nghiênc ứu cơ sở xác định chu kỳ kinh doanh rừng trồng bạch đàn mô, hom làm nguyên liệu giấy

BỘ CÔNG THƯƠNG
TỔNG CÔNG TY GIẤY VIỆT NAM
VIỆN NGHIÊN CỨU CÂY NGUYÊN LIỆU GIẤY








BÁO CÁO KẾT QUẢ ĐỀ TÀI
CẤP BỘ NĂM 2009

TÊN ĐỀ TÀI:

NGHIÊN CỨU CƠ SỞ XÁC ĐỊNH
CHU KỲ KINH DOANH RỪNG TRỒNG BẠCH ĐÀN MÔ, HOM
LÀM NGUYÊN LIỆU GIẤY



Cơ quan chủ quản: BỘ CÔNG THƯƠNG


Cơ quan chủ trì: VIỆN NGHIÊN CỨU
CÂY NGUYÊN LIỆU GIẤY

Chủ nhiệm đề tài: ThS . TRẦN HỮU CHIẾN






7743
02/3/2010



PHÚ THỌ: 12 - 2009


1

1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1. Cơ sở pháp lý
- Cn c Hp ng s 083.09.RD/H-KHCN ngày 04/03/2009 ca B
công thng v Hp ng t hàng sn xut và cung cp dch v s nghip
công nghiên cu khoa hc và phát trin công ngh.
- Cn c vào Quyt nh s 15/VNC-Q-KHTH ngày 05/03/2009 v
vic giao nhim v nghiên cu khoa hc và phát trin công ngh ca Vin
trng Vin nghiên cu cây nguyên liu giy.
1.2. Tính cấp thiết và mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Tính cấp thiết
Bch àn là mt trong nhng loài cây rng ch yu  nhiu nc trên
toàn th gii. Cho n nhng nm 1990, din tích t trng rng ã tng gp
5 ln vi hn 4 triu ha rng trng trên 90 nc ngoài vùng phân b t nhiên

ca loài thc vt này (Ha Vnh Tùng, Phm Trng Nhân).
Ti vùng nguyên liu giy Trung tâm, B
ch àn ã c trng kho
nghim loài và xut x t khong nhng nm 1980, kt qu nghiên cu ã
xác nh Bch àn urophylla xut x Lewotobi và Egon thích hp cho trng
rng vùng này. Sau khi xác nh c loài và xut x thích hp, công tác ci
thin ging ã c tip tc nhm a ra các ging Bch àn có nng sut
cao. Kt qu sau nhiu n
m nghiên cu, n nay, vùng Trung tâm ã có c
b ging Bch àn khá phong phú phc v trng rng sn xut vi khong
hn 10 ging, bao gm các ging sn xut và ging tin b k thut (Hunh
c Nhân, Nguyn Quang c, Nguyn S Hung, Nguyn c Th, 2007).
Trng rng thâm canh trong nhng nm qua ã a nng sut rng ca
B
ch àn lên cao là mt iu áng khích l và t hào vi tt c nhng ngi
làm công tác trng rng, nht là vi nhng ngi trng rng nguyên liu giy.


2

 giúp các nhà qun lý, các nhà sn xut giy nói riêng và nhng ngi s
dng sn phm rng nói chung có c nhng tiên lng úng n và cn
thit trong vic s dng các cây nguyên liu, ng thi  quá trình sn xut
kinh doanh din ra m bo hiu qu và tit kim, cn phi có nhng nghiên
cu c th ánh giá tng th v nng sut rng, gi
ng, thành phn bt giy
ca các ging cây nguyên liu ang c trng rng hin nay.
Khác vi các ngành sn xut khác, sn xut lâm nghip có chu k dài
(thng là hàng chc n hàng trm nm). Vì vy, vic xác nh chu k sn
xut nó là c s ht sc quan trng cho công tác kinh doanh rng vì ch khi

nào ng trên quan im kinh t và k thut xác nh c thi im cây
r
ng và lâm phn t c s lng cao nht và cht lng tt nht áp ng
c yêu cu v kinh t thì kinh doanh mi có hiu qu. Vi rng trng Bch
àn sn xut chu k kinh doanh 8 nm nh hin nay, có nhiu ý kin cho
rng là dài vi rng nguyên liu giy. Theo quy cách g nguyên liu giy
trc ây, Bch àn có ng kính u nh phi 
6 cm n nay quy cách g
Bch àn làm nguyên liu giy u gim xung u nh  4 cm. Vì vy, nên
rút ngn chu k kinh doanh xung  nhanh thu hi vn, gim c lãi sut
vay ngân hàng, hiu qu kinh t rng trng s cao hn. Nh vy, khai thác
rng trng Bch àn mô, hom làm nguyên liu giy  tui nào là có hiu qu
v kinh t hin nay, ó là vn  mà các c
s sn xut ang rt quan tâm.
Xut phát t nhng lý do trên  tài “Nghiên cu c s xác nh chu k kinh
doanh rng trng Bch àn mô, hom làm nguyên liu giy” c thc hin
trong nm 2009 nhm góp phn gii quyt mt s vn  ã c  cp n
 trên.
1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu
Xác nh tui khai thác ti u v kinh t i v
i rng trng Bch àn
mô, hom làm nguyên liu giy.


3

1.3. Địa điểm, đối tượng và nội dung nghiên cứu
1.3.1. Địa điểm nghiên cứu
- Vùng nguyên liu giy Trung tâm có tng din tích t nhiên 672.498
ha thuc phm vi hành chính ca 5 tnh: Hà Giang, Tuyên Quang, Yên Bái,

Phú Th và Vnh Phúc, cách th ô Hà Ni 100 km v phía Tây Bc; có to
 a lý 21
o
00’ n 22
o
25’ v  Bc và 104
o
20’ n 105
o
40’ kinh  ông.
- V a hình, ây là vùng chuyn tip gia vùng núi cao phía Tây Bc
và vùng ng bng Bc B, bao gm a hình i, núi thp và núi trung bình.
a hình chia ct mnh,  dc cc b ln, thung lng sâu to thành các kiu
a hình khác nhau: Vùng núi thp, vùng núi trung bình, vùng i
- V a cht, theo tài liu a cht min Bc Vit Nam ca Tng cc
a cht, có th xác nh c n
n a cht - á m to nên nn t c bn ch yu
là các loi trm tích c, gm các loi á Phin thch sét màu hng và màu
xám xen ln các loi á Sa thch mn nh Cát kt, Si kt và mt s loi á
vôi.
1.3.2. Đối tượng nghiên cứu
i tng nghiên cu ca  tài là các ging Bch àn urophylla trng
thun loài 
ã c chn to và sn xut bng công ngh mô, hom.
n nay, s lng các ging Bch àn ã c công nhn  áp dng
cho sn xut khá nhiu trong vùng, nhng do cn phi có thêm thi gian 
hoàn thin các nghiên cu ng dng nh: kho nghiêm m rng, hoàn thin
công ngh nhân ging… nên rng trng vào thi im hin ti ch yu t hai
ging PN2 và U6. C
n c vào thc t trng rng ca hai ging hin nay  tài

tin hành chn i tng nghiên cu cho hai ging trên.
Ngoài ra, yu t v tui rng cng cn c xác nh cho phù hp vi
yêu cu thc t ca sn xut kinh doanh.  tui c xác nh  ánh giá là
rng trng t tui 5 n tui 8, ây là các i tng r
ng khép tán ã i vào


4

n nh sau thi gian chm sóc ca rng non.  tui 8 cng là thi im
thành thc v công ngh ca rng trng nguyên liu giy nên s c quan
tâm nhiu hn trong quá trình nghiên cu.
Kỹ thuật trồng rừng
- X lý thc bì: Phát toàn din theo lô, dn sch ri t, thi gian x lý
trc khi cuc 20 ngày n 1 tháng.
- Làm t: Cuc h: H trng c cu
c theo kích thc 40 x 40 x 40
cm, h c cuc trc khi trng 20 ngày n 1 tháng. Lp h c tin hành
khi trng t 8 - 10 ngày
- Bón phân: Phân bón lót NPK 10:5:5, bón 200g/h ng thi vào lúc
lp h
- Trng rng:
+ Trng rng thun loi
+ Trng bng cây con có bu
+ Cây con Bch àn c sn xut bng công ngh mô, hom.
+ Thi v trng rng: V xuân
+ Mt  trng: 1.111 cây/ha, c ly hàng x hàng = 3m x 3m, c

ly cây x cây = 3m x 3m
- Chm sóc và qun lý bo v rng: Thi gian chm sóc: 3 nm 6 ln

+ Nm th nht 3 ln,
+ Nm th hai 2 ln
+ Nm th ba 1 ln.
1.3.3. Giới hạn nghiên cứu
Theo Tng Công ty giy Vit Nam, Bch àn c trng tp trung 
phía Nam vùng nguyên liu giy Trung tâm. c im chung ca khu vc


5

này ch yu là vùng i bát úp, có  cao trung bình t 50 - 200 m,  dc
bình quân di 15
o
. t ch yu thuc nhóm F
s
(Feralit vàng  phát trin
trên á Sét, Cui kt); t tng mng, xu, nghèo dinh dng, thoái hoá nng,
có nhiu á ong, á sn to thành lp t trai cng rt khó canh tác. Lng
ma bình quân t 1.600 - 1.700 mm, nhit  bình quân nm t 23 - 24
o
C.
Các n v kinh doanh rng trng in hình ti khu vc này có Công ty lâm
nghip Tam Thanh và Công ty lâm nghip Lp Thch vi din tích rng trng
Bch àn chim trên 90% tng din tích t lâm nghip.
T nm 2000 - 2004 rng trng Bch àn ca các c s sn xut ch
yu là hai ging PN2 và U6, vic ánh giá sinh trng rng trng Bch àn
ti khu vc này s góp ph
n tích cc vào kinh doanh rng ni ây. T thc t
và yêu cu ó, a im nghiên cu c  tài gii hn trong các din tích
rng trng Bch àn ca Công ty lâm nghip Tam Thanh và Công ty lâm

nghip Lp Thch. ây là hai Công ty có din tích trng Bch àn ch yu
ca Tng công ty giy Vit Nam hin nay.
1.3.4. Nội dung nghiên cứu
- ánh giá sinh trng rng trng Bch 
àn mô, hom t tui 5 - 8
- Phân tích hàm lng xenlulô, lignin… theo các cp tui
- Xác nh chu k kinh doanh rng trng Bch àn làm nguyên liu
giy có hiu qu kinh t cao.
1.4. Tổng quan tình hình nghiên cứu
1.4.1. Trên thế giới
Bch àn là tên gi chung ca các loài thuc chi Eucalypt, chúng có
hn 500 loài, phân b t nhiên ch yu  Austrailia. Các loài Bch àn
thng c s dng  ly g óng  gia dng, g tr m, làm b
t giy, g
xây dng, ci, than, ly tinh du, mt, cht tanin, cây bóng mát và làm nhà.
Công ty bt giy Caima B ào Nha s dng E.globulus sn xut bt sulfite


6

t nm 1906. n nm 1990, Paoliello c tính c th gii cn khong 9,8
triu tn bt giy, trong ó 42% là bt c sn xut t g Bch àn (J.W.
Turnbull, 1991). Nhng loài Bch àn c a chung làm giy là
E.camaldulensis, E.deglupta, E.grandis, E.regnan, E.urophylla và các ging
lai E.alba x E.urophylla và E.grandis x E.urophylla.
Do s phong phú v loài, biên  sinh thái rng, sinh trng nhanh,
nng sut cao, giá tr kinh t l
n. Bch àn ã tr thành cây trng ca c th
gii. Vì vy trên th gii ã có nhiu công trình nghiên cu v loài cây này:
Theo tài liu ca Cosstalter và Martin. Bch àn phân b t nhiên  Timor và

các o khác  phía ông qun o Inonesia, v  8 - 10
0
Nam. Khi dn
ging loài cây này ra ngoài vùng phân b t nhiên, thy chúng c bit thích
hp vi vùng v  thp, có khí hu nhit i và cn nhit i m, hi m.
Theo Eldridge (1993) các chng trình chn ging ã bt u  nhiu
nc và tp trung cho nhiu loài cây mc nhanh khác nhau, trong ó có Bch
àn. Braxin ã chn cây tri và xây dng vn ging các loài E.maculata t
nm 1952; M bt 
u vi loài E. robusta vào nm 1966. T nm 1970 -
1973, Úc ã tuyn chn c 160 cây tri cho loài E.regnans và 170 cây tri
có thân hình thng p và ta cành t nhiên tt vi loài E. grandis.
Kt qu th nghim  Dongmen - Trung Quc cho thy E.urophylla
cho sn lng tng i cao, Rng c bón phân, sau 4 nm có th t 78
m3/ha. Dongmen và các vùng ph cn có iu kin lp a tng t vi vùng
nguyên liu gi
y Trung tâm (Simson, 1989). Nhit  bình quân nm  ây
21,3
0
C, lng ma bình quân nm 1213 mm,  cao bình quân 150m và nm
trong vùng v tuyn 22
0
17
’
- 22
0
30’.
Nguyn Luyn (1993), Các nghiên cu c tin hành ti các nc
Camerun, Congo, Madagascar, các th nghim cho thy E.urophylla có sc
sng mnh, c bit có nhng xut x sau 3 nm ã cho sn lng 33m-

3
/ha/nm. Kt qu này so sánh vi s sinh trng  vùng phân b t nhiên


7

cho thy loài E.urophylla là loài có kh nng cho nng sut ln nu c
trng  ni thích hp.
1.4.2. Ở Việt Nam
Trng rng tp trung theo hng công nghip hóa, thâm canh cao vi
các loài cây mc nhanh, nng sut cao ã và ang c khng nh là mt
trong nhng hng i úng n cho ngành lân nghip trên th gii cng nh
 Vit Nam, nó tha mãn nhu cu v nguyên liu vi kh
i lng ln, cht
lng cao cho các ngành công nghip nh nguyên liu giy, g tr m, ván
nhân to nhng li gim bt thi gian trong mt chu k kinh doanh rng và
ít hy hoi n tính cht t rng, n môi trng sinh thái. Do vy,  áp
ng nhu cu v g nguyên liu cho các ngành công nghip ch bin bt giy,
ván nhân to chúng ta ang chú trng phát trin trng rng theo hng công
nghip, ch yu là ng dng các tin b khoa hc k thut v ging kt hp
vi các bin pháp k thut thâm canh  nâng cao nng sut rng và hiu qu
kinh t ca rng trng.
Bch àn c nhp vào trng ri rác  Vit Nam trc nm 1945. T
gia nhng nm 1960, mt s loài nh Bch àn trng (
E.camaldunensis),
Bch àn liu (E.exserta), Bch àn chanh (E.citriodora), Bch àn 
(E.robusta) ã c nhp ht t Trung Quc  phát trin phong trào trng
cây trong nhân dân và trng rng  các lâm trng quc doanh (Nguyn
Hoàng Chng, 1998). n nay ã có nhiu công trình nghiên cu v loài cây
này t kho nghim, chn ging, trng rng, iu tra sinh trng….

i vi vùng nguyên liu giy Trung tâm, 
áp ng trng rng vi
quy mô ln, nhiu ging Bch àn ã c nghiên cu chn to cùng vi vic
ng dng công ngh nhân ging bng mô hom n nay nhiu ging ã cho
nng sut cao và ã c B NN&PTNT công nhn là ging quc gia hay
ging tin b k thut nh PN2, PN14, PN3d, PN47, PN46, PN21.


8

Mt s công trình nghiên cu in hình có liên quan:
- Tui khai thác rng trng Bch àn làm nguyên liu giy, Trn Hu
Hu - Tp chí LN 10/1994. Tác gi ã  cp n cây Bch àn E.camal làm
nguyên liu giy  ng Nai t tui 1 n tui 8, qua kt qu nghiên cu cho
thy v tng trng ch nhanh trong 3 nm u và khai thác Bch àn  tui 3
và tui 4 cho s
n lng bt giy cao nht.
- Nghiên cu nh hng ca  tui cây nguyên liu giy Bch àn và
keo tai tng ti t trng g và kích thc x si, Báo cáo tng kt  tài cp
B Công nghip, Nguyn Thành Trung, Vin công nghip giy - xenluylo, Hà
Ni 12/2000.
- Theo dõi tình hình sinh trng và phát trin rng trng Bch àn
Eucalyptus urophylla t cây mô, hom (Hoàng Ngc Hi, Cn Vn Th, 2003).
- 
iu tra ánh giá rng trng nguyên liu giy ti các lâm trng vùng
Trung tâm Bc b giai on 2000 - 2004 (Vin nghiên cu cây nguyên liu
giy, 2006).
- Xác nh chu k khai thác ti u v kinh t ca rng keo lá tràm làm
nguyên liu giy  lâm trng Mã à và Tr An, tnh ng Nai, Phm Thanh
Bình và Nguyn Th Thanh Huyn, tp chí NN&PTNT s 5/2002.

9

2. THỰC NGHIỆM
2.1. Phương pháp nghiên cứu
2.1.1. Điều tra sinh trưởng rừng.
- S dng phng pháp lp ô tiêu chun in hình (V Tin Hinh,
Phm Ngc Giao - Giáo trình iu tra rng,1997).
Trên c s hin trng trng rng Bch àn U6 và PN2 ca các công ty
lâm nghip theo cp tui, dng lp a, chn các lâm phn i din  iu tra
lp ô tiêu chun (ÔTC) tm thi. 
m bo  tin cy trong x lý thng kê,
din tích ÔTC 300 m
2
(dung lng mu  30 cây). Cn c vào rng trng
Bch àn mô, hom ca dòng U6 và PN2, iu tra sinh trng t tui 5 - 8,
tng s ô iu tra 160 ÔTC
- Xác nh tng trng cây rng c s dng theo giá trình iu tra
rng (V Tin Hinh, Phm Ngc Giao - Giáo trình iu tra rng,1997).
- Xác nh tui thành thc s lng
(V Tin Hinh, Phm Ngc Giao -
Giáo trình iu tra rng,1997)

Thành thc s lng là trng thái ca cây rng trong quá trình sinh
trng t lng tng trng bình quân cao nht, tui ánh du trng thái ó
là tui thành thc s lng. Trong quá trình sinh trng ca cây rng s tng
trng v th tích theo thi gian không theo mt t l nht nh. Thông qua
s bin i ca lng tng trng bình quân và lng tng trng hàng nm
v th

 tích cng thy iu ó. Cây rng sinh trng bình thng, khi tui tng
lên thì lng tng trng hàng nm cng tng dn. n mt tui nào ó lng
tng trng hàng nm t giá tr cc i và sau ó gim dn. Lng tng
trng bình quân cng bin i tng t, song trong giai on u nó tng
trng chm hn, th
i gian cc i mun hn so vi lng tng trng hàng
nm. Ti thi im lng tng trng bình quân t cc i, tr s ca lng
tng trng bình quân và lng tng trng hàng nm bng nhau hoc xp x


10

bng nhau. Nu ti im ó tin hành khai thác ta s thu c s lng g
bình quân cao nht.
Thành thc s lng là ch tiêu phn ánh mc  li dng t rng, sc
sn xut ca cây rng. Nó là c s  xác nh chu k kinh doanh rng và có
ý ngha nhiu i vi rng sn xut g nh, g ci.

Hình 01: Quy luật bi
ến đổi của lượng tăng trưởng thường xuyên
hàng năm và lượng tăng trưởng bình quân về thể tích.
- ánh giá các ch tiêu thành phn hóa hc g
Phân tích hàm lng bt giy t cp tui 5 - 8 cho dòng Bch àn U6
Cn c vào thành phn bt giy (Xenluylo, lignin…) theo tng cp tui
 xác nh  tui nào ca Bch àn mô, hom cho lng bt giy cao, sau ó
ánh giá quan h gia thành ph
n bt giy vi các cp tui.

Z
V

v
A

v
Z
V

max


11

Phng pháp chun b mu theo tiêu chun TAPPI T 257 CM - 85
TT Ch tiêu Phng pháp
1 Hàm lng Xenluylo: % Phng pháp ASTM D 1103
2 Hàm lng Lignin: % Phng pháp ASTM D 1106
3 Hàm lng Pentozan: % Phng pháp TAPPI T 19/T223
4
Hàm lng các cht tan trong
Axeton: %
Phng pháp TAPPT 280
5 Hàm lng tro: % Phng pháp ASTM D 1102
Chiu dài si: µm Phng pháp Kajaani FS-100
6

B rng si: µm Phng pháp Kajaani FS-100

- ánh giá hiu qu kinh t
V d toán chi phí, thu nhp cho 1 ha rng trng Bch àn trong phm
vi nghiên cu ca  tài, trên góc  kinh doanh thun tuý c hiu là kt
qu cui cùng trong sn xut kinh doanh. D toán ó biu hin mi quan h
gia kt qu thu c trong quá trình hot ng sn xut so vi chi phí v lao
ng sng và lao ng vt hoá. ánh giá hiu qu c
a vn u t.
- Xác nh chu k kinh doanh rng trng Bch àn mô, hom làm
nguyên liu giy da trên c s kt qu iu tra sinh trng, chi phí u t và
kt qu phân tích thành phn hóa hc g theo các cp tui 5 - 8:
2.1.3. Phương pháp thu thập số liệu
- Sinh trng v ng kính (D
1.3
) ca Bch àn t tui 5 -tui 8, s
dng thc dây o chu vi
- Sinh trng v chiu cao (H
vn
) ca bch àn t tui 5 - tui 8, s dng
máy o chiu cao chuyên dng.


12

- iu tra phân tích t
Ti mi a im nghiên cu chúng tôi ào 4 phu din t. Tng s
phu din là 8. Các mu t ly xong c bo qun, a v Trng i hc
Lâm Nghip  phân tích. (Theo giáo trình t Trng i hc Lâm nghip).
- Phân tích thành phn hóa hc g

Cây ly mu c ct b on ngn có ng kính nh
hn 5 cm, phn
còn li c ly 3 mu cách u nhau (mt mu  phn gia, mt mu  phn
gc và mt mu  phn ngn). Mi mu có chiu dài 1 m và c bóc sch
v. Mu g c ly  phân tích thành phn hóa hc c ly t 3 on
trên, mi on ly 3 khoanh (mt khoanh  gia, hai khoanh  hai
u). Mi
khoanh dy 2,5 cm, các khoanh này c ch thành 8 phn, ly 2 phn i
din nhau  tip ch nh. Các mu g sau khi ch nh c nghin thành bt
và rây qua sàng có l 0,4 mm. Bt di sàng dùng  phân tích thành phn
hóa hc.
- Phng pháp d toán chi phí, thu nhp mt ha rng trng
Thu thp tài liu  vn phòng Công ty v chi phí u t (trng, chm
sóc, nuôi dng, bo v), và tính hiu qu kinh t
 cho mt ha Bch àn
E.urophylla dòng PN2, dòng U6.
+ Chi phí u t hàng nm
+ Lãi sut vay ngân hàng
+ Tng chi phí cho c chu kì kinh doanh.
+ Tng thu nhp t bán g
2.1.4. Phương pháp xử lý số liệu
- S liu iu tra sinh trng c x lý theo phng pháp thng kê
toán hc trong lâm nghip bng chng trình spss 11.5 và Excell 5.0 trên máy
vi tính.




13

Tính toán các c trng mu:
- Trung bình mu:
∑
=
=
n
i
i
X
n
X
1
1

- Sai tiêu chun mu:
()
2
1
1
1
∑
=
−
−
±=
n
i
i
XX
n

Sd
- T l sng trên ha (TLS):
100×=
Nbd
Nht
TLS
(%)
Trong ó: Nht : là mt  rng hin ti
Nbd : là mt  trng rng ban u
- H s bin ng (S%) c tính theo công thc:
100.%
X
Sd
S =

Trong ó: S% : là h s bin ng
Sd : là sai tiêu chun mu
X
: là trung bình mu
H s bin ng là ch tiêu biu th mc  bin ng bình quân ca
dãy tr s quan sát, ch tiêu này dùng  ánh giá mc  ng u ca cây.
H s bin ng càng nh sinh trng cây sinh trng càng ng u và
ngc li.
- Th tích thân cây c tính theo công thc:


)(
4
3
2

3,1
mfHDV
c
Π
=

V
c
: Th tích trung bình ca cây
2
3,1
D
: ng kính trung bình ca cây
H
: Chiu cao trung bình ca cây
f : Hình s t nhiên (= 0,5)

π
: 3,14
- Tính tr lng g cho mt ha rng trng .
VnM ×=
Trong ó: M : là tr lng ca mt ha rng trng


14

n : là s cây trong mt ha rng trng
V : là th tích cây bình quân
- Lng tng trng bình quân nm:
M

∆
= M/A (m
3
/ha/nm)
Trong ó:
M
∆
: lng tng trng bình quân hàng nm
M : là tr lng cây ng trên mt ha.
A : là tui ca cây
(Tính toán cho các công thc trên c thc hin bng chng trình
Microsoft Office Excel 2007 ca máy tính).
- Phng pháp phân tích t: Mu t c phân tích theo các ch tiêu
sau:
+ Xác nh thành phn c gii t trong môi trng nc.
+ Xác nh  pH
KCL
bng máy pH mét.
+ Xác nh  chua thu phân theo phng pháp Kapen
+ Xác nh  chua trao i theo phng pháp Xôkhôlp
+ Xác nh hàm lng mùn theo phng pháp ChiuRin
+ Xác nh hàm lng P
2
O
5
theo phng pháp Kiecxanp
+ Xác nh hàm lng NH
4
+
theo phng pháp so mu bng ch th

Nesle.
+ Xác nh hàm lng K
2
O theo phng pháp  c vi thuc th
Na
3
Co(N0)
6
.
- Phân tích thành phn hóa hc g
Các mu g sau khi thu thp c bo qun trong túi nilon và c a
v trng i hc lâm nghip Xuân Mai, Chng M, Hà Ni  phân tích.
- Xác nh v hiu qu kinh t rng trng Bch àn mô, hom có th
c thc hin theo phng pháp  th và bng biu, biu din quan h gia
t l gia tng tr lng g
(giá tr g rng) vi tui rng. Sau ó a giá tr
lãi sut ngân hàng. im giao nhau gia ng biu din t l tng tr lng


15

g theo tui rng vi lãi sut chiu xung trc hoành (tui rng A nm) cho
bit chu k khai thác rng hay tui khai thác rng Bch àn mô, hom làm
nguyên liu giy có li nht v kinh t. Hoc phân tích hiu qu kinh t rng
trng theo các ch tiêu kinh t NPV, IRR, BCR theo tui.
- Phng pháp tính toán hiu qu kinh t
+ Giá tr hin ti thc (NPV): Ch tiêu này c tính bng giá tr hin
ti c
a tt c các thu nhp tr i giá tr hin ti ca tt c chi phí trong chu k
sn xut kinh doanh.

Công thc tính theo DK. Paul nh sau:
NPV =
∑
=
+
−
n
t
t
r
CtBt
1
)1(

Trong ó: NPV là giá tr hin ti thc (giá tr li nhun ròng hin ti)
B
t
là thu nhp nm th t
C
t
là chi phí nm th t
r là t l chit khu hay là t l lãi xut
t là thi gian (=0 ÷ n)

t
r)1( + là h s tính kép
Nu: NPV > 0 kinh doanh m bo có lãi, phng án c chp nhn.
NPV < 0 kinh doanh b thua l, phng án không c chp nhn.
Ch tiêu này cho bit qui mô ca li nhun v mt s lng. Nó cho
phép la chn các phng án có quy mô và kt cu u t nh nhau, phng

án nào có NPV ln nht thì c la chn.
+ T l thu nhp trên chi phí (BCR): T l thu nhp trên chi phí là
thng s gi
a toàn b thu nhp so vi toàn b các chi phí sau khi ã chit
khu a v gía tr hin ti.
Công thc tính theo John E.Gunter nh sau:

t
n
t
t
r
Ct
r
Bt
BCR
)1(
)1(
0
+
+
=
∑
=



16

Ch tiêu này phn ánh v mt cht lng u t, tc là cho bit c

mc  thu nhp trên mt n v chi phí sn xut. Nó cho phép so sánh và la
chn các phng án có quy mô và kt cu u t khác nhau, phng án nào
có BCR ln thì c la chn.
+ T l thu hi ni b IRR, T l thu hi ni b hay còn gi là t l thu
hi vn ni t
i, là mt t l chit khu, khi t l này làm cho giá tr NPV=0 có
ngha là khi:
0
)1(
1
=
+
−
∑
=
n
t
t
r
CtBt
thì r=IRR.
Ch tiêu này cho bit c kh nng thu hi vn u t, hay nó phn
ánh mc  quay vòng ca vn. Vì vy t IRR cho phép xác nh c thi
im hoàn tr vn u t. Nó cho phép so sánh và la chn các phng án có
quy mô và kt cu u t khác nhau, phng án nào có IRR ln hn thì c
la chn.
Nu IRR > r phng án có kh nng hoàn tr vn và c chp nhn.
N
u IRR < r phng án không có kh nng hoàn tr vn nên không
chp nhn.

2.2. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
2.2.1. Đánh giá sinh trưởng Bạch đàn từ tuổi 5 - 8
Chiu cao và ng kính là ch tiêu quan trng phn ánh sinh trng
ca cây rng có ý ngha quyt nh n tr lng rng trng.
 ánh giá sinh trng rng trng bch àn ca khu vc nghiên cu,
 tài ã ti
n hành iu tra theo các cp tui, kt qu sinh trng c tp hp
 trong các ph lc 01; 02; 03; 04. T ó ta có bng 01 là bng tng hp v
sinh trng và nng sut rng trng Bch àn theo các tui 5 -8.






17

Bảng 01: Năng suất bình quân rừng trồng Bạch đàn 5 - 8 tuổi
A
Mt 
còn li
TLS
(%)
Hvn
(m)
D
1.3

(cm)
V/c

(m
3
/c)
M
(m
3
/ha)

S.lng
(m
3
/ha)
M
(m
3
/ha/n)
ZM
(m
3
/ha/n)
5 1080 97,2 13,6 11,8 0,074 80,3 60,2 16,1
6 1049 94,4 15,8 12,9 0,103 108,2 81,2 18,0 28,0
7 1015 91,7 16,8 13,6 0,122 123,8 93,2 17,8 15,6
8 1019 91,7 17,5 13,9 0,133 135,2 101,4 16,9 11,0

Kt qu bng 01 cho thy t l sng bình quân ca rng trng khá cao
và có xu hng gim dn theo tui, t l sng ca các cp tui bin ng t
97,2 - 91,7%. T l sng là mt ch tiêu rt quan trng phn ánh s thành
công trong công tác trng rng ca các c s sn xut. Hin nay trng rng
theo hng công nghiêp, thâm canh cao là tng cng các bin pháp u t


k thut tng hp tác ng vào rng t khâu to cây con, làm t trng rng,
chm sóc, bo v rng nhm nâng cao s lng và cht lng lâm phn ng
thi cng c thêm tim nng ca rng  nâng cao sc sn xut ca rng.
T bng 01: Qua kt qu iu tra v sinh trng Bch àn  khu vc
nghiên c
u cho thy hai ging Bch àn PN2 và U6 sinh trng bình quân
tng i bng nhau theo các cp tui iu này c th hin qua các ch tiêu
sinh trng ng kính, chiu cao và tr lng rng trng. Nhng trong thc
t sn xut và kt qu iu tra ã cho thy trong cùng mt ging trng  cùng
iu kin lp a hay khác lp a cng có bin ng khá l
n v sinh trng
cng nh nng sut ca rng trng  c 4 cp tui. C th nng sut rng bin
ng nh sau: ti tui 5 = 43,1 - 146,7 m
3
/ha, tui 6 = 50,2 - 162,5 m
3
/ha, tui
7 = 61,9 - 181,5 m
3
/ha, tui 8 = 80,6 - 242,3 m
3
/ha (ph lc 01, 02, 03, 04).
Nh vy, s bin ng v nng sut rng trng  ti mt lp a và các lp a
khác nhau là rt ln, nguyên nhân là do: Ging, t ai nhng trong ó ni
bt nht là nh hng ca iu kin t ai.


18

ánh giá v các ch tiêu sinh trng ca rng trng, kt qu thy rng
có s bin ng tng i ln gia các ging cng nh bin ng trong cùng
mt ging trên iu kin trng rng khác nhau  tt c các cp tui
T thc t sn xut cng cho thy rõ h s bin ng v sinh trng
ng kính và chi
u cao ca cây Bch àn mô hom trng rng hin nay vn
còn khá ln. iu này cng c th hin qua s liu iu tra qua các cp tui
và bin ng v ng kính luôn luôn cao hn bin ng v chiu cao. Phm
vi bin ng chiu cao  t 10,3 - 19,1% còn ng kính bin ng t 11,5 -
23,5 % ây là mc bin ng cao so vi cây con trng rng c s
n xut
theo công ngh mô hom.
 làm c s cho vic ánh giá hiu qu kinh t rng trng  tài tin
hành ánh giá nng sut rng bình quân theo các cp tui t s liu iu tra 
bng 01.
Qua kt qu bng 01: Nng sut bình quân v tr lng rng trng
Bch àn theo các cp tui khác nhau rt rõ: Cao nht tui 8 = 135,2 m
3
/ha,
tng trung bình quân 16,9 m
3
/ha/nm; tui 7 = 124,3 m
3
/ha, tng trng bình
quân 17,8 m
3
/ha/nm, tui 6 = 108,2 m
3
/ha, tng trng bình quân 18,0
m

3
/ha/nm và thp nht tui 5 = 80,3 m
3
/ha, tng trng bình quân 16,1
m
3
/ha/nm. Nh nhng t thc t kt qu iu tra theo các cp tui, nng sut
rng trng bin ng khá ln  nhiu lô rng, c th tui 5 có lô rng nng
sut cao nht t n 29,3 m
3
/ha/nm, tui 6 = 27,1 m
3
/ha/nm, tui 7 = 25,9
m
3
/ha/nm và tui 8 = 30,3 m
3
/ha/nm.
V tng trng bình quân và tng trng hàng nm v tr lng rng
trng Bch àn theo các cp tui c th hin qua s liu  bng 01 và biu
 02.





19


Hình 02: Tăng trưởng bình quân và tăng trưởng thường xuyên

hàng năm về trữ lượng rừng
Qua bng 01 và hình 02: Tr lng rng trng n tui 8 vn tip tc
tng lên, nhng lng tng trng bình quân hàng nm ã gim xung và
gim xung mnh nht là lng tng trng hàng nm v tr lng rng. Qua
ây có th thy rng ti tui 7 l
ng tng trng bình quân hàng nm và
lng tng trng thng xuyên ã giao nhau (im giao nhau ch tui thành
thành thc v s lng). Nh vy  tui 7 rng trng bng cây mô, hom làm
nguyên liu giy ã t n tui khai thác (chu k kinh doanh). Bi sau tui
thành thc s lng tuy th tích vn tng nhng lúc này tng trng thng
xuyên gim mnh và nh hn lng t
ng trng bình quân hàng nm.
Kt qu nghiên cu này cng tng t vi báo cáo tng kt  tài
“Theo dõi tình hình sinh trng và phát trin rng trng Bch àn
E.urophylla t cây mô, hom`` Hoàng Ngc Hi - 2002.
Sau thi gian theo dõi sinh trng ca cây Bch àn mô, hom trên
nhiu lp a và nhiu loi thc bì khác nhau, tác gi ã có kt lun chung v
tng trng thng xuyên hàng nm và tng trng bình quân hàng nm v
th
tích nh sau:


Tui
M
m
3
/ha


20

Hình 03: Tăng trưởng thường xuyên và tăng trưởng bình quân
hàng năm về thể tích Bạch đàn mô, hom vùng Trung tâm
Bình quân trên toàn vùng nguyên liu giy Trung tâm, tng trng
thng xuyên và tng trng bình quân hàng nm v th tích thân cây u
giao nhau  tui 7 (im giao nhau ch tui thành thc s lng). Chng t ti
tui 7 rng trng bng cây mô, hom trong vùng nguyên liu giy ã t n
tui khai thác.
2.2.2. Kết quả phân tích đất
Các yu t thuc v t bao gm: loi t,  dày tng t là mt
trong nhng yt t quan trng ca iu kin lp a, nó là không gian phân b
h r ca cây trng, là kho cha các cht dinh dng  cung cp cho cây. 
dày tng t phn ánh quá trình phong hóa ca nn vt cht (á m và khoáng
cht). Vì vy, 
ánh giá nh hng loi t,  dày tng t n sinh trng
ca rng trng là mt trong nhng c s  xác nh iu kin lp a thích
hp trng rng.
Kt qu  bng 02 cho thy: t ai trong vùng nghiên cu là t
feralit màu vàng nht phát trin trên 2 nn á m phin thch sét, cui kt có
thành phn c gii sét pha th
t và tht nh. t rt chua (pH
kcl
<4), hàm lng

mùm nghèo (Mùn <2), hàm lng các cht d tiêu (mg/100g t và cht tng
s (%) phn ln  mc nghèo n trung bình.

0
0.005
0.01
0.015
0.02
0.025
123456
Mai-V
Z-V
V
m
3
/c
Tui


21

Bảng 02: Kết quả phân tích đất
(Tính cht Hóa - Lý hc)
Cht r tiêu
mg/100g t
Cht tng s (%) Thành phn c gii
TT Mu Mùn pH
KCL
NH
4

+
P
2
O
5
K
2
ON P
5
O
5
K
2
O >0.01
mm
<0.01
mm

 dày
tng t
(cm)
T l
á ln
(%)
Loi t
1 LT1 2,60 4,1 3,11 1,30 4,59 0,201 0,046 0,34 24,07 44,74 50 - 100 30
Feratlit màu vàng
nht, á m Cui kt
2 LT2 2,71 3,9 2,07 0,52 5,52 0,106 0,035 0,38 31,85 45,50 50 - 100 30
Feratlit màu vàng

nht, á m Cui kt
3 LT3 1,83 3,9 2,06 1,03 2,29 0,128 0,025 0,36 23,21 39,51 >100 <5
Feratlit màu vàng
nht, á m PT sét
4 LT4 2.18 4,0 4,66 1,29 2,59 0,190 0,037 0,37 14,49 34,36 >100 15
Feratlit màu vàng
nht, á m PT sét
5 TT1 1,43 3,7 4,10 1,29 5,12 0,212 0,041 0,29 18,47 27,87 >100 <5
Feratlit màu vàng
nht, á m PT sét
6 TT2 1.88 3,8 2,39 1,01 2,53 0,095 0,026 0,27 20,23 33,58 50 - 100 20
Feratlit màu vàng
nht, á m PT sét
7 TT3 1.47 3,7 3,58 1,28 3,56 0,218 0,056 0,21 17,17 41,70 >100 20
Feratlit màu vàng
nht, á m PT sét
8 TT4 1.85 3,8 3,32 1,02 3,56 0,117 0,045 0,23 24,54 44,17 >100 25
Feratlit màu vàng
nht, á m PT sét


22

Qua iu tra sinh trng rng trng Bch àn có th thy  dày tng t
trong khu vc không có s nh hng theo hng tích cc n sinh trng
ca cây. Phn ln t có  dày > 50 cm phát trin trên á m phin thch sét,
thành phn c gii sét pha tht thng có tng rt dày và hu nh không có á
ln, ti ây rng Bch àn sinh trng thng kém h
n. Trên t có ngun
gc á m cui kt, rng Bch àn sinh trng tt hn. S khác bit v sinh

trng còn th hin ngay trong cùng mt loi t.
t ai ã nh hng n sinh trng ca rng thông qua hai yu t
chính là loi t và thành phn c gii. Thông thng, ngun gc á m khác
nhau s dn n các tính cht khác nhau c
a t, trong ó có c dinh dng
và thành phn c gii. Nhìn chung t ai khu vc nghiên cu c ánh giá
thuc loi t chua và nghèo dinh dng ã hn ch rt nhiu n kh nng
sinh trng ca Bch àn.
2.2.3. Kết quả phân tích thành phần hóa học gỗ
 tài tin hành phân tích 4 mu g ca dòng Bch àn U6 theo tng
cp tui (t tui 5 n tu
i 8)
Bảng 03: Kết quả phân tích thành phần hóa học gỗ Bạch đàn U6
Tui cây (năm)
TT Ch tiêu th nghim
5 6 7 8
Phng pháp
1 Hàm lng Xenluylo: %
44,9 45,5 46,9 47,1 ASTM D 1103
2 Hàm lng Lignin: %
30,0 28,8 26,5 26,2 ASTM D 1106
3 Hàm lng Pentozan: %
12,2 13,8 14,5 15,3 TAPPI T 19/T223
4 Hàm lng các cht tan
trong Axeton: %
2,5 2,9 3,0 3,2 TAPPT 280
5 Hàm lng tro: %
0,90 0,87 0,67 0,56 ASTM D 1102
Chiu dài si: µm
933 940 942 950 Kajaani FS-100

6
B rng si: µm
19,1 19,5 19,8 21,1 Kajaani FS-100


23

Kt qu  bng trên cho thy hàm lng Xenluylo ca dòng Bch àn
U6 khá cao. Hàm lng xenluylô  các tui có s khác nhau rõ rt và tng
dn t tui 5 n tui 8. T qua kt qu phân tích  4 cp tui thì  tui 8 có
hàm lng xenlulô cao nht. Hàm lng lignin và các cht tan trong axeton
tng i thp nên ít tp cht. Trong ó hàm lng pentozan li khá cao và
tng dn theo tui to iu kin cho Xenluylo d
phân b u trên mt giy.
 minh ha cho s thay i ca thành phn hóa hc g theo tui ta có biu
 sau:


Hình 04: Thành phần hóa học gỗ thay đổi theo tuổi
T kt qu phân tích thành phn hóa hc g ca Bch àn U6 cho thy:
Bch àn hoàn toàn phù hp vi nguyên liu  sn xut giy, khi tui cây
tng, ng kính và chiu cao ca cây tng s nh hng n hiu sut bt
giy. Chiu dài x si có nh hng n cht lng giy. Có s
khác bit v
chiu dài si theo tui và chiu cao, có xu hng tng lên theo tui. Hàm
lng Xenluylo t 44,9 - 47,1% hoàn toàn áp ng tt yêu cu k thut ca
nguyên liu làm giy. Có khác bit v hàm lng Xenluylo theo các cp tui
và cao nht  tui 8 = 47,1%. ánh giá v tng th dòng U6 cho hàm lng
Xenluylo cao và hàm lng Lignin thp, ây là iu kin rt tt cho sn xut
bt giy.

Tui
Hàm lng


24

2.2.4. Dự toán chi phí và thu nhập cho 1 ha trồng rừng
a). Chi phí cho 1 ha rng trng Bch àn t nm 5 - 8
Vic xác nh chi phí u t cho 1 ha rng trng Bch àn là xác nh
chi phí trng, chm sóc và bo v rng t nm th 1 m nm th 8. Cn c
vào nh mc, h s thit k trng rng và cn c vào các s liu và tài liu
thu thp c t
thc t sn xut kinh doanh ca hai Công ty lâm nghip Lp
Thch và Tam Thanh.
T nhng cn c trên, chúng tôi xây dng các bng tng hp chi phí
trng, chm sóc và qun lý bo v cho 1 ha trng rng Bch àn bng cây mô,
hom t nm th 1 n nm th 8 thì khai thác trng. Kt qu u t chi phí
th hin  bng 04 :
Bảng 04: Chi phí trồng, chăm sóc và quản lý bảo vệ 1 ha B
ạch đàn

TT Hng mc Tui 5 Tui 6 Tui 7 Tui 8
1 Trng rng
3,410,247 3,410,247 3,410,247 3,410,247
2 Chm sóc nm 1
2,407,299 2,407,299 2,407,299 2,407,299
3 Chm sóc nm 2
2,359,261 2,359,261 2,359,261 2,359,261
4 Chm sóc nm 3
1,811,484 1,811,484 1,811,484 1,811,484

5 QLvà BV nm 4
217,400 217,400 217,400 217,400
6 QLvà BV nm 5
217,400 217,400 217,400 217,400
7 QLvà BV nm 6
217,400 217,400 217,400
8 QLvà BV nm 7
217,400 217,400
9 QLvà BV nm 8
217,400

Tổng cộng

10,423,121 10,640,521 10,857,921 11,075,321

T bng trên cho thy chi phí cho 1 ha rng trng Bch àn thp nht
là tui 5 và cao nht là tui 8. Nh vy, chi phí trng rng theo các tui n
ây là cha cng thêm lãi sut vay ngân hàng. Phn tính tng chi phí u t