Slide về sóng não EEG và các ứng dụng

TÌM HIỂU SÓNG NÃO-EEG
Nội Dung Chính

1.Giới thiệu EEG

2.Phương pháp thu nhận EEG

3.Phân loại sóng EEG

4.Nhiễu

5.Ứng dụng
1. Giới thiệu chung

Lời mở đầu
Não bộ của con người là một tổ chức phức tạp, tinh vi nhất của hệ
thần kinh. Ngày nay, khi thế giới ngày càng phát triển thì các bênh về
não cũng ngày càng phát triển như: các bệnh về động kinh, viêm não,u
não … Do vậy, việc thu nhận và xử lí tín hiệu điện não sẽ giúp chúng
ta chẩn đoán chính xác được các bệnh về não. Vì thế, các bệnh nhân
não sẽ có cơ hội được cứu chữa nhiều hơn
1. Giới thiệu chung

lịch sử :
Hans Benger (1873 – 1941) – một nhà sinh
vật học và tâm thần học người Đức được
ghi nhận là người đầu tiên ghi lại EEG
trên con người. Cái tên EEG cũng là
do ông đặt. Đây được đánh giá là một
phát minh đáng kinh ngạc, đáng chú ý
và quan trọng nhất trong lịch sử thần

kinh học lâm sàng.
1. Giới thiệu chung

EEG là gì?

EEG: electro encephalography (điện
não đồ), là một hệ thống chẩn đoán
chức năng ghi lại độ phóng xạ mang
điện của não từ da đầu, nhằm phát
hiện những bất thường trong hoạt
động điện của não
1. Giới thiệu chung

Một số hình ảnh máy EEG
2. Phương pháp thu nhận
•
Bộ não liên tục sản sinh ra các tín hiệu điện rất nhỏ. Trong suốt quá
trình kiểm tra EEG, các điện cực (các đĩa kim loại phẳng) được gắn
trên đầu của bạn. Các điện cực này thu nhận các tín hiệu điện từ não
và gửi chúng tới một máy tạo tín hiệu EEG.
•
Cấu tạo 1 máy tạo tín hiệu EEG gồm có:
-
Các điện cực
-
Bộ khuếch đại: khuếch đại điện áp của não sau khi đi qua chân điện
cực.
-
Bộ lọc: cho phép các tần số ở các khoảng định sẵn được ghi nhận
vào máy điện não, Máy điện não đồ dùng bộ lọc tần số

(pass-filter): mức dưới là 0,5 Hz, mức trên là 70 Hz.
2. Phương pháp thu nhận

sơ đồ đặt chân điện cực:
- điện cực Là những đĩa kim loại nhỏ được gắn trên nơi
đặc biệt trên vỏ não bởi người ghi, sử dụng hệ thống quốc
tế 10/20 điện cực
- Khoảng cách của các điểm cực từ 10% đến 20%.
- Mỗi vị trí điện cực mang một chữ và số. F_ thuỳ trán, T_
thuỳ thái dương. Mỗi số chẵn thì ghi nhận vùng đầu phải
và những số lẻ thì bên vùng đầu trái.
2. Phương pháp thu nhận
2. Phương pháp thu nhận
Vị trí Tên điện cực
Cực trán Fp1, Fp2, Fpz
Trán trước AF1, AF2, AF3, AF4, AF5,
AF6, AF7, AF8, AFz
Trán F1, F2, F3, F4, F5, F6, F7, F8,
F9, F10, Fz
Trán-trung tâm FC1, FC2, FC3, FC4, FC5,
FC6
Trung tâm C1, C2, C3, C4, C5, C6, Cz
Trung tâm-đỉnh CP1, CP2, CP3, CP4, CP5,
CP6, CPz
Đỉnh P1, P2, P3, P3, P4, P5, P6, P7,
P8, Pz
Đỉnh-chẩm PO1, PO2, PO3, PO4, PO5,
PO6, PO7, POz
Chẩm O1, O2, Oz
Thái dương T7, T8, T9, T10

Thái dương-đỉnh TP7, TP8, TP9, TP10
2. Phương pháp thu nhận
Quy trình thực hiện đo
-
Vệ sinh da đầu
-
Đặt các chân điện cực vào đúng vị trí
Tín hiệu thu được từ các chân điện cực được truyền đến máy
xử lý tín hiệu EEG
-
Các bác sĩ tiến hành đo và kết quả hiện trên máy tính

trong quá trình đo thời gian từ 15 phút đến 1 giờ hoặc lâu hơn.
Bệnh nhân nằm xuống hoặc ngồi ghế với 2 mắt nhắm và được
yêu cầu mở mắt trong thời gian ngắn thường xuyên.

-Sự kích thích bằng ánh sáng được thực hiện. với tần số
nhấp nháy khác nhau đựơc cung cấp cho bệnh nhân mở
cà 2 mắt và nhắm cả 2 mắt.
3. Phân loại sóng EEG

Xác định sóng theo tần số
3. Phân loại sóng EEG

Sóng alpha:
Tần số 8-13 Hz. Có biên độ ở
người
lớn là 50µV.
Là sóng bình thường ở
người

khi thư giãn,bình tĩnh,
không
suy nghĩ. Sóng này ưu thế ở
vùng
chẩm.
3. Phân loại sóng EEG

Sóng Beta:
Tần số 14-30 Hz
Biên độ ít khi vượt quá 30µV
Là sóng bình thường ở người khi

suy nghĩ hay khi thức.
Sóng này ưu thế ở vùng trán.
3. Phân loại sóng EEG

Sóng Theta
Tần số 4-7,5 Hz
Là sóng bình thường ở trẻ nhỏ
đến 13 tuổi.
Sóng này xuất hiện khi thư giãn sâu
học bài,…
3. Phân loại sóng EEG

Sóng Delta
Tần số <4 Hz. Có biên độ khoảng 20mV.
Là sóng ưu thế ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi.
Sóng này xuất hiện khi có tổn thương vỏ não.
3. Phân loại sóng EEG


Xác định sóng theo hình dạng

Gai và sóng (spike and wave)
Dạng gai và sóng thấy có ở mọi lứa tuổi,
nhưng thường gặp nhất là ở
trẻ em. Nó bao gồm 1 gai (có thể là nguồn phát nằm ở vỏ não) và
một sóng chậm (thường là delta) có biên độ cao.

Đa gai và sóng (polyspike and wave)
là một dạng của gai sóng, trong đó mỗi
một sóng chậm đi kèm với 2 hoặc nhiều
gai. Dạng này thường có đi kèm với giật
cơ hoặc các cơn kịch phát giật cơ
4. Nhiễu

Định nghĩa
Trong các tín hiệu điện não đồ chúng ta đo được thường xuyên
xuất hiện các tín hiệu lạ không phải là tín hiệu điện não xuất phát
từ da đầu, chúng được gọi là nhiễu
4.Nhiễu

nguyên nhân gây ra nhiễu

Có 2 nguyên nhân chính

Nhiễu có nguồn gốc từ bên ngoài như
nhiễu do tiếp xúc điện cực và sai số
thiết bị đo. Loại nhiễu này thường dễ
nhận biết và loại bỏ vì nó có tính
tương quan cao


Nhiễu có nguồn gốc từ sinh lý con
người như nhiễu do chuyển động của
mắt, hoạt động của các cơ bắp, hoạt
động của cơ tim… gây ra

gồm có nhiễu mắt và nhiễu cơ
4. Nhiễu

Hạn chế nhiễu và chống nhiễu.

Để hạn chế và loại bỏ nhiễu trong tín hiệu điện não EEG chúng ta
có 3 cách chính:
+ Thứ nhất là ngăn chặn và loại bỏ các nguồn gây nhiễu
+ Thứ hai là cách tối thiểu hóa ảnh hưởng của các nguồn nhiễu
+ Thứ ba là cách nhận dạng và loại bở các nhiễu: bằng việc sử
dụng các thuật toán để xử lý tín hiệu số chúng ta có thể khá dễ
dàng nhận dạng các nguồn nhiễu và loại bỏ chúng
5. Ứng dụng thực thế
EEG
Y tế và sức
khỏe
Điều
khiển từ
xa
Giải trí
Khoa học
giáo dục
Khác
5. Ứng dụng thực tế


Trong y tế và sức khỏe
Chẩn đoán, đánh giá và theo dõi các bệnh tổn thương về thần
kinh, phát hiện chứng động kinh. EEG cũng được dùng để đánh
giá các rối loạn về giấc ngủ và các giai đoạn của ngất. EEG có
thể dùng để xác định có chết não trên một bệnh nhân hôn mê.
-Dùng EEG để theo dõi hiệu quả của các quá trình luyện tập như
yoga, thiền, tập phục hồi chức năng…
5. Ứng dụng thực tế

Trong công nghệ điều khiển từ xa
Sử dụng sóng não thu được để ứng
dụng
Vào điều khiển máy móc.
Điều khiển bộ xương
Máy giúp người liệt
Đi lại bằng ý nghĩ.
5. Ứng dụng thực tế

Trong giải trí
Điều khiển các thiết bị giải trí:
Điện thoại, máy nghe nhạc
Tablet,,,Bằng ý nghĩ

Trong khoa học giáo dục
Sử dụng EEG trong nghiên cứu và
giảng dạy các bộ môn về thần kinh.
5. Ứng dụng thực tế

Trong các lĩnh vực khác


Đo độ căng thẳng trong công việc => phân bố khối lượng
công việc phù hợp hơn cho nhân viên

Phát hiện buồn ngủ khi lái xe để cảnh báo kịp thời