Lý thuyết về mạng LAN

MC LC
Module 1: KIN THC C BN V MNG, MNG LAN,
GIAO THC TCP/IP VÀ A CH IP

I. Gii thiu chung v mng: 2
1. S hình thành ca mng máy tính 2
2. Mng máy tính là gì? 2
3. Các mc tiêu ca vic to nên mng máy tính 3
4. Phân loi mng máy tính 3
4.1 Phân loi mng theo khong cách đa lý : 3
4.2 Phân loi theo k thut chuyn mch: 4
4.3 Phân loi theo kin trúc mng s dng 5
4.4 Phân loi theo h điu hàng mng 5
5. Các mng máy tính thông dng nht 6

5.1 Mng cc b LAN (Local Network Area) 6
5.2 Mng din rng WAN (Wide Area Network) vi kt ni LAN to LAN 6
5.3 Liên mng INTERNET 6
5.4 Mng INTRANET 6

II. Mng cc b - LAN (Local Area Network): 8
1. Khái nim 8
2. Các đc tính k thut ca LAN 8
3. Các topo mng 9
3.1. nh ngha Topo mng 9
3.2. Mng hình sao 10
3.3. Mng trc tuyn tính (Bus): 11
3.4. Mng vòng 11
3.5. Kt ni hn hp 12
4. Các loi cáp truyn và hng dn cách bm cáp mng các lo
i 12

4.1. Các loi cáp truyn 12
4.2. Các thit b kt ni 16
4.3. Nhng điu cn bit v quá trình thit lp mng LAN: 21
III. Cu hình TCP/IP trên máy tính: 28
1. Cu hình TCP/IP đng: 28
2. Cu hình tnh: 30
3. Kim tra kt ni: 33
IV. X lý li trong mng LAN 34
1. Kim tra li cáp và thit b 34
2. X lý các li ca TCP/IP trong LAN 35
2.1 M ca s du nhc dòng lnh 35
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

2
2.2. Kim tra cu hình TCP/IP: 36


I. Gii thiu chung v mng:
Trong lch s phát trin ca loài ngi, th k XX đc đánh du bi cuc cách
mng v công ngh thông tin, bao gm các vn đ: thu thp, x lý và phân phi thông
tin. iu đc bit là khi kh nng thu thp, x lý và phân phi thông tin ca con ngi
tng lên, thì nhu cu ca chính con ngi v vic x lý thông tin mt cách tinh vi,
phc tp li tng nhanh hn na.
Ngày nay máy tính đi
n t đã đc s dng ph bin, vic kt ni máy tính
trong các mng là xu hng tt yu, không ch trong lnh vc nghiên cu thun tuý mà
c trong hu ht mi lnh vc hot đng ca con ngi.
1. S hình thành ca mng máy tính
Giai đon đu (khong 1960) h thng máy tính đc tp trung hoá cao đ,

thng thì các máy tính đc tp trung trong mt hoc mt vài v
n phòng. Ch có các
c quan, công ty có kh nng tài chính khá ln mi có th trang b mt vài máy tính
đin t.
Trong h thng máy tính tp trung này thng ch s dng mt máy tính ln
(Mainframe) và nhiu trm đu cui (Terminal) ni vi nó. Trong h thng này, máy
Mainframe phi x lý tt c mi công vic, các trm làm vic ch đn thun là các màn
hình và bàn phím nó không có b nh, không có các  đa, không có kh nng tính
toán và x lý d
 liu. Nó ch có chc nng gi đi các yêu cu và nhn v các kt qu
t máy tính trung tâm ri hin th nó trên màn hình, do đó ta gi các trm làm vic này
là trm câm (Dumb Terminal).
Nhc đim ca h thng tp trung này là: Các máy trm phi ph thuc hoàn
toàn vào máy tính trung tâm do đó h thng này không đc coi là mng máy tính
2. Mng máy tính là gì?
Mng máy tính là h thng các máy tính đc lp đc kt ni vi nhau thông
qua các đng truyn vt lý và tuân theo các quy c truyn thông nào đó.
Khái nim máy tính đc lp  đây có ngha là các máy tính không có máy nào
có kh nng khi đng hoc đình ch mt máy khác.
Các đng truyn vt lý đc hiu là các môi trng truyn tín hiu vt lý (có
th là hu tuyn hoc vô tuyn nh dây dn, tia Laser, sóng ngn, v tinh nhân to ).
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

3
Các quy c truyn thông chính là c s đ các máy tính có th "nói chuyn"
đc vi nhau và là mt yu t quan trng hàng đu khi nói v công ngh mng máy
tính.
3. Các mc tiêu ca vic to nên mng máy tính
• S dng chung tài nguyên: chng trình, d liu, thit b

• Tng đ tin cy ca h thng thông tin: Nu mt máy tính hay mt đn v
d liu nào đó trong mng b h
ng thì luôn có th s dng mt máy tính khác hay mt
bn sao ca đn v d liu.
• Tit kim chi phí.
• Qun lý tp trung
• To ra môi trng truyn thông mnh gia nhiu ngi s dng trên phm
vi đa lý rng. Mc tiêu này ngày càng tr nên quan trng.
4. Phân loi mng máy tính
Có nhiu cách phân loi mng khác nhau tu thuc vào yu t chính đc chn
dùng đ làm ch tiêu phân lo
i, thông thng ngi ta phân loi mng theo các tiêu chí
nh sau :
• Khong cách đa lý ca mng
• K thut chuyn mch mà mng áp dng
• Kin trúc mng
• H điu hành mng s dng
4.1 Phân loi mng theo khong cách đa lý :
Nu ly khong cách đa lý làm yu t phân loi mng thì ta có mng cc b,
mng đô th, m
ng din rng, mng toàn cu.
Mng cc b ( LAN - Local Area Network ) : là mng đc cài đt trong phm
vi tng đi nh hp nh trong mt toà nhà, mt xí nghip vi khong cách ln nht
gia các máy tính trên mng trong vòng vài km tr li.
Mng đô th ( MAN - Metropolitan Area Network ) : là mng đc cài đt trong
phm vi mt đô th, mt trung tâm vn hoá xã hi, có bán kính ti đa khong 100 km
tr li.
M
ng din rng ( WAN - Wide Area Network ) : là mng có din tích bao ph
rng ln, phm vi ca mng có th vt biên gii quc gia thm chí c lc đa.

Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

4
Mng toàn cu ( GAN - Global Area Network ) : là mng có phm vi tri rng
toàn cu.
4.2 Phân loi theo k thut chuyn mch:
Nu ly k thut chuyn mch làm yu t chính đ phân loi s có: mng chuyn
mch kênh, mng chuyn mch thông báo và mng chuyn mch gói.
Mch chuyn mch kênh (circuit switched network) : Khi có hai thc th cn
truyn thông vi nhau thì gia chúng s thit lp mt kênh c đnh và duy trì kt ni
đó cho ti khi hai bên ngt liên lc. Các d liu ch truyn đi theo con đng c đnh
đó. Nhc đim ca chuyn mch kênh là tiêu tn thi gian đ thit lp kênh truyn
c đnh và hiu sut s dng mng không cao.
Mng chuyn mch thông báo (message switched network) : Thông báo là mt
đn v d liu ca ngi s dng có khuôn d
ng đc quy đnh trc. Mi thông báo
có cha các thông tin điu khin trong đó ch rõ đích cn truyn ti ca thông báo. Cn
c vào thông tin điu khin này mà mi nút trung gian có th chuyn thông báo ti nút
k tip trên con đng dn ti đích ca thông báo. Nh vy mi nút cn phi lu gi
tm thi đ đc thông tin điu khin trên thông báo, nu thy thông báo không gi cho
mình thì tip tc chuyn tip thông báo đi. Tu vào điu kin ca mng mà thông báo
có th đc chuyn đi theo nhiu con đng khác nhau.
u đim ca phng pháp này là :
• Hiu sut s dng đng truyn cao vì không b chim dng đc quyn mà
đc phân chia gia nhiu thc th truyn thông.
• Mi nút mng có th lu tr thông tin tm thi sau đó mi chuyn thông
báo đi, do đó có th điu chnh đ làm gim tình trng tc nghn trên mng.
• Có th điu khin vic truyn tin bng cách sp xp đ u tiên cho các
thông báo.

• Có th tng hiu sut x dng gii thông ca mng bng cách gn đa ch
qung bá (broadcast addressing) đ gi thông báo đng thi ti nhiu đích.

Nhc đim ca phng pháp này là:
• Không hn ch đc kích thc ca thông báo dn đn phí tn lu gi tm
thi cao và nh hng đn thi gian tr li yêu cu ca các trm .
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

5
Mng chuyn mch gói (packet switched network):  đây mi thông báo đc
chia ra thành nhiu gói nh hn đc gi là các gói tin (packet) có khuôn dng qui
đnh trc. Mi gói tin cng cha các thông tin điu khin, trong đó có đa ch ngun
(ngi gi) và đa ch đích (ngi nhn) ca gói tin. Các gói tin ca cùng mt thông
báo có th đc gi đi qua mng ti đích theo nhiu con đng khác nhau.
Phng pháp chuyn m
ch thông báo và chuyn mch gói là gn ging nhau.
im khác bit là các gói tin đc gii hn kích thc ti đa sao cho các nút mng
(các nút chuyn mch) có th x lý toàn b gói tin trong b nh mà không phi lu gi
tm thi trên đa. Bi vy nên mng chuyn mch gói truyn d liu hiu qu hn so
vi mng chuyn mch thông báo.
Tích hp hai k thut chuyn mch kênh và chuyn m
ch gói vào trong mt
mng thng nht đc mng tích hp s (ISDN Integated Services Digital Network).
4.3 Phân loi theo kin trúc mng s dng
Kin trúc ca mng bao gm hai vn đ: hình trng mng (Network topology) và
giao thc mng (Network protocol)
Hình trng mng: Cách kt ni các máy tính vi nhau v mt hình hc mà ta gi
là tô pô ca mng
Giao thc mng: Tp hp các quy c truyn thông gia các thc th truyn

thông mà ta g
i là giao thc (hay nghi thc) ca mng
Khi phân loi theo topo mng ngi ta thng có phân loi thành: mng hình
sao, tròn, tuyn tính
Phân loi theo giao thc mà mng s dng ngi ta phân loi thành mng :
TCPIP, mng NETBIOS .
Tuy nhiên cách phân loi trên không ph bin và ch áp dng cho các mng
cc b
4.4 Phân loi theo h điu hàng mng
Nu phân loi theo h điu hành mng ngi ta chia ra theo mô hình mng ngang
hàng, mng khách/ch hoc phân loi theo tên h
 điu hành mà mng s dng:
Windows NT, Unix, Novell . . .
Tuy nhiên trong thc t ngui ta thng ch phân loi theo hai tiêu chí đu tiên.
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

6
5. Các mng máy tính thông dng nht
5.1 Mng cc b LAN (Local Network Area)
Mt mng cc b là s kt ni mt nhóm máy tính và các thit b kt ni mng
đc lp đt trên mt phm v đa lý gii hn, thng trong mt toà nhà hoc mt khu
công s nào đó. Mng có tc đ cao, có xu hng s dng rng rãi nht. Các thông tin
v mng LAN đc gii thiu chi tit t
i mc II.
5.2 Mng din rng WAN (Wide Area Network) vi kt ni LAN to LAN
Mng din rng là s kt ni ca các mng LAN, mng din rng có th tri trên
phm vi mt vùng, quc gia hoc c mt lc đa thm chí trên phm vi toàn cu. Mng
có tc đ truyn d liu không cao, phm vi đa lý không gii hn

Hình 1.1: Mô hình kt ni mng WAN
5.3 Liên mng INTERNET
Vi s phát trin nhanh chóng ca công ngh là s ra đi ca liên mng
INTERNET. Mng Internet là s hu ca nhân loi, là s kt hp ca rt nhiu mng
d liu khác chy trên nn tng giao thc TCP/IP.
5.4 Mng INTRANET
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

7
Thc s là mt mng INTERNET thu nh vào trong mt c quan/công ty/t
chc hay mt b/ngành, gii hn phm vi ngi s dng, có s dng các công ngh
kim soát truy cp và bo mt thông tin .
c phát trin t các mng LAN, WAN dùng công ngh INTERNET
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

8
II. Mng cc b - LAN (Local Area Network):
1. Khái nim
Mng cc b LAN (Local Area Network) là h thng truyn thông tc đ cao
đc thit k đ kt ni các máy tính và các thit b x lý d liu khác cùng hot đng
vi nhau trong mt khu vc đa lý nh nh  mt tng ca tòa nhà, hoc mt tòa
nhà… Tên gi “mng cc b” đc xem xét t quy mô ca mng. Tuy nhiên, đó
không phi là đc tính duy nht ca mng c
c b nhng trên thc t, quy mô ca mng
quyt đnh nhiu đc tính và công ngh ca mng. Sau đây là mt s đc đim ca
mng cc b:
c đim ca mng cc b:

- Mng cc b có quy mô nh, thng là bán kính di vài km. c đim này
cho phép không cn dùng các thit b dn đng vi các mi liên h phc tp
- Mng cc b thng là s hu ca mt t chc. iu này dng nh có v ít
quan trng nhng trên thc t đó là điu khá quan trng đ vic qun lý mng có hiu
qu.
Mng cc b có tc đ cao và ít li. Trên mng rng tc đ nói chung ch đt
vài Kbit/s. Còn tc đ thông thng trên mng cc b là 10, 100 Mb/s và ti nay vi
Gigabit Ethernet, tc đ trên mng cc b có th đt 1Gb/s. Xác xut li rt thp.
2. Các đc tính k thut ca LAN
- ng truyn: Là thành phn quan trng ca mt mng máy tính, là phng
tin dùng đ truyn các tín hiu đin t gia các máy tính. Các tín hiu đin t đó
chính là các thông tin, d liu đc biu th di dng các xung nh phân (ON_OFF),
m
i tín hiu truyn gia các máy tính vi nhau đu thuc sóng đin t, tu theo tn s
mà ta có th dng các đng truyn vt lý khác nhau. Các máy tính đc kt ni vi
nhau bi các loi cáp truyn: cáp đng trc, cáp xon đôi
- Chuyn mch: Là đc trng k thut chuyn tín hiu gia các nút trong
mng, các nút mng có chc nng hng thông tin ti đích nào đó trong mng. Trong
m
ng ni b, phn chuyn mch đc thc hin thông qua các thit b chuyn mch
nh HUB, Switch
- Kin trúc mng: Kin trúc mng máy tính (network architecture) th hin
cách ni các máy tính vi nhau và tp hp các quy tc, quy c mà tt c các thc th
tham gia truyn thông trên mng phi tuân theo đ đm bo cho mng hot đng tt.
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

9
Khi nói đn kin trúc ca mng ngi ta mun nói ti hai vn đ là topo mng
(Network topology) và giao thc mng (Network protocol).

+ Network Topology: Cách kt ni các máy tính vi nhau v mt hình hc mà
ta gi là Topo ca mng.
Các hình trng mng c bn đó là: hình sao, hình bus, hình vòng.
+ Network Protocol: Tp hp các quy c truyn thông gia các thc th
truyn thông mà ta gi là giao thc (hay nghi thc) ca mng
Các giao thc thng gp nht là: TCP/IP, NETBIOS, IPX/SPX,
- H đ
iu hành mng: H điu hành mng là mt phn mm h thng có các
chc nng sau:
+ Qun lý tài nguyên ca h thng, các tài nguyên này gm:
Tài nguyên thông tin (v phng din lu tr) hay nói mt cách đn gin là
qun lý tp. Các công vic v lu tr tp, tìm kim, xóa, copy, nhóm, đt các thuc
tính đu thuc nhóm công vic này.
Tài nguyên thit b: iu phi vic s dng CPU, các thit b ngoi vi đ ti
u hóa vic s dng.
+ Qun lý ngi dng và các công vic trên h thng.
H điu hành đm bo giao tip gia ngi s dng, chng trình ng dng vi
thit b ca h thng.
+ Cung cp các tin ích cho vic khai thác h thng thun li (ví d Format
đa, sao chép tp và th mc, in n chung )
Các h điu hành mng thông dng nht hin nay là: WindowsNT,
Windows9X, Windows 2000, Unix, Novell.
3. Các topo mng
3.1. nh ngha Topo mng
Cách kt ni các máy tính vi nhau v mt hình hc mà ta gi là topo ca
mng. Có hai kiu ni mng ch yu đó là:
• Ni kiu đim - đim (point - to - point).
• Ni kiu đim - nhiu đim (point - to - multipoint hay broadcast).
Theo kiu đim - đim, các đng truyn ni tng cp nút vi nhau và mi nút
đu có trách nhim lu gi tm thi sau đó chuyn tip d liu đi cho ti đích. Do

cách làm vic nh vy nên mng kiu này còn đc gi là mng "lu và chuyn tip"
(store and forward).
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

10
Theo kiu đim - nhiu đim, tt c các nút phân chia nhau mt đng truyn
vt lý chung. D liu gi đi t mt nút nào đó s đc tip nhn bi tt c các nút còn
li trên mng, bi vy cn ch ra đa ch đích ca d liu đ cn c vào đó các nút kim
tra xem d liu đó có phi gi cho mình không.
Phân bit kiu topo ca mng cc b và kiu topo ca mng din rng.
Topo ca mng din rng thông thng là nói đn s liên kt gia các mng
cc b thông qua các b dn đng (router). i vi mng din rng topo ca mng là
hình trng hình hc ca các b dn đng và các kênh vin thông còn khi nói ti topo
ca mng cc b ngi ta nói đn s liên kt ca chính các máy tính.
3.2. Mng hình sao



Hình 1.2: Kt ni hình sao
Mng hình sao có tt c các trm đc kt ni vi mt thit b trung tâm có
nhim v nhn tín hiu t các trm và chuyn đn trm đích. Tu theo yêu cu truyn
thông trên mng mà thit b trung tâm có th là b chuyn mch (switch), b chn
đng (router) hoc là b phân kênh (hub). Vai trò ca thit b trung tâm này là thc
hin vic thit lp các liên kt đim-đi
m (point-to-point) gia các trm.
u đim ca topo mng hình sao:
Thit lp mng đn gin, d dàng cu hình li mng (ví d thêm, bt các trm),
d dàng kim soát và khc phc s c, tn dng đc ti đa tc đ truyn ca đng
truyn vt lý.

Nhc đim ca topo mng hình sao:
 dài đng truyn ni mt tr
m vi thit b trung tâm b hn ch (trong vòng
100m, vi công ngh hin nay).
Hub
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

11
3.3. Mng trc tuyn tính (Bus):


Hình 1.3: Kt ni kiu bus
Trong mng trc tt c các trm phân chia mt đng truyn chung (bus).
ng truyn chính đc gii hn hai đu bng hai đu ni đc bit gi là terminator.
Mi trm đc ni vi trc chính qua mt đu ni ch T (T-connector) hoc mt thit
b thu phát (transceiver).
Khi mt trm truyn d liu tín hiu đc qung bá trên c hai chiu ca bus,
tc là mi trm còn l
i đu có th thu đc tín hiu đó trc tip. i vi các bus mt
chiu thì tín hiu ch đi v mt phía, lúc đó các terminator phi đc thit k sao cho
các tín hiu đó phi đc di li trên bus đ cho các trm trên mng đu có th thu
nhn đc tín hiu đó. Nh vy vi topo mng trc d liu đc truyn theo các liên
kt đi
m-đa đim (point-to-multipoint) hay qung bá (broadcast).
u đim : D thit k, chi phí thp
Nhc đim: Tính n đnh kém, ch mt nút mng hng là toàn b mng b
ngng hot đng.
3.4. Mng vòng

Hình 1.4: Kt ni kiu vòng
Trên mng hình vòng tín hiu đc truyn đi trên vòng theo mt chiu duy
nht. Mi trm ca mng đc ni vi vòng qua mt b chuyn tip (repeater) có
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

12
nhim v nhn tín hiu ri chuyn tip đn trm k tip trên vòng. Nh vy tín hiu
đc lu chuyn trên vòng theo mt chui liên tip các liên kt đim-đim gia các
repeater do đó cn có giao thc điu khin vic cp phát quyn đc truyn d liu
trên vòng mng cho trm có nhu cu.
 tng đ tin cy ca mng ta có th l
p đt thêm các vòng d phòng, nu
vòng chính có s c thì vòng ph s đc s dng.
Mng hình vòng có u nhc đim tng t mng hình sao, tuy nhiên mng
hình vòng đòi hi giao thc truy nhp mng phc tp hn mng hình sao.
3.5. Kt ni hn hp
Là s phi hp các kiu kt ni khác nhau ví d hình cây là cu trúc phân tng
ca kiu hình sao hay các HUB có th đc ni vi nhau theo kiu bus còn t các
HUB ni vi các máy theo hình sao.

Hình 1.5: Mt kt ni hn hp

4. Các loi cáp truyn và hng dn cách bm cáp mng các loi
4.1. Các loi cáp truyn
Hin ti phn ln các khách hàng dùng cáp đôi dây xon đ kt ni các thit b
trong mng LAN ca h. Cáp đôi dây xon là cáp gm hai dây đng xon đ tránh gây
nhiu cho các đôi dây khác, có th kéo dài ti vài km mà không cn khuych đi. Gii
tn trên cáp dây xon đt khong 300–4000Hz, tc đ truyn đt vài Kbps đn vài

Mbps. Cáp xon có hai loi:
Hub
Hub
HUB
B chuyn
đi cáp

Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

13
• Loi có bc kim loi đ tng cng chng nhiu gi là cáp STP ( Shield
Twisted Pair). Loi này trong v bc kim có th có nhiu đôi dây. V lý
thuyt thì tc đ truyn có th đt 500 Mb/s nhng thc t thp hn rt
nhiu (ch đt 155 Mb/s vi cáp dài 100 m)
• Loi không bc kim gi là UTP (UnShield Twisted Pair), cht lng kém
hn STP nhng giá thành rt r. Cáp UTP đc chia làm 5 hng tu theo tc
đ
truyn. Cáp loi 3 dùng cho đin thoi. Cáp loi 5 có th truyn vi tc
đ 100Mb/s rt hay dùng trong các mng cc b vì va r va tin s dng.
Cáp này có 4 đôi dây xon nm trong cùng mt v bc

Hình 1.6: Cáp UTP 5

Hình trên là cáp xon đôi CAT 5, loi cáp ph bin nht dùng trong mng LAN
đu khách hàng hin nay. Mi si cáp có 8 lõi và đc chia ra làm 4 cp. Mi cp gm
mt dây màu và mt dây khoang mu đc xon li vi nhau.  đm bo cáp hot
đng tin cy, không nên tháo xon chúng nhiu hn mc cn thit (6mm).
Ch 2 trong 4 cp dây đc s dng đ truyn dn tín hiu trong mng LAN là
cp màu da cam và cp màu xanh lc. Hai c
p còn li màu nâu và xanh lam không
đc s dng. S đ chân đc s dng đ bm trong đu RJ45.


Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

14

Hình 1.7: Hai chun bm cáp T-568B Và T-568A
Có 2 chun bm dây cho loi cáp này là chun T-568A và chun T-568B. Vi
mi loi có mt cách sp xp cáp vào đu RJ45 khác nhau. Vi chun T-568B, cp
cam và lc đc đa vào chân 1,2 và 3,6 mt cách tng ng trên đu RJ45. Chun T-
568A đo cp cam va cp lc đ cho cp lc đa vào chân 1,2 còn cp cam đa vào
chân 3,6. iu này làm cho cp lam và cp cam nm trên 4 chân gia, phù hp vi
chun kt ni ca công ty đin tho
i. Do đó chun T-568A đc coi nh chun chính
và hay đc s dng còn chun T-568B ch là chun thay th.

S đ chân ca chun T-568B:

Pin Color Pair Description
1 White/Orange 2 TxData +
2 Orange 2 TxData -
3 White/Green 3 RcData +
4 Blue 1 Unused
5 White/Blue 1 Unused
6 Green 3 RcData -
7 White/Brown 4 Unused
8 Brown 4 Unused



S đ chân ca chun T-568A:


Pin Color Pair Description
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

15
1 White/Green 3 RcData +
2 Green 3 RcData -
3 White/Orange 2 TxData +
4 Blue 1 Unused
5 White/Blue 1 Unused
6 Orange 2 TxData -
7 White/Brown 4 Unused
8 Brown 4 Unused

Cáp thng và cáp chéo:

Nói chung trong hu ht trng hp đu s dng cáp thng. Cáp thng là cáp có
các chân ca đu này đc kt ni đn chân  đu kia mt cách tng ng. Ví d:
Chân 1 ca đu này ni vi chân 1 ca đu kia…Ta ch s dng cáp chéo khi kt ni 2
thit b trc tip vi nhau mà không qua Hub hay switch. Cáp chéo s đu chéo chân
1,2 và chân 3,6  2 đu RJ 45 vi nhau đ 2 giao din ging nhau có th giao ti
p đc
vi nhau.

Crossover Cable
RJ-45 PIN RJ-45 PIN
1 Rx+ 3 Tx+
2 Rc- 6 Tx-
3 Tx+ 1 Rc+
6 Tx- 2 Rc-

Straight Through Cable
RJ-45 PIN RJ-45 PIN
1 Tx+ 1 Rc+
2 Tx- 2 Rc-
3 Rc+ 3 Tx+
6 Rc- 6 Tx-


Nh đã nói  trên, cáp chéo thng đc s dng đ kt ni 2 thit b có giao
din ging nhau nh: Hub vi Hub, Tranceiver vi Tranceiver, DNI vi DNI card hay
Tranceiver vi DNI card.

Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

16
Kt ni Hub vi Hub:



Kt ni Hub vi Tranceiver hay DNI card:




Kt ni Tranceiver vi DNI card:



4.2. Các thit b kt ni
 h thng mng làm vic trn tru, hiu qu và kh nng kt ni ti nhng h
thng mng khác đòi hi phi s dng nhng thit b mng chuyên dng. Nhng thit
b mng này rt đa dng và phong phú v chng loi nhng đu da trên nhng thit b
c bn là Repeater, Hub, Switch, Router và Gateway.

Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

17
Repeater

Hình 1.8: Thit b Repeater
Trong mt mng LAN, gii hn ca cáp mng là 100m (cho loi cáp mng
CAT 5 UTP – là cáp đc dùng ph bin nht), bi tín hiu b suy hao trên đng
truyn nên không th đi xa hn. Vì vy, đ có th kt ni các thit b  xa hn, mng
cn các thit b đ khuch đi và đnh thi li tín hiu, giúp tín hiu có th truyn dn
đi xa hn gii hn này.
Repeater là m
t thit b  lp 1 (Physical Layer) trong mô hình OSI. Repeater
có vai trò khuch đi tín hiu vt lý  đu vào và cung cp nng lng cho tín hiu 
đu ra đ có th đn đc nhng chng đng tip theo trong mng. in tín, đin
thoi, truyn thông tin qua si quang… và các nhu cu truyn tín hiu đi xa đu cn s
dng Repeater.

Hub


Hình 1.9: Thit b Hub
Hub đc coi là mt Repeater có nhiu cng. Mt Hub có t 4 đn 24 cng và
có th còn nhiu hn. Trong phn ln các trng hp, Hub đc s dng trong các
mng 10BASE-T hay 100BASE-T. Khi cu hình mng là hình sao (Star topology),
Hub đóng vai trò là trung tâm ca mng. Vi mt Hub, khi thông tin vào t mt cng
và s đc đa đn tt c các cng khác.
Tài liu tp hun K thut MegaVNN

Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

18
Hub có 2 loi là Active Hub và Smart Hub. Active Hub là loi Hub đc dùng
ph bin, cn đc cp ngun khi hot đng, đc s dng đ khuch đi tín hiu đn
và cho tín hiu ra nhng cng còn li, đm bo mc tín hiu cn thit. Smart Hub
(Intelligent Hub) có chc nng tng t nh Active Hub, nhng có tích hp thêm chip
có kh nng t đng dò li - rt hu ích trong trng hp dò tìm và phát hin li trong
m
ng.

Bridge



Hình 1.10: Thit b Bridge
Bridge là thit b mng thuc lp 2 ca mô hình OSI (Data Link Layer). Bridge
đc s dng đ ghép ni 2 mng đ to thành mt mng ln duy nht. Bridge đc
s dng ph bin đ làm cu ni gia hai mng Ethernet. Bridge quan sát các gói tin
(packet) trên mi mng. Khi thy mt gói tin t mt máy tính thuc mng này chuyn
ti mt máy tính trên mng khác, Bridge s sao chép và gi gói tin này ti mng đích.
u đim c
a Bridge là hot đng trong sut, các máy tính thuc các mng khác
nhau vn có th gi các thông tin vi nhau đn gin mà không cn bit có s "can
thip" ca Bridge. Mt Bridge có th x lý đc nhiu lu thông trên mng nh
Novell, Banyan cng nh là đa ch IP cùng mt lúc.
Nhc đim ca Bridge là ch kt ni nhng mng cùng loi và s dng Bridge
cho nhng mng hot đng nhanh s khó kh
n nu chúng không nm gn nhau v mt
vt lý.

Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

19
Switch


Hình 1.11: Thit b Switch
Switch đôi khi đc mô t nh là mt Bridge có nhiu cng. Trong khi mt
Bridge ch có 2 cng đ liên kt đc 2 segment mng vi nhau, thì Switch li có kh
nng kt ni đc nhiu segment li vi nhau tu thuc vào s cng (port) trên Switch.
Cng ging nh Bridge, Switch cng "hc" thông tin ca mng thông qua các gói tin
(packet) mà nó nhn đc t các máy trong mng. Switch s dng các thông tin này
đ xây dng lên bng Switch, bng này cung cp thông tin giúp các gói thông tin đn
đúng
đa ch.
Ngày nay, trong các giao tip d liu, Switch thng có 2 chc nng chính là
chuyn các khung d liu t ngun đn đích, và xây dng các bng Switch. Switch
hot đng  tc đ cao hn nhiu so vi Repeater và có th cung cp nhiu chc nng
hn nh kh nng to mng LAN o (VLAN).

Router

Hình 1.12: Thit b Router
Router là thit b mng lp 3 ca mô hình OSI (Network Layer). Router kt ni
hai hay nhiu mng IP vi nhau. Các máy tính trên mng phi "nhn thc" đc s
tham gia ca mt router, nhng đi vi các mng IP thì mt trong nhng quy tc ca
IP là mi máy tính kt ni mng đu có th giao tip đc vi router.
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

20
u đim ca Router: V mt vt lý, Router có th kt ni vi các loi mng
khác li vi nhau, t nhng Ethernet cc b tc đ cao cho đn đng dây đin thoi
đng dài có tc đ chm.
Nhc đim ca Router: Router chm hn Bridge vì chúng đòi hi nhiu tính
toán hn đ tìm ra cách dn đng cho các gói tin, đc bit khi các mng kt ni v
i
nhau không cùng tc đ. Mt mng hot đng nhanh có th phát các gói tin nhanh hn
nhiu so vi mt mng chm và có th gây ra s nghn mng. Do đó, Router có th
yêu cu máy tính gi các gói tin đn chm hn. Mt vn đ khác là các Router có đc
đim chuyên bit theo giao thc - tc là, cách mt máy tính kt ni mng giao tip vi
mt router IP thì s khác bit vi cách nó giao tip vi mt router Novell hay DECnet.
Hin nay v
n đ này đc gii quyt bi mt mng bit đng dn ca mi loi mng
đc bit đn. Tt c các router thng mi đu có th x lý nhiu loi giao thc,
thng vi chi phí ph thêm cho mi giao thc.

Gateway

Hình 1.13: Thit b Gateway
Gateway cho phép ni ghép hai loi giao thc vi nhau. Ví d: mng ca bn

s dng giao thc IP và mng ca ai đó s dng giao thc IPX, Novell, DECnet,
SNA hoc mt giao thc nào đó thì Gateway s chuyn đi t loi giao thc này
sang loi khác.
Qua Gateway, các máy tính trong các mng s dng các giao thc khác nhau có
th d dàng "nói chuyn" đc vi nhau. Gateway không ch phân bit các giao thc
mà còn còn có th phân bit ng dng nh cách bn chuyn th
 đin t t mng này
sang mng khác, chuyn đi mt phiên làm vic t xa
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

21
4.3. Nhng điu cn bit v quá trình thit lp mng LAN:
Các mng LAN tr nên thông dng và nó cho phép các ngi dùng (users)
dùng chung các tài nguyên quan trng nh máy in,  đa CD-ROM, các phn mm ng
dng và nhng thông tin cn thit khác. Trc khi phát trin công ngh LAN các máy
tính là đc lp vi nhau, b hn ch bi s lng các chng trình tin ích. Sau khi kt
ni mng rõ ràng hiu qu ca chúng tng lên gp bi.
Các thành phn thông thng trên mt mng cc b gm có:
- Các máy ch cung cp dch v (server)
- Các máy trm cho ngi làm vic (workstation)
- ng truyn (cáp ni)
- Card giao tip gia máy tính và đng truyn (network interface card)
- Các thit b ni (connection device)
Nh vy vic thit k mt mng máy tính cc b chính là vic la chn và lp
đt các cu hình thích hp cho mi thành phn ca mng. Tu thuc vào mc
đích,
tính cht và phm vi s dng mà ngi thit k xây dng lên cu hình mng LAN
thích hp.

Hình 1.14: Cu hình mng LAN
Nhìn chung, yu t quyt đnh s dng loi cáp nào là ph thuc vào yêu cu
tc đ truyn tin, khong cách đt các thit b, yêu cu an toàn thông tin và cu hình
ca mng, Ví d mng Ethernet 10 Base-T là mng dùng kênh truyn bng tn c
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

22
bn vi thông lng 10 Mbit/s theo tiêu chun quc t ISO/IEC 8802.3 ni bng đôi
dây cáp xon không bc kim (UTP) trong Topo hình sao.
Vic kt ni các máy tính vi mt dây cáp đc dùng nh mt phng tin
truyn tin chung cho tt c các máy tính. Công vic kt ni vt lý vào mng đc thc
hin bng cách cm mt card giao tip mng NIC (Network Interface Card) vào trong
máy tính và ni nó vi cáp mng. Sau khi kt ni vt lý đó hoàn tt, qun lý vic
truy
n tin gia các trm trên mng tu thuc vào phn mm mng.
u ni ca NIC vi dây cáp có nhiu loi (ph thuc vào cáp mng), hin nay
có mt s NIC có hai hoc ba loi đu ni.
Chun dng cho NIC là NE2000 do hãng Novell và Eagle dng đ ch to các
loi NIC ca mình. Nu mt NIC tng thích vi chun NE2000 thì ta có th dng nó
cho nhiu loi mng. NIC cng có các loi khác nhau đ đm bo s tng thích vi
máy tính 8-bit và 16-bit.
Mng LAN thng bao gm mt hoc mt s máy ch (file server, host), còn
gi là máy phc v và mt s máy tính khác gi là trm làm vic (Workstations) hoc
còn gi là nút mng (Network node) - mt hoc mt s máy tính cùng ni vào mt
thit b nút.
Máy ch thng là máy có b x lý (CPU) tc đ cao, b nh (RAM) và 
cng (HDD) ln.
Trong mt trm mà các phng tin đó đc dùng chung, thì khi mt trm
mun gi thông đip cho trm khác, nó dùng mt phn mm trong trm làm vic đt

thông đip vào "phong bì", phong bì này gi là gói (packet), bao gm d liu thông
đip đc bao bc gia tín hiu đu và tín hiu cui (đó là nhng thông tin đc bit) và
s dng phn mm mng đ chuyn gói đn trm đích.
NIC s chuyn gói tín hiu vào mng LAN, gói tín hiu đc truy
n đi nh mt
dòng các bit d liu th hin bng các bin thiên tín hiu đin. Khi nó chy trong cáp
dùng chung, mi trm gn vi cáp đu nhn đc tín hiu này, NIC  mi trm s
kim tra đa ch đích trong tín hiu đu ca gói đ xác đnh đúng đa ch đn, khi gói
tín hiu đi ti trm có đa ch cn đn, đích 
trm đó s sao gói tín hiu ri ly d liu
ra khi phong bì và đa vào máy tính.
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

23

III. Giao thc TCP/IP và đa ch IP
Ngi ta thng dùng t TCP/IP đ ch mt s các khái nim và ý tng khác
nhau. Thông dng nht là nó mô t hai giao thc liên lc dùng đ truyn d liu. TCP
tc là Transmission Control Protocol (Giao thc điu khin truyn dn) và IP có ngha
là Internet Protocol (Giao thc Intermet). Khái nim TCP/IP không ch b gii hn 
hai giao thc này. Thng thì TCP/IP đc dùng đ ch mt nhóm các giao thc có
liên quan đn TCP và IP nh UDP (User Datagram Protocol – Giao thc gói d liu
ngi s
dng), FTP (File Transfer Protocol – Giao thc truyn tp), TELNET
(Terminal Emulation Protocol – Giao thc mô phng đu cui), v.v Các mng dùng
TCP/IP gi là các TCP/IP Internet.
V ngun gc, TCP/IP đc thit k trong ht nhân ca h điu hành BSD
UNIX 4.2. ây là mt phiên bn mnh ca UNIX, và cng là mt lý do cho s ph
bin rng rãi ca TCP/IP. Hu ht các trng đi hc và nhiu t chc nghiên cu

dùng BSD UNIX. Ngày nay, đa s các máy tính trên Internet chy các phiên bn là
con cháu tr
c tip ca BSD UNIX. Thêm na, nhiu bn thng mi ca UNIX nh
SunOS ca SUN hay Ultrix ca Digital đu phát sinh t bn BSD UNIX 4.2. S thit
lp TCP/IP trong UNIX System V cng b nh hng rt ln ca BSD UNIX, cng
nh th đi vi TCP/IP ca Novell trên DOS (các sn phm LANWorkplace) và
NetWare 3.x/4.x.











Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

24
1. Các tng giao thc TCP/IP

Application
DataLink
Network
Transport
Session
Presentation

Physical
Transport
layer
Network
layer
Link
layer
ARP
Hardware
Interface
RARP
ICMP IP IGMP
TCP UDP
Application
layer
Program Program

Hình 1.15: Các tng ca TCP/IP so vi 7 tng tng ng ca OSI
TCP: Transmission Control Protocol (Giao thc điu khin truyn dn) - Th
tc liên lc  tng giao vn ca TCP/IP. TCP có nhim v đm bo liên lc thông sut
và tính đúng đn ca d liu gia hai đu ca kt ni, da trên các gói tin IP.
UDP: User Datagram Protocol (Giao thc gói d liu ngi dùng) - Th tc
liên kt  tng giao vn ca TCP/IP. Khác vi TCP, UDP không đm bo kh nng
thông su
t ca d liu, cng không có ch đ sa li. Bù li, UDP cho tc đ truyn
d liu cao hn TCP.
IP: Internet Protocol (Giao thc Internet) - Là giao thc  tng th 3 ca
TCP/IP, nó có trách nhim vn chuyn các datagram qua mng Internet.
ICMP: Internet Control Message Protocol (Giao thc bn tin điu khin
Internet) - Th tc truyn các thông tin điu khin trên mng TCP/IP.

IGMP: Internet Group Management Protocol (Giao thc qun lý nhóm
Internet) - Là mt giao thc dùng đ điu khin các thông tin ca nhóm.
Tài liu tp hun K thut MegaVNN
Module 1: Gii thiu chung v mng, mng LAN, TCP/IP

25
ARP: Address Resolution Protocol (Giao thc phân gii đa ch) - Là giao thc
 tng liên kt d liu. Chc nng ca nó là tìm đa ch vt lý ng vi mt đa ch IP
nào đó. Mun vy nó thc hin broadcasting trên mng, và máy trm nào có đa ch IP
trùng vi đa ch IP đang đc hi s tr li thông tin v đa ch vt lý ca nó.
RARP: Reverse Address Resolution Protocol (Giao thc phân gii đa ch

ngc) - Là mt giao thc cho phép mt máy tính tìm ra đa ch IP ca nó bng cách
broadcasting li yêu cu trên toàn mng.
2. Phng pháp đánh đa ch trong TCP/IP
 có th thc hin truyn tin gia các máy trên mng, mi máy tính trên mng
TCP/IP cn phi có mt đa ch xác đnh gi là đa ch IP. Hin ti chúng ta đang s
dng đa ch IPv4 (IP Address Version 4). a ch th h mi ca Internet - IPv6 (IP
Address Version 6) đ
c Nhóm đc trách K thut IETF (Internet Engineering Task
Force) ca Hip hi Internet đ xut thc hin k tha trên cu trúc và t chc ca
IPv4.
a ch IPv4 đc to bi mt s 32 bit.
Các đa ch IP đc chia ra làm hai phn, mt phn đ nhn dng mng (NET
ID) và mt phn đ xác đnh host (HOST ID). Các lp mng (Network class) xác đnh
s bit đc dành cho mi phn mng và phn host. Có nm lp mng là A, B, C, D, E,
trong đó ba lp đu là đc dùng cho mc đích thông thng, còn hai lp D và E đc
dành cho nhng mc đích đc bit và tng lai. Hình v sau cho thy cu trúc ca mt
đa ch IPv4:
Cu trúc đa ch IP

Network ID Host ID

Bng phân lp đa ch IP:
Lp mng S mng S Host trong mng
A 126 16.777.214
B 16.382 65.534
C 2.097.150 254
D Không phân
E Không phân