Kế toán môi trường là gì

BẢN TIN KHOA HỌC
KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG LÀ GÌ?
KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG LÀ
GÌ?
Ths. Ngô Thị Hoài Nam
Phó Trưởng khoa Kế toán - Tài chính
ôi trường là vấn đề của toàn cầu. Ở giai đoạn hiện nay, các nước muốn
thực hiện được mục tiêu phát triển bền vững cần thiết phải thực hiện
các chương trình bảo vệ môi trường. Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ
cấp bách của từng doanh nghiệp, từng cấp, từng ngành và từng quốc gia. Bất cứ một
ngành kinh tế nào, sự phát triển của nó cũng gắn liền với môi trường. Về lâu dài,
trách nhiệm của doanh nghiệp đối với môi trường sẽ là yếu tố quan trọng làm tăng
lợi nhuận của doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp cần giải quyết song song hiệu

quả kinh tế với hiệu quả xã hội, thực hiện trách nhiệm của doanh nghiệp với môi
trường bằng những việc làm cụ thể như: Đánh giá tác động môi trường, nộp thuế
môi trường, phân loại và xử lý chất thải, giảm thiểu chi phí về nguyên liệu, nhiên
liệu, cắt giảm chi phí về rác thải... Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế
và toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, sự cạnh tranh diễn ra ngày càng khốc liệt và
gay gắt, không ít doanh nghiệp chỉ quan tâm đến lợi nhuận trước mắt, có những
quyết định, hành vi gây ảnh hưởng xấu tới môi trường; sau đó bị trả giá bằng việc
người tiêu dùng và xã hội tẩy chay sản phẩm. Điều này buộc các doanh nghiệp phải
xét đến việc kế toán môi trường trong quá trình hạch toán kế toán.
M
Qua quan sát, tìm hiểu thực tế thấy rằng, hiện nay ở Việt Nam chưa ban hành
các chế độ kế toán liên quan đến việc tổ chức hạch toán kế toán môi trường trong

doanh nghiệp. Thực trạng chế độ hiện hành chưa có các văn bản hướng dẫn doanh
nghiệp trong việc bóc tách và theo dõi được chi phí môi trường trong chi phí sản
xuất kinh doanh, chưa có các tài khoản cần thiết để hạch toán các khoản chi phí môi
trường cũng như doanh thu hay thu nhập trong trường hợp doanh nghiệp có hệ thống
TRƯỜNG CAO ĐẲNG THƯƠNG MẠI | Số 14/Quý II/Năm 2011
1
BẢN TIN KHOA HỌC
KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG LÀ GÌ?
xử lý chất thải bán quyền thải ra môi trường cho các doanh nghiệp cùng ngành nếu
có; đồng thời khoản chi phí và thu nhập này cũng chưa được thể hiện trên Báo cáo
kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và chưa giải trình cụ thể trên Thuyết minh
báo cáo tài chính nên việc đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là chưa

đầy đủ, chưa xác định được cụ thể trách nhiệm của doanh nghiệp đối với môi
trường.
Kế toán môi trường là lĩnh vực đang được nghiên cứu ở một vài nước trên thế
giới và tương đối mới mẻ tại Việt Nam. Kế toán môi trường đã được bàn đến từ năm
1960 và các tài khoản kế toán môi trường đầu tiên (EA) đã được Na Uy xây dựng
vào những năm 1970 và chỉ dần dần được chấp nhận bởi các nước khác. Ngay cả ở
những nước tiên tiến, kế toán môi trường cũng chỉ mới được sự chú ý và phát triển
trong vòng 20 năm nay. Nhiều quốc gia đang nỗ lực nghiên cứu và vận dụng Kế
toán môi trường trên hệ thống chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện có. Liên
hợp quốc, Liên minh châu Âu, Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế, Ngân hàng thế
giới và các tổ chức khác cũng đang nỗ lực chuẩn hóa Kế toán môi trường theo khuôn
khổ.

Mục đích của Kế toán môi trường là cung cấp cho các nhà hoạch định chính
sách những thông tin chính xác hơn để xác định liệu sự phát triển có theo hướng bền
vững hay không, đồng thời cung cấp cho nhà quản trị doanh nghiệp những thông tin
về tình hình sử dụng vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, nước sạch, chi phí về xử lý
chất thải ra ngoài không khí, đất và nguồn nước, chi phí tìm kiếm tài nguyên thay
thế… Các phương pháp Kế toán môi trường là các công cụ theo dõi sự cạn kiệt tài
nguyên thiên nhiên và suy thoái môi trường.
Kế toán môi trường là hệ thống kế toán khấu trừ chi phí làm cạn kiệt tài
nguyên thiên nhiên, chi phí gây suy thoái môi trường và chi phí xử lý chất thải, được
sử dụng để đánh giá chất lượng tăng trưởng kinh tế xác thực.
Kế toán môi trường ra đời sẽ bổ sung các tài khoản theo dõi chi phí môi
trường và thu nhập từ hoạt động đó nếu có; đồng thời bổ sung một số chỉ tiêu về chi

phí môi trường, doanh thu môi trường trên Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh
doanh và Thuyết minh báo cáo tài chính.
Bổ sung Kế toán môi trường trong Hệ thống kế toán doanh nghiệp là vấn đề
mang tính thời sự và là lĩnh vực nghiên cứu cấp bách không chỉ của từng quốc gia
mà là của toàn thế giới.
TRƯỜNG CAO ĐẲNG THƯƠNG MẠI | Số 14/Quý II/Năm 2011
2