Bài giảng: Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi

Trường THPT Mỹ Đức C
Giáo viên: Phạm Thị Thanh
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Đọc thuộc lòng phần phiên âm và dịch thơ
của bài “ Tỏ lòng” của Phạm Ngũ Lão?
Nguyễn Trãi
Tiết 38
Đọc văn
Tác giả Nguyễn Trãi
(1380 – 1442)
1. Nguyễn Trãi là một nhà chính trị, quân sự tài ba, là
một nhà thơ , nhà văn lớn.
2. Ông có công giúp Lê Lợi đánh thắng quân Ngô xâm
lược.
3. Ông phải chịu án oan nhất trong lịch sử ( Chu di tam
tộc).
4. Năm 1980 Nguyễn Trãi được UNESCO công nhận là
một danh nhân văn hóa thế giới.
1. Quốc âm thi tập
- Bố cục:
I. Tìm hiểu chung
Quốc âm thi tập
Vô đề
(Thơ
không có
tựa đề)
Môn thì
lệnh
(Thời tiết)
Môn hoa
mộc

(Cây cỏ)
Môn
cầm thú
(Thú vật)
Quốc âm thi tập gồm 254 bài thơ Nôm
được chia làm 4 phần.
1. Quốc âm thi tập
phản ánh vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi
+ Người anh hùng với lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước,
thương dân sâu sắc.
+ Nhà thơ với tình yêu thiên nhiên, quê hương, con người,
cuộc sống.
- Nghệ thuật: Việt hóa thể thơ Đường luật.
=> Nguyễn Trãi là một trong những người đặt nền móng
cho sự phát triển thơ Tiếng Việt.
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
là bài thơ số 43 trích từ mục “Bảo kính cảnh giới”.
a. Xuất xứ:
- Nội dung:
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
2. Tỏc phm
b. c chỳ thớch v tỡm b cc

I. Tỡm hiu chung
Rồi (rỗi rãi)/ hóng mát / thuở ngày trờng (dài)
Hòe lục (xanh) đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức (màu, dáng) đỏ
Hồng liên (sen) trỡ (ao) / đã tiễn (ngát) mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi (ing ỏi) cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có (lẽ ra nên có) Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi (nhiều) phơng
2. Tỏc phm
I. Tỡm hiu chung
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
Bc tranh
ngy hố
(Thiờn nhiờn
v cuc sng)
Khỏt vng
ca nh th
2. Tỏc phm
I. Tỡm hiu chung
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ

Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
1. Bc tranh ngy hố
II. Tỡm hiu vn bn
Bc tranh thiờn
nhiờn c miờu
t qua nhng chi
tit, hỡnh nh no?
a. Bc tranh thiờn nhiờn
a. Bức tranh thiên nhiên
1. Bức tranh ngày hè
Màu sắc
Âm thanh
Đường nét
Hương vị
Không khí
Màu xanh của cây hòe, màu đỏ của hoa
lựu, màu hồng của hoa sen, nắng rát vàng
Tiếng ve inh ỏi, rộn ràng
Mềm mại, hài hòa
Mùi thơm ngào ngạt của hương sen
Mát mẻ, trong lành
=> Bức tranh thiên nhiên với những hình ảnh quen
thuộc, bình dị, gần gũi với cuộc sống đời thường.
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ

Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
2. Tỏc phm
I. Tỡm hiu chung
Tỡm cỏc ng
t miờu t trng
thỏi cnh vt?
Tỏc dng ca
nú ra sao?
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
2. Tỏc phm
I. Tỡm hiu chung
⇒
Sức sống căng tràn, mãnh liệt ở bên trong cảnh vật.
⇒
Miêu tả thiên nhiên với bút pháp tả thực.
1. Bức tranh ngày hè
a. Bức tranh thiên nhiên
Bức tranh thiên nhiên
quen thuộc, bình dị,

tươi đẹp, sinh động có
sự kết hợp hài hòa giữa
màu sắc, đường nét, âm
thanh, hương vị.
Em có nhận xét gì về bức
tranh thiên nhiên ngày hè?
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
1. Bc tranh ngy hố
b. Bc tranh cuc sng
Bc tranh
cuc sng
hin lờn qua
hỡnh nh
no?
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
1. Bc tranh ngy hố

b. Bc tranh cuc sng
Em hóy tỡm t
gn ngha vi
t lao xao v
gii thớch ti
sao tỏc gi li
dựng t lao
xao?
Em hóy tỡm t
gn ngha vi
t lao xao v
gii thớch ti
sao tỏc gi li
dựng t lao
xao?
1. Bức tranh ngày hè
b. Bức tranh cuộc sống
-
Âm thanh từ xa đưa lại.
-
Náo nhiệt, rộn ràng.
⇒ Âm thanh đặc trưng
làng chài.
- Tạp âm gần.
- Gây cảm giác khó chịu.
Ồn ào, ầm ĩ Lao xao
=> Cuộc sống ấm no, hạnh phúc
Bức tranh thiên nhiên Bức tranh cuộc sống
Bức tranh ngày hè tươi đẹp, hài hòa
sinh động, tràn đầy sức sống; cuộc

sống ấm no, hạnh phúc
1. Bức tranh ngày hè
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
1. Bc tranh ngy hố
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
2. Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi
a.Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu
cuộc sống
Qua bức tranh thiên nhiên và
bức tranh cuộc sống ngày hè em
hiểu gì về tâm hồn Nguyễn Trãi?
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ

Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
1. Bc tranh ngy hố
b. Bc tranh cuc sng
Nhn xột v
cỏch ngt
nhp cõu
th u
tiờn?
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hòe lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trỡ / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giầu đủ / khắp đòi phơng
1. Bc tranh ngy hố
b. Bc tranh cuc sng
Cỏch ngt
nhp th
hin tõm
trng gỡ ca
Nguyn
Trói?
-
Nguyễn Trãi miêu tả bức tranh thiên nhiên, cuộc sống
với nhiều giác quan: thị giác, thính giác, khứu giác.
⇒

Cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên ở nhiều bình
diện .
⇒
Tâm hồn rộng mở, giao hòa, giao cảm với thiên
nhiên.
Rồi / hóng mát / thuở ngày trường
Rỗi rãi, thư thái,
thanh thản
2. Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi
a.Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống