tránh thai

Tránh thai có ý nghĩa như thế nào đối với sức khoẻ?
Tránh thai là bảo vệ sức khoẻ cho phụ nữ. Nói vậy là rất đúng vì mang thai nếu
không đúng lúc, đúng cách thì rất có hại. Đối với bạn gái dưới tuổi 20, cơ thể
còn đang phát triển, hệ sinh dục chưa hoàn thiện, không nên mang thai. Nếu đã
ngoài 35 tuổi, việc sinh nở cũng có thể khó khăn, cơ thể lâu hồi phục, trứng đã
“già” nên nguy cơ con sinh ra bị bệnh cao hơn. Bạn không nên sinh con dày
(cách nhau không tới 2 năm) hoặc sinh nhiều con vì điều đó ảnh hưởng rất xấu
đến sức khoẻ của bạn và con bạn. Hơn nữa, nếu bạn sinh nhiều con, trông bạn
sẽ già hơn tuổi vì phải vất vả để nuôi dạy con khôn lớn. Ngoài ra, vì điều kiện y
tế của ta hiện nay chưa đạt tiêu chuẩn quốc tế nên nếu bạn gái hủy, nạo thai thì
nguy cơ viêm nhiễm sinh dục hoặc gặp các tai biến khác là khá cao. Vì vậy,
tránh thai là tránh được nhiều điều đáng tiếc.
Các biện pháp tránh thai
Chúng tôi sẽ trình bày từng biện pháp và giải đáp các thắc mắc, để các bạn cân
nhắc và chọn biện pháp phù hợp nhất với mình. Xin lưu ý: Khi bàn về hiệu quả,
chúng tôi dùng cách diễn đạt “hiệu quả 98%” hay “hiệu quả 60%”, có nghĩa là
100 người sử dụng trong một năm thì có 98 hoặc 60 người tránh thai thành
công, số còn lại thất bại.
Trước tiên chúng tôi sẽ trình bày các biện pháp “hiệu quả”:
- Bao cao su (nam giới).
- Bao nữ giới.
- Vòng tránh thai.
- Thuốc uống tránh thai.
- Thuốc tiêm tránh thai.
- Thuốc diệt tinh trùng.
- Triệt sản.
Sau đó là các phương pháp “kém hiệu quả”:
- Kiêng giao hợp âm đạo.
- Xuất tinh ngoài âm đạo.
- Tính vòng kinh.
- Cho con bú.

Một lời khuyên nhỏ: Nếu còn chưa rõ về hệ sinh dục hai giới, về cơ chế thụ
thai, bạn hãy đọc lại chương đầu, điều đó giúp bạn hiểu về các biện pháp tránh
thai một cách dễ dàng.
• Các biện pháp tránh thai “hiệu quả”
Các biện pháp thuộc nhóm này được sử dụng rộng rãi do hiệu quả tránh thai
cao. Và bạn cũng nên lưu ý rằng các biện pháp này chỉ thực sự hiệu quả nếu
bạn sử dụng nó đúng cách, đúng lúc.
* Bao cao su
Bao cao su là túi nhỏ bằng chất liệu mỏng, mềm và nhạy cảm. Nếu người nam
đeo bao khi sinh hoạt tình dục, bao sẽ giúp hai bạn không tiếp xúc với các dịch
sinh dục của nhau, có hiệu ích cho nhiều cặp vợ chồng không hợp đặt vòng,
không mua được thuốc uống. Bao cũng là cách tránh thai thuận tiện cho các
cặp bạn trẻ, các cặp vợ chồng hay đi công tác ít khi gần gũi. Cũng có những
cặp vợ chồng đứng tuổi đã dùng bao từ hai ba chục năm nay. Ngoài ra, bao
cũng là biện pháp hỗ trợ cho người mới triệt sản
Bao cao su giúp cánh mày râu được chủ động trong việc tránh thai, không phải
phụ thuộc hoàn toàn vào phụ nữ. Điều này cũng khiến cho hai bên nam nữ
thêm “đoàn kết” vì phái nữ thích phái nam nhận lấy chút trách nhiệm này.
So với các biện pháp “tránh thai” hiệu quả khác, bao cao su là “tự nhiên” nhất,
không can thiệp vào hoạt động của cơ thể, không có tác dụng phụ. Nó lại còn
giúp nhiều bạn nam “dai sức” hơn, thoả mãn người nữ nhiều hơn. Bạn gái thì
được khô ráo, không bị chảy tinh dịch sau khi giao hợp. Ngoài ra, bao còn một
ưu điểm vô cùng to lớn nữa: là công cụ đắc lực ngăn ngừa các bệnh lây qua
đường tình dục, trong đó có HIV.
Cách dùng: Bao tốt, đúng lúc, đeo đúng, tháo đúng
Bao tốt: Bao mới, chưa hết hạn, vỏ nguyên vẹn, không quăn queo, bao không
rách, không giòn, màu không loang lổ. Không dùng lại. Không tuột bao ra trước
khi đeo.
Đúng lúc: Bạn nam đeo bao khi dương vật cương, trước khi dương vật tiếp cận
bộ phận sinh dục của bạn tình. Giao hợp xong, bạn rút dương vật khỏi người

bạn tình khi còn cương.
Đeo đúng:
+ Đẩy bao về một phía, xé vỏ bao và lấy ra nhẹ nhàng, tránh làm rách bao
+ Bóp núm bao cho không khí ra ngoài. Đặt bao lên dương vật cương, vòng
cuốn ra ngoài.
+ Vuốt tuột vòng cuốn ra để bao che toàn bộ dương vật cho đến tận gốc.
Tháo đúng:
+ Một tay nắm miệng bao, rút dương vật ra khi còn cương.
+ Tháo bao ra, vứt bao, tránh tràn tinh dịch ra ngoài.
+ Không để dương vật lại gần bộ phận sinh dục bạn tình nữa.
* Bao nữ giới
Loại này bắt đầu xuất hiện trên thị trường nhưng chưa được phổ biến ở Việt
Nam. Bao được cho vào âm đạo trước khi giao hợp, giúp cặp bạn tình tránh
tiếp xúc với dịch sinh dục của nhau. Bên trong bao có một vòng nhỏ di động,
giúp bạn gái dễ cho bao vào âm đạo. Vòng lớn hơn ở bên ngoài giữ không cho
bao tuột cả vào trong âm đạo, đồng thời che phủ âm hộ và trùm kín dương vật
đến tận gốc khi giao hợp. Bao chỉ dùng một lần.
Nếu sử dụng đúng và thường xuyên, bao nữ sẽ có tác dụng tránh thai khoảng
95%. Ngoài ra, nó còn giúp tránh sự lây truyền bệnh qua đường tình dục, trong
đó có cả HIV.
Bao có chất trơn rất ướt, thuận tiện cho sự di chuyển dương vật khi giao hợp,
và cũng để có thể đặt vào âm đạo một cách dễ dàng. Tuy vậy, nếu chưa từng
sử dụng, bạn nên thử tập trước. Bạn gái có thể đặt bao vào âm đạo ngay trước
khi sinh hoạt tình dục hoặc từ vài tiếng trước đó. Cũng như với bao nam giới,
người bạn tình có thể đặt bao vào âm đạo bạn nữ trong khúc dạo đầu ái ân.
Trong khi giao hợp, bao có thể xê dịch một chút, và một số người cho biết có
tiếng kêu sột soạt nho nhỏ. Nếu thấy vậy, bạn đừng ngạc nhiên. Miễn vòng
miệng bao ở bên ngoài phủ âm hộ là được.
Cách đặt bao:
+ Xé vỏ, lấy bao ra nhẹ nhàng. Vân vê nhẹ cho dịch trơn đẫm hết bao. Bóp hẹp

hình vòng nhỏ, cầm bao chắc chắn.
+ Tay cầm bao đưa vào âm đạo, tay kia vạch môi sinh dục dẫn đường. Đưa
bao vào sâu hết mức có thể đưa được.
+ Đưa ngón tay vào trong bao, tìm chạm vòng nhỏ, đẩy bao sâu lên đến hết âm
đạo. Tránh đừng để bao bị xoắn.
+ Tháo bao: xoắn miệng bao để giữ tinh dịch ở trong, kéo nhẹ bao ra.
Ngoài bao của nam giới và bao của nữ giới còn có một số dụng cụ màng ngăn
tránh thai dành cho nữ giới. So với bao, các loại này có nhược điểm là không
phòng được các bệnh lây qua đường tình dục. Các nước phương Tây đã sử
dụng mũ cổ tử cung và màng ngăn âm đạo, nhưng các loại đó không phổ biến
ở nước ta vì giá thành cao, lại đòi hỏi đo đúng cỡ.
* Vòng tránh thai
Vòng tránh thai là một dụng cụ nhỏ bằng nhựa được đặt vào tử cung. Gọi là
“vòng” vì mấy chục năm trước ta dùng loại có hình tròn như cái nhẫn chứ thực
ra, vòng có nhiều loại như hình chữ S, chữ T Hai loại thông dụng hiện nay là
vòng hình chữ T và hình cánh cung, có quấn đồng. Đuôi vòng có hai dây nhỏ
thò ra âm đạo độ 2-3 cm, giúp kiểm tra vòng còn ở đúng vị trí hay không.
Vòng tránh thai ngăn không cho trứng làm tổ ở niêm mạc tử cung, đồng thời
cũng cản trở sự gặp gỡ giao duyên của trứng và tinh trùng. Biện pháp này đạt
hiệu quả khoảng 98%.
Nhược điểm của biện pháp này là không phải ai cũng sử dụng được. Nếu
không hợp, nó sẽ khiến bạn đau bụng, đau lưng hoặc ra máu kinh nhiều, thậm
chí gây thiếu máu.
Một nhược điểm nữa là khi mang vòng, nếu bạn bị viêm nhiễm đường sinh dục
thì viêm nhiễm có thể theo vòng lan lên trên, gây viêm phần phụ và có thể gây
chửa ngoài tử cung. Vì vậy, trước khi đặt vòng, bạn cần được khám phụ khoa
để nếu có viêm nhiễm thì chữa khỏi trước khi đặt vòng. Nếu trong thời gian
mang vòng mà thấy có triệu trứng viêm nhiễm như dịch âm đạo vàng, xanh, ra
nhiều, mùi hôi khó chịu, âm hộ ngứa ngáy, bạn hãy đi khám ngay để được
chữa trị. Khi điều trị, cán bộ y tế có thể tạm tháo vòng, trong thời gian đó, bạn

hãy sử dụng một biện pháp tránh thai khác.
- Hình như vòng của tôi nó rơi ra, làm thế nào bây giờ?
- Bạn hãy đến gặp cán bộ y tế yêu cầu xử lý. Đừng tự tay lấy vòng ra, làm vậy
có thể gây tổn thương tử cung, cổ tử cung, âm đạo
- Nếu đặt vòng mà thấy đau bụng hay có vấn đề khác thì sao?
- Bạn hãy đi khám. Nếu vòng không đúng vị trí, cán bộ y tế sẽ đặt lại cho bạn.
Nếu không thích, bạn có thể yêu cầu tháo vòng, nhưng phải sử dụng một biện
pháp tránh thai khác ngay lập tức.
- Tôi chưa chồng mà đặt vòng thì có sao không?
- Cán bộ y tế thường không muốn đặt vòng cho người chưa có con vì viêm âm
đạo là một bệnh khá phổ biến. Họ sợ bạn không may bị các vi khuẩn gây viêm
lan lên ống dẫn trứng, có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.
* Thuốc uống tránh thai
Thuốc uống tránh thai có 3 loại: thuốc uống tránh thai thông thường (loại có 2
hoóc môn), thuốc uống tránh thai chỉ có một hoóc môn và thuốc tránh thai khẩn
cấp.
- Thuốc uống tránh thai thông thường
Đây là loại thuốc chứa hai thứ hoóc môn sinh dục nữ (oestrogen và
progesteron), dùng cho phụ nữ. Trên thị trường hiện có nhiều nhãn hiệu như
Choice, Rigevidon, Marvelon, Microgynon.
Thuốc có tác dụng cơ bản là điều chỉnh một chút các mức hoóc môn của cơ
thể, làm cho trứng không rụng. Ngoài ra, thuốc còn làm mỏng niêm mạc tử
cung để trứng nếu được thụ tinh thì cũng khó làm tổ, làm đặc chất dịch nút cổ
tử cung để cản tinh trùng đi qua, giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống
dẫn trứng. Thuốc có hiệu quả rất cao, khoảng 99%.
Thuốc có thể giúp bạn có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, giảm lượng máu kinh,
bớt nguy cơ thiếu máu, giảm đau bụng, đau lưng trước và trong khi hành kinh.
Một số nghiên cứu còn cho thấy thuốc giảm nguy cơ ung thư buồng trứng trong
trường hợp chưa có u xuất hiện.
Đa số phụ nữ đều dùng được thuốc uống tránh thai, chỉ trừ những người bị

bệnh tim, bệnh gan, huyết áp cao, đái đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá,
người đang sử dụng thuốc chữa bệnh phổi, lao, người có u hay ung thư ở vú
hoặc cơ quan sinh dục. Nếu bạn không rơi vào các trường hợp này, bạn có thể
sử dụng thuốc tránh thai mà không ảnh hưởng đến sức khoẻ. Riêng với phụ nữ
cho con bú, thuốc có thể làm giảm lượng sữa một chút. Những người này sẽ
sử dụng loại thuốc khác không ảnh hưởng đến sữa.
Khi bắt đầu sử dụng, cơ thể phải làm quen với thuốc. Do đó, một số ít người sẽ
gặp tác dụng phụ như rong huyết, buồn nôn, cương vú, đau đầu, tăng cân nhẹ,
vô kinh, thay đổi tâm trạng, trứng cá. Trong vòng ba tháng, cơ thể sẽ quen
thuốc, các tác dụng phụ biến mất.
Cách uống:
Bạn có thể bắt đầu uống vào bất cứ ngày nào trong chu kỳ. Thông thường,
người ta chờ đến khi hành kinh mới bắt đầu uống thuốc (để biết mình không có
thai). Khi mới uống, thuốc chưa có tác dụng ngay mà bạn phải chờ một tuần
thuốc mới bắt đầu có tác dụng.
Bạn uống mỗi ngày một viên, uống hằng ngày chứ không phải chỉ uống vào
ngày “đi lại”. Để dễ nhớ, bạn nên uống vào một giờ nhất định. Có nhiều người
sợ quên đã nghĩ ra mẹo uống thuốc vào lúc làm một việc ngày nào cũng phải
làm, chẳng hạn sau khi đánh răng buổi sáng, khi ăn cơm chiều
Thuốc uống tránh thai có hai loại vỉ. Một loại chỉ có 21 viên, bạn uống thứ tự
theo mũi tên in trên vỉ, hết vỉ thì nghỉ 7 ngày rồi uống vỉ tiếp theo. Phổ biến hơn
là loại vỉ 28 viên, bạn cũng uống theo mũi tên, hết vỉ này thì uống tiếp vỉ sau
ngay, không nghỉ.
Khi muốn có con, bạn chỉ cần ngừng uống thuốc, trứng sẽ rụng trở lại ngay
hoặc chậm nhất trong vòng vài tháng, khi đó bạn lại có khả năng thụ thai.
Có khi bạn quên uống một viên thuốc. Trong trường hợp này, khả năng có thai
không lớn. Tuy nhiên, để đề phòng, bạn hãy làm đúng như sau:
+ Quên 1 viên: Khi nhớ ra, bạn uống viên đó ngay, viên sau uống vào đúng giờ
uống thông thường. Trong vòng 48 tiếng sau đó, bạn nên tránh giao hợp hoặc
nếu giao hợp thì dùng bao cao su. Sau đó bạn uống tiếp vỉ thuốc như bình

thường.
+ Quên 2 viên: Uống bù ngay hai viên khi nhớ ra, viên tiếp theo uống vào giờ
thông thường. Nếu có giao hợp, bạn nên dùng bao cao su cho đến khi uống hết
vỉ thuốc.
+ Quên 3 viên: Bạn vứt vỉ đang uống đi, bắt đầu một vỉ mới. Có thể coi như bạn
mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngày đầu tiên chưa có tác dụng, tránh giao hợp
hoặc dùng bao cao su nếu giao hợp.
- Uống thuốc tránh thai, tôi có mọc râu giống đàn ông không?
Không. Thuốc tránh thai chỉ chứa hoóc môn sinh dục nữ, không thể khiến bạn
giống đàn ông được.
- Uống thuốc tránh thai, về sau có bị vô sinh không?
Không. Trước kia, thuốc tránh thai có liều hoóc môn rất cao, đôi khi có thể ức
chế hoàn toàn hoạt động của buồng trứng nên không có lợi. Nhưng về sau,
khoa học đã xác định không cần sử dụng liều cao nên các loại thuốc tránh thai
hiện nay chỉ chứa một liều nhỏ hoóc môn, do vậy trứng vẫn phát triển, chỉ
không rụng mà thôi. Khi ngừng uống thuốc, bạn sẽ rụng trứng trở lại, chậm
nhất là trong vòng vài tháng. Lúc đó, bạn lại có khả năng thụ tinh và mang thai
bình thường. Bạn đã biết chỉ cần quên một, hai viên thuốc là đã có khả năng
rụng trứng, vậy đừng lo dùng thuốc bị vô sinh, bạn nhé.
- Uống thuốc tránh thai có hại cho sức khoẻ không?
Không. Đa số phụ nữ đều dùng được thuốc tránh thai, chỉ trừ những người
bệnh tim, gan, cao huyết áp, đái đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá, người
đang sử dụng thuốc chữa bệnh phổi, lao, và những người đã phát hiện có u
hay ung thư ở vú hoặc cơ quan sinh dục. Thuốc tránh thai không có hại mà còn
có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư buồng trứng ở phụ nữ.
- Có phải uống vài tháng lại phải nghỉ một tháng không?
Không. Trước kia, thuốc tránh thai có liều hoóc môn cao nên bác sĩ khuyên
uống vài tháng lại nghỉ một tháng để phục hồi việc tiết hoóc môn của cơ thể.
Còn thuốc tránh thai bây giờ liều thấp nên buồng trứng vẫn hoạt động và tiết
hoóc môn bình thường, do đó không cần phải nghỉ.

- Liệu sau khi ngừng thuốc có đẻ sinh đôi, sinh ba không?
Không. Sau khi ngừng thuốc, hệ sinh sản trở lại hoạt động bình thường.
- Tôi quên thuốc một hôm và có thai, nhưng không biết nên vẫn uống tiếp mất
một tháng. Con tôi liệu có bị dị tật không?
Không. Thuốc tránh thai liều thấp rất an toàn. Khi có thai, lượng hoóc môn cơ
thể bạn tiết ra rất lớn, hoóc môn của thuốc không đáng kể, không gây hại cho
con bạn.
- Tôi uống thuốc tránh thai chỉ để tăng cân thôi, vậy có được không?
Chắc bạn sẽ thất vọng. Thuốc tránh thai được chế ra không phải để tăng cân.
Các nhà nghiên cứu đã tìm mọi cách để giảm tác dụng phụ, tăng cân chỉ là một
trong các tác dụng phụ xảy ra với một số ít người, nên khả năng tăng cân là
nhỏ bé. Tập thể dục thể thao và ăn uống tốt có ích hơn nhiều.
- Thuốc uống tránh thai chỉ có một hoóc môn
Thuốc này chỉ chứa hoóc môn progesteron, là loại phù hợp cho người mẹ đang
cho con bú vì nó không ảnh hưởng đến số lượng cũng như chất lượng sữa.
Trên thị trường hiện phổ biến loại thuốc mang nhãn Exluton. Cơ chế tác dụng
của thuốc này giống như thuốc tránh thai thông thường.
Hiệu quả của thuốc này không bằng thuốc có hai hoóc môn. Tuy nhiên, nó là
biện pháp tránh thai tin cậy của phụ nữ cho con bú, bởi chất hoóc môn của phụ
nữ cho con bú đã có tác dụng ức chế phần nào sự rụng trứng, nên với đối
tượng này, thuốc vẫn có hiệu quả cao. Thuốc lại không ảnh hưởng đến sữa.
Nếu bạn không phải đang cho con bú nhưng cơ thể nhạy cảm với oestrogen,
hoặc tác dụng phụ của thuốc tránh thai loại hai hoóc môn khiến bạn quá khó
chịu thì bạn cũng có thể dùng loại này, song hiệu quả thấp (khoảng 88%).
Cách uống cũng như thuốc tránh thai thông thường, chỉ khác là cần đặc biệt
chú ý uống thật đúng giờ, nhất là nếu bạn không cho con bú thì chỉ cần chậm
uống hai, ba tiếng là bạn có thể rụng trứng ngay. Nếu quên uống thuốc, bạn
hãy uống bù và dùng bao cao su hoặc kiêng giao hợp như với loại thuốc thông
thường.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp

Nếu đã giao hợp mà không dùng biện pháp tránh thai nào thì bạn sẽ có khả
năng thụ thai. Trong trường hợp này, bạn có thể dùng thuốc tránh thai khẩn
cấp. Đối với những cặp “quên” không dùng bao, định xuất tinh ra ngoài mà
không kịp, hoặc đối với người bị hiếp dâm đây là một biện pháp thích hợp.
Thành phần thuốc cũng là hoóc môn như thuốc uống tránh thai hằng ngày
nhưng liều lượng cao hơn nhiều, được dùng sau khi giao hợp “không có dự
phòng”. Nếu lúc đó trứng chưa rụng, thuốc sẽ ức chế sự rụng trứng. Nếu trứng
đã rụng và thụ tinh, thuốc cũng tác động đến niêm mạc tử cung khiến phôi khó
làm tổ. Nếu dùng đúng chỉ dẫn, trong vòng 72 giờ sau khi giao hợp, thuốc có
hiệu quả 75%.
Khác với thuốc uống tránh thai thông thường, ai cũng có thể dùng được thuốc
tránh thai khẩn cấp. Nó thường gây tác dụng phụ mạnh như buồn nôn, nôn,
rong huyết, kinh nguyệt bất thường, cương vú, đau đầu, chóng mặt nhưng
thực ra không hại vì nó ra khỏi cơ thể rất nhanh.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có vai trò quan trọng ở thời điểm cần “cấp cứu”
nhưng không phải nên dùng quá 4 lần trong một tháng. Càng dùng thường
xuyên, hiệu quả của nó càng giảm.
Cách sử dụng: Có hai loại thuốc, cách dùng khác nhau:
+ Thuốc mang nhãn hiệu Postinor: Uống một liều 1 viên trong vòng 1 tiếng
đồng hồ sau giao hợp. Tuy nhiên, nếu bạn không kịp mua thuốc trong vòng một
tiếng, bạn có thể uống 1 viên trong vòng 72 tiếng sau khi giao hợp (càng sớm
càng tốt) và 1 viên nữa sau viên đầu 12 tiếng.
+ Nếu không có loại đó, bạn có thể dùng tăng liều thuốc tránh thai thông
thường như Choice, Rigevidon, Microgynon, Marvelon (trừ Exluton). Liều sử
dụng: uống 4 viên trắng trong vòng 72 tiếng kể từ khi giao hợp (càng sớm càng
tốt), sau đó 12 tiếng uống 4 viên trắng nữa.
Chú ý: Nếu nôn sau khi uống thuốc, bạn hãy uống lại liều đó ngay. Bạn có thể
uống thuốc chống nôn để đảm bảo cơ thể hấp thụ thuốc. Vì tác dụng chỉ là 75%
nên nếu đã uống thuốc mà chờ đến tận 14 ngày sau thời gian thông thường
vẫn chưa thấy có kinh, bạn cần xét nghiệm xem có thai hay không.

Đây có phải là một cách tự phá thai không?
Hoàn toàn không phải. Thuốc chỉ tránh thai cho bạn khi chưa có thai, chứ
không có tác dụng phá thai.
Nếu quá 72 tiếng rồi thì tôi có được uống nữa không?
Bạn vẫn uống được. Thuốc có thể có tác dụng cho đến tận năm ngày sau khi
giao hợp, nhưng tất nhiên hiệu quả giảm nhiều.
Nếu uống thuốc mà vẫn có thai thì con tôi sinh ra có bị quái thai không?
Không, thuốc nhanh chóng rời ra khỏi cơ thể, không gây quái thai.
* Thuốc tiêm tránh thai
Thuốc tiêm tránh thai hiện nay đã có ở một số tỉnh thành, nhưng chưa được
bán rộng rãi trong cả nước. Đây là hoóc môn progesteron, chỉ tiêm một lần vào
bắp. Progesteron sẽ tiết dần vào cơ thể, giúp bạn gái tránh thai trong một thời
gian dài (có loại 1 tháng và 3 tháng). Biện pháp này đạt hiệu quả rất cao, gần
100%. Nhược điểm của nó là làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Bạn có thể thấy
ra kinh nhiều hơn, ra máu giữa hai kỳ kinh hoặc không thấy kinh. Tuy vậy, điều
này không có hại.
Một số biện pháp tránh thai dùng hoóc môn khác: Nước ta hiện đang thử
nghiệm thuốc cấy Norplant. Đó là hoóc môn progesteron đựng trong những gói
plastic nhỏ hình que, được cấy dưới da người phụ nữ. Từ các gói này, hoóc
môn tiết vào cơ thể, có tác dụng tránh thai trong thời gian tối thiểu là 5 năm.
Ngoài ra, các biện pháp hoóc môn dùng cho nam giới cũng đang được nghiên
cứu.
* Thuốc diệt tinh trùng
Đây là biện pháp khá mới ở Việt nam. Nó không phải là hoóc môn mà là một
loại hoá chất có tác dụng diệt tinh trùng. Thuốc diệt tinh trùng có nhiều dạng
như bọt, kem, viên đặt. Cách sử dụng rất đơn giản: Khoảng 15 phút trước khi
giao hợp, người nữ đưa thuốc vào trong âm đạo, chú ý phải đưa sâu đến tận
cổ tử cung để thuốc lan ra khắp vùng cổ tử cung. Tinh trùng gặp thuốc sẽ
ngừng hoạt động.
Nếu được sử dụng thường xuyên, đúng theo hướng dẫn, thuốc diệt tinh trùng

sẽ đạt hiệu quả 94%. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng trên thực tế thấp hơn do
không đưa thuốc vào sâu, hoặc đưa vào chưa được 15 phút đã giao hợp khiến
thuốc không lan khắp vùng cổ tử cung. Ở phương Tây, nhiều người dùng thuốc
diệt tinh trùng kết hợp với bao cao su, hiệu quả rất cao.
Điểm bất lợi của phương pháp này là giá hơi cao. Ngoài ra, một số phụ nữ gặp
tác dụng phụ là âm đạo bị nấm hoặc có cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, cảm giác
khó chịu này không kéo dài. Nếu muốn sử dụng, bạn đừng ngại. Cứ dùng thử
xem thuốc có phù hợp với mình không đã, nếu khó chịu thì hãy thôi dùng.
* Triệt sản
Triệt sản là biện pháp chỉ làm một lần mà có tác dụng tránh thai mãi mãi, khả
năng sinh sản hầu như không thể phục hồi, hiệu quả rất cao (ở nam giới là
99,6%). Nếu bạn đã có đủ số con mình mong muốn, lại không có ý định kết hôn
lần nữa thì đây là một biện pháp phù hợp.
Đối với nam giới, bác sĩ sẽ làm tiểu phẫu đơn giản là thắt và cắt hai ống dẫn
tinh, ngăn không cho tinh trùng từ tinh hoàn đi lên túi tinh. Do đó, khi bạn xuất
tinh, trong tinh dịch không còn tinh trùng nên không thể thụ thai được. Khi thực
hiện việc này, bác sĩ dùng thuốc tê nên bạn không đau. Làm xong, bạn chỉ cần
ở bệnh viện một tiếng là có thể về.
Nữ giới thì được cắt và thắt ống dẫn trứng nên trứng bị chặn lại, không thể gặp
tinh trùng và đi đến tử cung được. Việc phẫu thuật triệt sản cho nữ giới phức
tạp hơn nam giới. Bạn phải ở lại bệnh viện để theo dõi một ngày.
Sau khi thực hiện triệt sản, bạn cần nghỉ ngơi khoảng một hai ngày, sau đó có
thể hoạt động bình thường. Tuy nhiên, để vết rạch dễ lành và tránh nhiễm
trùng, bạn cần tránh làm việc nặng và chạy nhảy trong khoảng 1 tuần, cần giữ
vết thương khô ráo khi tắm (có thể tắm rửa trở lại sau khi triệt sản khoảng 24
tiếng). Riêng với nam giới, khi giao hợp trở lại cần dùng bao cao su trong 20
lần giao hợp hoặc trong 12 tuần (vì túi tinh còn sót lại một ít tinh trùng), sau đó
không phải lo tránh thai nữa.
Triệt sản có làm người ta yếu đi không?
Hoàn toàn không. Triệt sản chỉ là phẫu thuật nhỏ nên cơ thể sẽ nhanh chóng

bình phục. Nó không làm cho sức khoẻ của bạn yếu đi. Trên thực tế, đa số
người triệt sản đã ở tuổi ngoài 40, 50, có lúc bị bệnh tật vì sức lực không bằng
lúc trẻ, nhưng lại đổ tội oan cho triệt sản.
Triệt sản có ảnh hưởng đến khả năng tình dục không?
Không. Sau khi triệt sản, người đàn ông sinh hoạt tình dục, phóng tinh và có
khoái cảm như bình thường. Trong tinh dịch không có tinh trùng nữa nhưng sự
vắng mặt của nó không gây khác biệt gì về cảm giác. Khả năng cương cứng và
hoạt động của người đàn ông không có gì thay đổi. Phụ nữ cũng vậy, sau khi
triệt sản, hoạt động tình dục hoàn toàn bình thường. Mặt khác, do không phải lo
lắng tránh thai nữa nên rất có thể cả hai người lại được nhiều khoái cảm hơn
trước.
Sau khi triệt sản, đàn ông có biến thành đàn bà và ngược lại?
Bạn thân mến, việc mỗi người là đàn ông hay đàn bà đã được quy định sẵn ở
bộ nhiễm sắc thể và các hoóc môn sinh dục chỉ huy sự hình thành đặc tính của
mỗi giới. Việc triệt sản chẳng hề ảnh hưởng đến bộ nhiễm sắc thể cũng như
các hoóc môn sinh dục nên không thể làm thay đổi giới tính. Bạn đừng lo rằng
sau khi triệt sản, bạn sẽ giống hoạn quan. Các hoạn quan ngày xưa bị cắt đôi
tinh hoàn, mất đi các hoóc môn quan trọng của giới nam. Còn nếu triệt sản, bạn
vẫn giữ đầy đủ “đồ nghề” và các tố chất của mình, chẳng có lý do gì để lo lắng
như vậy?
Triệt sản có làm cho người ta bị điên hay giảm trí nhớ không?
Không. Việc cắt và thắt ống dẫn tinh, ống dẫn trứng hoàn toàn không có liên hệ
đến hệ thần kinh, không làm cho ai điên hay giảm trí nhớ. Có thể việc triệt sản
còn giúp thần kinh bạn thoải mái hơn vì bớt lo việc có thai đấy.
Triệt sản rồi, tinh trùng không xuất ra ngoài nữa thì sẽ đi đâu, trứng rụng sẽ đi
đâu? Nó có bế hay tắc lại ở chỗ nào đó không?
Sau khi triệt sản, tinh trùng tiếp tục được sản xuất, trứng tiếp tục rụng, nhưng vì
không sử dụng đến nên chúng được cơ thể hấp thụ lại. Tinh trùng và trứng chỉ
là những tế bào vô cùng nhỏ bé, việc hấp thụ chúng rất dễ dàng.
Tất cả các tế bào của cơ thể đều không ngừng được thay thế; tế bào cũ bị đào

thải, tế bào mới sinh ra. Có vậy cơ thể mới tồn tại được bao nhiêu năm tháng.
Cơ thể có cơ chế riêng để đào thải các tế bào, thường là tế bào được phân hủy
rồi qua máu và nước tiểu đi ra ngoài. Trứng và tinh trùng cũng được xử lý theo
cách đó.
Sau khi triệt sản, người phụ nữ còn hành kinh không?
Tất nhiên người phụ nữ vẫn hành kinh. Sau khi triệt sản, các hoóc môn vẫn
điều khiển niêm mạc tử cung theo chu kỳ dày lên và bong ra, đi ra ngoài qua
cửa mình, không có gì khác trước
• Các phương pháp tránh thai “kém hiệu quả”
Các phương pháp này vốn có một cái tên mỹ miều là “tránh thai tự nhiên”.
Thực ra “tự nhiên” chỉ có nghĩa là không dùng một dụng cụ nào, chứ cách thực
hiện cũng chẳng phải là tự nhiên. Các phương pháp này hiệu quả kém, dễ gây
có thai. Chính sự kém bảo đảm này làm ảnh hưởng đến tâm lý người sử dụng,
gây lo lắng và không thoải mái khi sinh hoạt tình dục.
* Kiêng giao hợp âm đạo
Giao hợp âm đạo là hành động tình dục có dương vật ở trong âm đạo. Kiêng
giao hợp có nghĩa là không làm điều đó.
Hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc vào cách thực hiện. Nếu hai bạn
không hề sinh hoạt tình dục thì hoàn toàn không có khả năng thụ thai. Nhưng
cũng có thể hai bạn có sự vuốt ve, âu yếm tạo cho nhau khoái cảm tình dục, chỉ
tránh không cho dương vật vào trong âm đạo. Như thế gọi là sinh hoạt tình dục
không giao hợp âm đạo. Nếu khoái cảm của bạn nam dẫn đến xuất tinh, hai
bạn phải cẩn thận không để tinh dịch xuất ra ở gần cửa mình bạn nữ vì chỉ cần
một chút tinh dịch rớt vào bên trong âm đạo cũng có khả năng gây thụ thai.
Ngoài ra, tinh trùng cũng có thể tồn tại một lượng nhỏ trong chất dịch tiết ra ở
dương vật trước khi xuất tinh, do đó cũng không nên để chất dịch đó rơi ở cửa
mình bạn nữ.
Nếu có ý định sinh hoạt tình dục không giao hợp, hai bạn phải cảnh giác với
mình, đừng để quá đà thành giao hợp.
* Xuất tinh ngoài âm đạo

Đó là khi đang giao hợp, sắp đến lúc xuất tinh, người nam rút dương vật ra khỏi
âm đạo, xuất tinh ra ngoài.
Phương pháp này hiệu quả thấp, chỉ khoảng 60-70%, vì ngay trong dịch tiết ra
từ dương vật do hưng phấn tình dục (trước khi xuất tinh) cũng có thể có tinh
trùng. Đó là chưa kể trước khi phóng tinh, một vài giọt tinh dịch có thể rơi ra rồi
mà người nam không biết, gây thụ thai. Hơn nữa, việc xuất tinh ra ngoài khó
thực hiện được đều đặn, vì nhiều khi người nam không dừng lại kịp, xuất tinh
từ khi chưa rút dương vật ra.
Ngoài vấn đề hiệu quả thấp, biện pháp này còn có nhược điểm rất lớn là hai
người luôn ở trong tâm trạng căng thẳng đề phòng để có thể rút ra đúng lúc,
không “toàn tâm toàn ý” vào việc giao hợp được. Việc rút ra làm giảm nhiều
khoái cảm của người nam khi gần đến đỉnh điểm, đồng thời dễ gây hẫng hụt ở
người nữ.
Phương pháp này ít hiệu quả nhưng tại sao anh chị tôi dùng đã bốn năm nay
không sao?
Có lẽ anh chị bạn nằm trong số những người may mắn sử dụng phương pháp
này thành công. Nhưng cũng có khả năng là anh chị bạn bị vô sinh hoặc kết
hợp phương pháp này với tính vòng kinh, tức là những ngày có khả năng thụ
thai cao thì không giao hợp.
Xuất ra “ngoài” có phải dễ gây có thai “ngoài” dạ con không?
Thắc mắc này chứng tỏ bạn còn chưa hiểu kỹ về cơ chế thụ thai và hiện tượng
thai ngoài dạ con, có thể còn chưa hiểu rõ về hệ sinh dục phụ nữ. Có thai, dù là
trong dạ con hay ngoài dạ con đều là do tinh trùng vào đến ống dẫn trứng, gặp
được trứng. Xuất tinh ngoài âm đạo nếu thất bại gây có thai, thì tỷ lệ thai bình
thường và thai ngoài dạ con không khác gì so với trường hợp xuất tinh trong
âm đạo. Hai chữ “ngoài” ở đây hoàn toàn khác nhau.
* Tính vòng kinh
Tính vòng kinh là theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ, tính ra thời kỳ
mà nếu giao hợp thì có khả năng thụ thai cao (thời kỳ không an toàn) để kiêng
giao hợp hoặc dùng một biện pháp bổ trợ (như bao cao su) trong thời kỳ đó.

Phương pháp này hiệu quả thấp vì kinh nguỵệt phụ nữ có những dao động
thông thường (vài ba ngày) và dao động bất thường (một tuần, nửa tháng do
căng thẳng về tinh thần hoặc ốm đau) nên việc tính có thể không chính xác. Vả
lại, có những chu kỳ không có trứng rụng, sau đó trứng có thể rụng bất cứ lúc
nào, không nhất thiết trong khoảng thời gian tính được. Đó là chưa kể thời gian
không an toàn tính ra khá dài nên nhiều khi đôi lứa khó kiềm chế. Áp dụng
phương pháp này, nhiều cặp vợ chồng, nhiều cặp bạn trẻ đã thụ thai ngoài ý
muốn. Nếu ở vùng hẻo lánh, xa đường đi lại, không đến được hiệu thuốc hay
trạm xá, bạn cũng có thể dùng phương pháp này nhưng đáng tiếc là dù tính
chính xác thì bất trắc cũng có thể xảy ra.
Cách tính: Có nhiều phương pháp tính như đếm ngày, cảm nhận sự rụng trứng,
theo dõi nhiệt độ cơ thể, theo dõi chất dịch cổ tử cung. Những phương pháp
này đều phức tạp. Sau đây, chúng tôi xin trình bày một cách đơn giản nhất:
Bạn theo dõi khoảng 6-8 chu kỳ kinh nguyệt (chu kỳ được tính từ ngày bắt đầu
hành kinh đến ngày cuối cùng trước đợt hành kinh tiếp theo). Chỉ khi các chu
kỳ không chênh nhau quá 2 ngày, bạn mới có thể áp dụng cách tính này:
- Lấy số ngày của chu kỳ ngắn nhất trừ đi 20, được ngày không an toàn đầu
tiên.
- Lấy số ngày của chu kỳ dài nhất trừ đi 10, được ngày không an toàn cuối
cùng.
Ví dụ: Lan theo dõi kinh nguyệt của mình và thấy:
- Chu kỳ thứ nhất dài 29 ngày
- Chu kỳ thứ hai dài 30 ngày
- Đến hết chu kỳ thứ tám, Lan thấy các chu kỳ dao động rất ít, chỉ từ 29 đến 31
ngày.
- Lan tính: 29 - 20 = 9; 31- 10 = 21.
Vậy thời kỳ không an toàn của Lan là từ ngày thứ 9 đến ngày thứ 21 trong mỗi
chu kỳ. Có nghĩa là trong những ngày này, Lan không nên có quan hệ tình dục
mà không sử dụng một biện pháp tránh thai nào.
Tại sao tôi nghe người ta nói tính vòng kinh đơn giản là trứng rụng ngày thứ 14

của chu kỳ?
Có người quan niệm rằng vòng kinh phải là 28 ngày, và đối với vòng kinh đó,
trứng thường rụng khoảng 14 ngày trước khi hành kinh lần sau, cũng là ngày
thứ 14 của chu kỳ. Nhưng trên thực tế, ít người có vòng kinh như vậy. Đa số
phụ nữ có vòng kinh dài hơn, hoặc ngắn hơn và có dao động. Chính vì thế mà
cách tính trứng rụng ngày thứ 14 đã khiến nhiều người bị vỡ kế hoạch.
* Cho con bú
Nếu bạn mới sinh con chưa được 6 tháng, chưa có kinh trở lại và đang cho con
bú hoàn toàn thì có thể nhờ đó mà tránh thai. Cho con bú hoàn toàn là chỉ cho
bé bú mẹ, cho bú liên tục, bất cứ khi nào bé muốn bú, không cho bé ăn uống gì
thêm. Nếu đủ các điều kiện này, hiệu quả tránh thai khá cao, khoảng 98%. Lý
do là việc cho con bú trong thời gian này tác động đến việc sản xuất các hoóc
môn của người mẹ, ức chế sự rụng trứng.
Tuy nhiên, biện pháp này thuộc loại “kém hiệu quả” vì chỉ cần một trong 3 điều
kiện thay đổi, có nghĩa là nếu con bạn đã được hơn 6 tháng, hoặc đã hành kinh
trở lại, hoặc cho con bú không hoàn toàn thì tác dụng tránh thai không còn nữa.
Bạn phải sử dụng một biện pháp tránh thai khác.
Sau khi sinh tôi ra máu, vậy không dùng được cách này ư?
Thời gian đầu sau khi sinh, sản dịch tiếp tục ra, nhưng nếu vẫn cho bú hoàn
toàn thì việc ra máu trong vòng 4 tuần sau khi đẻ không được coi là hành kinh.
Nếu chưa được 4 tuần sau khi sinh thì bạn vẫn chưa hành kinh trở lại. Và nếu
bạn có đủ các điều kiện khác, bạn có thể sử dụng phương pháp này.
Nhỡ đâu tôi rụng trứng từ trước khi có kinh trở lại thì sao?
Nếu chưa hết 6 tháng sau khi sinh, lại cho bú hoàn toàn thì khả năng có trứng
rụng trước đợt hành kinh là rất thấp, do vậy không mấy nguy hiểm. Nhưng khi
đã quá 6 tháng sau khi sinh, dù bạn chưa có kinh cũng có thể thụ thai vì khả
năng rụng trứng trước khi hành kinh đã tăng lên nhiều.
• Các cách tránh thai nhảm nhí
Sau khi trình bày các biện pháp “hiệu quả” và các phương pháp “kém hiệu
quả”, chúng tôi không thể không kể tên vài cách nữa, nhưng với mục đích là để

nếu bạn có nghe nói đến thì cũng đừng tin và đừng theo. Đó là giao hợp đứng,
rửa âm đạo ngay sau khi giao hợp, uống nước dừa, ăn đu đủ Các cách này
chẳng có tác dụng chút nào vì nó không ngăn được trứng và tinh trùng kết hợp
và phát triển thành thai nhi. Muốn tránh thai, bạn hãy dùng một trong các biện
pháp “hiệu quả”. Nếu cố dùng các cách nhảm nhí này, bạn rất có thể sẽ thụ thai
đấy.
Theo
Giải đáp một số câu hỏi về các biện pháp tránh thai
Nếu bạn dùng thuốc diệt tinh trùng, cần đặt hoặc bơm thuốc 15 phút trước khi giao hợp. Hiệu
quả tránh thai sẽ kéo dài trong vòng 1 giờ. Khoảng 10-15% phụ nữ áp dụng biện pháp này bị
thất bại do hiểu sai về cách sử dụng hoặc có bất thường giải phẫu ở âm đạo, khiến thuốc
không được phân bố đều.
Sau đây là một số điều cần biết khác về các biện pháp tránh thai:
1. Có nguy hiểm không nếu chỉ đeo bao cao su lúc sắp xuất tinh?
Bao cao su cần được đeo ngay trước khi bắt đầu giao hợp. Ngay cả khi chưa xuất tinh, chất
nhờn tiết ra ở đầu dương vật đã có thể chứa tinh trùng, gây thụ thai. Ngoài ra, các bệnh lây qua
đường tình dục cũng có thể truyền từ người nọ sang người kia ngay từ đầu mà không chờ đến
lúc xuất tinh.
Tỷ lệ thất bại của biện pháp tránh thai này là 4-5%, nguyên nhân là dùng không đúng cách hoặc
bao cao su bị thủng.
2. Viên tránh thai có làm giảm xung năng tình dục?
Giảm xung năng tình dục chỉ là hệ quả của sự thay đổi tính khí, một tác dụng phụ của thuốc
tránh thai. Các nghiên cứu cho thấy, progesteron trong viên tránh thai có thể gây trầm cảm
hoặc cảm giác bực bội ở một số phụ nữ. Nếu thuốc ảnh hưởng quá nhiều đến tâm trạng, bạn
có thể tìm loại thuốc có hàm lượng hoóc môn thấp hơn hoặc thay đổi phương pháp tránh thai.
3. Phương pháp xuất tinh ngoài có đáng tin cậy không?
Không. Như đã nói ở câu 1, chất dịch ở đầu dương vật khi chưa xuất tinh (do tuyến Cowper -
còn gọi là tuyến hành niệu đạo - tiết ra) cũng có thể chứa tinh trùng. Ngoài ra, trong vòng vài
giờ sau khi xuất tinh, nếu 2 người lại giao hợp mà không áp dụng biện pháp ngăn chặn nào thì
số tinh trùng còn sót lại ở niệu đạo vẫn có thể gây thụ thai.

Phương pháp xuất tinh ngoài hoàn toàn vô hiệu trong việc ngăn ngừa các bệnh lây qua đường
tình dục.
4. Làm thế nào để tính được thời gian an toàn?
Trứng phải được thụ tinh trong phạm vi 12-24 giờ đồng hồ sau khi rụng (còn tinh trùng chỉ có
khả năng thụ tinh trong vòng 48 giờ sau khi xuất tinh). Vì vậy, thời kỳ dễ thụ thai nhất là 2 ngày
trước và 1 ngày sau khi rụng trứng. Vấn đề khó khăn là phải xác định chính xác thời điểm này.
Phương pháp xác định ngày rụng trứng: Đo thân nhiệt hằng ngày, theo dõi sự bài tiết chất nhầy
của cổ tử cung, kết hợp tính ngày rụng trứng dựa trên độ dài các chu kỳ kinh nguyệt trước đây.
Các kỹ thuật này chỉ cho kết quả tương đối chính xác.
Nguyên nhân thất bại khi sử dụng biện pháp tính ngày an toàn gồm: chu kỳ kinh nguyệt không
đều, giao hợp không dùng dụng cụ tránh thai trong những ngày nguy hiểm, rụng trứng hơn một
lần trong chu kỳ kinh nguyệt.
5. Việc cho con bú có hiệu quả tránh thai trong trường hợp nào?
Để phương pháp này có hiệu quả cao, cần có đủ 3 điều kiện:
• Trẻ bú ít nhất 85% khối lượng sữa dành cho nó và phải được bú nhiều lần trong ngày
và đêm.
• Người mẹ vẫn chưa có kinh trở lại, hoặc trong 8 tuần sau đẻ không bị ra máu 2 ngày
liên tiếp.
• Con chưa quá 6 tháng tuổi.
Với những người không cho con bú thường xuyên, cách tránh thai tốt nhất sau đẻ là sử dụng
các phương tiện không có hoóc môn như thuốc diệt tinh trùng (có thể phối hợp với mũ cổ tử
cung hoặc màng ngăn âm đạo), bao cao su, xuất tinh ngoài Tùy theo hoàn cảnh, có thể đặt
vòng hoặc đình sản.
BS. Đào Xuân Dũng ( Sức Khỏe & Đời Sống)
Cách tránh thai ở phụ nữ khi có bệnh
Những người bị tiểu đường hoặc có bố, mẹ mắc bệnh này không nên dùng thuốc tránh thai vì
nó có thể làm tăng lượng đường trong máu. Người bị tiểu đường tiềm ẩn nếu tránh thai bằng
biện pháp này cũng rất dễ phát triển thành bệnh thực sự. Nên chọn các giải pháp khác như bao
cao su, màng ngăn âm đạo, vòng tránh thai.
Đối với phụ nữ ở tuổi sinh đẻ đang mắc một bệnh nào đó, việc sử dụng phương tiện tránh thai

phải được cân nhắc thận trọng sao cho phù hợp với tình trạng bệnh tật và không ảnh hưởng
đến kết quả điều trị. Sau đây là một số lời khuyên cụ thể cho từng loại bệnh:
- Viêm gan, viêm thận: Không nên dùng thuốc tránh thai (uống, tiêm, cấy) vì các loại thuốc này
đều phải giải độc ở gan, thận để bài tiết ra ngoài, làm tăng thêm gánh nặng cho gan, thận, gây
bất lợi cho việc chữa trị bệnh và phục hồi sức khỏe. Cách tốt nhất là dùng bao cao su, mũ cổ tử
cung, vòng tránh thai hoặc thuốc diệt tinh trùng. Nếu đã có đủ số con mong muốn, bệnh tình
nặng thì nên triệt sản.
- Các bệnh u bướu (u ở vú, u buồng trứng, các loại u khác): Không nên dùng các loại thuốc
tránh thai, mà nên sử dụng bao cao su, màng ngăn âm đạo hoặc đặt vòng tránh thai Nếu bị u
xơ tử cung thì cũng không nên đặt vòng tránh thai.
- Hay bị dị ứng: Nên đặt vòng tránh thai để tránh những phản ứng dị ứng của cơ thể đối với
thuốc tránh thai. Cũng không nên dùng bao cao su vì có thể bị dị ứng với cao su.
- Các bệnh về kinh nguyệt như khi hành kinh ra quá nhiều máu (băng kinh) hoặc ra máu âm
đạo bất thường: Không nên đặt vòng tránh thai, mũ tử cung mà nên uống thuốc tránh thai để
giảm bớt lượng máu khi hành kinh. Đối với những người hay bị đau bụng kinh, thuốc tránh thai
có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng đau.
- Viêm đường sinh sản (như viêm phần phụ cấp và mạn tính, viêm cổ tử cung nặng, viêm âm
đạo, nấm âm đạo): Không được đặt vòng tránh thai và dùng mũ tử cung mà nên dùng thuốc
tránh thai.
- Có các bệnh phụ khoa khác như dị dạng bộ máy sinh dục (tử cung hai sừng, tử cung hài nhi,
cổ tử cung hở): Không nên đặt vòng tránh thai. Những người màng trinh quá dày, âm đạo quá
rộng hoặc quá chặt không nên sử dụng màng ngăn.
BS Nguyễn Kim Dung, Sức Khỏe & Đời Sống
NHỮNG THẰC MẰC THƯỜNG GẶP KHI SỬ
DỤNG BAO CAO SU
BS. HUỲNH HUY HOÀNG
Bệnh viện Da liễu TPHCM
Có thể nói từ trước đến nay, trong thời đại nạn dịch HIV/AIDS, chưa có cái tên đồ dùng phòng
ngừa y học nào mà vừa phổ biến, vừa thông dụng cả nam lẫn nữ đều biết đến (qua quảng cáo
thường xuyên), đó là bao cao su (BCS) hay còn có nhiều tên khác như áo mưa, bao dương vật,

condom, capot v.v Tuy là được tuyên truyền quảng cáo nhiều nhưng thực ra sự hiểu biết rõ
ràng về BCS vẫn chưa được đầy đủ. Trong công tác tiếp xúc với nhiều người bình thường,
nhiều người bệnh hàng ngày đã có những câu hỏi thắc mắc chung quanh BCS, có người bệnh
đã dùng BCS nhưng cũng bị mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục (LTQĐTD). Dưới đây là
một số câu hỏi thường gặp.
I. Bao cao su có công dụng gì?
Bao cao su có nhiều công dụng như:
- Phòng ngừa HIV/AIDS và những bệnh LTQĐTD khi có quan hệ tình dục bừa bãi hoặc với
người đang có bệnh LTQĐTD.
- Phòng ngừa có thai.
- Dùng để khám phụ khoa hoặc chất tiết dịch khác khi không có găng tay.
- Dùng để đặt túi nước kích thích đẻ non.
- Dùng để thổi bong bóng nhằm mục đích tuyên truyền.
II. Có bao nhiêu loại bao cao su?
Ở thị trường TPHCM có nhiều loại BCS từ những loại sản xuất trong nước, ngoài nước có xuất
xứ rõ ràng hoặc không rõ ràng.
- BCS đơn giản nhất, phổ biến nhất có bề mặt trơn láng được sản xuất trong nước như: O.K,
Trust hoặc ở nước ngoài như: Pleasure, Condom v.v
- BCS có bề mặt ngoài nhám hơn như: Ausny, Asinny. Mục đích làm tăng thêm sự cọ xát chút ít
ở âm đạo.
- BCS có gắn thêm các hòn bi nhựa nhỏ ở chung quanh. Mục đích là làm tăng thêm sự cọ sát ở
âm đạo, tuy nhiên trong lúc giao hợp mạnh những hòn bi nhựa này có thể rớt ra và nằm trong
âm đạo của người phụ nữ.
- BCS đắt tiền nhất, mới nhất là loại BCS giống như là "đúc sẵn", đồng nhất là màu trắng trong
suốt, dẻo dai. Có hai loại: loại có gai và loại "đúc" như những viên bi tròn. Trên thị trường là
Magic band, giá khoảng 60.000 đồng, được sản xuất tại Nhật Bản. Vì giá đắt nên nhiều người
tiết kiệm xài xong, rửa sạch cất và xài lại. Do vậy không đảm bảo sạch sẽ, vệ sinh, dễ lây
nhiễm bệnh.
- BCS có tẩm thêm thuốc Nonoxynol 9, tên thương mại là Durex, chất thuốc này có 1tác dụng
diệt tinh trùng bắn ra ngoài, làm bất hoạt HIV, virus gây ra AIDS. Loại BCS này ít gặp trên thị

trường vì bị dân biết chơi săn lùng kỹ.
Đặc điểm chung của các loại BCS đều có một chỗ phình ở phần đầu để chứa tinh dịch và làm
giảm sức căng, có một số ít người không hiểu và làm thủng chỗ đó nên rất nguy hiểm. Ngoài ra
tất cả BCS đều được bôi một chất dịch trơn, thường là dầu silicone, nó giúp tạo sự trơn tru cần
thiết làm cho bao khó rách và không có hại cho âm đạo.
II. Dùng bao cao su có ngăn chận lây nhiễm HIV và những bệnh LTQĐTD khác
không?
- Không bảo đảm 100%. Theo nguyên tắc để bảo đảm chắc chắn nhất là phải mang BCS ngay
từ lúc "bắt đầu lên giường". Chúng ta cần biết rằng sự lây truyền HIV và những bệnh LTQĐTD
khác không chỉ qua bằng con đường giữa hai bộ phận sinh dục với nhau mà còn có thể lây từ
miệng qua bộ phận sinh dục hoặc hậu môn - sinh dục. Trong quan hệ tình dục bừa bãi, nhất là
với gái mại dâm giai đoạn đầu trước khi có quan hệ tình dục và sinh dục, niêm mạc họng có
thể chứa vi trùng lậu, những vết trầy xước ở niêm mạc miệng đều có thể truyền HIV vi trùng
giang mai, virus viêm gan B sang bộ phận sinh dục đàn ông hoặc ngược lại. Như vậy có thể
chưa kịp mang BCS mà đã bị lây nhiễm bệnh.
IV. Bao cao su có thể bị rách khi quan hệ tình dục không?
Nói chung, các nhà sản xuất BCS trước khi đưa ra thị trường đã trải qua một quá trình thử
nghiệm nghiêm ngặt bằng điện tử (eletronically tested) nên rất khó nói là BCS bị rách trong lúc
"thao tác" được.
BCS có thể bị rách trong những trường hợp sau:
- BCS đã quá hạn sử dụng. Hạn sử dụng thường được in trên hộp hoặc bao ngoài.
- BCS khi đụng chạm với chất làm trơn có gốc từ dầu (oil - based lubricants) như vaseline hoặc
dầu cho trẻ em (baby oils) hoặc chất dưỡng da tay (hand lotion).
- Trong lúc xé bao ngoài có thể làm rách luôn BCS bên trong hoặc móng tay cũng làm rách
BCS.
- BCS được sử dụng nhiều lần v.v
V. Sử dụng bao cao su như thế nào dể tránh bị lây nhiễm?
- Theo đúng nguyên tắc BCS được sử dụng ngay lúc dương vật bắt đầu cương lên và trước khi
có tiếp xúc với da thịt với người khác, chứ không phải lúc bắt đầu có quan hệ sinh dục với
nhau.

- Lần lượt nên theo thứ tự sau:
+ Xem BCS còn hạn sử dụng không? Nếu đã quá hạn dùng thì nên bỏ đi, không nên tiếc.
+ Xé rách bao ngoài nhẹ nhàng, từ từ.
+ Bóp và đẩy BCS ra.
+ Tròng vòng tròn BCS lúc dương vật đang cương.
+ Bóp túi phình nhỏ ở đầu BCS cho không khí ra hết, một tay còn lại cuộn vòng tròn BCS lên để
bao phủ đầu dương vật.
+ Sau khi đã đạt tới khoái cảm thì nên rút dương vật ra lúc còn đang cương để tránh BCS có
thể rớt ra trong âm đạo lúc dương vật đã hết cương.
+ Dùng giấy để cầm rút BCS ra từ trong ra ngoài, gói lại và bỏ vào thùng rác.
+ Rửa tay và bộ phận sinh dục nhiều lần với nước và xà phòng, lau khô nếu có khăn hoặc giấy
lau riêng, không nên lau chung khăn.
Sau khi sử dụng BCS xong nếu có vấn đề gì không ổn thì phải cần đến bác sĩ để giải quyết càng
sớm càng tốt.
Đu đủ xanh có tác dụng tránh thai
Ở Sri Lanka, phụ nữ thường tránh thai bằng cách ăn loại quả này hằng ngày và dừng lại khi muốn
có con. Theo kinh nghiệm dân gian ở một số nước châu Á khác, việc ăn đu đủ xanh
trong thời gian dài giúp tránh thai cho cả phụ nữ và nam giới. Khả năng này của đu đủ
đã được chứng minh trong một nghiên cứu của Anh, công bố năm 1993.
Nghiên cứu trên do các nhà khoa học thuộc Viện Đại học Sussex thực hiện. Theo đó, chất
papain trong đu đủ có thể ngăn cản quá trình thụ thai ở phụ nữ. Các nhà khoa học cho rằng,
tác dụng này xảy ra do một trong hai khả năng của papain: ức chế hoóc môn sinh dục
progesterone và phá hủy màng tế bào phôi thai.
Một nghiên cứu khác trên chuột và thỏ đực cho thấy, các phần chiết xuất từ chloroform trong
hạt đu đủ giúp tránh thai tạm thời, không gây độc. Các chất này có khả năng ức chế sự di
chuyển của tinh trùng trên chuột và giảm sinh tinh trùng trên thỏ. Trong nghiên cứu gần đây
nhất, những chiết xuất của chloroform được sử dụng ở loài khỉ langur. Kết quả là tác dụng tránh
thai xuất hiện sau 30-60 ngày điều trị. Chức năng sinh tinh trùng được phục hồi hoàn toàn sau
khi ngừng dùng thuốc 150 ngày. Các nhà khoa học ở New Dehli cho biết, họ đang chuẩn bị tiến
hành thử nghiệm loại thuốc trên ở những người tình nguyện.

Các nhà khoa học cũng khuyến cáo phụ nữ không nên ăn đu đủ xanh vì thực phẩm này
không an toàn cho thai nghén. Trong một nghiên cứu ở Ấn Độ, người ta cho chuột đang
mang thai ăn các loại trái cây khác nhau. Kết quả là trong số những con ăn đu đủ non, nhiều
con bị sẩy thai. Trong nghiên cứu khác, các nhà khoa học cho chuột sử dụng một chất chiết
xuất từ nhựa đu đủ ở các chu kỳ động dục và thai nghén khác nhau. Kết quả cho thấy, chất này
gây co thắt tử cung mạnh, nhất là ở các giai đoạn sau của thai kỳ.
Gần đây, các nhà khoa học thực hiện một thí nghiệm để kiểm tra khả năng gây co thắt tử cung
của đu đủ. Họ nhận thấy, những con chột uống nước có nhựa đu đủ chín không biểu hiện gì
khác biệt so với nhóm đối chứng. Ngược lại, ở những con dùng nước có nhựa đu đủ xanh, cơ
tử cung có hiện tượng co thắt. Tác dụng này của nhựa đu đủ xanh tương đương với oxytocin -
loại thuốc gây co thắt tử cung, dùng để thúc đẻ. Các nhà nghiên cứu kết luận, việc tiêu thụ đu
đủ chín ở mức độ bình thường không gây hại đối với chuột có thai; nhưng đu đủ xanh hoặc gần
chín (loại còn chứa nhiều nhựa) có thể không an toàn cho thai nghén.
BS Nguyễn Đình Nguyên, Sức Khoẻ & Đời Sống
Đu đủ và thai nghén_ sự thật hay truyền thuyết?
Nguyễn Đình Nguyên
Y học dân gian có những bài thuốc, cũng như những kinh nghiệm truyền khẩu về những thực
hành trong cuộc sống. Nó vẫn cứ tồn tại và được người dân áp dụng theo và rồi cứ thế hệ này
sang thế hệ khác mà trở thành những niềm tin, dù khoa học có công nhận hay không công
nhận. Có những dược liệu thảo mộc được sử dụng và lưu truyền trong dân gian dễ đến cả
nghìn năm, mà ánh sáng khoa học mới chỉ rọi tới vào những năm cuối của thế kỷ XX, như mật
ong, cam thảo, cây thanh hao hoa vàng (qing hao su), và đã được xác nhận là có tác dụng
chữa một số bệnh.
Một trong những niềm tin tồn tại ở không chỉ Việt nam mà nhiều nước châu Á khác đó là mối
liên hệ giữa trái (quả) Đu đủ và thai nghén. Bất kỳ một người phụ nữ nông dân Việt nam nào
đến tuổi thai nghén cũng đều được thế hệ đi trước dặn dò là đừng ăn đu đủ xanh (non) trong
khi thai nghén, có thể bị sẩy thai đấy! Hư thực thế nào thì không rõ, nhưng “có kiêng có lành”,
cứ kiêng cữ chín tháng mười ngày cũng chẳng sao, ngộ nhỡ chuyện chẳng lành xảy đến, mà
gia đình đang cầu tự một cháu đích tôn thì thực là “khốn đốn” với gia đình bên chồng. Bài viết
này nhằm tổng quan những kiến thức Y học hiện đại về niềm tin trên, và xem xét niềm tin trong

dân gian về mối liên hệ của đu đủ đến thai nghén là có cơ sở khoa học hay không.

Sinh học quả đu đủ
Quả đu đủ là tên gọi của người Việt nam để chỉ một loại trái cây có tên khoa học là Carica
Papaya Linn. Đu đủ
(papaya) thuộc họ nhỏ Caricaceae có hai giống; họ Caricaceae thường bị xếp chung vào họ
Passifloraceae. Trên thương trường tiếng Anh người ta còn gọi Papaya là Paw-paw. Tuy nhiên
đừng nhầm lẫn Carica papaya L. với một chủng Annonaceous của Bắc Mỹ Asimina triloba
Dunal, có tên là Carica pentagona Heilborn, hay Babaco, nó khá giống cây Papaya nhưng thấp
hơn, độ cao của cây không quá 2 thước rưỡi, quả của nó có thể dài đến 3 tấc, bên trong rất ít
hoặc không có hạt. Các tên thông thường khác của quả đu đủ ở các nước khác hay gọi là
Chich Put, Fan Kua, Kavunagaci, Lechoso, Lohong Si Phle, Mapaza, Mu Kua, Papailler, Papaw,
Papaye, Papayer, Pawpaw Tree, Pawpaw, Pepol, Tinti, Wan Shou Kuo, Betik petik, Gandul,
Katela gantung, Kates, Kepaya, Kuntaia v v…. Còn tại sao Papaya ở Việt nam có tên gọi là quả
đu đủ thì người viết bài này chưa tìm được lời giải thích thoả đáng, xin bạn đọc góp ý giúp.
Đu đủ là một loại trái cây nhiệt đới, được trồng nhiều ở các nước Nam Mỹ, châu Phi, Ấn độ,
Đông Nam Á. Các nước có sản lượng thu hoạch đu đủ cao nhất thế giới là Brasil, kế đến là
Nigeria, Ấn độ thứ tư và Thái lan đứng hàng thứ 10 [1]. Nói đến cây và trái đu đủ (Xem các hình
1-2) thì mọi người Việt nam ai cũng hình dung được. Trái đu đủ gắn liền với đời sống người
dân Việt nam từ thuở ấu thơ, trái chín để ăn, trái xanh để làm gỏi đu đủ, nấu canh; trẻ con dùng
cọng (cuống lá) đu đủ làm súng đồ chơi, tán lá đu đủ làm dù che.
Xét về giá trị dinh dưỡng của quả đu đủ (xem bảng 1)
B ng 1: Giá tr dinh d ng c a u trên 100 g ch t qu ả ị ưỡ ủ đ đủ ấ ả
N c (%) 88 ướ
N ng l ng (Calories) 43 ă ượ
Protein (%) 0.6
Ch t m (%) 0.1 ấ ỡ
Carbohydrates (%) 10
S i (%) ợ
% US RDA*

Vitamin A 48
Vitamin B1 3.6
Vitamin B2 8.1
Niacin 2.2
Vitamic C 80
Calcium 2.4
Phosphorus 1.6
S t 3 ắ
Natri ………………………………………
Kali……

* RDI, recommended daily intake: nhu c u tiêu th trong m t ngày do FDA M xu t, thi t ầ ụ ộ ỹ đề ấ ế
l p d a trên nhu c u trung bình c a m t ng i nam, n ng 70kg, m c n ng l ng tiêu th ậ ự ầ ủ ộ ườ ặ ứ ă ượ ụ
2700kcal/ngày.
Như vậy về mặt dinh dưỡng Đu đủ là loại trái cây có đủ chất sắt (Fe) và Calcium, khá giàu
Vitamin A, B, G và rất giàu Vitamin C.
Tuy là một loại trái cây có giá trị dinh dưỡng, theo kinh nghiệm dân gian đu đủ được xếp vào
nhóm thức ăn tự nhiên “không lành” nhưng lại có tác dụng của một dược chất.
Kinh nghiệm trong dân gian và ứng dụng trong công nghệ về đu đủ:
1. Đu đủ có thể gây viêm da
2. Ở Trung Mỹ, trong dân gian, người ta sử dụng đu đủ để điều trị bệnh lỵ amip
(Entamoeba histolytica), một loại ký sinh trùng gây ỉa chảy dạng lỵ và biến chứng áp xe
gan.
3. Ở Samoa, người dân dùng phần dưới vỏ thân cây đu đủ để chữa chứng nhức răng.
4. Nhựa đu đủ có chứa papain là một trong hai loại men tiêu huỷ protein (proteolytic
enzymes) có tác dụng làm mềm thịt bắp. Chính tác dụng này mà người ta dùng đu đủ
hầm chung với thịt, thịt sẽ mềm hơn. Người dân vùng Ca-ri-bê, Trung Mỹ bảo rằng họ
có thể ăn một khẩu phần với một số lượng lớn thịt cá mà vẫn không hề gì nếu ăn đu đủ
xanh sau đó.
5. Phần cơm của đu đủ là thành phần chính của các loại mỹ phẩm như kem nền (mặt),

kem đánh răng, xà bông gội đầu.
6. Các ứng dụng quan trọng trong y học của nhựa đu đủ là chiết xuất papain để dùng
trong phẫu thuật (là một loại “dao phẫu thuật tự nhiên” để mở đĩa đệm cột sống) cột
sống. Nghiên cứu còn cho thấy chiết xuất papain còn có hoạt tính kháng sinh (antibiotic
activity) có tác dụng chống vi khuẩn gram dương [2] (gram-positive bacteria). Nó còn
được dùng để điều trị lở loét; làm tiêu giả mạc trong bệnh Bạch hầu ; chống kết dính
sau phẫu thuật; thuốc giúp tiêu hóa. Trong công nghiệp papain được dùng để tinh chế
bia; xử lý len và lụa trước khi nhuộm; là phụ gia trong công nghệ chế biến cao su; khi
tinh chế dầu gan cá tuna, người ta tiêm papain vào gan trước khi chiết xuất, làm cho
thành phẩm giàu Vit A và D hơn. Khoảng 1500 quả đu đủ xanh cỡ vừa cho được
khoảng 650 gram papain.
Niềm tin về ảnh hưởng của đu đủ lên sinh sản và thai nghén
Tác hại được cho là nguy hiểm nhất của đu đủ mà hầu như kinh nghiệm truyền thống của nhiều
nước đã đúc kết đó là mối liên quan giữa đu đủ xanh với sinh sản và thai nghén.
Đã từ lâu đời người Ấn độ đã sử dụng đu đủ xanh (non) cũng như hạt đu đủ để tránh thai,
không những ở phụ nữ mà còn ở cả nam giới. Hàng hàng thế hệ phụ nữ châu Phi, Á, và Mỹ đã
sử dụng đu đủ như một loại thuốc tránh thai, trong ngày quan hệ tình dục người phụ nữ ăn đu
đủ để ngừa đậu thai.
Ở Ấn độ có khá nhiều các nghiên cứu về thái độ và thực hành (attitude and behaviour) ăn uống
trong thai nghén, khi phỏng vấn các đối tượng, đu đủ là thành phần được nhắc đến nhiều đáng
kể. Một nghiên cứu tiến hành phỏng vấn trên 1106 phụ nữ có thai và cho con bú ở 44 làng tại
hai huyện Mahabubnagar và Andhra Pradesh vào những năm 70 [3], 72% cho biết họ tin rằng
là đu đủ là thức ăn “nóng”, có hại cho thai nghén. Các nghiên cứu khác tương tự trên số đông
phụ nữ (từ 500 đến 1200) [4, 5, 6], khi phỏng vấn họ cho rằng đu đủ có tác động gây sẩy thai,
và trong một nghiên cứu [4] cho thấy 35% số người mẹ tránh không ăn đu đủ trong kỳ thai
nghén. Ở Ấn độ muốn gây sẩy thai, người ta cho ăn đu đủ non hoặc dùng rễ cây đu đủ nghiền
nát, thêm ít muối và cho uống.

Bằng chứng khoa học về mối liên quan giữa đu đủ với sinh sản và thai nghén:
Đứng về mặt bằng chứng khoa học, loại bằng chứng trực tiếp không thể thực hiện được đối với

loại các chất nghi ngờ là có hại cho con người, do đó chỉ có thể nghiên cứu được những bằng
chứng gián tiếp. Những bằng chứng gián tiếp này có thể là in vitro (nghiên cứu phòng thí
nghiệm) hoặc in vivo (nghiên cứu trên sinh vật, cụ thể ở đây là động vật thực nghiệm). Nếu các
kết quả ủng hộ giả thuyết thì chúng ta có thể suy luận chất nghi ngờ đó cóù thể có tác động lên
cơ thể con người. Cũng có thể tìm mối tương quan này trên con người bằng nghiên cứu quan
sát (observation) định hướng (prospective) hoặc hồi cứu (retrospective) loại nghiên cứu có đối
chứng (case-control).
Trong vòng 40 năm qua có trên dưới 200 bài báo khoa học viết về tác dụng y học của cây đu
đủ trên nhiều mặt được ấn hành, trong số đó có khoảng vài chục bài liên quan đến tác động
của đu đủ lên sinh sản và thai nghén. Những nghiên cứu này hầu hết là những nghiên cứu tiến
hành trên động vật thực nghiệm và nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Các kết quả được tóm
tắt sau.

Tác dụng tránh thai của trái đu đủ:
Một điều ngạc nhiên là trái đu đủ có thể có tác dụng phòng tránh thai không chỉ trên phụ nữ mà
còn cả trên nam giới.
Năm 1993, một nhóm khoa học gia Anh quốc thuộc Viện đại học Sussex tìm thấy papain có tác
dụng làm ngăn cản quá trình thụ thai ở phụ nữ. Qua kết quả nghiên cứu họ đưa ra hai thuyết về
tác dụng ngừa thai của quả đu đủ: chất papain trong đu đủ có tác dụng ức chế hormone (nội
tiết tố) progesterone và làm ngăn cản quá trình thụ thai, thứ hai là chính tác dụng làm mềm thịt
của papain này có thể phá huỷ màng tế bào phôi thai [7]. Phụ nữ ở Sri Lanka muốn tránh thai,
chỉ đơn giản là họ ăn đu đủ hàng ngày, và khi muốn đậu thai thì chỉ việc dừng ăn đu đủ!
Thamalingam Senthipomoham, một đồng tác giả phát biểu.
Trong kinh nghiệm dân gian ở một số nước châu Á cho thấy, không chỉ ở phụ nữ, mà nam giới
nếu ăn đu đủ một thời gian dài cũng có khả năng tránh thai. Các nghiên cứu trên động vật thực
nghiệm cũng cho các kết quả lý thú. Hạt đu đủ đã được chứng minh là có hiệu quả tránh thai
trên nam giới. Nghiên cứu thực nghiệm trên chuột và thỏ cho thấy các phần chiết xuất từ
chloroform có trong hạt đu đủ có tác dụng tránh thụ thai có thể phục hồi được (reversible) trên
chuột và thỏ đực mà không có độc tính [8]. Thử nghiệm trên các chất chiết xuất từ hạt đu đủ
cho thấy chúng có khả năng ức chế sự di chuyển của tinh trùng trên chuột [9] và giảm sinh tinh

trùng trên thỏ [10]. Nghiên cứu gần đây nhất tiến hành theo cùng cách thức với các thí nghiệm
trên, trên loài khỉ langur [11] cho thấy hiệu quả làm giảm sinh tinh trùng xuất hiện sau điều trị
90 ngày và khả năng ngừa sinh xuất hiện sau điều trị 30-60 ngày mà không có tác dụng độc
tính. Chức năng sinh tinh trùng được phục hồi hoàn toàn sau khi ngừng dùng thuốc 150 ngày.
Về cơ chế hoạt động của các chất chiết xuất từ hạt đu đủ này vẫn còn chưa nhất quán. Các
nghiên cứu trước cho thấy có lẽ các tác động này là do tương tác của các hoạt chất lên nguồn
estrogen [12], androgen [13] và antiandrogen [14]. Tuy nhiên trong nghiên cứu sau này trên
loài khỉ nêu trên, cho thấy số lượng tế bào tinh trùng bất thường đếm được tăng lên và cũng
như bị bất động hoàn toàn ngay trong giai đoạn đầu điều trị, và như thế khả năng tác động có
thể vào môi trường bên trong của thừng tinh hoặc vào trong giai đoạn tế bào mầm (germ cell)
của tinh trùng trong tinh hoàn. Nghiên cứu sâu hơn nữa trên cùng một nghiên cứu, các tác giả
quan sát thấy tổn thương xảy ra ở tế bào Sertolli (một tế bào sinh tinh), và tình trạng giảm thiểu
tinh trùng có thể là do tác động chọn lọc của thuốc lên sự phát triển của tế bào mầm, có lẽ qua
trung gian là các tế bào Sertolli, gây nên tình trạng ức chế hoạt động của các ti lạp thể
(mitochondri), mà có thể ảnh hưởng đến chuỗi hô hấp tế bào gây độc tế bào trong quá trình
tăng sinh tế bào mầm [15]. Đây là một kết quả quan trọng cho việc hứa hẹn một loại thuốc tránh
thai tạm thời cho nam giới ra đời. Trên thực tế, các khoa học gia ở New Dehli đang chuẩn bị
tiến hành thử nghiệm thuốc trên những người tình nguyện.

Tác dụng lên thai nghén của đu đủ:
Như đã nêu trên, niềm tin ở rộng rãi các nước châu Á rằng đu đủ non có khả năng gây sẩy thai.
Một nghiên cứu trên chuột ở Ấn độ [16], người ta cho chuột đang mang thai ăn (không ép
buộc) các loại trái cây khác nhau, thì kết quả cho thấy rằng trái đu đủ non có tác dụng ngăn cản
chu kỳ động dục và gây sẩy thai. Mức độ sẩy thai giảm xuống khi cho chuột ăn loại trái đu đủ
chín. Một nghiên cứu khác về sau [17], nghiên cứu về tác dụng trên trương lực tử cung, người
ta đã thử nghiệm chất chiết xuất từ nhựa đu đủ (papaya latex extract, PLE) trên tử cung thực
nghiệm chuột ở các chu kỳ động dục và thai nghén khác nhau. Kết quả cho thấy tác động của
PLE gây co thắt tử cung xảy ra mạnh nhất là ở các giai đoạn sau của thai kỳ, tương ứng với kỳ
estrogen đạt được nồng độ cao nhất. Nghiên cứu này cũng rút ra được tác động gây co thắt tử
cung của PLE là một tác động phối hợp của các enzyme, alkaloid, và các chất khác, hoạt động

chủ yếu vào quần thể thụ thể (receptor) alpha adrenergic của tử cung ở các giai đoạn khác
nhau. Một nghiên cứu mới gần đây nhất [18] cũng trên chuột, loài Sprague-Dawley ở 4 giai
đoạn thai nghén khác nhau, nhóm chứng chỉ dùng nước. Kết qủa cho thấy rằng nếu sử dụng
nước trái đu đủ chín, thì các nhóm nghiên cứu không có khác biệt gì với nhóm chứng về ảnh
hưởng co thắt cơ trơn tử cung được biệt lập từ chuột có thai và không có thai. Ngược lại, với
nhựa đu đủ sống sử dụng ở nồng độ 0,1-3,2mg/ml thì gây ra hiện tượng co thắt cơ tử cung
giống như hiện tượng co thắt của oxytocin (một loại thuốc gây co thắt tử cung, dùng để dục
sinh trong sản khoa) ở nồng độ 1-64mU/ml và prostaglandin F (2 alpha) 0,028-1,81microm. Đối
với cơ trơn tử cung biệt lập thì đáp ứng co thắt cơ xảy ra đối với nhựa đu đủ sống (PLE) ở
nồng độ 0,2mg/ml tương đương với 0,23microm prostaglandin F (2 alpha) và 32mU
oxytocin/ml. Trên chuột có thai 18-19 ngày thì có PLE hiện tượng co thắt như uốn ván. Như vậy
từ kết quả của nghiên cứu này có thể rút ra rằng nếu tiêu thụ đu đủ chín ở mức độ bình thường
thì không có gây hại gì trên chuột có thai, nhưng ngược lại với loại đu đủ sống hoặc gần chín-
loại còn chứa nhiều nhựa có thể không an toàn cho thai nghén.

Tóm lại những niềm tin và thực hành sử dụng trái đu đủ của các nước châu Á từ nghìn năm
trước đã là một quan sát thực nghiệm, cho đến những năm gần đây câu chuyện chỉ là sự bổ
sung cho thực nghiệm đó bằng cách tìm hiểu cơ chế hoạt động của đu đủ trên sinh sản và thai
nghén mà thôi. Ngoài những ứng dụng như đã nêu trên, đu đủ xanh có thể được xem như là có
tác dụng phòng tránh thai tạm thời trên nữ giới, đặc biệt là trên nam giới, nghiên cứu đang đi
đến giai đoạn sau cùng trước khi đưa ra áp dụng rộng rãi. Trong khi đó, trên thực nghiệm ở
động vật, nhựa đu đủ xanh cũng đã được chứng minh là không an toàn cho thai nghén và có
khả năng gây sẩy thai, thì đối với cơ thể con người chúng ta, thực hành khôn ngoan là tránh sử
dụng đu đủ xanh, đu đủ gần chín trong thời kỳ mang thai, câu ngạn ngữ “có kiêng có lành” có
thể đúng trong trường hợp này.

Khai bút đầu xuân Quý Mùi
N.Đ.N.
Nước chanh - thuốc tránh thai và diệt HIV hiệu quả
Theo các nhà khoa học Australia, có bằng chứng rõ ràng cho thấy nước chanh là sát thủ đáng

gờm của tinh trùng và HIV. Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm chỉ ra rằng, dung dịch nước
chanh 10% làm giảm đáng kể hoạt tính của của HIV. Hơn thế nữa, 1/2 thìa cà phê nước chanh
còn tiêu diệt được 2 thìa cà phê tinh trùng chỉ trong vòng 30 giây.
Ông Roger Sort - người dẫn đầu nghiên cứu, chuyên gia sinh lý học về sinh sản, Đại học
Melbourne - cho rằng, tính axit cao là bí quyết giúp nước chanh loại trừ được HIV và tinh trùng.
Theo ông, chanh vỏ vàng và vỏ xanh đều có tác dụng như nhau. Ưu điểm nổi bật của loại quả
này là rất rẻ tiền.
Theo các tác giả, nếu những nghiên cứu tiếp theo trên người và động vật linh trưởng thành
công, một ngày nào đó, nước chanh có thể trở thành thuốc tránh thai lý tưởng cho phụ nữ ở
những nước nghèo. Chanh cần được vắt vào miếng xốp hoặc mẩu bông đã thấm nước và đặt
vào âm đạo người phụ nữ trước khi quan hệ. Điều này không hề gây đau đớn cho chị em.
Tuy nhiên, các chuyên gia về AIDS cảnh báo là tới nay, người ta vẫn chưa hay biết gì về độ an
toan và tính hiệu quả của việc sử dụng nước chanh vì mục đích chống HIV ở con người. Còn
chưa rõ, nước chanh có gây hại trực tiếp cho âm dạo và tử cung, cũng như ảnh hưởng gián
tiếp tới vi khuẩn sống ở âm đạo hay không.
Nhóm nghiên cứu dự định tiến hành thử nghiệm trên khỉ macaca ở Indonesia.
Theo ông Sort, dùng chanh để làm thuốc tránh thai không phải là ý tưởng mới. Nó rất phổ biến
từ 300-400 năm trước tại vùng Địa Trung Hải và sau đó đã dần bị lãng quên.
Thu Thủy (theo NewScientist, Reuters)
Phụ nữ dùng thuốc tránh thai, nam giới trở nên vô sinh
Giả thuyết này được các nhà khoa học Anh đưa ra sau khi phát hiện rằng tại nhiều sông ngòi ở
Anh, có tới một nửa số cá đực có dấu hiệu chuyển giới. Thủ phạm chính là chất ethanol
estriadol, được giải phóng từ nước tiểu của phụ nữ dùng thuốc tránh thai.
Ethanol estriadol là một loại oestrogen tổng hợp có trong thuốc viên tránh thai của phụ nữ.
Trong một nghiên cứu phối hợp của BBC và tờ The Independent, các nhà khoa học đã tiến
hành kiểm tra 10 con sông ở vùng đất thấp của Anh trong vòng 5 năm. Người ta tìm thấy những
con cá đực hóa cái ở tất cả các khu vực này. Trung bình, 50% cá đực có trứng trong tinh hoàn
hoặc có ống dẫn trứng. Khoảng 10% bị vô sinh và 25% có tinh trùng bị tổn thương. Những con
cá này đã không thay đổi trở lại khi được đặt vào môi trường nước sạch. Điều này cho
thấy, những biến đổi nói trên là không thể hồi phục.

Nguồn nước uống có thể bị ô nhiễm
Các nhà nghiên cứu cho rằng rất có thể ethanol estriadol đã vượt qua hệ thống xử lý nước thải
và đi vào sông ngòi. Theo họ, điều đáng lo ngại nhất là nồng độ ethanol estriadol đã gây ảnh
hưởng xấu tới cá còn thấp hơn nồng độ chất này ở một số mẫu nước uống chế biến từ nước
sông. Đó là do ngưỡng phát hiện ethanol estriadol trong sản xuất nước uống cao hơn nồng độ
có thể gây vô sinh cho cá. Tại Anh, 1/3 lượng nước uống được lấy từ sông ngòi.
Theo các nhà khoa học, nếu đúng là ethanol estriadol đi vào nước uống thì việc số lượng tinh
trùng của nam giới Anh giảm trong 50 năm qua cũng là điều dễ hiểu.
Nghiên cứu này là một phần của công trình kéo dài 5 năm do Cơ quan Môi trường Anh phụ
trách và sẽ được công bố vào cuối tháng này. Trong khi đó, ngành sản xuất nước vẫn nhắc đi
nhắc lại rằng không hề có loại chất như vậy trong nước và rằng nước uống không gây bất cứ
nguy cơ nào cho người tiêu dùng.
Thu Thủy (theo HealthScout, Ananova)
Oestrogen bị xếp vào danh sách các chất gây ung thư
Loại hoóc môn vẫn được sử dụng trong một số thuốc tránh thai này vừa được
chính phủ Mỹ liệt vào nhóm các chất có thể gây ung thư. Trong số 17 yếu
tố thuộc danh sách mới được công bố ngày 11/12 còn có: tia cực tím, bột
gỗ, các kháng sinh chloramphenicol và quinoline.
Cứ hai năm một lần, sau khi phân tích các nghiên cứu khoa học dài hơi, Viện Sức khỏe Quốc
gia Mỹ lại công bố "Danh sách các tác nhân gây ung thư". Người ta phân biệt các chất "được
công nhận" là gây ung thư và các chất "bị nghi ngờ". Những yếu tố mới được bổ sung lần này
gồm:
1. Các tác nhân "được công nhận"
* Oestrogen: Trong danh sách lần này có các oestrogen steroid, sử dụng trong điều trị hoóc
môn thay thế và thuốc viên tránh thai. Một số loại trong nhóm hoóc môn này từng được liệt vào
danh sách "bị nghi ngờ" có thể gây ung thư, nhưng đây là lần đầu tiên toàn bộ nhóm oestrogen
xuất hiện trong khối "được công nhận".
Nghiên cứu cho thấy, ở phụ nữ điều trị bằng hoóc môn thay thế, nguy cơ ung thư nội mạc tử
cung tăng cao và nguy cơ ung thư vú cũng tăng nhưng thấp hơn. Về các thuốc viên tránh thai,
nghiên cứu cho rằng việc sử dụng thuốc có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú, nhưng làm giảm

khả năng ung thư buồng trứng và nội mạc tử cung.
* Một số tác nhân khác:
- Tia cực tím (A, B, C) phát ra từ mặt trời hoặc các đèn cực tím.
- Bột gỗ mịn sinh ra khi cưa hoặc bào gỗ.
- Hợp kim của nickel; beri và các hợp kim của nó (sử dụng trong công nghiệp).
2. Các tác nhân "bị nghi ngờ"
- Nikel nguyên chất, bromua vinyl, fluorure vinyl.
- Kháng sinh chloramphenicol, quinoline.
- Một số chất gây đột biến gene tìm thấy trong các thực phẩm chế biến ở nhiệt độ cao (trứng,
thịt) và khói thuốc lá.
Như vậy, tính đến nay đã có 228 tác nhân được coi là nguy hiểm cho sức khỏe về phương diện
gây ung thư.
Thu Thủy (theo AFP)
Thuốc tránh thai đắt tiền có phải là thuốc tốt?
Có 3 loại thuốc tránh thai khác nhau, dựa vào hàm lượng phối hợp hai loại hoóc
môn oestrogen và progestin trong từng viên thuốc. Có những thuốc tránh
thai đắt tiền, song lại chứa loại hoóc môn progestin đã bị Tổ chức y tế Thế
giới khuyến cáo không nên dùng.
3 loại thuốc tránh thai:
Loại 1 pha: tất cả 21 viên đều có hàm lượng oestrogen và progestin bằng nhau, có màu giống
nhau như eugynon, ovral (ethinyl estradiol 50 mcg, norgestrel 500 mcg), microgynon (ethinyl
estradiol 30 mcg, levonorgestrel 150 mcg) marvelon (ethinyl estradiol 30 mcg, desogestrel 150
mcg), femdene (ethinyl estradiol 30 mcg, gestodene 75 mcg). Trên thị trường Việt Nam, những
thuốc tránh thai phần lớn là 1 pha.
Loại 2 pha: có hàm lượng progestin thay đổi trong vỉ thuốc. Ví dụ trong vỉ 21 viên, viên cho 10
ngày đầu và 11 ngày tiếp theo chứa những hàm lượng progestin khác nhau, do đó loại này có 2
màu khác nhau. Tri-cyclen, tri-mulet, tri-novar và gracial là những thuốc tránh thai 2 pha, song
chúng ít được thấy trên thị trường Việt Nam.
Loại 3 pha có hàm lượng oestrogen và progestin cùng thay đổi, do đó thuốc có 3 màu. Trong
các nhãn thuốc như logynon, trinordiol, triphasil, trilevlen, tri-quitar thì: 6 viên nâu đầu tiên chứa

ethinyl estradiol 30 mcg, levonorgestrel 50 mcg; 5 viên trắng tiếp theo chứa ethinyl estradiol 40
mcg, levonorgestrel 75 mcg và 10 viên vàng chứa ethinyl estradiol 35 mcg, levonorgestrel 125
mcg.
Với nhãn thuốc có tên là ortho 7/7/7 thì 7 viên trắng đầu tiên chứa ethinyl estradiol 35 mcg,
norethindrone 500 mcg, 7 viên hồng nhạt chứa ethinyl estradiol 35 mcg, norethindrone 750
mcg, 7 viên hồng sẫm chứa ethinyl estradiol 35 mcg, norethindrone 1.000 mcg.
Cần lưu ý là Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khuyến cáo không nên dùng những viên tránh
thai có chứa hai loại progestin là desogestrel và gestodene. Nguyên do là chúng có nguy cơ
gây biến chứng tạo cục huyết ở tĩnh mạch cao hơn so với những người dùng thuốc có
progestin là levonorgestrel và norethindrone.
Giá thuốc không phản ánh giá trị của thuốc. Ví dụ như loại marvelon khá đắt (40.000 đồng/vỉ)
so với new choice hay eugynon, song trong thành phần của marvelon lại chứa loại progestin
desogestrel - thành phần mà WHO khuyên không nên dùng.
Bác sĩ Đào Xuân Dũng, Sức Khỏe & Đời Sống