1
án “Thúc y mô hình cng ng qun lý ti Vit Nam”
PCMM
Tài tr bi: SDC
TÀI LIU TP HUN
NNG THÚC Y VÀ U HÀNH CUC HP
(Khóa nâng cao)
Biên son: Bùi Th Kim
Giám c DWC
Hòa Bình 2011
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
2
c lc
c tiêu khóa tp hun 3
Ôn li mt s phng pháp thúc y c bn 3
Ôn li mt s k nng thúc y ã hc 4
t s k nng thúc y (b sung) 5
K nng thm dò 5
K nng din gii 6
K nng i thoi 9
K nng tóm tt kt qu tho lun 11
Xác nh mc tiêu, các kt qu mt s cuc hp trong d án PCMM 12
Xây dng chng trình cuc hp 13
Tài liu hóa các kt qu cuc hp 16
Thc hành thúc y tin trình cuc hp 16
ánh giá cui cuc hp 17
Tài liu tham kho 17
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
3
c tiêu khóa tp hun
Sau khóa tp hun, các tham d viên s:
Thc hành thun thc mt s k nng thúc y c bn;
Xây dng xong Chng trình chi tit cho mt s cuc hp trong d
án PCMM;
Thc hành mt s phn trong các cuc hp ca PCMM và rút ra các
bài hc kinh nghim.
Ôn li mt s phng pháp thúc y c bn
Não trái và não phi
a não trái ca chúng ta chu trách nhim cho các con s và t ng. Nó
c huy ng khi tip nhn nhng hot ng tình cm liên quan n lô
gíc, danh sách và phân tích.
Trong khi na não phi c huy ng tip nhn các giai u, hình
nh, màu sc, không gian và mô hình.
Hình thc giáo dc thông thng trong nhà trng có xu hng s dng
ch yu na não trái.
Các phng pháp thúc y thng c thit k sao cho chúng ta huy
ng ng thi c na não trái và phi cùng hot ng thì kh nng tip
thu s hiu qu hn.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
4
Chia nhóm, mi nhóm nh li và trình bày v mt s các phng pháp
thúc y c bn theo bng sau:
Tên ph
ng pháp
Áp dng khi nào
trong d án PCMM
Mô t cách áp
ng và phân công
ngi thc hành
Tia chp
i ý ti ch (Philips zyz)
ng não (bng th màu)
ng não trên giy kh ln
Tho lun nhóm
Các nhóm nhn xét và rút ra bài hc kinh nghim
Ôn li mt s k nng thúc y ã hc
nng Nhng u cn lu ý
Trc quan
t câu hi
ng nghe
lý các ý kin óng góp
Ra quyt nh có s tham gia
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
5
t s k nng thúc y (b sung)
nng thm dò
Thm dò có ngha là hi tip tìm hiu thêm, ví d:
Bn có th gii thích thêm c không?
Bn có th gii thích bng cách khác c không?
Bn có th cho tôi bit thêm vu ó c không?
Nhng ti sao, nh th nào, ai, khi nào, âu?
Còn gì na không?
nng thm dò ging nh cách bn lt tng lp v c hành tây ly lõi.
Nh vy, thúc y viên s dng k nng này dn dn nm c lý do
thc sng sau mt vn , hoc hiu vn k càng hn.
nng thm dò c dùng cho rt nhiu mc ích. Bn có th s dng
phng pháp này :
Khai thác kh nng ca mi ngi
Làm rõ các câu hi, thông tin u vào và/hoc các quan m
To ra si thoi
Gii quyt vn
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
6
Làm th nào thm dò tt?
Nên:
Chm chú lng nghe
Hi tip theo sau khi ã hiu c
câu tr li trc ó
Làm sáng t thông tin
Tìm ra vn ct yu hoc nhng
m chính
Không nên:
Phán xét trong khi ang
ng nghe
Nhy t ch này sang
ch khác
a ra ginh
Mt phng hng vì b
sa ly vào các chi tit vn
t hoc lc hng
Thc hành: Sm vai
Thúc y viên hi mt ngi v mt ch nào ó trong PCMM, thành
viên tr li và thúc y viên t các câu hi thm dò
nng din gii
Thc hành theo nhóm:
t các câu hi m v hin trng d án PCMM: thun li, khó khn,
thành tu, yu m v.v…
Yêu cu các thành viên tr li và din gii các câu tr li ó.
Các câu hi:
m giác ca bn khi din gii nh th nào? Có gì tr ngi? Có gì
thun li?
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
7
n có cm giác nh th nào khi thy ý kin ca mình c din gii
úng? (c tôn trng, c thu hiu v.v.)
n có cm giác gì khi thy ý kin ca mình b hiu sai? (tht vng - ó
là lý do ti sao cn phi kim tra li!)
Theo bn thì khi nào nên dùng k nng này?
Có nên thng xuyên s dng k nng này không? Nu có thì kt qu
ra sao (nu bn din gii nhiu quá s gây nhàm chán và m ngi
li và không mun lng nghe na).
Din gii là gì?
Din gii là lp li nhng gì ngi khác va mi nói bng chính ngôn t
a mình.
i ích i vi thúc y viên
Mun s dng c k nng din gii, bn buc phi chm chú lng nghe,
vì khi ngi khác va nói xong là bn phi nhc li u ngi ó va nói.
n na, bn có c hi kim tra xem bn ã thc s hiu u ngi ó
nói cha.
i ích i vi ngi nói
nng din gii có tác dng trn tnh và làm sáng t, giúp khng nh vi
ngi nói rng ý kin ca háng c ngi khác lng nghe.
nng này cng to c hi cho ngi nói bit c ngi khác có lng
nghe ý kin ca mình hay không.
Nói theo cách khác, k nng din gii khuyn khích mi ngi nói ra suy
ngh ca mình.
i ích i vi ngi nghe
Ngi nghe có thêm mt c hi hiu nhng u ngi nói ã c gng
din t, chia s.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
8
Khi nào s dng k nng din gii?
nng din gii có thc s dng khi ngi nói phát biu dài dòng,
hoc nói v vn phc tp hay khó hiu; hoc khi ngi nói không din
t suy ngh rõ ràng.
Không nên thng xuyên din gii vì s làm chm nhp giao tip
và khin các thành viên trong nhóm không mun lng nghe.
n s din gii nh th nào?
dng mô hình bn bc sau din gii:
1. Lng nghe chm chú.
2. Dùng ngôn t ca mình nhc li nhng gì mà bn ngh là ngi nói
a trình bày, ví d bn có th mu bng:
“Nói theo cách khác ” hoc
“Có phi ý ca bn là ” hoc
“Hình nh ý bn mun nói là ”
3. Kim tra li bng cách hi:
“Nh vy có úng không?” hoc
“Tôi hiu nh vy có úng không?”
4. Nu bn hiu sai, hãy hi tip làm sáng t cho n khi bn hoàn toàn
hiu rõ ý ca ngi nói.
Ghi chú: Nu ngi nói ã trình bày mt hoc hai câu thì bn cng nên
din gii li bng khong tng y t. Nhng nu h nói quá dài, bn nên
tóm tt.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
9
nng i thoi
Phân bit gia tranh lun và i thoi
Thc hành:
Hãy i thoi v các ch sau:
Ung ru thng xuyên
Hút thuc lá
Bình ng gia nam và n trong công vic gia ình
Các câu hi sau thc hành:
Bài tp ã din ra nh th nào?
Có gì khó? Có gì thun li?
n mt c hi khi nào và ti sao? (khó tìm c thi m thích
p, hoc b ngt li vào úng lúc)
Thúc y viên có gi ý gì không?
u thnh thong không s dng k nng thm dò và din gii thì
u gì s xy ra? (cuc tho lun tr nên nóng bng hn)
u s dng tt k nng thm dò và din gii thì u gì s xy ra?
(tho lun cng thng hn)
Bài tp này có liên quan gì vi vic thúc y i thoi trong các cuc
p (các nhóm có th nhanh chóng tho lun sôi ni, c bit khi mi
ngi ang trong trng thái lm bm. Là thúc y viên, chúng ta
phi tnh táo và c gng hng cho nhóm quay vi thoi).
Ghi chú:
nng thm dò và din gii c s dng nh nhng ch báo cho i
thoi.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
10
Thm dò và din gii là hai k nng c bn to nên i thoi.
Ví d, khi mi ngi cha hoàn toàn hiu quan m ca ai ó thì k nng
thm dò và din gii có th giúp nhóm hiu nhau thêm.
i thoi là gì?
i thoi là mt cuc nói chuyn ci m và thng thn, trong ó mi ngi
u có chung trách nhim và c gng hiu nhau.
Tranh lun, tho lun và i thoi khác nhau nh th nào?
Tranh lun< < < < < Tho lun > > > > > > i thoi
c ích chính ca tranh
lun:
nhm mài sc v khí trí tu
thông qua th thách và b th
thách
Da trên cnh tranh
C thuyt phc ngi khác
Bo th, không ci m
Nói
a ra tuyên b
Không thay i quan m
Tìm kim gii pháp cho riêng
mình
c ích chính ca i thoi:
Chia s nhng ý ngh hiu
c quan m ca nhau và
khuyn khích nhng gii pháp
ng th
Da trên suy ngh chung
C gng hiu nhau
Ci m, phóng khoáng
Lng nghe
t câu hi m
Thm dò
Tìm kim gii pháp tt nht
cho mi ngi
i sao i thoi óng vai trò quan trng trong quá trình ra quyt nh
có s tham gia môi trng có nhiu bên liên quan? i thoi là yu
cn thit :
To mt bu không khí tin tng nhau
M rng cánh ca chia s và lng nghe
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
11
Khuyn khích hiu bit ln nhau
Khuyn khích gii quyt khó khn mt cách hiu qu
Khuyn khích các gii pháp tng th
Làm th nào xây dng cuc i thoi?
Xác nh rõ mc tiêu ca bui hp
Nhn mnh tm quan trng ca vic lng nghe có hiu qu nhm
hiu bit ln nhau.
Thm dò, din gii và khuyn khích các thành viên trong nhóm cng
làm tng t nh vy.
Khi mi ngi trao i ý kin, quan m và ý tng, h có th chuyn dn
u bên trái sang u bên phi ca bng tin trình (tc là t tranh lun
sang i thoi), nhng ôi khi có th din ra nhng thay i t ngt, c
bit là khi hang tâm trng lm bm. Mt thúc y viên cn cnh giác
i nhng biu hin chuyn sang tranh lun và phi c gng hng nhóm
quay vi thoi.
nng tóm tt kt qu tho lun
tóm tt c các ni dung ã tho lun, thúc y viên cn:
Tp trung, quan sát và lng nghe;
Tìm ra các m chính, các nhóm ý kin;
Nh hoc ghi tóm tt các ý chính;
Khái quát, so sánh và kt ni các ni dung tho lun hng ti mc
tiêu ca cuc hp/cuc tho lun;
Khi tóm tt c gng làm ni bt các ý chính;
Nhn mnh (bng ging nói) hoc trc quan các ni dung chính
c tóm tt.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
12
Xác nh mc tiêu, các kt qu mt s cuc hp trong d án
PCMM
Các cuc hp cn thc hành:
1. Cán b d án: Hp xây dng k hoch vn ng chính sách v áp
ng quy trình i thoi PCMM;
2. Cán b chính quyn:
i thoi gia chính quyn và ngi dân (theo ch)
Hp ly ý kin ngi dân trong lp k hoch phát trin kinh t xã
i (Phân tích hin trng và nhu cu hoc Góp ý cho D tho k
hoch);
3. Thúc y viên: Hp chia s kinh nghim thc hin Mô hình qun lý
ng ng, gii thiu v Mô hình qun lý cng ng vi các a bàn
i.
Xác nh các mc tiêu và kt qu ca cuc hp
Khi xác nh c tiêu cuc hp, chúng ta phi tr li c câu hi:
chc cuc hp này làm gì?
Ví d, mc tiêu cuc hp:
1. Phân tích các kt qu ….
2. úc kt các bài hc kinh nghim …
Thng bt u bng các ng t….
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
13
Khi xác nh t qu ca cuc hp, chúng ta phi tr li câu hi: Sau
cuc hp chúng ta phi có nhng gì chng t cuc hp ca chúng
ta ã t mc tiêu ra?
t qu cuc hp: các thay i và các sn phm phi có sau khi cuc
p kt thúc, ví d:
1. Các tham d viên nm rõ nguyên nhân….;
2. Có mt danh sách các bài hc kinh nghim…. ;
3. Có mt bn báo cáo v kt qu cuc hp gi cho các thành viên
tham d.
Thc hành theo nhóm v 03 cuc hp ã nêu trên
Xây dng chng trình cuc hp
Khi xây dng chng trình cuc hp, chúng ta phi tr li c câu hi:
có c các kt qu mà chúng ta mong i, thì
1. Chúng ta cn có các hot ng gì trong cuc hp?
2. Chúng ta phi mi nhng ai tham d?
3. Chúng ta nên mi bao nhiu ngi tham d?
4. Thành phn tham d nh thã hp lý cha?
5. Vi s ngi nh vy chúng ta nên t chc mt a m nh th
nào?
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
14
6. Cn hu cn gì (ánh sáng, âm thanh, vn phòng phm, gii khát gia
gi, n ngh ca tham d viên…)?
7. Mi hot ng ca cuc hp chúng ta nên thc hin theo phng
pháp nàom bo có s tham gia ca mi ngi?
8. Vi các hot ng nh trên, s ngi nh trên, thì thi gian cuc
p nên kéo dài bao lâu?
9. Ngi tham d cuc hp cn c chun b nhng gì?
Chng trình cuc hp thng c tóm tt vào mt bng d theo dõi
khi thc hin.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
15
ng 1: Ví d v Chng trình mt cuc hp
Thi gian Ch/ni
dung
t qu cn t
Phng pháp Ai thc
hin
8:00 – 8:05 Khai mc Tuyên b lý do 5 phút phát biu Ch tch
UBND xã
8:05 – 8:20 Gii thiu i
biu và các thành
viên
Các tham d viên
bit c có
nhng ai tham d
cuc hp
ng ngi t
gii thiu v
mình, mi ngi
10 giây
Ngi u
hành A
8:20 – 8:30 Nêu mc tiêu và
các kt qu
mong i
Các tham d viên
m c mc
tiêu, kt qu
Thuyt trình trc
quan
Ngi u
hành B
…………………
Vai trò ca ngi u hành
Ngi u hành cuc hp là ngi chu trách nhim chính v kt
qu ca mt cuc hp có s tham gia.
Mt cuc hp có th có nhiu hn mt ngi u hành, gi là
Nhóm u hành
Mi ngi u hành phi c phân công t trc s chu trách
nhim u hành phn nào. Mi ngi u hành phi lên k
hoch cho phn u hành ca mình (Mc tiêu - Ni dung hot
ng - Phng pháp - Thi gian)
Nhóm u hành phi thng nht trc vi nhàu v Toàn b
Chng trình cuc hp.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
16
Tài liu hóa các kt qu cuc hp
- Vi mt cuc hp có s tham gia, các thành viên phi nhn c
báo cáo v cuc hp sau khi cuc hp kt thúc (lâu nht là 01 tun)
thì ln sau h mi có hng thú tham gia tip. Bi vy vic tài liu hóa
t qu cuc hp là u rt quan trng.
- Tài liu hóa kt qu mt cuc hp có s tham gia thng khó hn là
vic ghi biên bn mt cuc hp thông thng theo kiu truyn thng.
- Trc khi tin hành cuc hp, Ban t chc/Nhóm u hành phi
phân công ngi ghi chép y tin trình din bin cuc hp (chú
ý các ý kin phân tích) và lu gi hoc chp nh các kt qu tho
lun, trình bày ca các nhóm
- Ngi vit báo cáo ca cuc hp phi là ngi có mt ti cuc hp.
Thc hành thúc y tin trình cuc hp
Nhóm phân công tng thành viên, chun b phn thúc y ca mình và
trình din
Các nhóm khác quan sát và góp ý.
Các bài hc kinh nghim cn chú ý khi thúc y các cuc hp có s tham
gia.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
17
ánh giá cui cuc hp
Cui mi cuc hp có s tham gia, nhóm u hành cuc hp cn tìm
hiu xem các tham d viên có hài lòng v quá trình din ra cuc hp
hay không, cuc hp có t c các mc tiêu ã ra hay không, cn
có các ci tin gì cho các cuc hp tip theo.
Nên s dng các công c nào ánh giá các cuc hp nêu trên?
Tài liu tham kho
Lydia Braakaman và Karen Edwards: Ngh thut xây dng nng
c thúc y, u hành – Bn dch ca Vn phòng Helvetas Hà Ni;
Bùi Th Kim:u hành mt cuc hp có s tham gia – Tài liu tp
hun cho Hòa Bình 2010 (D án PCMM)
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m