quản trị rủi ro tín dụng theo basel ii tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn việt nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ



BÙI NGỌC QUỲNH




QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
THEO BASEL II TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ
PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng
Mã số: 60 34 20



LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG


NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ MINH HUỆ




Hà Nội – 2013


MỤC LỤC

DANH MU
̣
C CA
́
C KY
́
HIÊ
̣
U VIÊ
́
T TĂ
́
T I
DANH MU
̣
C CA
́
C BA
̉
NG II
DANH MU
̣
C CA
́
C HÌNH III
MỞ ĐẦU 1
CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG THEO
BASEL II CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 6
1.1 Tổng quan về Hiệp ƣớc vốn Basel 6
1.1.1 Quá trình ra đời của Hiệp ước vốn Basel 6

1.1.2 Nội dung của các Hiệp ước Basel 12
1.2 Quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II của ngân hàng thƣơng
mại 25
1.2.1 Quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại 25
1.2.2 Quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II của ngân hàng thương mại
27
1.2.3 Các kỹ thuật giảm thiểu rủi ro tín dụng trong Basel II 39
1.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản trị rủi ro tín dụng theo Basel
II tại các ngân hàng thƣơng mại 48
1.3.1 Nhân tố chủ quan 48
1.3.2 Nhân tố khách quan 50
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG THEO BASEL II
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM56
2.1 Giới thiệu về NHNo&PTNT Việt Nam 56
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển NHNo&PTNT Việt Nam 56
2.1.2 Lĩnh vực kinh doanh 60
2.1.3 Vài nét về tình hình hoạt động của NHNo&PTNT Việt Nam 61
2.1.4 Sự cần thiết áp dụng quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II tại
NHNo&PTNT Việt Nam 65
2.2 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II tại
NHNo&PTNT Việt Nam 69
2.2.1 Các quy định chung của NHNN về quản trị rủi ro tín dụng 69
2.2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng tại NHNo&PTNT Việt Nam 71
2.2.3 Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ 73
2.3 Đánh giá hoạt động quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II tại
NHNo&PTNT Việt Nam 83

2.3.1 Những kết quả đạt được 83
2.3.2 Hạn chế 88
2.3.3 Nguyên nhân 90

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
THEO BASEL II TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG
THÔN VIỆT NAM 97
3.1 Định hƣớng quản trị rủi ro tín dụng 97
3.1.1 Định hướng của Ngân hàng Nhà nước 97
3.1.2 Định hướng của các ngân hàng thương mại 100
3.1.3 Định hướng của NHNo&PTNT Việt Nam 102
3.2 Một số giải pháp nhằm thúc đẩy quản trị rủi ro tín dụng theo
Basel II tại NHNo&PTNT Việt Nam. 103
3.2.1 Giải pháp về chiến lược, chính sách 103
3.2.2 Giải pháp về công nghệ, thông tin 106
3.2.3 Giải pháp về nhân lực 109
3.2.4 Các giải pháp khác 111
3.3 Kiến nghị 114
3.3.1 Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước 114
3.3.2 Kiến nghị với các đơn vị có liên quan 116
3.4 Kiến nghị khác 116
KÊ
́
T LUÂ
̣
N 119
TÀI LIỆU THAM KHẢO 120
PHỤ LỤC
1


MƠ
̉
ĐÂ

̀
U

1. Tính cấp thiết của đề tài




Nam   



  







 
ngân hàng - 


ngân 

2







el III.



 



th            







ng        ) là

            
            

3






« Quản trị rủi ro tín dụng theo
Basel II tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam »

2. Tình hình nghiên cứu
       


 


           ng Nông
 


3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
- 

- 
 .
- 
 

4

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
              
 
  








 



5. Phương pháp nghiên cứu
            


   



 


5

6. Những đóng góp mới của luận văn
- 

- 
             

- 








7. Bố cục của luận văn




Ngân


 .
6


CHƢƠNG 1
LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG THEO
BASEL II CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI

1.1. Tổng quan về Hiệp ƣớc vốn Basel
1.1.1. Quá trình ra đời của Hiệp ƣớc vốn Basel
1.1.1.1. Vài nét về lịch sử ra đời của Ủy ban Basel và các thành viên

 




           Basel (the Basel Capital
   

 



 


          -2009, xu

             
7


  
hàng Basel ban hành.
1.1.1.2. Nguyên tắc cơ bản của Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng



 
.
1.1.2. Nội dung của các Hiệp ƣớc Basel
1.1.2.1. Basel I
- 
 




(RWA)
1.1.2.2. Basel II







8





1.1.2.3. Basel III


 

hàng

1.2. Quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II của ngân hàng thƣơng mại
1.2.1. Quản trị rủi ro tín dụng của NHTM
1.2.1.1. Rủi ro tín dụng của NHTM


        -NHNN ngày
             


khách hà

1.2.1.2. Quản trị rủi ro tín dụng của NHTM




9



NHTM
1.2.2. Quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II của ngân hàng thƣơng mại
1.2.2.1. Quan điê
̉
m quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II



       




.
1.2.2.2. Các phƣơng pháp tiếp cận
a. Phương pháp tiếp cận chuẩn hóa (Standardized)




 
             

ngân hàng 
             

 n có
10

theo RRTD. 




ro. 


(Wi : 

b.Phương pháp tiếp cận dựa trên xếp hạng nội bộ (Internal Ratings
Based - IRB)









 

 

 
1.2.3. Các kỹ thuật giảm thiểu rủi ro tín dụng trong Basel II
TCRA =  WiAi
11

1.2.3.1. Các giao dịch đƣợc đảm bảo bằng thế chấp









1.2.3.2. Điều chỉnh nội bảng







   

(c) the





12



1.2.3.3. Bảo lãnh và các sản phẩm tín dụng phái sinh





1.2.3.4. Cơ chế chứng khoán hóa







1.3. Các nhân tô
́
ảnh hƣởng đến quản trị rủi ro tín dụng theo
Basel II tại các ngân hàng thƣơng mại
1.3.1. Nhân tố chủ quan
1.3.1.1. Điều kiện về chính sách, quy trình quản lý rủi ro của ngân hàng
1.3.1.2. Điều kiện về hệ thống công nghệ thông tin
1.3.1.3. Điều kiện về nhân lực và đào tạo nhân lực

1.3.2. Nhân tố khách quan
1.3.2.1. Yêu cầu của việc hội nhập
1.3.2.2. Điều kiện về hành lang pháp lý
1.3.2.3. Điều kiện về hệ thống thanh tra, giám sát ngân hàng
13

CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG THEO BASEL II
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN VIỆT NAM

2.1. Giới thiệu về NHNo&PTNT Việt Nam
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển NHNo&PTNT Việt Nam




     
-
-


2.1.2. Lĩnh vực kinh doanh





         


2.1.3. Vài nét về tình hình hoạt động của NHNo&PTNT Việt Nam
14

 khác, NHNo&PTNT Vic hin
các hong vn, hong tín dng, dch v thanh toán ngân
qu, các dch v t s ch tiêu hong chính
ca NHNo&PTNT Vit Nam 
Bảng 0.1: Một số chỉ tiêu hoạt động chính của NHNo&PTNT Việt Nam
Đơn vị: Tỷ đồng
STT
Chỉ tiêu
Năm
2008
Năm
2009
Năm
2010
Năm
2011
1

391.520
466.020
519.758
564.640

% tăng trưởng
28,09%
19,03%
11,53%

8,64%
2

284.679
354.884
415.239
449.894

% tăng trưởng
22,75%
24,66%
17,01%
8,35%
3

72,71%
76,15%
79,89%
80,23%
4

2,68%
2,61%
3,71%
6,10%
5

49.059
50.241
60.591

122.443

- Doanh thu từ hoạt động tín dụng
43.360
42.295
53.568
119.054

- Doanh thu ngoài hoạt động tín dụng
5.699
7.946
7.023
3.389

- % doanh thu ngoài hoạt động tín dụng
11.62%
15,82%
11,59%
2,77%
6

2.413
3.744
3.478
6.784
7

1.803
2.831
2.664

5.690
8

16.695
19.515
29.511
40.570
9

0,51%
0,66%
0,54%
1,01%
10

13,28%
15,64%
10,87%
14,02%
(Nguồn: Báo cáo tài chính đã được kiểm toán năm 2008, 2009, 2010, 2011)
2.1.4. Sự cần thiết áp dụng quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II
tại NHNo&PTNT Việt Nam
2.1.4.1. Những tồn tại của hoạt động tín dụng từ bản thân ngân hàng


15


ngân hàng.



2.1.4.2. Những yếu tố khách quan


i



 

2.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II tại
NHNo&PTNT Việt Nam
2.2.1. Các quy định chung của NHNN về quản trị rủi ro tín dụng
Tháng 5/201
13/2010/TT-







 
16



2.2.2. Thực trạng rủi ro tín dụng tại NHNo&PTNT Việt Nam
Bảng 0.2: Tỷ lệ an toàn vốn tại NHNo&PTNT Việt Nam
Đơn vị tính: VNĐ

STT
Các chỉ tiêu
Năm 2011
Tháng 9/2012
1

34.528.213.054.682
34.191.343.130.395
2

5.463.383.844.937
5.463.383.844.937
(I)
Vốn tự có hợp nhất
39.991.596.899.619
39.654.726.975.332
3

-
-
4

12.258.907.159.332
8.469.651.874.186
5

-
86.306.279.480.915
6


435.710.724.288.351
285.037.508.743.387
7

6.503.303.485.170
5.731.386.000.000
8

41.274.912.602.418
40.109.548.568.256
(i)
Tổng tài sản “Có” rủi ro nội bảng
495.747.847.535.271
425.654.374.666.743
(ii)
Tổng tài sản “Có” rủi ro của các cam
kết ngoại bảng
10.294.068.614.000
10.650.798.956.344
(II)
Tổng tài sản “Có” rủi ro hợp nhất
506.041.916.149.271
436.305.173.623.087

CAR
7,90%
9,09%
(Nguồn: Báo cáo tỷ lệ an toàn vốn 2011, 2012)



             



17

2.2.3. Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ

-











Bảng 0.3: Cơ cấu dƣ nợ cho vay qua các năm
Đơn vị tính: Tỷ đồng


Chỉ tiêu
2011
2010
2009
2008
Dƣ nợ

Tỷ
trọng/
Tổng
dƣ nợ
Dƣ nợ
Tỷ
trọng/
Tổng
dƣ nợ
Dƣ nợ
Tỷ
trọng/
Tổng
dƣ nợ
Dƣ nợ
Tỷ
trọng/
Tổng
dƣ nợ
Nhóm 1
359.374
79,88%
356.685
85,9%
303.603
85,55%
245.194
86,1%
Nhóm 2
63.074

14,02%
43.136
10,4%
42.013
11,84%
31.846
11,2%
Nhóm 3
4.926
1,09%
2.951
0,71%
3.118
0,88%
2.905
1,02%
Nhóm 4
7.714
1,71%
3.165
0,76%
2.432
0,69%
2.435
0,86%
Nhóm 5
14.806
3,29%
9.303
2,24%

3.718
1,04%
2.300
0,81%



90.520
20,12%
58.555
14,1%
51.281
14,45%
39.486
13,87%

21.683
4,82%
15.419
3,7%
9.268
2,61%
7.640
2,68%
Tổng
449.894
100%
415.240
100%
354.884

100%
284.680
100%
(Nguồn: Báo cáo hoạt động cho vay 2009, 2010, 2011)
18

Bảng 0.4: Nợ đã xử lý rủi ro
Đơn vị: Tỷ đồng
Chỉ tiêu
2011
2010
2009
2008

15.508
14.878
15.443
15.476

449.894
415.240
354.884
284.680


3,33%
3,46%
4,17%
5,16%


2.066
2.835
4.013
3.307


13,32%
19,05%
25,98%
21,4%
(Nguồn: Báo cáo hoạt động tín dụng 2009, 2010, 2011)




2.3. Đánh giá hoạt động quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II tại
NHNo&PTNT Việt Nam
2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc


, .

NHNN



, .


NHNo&PTNT 

          
-NHNo-


19


tài chính và phi tài chính.


, .
 


2.3.2. Hạn chế
- 



- 


- 



- 

- Quy trình t




- Thông tin khách hà


20

- 
nh

- 

- 
2.3.3. Nguyên nhân
2.3.3.1. Nguyên nhân chủ quan
- 

- 
- 
- 
- 
- 

2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan



 








21


CHƢƠNG 3
GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
THEO BASEL II TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ
PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM
3.1. Đi
̣
nh hƣơ
́
ng quản trị rủi ro tín dụng
3.1.1. Định hƣớng của Ngân hàng Nhà nƣớc
 


 


ti

 

3.1.2. Định hƣớng của các ngân hàng thƣơng mại



  ng và

h theo


22

3.1.3. Định hƣớng của NHNo&PTNT Việt Nam
 


 

3.2. Một số giải pháp nhằm thúc đẩy quản trị rủi ro tín dụng theo
Basel II tại NHNo&PTNT Việt Nam
3.2.1. Giải pháp về chiến lƣợc, chính sách
- Hoàn t
.
-      

-  
3.2.2. Giải pháp về công nghệ, thông tin
- 
- 

3.2.3. Giải pháp về nhân lực
- 

- 

               


- 