bài tập tư tưởng HCM1ì

CÂU 2: Phân tích luận điểm Hồ Chí Minh
Nếu nước độc lập mà dân không có tự do hạnh phúc, thì độc lập
chẳng có ý nghĩa gì, người dân chỉ hiểu giá trị tự do khi ăn no mặc
ấm.

* Nước độc lập mà dân không có tự do thì độ lập chẳng có ý nghĩa
gì .

Chủ tịch Hồ Chí Minh - người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam. ở
Người -một trong những tố chất quan trọng bậc nhất sáng ngời là tư
tưởng nhân văn, dòng hợp lưu trí tuệ của nhân loại.Bác Hồ bắt đầu
dự thảo Bản Tuyên ngôn Độc lập. Sau này Bác nói:"Đó là những giây
phút sung sướng nhất của đời mình". Bản Tuyên ngôn Độc lập do
Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc ở Quảng trường Ba Đình lịch sử ngày
2/9/1945 không mở đầu kỷ nguyên độc lập, tự do của các dân tộc
thuộc địa, bị áp bức trên toàn thế giới. Bản Tuyên ngôn Độc lập đọc
tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945 đã đánh dấu mốc son lịch
sử chói lọi của dân tộc, độc lập và tự do, dân chủ cho nhân dân. Mọi
người được bình đẳng, bác ái, được sống, tự do và tìm được hạnh
phúc, đó là những từ ngữ đẹp với nội hàm chất chứa những nội dung
nhân văn lớn và sâu sắc mà hàng triệu triệu người mong đợi. Sáu
mươi tám năm đã trôi qua kể từ ngày đầu tiên của nền độc lập non
trẻ.Giá trị của độc lập là vô giá, không gì có thể so sánh được. Nhưng
có một câu hỏi khác, thành quả đích thực mà nền độc lập đem lại
cho người dân là gì? Với câu hỏi ấy,chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng trả
lời rất thấu đáo và chính xác: "Nếu nước được độc lập mà dân không
được hưởng hạnh phúc, tự do thì độc lập cũng không có nghĩa lý gì".
“Tự do” không phải là giá trị bất biến, tự nó luôn thay đổi theo thời
gian và theo bối cảnh xã hội. “Tự do” của sáu mươi sáu năm trước
hẳn sẽ khác với những giá trị của tự do ngày hôm nay. Ngày nay,
nhân dân chỉ có được tự do đích thực khi nào mà quyền lực của nhà

nước bị giới hạn bởi một bản hiến pháp dân chủ được phúc quyết bởi
toàn dân, trong đó xác định rõ những quyền cơ bản, cũng như xác
định rõ việc người dân có quyền được lựa chọn, quyền thay đổi Quốc
hội, Chính phủ thông qua cuộc bầu cử chân chính. Chỉ khi quyền lực
nhà nước bị giới hạn, khi ấy những quyền tự do của người dân mới
có điều kiện để được bảo vệ và hiện thực hóa. Có được độc lập chưa
đủ, độc lập nhưng người dân phải được hưởng hạnh phúc, tự do.
Đấy chính là đòi hỏi chính đáng, điều mà không phải ai khác chính cụ
Hồ đã chỉ ra. Hạnh phúc, tự do mới chính là mục đích cuối cùng, là
mong ước thẳm sâu nhất của mỗi người dân nước Việt. Một điểm
nhất quán và hết sức quan trọng trong Tư tưởng Hồ Chí Minh là về
xây dựng một Nhà nước công bộc của dân, đặt lợi ích của nhân dân
lên trên hết, “việc gì có lợi cho dân thì phải hết sức làm, việc gì có
hại cho dân thì phải hết sức tránh”. Trong thư “Gửi các ủy ban nhân
dân các bộ, tỉnh,huyện, và làng” tháng 10 năm 1945, Bác viết “Nếu
nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng
không có ý nghĩa gì”. Như vậy, Bác hiểu rất rõ độc lập cũng chỉ là
phương tiện để thực hiện tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Tự do,
hạnh phúc cho nhân dân mới là mục đích của nhiệm vụ của Đảng và
Nhà nước.
Chừng nào còn có kẻ đánh bạc cả triệu đô la, nhưng cả triệu người
dân còn thiếu thốn nhiều bề,chừng nào còn có cán bộ hách dịch,
xếch mé với dân, không làm tròn trách nhiệm là công bộc của dân,
chừng nào người dân còn chịu oan khuất, phải đi khiếu kiện kêu cầu
công lý, chừng nào bộ máy hành chính còn hành dân, thì chừng đó,
tư tưởng Hồ Chí Minh còn chưa được quán triệt trở thành hành động
trong thực tế. “Độc lập – Tự do – Hạnh Phúc”. Đó là dòng tiêu đề
gồm ba từ sáu chữ luôn xuất hiện cùng quốc hiệu Việt Nam trong
sáu mươi tám năm qua, từ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa sau ngày
2/9/1945 đến Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam hiện nay.Sáu

chữ đơn giản nhưng đó là “ham muốn tột bậc” của người khai sinh ra
chính thể cộng hòa đầu tiên ở Đông Nam Á, là cái đích Người đặt ra
cho những người đồng chí hướng của mình phải phấn đấu hy sinh
đưa lại cho dân tộc mình, cho quốc dân đồng bào mình. Ba từ bình dị
mà thiêng liêng đã được Người nung nấu từ lòng yêu nước luôn cháy
bỏng trong lòng. Có lẽ Người đã nghiền ngẫm nhiều từ câu khẩu hiệu
nổi tiếng của cuộc Đại cách mạng Pháp “Tự do, Bình đẳng, Bác ái”.
Trong hoàn cảnh Việt Nam “bình đẳng” trước hết phải là “độc lập”.
Thực dân Pháp khi sang đô hộn nước ta đã dựa vào cái tư tưởng
chủng tộc văn minh, tiến hóa, thể hiện trong câu nói“Có đồng đẳng
mới bình đẳng”. Dưới mắt chúng, giống dân da vàng là thấp kém về
chủng tộc, về văn hóa, không thể nào sánh vai ngang hàng được với
giống dân da trắng văn minh, tiến bộ. Người thanh niên Nguyễn Ái
Quốc cũng như bao người Việt Nam yêu nước khác không bao giờ
chấp nhận sự áp đặt lịch sử phi tự nhiên đó. Độc lập dân tộc sẽ đưa
lại bình đẳng cho quốc gia và con người. Cuộc cách mạng tháng Tám
và sự ra đời của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đã chứng minh
cho mục đích đó. Khi Hồ Chí Minh sang Pháp tháng 6/1946 Người đã
ở vị thế chủ tịch của một nước Việt Nam mới độc lập, thoát khỏi ách
thống trị của nước Pháp và buộc nước Pháp phải đón tiếp ở tư thế
thượng khách. Bình đẳng luôn phải trong tư cách độc lập,càng ở tầm
vóc quốc gia càng phải vậy.Độc lập đi liền với tự do. Độc lập dân tộc
đi liền với tự do của người dân. Chính Hồ Chí Minh đã nhiều lần nhấn
mạnh tư tưởng nếu nước độc lập mà người dân không được tự do thì
cái độc lập đó cũng không để làm gì. Tự do là một tài sản quý giá và
vĩnh hằng của con người, có thể coi đó cũng là một quyền tự nhiên
của con người.Chính trong Tuyên ngôn độc lập của mình, Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã tiếp thu tư tưởng của các nhà lập quốc Hoa Kỳ để từ
những quyền cơ bản của con người, trong đó có quyền tự do, suy
rộng ra quyền của một dân tộc. Cũng trên tinh thần đó, tôi nghĩ, vị

chủ tịch của nước Việt Nam mới đã mở rộng tư tưởng “bác ái” thành
“hạnh phúc”.Bác ái là tình thương, lòng yêu mến con người rộng
khắp, bao trùm. Hạnh phúc là tình thương được cụ thể hóa thành “ai
cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”.Hạnh phúc là tình
thương cho mọi con người được chan hòa bình đẳng trong một cộng
đồng ấm no, hòa bình. Hạnh phúc là khi con người được thỏa mãn
những nhu cầu và yêu cầu chính đáng của mình. Hạnh phúc là khi
người dân được sống đầy đủ các quyền công dân của mình trong
một đất nước độc lập, dưới một nhà nước bảo đảm cho họ quyền tự
do dân chủ, nhất là tự do tư tưởng. Năm 1956 đến nói chuyện tại lớp
nghiên cứu chính trị khóa I, trường Đại học Nhân Dân, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã nói rõ ràng điều này: “Chế độ ta là chế độ dân chủ, tư
tưởng phải được tự do. Tự do là thế nào? Đối với mọi vấn đề, mọi
người tự do bày tỏ ý kiến của mình, góp phần tìm ra chân lý. Đó là
một quyền lợi mà cũng là một nghĩa vụ của mọi người.” Cụm từ độc
lập – tự do – hạnh phúc gắn liền với tên nước Cộng hòa XHCN Việt
Nam không phải là ba từ rời nhau, mà là ba từ kết chặt nhau thành
một thực thể:thực thể đó là hạnh phúc của dân tộc Việt Nam và
nhân dân Việt Nam, mỗi ngườicông dân Việt Nam. Trước hết là độc
lập, bởi lẽ nếu không có độc lập, tức bị vong quốc, mất nước, đất
nước trong cảnh nô lệ lầm than thì làm gì có tự do, lấy đâu ra tự do,
hạnh phúc, dân chủ. Chính vì vậy, nước bị mất độc lập thì việc đầu
tiên là phải giành cho bằng được độc lập, và trong hoàn cảnh như
vậy, độc lập cho đất nước là cái bất biến số một hàng đầu. Theo
nghĩa này, Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố: cái mà tôi cần nhất là Tổ
quốc tôi được độc lập. Có độc lập rồi thì mới nói đến tự do, tự do gắn
liền với độc lập, nước có được độc lập thì dân mới được tự do. Với lý
do đó mà Bác luôn nhắc nhở: trước hết là phải giành cho kỳ được
độc lập; tất cả cho độc lập; không có gì quý hơn độc lập, tự do. Mặt
khác, độc lập còn gắn liền với dân chủ. Có độc lập rồi thì mới nói đến

chuyện dân làm chủ; còn nếu không có độc lập thì cũng không thể
có dân chủ. Có độc lập chúng ta phải lập tức xây dựng một nhà nước
mà dân làm chủ,có nghĩa là bao nhiêu lợi ích đều vì dân, bao nhiêu
quyền hạn đều của dân, tóm lại,quyền hành và lực lượng đều ở nơi
dân. Có như vậy mới đem lại được tự do, hạnh phúc cho dân. Ở đây
cần lưu ý rằng, điều kiện tiên quyết để có tự do, hạnh phúc,dân chủ
là nước phải độc lập; nhưng không phải cứ có độc lập là có ngay tự
do,dân chủ, hạnh phúc. Do đó, khi đã có độc lập rồi thì tự do, hạnh
phúc, dân chủ lại nổi lên. Như vậy, mặc dù bốn yếu tố này nằm trong
mối liên hệ mật thiết,không tách rời nhau, nhưng nhìn chung chúng
lại chia ra làm hai cấp độ, một bên là độc lập, còn bên kia là tự do,
hạnh phúc, dân chủ. Hai cấp độ này không tách rời nhau vì nếu có
cái thứ nhất mà không có cái thứ hai thì cái thứ nhất cũng trở nên vô
nghĩa. Theo Người, có độc lập mà dân không được hưởng tự do,
hạnh phúc thì độc lập cũng chẳng để làm gì. Ngược lại, muốn có cái
thứ hai thì đầu tiên, trước hết phải có cái thứ nhất. Cái thứ nhất là
tiền đề không thể thiếu được, nhưng cái thứ hai mới là mục đích cuối
cùng. Người cho rằng thắng đế quốc, phong kiến còn tương đối
dễ,nhưng thắng bần cùng, nghèo nàn lạc hậu còn khó hơn nhiều. Từ
đó, Người cho rằng đã hy sinh làm cách mạng, thì nên làm cho đến
nơi để khỏi phải hy sinh nhiều lần, để dân chúng được hạnh phúc.
Lô-gíc đó tất yếu dẫn đến tư tưởng của Người là gắn giải phóng dân
tộc (nước độc lập) với chủ nghĩa xã hội (dân được hưởng tự do, hạnh
phúc,dân chủ) - tư tưởng trung tâm, cốt lõi của Người.
. Vậy giá trị của “độc lập – tự do” là gì? Tại sao Người lại luôn theo
đuổi nó?Thành quả lớn lao nhất, vĩ đại nhất mà Cách mạng Tháng
Tám năm 1945 đem lại là độc lập dân tộc, nền tảng của tự do, ấm
no, hạnh phúc cho mỗi con người. Khát vọng dân tộc độc lập, nhân
dân tự do là khát vọng ngàn đời.Không chịu nô lệ, không cam chịu
nước mất nhà tan, hàng vạn người con đất Việt biết có thể hy sinh,

vẫn không chùn bước, vì phía trước là độc lập dân tộc, là thiêng liêng
Tổ quốc, là toàn vẹn lãnh thổ non sông và tự do cho mỗi con người.
Cầm vũ khí để tự vệ, để chống trả, đánh đuổi kẻ thù chỉ là thế đặng
chẳng đừng. Chiến đấu tự vệ để bảo vệ nền độc tự do và toàn vẹn
lãnh thổ cũng chỉ vì khát khao hòa bình, muốn có môi trường hòa
bình để lo cơm no áo ấm, đắp xây hạnh phúc Chủ tịch Hồ Chí Minh
tiêu biểu cho dân tộc Việt Nam, là hiện thân của khát vọng dân tộc
độc lập, đất nước tự do, con người hạnh phúc: “Tôi chỉ có một sự
ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta được hoàn
toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm
ăn áo mặc,ai cũng được học hành”.Giành độc lập dân tộc là vì nhân
dân và cũng do nhân dân.Cũng chính nhân dân dùng máu xương, mồ
hôi và trí tuệ bảo vệ nền độc lập dân tộc,bảo vệ quyền tự do. Nhớ
lại, những ngày cuối năm 1946, thực dân Pháp trở lại gây hấn, định
cướp nước ta một lần nữa, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi: “Giờ
cứu nước đã đến. Ta phải hy sinh đến giọt máu cuối cùng, để giữ gìn
đất nước... Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu
mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ!”.Nhớ lại, những ngày Tổ
quốc bước vào cuộc chiến tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược cam go
khốc liệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh một lần nữa khẳng định chân lý:
Không có gì quý hơn độc lập tự do... Cả dân tộc Việt Nam lại kết
thành một khối, chiến đấu,hy sinh làm nên “trận Điện Biên Phủ trên
không” tháng 12/1972 và đại thắng mùa xuân 1975! Giá trị độc lập
tự do thật cao quý và thiêng liêng vì được đổi bằng máu xương, mồ
hôi, trí tuệ của bao thế hệ người con nước Việt, của bạn bè chí cốt
gần xa... “Độc lập dân tộc theo con đường cách mạng vô sản là tiền
đề của hạnh phúc, tự do”. Hồ Chí Minh không bao giờ chấp nhận độc
lập dân tộc dưới chế độ quân chủ chuyên chế, càng không chấp nhận
chế dộ thực dân không kém phần chuyên chế. Bởi vì, đó là chế độ
mà người dân bị đầu độc về tinh thần lẫn về thể xác, bị bịt mồm và

bị giam hãm. Phát biểu tại Đại hội XVIII Đảng Xã hội Pháp, Hồ Chí
Minh nhấn mạnh rằng thực dân Pháp đã dùng lưỡi lê để chinh phục
đất nước chúng tôi. Từ đó chúng tôi không những bị áp bức bóc lột
một cách nhục nhã, mà còn bị hành hạ và đầu độc bằng thuốc phiện
và rượu một cách thê thảm. Đó là một chế độ tàn bạo mà bọn ăn
cướp đã gây ra ở Đông Dương. Nhà tù nhiều hơn trường học và lúc
nào cũng chật ních người. Bất kỳ người bản xứ nào có tư tưởng xã
hội chủ nghĩa cũng đều bị bắt và đôi khi bị giết mà không cần xét