i
GVHD: PGS.TS.
- 105110173
- 105110004
ii
LỜI CẢM ƠN
Chúng em xin chân thành cảm ơn các thầy cô Khoa công nghệ thực phẩm
trường đại học Kỹ Thuật Công nghệ đã truyền đạt những kiến thức cũng như kinh
nghiệm trong suốt quá trình học tập. Đặc biệt, em xin gởi lời cảm ơn đến thầy Lê
Văn Tiệp đã tận tình hướng dẫn cũng như giúp đỡ chúng em hoàn thành luận văn
một cách tốt nhất.
Cảm ơn Tiến sĩ Cù Thành Sơn, các anh chị trong phòng X-Gray, Viện khoa
học và công nghệ Việt Nam Thành Phố Hồ Chí Minh, thầy Nguyễn Việt Hùng, cô
Lê Vân Anh và các bạn lớp 05DTP đã tận tình giúp đỡ, ủng hộ động viên, tạo điều
kiện thuận lợi cho chúng em trong quá trình thực hiện luận văn này.
Cuối cùng em xin gởi lời chúc sức khỏe đến quý thầy cô Khoa Công nghệ
thực phẩm, các anh chị trong phòng X-Gray cùng các bạn
Tp.HCM, Tháng 08/2009
CH1: T
Trang 2
I. TNG QUAN
1.1. c tho v nga: [3, 12, 18]
Ngng vc t n ln, v m.
nh d, ch c bo v bi mt guc bng cht sng.
nh d, cu c che
ph xu
txavan sa mc ho
Loa tai ("tai") ca nga r nh v ngu
th t cm xa v u,
tt.
Ngng vt , sy, ch yi th
dng si. Khi cn thi i thn gc thc v:
, v ng vt nhai li, vi h th c tp ca
gxenluloza trong "rut tt" (cecum), mt phn ca rut kt. B
co, va gm th
nghin th.
au khi giao phng ch sinh 1
i ch khong 1 gi c
m ng 4 t
Nhng du hiu ca mt con nga khe mnh:
- S lp ca tim: 30-40 nhp mi nga non). Ly nhp t
p m
trng.
- Nhp th: 12-20 ti
- t: khong 37.5
0
C.
ngu ging, khi thu a hoang thu
CH1: T
Trang 3
, phc v u o, a
nga th a chin .v.v tu c lai to v
p. ng nga sau:
Ng : g to khe, vi s ng,
n chuyp, sc bt tt
Nga th(draught horse): o ln, s n,
kh ng gic
Ng: ng phc v di chuyn, chiu, lo
ng, con, c, , thi ti
c gi gi ng t c v. : nga chin
do dai phc v nhin trn i ting
v c nga d Mongolian Horse, nh con,
hi thi tit cao.
Nga Hoang(Mustang): sng hoang di, khi thy ng, xng ra s
t tic, tr l, ng, loi
nhanh nhn, hung d,
-
N
.
. ngng Rp
CH1: T
Trang 4
ngh
ng
CH1: T
Trang 5
nga th ( draught Horse)
nga cy ( draft )
CH1: T
Trang 6
1.6 nga
nga hoang (Mustang)
nga ki
CH1: T
Trang 7
1.2. a: [3, 13, 14, 15, 17, 19, 20]
B a g
- , bao g trong tai.
- i.
- t st sng ct sng ngt st sng
- t).
- n (mt s gi.
- c.
- c.
- m ch.
B
ng bng chi
b ct sng ca con vt s ng lp ht khi
ch u. Ma ct si gi
n trc tip hop ch i. Nh
ngng.
ng phn ph, ch
c; c
u, b
Ngp n
p thng ch sc ni.
Kh di chuy chu
c. gim s
chuyng tr n 550 - 650 kg. Mi khp
c nh bi h thng phc tp c thng phc t
ng nhng b.
CH1: T
Trang 8
c a [13]
CH1: T
Trang 9
1.
2.
3.
4.
5.
6. chm
7. i
8. t sng c
9. Sn (c
10.
11. Xn, dt, mng ni
v i nhng bp th
ch m vi rng ca s
chuyng.
12. c
p nm xc
khi nga chy.
13. M : Gii
ha ph
khp ni v c to
a khu
.
14. i
chi trong gia
. c
c.
15. X i
t ph a
chi gi c i
c.
16.
bi nh n gi
.
17. : Mt phn ca chi
c to bi mi
kh c tay v
c.
18. c
19. n lin
vn.
20. ng
khp li vi ct sc.
21. ng n
22. X
23. un
s di chuyn v c.
24.
25.
26. t sng ct
CH1: T
Trang 10
27.
khp ni vi ch
.
28. X :
phng, nhnh
v mt m c ca khuu
p li m c
bit v
29. i
gia
30. i
chi trong gia
.
31. Calcis
32. : Mt phn ca
chi sau to bi nh n
nm gi
kh
t b gi.
33. : Phn ca chi sau,
to bi mt s i khi
u
c
34.
CH1: T
Trang 11
1.3. [6, 11, 14, 19]
t dng thuu ch bc chit xut
c cht t thc ho
ng hin u loi cao d
liu tc, c
h
u loi cao na n i cao
t, cao nc rn v.v
a
10g.
t. c OS Pantherae. B phn s d
thu ng cao mm nu t
m, v cay, mc b
chi dng cao mng 5-10g.
u
t. c OS Ursi. B phn s d
b m, cay, v m
dng bi b tc mi, tr em
dng cao mm vi liu trung 8-12g mi
CH1: T
Trang 12
cc OS Tigris. B phn
mn, c, m
nhi hp lo sng. Bi b ng cao mm hay
u trng. Liu u 5-i huya
ph
m, v mi hp
vu, kh nc b
n. Ung dng cao m-10g.
u cc OS Macacae. B ph
m, v mc b
n , xanh xao, thi m.
i dng cao mi m-10g.
t. c OS Caprae. B ph
m, v mn,
kinh can, t, thng tr lic b n gy yu,
c bit ci hp v,
u, kh nc b
ng t 10-20g m
CH1: T
Trang 13
Cao quy bn
nhay quy
Carapax Testudinis. Quy bnh, v ngt, mn,
kinh thng cha thc tro
c, ph n ii dng
thuc sc, bc dng cao. Nng thuc sc, li
m 12-24g. N 10-15g. Cng hp
Cao mai ba ba
n g c
Carapax Amydae, thuc h ba ba (Trionychadae). B ph
nh, v mn, t, phc b
i lao gy, lao l, nhng tit niu (tiu ra si), ph
n b kinh. S dng dng bt, sc hay cao mm. Li-
ng h t, t y, ph n
mang thai.
M u cho th n c u cha
nhim cao. Cao cung cp nhng loi acid amin quan trng
n t ng c
th hi phc sau nhng bing. bin
cao, n c nh i acid amin s b
mang li hiu qu c.
1.4. a [3, 12, 11]
1.4.1. ng ca cao nga
PGS.TS Nguyn Th - ng Ving quc gia cho rng:
gii hic phm chc
h tr u tr bnh tng sc khng phi b
CH1: T
Trang 14
sung mt s cht sinh hc bit rt l i
ng hng lai thc phu ph
n ph
ngng cht rt cn thi i cc cung cp h
ng nhu cn b
cao sc khe, phc h , phc h
nga bnh tt.
ng thi B.s Ph ng Y hc C truyn, hi
Ch tp Hi Thc Phm Cht Nam
ng ngng b ch
bi i nh
ng tr u cao
t tt cho nh c,
ng, ph n hu s
c hi sc khe ti vi nhc, ph n kinh
nguyu, tr em xanh xao bi thao
c nhiu s qua n nay,
Nguy ng, khnh, "Th
th em cng th
nga n cha th c i va mi m d n
u rt hiu qu, th
c mt chi nhng nng nhi
cao tui gy yu, suy kit sc kha s ng, d ng say,
d c phc b b
d b a s khi bnh. Cao ngng chng
bi vi tr em t mt tui tr u g ng,
bia s
hc c lit kt qu
CH1: T
Trang 15
bt qu
tha canxi ph ngng b
Bng 1c trong cao ng vt [6, 11, 12, 21]
n
Cao nga
Cao Kh
Cao Ban Long
Canxi (%)
5.56
0.02
0.08 0.12
Photpho tng (%)
5.48
0.03
0.04 - 0.2
Protein tng (%)
69.44
16.86
15.55 17.62
Axit amin (%)
46.02
0.58
0.53 0.96
CH1: T
Trang 16
1.4.2. n xut cao nga
X
Nga
y
Ct nh
u gng
Nu ln 1
Nu ln 2
Nu ln 3
Phi trn
c
Sn phm
t = 50- 60
0
C
T l u:1kg g
= 24h
Nc ct 1
= 24h
c ct 2
c ct 3
= 24h
sn xut cao nga theo truyn thng [11]
CH1: T
Trang 17
Nga
Kim dch
X
C
Xu
Ra
Nu, khuo
S
Hm
c
n 1
n 2
m
Th
t
0
< -30
o
C
= 10-
t
0
= 50 60
0
C
=
t
0
=
=
p =
= 5-8h
X
C
u
Nu, khuo
S
Hm
c
Sy
T
n 1
n 2
Th
t
0
= 20
0
C
No ht t
l p
trong, ra
sch
t
0
= 50 60
0
C
= 20-
t
0
= 80- 90
0
C
= 24 h
p = 1 at
sn xut cao ngp [11, 21]
CH1: T
Trang 18
Theo hai chuu ging nhau, ch
nt b nu
p
n thng
-c sy
- .
- u gc khi
nu.
- c hm mt ln, t = 24 h
- Hm trong nt
- Nu bng bp ga hon
- m trong 3 l, mi ln
24 gi
- Hm trong chng
- Nu bng than.
-
-
1.4.3. ng s dng cao nga [5, 11]
Ph n
chuyn bii n n b
sung ngu n ca
con t ng hp sn ph b bin chng tin
sn c tiu.
Tr em t n 15 tui d:
n, nhm b sung ngu
n thit cho s .
n phc hi bnh:
n thi gian tr lu
ht canxi, h tr b n cui, chnh y
CH1: T
Trang 19
i gian tp luyn:
ng n mt ch ng (3.000 6.000 Calo/
i cao ng m 80% s phu,
v nng bng khi tp luyn, vng nhu cng, vt hiu qu cao.
i ln tui:
ci ln tu
ngon. V nhu cm: do kh p th ng hp chm i cao
tu xng thim. Va vng
m cao s ng tt nhu c.
n gi:
c ra
n, chng, t
bng mi gia protein, cht ng hc
a, kt hp vi gim chng s t
c s ng.
CH1: T
Trang 20
Bng1.2. ng dn s da: ( theo B.s Nguy
protein
21
6-
23
5
1-
28
5
4-
36
5
7-
40
5
Nam
Nam
10-
36.8
38.4
5
5
13-
51.6
46.9
7.5
7.5
16-
58.3
45.3
10
10
-
45
41.2
10
10
45
41.2
5
5
-
47.2
10
57.2
10
53.2
10
52.2
10
- -4 ln, mi lng s dng.
- bing m
0
ngu t ong. Hoc khi n
hy 10 i lc bt nh
bu xu 40
0
u, mng hai ln, mi ln ung m khong 20ml (~ 5g cao)
c hai b.
ng dn bo qun:
Bo qu
0
C d b
chy. Cao dng, tt nho qun trong t lnh.
CH1: T
Trang 21
Chng ch nh:
Nhi bnh suy tha ph nh c
y nhi b bnh c
g nga
Do nh cao huyng mch
dng lo
i
rau mung chi, t, h
.
1.5. Protein [1, 9]
1.5.1.
.
Protein (protit hay u to theo
axit amint hp vt
m t peptide (g xon
cun hoc gp theo nhi tc ca
protein.
CH1: T
Trang 22
Trong-
-
C,H,O,N n, P
C: 50-55% O: 21,5 23,5% N: 15 18%
H: 6,5 7,5% S: 0,3 2,5% P: 0,1 2%
, I
2,
Cu, Zn, Mn,
Ca
Axit amin -
t hp ch c t rt nhi
c cu to bn: m-NH2), hai
- i 1
i R quyt c
hic tt c n ca tt c
trong sc li i bng sau:
1.13
nh 1.12
CH1: T
Trang 23
1.3.
Glycine
Gly
Alanine
Ala
Valine
Val
Leucine
Leu
Isoleucine
Ile
Methionine
Met
Phenylalanine
Phe
Tryptophan
Trp
Proline
Pro
Serine
Ser
Threonine
Thr
Cysteine
Cys
Tyrosine
Tyr
Asparagine
Asn
Glutamine
Gln
Aspartic acid
Asp
Glutamic acid
Glu
Lysine
Lys
Arginine
Arg
Histidine
His
o
CH1: T
Trang 24
o
o
--
-S-S--
-
-
o