Tiểu luận tư tưởng hcm tìm hiểu tư tưởng hồ chí minh về vấn đề tư cách đảng viên và vấn đề người cán bộ vận dụng tư tưởng của người về vấn đề này trong bối cảnh hiện nay

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hồ Chí Minh - người anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới, lãnh tụ
kính yêu của dân tộc Việt Nam; Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, non sông đất
nước ta. Cả cuộc đời và sự nghiệp của Người là tấm gương sáng cho Đảng ta,
nhân dân ta và cả thế hệ mai sau noi theo. Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ
thống quan điểm toàn diện, sâu sắc về những vấn đề c ơ bản của cách mạng Việt
Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo của chủ nghĩa MácLênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền
thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại. Trong hệ thống tư
tưởng của Người, tư tưởng về xây dựng con người có vị trí, vai trị đặc biệt quan
trọng, trong đó xây dựng, rèn luyện, nêu rõ vai trò tư cách của đội ngũ đảng
viên, đội ngũ cán bộ là một trong những nội dung trọng yếu. Người nhấn mạnh:
“Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm
nhuần đạo đức cách mạng, thực sự cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng, vơ tư. Phải
giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy
tớ thật trung thành của nhân dân... Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách
mạng cho đoàn viên và thanh niên, đào tạo họ thành những người thừa kế xây
dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bản thân Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã là một tấm gương mẫu mực, sáng ngời của người đảng viên và người
cán bộ để toàn Đảng, toàn dân noi theo. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của
mình, Lãnh tụ Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc giáo dục, rèn luyện đạo
đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đó là lý do vì sao tơi chọn
đề tài: “Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề tư cách đảng viên và vấn
đề người cán bộ. Vận dụng tư tưởng của Người về vấn đề này trong bối
cảnh hiện nay”
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài
Mục đích của bài luận là phân tích, làm sáng tỏ những nội dung cơ bản
trong tư tưởng Hồ Chí Minh về vị trí, vai trị, về tầm quan trọng và tư cách của
người đảng viên và người cán bộ. Đánh giá tình hình đất nước hiện nay đồng
thời đưa ra phương pháp rèn luyện đạo đức cho cán bộ, đảng viên

1


Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, bài tiểu luận được chia làm 4 chương:
+ Chương 1. Hồ Chí Minh-Lãnh tụ, nhà tư tưởng đặc biệt quan tâm tới vấn đề
đạo đức
+ Chương 2. Những phẩm chất đạo đức cơ bản của người Đảng viên và người
cán bộ
+ Chương 3: Nguyên tắc xây dựng và tu dưỡng đạo đức cách mạng
+ Chương 4: Vận dụng tư tưởng của Người về vấn đề tư cách đảng viên, người
cán bộ trong bối cảnh hiện nay

2


CHƯƠNG I : HỒ CHÍ MINH-LÃNH TỤ, NHÀ TƯ TƯỞNG ĐẶC BIỆT
QUAN TÂM TỚI VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC
1. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng
Hồ Chí Minh bắt đầu sự nghiệp cứu nước bằng cách giáo dục lý tưởng và
đạo đức cách mạng cho mọi người. Đồng thời, Người còn là hiện thân của đạo
đức cách mạng, nêu gương sáng cho toàn Đảng, toàn dân, tồn qn. Theo Bác,
muốn làm cách mạng thắng lợi thì người cách mạng trước hết phải có đạo đức.
Vì sự nghiệp cách mạng rất to lớn và bao giờ cũng khó khăn, địi hỏi sự kiên trì
phấn đấu lâu dài của mỗi cá nhân và của tồn Đảng. Vì vậy, người cách mạng
khơng có đạo đức thì khó có sức chịu đựng dẻo dai và khơng thể hồn thành
được nhiệm vụ cách mạng.
Ở Hồ Chí Minh có sự thống nhất hồ quyện giữa chính trị, đạo đức, văn
hố, nhân văn. Tư tưởng Hồ Chí Minh trước hết là tư tưởng chính trị, định
hướng chính trị nhưng dễ dàng tìm thấy một đạo đức trong sáng, một chủ nghĩa
nhân văn hoàn thiện, một nền văn hố của tương lai. Ví như tư tưởng đạo đức

“nước lấy dân làm gốc” nhằm phục vụ cho sự nghiệp chính trị vì nước, vì dân.
Hoặc “trung với nước, hiếu với dân” là một tư tưởng chính trị đồng thời cũng là
một phẩm chất cơ bản của tư tưởng đạo đức. Sự thống nhất trong tư tưởng đạo
đức Hồ Chí Minh cịn là sự thống nhất giữa tư tưởng và hành động, nói đi đơi
với làm; giữa đức và tài; giữa đạo đức cách mạng và đạo đức đời thường.
2. Phẩm chất cơ bản của người cách mạng
Bác Hồ thường nhắc nhở với cán bộ, đảng viên rằng: “Đảng ta là Đội
tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời đại biểu cho quyền lợi của dân
tộc”. Bác yêu cầu người cách mạng phải thấy rõ điều đó và phải phấn đấu hết
mình cho sự nghiệp cao cả và sứ mệnh lịch sử vẻ vang đó. Trong bài viết về đạo
đức cách mạng năm 1958, Bác nêu rõ bản chất và nội dung của đạo đức cách
mạng, đồng thời cũng nêu rõ những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân và đấu
tranh chống chủ nghĩa cá nhân. Trong bài viết này, Bác nêu 5 phẩm chất đạo
đức mà người cách mạng phải phấn đấu rèn luyện, giữ gìn. Đó là:
- Đạo đức cách mạng là tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân
- Là ra sức phấn đấu để thực hiện mục tiêu của Đảng

3


- Vơ luận trong hồn cảnh nào cũng phải quyết tâm chống lại kẻ địch, luôn luôn
cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, quyết không chịu khuất phục, không chịu cúi đầu
- Vơ luận trong hồn cảnh nào, người đảng viên cũng phải đặt lợi ích của Đảng
lên trên hết
- Đạo đức cách mạng là hịa mình với quần chúng thành 1 khối, tin quần chúng,
hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến của quần chúng
Đó là phẩm chất cơ bản mà Bác Hồ đòi hỏi người cách mạng phải để làm
nền tảng

4

CHƯƠNG II : NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA NGƯỜI
ĐẢNG VIÊN VÀ NGƯỜI CÁN BỘ
Nghiên cứu di sản tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, ta thấy Người có những lời
dạy với những phẩm chất đạo đức cụ thể cho từng đối tượng. Người nêu cái
đúng, cái tốt, cái hay, đồng thời cũng chỉ ra cái sai, cái xấu, cái dở để giáo dục
đạo đức cho các tầng lớp nhân dân. Qua đó, Hồ Chí Minh đã nêu bật những
phẩm chất đạo đức cơ bản nhất của con người Việt Nam trong thời đại mới. Ở
đây, chúng ta đi sâu nghiên cứu những chuẩn mực của nền đạo đức cách mạng,
mà Bác Hồ yêu cầu cán bộ, đảng viên phải xây dựng:
2.2.1. Trung với nước, hiếu với dân
Đây là phẩm chất đạo đức bao trùm quan trọng nhất và chi phối các phẩm
chất khác. Trung, hiếu là những khái niệm đạo đức trong xã hội phong kiến
phương Đông. Trên cơ sở kế thừa, phát triển chủ nghĩa yêu nước truyền thống
Việt Nam, khắc phục, vượt qua những hạn chế của truyền thống đó, Hồ Chí
Minh khẳng định trung với nước, hiếu với dân là một trong những phẩm chất
của đạo đức cách mạng Việt Nam đặc biệt là với người cán bộ, đảng viên. Hồ
Chí Minh khơng gạt bỏ từ ngữ “trung, hiếu” đã ăn sâu, bám rễ trong con người
Việt Nam, với khái niệm cũ, Người đưa vào đây một nội dung mới, cách mạng,
phản ánh đạo đức ngày nay cao rộng hơn, không phải trung với vua và chỉ có
hiếu với cha mẹ, mà “trung với nước, hiếu với dân”. Nước ở đây là nước của
dân và dân là chủ nhân của nước. Nhân dân từ chỗ là kẻ nghèo hèn, phải được
chăn dắt, sai khiến trở thành lực lượng làm nên lịch sử, sáng tạo ra lịch sử.
Trước, quan là phụ mẫu của dân, thì nay - Đảng, cán bộ, đảng viên là “đầy tớ
trung thành của nhân dân”. Theo Hồ Chí Minh, trung với nước, hiếu với dân là
phải suốt đời đấu tranh cho cách mạng, ra sức làm việc, giữ vững kỷ luật, thực
hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng. Hồ Chí Minh dạy rằng, hiếu với dân thì
phải hồ mình với quần chúng thành một khối, tin quần chúng, hiểu quần chúng,
lắng nghe ý kiến của quần chúng, làm cho dân tin, dân phục, dân yêu, đoàn kết

quần chúng chặt chẽ xung quanh Đảng, tổ chức tuyên truyền và động viên quần
chúng hăng hái thực hiện chính sách và nghị quyết của Đảng; phải lấy dân làm
gốc, phải thực hiện dân chủ, bao nhiêu lợi ích đều vì dân. Đảng, Nhà nước hoạt
động phải gần dân, thân dân, lấy trí tuệ ở dân, học hỏi dân, phải biết làm học trò
5


dân mới làm được thầy học của dân. Chỉ có thực hiện được như thế thì người
cách mạng mới được dân tin yêu, cách mạng mới đi đến thành công.
2.2.2. Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư
 Đức tính “cần, kiệm, liêm, chính” theo Hồ Chí Minh là nền tảng của đời
sống mới, là phẩm chất hàng đầu của đạo đức cách mạng. Đây là những đức tính
mà bản thân mỗi cán bộ, đảng viên lấy đó để điều chỉnh, soi rọi, thực hiện trong
mọi hoạt động. Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư là những khái niệm đạo
đức phương Đông, đạo đức truyền thống Việt Nam, được Hồ Chí Minh tiếp thu
chọn lọc, đưa vào những yêu cầu và nội dung mới. Người khẳng định: “Bọn
phong kiến ngày xưa nêu ra cần, kiệm, liêm, chính, nhưng khơng bao giờ làm
mà lại bắt nhân dân phải tuân theo để phụng sự quyền lợi cho chúng. Ngày nay
ta đề ra cần, kiệm, liêm, chính cho cán bộ thực hiện làm gương cho nhân dân
theo để lợi cho nước, cho dân”.
Hồ Chí Minh khơng chỉ giải thích nghĩa của cần, kiệm, liêm, chính mà
Người cịn nêu lên mối quan hệ giữa bốn phẩm chất đó.
Trước hết Cần – là khi làm việc phải đến đúng giờ, chớ đến trễ về sớm.
Làm cho xong, cho chu đáo. Việc ngày nào nên làm xong ngày ấy, chớ để ngày
mai. Cần là luôn luôn cố gắng, luôn luôn chăm chỉ. Phải thấy rõ “lao động là
nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của mỗi chúng ta”.
Nói về Kiệm: Kiệm là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ của dân, của
nước, của bản thân mình; tiết kiệm từ cái to, tới cái nhỏ. Kiệm là khơng xa xỉ,
khơng lãng phí, khơng bừa bãi.
Cịn về “Liêm”, Bác viết: “Liêm là trong sạch, khơng tham lam”, “ln tơn

trọng, giữ gìn của cơng và của dân”, “không xâm phạm một đồng xu, hạt thóc
của nhà nước, của nhân dân”, “khơng tham địa vị, khơng tham tiền tài, khơng
tham tâng bốc mình”. Trong các bài viết khác, Bác viết: “Chữ liêm phải đi đôi
với chữ kiệm, cũng như chữ kiệm phải đi đôi với chữ cần. Có liêm mới liêm
được”.
Nói về Chính, Bác viết: “Một người phải cần, kiệm, liêm nhưng cịn phải
chính mới là người hồn tồn. Trên quả đất có hàng mn triệu người sống, số
người ấy có thể chia thành hai hạng: Người thiện và người ác. Trong xã hội, tuy
có trăm cơng, nghìn việc, song, những cơng việc ấy có thể chia làm hai thứ: việc
6


chính và việc tà. Làm việc chính, là người thiện, làm việc tà, là người ác. Siêng
năng (cần), tiết kiệm (kiệm), trong sạch (liêm), chính là thiện; cịn lười biếng, xa
xỉ, tham lam là ác, là tà. Chính cịn có nghĩa là ngay thẳng, khơng tà, là đúng
đắn, chính trực. Đối với mình khơng tự cao, tự đại; đối với người không nịnh
trên, khinh dưới, không dối trá, lừa lọc, ln giữ thái độ chân thành khiêm tốn,
đồn kết. Đối với việc thì để cơng lên trên lên trước việc tư. Được giao nhiệm
vụ gì quyết làm cho kỳ được “việc thiện dù nhỏ mấy cũng làm, việc ác thì dù
nhỏ mấy cũng phải tránh”.
“Cần, Kiệm, Liêm, là gốc rễ của Chính. Nhưng một cây cần có gốc rễ, lại
cần có ngành, lá, hoa, quả mới là hồn tồn. Một người phải Cần, Kiệm, Liêm,
nhưng cịn phải Chính mới là người hoàn toàn”. So sánh với bốn mùa của trời,
bốn phương của đất, Người cho rằng: “Thiếu một mùa thì khơng thành trời.
Thiếu một phương thì khơng thành đất, thiếu một đức, thì khơng thành người”.
Chí cơng, vơ tư là khơng nghĩ đến mình trước, hưởng thụ đi sau, là “lịng
mình chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng bào”. Hồ Chí Minh địi hỏi, thực
hành chí cơng vơ tư là phải “kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao
đạo đức cách mạng”. Bởi vì, chủ nghĩa cá nhân là trái với chủ nghĩa tập thể, trái
với đạo đức cách mạng.

Cần, kiệm, liêm, chính đối với cán bộ đảng viên lại càng cần thiết, bởi vì:
“Cán bộ các cơ quan, các đồn thể, cấp cao thì quyền to, cấp thấp thì quyền nhỏ.
Dù to hay nhỏ, có quyền mà thiếu lương tâm là có dịp đục khoét, có dịp ăn của
đút” . Theo Hồ Chí Minh, cần, kiệm, liêm, chính là thước đo văn minh, tiến bộ
của một dân tộc. Người viết: “Một dân tộc biết cần, kiệm, biết liêm, là một dân
tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, là một dân tộc văn minh tiến bộ” . Cần,
kiệm, liêm, chính, vì vậy là “nền tảng của đời sống mới, của thi đua ái quốc”; là
cái cần để “làm việc, làm người, làm cán bộ, phụng sự đoàn thể, giai cấp và
nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”.
Hồ Chí Minh chỉ ra “chủ nghĩa cá nhân là một thứ rất gian giảo, xảo
quyệt, nó khéo dỗ dành người ta đi xuống dốc. Chủ nghĩa cá nhân là việc gì
cũng nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết. Họ khơng lo “mình vì mọi
người” mà chỉ muốn “mọi người vì mình”. Theo Hồ Chí Minh, “mỗi người đều
có tính cách riêng, sở trường riêng, đời sống riêng của bản thân và của gia đình
mình. Nếu những lợi ích cá nhân đó khơng trái với lợi ích của tập thể thì khơng
7


phải là xấu . Hồ Chí Minh khẳng định: “chỉ ở trong chế độ xã hội chủ nghĩa thì
mỗi người mới có điều kiện để cải thiện đời sống riêng của mình, phát huy tính
cách riêng và sở trường riêng của mình”.
2.2.3. Yêu thương con người
Bác Hồ đã xác định phẩm chất yêu thương, quý trọng con người là một
trong những phẩm chất, chuẩn mực đạo đức cách mạng cao đẹp nhất của người
đảng viên. Lòng yêu thương con người của Bác Hồ trước hết là dành cho đại đa
số nhân dân lao động, người nghèo khổ, bị áp bức, bóc lột khơng chỉ trên đất
nước chúng ta mà cịn trên cả các nước thuộc địa trên thế giới. Tình yêu thương
con người của Bác thật bao la. Tình yêu thương con người đối với đồng bào
mình, Bác từng nói: “Cả đời tơi chỉ có một mục đích là phấn đấu cho quyền lợi
của tổ quốc và hạnh phúc của quốc dân. Những khi tôi phải ẩn nấp nơi núi non,

hoặc ra vào chốn tù tội, xông pha sự hiểm nghèo, là vì mục đích đó”.
Tấm lịng u thương con người của Bác Hồ còn được thể hiện rõ trong
quan hệ đồng chí, đồng đội, anh em. Đối với bản thân mình Bác địi hỏi phải
nghiêm khắc, đối với bạn bè, đồng chí phải rộng rãi, địi hỏi tất cả mọi người
phải có sự tơn trọng con người, tơn trọng lẫn nhau. Đối với cán bộ, đảng viên,
Bác dạy học chủ nghĩa Mác-Lênin là để thương yêu nhau hơn. Bác nói: “Học
chủ nghĩa Mác-Lênin là để sống với nhau cho có nghĩa, có tình”. Đối với Bác
chỉ có nâng con người lên, chứ không cho phép hạ thấp, vùi dập con người
xuống, dù cho họ có khuyết điểm, thiếu sót. Vì vậy, phải thực hiện tự phê bình
và phê bình nhằm nâng cao điểm tích cực, hạn chế những tiêu cực để mỗi người,
ngày càng tốt hơn, có ích hơn cho Đảng, cho đất nước. Đối với Đảng, Bác đòi
hỏi “Đảng phải thương yêu cán bộ, nhưng thương yêu không phải vỗ về, nuông
chiều, thả mặc. Thương yêu là giúp cho họ học tập thêm, tiến bộ thêm”. Tình
thương yêu con người, thương yêu nhân dân của Bác càng thể hiện rõ hơn trong
Di chúc của Bác. Trong Di chúc, Bác căn dặn Đảng và Chính phủ thực hiện
cơng việc đầu tiên trong hàn gắn vết thương sau chiến tranh là “Đầu tiên là công
việc đối với con người”. Đầu tiên là đối với cán bộ, binh sỹ, dân quân, du kích,
thanh niên xung phong; đối với các liệt sĩ; với cha, mẹ, vợ, con thương binh, liệt
sĩ; với phụ nữ, nông dân…. cuối cùng là những nạn nhân của chế độ cũ…Bác
khơng bỏ xót đối tượng nào cả, thể hiện một tấm lòng thương yêu đối với tất cả
mọi người.
8


2.4 Có tinh thần quốc tế trong sáng
Đó chính là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với nhân dân lao
động các nước trong cuộc đấu tranh giải phóng con người khỏi ách áp bức, bóc
lột mà Hồ Chí Minh đã dày cơng vun đắp bằng hoạt động cách mạng thực tiễn
của bản thân mình và bằng sự nghiệp cách mạng của cả dân tộc
Tinh thần quốc tế trong sáng cịn là vì mục tiêu chung "Bốn phương vơ sản

đều là anh em". Người đã ví chủ nghĩa đế quốc giống như “con đỉa hai vòi".
Một vịi bám vào giai cấp vơ sản ở chính quốc, một vịi bám vào giai cấp vơ sản
ở thuộc địa. Muốn giết con vật ấy, phải đồng thời cắt cả hai vịi, nếu chỉ cắt một
vịi thì vịi cịn lại tiếp tục hút máu và vòi bị cắt tiếp tục mọc ra. Vì thế, nhiệm vụ
chống chủ nghĩa tư bản, đánh đổ chúng là nhiệm vụ của cả nhân dân lao động
chính quốc và thuộc địa. Nhiệm vụ đó địi hỏi phải đồn kết cả hai lực lượng nói
trên.
Có thể nói tinh thần quốc tế trong sáng trong đạo đức Hồ Chí Minh bắt
nguồn từ tình thương u đối với con người; vì mục tiêu giải phóng các dân tộc
bị áp bức, giải phóng giai cấp, giải phóng con người, mang lại tự do và bình
đẳng thực sự cho con người. Từ chủ nghĩa quốc tế trong sáng đó, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã đặt nền móng và xây dựng nên tình đồn kết quốc tế rộng lớn của
nhân dân Việt Nam với các dân tộc trên thế giới, góp phần vào những thắng lợi
to lớn của nhân dân Việt Nam và nhân dân thế giới.

9


CHƯƠNG III : NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG VÀ TU DƯỠNG ĐẠO ĐỨC
CÁCH MẠNG
3.1. Lời nói đi đơi với việc làm, phải nêu gương về đạo đức
Đây không chỉ là một nguyên tắc rèn luyện đạo đức, mà còn là ranh giới
phân biệt giữa đạo đức cách mạng và không phải đạo đức cách mạng. Nói nhưng
khơng làm là đặc trưng đạo đức của giai cấp bóc lột. Lời nói phải đi đôi với việc
làm và thực hành đạo làm gương là đạo đức của người cách mạng. Hồ Chí Minh
nhấn mạnh: “Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng
sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách,
đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt
chước... Người dạy “đảng viên đi trước”, để cho “làng nước theo sau”.
Đạo làm gương phải được quán triệt trong tất cả mọi đối tượng, mọi lĩnh

vực: từ Đảng, Nhà nước, các đoàn thể đến nhà trường, gia đình, xã hội... Đạo
làm gương, lời nói đi đơi với việc làm của Hồ Chí Minh thực sự có một sức thu
hút mãnh liệt, khiến cho cả dân tộc, nhiều thế hệ, các giai tầng xã hội đều tin
tưởng đi theo tiếng gọi của Người.
3.2. Xây đi đôi với chống
Nghĩa là đồng thời với việc giáo dục, xây dựng, rèn luyện đạo đức cách
mạng phải đi đôi với đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chống những hành vi
phi đạo đức
Xây dựng đạo đức mới, đạo đức cách mạng trước hết phải được tiến hành
bằng việc giáo dục những phẩm chất, những chuẩn mực đạo đức mới. Việc giáo
dục đạo đức phải được tiến hành phù hợp với từng giai đoạn cách mạng, phù
hợp với từng lứa tuổi, ngành nghề, giai cấp, tầng lớp và trong từng môi trường
khác nhau; phải khơi gợi dậy ý thức đạo đức lành mạnh ở mỗi người.
Xây phải đi đôi với chống. Bác Hồ chỉ rõ những kẻ địch cần chống trước
hết là chống thói quen và truyền thống lạc hậu; đặc biệt là chống chủ nghĩa cá
nhân ẩn chứa trong mỗi con người. Cho nên Bác yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên
“trước hết phải đánh thắng lòng tà là kẻ thù trong mình”. Với việc, với người thì
nhất thiết phải phê phán, đấu tranh, loại bỏ những hiện tượng phi đạo đức, tàn
dư đạo đức cũ. Hàng trăm thứ bệnh do chủ nghĩa cá nhân đẻ ra thì phải tiêu diệt,
vì đó là cản trở lớn trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhưng phải thấy
rằng, chống là nhằm xây, đi liền với xây và lấy xây làm chính. Lấy gương người
10


tốt để hàng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây
dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới, cuộc
sống mới.
3.3. Tu dưỡng bền bỉ suốt đời
Việc tu dưỡng đạo đức cách mạng phải trên tinh thần tự giác, tự nguyện, dựa
vào lương tâm của mỗi người và sự đóng góp xây dựng của tập thể quần chúng.

Người khẳng định, đã là người thì ai cũng có chỗ hay, chỗ dở, chỗ xấu, chỗ tốt,
ai cũng có thiện, ác trong mình. Nhưng tốt, xấu, hiền, dữ, thiện, ác đều lệ thuộc
vào sự giáo dục và rèn luyện mà nên. Cho nên, vấn đề là chúng ta phải biết và
dám nhìn thẳng vào sự thật để thấy cái tốt, cái hay để phát huy, cái xấu, cái ác để
khắc phục. Việc tu dưỡng đạo đức cách mạng phải gắn liền với thực tiễn hoạt
động cách mạng, phải bền bỉ, ở mọi lúc, mọi nơi, mọi hoàn cảnh.
Cho nên, xây dựng, rèn luyện tu dưỡng đaọ đức cách mạng và chống chủ
nghĩa cá nhân là phải tiến hành đồng thời, thường xuyên, bền bỉ, suốt đời trong
quá trình hoạt động cách mạng.
Trên đây là 3 nguyên tắc cơ bản rèn luyện đạo đức của cá nhân để trở thành
người có đạo đức cách mạng. Mỗi cán bộ, đảng viên nên học tập, làm theo, trau
dồi, và tích lũy kiến thức cho mình để có những tư cách đáng q, tự hào là
người con Cụ Hồ, được dân tín, dân yêu.

11


CHƯƠNG IV : VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG CỦA NGƯỜI VỀ VẤN ĐỀ TƯ
CÁCH ĐẢNG VIÊN, NGƯỜI CÁN BỘ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
4.1. Thực trạng đạo đức của cán bộ, đảng viên và xã hội ta hiện nay
Trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, nói tới đạo đức là xét trên
ba mối quan hệ chủ yếu: với mình, với người, với việc. Đối với mình khơng tự
cao, tự đại; đối với người không nịnh trên, khinh dưới, không dối trá, lừa lọc,
luôn giữ thái độ chân thành khiêm tốn, đồn kết. Đối với việc thì để cơng lên
trên lên trước việc tư. Mối quan hệ này không chỉ đúng trong thời kì cách mạng
mà nó cịn được vận dụng hết sức đúng đắn trong sự nghiệp xây dựng đất nước
theo định hướng xã hội chủ nghĩa hiện nay. Xét trên những lĩnh vực then chốt
nhất của đạo đức, xã hội ta đã có những chuyển biến quan trọng. Trong sự
nghiệp đổi mới, cán bộ, đảng viên nhân dân ta đã sáng suốt, kế thừa và phát huy
trí tuệ của dân tộc và thời đại, tiêu biểu là chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ

Chí Minh để vận dụng một cách phù hợp vào điều kiện của đất nước. Đây là
nhân tố hàng đầu bảo đảm cho đời sống tinh thần - đạo đức của xã hội phát triển
đúng hướng.
Có thể khẳng định rằng, ngày nay ý thức phấn đấu cho độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội, tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đã được nâng lên
một bước. Mỗi cán bộ, đảng viên đều có tinh thần trách nhiệm trong công việc,
giữ vững đạo đức, phẩm chất cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật, có lối sống
lành mạnh, giản dị, gắn bó với nhân dân và góp to lớn vào sự nghiệp phát triển
kinh tế xã hội
Nhiều nét mới trong giá trị văn hố và chuẩn mực đạo đức từng bước được
hình thành và ăn sâu vào tâm lý quốc dân.
Tính năng động và tính tích cực cơng dân được phát huy, sở trường và
năng lực cá nhân được khuyến khích. Khơng khí dân chủ trong xã hội tăng lên.
Ngày nay, có nhiều cuộc thi về kiến thức hay các cuộc thi tuyển vị trí làm việc
được phổ biến rộng rãi, đánh giá rõ năng lực của từng cá nhân, giúp mỗi cá nhân
trong tổ chức không ngừng rèn luyện, nêu cao hiểu biết của mình hàng ngày,
hàng giờ.

12


Thế hệ trẻ tiếp thu nhanh những kiến thức mới, trung thành, dũng cảm,
khiêm tốn, có ý chí vươn lên lập thân, lập nghiệp, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đạo lý của dân tộc sống có tình có nghĩa, bầu ơi thương lấy bí cùng, lá
lành đùm lá rách...được tiếp tục nhân rộng. Những việc làm thiết thực hướng về
cội nguồn, về cách mạng và kháng chiến, tưởng nhớ các anh hùng dân tộc, quý
trọng các danh nhân văn hố, đền ơn đáp nghĩa những người có cơng, giúp đỡ
đồng bào hoạn nạn... trở thành phong trào quần chúng.
Bên cạnh những thành tựu, nổi lên những mặt yếu kém về nhận thức, tư
tưởng, chính trị dẫn tới phai nhạt lý tưởng và sa sút về lối sống, phẩm chất đạo

đức. Hai vấn đề này gắn bó với nhau.
Điều nhức nhối nhất hiện nay là một bộ phận cán bộ, đảng viên, kể cả
những người có chức, có quyền đã thoái hoá biến chất, để cho lối sống thực
dụng chạy theo đồng tiền, coi sự hưởng thụ là mục đích cuộc sống bất chấp cả
nhân phẩm đạo đức. Nó được thể hiện tập trung ở hai căn bệnh là nạn tham
nhũng và tệ quan liêu. Tham nhũng thường gắn với hối lộ, bn lậu, lãng phí tài
sản của nhà nước và của nhân dân rất nghiêm trọng. Quan liêu nên xa thực tế, xa
dân, cách biệt với cuộc sống của người lao động.
Có nhiều vụ việc cán bộ, cơng chức, viên chức vi phạm đạo đức công
vụ, đạo đức nghề nghiệp gây hậu quả nghiêm trọng, như một số cán bộ kiểm
lâm bảo vệ rừng lơ là, thiếu trách nhiệm để cho "lâm tặc" phá rừng trong
nhiều năm; một số cán bộ ngành y tế lợi dụng vị trí việc làm vi phạm pháp
luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, nhận lối hộ, xâm phạm nhân phẩm, danh
dự của người khác; một số cán bộ dự án "rút ruột" công trình xây dựng như
việc đầu tư xố đói giảm nghèo cho bà con miền núi Mường Tè tỉnh Lai Châu Nhà nước chi mấy trăm tỉ đồng mà khi xuống được đến người dân thì chỉ cịn có
hơn chục triệu bạc. Còn biết bao nhiêu vụ tham nhũng khác như vụ Lã Thị Kim
Oanh tham ô của nhà nước hơn trăm tỷ đồng.
Bên cạnh đó, tình trạng cán bộ, đảng viên bớt xén thời gian làm việc, đùn
đẩy trách nhiệm, giải quyết công việc sai quy định, hướng dẫn, giải thích
cơng việc cho người dân một cách lịng vịng, khó hiểu, thái độ làm việc hời
hợt, thiếu nhiệt tình trong việc tiếp công dân.

13


Thực tế có những người lúc chiến đấu thì hăng hái trung thành, không sợ
nguy hiểm, không sợ cực khổ, khơng sợ địch sẵn sàng hy sinh vì nhiệm vụ được
giao, có cơng lớn đối với cách mạng. Nhưng khi có địa vị, có ít nhiều quyền
hành trong tay thì đâm ra kiêu ngạo, xa xỉ phạm vào tham ô lãng phí, quan liêu
khơng tự giác, họ thành "giặc nội xâm’’có tội với cách mạng .

Những hiện tượng xấu xa nói trên đang gây bất bình trong dư luận, làm tổn
hại thanh danh, uy tín của Đảng, làm giảm sút sức chiến đấu cuả Đảng ta và
lòng tin của dân
- Về nguyên nhân, bên cạnh những nguyên nhân khách quan như sự phá hoại
của kẻ địch, chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, nước ta cịn
nghèo... thì phải nhấn mạnh tới những ngun nhân chủ quan.
Đảng ta chưa lường hết những tác động tiêu cực của cơ chế thị trường, thiếu
những biện pháp hữu hiệu cả “xây” và “chống” trên lĩnh vực đạo đức.
Chủ nghĩa cá nhân chưa được khắc phục, sửa đổi. Đó là khuyết điểm lớn
của xã hội. Họ đã bị mờ mắt bởi chức quyền, danh vọng và lợi ích vật chất. Họ
lợi dụng khe hở để tham nhũng, vơ vét của cải của nhân dân. Họ khơng cịn lịng
tự trọng khi làm những việc sai trái. Xã hội gồm tập hợp của những con người
có chủ nghĩa cá nhân thì xã hội đó khơng thể phát triển được. Vì vậy, đây là vấn
đề cần được ý thức và quan tâm hàng đầu của xã hội
Việc quản lý xã hội bằng pháp luật cịn có sơ hở, mặt khác tổ chức và kỷ
luật của Đảng cịn lỏng lẻo, chưa coi trọng cơng tác quản lý và rèn luyện đảng
viên, chưa thực hiện tốt phê bình và tự phê bình chưa xử lý nghiêm minh và kịp
thời những cán bộ đảng viên có sai phạm, thực tế cho thấy hầu hết các vụ tham
nhũng, buôn lậu ...bị phanh phui là do công luận chứ không phải do chi bộ, hoặc
tổ chức cơ sở Đảng phát hiện đấu tranh tìm ra. Cơng tác tư tưởng của Đảng còn
xem nhẹ việc giáo dục phẩm chất đạo đức cánh mạng cho cán bộ, đảng viên
4.2. Những giải pháp để nâng cao đạo đức, tư cách người cán bộ, đảng viên
Trước hết cán bộ, đảng viên, nhân dân phải nhận thức, quán triệt đầy đủ và
rèn luyện đạo đức theo những nguyên tắc đã được Hồ Chí Minh nêu lên. Tăng
cường, mở rộng và kết hợp các hình thức tun truyền giáo dục tư tưởng Hồ Chí
Minh thơng qua những hoạt động như: Tổ chức các hình thức sinh hoạt ,học tập,
nói chuyện về tấm gương đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm chính, chí cơng vơ
14

tư, tác phong khiêm tốn, giản dị, lối sống thanh bạch của Bác Hồ vầ mở các diễn
đàn sinh hoạt, hội nghị, hội thảo, tổ chức kỷ niệm ngày lễ đi thăm quan nhà Bảo
tàng và di tích của Chủ Tịch Hồ Chí Minh những nơi này thực sự là trường học
lớn về đạo lý làm người mà Bác Hồ đã để lại cho chúng ta, thực sực là trường
khoa học xã hội và nhân văn giáo dục tấm gương đạo đức cách mạng trong sáng
của Bác Hồ cho thế hệ trẻ
Rèn luyện trong thực tiễn, nêu gương đạo đức, “người tốt việc tốt”, “xây”
đi liền với“chống”, tự phê bình và phê bình tạo ra phong trào thi đua rèn luyện
đạo đức mới là những biện pháp tốt để xây dựng đạo đức trong tình hình hiện
nay. Tăng cường cơng tác giáo dục tư tưởng chính trị đạo đức, lối sống đối với
cán bộ, đảng viên, kịp thời chỉnh đốn, uốn nắn những lệch lạc trong tư tưởng,
đạo đức và hành động của cán bộ,đảng viên; nâng cao vai trò, trách nhiệm và
tính gương mẫu của người đứng đầu cơ quan, đơn vị.
Thường xuyên kiểm tra, giám sát về đạo đức cơng vụ đảm bảo tính khách
quan, cơng bằng, đồng thời đưa ra hình thức xử lý trách nhiệm nghiêm khắc và phù
hợp.
Cải cách hệ thống tiền lương nâng cao chất lượng cuộc sống cho cán bộ,
đảng viên, để cán bộ, đảng viên đảm bảo các điều kiện thiết yếu và nhu cầu cơ
bản cho cuộc sống bản thân và gia đình; xây dựng các chế độ, chính sách khen
thưởng về vật chất và tinh thần đối với cán bộ, đảng viên làm việc tốt, tận tụy và
trong sạch.
Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của các cơ
quan chức năng phát huy dân chủ, tạo điều kiện để nhân dân tham gia xây dựng
và giám sát hoạt động của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và cơ quan nhà
nước.

15


KẾT LUẬN

Đã đến lúc xã hội cần nhìn nhận vấn đề đạo đức, tư cách người đảng viên,
cán bộ hiện nay với một tinh thần trách nhiệm và nghiêm túc. Cần phải đổi mới
hoàn toàn cách thức mà lâu nay chúng ta đã làm không tốt. Bản thân mỗi cán bộ,
đảng viên cần ra sức học tập, rèn luyện, nâng cao chất lượng đội ngũ, năng lực
cá nhân. Khi đất nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại
hoá, việc học tập và thực hành theo tấm gương và tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Người cán bộ, đảng viên trước hết phải
thấm nhuần tư tưởng của Bác về vai trò và các phẩm chất đạo đức. Mỗi cán bộ,
đảng viên phải gương mẫu trong sinh hoạt và công tác, khơng ngừng nâng cao
bản lĩnh, trí tuệ, nói đi đôi với làm, chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh, Điều
lệ, Nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Kiên quyết khắc phục sự suy
thoái đạo đức cũng như những tiêu cực trong xã hội theo tư tưởng đạo đức Hồ
Chí Minh, là một q trình tạo ra những chuẩn giá trị đạo đức mới phù hợp với
tiến trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh
đó, nhà nước cần tạo điều kiện để mỗi người cán bộ, đảng viên được tham gia
vào công tác rèn luyện để có một mơi trường xã hội lành mạnh, mọi người sống
tuân thủ pháp luật và tôn trọng những giá trị đạo đức xã hội.

16