Gải đoán chụp ảnh phóng xạ mối hàn

GIẢI ĐOÁN CHỤP ẢNH
PHÓNG XA.
Ngoài việc tạo ra ảnh chụp phóng xạ chất lượng cao, người
chụp còn phải có kỹ năng giải đoán ảnh chụp phóng xạ.
Công việc này gồm 3 bước cơ bản:
1. Phát hiện chỉ thị
2. Giải thích chỉ thị
3. Đánh giá chỉ thị
Các bước trên đòi hỏi thị lực người chụp: là khả năng phân
biệt được một hình dạng không gian của một hình ảnh
Khả năng này phụ thuộc:
•
Điều kiện ánh sáng (tại vị trí đọc)
•
Kinh nghiệm của người giải đoán
CÁC BẤT LIÊN TỤC TRONG MỐI HÀN VÀ CHỈ THỊ CỦA
CHÚNG TRÊN ẢNH CHỤP
Bất liên tục: là những sự gián đoạn trong cấu trúc điển hình
của một vật liệu.
Vị trí : có thể xảy ra trong kim loại cơ bản, kim loại hàn
hoặc vùng ảnh hưởng nhiệt.
Khuyết tật : các bất liên tục không thỏa mãn yêu cầu của qui
phạm hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật riêng được áp
dụng để kiểm soát một kiểm tra được gọi là các
khuyết tật
1. Rỗ: là sự nhốt giữ khí trong kim loại trong quá trình đông cứng
•
Hình dạng: có thể có nhiều hình dạng nhưng thường là hình tròn
hoặc kỳ dị, màu tối, cô lập, tập trung hoặc thẳng hàng. Đôi khi có
thể kéo dài hoặc có đuôi
•

Chỉ thị: tất cả các loại rỗ đều có mật độ ảnh chụp phóng xạ lớn
hơn so với vùng xung quanh.
Rỗ tập trung: nguyên nhân là do
lớp thuốc bọc que hàn bị ẩm. Hơi ẩm
chuyển thành khí khi bị nung nóng và
bị giữ lại trong mối hàn trong quá
trình hàn
Chỉ thị: như rỗ thông thường nhưng
các chỉ thị tập hợp lại gần nhau hơn
Rỗ tại đường chân
Rỗ bề mặt
2. Ngậm xỉ là tạp chất phi kim bị
giữ lại trong KL hàn hoặc giữa
KL hàn và KL cơ bản
Chỉ thị : thường là các hình
dạng màu tối, bất thường, xù xì,
không cân đối trong mối hàn
hoặc dọc theo các vùng của mối
nối
Ngậm xỉ dạng đường
Ngậm xỉ giữa các lớp hàn
3. Không thấu: xảy ra khi kim loại hàn
không xuyên thấu mối nối. Đây là
một trong các bất liên tục nguy hiểm
nhất.
Không thấu sẽ gây tập trung ứng
suất để phát triển thành các vết nứt
Chỉ thị: là một vùng màu tối sắc nét,
có các cạnh thẳng chạy dọc theo
tâm mối hàn

Không thấu chân
4. Không ngấu: là tình trạng kim
loại rót mối hàn không nóng
chảy đủ để hòa với kim loại cơ
bả
Chỉ thị: thường xuất hiện như
một hoặc các đường màu tối
định hướng song song theo
đường hàn và chạy dọc theo
mép vát của mối hàn hoăc
vùng nối
Không ngấu cạnh
Không ngấu giữa các lớp
Không ngấu cạnh do xỉ
5. Lõm trong: là tình trạng kim
loại hàn co ngót khi nguội và bị
lõm sâu vào chân mối hàn
Chỉ thị: Giống như không thấu
nhưng có các gờ mép kỳ dị bất
thường hơn và thường khá
rộng trong tâm của hình ảnh
mối hàn
Lõm chân
6. Undercut:(chân) là sự chảy
lõm của kim loại cơ bản kề sát
chân mối hàn
Chỉ thị: Như một đường bất
thường màu tối nằm lệch khỏi
tâm mối hàn. Undercut không

có các gờ mép thẳng như
không thấu vì nó không chạy
theo một đường thẳng mép
như không thấu
Undercut trong chân
7. Undercut:(tại bề mặt) là sự
chảy lõm của kim loại cơ bản kề
sát bề mặt mối hàn (lớp phủ)
Chỉ thị: Được thể hiện như một
đường kỳ dị màu tối chạy dọc
theo mép ngoài của vùng hàn
Undercut tại bề mặt
8. Lệch tôn: là thuật ngữ chỉ hai
phần của kim loại cơ bản được
đính không thẳng hàng
Chỉ thị: Hình ảnh chụp thể
hiện sự khác biệt quá lớn về
mật độ (độ đen) giữa 2 phần
nối. Sự khác biệt này là do sự
khác biệt về chiều dày kim loại.
Một đường thẳng màu tối là do
kim loại hàn không hòa trộn
vào được vùng kim loại cơ bản
tương ứng
Lệch tôn
9. Không điền đầy là một vùng
mối hàn mà chiều dày lớp kim
loại hàn nhỏ hơn chiều dày lớp
kim loại cơ bản
Chỉ thị: Độ đen vùng này sẽ có

độ đen đen hơn độ đen của
vùng xung quanh
10. Gia cường quá dày là vùng
mối hàn mà chiều cao phần gia
cường vượt quá mức chỉ định
bởi các bản vẽ và các qui
phạm áp dụng
Chỉ thị: Là một vùng cục bộ
sáng hơn trong mối hàn. Thông
thường lỗi này thường được
đánh giá bằng quan sát trực
tiếp bằng mắt thường
Phần gia cường quá dày
11. Nứt là một trong những khuyết
tật nguy hiểm nhất, có thể bị
gây ra bởi nhiều nguyên nhân
khác nhau.
Chỉ thị: Có thể phát hiện trên
ảnh chụp chỉ khi nứt phát triển
theo hướng tạo ra một sự thay
đổi chiều dày song song với
hướng của chùm tia X. Nứt
thường được thể hiện như các
đuờng xù xì, lượn sóng
Nứt dọc mối hàn
Nứt ngang mối hàn
Nứt hình sao
12. Ngậm Tungsten (trong hàn TIG)
do thao tác của thợ hàn, trong quá
trình hàn để điện cực Tungsten

dính vào bể hàn
Chỉ thị: Tungsten có mật độ lớn
hơn nhôm hoặc thép, do đó nó thể
hiện một vùng sáng hơn với một
đường viền ngoài sắc nét tách biệt
trên một ảnh chụp
Ngậm Tungsten
13. Ngậm Oxit Thường được nhìn thấy trên bề mặt vật liệu hàn,
đặc biệt là nhôm
Chỉ thị: Hình thù kỳ dị, màu tối trên ảnh chụp
14. Chảy thủng (Burn through) do
sự nung nóng quá mức gây ra lỗ
thủng ở đáy vùng hàn
Chỉ thị: Trên ảnh chụp, thể hiện
như các đốm màu tối với vùng
sáng xung quanh
Chảy thủng