Thu hút FDI cho phát triển công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam

1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ


PHẠM THU PHƢƠNG


THU HÚT FDI CHO PHÁT TRIỂN
CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ CỦA VIỆT NAM



Chuyên ngành : Kinh tế thế giới và Quan hệ kinh tế quốc tế
Mã số : 62 31 07 01


TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ ĐỐI NGOẠI



HÀ NỘI - 2013


2
Công trình đƣợc hoàn thành tại:



Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:


Phản biện 1
GS.TS. 
Phản biện 2
PGS.TS. Lê Xuân Bá
Phản biện 3
PGS.TS.  





Luận án sẽ đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng cấp ĐHQG chấm luận án
tiến sỹ họp tại Trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà nội vào
hồi ….giờ, ngày….tháng…năm 2013
Có thể tìm hiểu luận án tại:
Trung tâm Thông tin-
gia






3
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ

1. 

 
2004-2006.
2. Phùn 







, 2007-2010.
3. và các thành viên (2010), 

, NXB, 



.
4. 
ngh, 
 -16.
5. 
 ,     
tr.44-52.


4
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của luận án



 

CNHT ra

CNHT giúp


25 




 

- 
 
nhà máy, . 





ìm
CNHT .
 v
 



5
 
vào CNHT. Tuy nhiên, 

.


 
Thu hút CNHT 
2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan
      n FDI và CNHT    
. 
  
 CNHT

 

               
 


lasting interest







. 



6

phát sin-


  


OLI-Paradigma
(organizational advantage  locational advantage  
internalization advantage  

ngoài. 

   


CNHT  CNHT

            CNHT   ,
      
   Thái Lan        
     


nhau (supporting industries, sub-

CNHT trong quá trình phát

 CNHT 



7

CNHT 
CNHT 

  
           



            Ronald W trong
Globalization and the theory of Input Trade  thích

 CNHT
gia. 
    Asian Productivity Organization -     
CNHT CNHT
   Strengthening of supporting industries:Asian experiences) (2002). Các
nghiên 
CNHT  Building
 


CNHT 

 
CNHT 
 :

KCN  



8

CNHT 



CNHT chu
hay không. 
CNHT        
Anh, 2010; . Tác 



vào CNHT. 
CNHT 

có 
CNHT.
  CNHT và
             CNHT,
CNHT 


CNHT. 
 CNHT 

3. Mục đích và câu hỏi nghiên cứu

CNHT 

1. CNHT?


9
2. 
3. 
4. 
CNHT?
:
i) CNHT; 

CNHT; 


ii) CNHT ; và
iii) 
CNHT .
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- 
- 
CNHT - nay.
 CNHT 


5. Phƣơng pháp nghiên cứu và xử lý số liệu
    p    ,    
sánh, p, n,
c.
6. Những đóng góp của luận án
- CNHT và

CNHT.


10
- 


- 
.
- 

7. Kết cấu của luận án



CNHT
CNHT 
CNHT t Nam
1



11

2 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ FDI CHO PHÁT
TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ
1.1 Cơ sở lý luận về FDI và công nghiệp hỗ trợ
1.1.1 FDI và vai trò của FDI đối với các nƣớc đang phát triển
C





 



Tuy nhiê


  
.
1.1.2 CNHT trong chuỗi giá trị và mạng sản xuất toàn cầu
1.1.1.1 Công nghip h tr
LCNHT là các 
các nguyên  
           .   
CNHT 
. 


12
1.1.1.2 CNHT trong chui giá tr và mng sn xut toàn cu
CNHT 
CNHT 
hì
xem xét mô hình Phân tích chui giá tr, H thng chui giá tr  Michael
Portervic phân tích chui giá tr toàn cu n vi s hình thành
các liên kt sn xut ã c các tác gi nh Gereffi và Korzenniewicz
(1994), Henderson (1998), Gereffi (1999), Morris và Kaplinsky (2001), Schmitz
(2004)  cp khá nhiu.
Vn  ct lõi khi phân tích v chui giá tr toàn cu  nc nhn u
t liên quan ti c gia nhp vào chui ca các công ty  nhng nc này.
 và    
.           các công ty  .
   các nhà cung   toàn
 các    các nhà cung  
 khác.
Hình 1.1: Chuỗi giá trị toàn cầu, mạng sản xuất toàn cầu






13
1.1.3 Vai trò của FDI đối với phát triển công nghiệp hỗ trợ
 
; 
; 

; 
; 
.

: 

CN (ii) 
 


1.2 Tiêu chí đánh giá việc thu hút FDI cho phát triển CNHT.
- 
FDI 

  

-             
  CNHT  

-  


khách hàng và 
 
kh.


14
- 
.

- Các 
.
1.3 Xu hƣớng thu hút FDI cho phát triển CNHT ở các nƣớc ĐFT
1.3.1 Thu hút FDI vào ngành CN lắp ráp trƣớc ngành SX linh kiện.

CNHT khác. ng liên

CNHT 
1.3.2 Thu hút FDI vào ngành SX linh kiện trƣớc các ngành lắp ráp
              
quan hay nói cách khác s phát    các   kéo
   ráp. 



 

1.4 Những nhân tố ảnh hƣởng đến thu hút FDI cho phát triển CNHT.
1.4.1 Những nhân tố quốc tế

 
i)
ii) .
1.4.2 Những nhân tố trong nƣớc

:
i) ;


15

ii) ;
iii) ;
iv);
.
1.5 Kinh nghiệm thu hút FDI cho phát triển CNHT ở một số nƣớc châu Á
Bảng 1.1: Các giai đoạn thu hút FDI cho phát triển CNHT của Đài Loan, Thái
Lan, Malaysia.

Đài Loan
Thái Lan
Malaysia

1960-1970: N
     
    



   
    
    

1971-
   thông qua

   
CNHT 
1995-2005: Hình thành
    
    

   
   
    
CCN.
1987-
     

CNHT
1980-  

 
vào các ngành công

2005-nay: thu hút FDI
     
   
    &D,
     

2000 -    
     
     


2000-nay: thu hút FDI
    
    
    



16


    



N
 
 
 
 
các khu 
 X

    k    
ngoài  




17
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG THU HÚT FDI CHO PHÁT TRIỂN CÔNG
NGHIỆP HỖ TRỢ CỦA VIỆT NAM
2.1 Sự cần thiết của việc thu hút FDI cho phát triển CNHT tại Việt Nam.
2.1.1 Thuận lợi và thách thức của hội nhập KTQT đối với thu hút FDI cho
phát triển CNHT của Việt Nam
HNKTQT 

hút FDI . Tuy nhiên, t 
 HNKT 



 

 


2.1.2 Công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam còn nhiều yếu kém
 còn h


. 



 .
2.1.3 FDI là nguồn vốn bổ sung cần thiết cho sự phát triển CNHT .
CNHT cho nên  
 
 . CNHT không phát


18



khai thác. hát

CNHT 



2.2 Môi trƣờng luật pháp và chính sách liên quan đến phát triển công nghiệp
hỗ trợ tại Việt Nam

 





         


khích  

 

 vì 




 

 
p ch







 coi là 

 .
2.3 Tình hình thu hút FDI cho phát triển CNHT của Việt Nam
2.3.1 Dòng vốn FDI vào các ngành công nghiệp hỗ trợ

                



19
Hình 2.1: Dòng vốn FDI vào các ngành CNHT
7/2012
L- 


            
U
CN có giá


Hình 2.2: FDI vào CNHT phân theo ngành

- 



- 



20
Hình 2.3: FDI vào CNHT phân theo quy mô doanh nghiệp





- 

               

           
 

.
2.3.2 Các nƣớc và vùng lãnh thổ có ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển là các
nhà đầu tƣ lớn ở Việt Nam

.




21
 


2.3.3 Trình độ công nghệ và chuyển giao công nghệ của khu vực FDI cho các
doanh nghiệp CNHT
 công ngh ng FDI bi tác
u hàng hóa xut nhp khu. Nu cho rng có
mi quan h t l thun gi công ngh ng
c Tây Âu, Nht Bn, M  công ngh c trung bình ca
u vu nhp khu ca
Vit Nam cho thy Vic tip cn công ngh tiên ting
FDI.            

.
2.3.4 Sự liên kết giữa DN trong nƣớc và doanh nghiệp FDI
      CNHT      

.
Bảng 2.1: Tỷ trọng doanh nghiệp CNHT theo loại hình sở hữu
Doanh nghiệp CNHT
2006
2007
2008

3.4%
2.2%
1.9%

3.7%
3.1%
2.5%


80.8%
83.0%
84.6%

12.1%
11.7%
11.1%

100%
100%
100%


 
 



22

t lao
         
ngành CNHT 
. .
Thc t ng doanh nghim, tách bii
tham gia chui sn xuc và toàn cu. H qu c
hoc rt hn ch ng lan ta t p.
2.3.5 Tạo việc làm - Phát triển nguồn nhân lực

giá 


CNHT 
 

Hình 2.4: Tỷ trọng lao động trong các doanh nghiệp CNHT phân theo loại
hình doanh nghiệp (2007, 2008)

2.3.6 Vấn đề môi trƣờng
 tuy nhiên

   doanh nghip FDI          
.


23
2.4 Thu hút FDI cho các ngành công nghiệp hỗ trợ: trƣờng hợp ngành ô tô và
điện tử tại Việt Nam






nh công


 




. 




 






2.5 Đánh giá chung



 

 

 i)
do 
iii) 

kh iv) 
t v) 
; vi) 


24
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP THU HÚT FDI CHO PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP
HỖ TRỢ CỦA VIỆT NAM
3.1 Triển vọng thu hút FDI vào Việt Nam nói chung và CNHT nói riêng
a UNCTAD d báo dòng vn FDI s tip t
 nhng ci thiu kin kinh t 
a các tuc gia nói riêng. Mt khác, nhng chi phí
sn xuc công nghip phát
trin tích cc tìm kim nhng th ng m  c
n.
Vi mc tiêu tip tc tp trung th
trong phát trin kinh t và nhng li th v u kin t nhiên, xã hi, 



                
Vi

. 


         

3.2 Quan điểm, định hƣớng thu hút FDI cho phát triển CNHT
3.2.1 Quan điểm về cách thức thu hút FDI cho phát triển CNHT
                








 






. 



25
 CNHT. 




3.2.2 Định hƣớng về thu hút FDI cho phát triển CNHT của Việt Nam
Quá 

FDI cho ph
-

 

 
 

 
 .
 
.
  
3.3 Một số giải pháp thu hút FDI cho phát triển CNHT của Việt Nam
 

 
 
 
 
 
 