Các quy tắc và chỉ dẫn áp dụng khung phân loại thập phân Dewey

1
Các qui tắc và chỉ dẫn áp dụng
khung phân loại thập phân
Dewey
Lois Mai Chan
Đại Học Kentucky
Các ví dụ minh họa được cung cấp bởi
Joan S. Mitchell
Trưởng ban biên tập DDC
Vietnam
Tháng Ba, 2008
2
Thành phần:
A. Qui tắc- Principles
B. Chỉ dẫn- Guidelines
C. Ví dụ- Examples
3
(A)
Qui tắc

Phân loại theo môn ngành

Qui tắc phân cấp

Phản ánh các khía cạnh của tài
liệu – Ranganathan
4
Phân loại theo môn ngành
Các khía cạnh khác nhau của một chủ đề
được rải rác theo ngành


Tác phẩm tổng hợp

Tác phẩm liên ngành
5
Qui tắc hệ phân cấp

Hệ phân cấp cấu trúc

Hệ phân cấp ký hiệu
6
Hệ phân cấp cấu trúc

Chủ đề và các khía cạnh của chủ đề được
phân cấp

Đi từ tổng quát đến cụ thể
7
Hệ phân cấp ký hiệu

Các ký hiệu và hệ thống chỉ số phản ánh
cấu trúc phân cấp của các chủ đề

Trình tự từ khái quát đến chi tiết được thể
hiện qua số lượng các con số có mặt trong
một ký hiệu/ chỉ số
8
Phân loại theo các đặc điểm
của tài liệu

Phản ánh lí thuyết của

Ranganathan về mô tả đặc
điểm

Các công cụ hỗ trợ phản ánh
đặc điểm tài liệu trong DDC:

Các bảng phụ

Văn học

Âm nhạc

vv.
9
Các bảng phụ

Hình thức tài liệu (Bảng tiểu phân
mục chung)

Địa điểm

Thể loại

Ngôn ngữ
10
Văn học

Ngôn ngữ

Thể loại văn học


Tiểu phân mục chung

Thể loại tài liệu (ví dụ: bộ
sưu tập, lịch sử văn học và
phê bình văn học
11
Các cấu trúc lặp

Hệ thống kí hiệu
giúp ghi nhớ dễ

Các chỉ thị diện

Chỉ số “0”
12
Thủ thuật ghi nhớ

Các chỉ số lặp

Ngôn ngữ/văn học, địa lí
Ví dụ: Châu Âu - 4
Ý, người và ngôn ngữ Ý – 5
Việt Nam, người và ngôn ngữ VN - 597
13
Các chỉ thị diện – 0

Phân cách các kí hiệu thể hiện
cùng một đặc điểm/ khía cạnh (ví
dụ: 327.597073 Quan hệ ngoại

giao giữa Việt Nam và Mĩ)

Tiểu phân mục chung (-01, -02,
-03, vv.)
14
Chỉ số “0”

Văn học

“0” ở vị trí thứ hai thể hiện Văn học thế giới

805

808.8

809

Lịch sử

“90-” ở vị trí thứ hai thể hiện Lịch sử thế giới

“910.-” thể hiện du lịch không giới hạn ở một
nơi
15
Văn học – Ví dụ
Một tuyển tập thơ Mĩ : 811.008
81 Chỉ số cơ bản cho Văn học Mĩ
100 Thơ (Bảng 3)
(bao gồm chỉ thị diện 00)
8 Bộ sưu tập

16
(B)
Qui tắc áp dụng
(Nguồn: Lois Mai Chan và Joan S. Mitchell. Dewey Decimal
Classification: Principles and Application. Ấn bản 3. Dublin, Ohio:
OCLC, 2003. Chương 4)
17
Xác định ngành của một tác phẩm

Một chủ đề có thể được thảo luận trên bình diện của nhiều môn ngành
khác nhau

Ví dụ:
Chủ đề Trẻ em có thể được thảo luận theo quan điểm của các
ngành học như:
giáo dục
dinh dưỡng
sinh lý học
tâm lý học
xã hội học

18
Phân tích các tác phẩm chứa nhiều chủ
đề phức tạp

Tác phẩm đa chủ đề

Tác phẩm đa diện

Tác phẩm liên ngành

19
Phân tích các khía cạnh “phi chủ đề”
của một tác phẩm

Quan điểm của tác giả
Lí thuyết, lịch sử, nghiên cứu, vv.

Hình thức thể hiện
Thư mục, tự điển, bản đố, tạp chí,
tranh ảnh, vv.
20
Tìm số phân loại đúng

Phân loại theo ngành

Thể hiện những khía cạnh phi
chủ đề
21
Các chủ đề phức tạp:
Tạo lập số

Chọn số thích hợp
22
Có từ 2 chủ đề trở lên được thảo luận
riêng rẽ

Trước tiên, xem xét:

Chủ ý của tác giả


Mức độ đề cập bằng nhau
23
Có từ 2 chủ đề trở lên được thảo luận
riêng rẽ

Hai chủ đề
“Qui tắc đầu tiên trong hai” (qui tắc lấy chủ đề xuất hiện đầu tiên
trong bảng: Nếu hai chủ đề được trình bày như nhau và không
được dùng để giới thiệu hay giải thích cho nhau, thì xếp tác
phẩm vào chủ đề có chỉ số phân loại xuất hiện trước trong bảng
chính của DDC

Có nhiều hơn hoặc ba chủ đề
“Qui tắc ba chủ đề”: các tác phẩm bàn về từ ba chủ đề trở lên mà
tất cả đều là tiểu phân mục của một chủ đề rộng hơn vào chỉ số
bên trên sát nhất bao hàm tất cả các chủ đề đó (trừ khi một chủ
đề được bàn đấy đủ hơn các chủ đề còn lại)
24
Tác phẩm bàn về từ 2 chủ đề trở lên có
liên hệ với nhau

Qui tắc áp dụng
“…các tác phẩm nói về việc áp dụng một chủ đề vào một chủ
đề thứ hai hoặc ảnh hưởng của một chủ đề đến một chủ đề
còn lại thì được phân loại theo chủ đề thứ hai.” (nguồn:
Bảng chú giải thuật ngữ DDC)

Ví dụ

Ứng dụng của máy vi tính trong thư viện


Ảnh hưởng của truyền hình đối với trẻ em
25
Các tác phẩm liên ngành

Một tác phẩm bàn về một chủ đề theo quan
điểm nhiều ngành

Số DDC cho một tác phẩm liên ngành:

Được tìm thấy trong các “ghi chú”

Chỉ số tương ứng với khái niệm/ thuật ngữ/ chủ đề
xuất hiện đầu tiên trong mục từ của nó trong Bảng
chỉ mục quan hệ/ Bảng tra chủ đề