1
Tiểu luận cuối khoá
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Trong thời đại ngày nay khi kinh tế ngày càng phát triển và các
quốc gia trên thế giới ngày càng xích lại gần nhau thì văn hoá dân tộc
ngày càng trở thành trung tâm của sự chú ý nó là sợi chỉ đỏ xuyên
suốt toàn bộ lịch sử của mỗi dân tộc, nó làm nên sức sống mãnh liệt,
giúp cộng đồng dân tộc Việt Nam vượt biết bao sóng gió và thác
ghềnh tưởng chừng không thể vượt qua được, để không ngừng phát
triển và lớn mạnh.
Vai trò văn hoá đã được Đại Hội VIII khẳng định “ văn hoá là
nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc
đẩy sự phát triển kinh tế –xã hội”kết tinh những giá trị tinh thần cốt
lõi và đặc sắc có tính bền vững và trường tồn trong lịch sử của dân
tộc. Văn hoá nghệ thuật là hệ cốt lõi của nền văn hoá trong sự phát
triển nối tiếp của nhiều thế hệ giá trị bản sắc văn hoá nghệ thuật luôn
được trao truyền phát triển, làm cơ sở cho sự định hướng phát triển
văn hoá dân tộc.
Trong xu thế gần đây một xu thế giao lưu hội nhập - một cơ
chế đang vận hành trong lòng xã hội bản sắc văn hoá Việt Nam đang
đối diện với những khó khăn lớn, thậm chí có nguy mai một mất bản
sắc dân tộc Việt Nam . Hơn bao giờ hết nhiệm vụ giữ gìn bản sắc văn
hoá dân tộc. Vấn đề giữ gìn giá trị truyền thống tốt đẹp được đặt gia
cấp bách cho mỗi con người Việt Nam và chung cho cả cộng đồng.
Là một loại hình đặc thù báo chí ra đời do nhu cầu khách quan
của xã hội đã phát triển đến một trình độ nhất định của văn minh nhân
loại.Vai trò của báo chí giữ một vị trí quan trọng: Nó vừa là công cụ
truyền bá văn hoá vừa là một sản phẩm một thành tố văn hoá. Nó
1
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
2
Tiểu luận cuối khoá
tham gia tích cực vào việc lưu giữ và truyền bá làm giầu thêm kho
tàng văn hoá dân tộc và nhân loại. Mặc dù chỉ là một kênh thông tin,
nhưng báo chí là một phương tiện đặc biệt có hiệu quả thực hiện chức
năng văn hoá, nó tác động mạnh mẽ đến nhận thức của con người từ
vấn đề thẩm mỹ giao tiếp, giải trí, nghệ thuật… cũng có nghĩa là
những tác động thuận nghịch của báo chí đều “vọng” vào văn hoá nói
chung, bản sắc văn hoá nghệ thuật nói riêng. Không có sự hình dung
đầy đủ, chính xác vễ những điều đó, hoạt động của báo chí có thể dẫn
đến kết quả mâu thuẫn với nhiệm vụ thực tế của báo chí, có thể gây ra
hậu quả không lường trước được. Bởi vậy việc xem xét đánh giá về
vai trò của báo chí đối với sự tồn tại và phát triển của văn hoá nói
chung và văn hoá nghệ thuật nói riêng là đòi hỏi cấp thiết cần sớm
được tiến hành.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Phạm vi của nghiên cứu tiểu luận đặt ra để xem xét báo chí
trong hệ thống đa dạng của các loại hình. Nằm trong sự tác động qua
lại thường xuyên, các chức năng của báo chí được thực hiện bằng mọi
hình thức khác nhau. Do đó vai trò thực tế của báo chí trong đời sống
xã hội chỉ được hình dung đầy đủ khi hoạt động của nó được xem xét
như một quá trình tập thể, hệ thống tổng hợp khi các kết luận và các
kết quả hoạt động của loại hình và phương thức của hệ thống báo chí
thống nhất. Với nhận thức như vậy tôi quyết định chọn đề tài “giữ gìn
và phát huy văn hoá nghệ thuật” trên báo Thanh Niên.
Văn hoá nghệ thuật là một lĩnh vực quan trọng trong đời sống
xã hội, nó là món ăn tinh thần không thể thiếu của loài người bởi vậy
văn hoá nghệ thuật có mặt trên khắp các ấn phẩm báo chí. Trong
khuôn khổ một tiểu luận nhỏ, người viết không có điều kiện nghiên
cứu sâu vào toàn bộ nội dung thông tin trên tất cả các báo mà chỉ xin
2
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
3
Tiểu luận cuối khoá
lựa chọn một ấn phẩm “ Thanh Niên” nghiên cứu trong thời gian từ
1/11/ 2005 đến 1/12/ 2006.
3. Mục đích ý nghĩa nghiên cứu.
Với chức năng phản ánh hiện thực, báo chí đã ghi nhận khá
sinh động những biến chuyển của đời sống xã hội. Khi đặt vấn đề
nghiên cứu đề tài “ giữ gìn và phát huy văn hoá nghệ thuật” trên báo
Thanh Niên: tôi mong muốn tìm hiểu một cách tương đối cụ thể, kỹ
lưỡng, những đóng góp của báo chí đối với sự vận động phát triển
của các giá trị văn hoá nghệ thuật truyền thống tốt đẹp, qua đó khái
quát xác định vai trò của vị trí báo chí trong việc giữ gìn và phát huy
bản sắc văn hoá nghệ thuật của dân tộc. Trên cơ sở những tư liệu cụ
thể được sưu tầm trên báo chí, việc nghiên cứu báo chí cũng sẽ hình
thành những phác hoạ về xu hướng vận động của nền văn hoá nghệ
thuật dân tộc trong thời kỳ đổi mới, từ đó xác định những bước đi phù
hợp cho báo chí.
Việc nghiên cứu một số đặc điểm có hình thức thể hiện của tác
phẩm báo chí. Kết quả nghiên cứu thực tiễn để chúng tôi có sự đánh
giá chính xác về những bài học kinh nghiệm và mạnh dạn đề xuất một
số giải pháp thiết thực góp phần nâng cao hiệu quả của các hoạt động
báo chí giúp báo chí thực hiện tốt hơn chức năng “văn hoá nghệ
thuật” của dân tộc
4. Phương pháp nghiên cứu.
Trong quá trình nghiên cứu để lý giải, làm rõ vấn đề tôi vận
dụng nhiều phương pháp khoa học.
Dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác- LêNin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, đường lối quan điểm, chính sách của Đảng và nhà nước.
3
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
4
Tiểu luận cuối khoá
Phân tích một số nội dung cơ bản thể hiện trên báo.Từ đó tổng
hợp các kết quả để đi đến một đánh giá khái quát về vị trí vai trò của
báo chí với việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hoá nghệ thuật dân tộc.
5. Kết cấu tiểu luận.
Ngoài phần mở đầu kết luận và danh mục tài liệu tham khảo ra
tiểu luận gồm 3 chương cụ thể.
Chương I: Bản sắc văn hoá Việt Nam – nhận thức và quan
điểm.
Chương II: Báo chí với vai trò gìn giữ và phát huy bản sắc
văn hoá nghệ thuật.
Chương III: Một số nhận xét về hình thức thể hiện của tác
phẩm báo chí viết về bản sắc văn hoá nghệ thuật.
4
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
5
Tiểu luận cuối khoá
5
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
6
Tiểu luận cuối khoá
CHƯƠNG I
VĂN HOÁ VIỆT NAM – NHẬN THỨC VÀ QUAN ĐIỂM
1. Văn Hoá Và Bản Sắc dân tộc .
1.1 Khái niệm .
Có thể nói trong lịch sử phát triển nhân loại, chưa bao giờ vấn
đề bản sắc văn hoá dân tộc được đặt ra cấp bách và toàn diện như hiện
nay – tiếp cận xã hội với bất cứ lĩnh vực nào từ bất cứ khía cạnh, góc
độ nào cũng động chạm đến, đều nhận thấy dấu ấn của bản sắc văn
hoá dân tộc. Điều đó chứng tỏ rằng bẳn sắc văn hoá dân tộc là một
lĩnh vực rộng lớn của đời sống xã hội.
Đã có rất nhiều định nghĩa khác nhau về văn hoá nhưng phần
lớn các định nghĩa không loại trừ, bác bỏ nhau mà còn bổ sung hỗ trợ
cho nhau.
Những học giả phương tây họ cho rằng “văn hoá”là toàn bộ
phức thể bao gồm hiểu biết, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật
pháp, phong tục, nhưng khả năng và tập quán khác mà con người có
được với tư cách là một thành viên của xã hội. Bởi họ cho rằng văn
hoá là hướng về trí lực và vươn lên, sự phát triển tạo thành văn minh
(cơ sở lý luận - Trần Quốc Vượng)
Trần Ngọc Thêm đưa ra một định nghĩa “văn hoá” là một hệ
thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và
tích luỹ qua quá trình hoặt động thực tiễn trong sự tương tác giữa con
người và môi trường tự nhiên và xã hội (cơ sở lý luận – Trần Ngọc
Thêm ).
Trong cuốn hỏi và đáp về văn hoá Việt Nam bản sắc văn hoá
dân tộc được định nghĩa là “hệ thống những đặc tính bên trong, những
sắc thái riêng có tính nguồn gốc gắn với những đặc tính của chủ thể,
6
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
7
Tiểu luận cuối khoá
trở thành nền tảng, bản thể của một nền văn hoá, là căn cước là chứng
minh thứ của nền văn hoá bất cứ dân tộc nào. Nó chính là cái để phân
biệt văn hoá dân tộc này và văn hoá dân tộc khác. Khiến văn hoá của
dân tộc này không trở thành cái bóng của dân tộc kia và ngược lại. Sự
ý thức về bản sắc văn hoá dân tộc thấm đượm trong mỗi tâm hồn tạo
nền tảng cơ sở vững chắc cho lòng tự tin dân tộc, kết tinh lại đưa lên
một tầm cao mới. Mọi giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc bắt nhịp
với sự phát triển của thời đại mới mà không đánh mất vốn quý của
chính mình .
Văn hoá Việt Nam hình thành trên nền văn hoá ĐNA ( lớp văn
hóa thứ nhất) trải qua nhiều thế kỷ nó đã phát triển trong sự giao lưu
mật thiết với văn hoá khu vực, trước hết là Trung Hoa ( lớp văn hoá
thứ 2) từ vài thế kỷ trở lại đây nó đang chuyển mình giữ dội nhờ đi
vào giao lưu ngày càng chặt chẽ với văn hoá phương tây ( lớp văn hoá
thứ 3) . Văn hoá Việt Nam trong giai đoạn hiện nay đang phải đối mặt
với cuộc giao lưu văn hoá phương tây, không phải với quy mô có thể
kiểm soát được mà là một xu thế tất yếu của thời đại. Cuộc tiếp xúc
lần này hàm chứa rất nhiều tiềm năng nhưng cũng không ít nguy cơ
mai một bản sắc.
1.2 Bản sắc văn hoá dân tộc trong quá trình giao lưu và phát triển .
Loài người đang sống trong một thời kỳ có những thành tựu to
lớn , sâu sắc trong cách mạng khoa học kỹ thuật và công nghệ, sự
bùng nổ thông tin và các phương tiện truyền thông, sự cải cách chính
trị xã hội đáng ngạc nhiên và sự tái sinh vai trò tiềm lực to lớn của văn
hoá. Nói cách khác do sự tiến bộ vượt bậc của văn hoá kỹ thuật, do
những biến đổi nhanh chóng của từng khu vực đã đưa tri thức loài
người bước lên thang bậc trí tuệ mới và các nhà sáng tạo làm nên
khuôn mặt mới của nền văn minh trí tuệ. Mỗi dân tộc không muốn tụt
hậu, bằng những định hướng khác nhau trước sau đều hoà mình vào
7
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
8
Tiểu luận cuối khoá
bước tiến chung của thời đại. Đó là quá trình giao lưu và phát triển nó
chi phối và ngày càng có ảnh hưởng sâu sắc đến mọi lĩnh vực của đời
sống xã hội, các quốc gia dân tộc “ toàn cầu hoá” đã đang là một quá
trình tất yếu khách quan trong lịch sử nhân loại.
Nằm ở vị trí ngã tư đường, của sự giao lưu khu vực ĐNA và
Thế Giới , là một trong cái nôi của nhân loại, từ hàng ngàn năm qua.
Do điều kiện lịch sử của địa lý, Việt Nam đã trở thành một trong
những đầu mối giao lưu quốc tế với nền văn hoá lớn của nhân loại
như Trung Quốc, Ấn Độ và sau này là Pháp - Nga- Nhật- Mỹ …
Chính những mối giao lưu đó đã tạo ra cho dân tộc ta một truyền
thống tư duy mở, dựa trên nền văn hoá bản địa, có màu sắc riêng với
hệ giá trị truyền thống độc đáo. Văn hoá Việt Nam không chối từ mọi
cuộc tiếp xúc giao lưu, qua đó tiếp thu có chọn lọc nhiều nét tinh hoa
của nền văn hoá nhân loại. Đó là cơ sở thuận lợi để chúng ta tiếp thu
nhạy bén những văn hoá và thành tựu khoa học của thế giới.
Trong xu thế phát triển của thế giới với một xuất phát điểm thấp
về trình độ khoa học công nghệ, Việt Nam đang thực thi chính sách
mở cửa đa dạng hoá đa phương hoá các quan hệ đối ngoại phục vụ
cho công cuộc đổi mới đất nước trên tinh thần “ Việt Nam muốn làm
bạn với tất cả các nước ”. Nền văn hoá dân tộc cho chúng ta khả năng
đón nhận và biến đổi văn hoá mới của cuộc cách mạng khoa học công
nghệ. Nó đang diễn ra mạnh mẽ trên quy mô toàn cầu hoá. Bởi vậy,
yêu cầu đặt ra là gìn giữ bảo vệ, phát huy những giá trị bản sắc của
dân tộc cần đẩy mạnh phát triển và quý trọng truyền thống văn hoá
dân tộc và cả cộng đồng. Văn hoá Việt Nam đang đứng trước sự tấn
công ồ ạt mạnh mẽ của các làn sóng văn hoá ngoại lại thiếu chọn lọc
vì thế mà càng phải chú trọng gìn giữ và phát huy nền văn hoá dân
8
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
9
Tiểu luận cuối khoá
tộc. Trong lich sử Việt Nam đã là một trong hơn 30 quốc gia còn giữ
được bản sắc dân tộc.
2. Quan điểm của nhà nước ta về vấn đề bản sắc văn hoá dân
tộc.
2.1 Xác định các giá trị bản sắc của văn hoá Việt Nam .
Mỗi nền văn hoá đều là tài sản của một cộng đồng người nhất
định - một chủ thể của văn học… mọi hệ thống văn hoá đều có mối
quan hệ với môi trường xã hội .Vì vậy giữa văn hoá và môi trường có
sự gắn kết sâu sắc, văn hoá hỗ trợ là động lực của sự phát triển của xã
hội, và điều kiện xã hội, tác động thúc đẩy hay kìm hãm độ phát triển
văn hoá.
Trong suốt thời kỳ cách mạng sôi động hơn nửa thế kỷ qua
phương hướng gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, kết hợp
với tinh hoa văn hoá nhân loại là một nội dung cơ bản trong đường lối
cách mạng của Đảng Cộng Sản và nhà nước.
Tại Đại Hội văn hoá toàn quốc tháng 7/1948 Tổng bí thư
Trường Chinh khẳng định “văn hoá dân chủ mới Việt Nam phải gồm
3 tính chất dân tộc, khoa học và đại chúng”. Đến Đại Hội VI của
Đảng năm 1986 khái niệm bản sắc văn hoá dân tộc được nêu lên và
được đại hội công nhận ghi vào nghị quyết “xây dựng một nền văn
hoá văn nghệ XHCN đậm đà bản sắc đân tộc”.
Ngày 14/1/1993 lần đầu tiên Đảng ta ra một nghị quyết có nội
dung riêng về văn hoá được ban chấp hành TW khoá VII thông qua về
một số nhiệm vụ trách nhiệm văn hoá văn nghệ những năm trước mắt,
xây dựng vai trò quan trọng của văn hoá là nền tảng tinh thần của xã
hội đồng thời là mục tiêu chủ nghĩa xã hội.
9
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
10
Tiểu luận cuối khoá
Từ những đánh giá và khẳng định vai trò của văn hoá và bản
sắc văn hoá dân tộc trong xã hội. Đảng và nhà nước ta đề ra nhiều giải
pháp , phương hướng phù hợp, hỗ trợ cho sự nghiệp giữ gìn và phát
huy bản sắc tốt đẹp độc đáo của văn hoá dân tộc Việt Nam.
2.2 Phương hướng gìn giữ phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam.
Sự vận động của văn hoá nằm trong dòng chảy chung của lịch
sử dân tộc.Để xây dựng một bản sắc Việt Nam phù hợp với trình độ
phát triển của một đất nước, Đảng và nhà nước ta xác định phương
hướng “ phát triển những truyền thống tốt đẹp của văn hoá dân tộc và
hấp thụ những cái mới của văn hoá tiến bộ thế giới”. Phát triển và
hấp thụ là những nguyên tắc rất quan trọng làm cho văn hoá Việt Nam
không sa vào chủ nghĩa dân tộc thuần tuý và có bản lĩnh vững vàng để
không đánh mất bản sắc riêng trong giao lưu văn hoá . Nhiều giải
pháp cùng với những chính sách về văn hoá đã được đề ra trên cơ sở
sự hiểu biết, nắm vững và tôn trọng quy luật, phát triển nội tại của nền
văn hoá dân tộc.
Nền văn hoá Việt Nam có những nguyên lý riêng của nó. Muốn
gìn giữ và phát triển, hoàn thiện và nâng cao sự kế thừa truyền thống
không phải là giữ nguyên trọn vẹn “ cái gốc” xưa, bê nguyên si những
giá trị của thời đại trước, mà là sự kế thừa có chọn lọc, có phê phán và
có sáng tạo những giá trị tinh thần và văn hoá của dân tộc cũng như
văn minh nhân loại. Sinh thời Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã từng nói “
khôi phục vốn cũ thì nên khôi phục những cái gì tốt còn cái gì không
tốt thì phải loại dần ra” việc xác định đúng yếu tố “tốt” tiến bộ trong
di sản văn hoá truyền thống. Để xây dựng cái mới không đơn giản,
song được Đảng ta chỉ ra rất rõ ràng là “kế thừa và phát huy các giá
trị tinh thần, đạo đức và thẩm mỹ, các di sản văn hoá nghệ thuật của
dân tộc”.
10
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
11
Tiểu luận cuối khoá
Trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật và các lĩnh vực khác của đời
sống văn hoá, Đảng và nhà nước luôn xác định “ phát triển văn hoá-
nghệ thuật mang bản sắc dân tộc Việt Nam là trách nhiệm, nghĩa vụ
của toàn dân”. Vai trò của các cơ quan lãnh đạo là “ tạo điều kiện xây
dựng cơ sở hạ tầng và phương tiện cho việc phát triển”.
Như vậy vấn đề và phát huy gìn giữ bản sắc văn hoá dân tộc đã
được khơi dậy trong tất cả các lĩnh vực hoạt động văn hoá, và không
chỉ có thế, Đảng và nhà nước ta còn đặt ra mục tiêu làm cho bản sắc
dân tộc và tính chất tiên tiến của nền văn hoá phải được thấm đậm cả
trong mọi hoạt động xây dựng, sáng tạo, ứng dụng các thành tựu khoa
học kỹ thuật công nghệ giáo dục và đào tạo sao cho trong mọi lĩnh
vực chúng ta có cách tư duy độc lập, có cách làm vừa hiện đại vừa
mang sắcthái Việt Nam.
Thực hiện tinh thần của nghị quyết nhà nước đã tăng cường các
biện pháp đẩy mạnh sự phát triển của phong trào “ toàn dân đoàn kết
xây dựng đời sống văn hoá” trên cả nước trong mọi tầng lớp nhân dân
. Hệ thống các văn bản luật pháp và chính sách liên quan đến văn hoá
đang được xúc tiến xây dựng, trong đó đáng chú ý là luật di sản văn
hoá.
Tóm lại đường lối văn hoá của Đảng ta luôn nhất quán .Văn
hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực
phát triển kinh tế xã hội. Những chủ trương chính sách kịp thời của
Đảng và nhà nước đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho văn hoá
phát triển theo đúng định hướng dân tộc, khoa học và nhân văn.
.
11
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
12
Tiểu luận cuối khoá
CHƯƠNG II
BÁO CHÍ VỚI VAI TRÒ GÌN GIỮ VÀ PHÁT HUY
BẢN SẮC VĂN HOÁ NGHỆ THUẬT
1. Mối quan hệ với báo chí việt nam và bản sắc văn hoá dân
tộc.
Báo chí ra đời cách đây hơn 100 năm. Mặc dù là sản phẩm
thành tựu của văn hoá phương tây du nhập vào. Nhưng không ai có
thể phủ nhận được thực tế là phương tiện truyền thông nhằm mục đích
phục vụ cho nhu cầu xã hội Việt Nam đang vận động và phát triển đã
nhanh chóng vượt lên vai trò thông tin thương mại đơn thuần để bước
vào địa hạt chính trị và văn hoá - hiểu theo nghĩa hẹp của khái niệm
này.Cho đến nay vẫn còn có nhiều ý kiến khác nhau về chức năng của
phương tiện thông tin của nó. Với chức năng này thông tin đại chúng
mang đến cho con người biết bao điều mới mẻ về mọi lĩnh vực trong
đời sống xã hội: từ kinh tế chính trị đến kinh tế xã hội. Như vậy thông
tin đại chúng đã thực hiện chức năng nhận thức văn hoá. Cơ chế vận
động của văn hoá vừa tĩnh vừa động, với tư cách là một biểu trưng
của một cộng đồng, một không gian, một thời kỳ lịch sử, văn hoá
mang giá trị tĩnh. Những giá trị đó tham gia một cộng đồng, vào nhân
12
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
13
Tiểu luận cuối khoá
cách một con người, sẽ tác động sâu sắc đến xu hướng vận động của
đời sống xã hội. Trong cơ chế ấy văn hoá vận động tự tái tạo và bổ
sung. Với cách nhìn đó, báo chí vừa là công cụ truyền bá văn hoá, vừa
là một sản phẩm văn hoá.
Như vậy báo chí là một thành tố văn hoá. Báo chí luôn cung
cấp những tri thức phong phú mới mẻ nhất cho con người có thêm cái
nhìn mới, cách tiếp nhận mới. Sự phát triển của báo chí làm tăng khả
năng giao tiếp bắt buộc hay tự nguyện của văn hoá Việt Nam với các
nền văn hoá khác diễn ra liên tục hơn một thế kỷ qua cũng gây ra
những tác động không nhỏ đến xu hướng phát triển của báo chí. Song
“nền báo chí Phương Đông và Việt Nam bắt buộc phải là sự thể hiện
điển hình và đặc sắc linh hồn của văn hoá Phương Đông. Điều đó
cũng có nghĩa là báo chí Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của văn
hoá dân tộc và hàm chứa trong nó những nét bản sắc của nền văn hoá
Việt Nam. Từ nội dung văn phong đến cách trình bày các sản phẩm
báo chí, đều dựa trên tiêu chuẩn riêng của hệ giá trị văn hoá Việt Nam
để nhằm đến đích là công chúng Việt Nam – chủ thể của nền văn hoá
Việt Nam giàu bản sắc và bền vững.
Truyền bá văn hoá đang là một mắt xích tự nhiên của quá trình
vận động văn hoá. Trong tình hình cuộc cách mạng khoa học công
nghệ phát triển ồ ạt trên phạm vi toàn cầu. Báo chí đóng một vai trò
quan trọng to lớn. Sự nhanh chóng và khả năng đồng hiện trong một
không gian lớn của thông tin báo chí là ưu điểm không phương tiện
nào so sánh được. Báo chí đã tham gia tích cực vào trong việc lưu giữ
và truyền bá và làm giàu kho tàng văn hoá dân tộc và nhân loại.Tuy
không thể trang bị một hệ thống tri thức lịch sử – văn hoá như trong
trường học, nhưng báo chí lại có khả năng thẩm định và cổ vũ cho
những giá trị lịch sử văn hoá, tạo môi trường thuận lợi cho việc hình
13
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
14
Tiểu luận cuối khoá
thành ý thức lịch sử của dân tộc.Thông tin báo chí tham gia đáng kể
vào việc hình thành cách tư duy nhận thức hành động của con người
hiện đại và cả xu hướng vận động của toàn xã hội.
Trong mối quan hệ với bản sắc văn hoá dân tộc, báo chí chịu
ảnh hưởng sâu sắc từ trong bản chất hệ thống, và cũng là phương tiện
hữu hiệu có vai trò quan trọng góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc
văn hoá Việt Nam.
2 . nhiệm vụ của báo chí trong việc gìn giữ và phát huy bản
sắc văn hoá việt nam.
Báo chí là phương tiện thông tin đại chúng thiết yếu với đời
sống xã hội . Không phải ngẫu nhiên mà các nhà chính trị, các nhà
cách mạng đã dành cho báo chí sự quan tâm lớn . Vai trò chức năng
của hệ thống quyền lực thông tin này được LÊ NIN xác định “ không
những là người tuyên truyền cổ động tập thể , mà còn là người tổ
chức tập thể”.
Từ khi ra đời trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, lãnh đạo
nhân dân đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng đất nước .Đảng
và nhà nước ta luôn đánh giá đề cao vai trò của báo chí “ coi báo chí
như là một công cụ đắc lực để tuyên truyền vận động và tổ chức quần
chúng làm cách mạng”.Báo chí hoạt động trên mọi lĩnh vực của đời
sống xã hội. Trong đời sống văn hoá của đất nước, sự tham gia của
báo chí càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Chủ Tịch Hồ Chí Minh
đã thường nói “ cán bộ báo chí cũng là chiến sỹ cách mạng, cây bút
trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Như vậy báo chí là đội quân tiên
phong, là phương tiện hữu hiệu tham gia tuyên truyền, quản lý và xây
dựng nền văn hoá cách mạng.
14
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
15
Tiểu luận cuối khoá
Mặc dù chỉ là kênh truyền thông , nhưng báo chí là phương
tiện đặc biệt có hiệu quả thực hiện các chức năng của văn hoá từ giáo
dục thẩm mỹ đến giao tiếp giải trí và dự báo, cũng có nghĩa là những
tác động - thuận nghịch của báo chí đều vọng vào văn hoá nói chung,
bản sắc văn hoá dân tộc nói riêng .Thực tế đó càng cho thấy vai trò
quan trọng của báo chí góp phần vào việc hình thành nhận thức tư duy
trong quá trình đổi mới và phát triển đất nước.
Luật báo chí được quốc hội nước CHXHCNVN thông qua năm
1989 và được sửa đổi bổ sung năm 1999 đã quy định rõ nhiệm vụ
quyền hạn của báo chí Việt Nam. Trong đó có nội dung “ nâng cao
dân trí đáp ứng nhu cầu văn hoá lành mạnh của nhân dân , bảo vệ và
phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc”.Văn hoá không đơn thuần
là một nội dung làm phong phú thông tin trên báo chí có trách nhiệm
nghĩa vụ tham gia, phát huy sức mạnh của mình để bảo vệ những
truyền thồng quý báu của dân tộc và làm cho giá trị đó có sức lan toả
thấm đẫm trong đời sống xã hội.Tạo tiền đề hình thành giá trị mới phù
hợp với xu thế thời đại.
Xã hội càng phát triển, trình độ dân trí càng cao.Sự hình thành
nhân cách lối sống văn hoá của con người chịu nhiều ảnh hưởng của
yếu tố tự nhiên và xã hội.Vấn đề cấp thiết đặt ra cho báo chí là trang
bị một hệ thống tri thức văn hoá lịch sử phong phú và đa dạng giáo
dục truyền thống yêu nước cách mạng, ý chí, đức tính cần cù trung
thực phổ biến hoạt động văn hoá, phong tục tập quán tốt đẹp của dân
tộc… Hình thành dư luận xã hội lành mạnh, tạo cơ sở cho việc hình
thành nhân cách đời sống tinh thần của con người và xã hội… Dựa
vào lợi thế đặc biệt của mình, báo chí có khả năng đưa các nhân tố
vào văn hoá tinh thần nhân văn thấm sâu vào các lĩnh vực đời sống
15
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
16
Tiểu luận cuối khoá
vào các kế hoạch và chương trình phát triển kinh tế- xã hội của Đảng
và nhà nước.
Báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc giao lưu văn hoá.
Nếu sự phát triển là do giao lưu quyết định thì tần số du nhập và xuất
tin tức của một xã hội lại là thước đo nhất định, chính xác nhất nhịp
độ giao lưu văn hoá của xã hội đó. Chính ở lĩnh vực này báo chí phát
huy chức năng “bộ lọc” của văn hoá dân tộc, định hướng giá trị cho
toàn xã hội.
Trong những định hướng lớn về xây dựng và phát triển nền văn
hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc của Đảng và nhà nước có đề ra
nhiệm vụ “phát triển đi đôi với quản lý tốt hệ thống thông tin đại
chúng, nhằm tăng hiệu quả thông tin chất lượng tư tưởng văn hoá của
tổ chức này. Đó là sự định hướng tạo thuận lợi cho báo chí thực hiện
tốt hơn nữa một trong những nhiệm vụ hàng đầu của mình, đã được
đề ra một cách rõ ràng đầy đủ toàn diện trong chỉ thị 22 CT/TW tiếp
tục đổi mới và tăng cường lãnh đạo, quản lý công tác báo chí xuất bản
“góp phần làm lành mạnh xã hội giữ gìn và phát huy những giá trị
truyền thống tốt đẹp, bản sắc và tinh hoa văn hoá dân tộc, tiếp thu
tinh hoa văn hoá nhân loại”.
16
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
17
Tiểu luận cuối khoá
CHƯƠNG III
MỘT SỐ NHẬN XÉT VỀ HÌNH THỨC THỂ HIỆN
CỦA TÁC PHẨM BÁO CHÍ VIẾT VỀ VĂN HOÁ NGHỆ
THUẬT TRÊN BÁO THANH NIÊN
Bản sắc văn hoá là một lĩnh vực rộng lớn, bao trùm đan xen và
đa nghĩa. Vì thế các tác phẩm viết về lĩnh vực này, bên cạnh nội dung
tư tưởng còn cần có sự linh hoạt uyển chuyển phong phú và đa dạng
trong việc vận dụng kết hợp các yếu tố về nghệ thuật, thể hiện tác
phẩm. Sự điều hoà khéo léo giữa nội dung và hình thức thể hiện tác
phẩm sẽ làm tăng sức hấp dẫn của thông tin đối với bạn đọc .Như vậy
khả năng tác động của tác phẩm sẽ tăng lên , mang lại hiệu quả tốt
hơn cho việc khẳng định và thực hiện vai trò báo chí trong lĩnh vực
này. Mặt khác các giá trị của bản sắc văn hoá dân tộc , trong quá trình
vận động liên tục đã có tác động qua lại, trở thành một “ điểm tựa”
để báo chí thông qua đó tìm hiểu đặc điểm tâm lý dân tộc. Từ đó hình
thành phương thức hoạt động và chuyển tải thông tin hiệu quả, phù
hợp đối tượng tiếp nhận. Như đã nói ở CHƯƠNG I báo chí chịu ảnh
hưởng sâu sắc và hàm chứa trong nó những nét bản sắc của nền văn
hoá Việt Nam . Báo chí viết về bản sắc văn hoá dân tộc lại càng in
đậm dấu ấn đó.
Như vậy dù nằm trong hệ thống tác phẩm của nền báo chí Việt
Nam các bài viết về lĩnh vực văn hoá dân tộc hàm chứa và cần có một
số đặc điểm riêng biệt phát triển theo xu hướng phù hợp nội dung
thông tin trong việc hoà vào dòng chảy của báo chí Việt Nam hiện đại.
1. Các thể loại báo chí được sử dụng .
Với sự vận động của báo chí thì toàn bộ sự thật sẽ được báo chí
vạch trần. Bản thân báo chí là một thể sinh động hợp thành bởi các thể
17
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
18
Tiểu luận cuối khoá
loại khác nhau, cùng hướng tới mục đính chính xác bản chất sự vật
hiện tượng. Tính đa nghĩa nhiều mặt cùng với những biến ảo khó xác
định của bản sắc văn hoá dân tộc trong quá trình vận động được nhà
báo chủ động linh hoặt lựa chọn, thể loại tác phẩm để truyền tải nội
dung thông tin mỗi thể loại, với đặc trưng thế mạnh riêng cần được
vận dụng thích ứng trong từng trường hợp cụ thể. Có thể nói gần như
toàn bộ các thể loại báo chí truyền thống đều xuất hiện trong lĩnh vực
thông tin về bản sắc văn hoá dân tộc với tần số khác nhau. Trong thời
điểm và còn tuỳ thuộc vào gu của mỗi người. Theo kết quả khảo sát
của tôi trên báo Thanh Niên có thể nhận thấy cách thức thể hiện vấn
đề bản sắc dân tộc rất khác nhau.
1. Bảng thống kê bài về văn hoá nghệ thuật trên báo TN.
Qua khảo sát báo TN từ 1-11-2005 -> 1-12-2006 số lượng tin
bài về văn hoá khá lớn khoảng 1260 bài.
THỂ LOẠI TỔNG SỐ BÀI TỶ LỆ %
Tin 454 35.9
Phản ánh 215 20
Phóng sự 150 11.8
Phỏng vấn 106 8.4
Phê bình 68 5.4
Trần thuật 56 4.4
Ghi chép 49 3.9
Ký sự 44 3.5
Thư tín 68 5.4
ý kiến 56 4.4
Nhìn vào bảng thống kê ta thấy thể loại tin vẫn giữ vị trí chủ
đạo trong mảng văn hoá chủ động trên báo Thanh Niên. Báo Thanh
Niên là báo hàng ngày nên nó có thể chuyển tin nhanh đến độc giả
những thông tin, sự kiện về văn hoá nghệ thuật hàng ngày, hàng giờ
đang xảy ra.
18
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
19
Tiểu luận cuối khoá
Tiếp đến là thể loại phản ánh. Thể loại này mang tính xung kích
cao. Nó phản ánh được nội dung thông tin thường được đề cập trên ấn
phẩm giúp công chúng hiểu sâu hơn về văn hoá dân tộc.
Tiếp đến là thể loại phóng sự. Cũng chiếm một tỷ lệ không nhỏ
trong ấn phẩm. Nó chứng tỏ được khả năng phát hiện tiếp cận các vấn
đề thời sự văn hoá của tờ báo này là rất lớn. Báo TN trước kia giữ một
vai trò quan trọng mở đầu cho việc tuyên truyền chủ nghĩa yêu nước
theo quan điểm chủ nghĩa Mác LêNin, ngày nay báo TN đã kế thừa và
phát huy truyền thống đó và giữ vai trò khá quan trọng tác động đến
TN cả nước thời hiện đại.
Chúng ta sẽ lần lượt xem xét, tìm hiểu tính chất, đặc điểm nội
dung và xu hướng của một số thể loại có trên ấn phẩm thanh niên như
tin,bài phản ánh, phóng sự, phỏng vấn, phê bình.
1.1 Tin.
Tin là thể loại được coi là xương sống của tờ báo nó mang đến
cho độc giả những thông tin cơ bản, đáp ứng tốt tính thời sự, nhanh
chóng và cấp bách.
Tin được sử dụng cơ bản để phản ánh các hoạt động văn hoá
trong và ngoài nước đang là những điểm sáng được đông đảo công
chúng quan tâm, nhằm nhấn mạnh ý kiến của tin đang được đề cập.
Tin có thể được viết dưới hình thức tin ngắn, tin vắn, tin bình,
tin tổng hợp.
Các kiểu tin này thường được dùng phổ biến trên ấn phẩm với
chuyên mục: Tin văn nghệ, thông tin âm nhạc, tin văn nghệ thế giới,
tin nhạc trẻ thế giới Ngoài ra còn có những tin độc lập nội dung
mang tính sự kiện sâu và nhiều khía cạnh.
1.2 Phản ánh .
Phản ánh có số lượng xuất hiện chiếm ưu thế tuyệt đối trên mặt
báo. Bài phản ánh hoạt động thông tin ở báo chí ở tất cả mọi lĩnh vực
19
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
20
Tiểu luận cuối khoá
của đời sống văn hoá nghệ thuật. Xét về hình thức cấu trúc là phản
ánh có nhiều nét tương đồng với một số thể loại khác nhưng nội dung
bài phản ánh không tập trung vào một sự kiện hiện tượng đơn lẻ, mà
xâu chuỗi so sánh đối chiếu giữa các sự kiện hiện tượng có liên quan
để làm sáng tỏ vấn đề theo ý đồ của tác giả.
Thông qua bài phản ánh báo Thanh Niên đã đặc tả được phần
nào nền văn hoá nghệ thuật của nước nhà. Nhiều bài phản ánh đưa ra
được những ưu và nhược điểm của vấn đề và từ đó đưa ra những
hướng khắc phục nhằm mục đích gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá
nghệ thuật của dân tộc, bài viết của Hoài Sơn “ phát hiện đường dây
in lậu quy mô lớn ( 19/11/2005), “ vì sao tìm ra gương mặt nổi bật”
(Dạ Ly-17/11/2005)”.
Đừng để “bình mới, rượu cũ”- Giao Hương báo Thanh Niên
(10/11/2005).
Bài này nó phản ánh được bên cạnh luật xuất bản của những ấn
phẩm văn hoá nhằm gìn giữ được phẩm chất tốt đẹp của bản sắc dân
tộc chống lại những tác phẩm đồi trụy không mang tính nhân văn.
Nhưng khi luật đưa ra thì nhiều người đã lợi dụng kẽ hở của pháp luật
để làm lợi cho mình, lấy cái chung làm cái riêng, cho mình có cái
quyền sinh, quyền sát dẫn đến xuất hiện cơ chế xin cho của thời bao
cấp. Tệ nạn cửa quyền đã ló ra quanh việc cố tình thực hiện một cách
méo mó luật xuất bản mới. Nên chăng có luật mới, cần phải xoá bỏ
gấp “lệ cũ”đi chứ ?
1.3 Phóng sự .
Phóng sự được coi là thành tựu nổi bật của báo chí. Nó là thể
loại duy nhất có thể trình bày một cách khái quát lại vừa chi tiết cụ thể
về một hiện thực đa dạng bề bộn đồng thời lý giải được những vấn đề
đặt ra từ hiện thực ấy một cách thoả đáng. người làm báo thường sử
20
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
21
Tiểu luận cuối khoá
dụng hình thức phóng sự để thông tin về những vấn đề nóng bỏng
đang thu hút sự quan tâm chú ý của dư luận.
Với bút pháp giàu chất văn học và cái tôi trần thuật vừa cảm
xúc vừa trí tuệ, phóng sự rất thích hợp và thực sự phát huy vai trò
trong lĩnh vực thông tin về bản sắc văn hoá dân tộc. Tần suất các loại
bài này cũng khá cao trên ấn phẩm tăng cường chất sống, sức hấp dẫn
cho tờ báo. Những biến chuyển của văn hoá nghệ thuật của dân tộc
trong đời sống hiện đại là nội dung được đề cập rất nhiều qua những
bài phóng sự. Trong đó nổi bật lên là những cuộc đấu tranh để sinh
tồn giữ nét đẹp văn hoá, làm rõ thêm, sinh động hơn nét đẹp văn hóa
dân tộc. Nó được đặc tả dưới nhiều góc độ khác nhau: Phóng sự “tình
nghệ sỹ với Duyên Dáng Việt Nam” của Cao Minh Hiển báo Thanh
Niên ra ngày 2/11/2005 và một loạt phóng sự “ đi tìm dấu vết của Bác
sỹ Đặng Thuỳ Trâm trong những cánh rừng H’rê” của Đặng Ngọc
Khoa 18/11/2005 đến 23/11/2005. Bài phóng sự của tác giả Cao Minh
Hiển đã lột tả được những niềm vui, niềm háo hức và những thành
công của các nghệ sỹ của DDVN. DDVN đã chinh phục độc giả bằng
chính nghệ thuật nét đẹp văn hoá bản sắc dân tộc. Không chỉ những
độc giả Việt Nam mà ngay cả độc giả nước ngoài cũng cảm nhận sâu
sắc được nền văn hoá bản sắc dân tộc.
Phóng sự “đi tìm phóng sự của Đặng Thuỳ Trâm” cũng
là một thiên phóng sự dài kỳ của Đặng Ngọc Khoa. Nói lên tấm lòng
của người dân H’rê đi tìm cội nguồn của dân tộc, đi tìm cái tinh hoa
văn hoá.
Phóng sự với bút pháp linh hoạt kết hợp cả tả, thuật, bình đã
đưa đến cho độc giả tiếp cận được văn hoá ở nhiều góc độ khác nhau,
tác động đến ý thức tình cảm của người đọc để giáo dục nhận thức
21
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
22
Tiểu luận cuối khoá
đúng đắn. Cảm xúc trong trường hợp này giữ vai trò rất quan trọng
làm tăng sức truyền cảm và hấp dẫn của tác phẩm.
Có thể nhận thấy phóng sự là thể loại bình linh hoạt ,rất phù
hợp với lĩnh vực bảo vệ và phát huy bản sắc dân tộcViệt Nam.Tăng
cường phóng sự đồng nghĩa với tăng cường chất sống được chuyển
hoá qua cảm xúc của người cầm bút đang là xu hướng phát triển.
1. 4 Phỏng vấn .
Phỏng vấn là hoạt động nền tảng của báo chí đương đại thể
loại nhóm thông tấn, trong đó trình bày cuộc nói chuyện của nhà báo
với một nhóm đối tượng hay một đối tượng trong vấn đề cấp thiết
đang được mọi người quan tâm và có ý nghĩa chính trị xã hội nhất
định. Đối tượng đó thường là những người am hiểu, có uy tín về lĩnh
vực nào đó.Thông qua ý kiến của người được phỏng vấn để làm rõ
những vấn đề còn khúc mắc ,chưa được sáng tỏ ở đôc giả.
Với vai trò quan trọng như thế phỏng vấn luôn là nhu cầu cấp
thiết của bạn đọc, là một nước đông dân tộc để hiểu văn hoá nghệ
thuật nước nhà thật là điều khó. Mỗi người đều muốn đưa ra câu hỏi
của mình về những vấn đề mình chưa hiểu rõ ,vậy nhà báo phải thay
mặt cho họ để tìm hiểu khám phá những gì được gọi là bản sắc văn
hoá dân tộc.Từ đó tác động sâu sắc đến ý thức giữ gìn và phát huy giá
trị văn hoá. Giúp con người hiểu sâu hơn nền văn hoá hiện đại nhưng
đậm đà bản sắc dân tộc.Trên báo Thanh Niên có bài phỏng vấn “Tôi
như một cây lúa”của Chu Vũ Minh ra ngày 23/11/2005, bài phỏng
vấn về NSND Đặng Thái Sơn là người Châu Á đầu tiên giành huân
chương vàng cuộc thi ChoPin quốc tế lần thứ 10 tại Warsaw là một
người hiếm hoi trở thành công dân thế giới. Ông đã nói lên cảm nhận
của mình về nền âm nhạc việt nam đang phát triển chậm hơn cả quốc
gia có nền âm nhạc mới chừng đuợc 20 năm như Thái Lan, Indonesia.
“Tôi thấy thật đáng lo lắng, cứ nhìn cái nhà hát 100 tuổi và đẹp đẽ
22
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
23
Tiểu luận cuối khoá
thế này lại nghĩ rằng nhạc cổ điển phải phát triển hơn nữa”. Điều đó
là ước muốn của toàn dân tộc.
Vậy để nền âm nhạc nước nhà phát triển hơn nữa, nhà nước cần
đầu tư nuôi dạy những mầm non tương lai.
1.5 Phê bình .
Phê bình là loại hình mới mà rất ít người hiện nay theo đuổi.
Phê bình là thể loại báo chí chính luận mà trong đó phê bình nghệ
thuật là một bộ phận góp thành để tạo nên một mảng văn hoá bản ngã,
phê bình nghệ thuật là phê bình tác phẩm nghệ thuật hoặc thơ giúp
công chúng hiểu sâu sắc về tác phẩm nghệ thuật. Nắm bắt được cái
thần của tác giả, hình tượng tác phẩm chỉ ra được cái hay của tác
phẩm. Để công chúng rung động và cảm hoá tác phẩm trước tiên tác
giả phải là người cảm nhận được nghệ thuật, phải am hiểu có kiến
thức sâu rộng từ đó dùng ngôn ngữ sinh động của mình với lý luận
chặt chẽ phân tích được ý nghĩa xã hội và chỉ ra được vị trí của tác
phẩm trong giai đoạn hiện nay nhằm tác động mạnh mẽ đến tư tưởng
người đọc. Cần đánh giá tác phẩm có đáp ứng được nhu cầu của
người đọc hay không?.
Phê bình nó đóng vai trò hết sức quan trọng là cầu nối giữa độc
giả với tác phẩm bởi vậy cần nâng cao và phát triển mạnh thể loại này
giúp công chúng nhận định được đúng hơn về tác phẩm nghệ thuật.
Đồng thời giúp cho tác giả tự hoàn thiện hơn, làm giầu hơn cho nền
văn hoá nước nhà: Bài phê bình “đã có vàng trong mộng phù du”(của
Hạ Anh trên báo thanh niên ra ngày 21/11/2005)cũng phần nào đánh
giá được nền nghệ thuật nước nhà.
1.6Trần thuật .
Trần thuật là một trong những thể loại thuộc báo chí thông tấn
trong đó nhà báo thuật, tả, bình cảm xúc để phản ánh một cách tường
tận, sinh động hấp dẫn diễn biến một sự kiện quá trình diễn ra bằng
23
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
24
Tiểu luận cuối khoá
cách nhà báo chứng kiến trực tiếp hoặc tham gia trực tiếp vào quá
trình diễn ra sự kiện.
Trần thuật được sử dụng khi có sự kiện chính trị, văn hoá thể
thao nổi bật với đặc tính tổng hợp đan xen hoà quện giao thoa giữa
các nhóm thể loại trần thuật có thông tin lý lẽ của nhóm chính luận,
phê bình, bình luận, đánh giá có mức độ, có yếu tố thông tin sự kiện
của nhóm báo chí thông tấn- Tức là có chất liệu chi tiết thời sự mới
độc lập. Trong thông tin có thẩm mỹ lý lẽ của nhóm chính luận nghệ
thuật- Tức là có hình ảnh cảm xúc đan xen vào nhau .Các yếu tố này
đảm bảo cho thông tin hấp dẫn sôi động lôi cuốn đáp ứng được nhu
cầu của khán giả.
Trần thuật được sử dụng như một mũi nhọn xung kích tuyên
truyền trên phạm vi rộng cả nước đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn
trong cuộc chiến văn hoá hiện nay, làm nổi bật lên bản sắc văn hoá
bản địa của người Việt- Báo Thanh Niên đã tận dụng những ưu diểm
đó để phát huy mạnh mẽ văn hoá dân tộc, thông qua bài trần thuật của
Cao Minh Hiển từ Sydney “những cơn sóng từ Sydney”(ngày
3/11/2005). Qua bài trần thuật của Cao Minh Hiển về Duyên Dáng
Việt Nam (DDVN).
Sự thành công của DDVN ta không những được chứng kiến vẻ
đẹp bức tranh văn hoá Việt Nam sống động, mà còn được hoà mình
vào không khí náo nức của đêm diễn để cảm nhận sâu sắc cái tình
cảm nhiệt huyết của đồng bào xa xứ hướng về cội nguồn dân tộc,
cũng như tình cảm của người nghệ sỹ đối với đồng bào xa xứ. Hai
tình cảm hướng về cội nguồn như hoà làm một tạo nên DDVN một
nét thăng hoa tột đỉnh về nét đẹp văn hoá dân tộc- một nét đẹp truyền
thống mà hiện đại.
24
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí
25
Tiểu luận cuối khoá
1.7 Ý kiến .
ý kiến là một dạng chính luận nghệ thuật khác với các thể loại
khác là nó có độ chính xác cao xử dụng phương pháp của tiểu luận có
lập luận chặt chẽ, phân tích lý giải cao. Nhà báo cần căn cứ vào tình
tiết khác nhau để nghiên cứu về nguồn gốc của vấn đề làm sáng tỏ
bản chất của hiện tượng, cần lập luận chặt chẽ và chỉ ra rõ ràng mục
tiêu đề ra. Đây là một loại bài rất phù hợp với vấn đề văn hoá. Qua sự
đánh giá của tác giả có thể làm nổi bật nên bản chất của văn hoá dân
tộc giúp độc giả hiểu sâu hơn về văn hoá nghệ thuật Việt Nam.
Bài ý kiến hay ghi chép của nhà chính luận là loại ghi chép và
nhận xét
của nhà báo, nhà chính luận về một sự kiện hiện tượng có
thật trong xã hội ví dụ:
Nhà báo Xuân Thái (báo Sài gòn giải phóng ). Nói về DDVN
có bài “một nhịp cầu thân thương”.
“Ấn tượng nhất đối với tôi là hình ảnh một số khán giả nữ
người nước ngoài đã khoác lên người chiếc áo dài Việt Nam đến xem,
còn bà con việt kiều ở Úc thì tay bắt mặt mừng.Tất cả như gần lại
trong tình cảm ấm thân thương tôi chợt hiểu DDVN không những
cung cấp một món ăn tinh thần, một bữa đại tiệc văn hoá cho mọi
người trong đó có cộng đồng người việt xa xứ mà còn tạo một nhịp
cầu thân ái để mọi người gặp gỡ giao lưu và hướng về Việt Nam với
khát khao cống hiến cho sự hưng thịnh của đất nước”.
1.8 Ký sự .
Ký sự là một thể loại báo chí trong đó nhân vật, sự kiện, điển
hình thông qua báo chí mang đến cảm xúc thẩm mỹ sâu sắc đối với độ
giả.
25
Nguyễn Thị Hà Lớp: K47HN-Báo chí