch vụ cùng với cách tổ chức xã hội
hiện đại cũng làm cho cơ cấu của giai cấp công nhân hiện đại đa dạng tới mức
nội hàm của nó liên tục phải điều chỉnh theo hướng mở rộng: theo lĩnh vực
(công nghiệp - nông nghiệp - dịch vụ) theo trình độ cơng nghệ.
+ Phân loại cơng nhân theo sở hữu (có cổ phần, có tư liệu sản xuất và
trực tiếp lao động tại nhà để sống và, khơng có cổ phần). Phân loại cơng nhân
theo chế độ chính trị (cơng nhân ở các nước phát triển theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, ở các nước G7, ở các nước đang phát triển)...
2.1.2. Sứ mệnh lịch sử thế giới
- Hiện nay giai cấp công nhận vẫn thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình.

Là xố bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xoá bỏ chế độ người bóc lột người, giải
phóng giai cấp cơng nhân, nhân dân lao động và toàn thể nhân loại khỏi mọi


sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa
văn minh.
- Ở nước ta, giai cấp công nhân trước hết phải làm cuộc cách mạng dân
tộc dân chủ nhân dân. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phải lãnh
đạo cuộc cách mạng đó thơng qua đội tiên phong của mình là Đảng Cộng sản
Việt Nam, đấu tranh giành chính quyền, thiết lập nền chuyên chính dân chủ
nhân dân. Trong giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân
từng bước lãnh đạo nhân dân lao động xây dựng thành cơng chủ nghĩa xã hội,
khơng có người bóc lột người, giải phóng nhân dân lao động khỏi mọi sự áp
bức, bóc lột, bất cơng.
2.2. Sự khác nhau giữa sứ mệnh lịch sử Giai cấp công nhân Việt Nam và
thế giới
2.2.1. Sứ mệnh lịch sử giai đoạn hình thành
Ngồi những đặc điểm chung của giai cấp công nhân quốc tế, giai cấp
cơng nhân Việt Nam cịn có những đặc điểm riêng:
- Giai cấp công nhân Việt Nam tuy ra đời muộn và chiếm 1 tỷ lệ ít
trong thành phần dân cư, nhưng do kế thừa được truyền thống đấu tranh anh
dũng kiên cười của dân tộc mà giai cấp công nhân nước ta luôn tỏ rõ là một
giai cấp kiên cường, bất khuất.
- Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trong nỗi nhục mất nước cộng
với nỗi khổ vì ách áp bức bóc lột của giai cấp Tư sản đế quốc làm cho lợi ích
giai cấp và lợi ích dân tộc kết hợp làm 1, khiến động cơ cách mạng, nghị lực
cách mạng của giai cấp công nhân được nhân lên gấp bội.
- Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước giai cấp tư sản Việt Nam,
lại có Đảng lãnh đạo nên ln giữ được sự đồn kết thống nhất và giữ vững
vai trị lãnh đạo của mình. (Khác với giai cấp công nhân ở các nước tư bản Âu

-Mỹ)


- Giai cấp công nhân Việt Nam đa số xuất thân từ nơng dân, có mối liên
hệ máu thịt với nơng dân. Đó là điều kiện hết sức thuận lợi để thực hiện sự
liên minh giai cấp, trước hết là đối với giai cấp nông dân.
2.2.2. Sứ mệnh lịch sử ngày nay
Trong thời kỳ hội nhập kinh tế thị trường. Giai cấp công nhân nước ta
không những bất cập so với yêu cầu phát triển chung của thời đại mà đang
thực sự bất cập với chính yêu cầu phát triển của bản thân sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay. Chúng ta khơng phủ định mặt tích cực và
những đóng góp chung to lớn của đội ngũ giai cấp công nhân nước ta, bởi họ
là lực lượng đang vận hành những cơ sở vật chất và các phương tiện sản xuất
hiện đại nhất của xã hội, quyết định phương hướng phát triển chủ yếu của nền
kinh tế, nhưng trước mặt trái của cơ chế thị trường và diễn biến phức tạp của
tình hình thế giới, nhiều cơng nhân lao động có biểu hiện phai nhạt về chính
trị, một bộ phận chỉ lo lắng nhiều đến những vấn đề thiết thực trước mắt, ít
quan tâm đến những vấn đề lâu dài có tính chiến lược như định hướng xã hội
chủ nghĩa, vai trị vị trí của giai cấp cơng nhân…
CHƯƠNG III: ĐIỂM TÍCH CỰC, TIÊU CỰC CỦA GIAI CẤP
CƠNG NHÂN NGÀY NAY, GIẢI PHÁP NÂNG CAO VAI TRÒ
CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN
3.1. Điểm tích cực, tiêu cực của giai cấp cơng nhân ngày nay
3.1.1. Tích cực
- Giai cấp cơng nhân nước ta phát triển nhanh về số lượng, đa dạng
về cơ cấu thành phần và ngành nghề.
Trong quá trình đổi mới, mở cửa và hội nhập quốc tế, chủ trương phát
triển kinh tế nhiều thành phần đã tạo nên sự chuyển biến trong cơ cấu lực
lượng lao động xã hội. Giai cấp công nhân nước ta đang tiếp tục tăng nhanh
về số lượng, đa dạng về cơ cấu theo ngành nghề và thành phần kinh tế. Trong

đó, số cơng nhân trong khu vực kinh tế tư nhân và khu vực kinh tế có vốn đầu


tư nước ngoài tăng mạnh và chiếm tỷ trọng ngày càng lớn. Đồng thời, xuất
hiện ngày càng đông bộ phận công nhân làm việc trong các ngành dịch vụ.

- Giai cấp cơng nhân ngày càng được nâng cao về trình độ chun
mơn nghề nghiệp, hình thành tác phong và kỷ luật lao động theo hướng
hiện đại.
Quá trình hội nhập quốc tế đã tiếp nhận những thành tựu khoa học, kỹ
thuật và công nghệ hiện đại vào sản xuất, tạo động lực để giai cấp công nhân
nước ta ngày càng phát triển cao về trình độ chun mơn nghề nghiệp. Hình
thành ngày càng đơng đảo bộ phận cơng nhân trí thức (có trình độ cao đẳng,
đại học trở lên) làm cơng tác quản lý sản xuất kinh doanh, nghiên cứu và quản
lý khoa học kỹ thuật gắn với sản xuất kinh doanh hoặc trực tiếp sản xuất.
Công nhân là cán bộ khoa học kỹ thuật, cán bộ quản lý doanh nghiệp sản
xuất kinh doanh, công nhân bậc cao và thợ giỏi đã năng động, sáng tạo, có
nhiều sáng kiến có giá trị cao được áp dụng. Đây là bộ phận đóng vai trị quan
trọng trong q trình phát triển kinh tế thời kỳ hội nhập; góp phần nâng cao
chất lượng, bảo đảm giữ vững sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân Việt
Nam. Bên cạnh đó, q trình hội nhập kinh tế quốc tế, giúp giai cấp công
nhân rèn luyện tính kỷ luật, tác phong cơng nghiệp, đáp ứng được yêu cầu của
các nhà tuyển dụng lao động quốc tế …
- Giai cấp cơng nhân nước ta có nhiều cơ hội việc làm, đời sống vật
chất và tinh thần ngày càng được cải thiện.
Trong những năm qua, nhờ những cải cách thể chế để hội nhập vào nền
kinh tế thế giới, nên khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước và doanh nghiệp
có vốn đầu tư nước ngồi có sự chuyển biến mạnh mẽ, tạo nhiều việc làm cho
người lao động. Số lượng cơng nhân trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư
nước ngồi tăng mạnh. Với lộ trình hội nhập hiện nay, trong thời gian tới việc

làm cho công nhân sẽ tiếp tục tăng nhanh, nhất là ở những ngành nghề địi hỏi
trình độ lao động kỹ thuật cao. Trong hội nhập quốc tế, các rào cản pháp lý về
di chuyển pháp nhân được nới lỏng, các quan hệ kinh tế, đối ngoại, lao động
được thiết lập sẽ tạo điều kiện cho lao động Việt Nam ra nước ngồi làm việc.
Từ đó, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người công nhân
đồng thời thúc đẩy nền kinh tế đất nước phát triển.
3.1.2. Tiêu cực
- Sự phân tầng xã hội, phân hóa giàu nghèo trong nội bộ ngày càng
sâu sắc, ảnh hưởng đến sự thống nhất, đồn kết của giai cấp cơng nhân.
Đoàn kết thống nhất là một trong những đặc điểm chính trị cơ bản của
giai cấp cơng nhân, giúp cơng nhân tập hợp các tầng lớp giai cấp khác trong
xã hội thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình. Tuy nhiên, hiện nay do sự biến
đổi cơ cấu giai cấp cơng nhân theo ngành nghề và theo trình độ đã làm phân
hóa về thu nhập của giai cấp cơng nhân. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của
khoa học và công nghệ, việc ứng dụng khoa học vào sản xuất ngày càng được
đẩy mạnh, dẫn đến sự phân tầng giữa cơng nhân. Với xu hướng trí thức hóa
cơng nhân do sự phát triển của khoa học và cơng nghệ, thì sự phân tầng, phân
hóa trong nội bộ giai cấp cơng nhân nước ta sâu sắc hơn trong thời gian tới.
- Lập trường giai cấp, bản lĩnh chính trị, lý tưởng cách mạng của
một bộ phận công nhân bị phai nhạt
Mặt trái của kinh tế thị trường, đã làm cho công nhân có nhận thức
khơng đồng đều về giác ngộ giai cấp, bản lĩnh chính trị, ý thức tổ chức và kỷ
luật lao động. Khơng ít cơng nhân cịn chưa nhận thức đầy đủ về sứ mệnh lịch
sử của giai cấp mình. Ý chí phấn đấu, ý thức tổ chức kỷ luật, tính tiên phong
gương mẫu của một bộ phận cơng nhân giảm sút. Một bộ phận cơng nhân trẻ
cịn bị ảnh hưởng bởi các tệ nạn xã hội, sống buông thả, phai nhạt lý tưởng,
suy thoái về đạo đức, lối sống, xa rời bản chất tốt đẹp của giai cấp công nhân,