Đề thi thử Văn đợt 1 trường chuyên Lê Quý Đôn Quảng Trị 2013 có đáp án

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG TRỊ
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN
ĐÁP ÁN THI THỬ ĐẠI HỌC (ĐỢT 1) NĂM HỌC 2012-2013
Môn: NGỮ VĂN (khối C, D)
PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ THÍ SINH (5,0 ñiểm)
Câu

Các ý cần ñạt

Biểu
ñiểm

1
Trong truy
n ngắn “Vợ nhặt”, có bao nhiêu lần Kim Lân miêu tả những giọt nước mắt của người mẹ (Bà cụ Tứ)
khi chứng kiến anh con trai “nhặt ñược vợ”? Dụng ý của nhà văn phía sau những biểu hiện nghệ thuật ñó là gì?

Trong thiên truyện, bà cụ Tứ luôn cố dấu những dòng nước mắt xót thương vì sợ phiền cho chính những người mà mình
thương xót. Nhưng tình cảm yêu thương thấm thía và lòng trắc ẩn ñã không thể nào dấu hết… => Kim Lân ñã 3 lần miêu
tả những giọt nước mắt của người mẹ nhân từ:
+ “Người ñàn bà nào lại ñứng ngay ñầu giường của con mình thế kia? Bà lão hấp háy cặp mắt… vì tự dưng bà lão thấy
mắt mình nhoèn ra thì phải”.
+ “Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con… Còn mình thì… Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước
mắt…”.
+ “Chúng mày lấy nhau lúc này, u thương quá… Bà cụ nghẹn lời không nói ñược nữa, nước mắt cứ chảy xuống ròng
ròng”.
1.0
Đó là tình cảm trắc ẩn, xót xa cho hoàn cảnh trớ trêu của gia ñình mình/ cho thân phận của ñứa con dâu tội nghiệp.
Là giọt nước mắt hạnh phúc của tình mẫu tử thiêng liêng trước niềm niềm vui bất ngờ với ñứa con trai.
1.0
2

Facebook và cuộc sống thật của một bộ phậ n giớ i trẻ hiện nay.
- Thuyết minh về vấn ñề: Facebook là một mạng xã hội chứa ñựng những thông tin cá nhân… Với tuổi trẻ, face không còn
là chốn riêng tư mà ñã trở thành một không gian mở rất thú vị và ñầy màu sắc: nơi ñể họ quan tâm, chia sẻ, ñộng viên và
khích lệ lẫn nhau, khiến cho cuộc sống vì thế mà trở nên ý nghĩa… Bên cạnh những trang lành mạnh, nhiều bạn trẻ lại có
cách nói, cách viết khá phóng khoáng nên Facebook trở thành một diễn ñàn của những ngôn từ “không sạch sẽ”; những lối
nghĩ cực ñoan theo “hiệu ứng ñám ñông”… Từ ñây, mức ñộ lan truyền cũng rất chóng mặt khiến nhiều người không ñủ
bản lĩnh ñể “ñề kháng” lại với những lối nghĩ, cách nói chuyện kiểu “chợ búa” như vậy.
1.0
- Nguyên nhân của những biểu hiện ñáng tiếc: Do thói quen theo kiểu hùa vào, “ñám ñông” mà không cần nhận thức ñúng
sai; do sự thiếu quan tâm, ñịnh hướng của người lớn ñối với nhận thức, suy nghĩ và cảm xúc cho giới trẻ…
1.0
- Giải pháp: Nhiều chuyên gia cho rằng, không thể hoàn toàn ñổ lỗi cho giới trẻ khi những hiện tượng tiêu cực xuất hiện
ngày càng nhiều. Ứng xử của những người xung quanh ñược xem là giải pháp quan trọng ñể thanh lọc và giúp bạn trẻ giữ
vững phẩm chất ñạo ñức giữa những guồng quay khắc nghiệt, giữa vô vàn trào lưu tốt xấu ñang tác ñộng xung quanh.
“Ngay cả với thế giới ảo mà nhiều học sinh, sinh viên ñang bị lôi cuốn thì thay vì những ác cảm bởi tiêu cực nảy sinh, gia

1.0
ñình, nhà trường cần dạy học trò cách ứng xử có văn hoá, biết kiểm soát chừng mực mỗi hành vi của mình. Các em cần
ñược trang bị những kỹ năng sống cần thiết, dù là chỉ trên thế giới ảo ” - một chuyên gia về tâm lý giáo dục ñã nhấn
mạnh như vậy.

PH N RIÊNG THEO T NG BAN (5 i m)
3a
Ngh thuật sử dụng bút pháp tương phản của Thạch Lam, Nguyễn Tuân qua “Hai ñứa trẻ” và “Chữ người tử tù”


1. Nghệ thuật tương phản trong Hai ñứa trẻ:
- Tương phản giữa hoàn cảnh và tính cách: hoàn cảnh thì buồn tẻ, nghèo khó, tù túng… gợi sự chết mòn về tinh thần ><
tính cách hồn nhiên, trong sáng, nhân hậu trong cách nhìn và sự rung ñộng của Liên => thể hiện tấm lòng yêu thương và
cái nhìn trìu mến của nhà văn dành cho những tâm hồn trẻ thơ.

- Tương phản giữa bóng tối và ánh sáng: bóng tối theo nghĩa thực là thời khắc của ngày muộn và ñêm khuya; theo nghĩa
tinh thần ñó là nỗi buồn ñang lan tỏa, thấm thía, trĩu nặng dần xâm chiếm tâm hồn của nhân vật >< ánh sáng theo nghĩa
thực là ráng chiều, cánh ñom ñóm, ánh sao ñêm, những ngọn ñèn… theo nghĩa tinh thần ñó là những hồi quang kí ức về
một thiên ñường ñã mất và niềm hi vọng dù chỉ là le lói, mong manh => sự tương phản giữa cuộc sống thường nhật và
những khát vọng trong tâm hồn con người.
2.0
2. Nghệ thuật tương phản trong Chữ người tử tù:
- Tương phản giữa tính cách và hoàn cảnh: cảnh ngộ éo le, môi trường tù ngục ñen tối dễ dẫn con người ñến sự tha hóa ><
con người vượt lên hoàn cảnh ñể thể hiện chính mình (dũng khí của một bậc anh hùng ở Huấn Cao, của một bậc hiền nhân
ở Viên Quản ngục) => cách nhìn con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ của Nguyễn Tuân.
- Tương phản giữa bóng tối và ánh sáng: bóng tối theo nghĩa thực là ñêm khuya, là buồng giam tử tù; theo nghĩa tinh thần
ñó chính là cảnh ngộ éo le mà con người phải ñối mặt, là biểu tượng cho cái xấu xa >< ánh sáng theo nghĩa thực ñó là tấm
lụa bạch, là bó ñuốc tẩm dầu; theo nghĩa tinh thần ñó là cái ñẹp của nghệ thuật (chữ Huấn Cao) và là tư thế của tâm hồn
con người => là ánh sáng dẫn ñường ñể những kẻ tri âm ñến với nhau, giúp con người vượt lên những cái xấu xa, ñộc ác.
2.0
3. So sánh:
- Điểm giống: cả hai tác phẩm ñều phát hiện và miêu tả sự ñối lập giữa tính cách và hoàn cảnh, giữa ánh sáng và bóng tối
theo nghĩa hiện diện và nghĩa tinh thần.
- Điểm khác: cách xử lí mối quan hệ cụ thể của tương quan bóng tối – ánh sáng; tính cách – hoàn cảnh:
+ Ở Chữ người tử tù ñó là sự chiến thắng tuyệt ñối của ánh sáng với bóng tối của tính cách và hoàn cảnh (Quản ngục dù
sống trong bóng tối vẫn giữ ñược niềm ñam mê với cái ñẹp và thiên lương trong sáng; Huấn Cao dù ñối diện với án tử, với
hệ thống thế lực ñen tối vẫn hiên ngang, bất khuất vẫn bộc lộ tài năng và tâm hồn ñáng quý).
+ Ở Hai ñứa trẻ cảnh thực và ánh sáng có nguy cơ bị bóng tối nuốt chửng, ñè bẹp; ở ñời sống tinh thần, ánh hồi quang kí
ức có rạng rỡ nhưng cũng nhanh chóng vụt tắt, hi vọng có tồn tại song cũng rất mong manh (cuộc sống buồn tẻ, nghèo khó
như thấm vào tâm hồn nhân vật => mang ñến cho Liên một nỗi buồn man mác).
1.0
3b
Cảm nhận của học sinh về hai ñoạn thơ trong bài Tây Ti n và Ti ng hát con tàu
1. Đo n thơ trong bài Tây Tiến của Quang Dũng:
- Đoạn thơ bộc lộ nỗi nhớ da diết, vời vợi về miền Tây và người lính Tây Tiến. Thiên nhiên miền Tây xa xôi mà thân thiết,

hoang vu mà thơ mộng; con người Tây Tiến gian khổ mà hào hoa.
- Hình ảnh thơ có sự hài hòa nét thực nét ảo, vừa mông lung vừa gợi cảm về cảnh và người; nhạc ñiệu có sự hòa hợp giữa
lời cảm thán với ñiệu cảm xúc (câu mở ñầu như một tiếng kêu vang vọng vào không gian), giữa mật ñộ dày những âm vần
(rồi, ơi, chơi vơi, mỏi, hơi) với ñiệp từ (nhớ/ nhớ) và lối ñối uyển chuyển (câu 3 với câu 4) ñã tạo nên một âm hưởng tha
thiết, ngậm ngùi…
2.0
2. Đoạn thơ trong bài Tiếng hát con tàu của Chế Lan Viên:
- Đoạn thơ bộc lộ nỗi nhớ sâu nặng về những miền quê ñã từng qua, rồi kết tinh thành một triết lí sâu sắc. Từ nỗi nhớ
thương dành cho những vùng ñất mang nặng nghĩa tình, thuộc về kỉ niệm riêng, cảm xúc thơ ñược ñúc kết thành triết lí
chung về quy luật phổ biến của tâm hồn.
- Nghệ thuật có sự kết hợp giữa tả thực và suy tưởng, bộc bạch tâm tình (câu ñầu) với chiêm nghiệm triết lí (các câu sau);
phép ñiệp (nhớ/ nhớ), phép ñối xứng (khi ta ở - khi ta ñi), câu hỏi tu từ (nơi nao qua, lòng lại chẳng yêu thương?) khiến
ñoạn thơ có sức truyền cảm và súc tích như một châm ngôn.
2.0
3. So sánh:
- Điểm tương ñồng: hai ñoạn thơ ñều bộc lộ nỗi nhớ tha thiết, bồi hồi, sâu lắng về thiên nhiên và con người Tây Bắc.
- Điểm khác biệt: ñoạn thơ trong bài Tây Tiến bộc lộ nỗi nhớ cụ thể của người trong cuộc, toát lên vẻ hào hoa, lãng mạn,
hình ảnh thơ nghiêng về tả thực trực quan; còn ñoạn thơ trong bài Tiếng hát con tàu là tình cảm nhớ thương ñã ñược nâng
lên thành quy luật của tâm hồn, hình ảnh thơ nghiêng về khái quát và tượng trưng, chứa ñựng vẻ ñẹp của trí tuệ.
1.0
H c sinh có th có những cảm nhận riêng (trong từng câu);
Đáp án chỉ mang tính tham khảo và ñịnh hướng;
Giám khảo cần vận dụng linh hoạt khi cho ñiểm.