Giáo trình bồi dưỡng nghiệp vụ thuyết minh viên du lịch

Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
i


LỜI NÓI ĐẦU


T
T
giúp  



               

Giáo trình             
 
t cho
 


Giáo trình do  
hó

Nhóm biên soạn


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
ii

MỤC LỤC


TRANG
LỜI NÓI ĐẦU
i - ii
CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LỊCH SỬ, VĂN HÓA
VÀ TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI VIỆT NAM
I
Lịch sử Việt Nam
01
1.1
Thời kỳ dựng nước
01
1.2
Thời kỳ bị phong kiến phương Bắc đô hộ
02
1.3
Thời kỳ các nhà nước phong kiến Việt Nam
02
1.4
Nước Việt Nam thời kỳ 1945 - 1975

06
1.5
Nước Việt Nam từ sau năm 1975 tới nay
07
II
Văn hóa Việt Nam
08
2.1
Tổ chức xã hội
08
2.2
Ngôn ngữ Việt Nam
09
2.3
Tín ngưỡng
10
2.4
Tôn giáo
12
2.5
Lễ hội
13
2.6
Ẩm thực
14
2.7
Trang phục
15
2.8
Văn học Việt Nam

15
2.9
Nghệ thuật Việt Nam
16
III
Tình hình kinh tế - xã hội Việt Nam
18
3.1
Thời kỳ trước năm 1975
18
3.2
Thời kỳ 1976 - 1986
21
3.3
Thời kỳ 1986 đến nay
23


26


27


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
iii

CHƢƠNG 2: HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ VIỆT NAM VÀ
CÁC VĂN BẢN ĐIỀU CHỈNH NGÀNH DU LỊCH
I
Hệ thống chính trị và bộ máy Nhà nƣớc Việt Nam
28
1.1
Đảng Cộng sản Việt Nam
29
1.2
Hệ thống Nhà nước
30
1.3
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên
35
1.4
Công đoàn
35
1.5
Các tổ chức chính trị - xã hội khác
36
II
Quản lý nhà nƣớc về Du lịch tại Việt Nam
36
2.1
Quan điểm và mục tiêu phát triển
36
2.2
Pháp luật và công cụ

37
III
Bộ máy Quản lý nhà nƣớc về du lịch ở Trung ƣơng
41
3.1
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
41
3.2
Tổng cục Du lịch
41
3.3
Tổ chức, Văn phòng và Vụ chức năng
42
3.4
Sơ đồ cơ cấu, tổ chức Bộ máy Quản lý nhà nước về du lịch tại
Việt Nam
43
IV
Cơ quan Quản lý nhà nƣớc về du lịch ở địa phƣơng
44
4.1
Sở chuyên môn (quản lý cấp tỉnh)
44
4.2
Phòng quản lý nghiệp vụ (cấp huyện)
44
4.3
Ban quản lý du lịch (cấp xã, cộng đồng)
45
4.4

Nhiệm vụ cụ thể của địa phương
45
V

47
5.1
Hiệp hội Du lịch Việt Nam
47
5.2
Hiệp hội Lữ hành Việt Nam
49
5.3
Hiệp hội Khách sạn Việt Nam
52
VI
Một số văn bản hƣớng dẫn mang tính đặc thù có liên quan
đến hoạt động du lịch.
54


63


64


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch

iv


CHƢƠNG 3: KIẾN THỨC CƠ SỞ NGÀNH
I
Tổng quan về du lịch
65
1.1
Du lịch và khách du lịch
65
1.2
Các tác động của hoạt động du lịch
68
1.3
Cơ sở vật chất kỹ thuật trong du lịch
78
1.4
Lao động trong du lịch
86
II
Dịch vụ du lịch
88
2.1
Khái niệm dịch vụ du lịch
88
2.2
Đặc điểm của dịch vụ du lịch
89
2.3
Chất lượng dịch vụ trong du lịch

90


98


98
CHƢƠNG 4: KIẾN THỨC CHUNG VỀ ĐIỂM DU LỊCH

I
Khái quát chung về địa phƣơng và lịch sử phát triển của
điểm du lịch
99
1.1
Khái quát chung về địa phương
99
1.2
Khái quát chung về lịch sử phát triển của điểm du lịch
104
II
Các đặc điểm cơ bản của điểm du lịch
104
2.1.
Khung giá trị của điểm du lịch
105
2.2
Giá trị của một điểm du lịch
105
III
Giá trị của điểm du lịch thông qua ví dụ một bài thuyết minh

110


123

 
123



Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
v


CHƢƠNG 5: TÂM LÝ DU KHÁCH VÀ KỸ NĂNG GIAO TIẾP
I
Tâm lý du khách
124
1.1
Khái quát chung về tâm lý du khách
124
1.2
Đặc điểm tâm lý khách du lịch quốc tế
137
1.3
Đặc điểm tâm lý khách du lịch nội địa
157

1.4
Đặc điểm tâm lý khách du lịch theo giới tính
159
1.5
Đặc điểm tâm lý khách du lịch theo lứa tuổi
160
II
Kỹ năng giao tiếp
164
2.1
Giao tiếp
164
2.2
Phân loại
170
2.3
Giao tiếp không bằng lời (ngôn ngữ cơ thể)
172
2.4
Giao tiếp bằng lời nói
175
2.5
Kỹ năng nghe
178
2.6
Kỹ năng giải quyết tình huống trong giao tiếp
182


186


187
CHƢƠNG 6: CÁC VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT VỀ NGHIỆP VỤ
THUYẾT MINH DU LỊCH
I
Tổng quan về nghiệp vụ hƣớng dẫn, thuyết minh du lịch
188
1.1
Một số khái niệm cơ bản
188
1.2
Yêu cầu kiến thức đối với thuyết minh viên
196
1.3
Những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động thuyết minh du lịch
198
II.
Quy trình hoạt động thuyết minh hƣớng dẫn du lịch
205
2.1
Chuẩn bị trước khi đón đoàn
206


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
vi

2.2
Đón đoàn
207
2.3
Thực hiện chương trình
207
2.4
Tiễn đoàn, kết thúc chương trình
210
2.5
Các kỹ năng cần thiết trong quá trình thuyết minh hướng dẫn
211
III
Các kỹ năng thuyết minh du lịch chuyên biệt
230
3.1
Kỹ năng thuyết minh du lịch trong bảo tàng
230
3.2
Kỹ năng thuyết minh du lịch tại các di tích lịch sử cách mạng
231
3.3
Kỹ năng thuyết minh du lịch tại các công trình có ý nghĩa đặc biệt
232


240



241

CHƢƠNG 7: THỰC HÀNH NGHIỆP VỤ THUYẾT MINH DU LỊCH
1

243
2

245
3

248
4

250
5

252
6

255

TÀI LIỆU THAM KHẢO
260

PHỤ LỤC
262




Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
1


Chƣơng 1

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LỊCH SỬ, VĂN HÓA VÀ
TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI VIỆT NAM


MỤC TIÊU:
Sau khi n
 Mô tả khái lược được tiến trình lịch sử của Việt Nam;
 Nêu được các thành phần cơ bản của Văn hóa Việt Nam;
 Mô tả được các giai đoạn của kinh tế - xã hội Việt Nam từ năm 1954 tới nay.

I. Lịch sử Việt Nam
1.1. Thời kỳ dựng nước

- 
- 
 




              





Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
2


     -         

- 

1.2. Thời kỳ bị phong kiến phương Bắc đô hộ









 





1.3. Thời kỳ các nhà nước phong kiến Việt Nam


  



c




Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
3






 

 

ông), nhà











phong 

-
Thanh Hóa) (- 1427).






Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
4


à 






- s

 - 
  hai
, 


, 

nhân 


 Bàn (Bình

- 

  
-   
quân
       ,     





Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
5




, 
 

,  

 ,      , khi

, 









, 


 



Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
6

1.4. Nước Việt Nam thời kỳ 1945 - 1975




 C
- 


, 

,
t




,   , 



  






 , 
Gòn s, 


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
7

1.5. Nước Việt Nam từ sau năm 1975 tới nay
xuân 


         



- 




.
 


 

  

 , toàn
- xã
 
k - 

(1981 - 
- 
, - xã

.


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
8

- 

            
12/1986, 

, 
, 


           



, 

phòn



II. Văn hóa Việt Nam

,
, .

2.1. Tổ chức xã hội

là Làng (thôn) và Nƣớc 

làng, 
tr




Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch

9






          


hkhác, 




2.2. Ngôn ngữ Việt Nam
 
 
 - .
 Nhóm Tày - 
 Nhóm Dao - 
 -  
 
 Nhóm Môn - 

 Nhóm Mã Lai - 
 


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
10


- 





          
 



2.3. Tín ngưỡng
2.3.1. Tín ngưỡng sùng bái con người
 

, 
,
vào các ngày Mvà ngày R
, 

-  .
,  

 là


cho mình.



Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
11


2.3.2. Tín ngưỡng sùng bái tự nhiên



, 




2.3.3. Tín ngưỡng phồn thực













Bái) 
 , 





Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
12



2.4. Tôn giáo




, 
 
 và 

, 



Nam giàu tính khoan dung
toàn  tôn giáo  
 và 








. T

. TXIX, 


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
13


XX.


XIX.
Ngo
 là   




2.5. Lễ hội

nông nhàn, 

 


            











         
p xã


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch

14




2.6. Ẩm thực
 Có thực mới vực được
đạo”; Trời đánh tránh bữa ăn”
ăn uống, ăn ở, ăn chơi, ăn mặc,


 
tổng hợp 

- - khoáng - - -
cay - - - - xanh - vàng - - 


 
cộng đồng,



-
 -

- 

 quân bình âm -    

Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
15


2.7. Trang phục
 

              











 

.
2.8. Văn học Việt Nam
V




 



Thần Trụ Trời Đi san mặt Đất 
Đam San Đẻ đất đẻ nước 


Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
16

Sơn Tinh Thuỷ Tinh, Thánh Gióng Thạch
Sanh 

              






               


2.9. Nghệ thuật Việt Nam





Công Nguyên.            



             

 





Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
17





 



 





                

         


 



mài, âm n     







Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
18










- 
 




III. Tình hình kinh tế - xã hội Việt Nam
3.1. Thời kỳ trước năm 1975
            


nhân dâ

             

- 1957) và -




Giáo trình bồi dưỡng Nghiệp vụ cho Thuyết minh viên Du lịch

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch
Tổng cục Du lịch
19


 

-
   
       

            





- 1960,

- 1965, nhân dân mi

- 




- h và


