Luận văn một số giải pháp nhằm tăng cường vai trò hỗ trợ của ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn việt nam đối với hàng nông sản xuất khẩu

tel
o>
t-4
i
NJ
O
o

O
(

'

?'

ôã&

iwy^
r
(

o

".I

t

ã r-';^
r

r-^*i
*>Êằ
t !

(
c-<3

^VU9

.

-ã

I
ãk
r-

\ằT *ãằôằ

*w
If4
t?%a

: V

t
<ã?ããã-<<ằ

i

c .Ê>

1 -. .
(Ê>*

ằ'i V '1 >
ôã -3



BO GIAO DUG VA DAO TAO
TRUdNG DAI HOC KINH TE QUOC DAN

TRINH NGOC KHANH
i

tUUmJ77

MOT SO GIAI THAT NHAM TANG CLUNG VAI TRO Il6 TRO CUA

NGAN HANG NO NG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON VIET

NAM DOI VOI SAN XUAT HANG NONG SAN XUAT KHAU.

LU AN VAN THAC SY QUAN TRI KINH DOANH

CHUYEN NGANH: QUAN TRI KINH DOANH QUOC TE.

GIAO VIEN HUONG DAN: TS. 1)6 DUG BINH

THS
HA NOI 2001


Trong qua trinh nghien citu tac gid nhan du’oc nhieu sit giup do
ciia cac thdy cd giao - fritting dai hoc kinh te quoc dan, dong nghiep va

ban be... Nhan dip nay cho phep tdi bay to long biet on chan thanh ciia

minh tdi Tien sy Do Dilc Binh - Truong khoa kinh te va qudn tri kinh
doanh quoc te ngitoi thdy da trite tiep giup do, hitting dan tdi trong suot

qua trinh tit khoi thao den hoan thanh luan van nay, xin cam on cac

thdy cd trong khoa kinh te va qudn tri kinh doanh quoc te, khoa sau dai
hoc, cac khoa, phong ciia nha truong da tan tinh giup do, tao dieu kien
cho tdi hoan thanh nhieni vu ciia khoa hoc.

Van de phat trien san xudt hang nd ng san xuat khau la mot de tai

Ion, cd lien quan den nhieu linh vile khac nhau, doi hoi cd sit quail tarn

nghien citu ho tro ciia cac nganh, cac cap til Trung itong den co so. Voi
dieu kien, khd nang va thoi gian nghien citu cd han, do do luan van kho

tranh khoi nhitng sai sot, han die, tac gid chan thanh don nhan nhitng y
kien dong gop ciia doc gid de bo sung cho cong trinh nghien cult sau
nay ditoc day du va hoan thien hon.

CAO HOC VIEN.

TRINH NGOC KHANH


MUC LUC
NOI DUNG

Phan ma dau

TRANG

1

Chuong I: Nhung van de co ban ve vai tro hoat dong cua
4
Ngan hang nong nghiep va phat trien nong thon Viet nam doi
voi san xuat hang nong san xuat khau.
1.1.
Phat trien san xuat hang NSXK la mot yeu cau khach
4
quan trong nen kinh te Viet nam
1. 2.
Mot so dac diem chu yeu cua san xuat NSXK va van d£
14
von dau tu cho nong nghiep va nong thon viet nam.
1.2.1. Dac diem cua san xuat hang NSXK.
14
1.2.2. Tinh hinh cung ling von cho nong nghiep va nong thon.
16
1.3.
Vai tro cua NHNo&PTNTVN trong viec phat trien san

18
xuat hang NSXK.
1.3.1. Vai tro trung gian tin dung.
19
1.3.2. Vai tro trung gian thanh toan.
26
1.3.3. Vai tro tai trq ngoai thuong va thuchien chdc nangngan
27
hang quoc te.
Chuong II: Thue trang hoat dong ho trq san xuat hang nong
30
san xuat khau cua Ngan hang nong nghiep va phat trien nong
thon viet nam trong then gian qua.
2.1.
Mot so net khai quat ve NHNo&PTNTVN.
30
2.1.1. Lich sir hinh thanh.
30
2.1.2. To chlrc va can bo.
30
2.1.3. Nghiep vu kinh doanh chmh.
31
2.1.4. Co so vat chat va cong nghe.
32
2.1.5. Ve nguon von hoat dong.
32
2.1.6. ve sir dung von.
37
2.1.7. Ket qua tai chmh
38

2.2.
Thue trang hoat dong hd trq sanxuat NSXK cua
41
NHNo&PTNTVN thdi gian qua.
2.2.1. Hoat dong tai trq cho san xuat, thumua, che bien xuat
41
khau nong san.
2.2.2. Thanh toan va cac dich vu tien ich.
52
2.3.
Mot so van de con ton tai.
58
2.3.1. Ton tai trong hoat dong nghiep vu.
58
2.3.2. Ton tai trong quan tri dieu hanh.
63
2.4.
Nguyen nhan ton tai.
66
2.4.1. Nguyen nhan khach quan.
66
2.4.2. Nhom nguyen nhan chu quan.
71


Chuo'ng III: Nhung giai phap va kien nghi chu yeu nhlm tang
cuong vai tro ho tro cua Ngan hang nong nghiep va phat trien
nong thon viet nam doi voi san xuat hang nong san xuat khau
trong thoi gian tdi.
3.1.

Dinh hudng chien luoc phat trien san xuat hang nong san
cua Viet nam.
3.2.
Nhung giai phap chu yeu.
3.2.1. Nhom giai phap nghiep vu.
3.2.2. Nhom giai phap ve quan tri dieu hanh.
3.2.3. Mot so kien nghi.
Ket luan.
Danh muc tai lieu tham khao.
Mot so bai viet cua tac gia

74

74
76
76
89
93
98


PHAN MO DAU

1. Tinh cap thiet cua de tai:
Nong nghiep la mot nganh co vai tro dac biet quan trong trong nen

kinh te quoc dan, la noi cung cap nguyen lieu, lao dong cho cac nganh cong

nghiep, la thi trudng rong ldn tieu thu san pham cong nghiep. Phat trien kinh
te nong nghiep tao tien de ve co sd vat chat de cong nghiep hoa hien dai hoa

dat nudc la budc di ban dau cua hau het cac nudc dang phat trien.
Viet nam la mot nudc co khoang 80% dan so va hon 70% lao dong

song d nong thon va lam nong nghiep. Nam d khu vuc nhiet ddi gio mua,

Viet nam co tham thuc vat phong phu, da dang, co tiem nang sinh khoi ldn co
kha nang tang vu va quay vong dat nhanh, co dieu kien bo tri, su dung lao
dong tot hon va dem lai hieu qua cao. Vi Vay, Phat huy loi the so sanh, day

manh san xuat hang nong san xuat khau, thuc hien cong nghiep hoa, hien dai
hoa nong nghiep va nong thon tao tien de ve co sd vat chat de cong nghiep
hoa hien dai hoa dat nudc la dinh hudng phat trien kinh te dat nudc da duoc
Dang va nha nudc ta khang dinh.

Trong nhung nam gan day xuat khau nong san da gop phan dang ke

vao chuyen dich co cau kinh te, tao them cong an viec lam, tang nguon thu
ngoai te de trang trai nhu cau nhap khau va budc dau co tich tru. Tuy vay, san
xuat nong san xuat khau con thu dong, phan tan, nang suat lao dong thap, gia

thanh san pham cao, cong nghe che bien sau thu hoach chua phat trien, do do
kha nang canh tranh tren thi trudng the gidi thap, mot so san pham nong san

kho xuat khau nen ngudi dan khong muon md rong san xuat. De day manh
san xuat hang nong san xuat khau trong xu the quoc te hoa va khu vuc hoa
nen kinh te, doi hoi phai chuyen dich manh co cau cay trong, hinh thanh su

lien ket nong-cong nghiep-dich vu va thi trudng, gan san xuat vdi cung- cau
cua thi trudng the" gidi... Thuc hien muc tieu nay khong the khong noi den
van de hd tro cua ngan hang.

1


Thdi gian qua, Ngan hang nong nghiep va phat trien nong thon Viet
nam (NHNo&PTNTVN) vdi vai tro la mot dinh che tai chmh tin dung nha

nude da co nhung dong gop dang ke trong viec phat trien kinh te nong nghiep
va nong thon, nhung nhin chung doi tupng dau tu con dan trai, chua tap trung

uu tien mot each hop ly cho san xuat hang nong san xuat khau, mot so du an

dau tu chua hieu qua, kha nang thu hoi von cua ngan hang kho khan. Day la
mot trong nhung nguyen nhan co ban lam anh hudng den hieu qua dau tu cua

NHNo&PTNTVN.
Thue te cho thay, Hieu qua cua kinh doanh ngan hang gdn li£n voi hieu

qua cua san xuat. Vdi thuc trang san xuat hang nong san xuat khau nude ta,

de vita thuc hien tot dudng loi cua Dang va cac chu truong chmh sach cua
nha nude vira md rong thi trudng, tang truong du no, kinh doanh cd hieu qua

doi hoi NHNo&PTNTVN can nghien cuu tim kiem cac giai phap hd trq cd
hieu qua hon doi vdi san xuat hang nong san xuat khau.

Vi vay tac gia lira chon de tai “ Mot sogiai phap nham tang citong
vai trd ho tro cua ngan hang ndng nghiep va phat trien ndng thon Viet
nam doi vdi san xuat hang nong san xuat khau ” lam luan van thac sy.

2. Muc dich nghien cuu:

thuong mai quoc te, san xuat hang ndng san xuat khau; Nhung dac diem co
ban cua san xuat hang ndng san cd anh hudng tdi hoat dong kinh doanh ngan

hang; vai tro va nhung hoat dong hd trq cua ngan hang noi chung va Ngan
hang ndng nghiep va phat trien ndng thdn Viet nam noi rieng doi vdi san xuat

hang ndng san xuat khau.
- Phan tich danh gia thuc trang hoat dong hd trq san xuat hang nong

san xuat khau cua NHNo&PTNTVN, nhung thanh cong, ton tai va nguyen
nhan cua thuc trang do.
- De xuat mot so giai phap chu yeu ve quan ly dieu hanh va ky thuat

nghiep vu nhSm tang cudng vai tro hd trq cua NHNo&PTNTVN doi vdi san

2


xuat hang nong san xuat khau theo dinh hudng cua Dang va Nha nude, trong

dieu kien quoc te hoa nen san xuat nong nghiep theo co che thi trudng.

3. Doi tuong va pham vi nghien cuu:
Cac hoat dong chu yeu cua NHNo&PTNT VN phuc vu cho co cau lai

nganh nghe, nuoi trong, che bien va xuat khau nong san trong thdi gian th

1995 - 2000 gom: Hoat dong huy dong von, cap tin dung, thanh toan va

cung cap cac dich vu tien fch.

4. Phuong phap nghien cuu:
Luan van su dung cac phuong phap luan cua Chu nghia duy vat bien
chUng, thong ke, phan tich, so sanh giua ly luan va thuc tidn th do rut ra

nhhng ket luan co tinh quy luat, chien luqc cho cac van de ngien cuu.
5. Dong gop khoa hoc:

Tren co sd ly luan ve phat trien kinh te nong nghiep, san xuat hang
nong san xuat khau va vai tro cua hoat dong ngan hang, tac gia da phan tfch

danh gia thuc trang hoat dong hd trq san xuat hang nong san xuat khau cua

NHNo&PTNTVN trong thdi gian qua, tim ra nhung ton tai va nguyen nhan
cua no. Dong thdi de xuat mot so giai phap chu yeu nham gop phan tang

cudng vai tro hd trq cua NHNo&PTNTVN doi vdi san xuat hang nong san

xuat khau trong thdi ky tdi va dua ra nhung kien nghi vdi Nha nudc, Ngan
hang nha nudc nham tao dieu kien can thiet de thuc hien cac giai phap do.

6. Bo cuc cua luan van:
Ngoai phan md dau va phan ket luan, luan van gom 3 chuong:

Chuong I: Nhung van de co ban ve vai tro hoat dong cua

NHNo&PTNT VN doi vdi san xuat hang nong san xuat khau.

Chuong II: Thuc trang hoat dong hd trq san xuat hang nong san xuat

khau cua NHNo&PTNT VN trong thdi gian qua.

Chuong III: Nhung giai phap va kien nghi chu yeu nham tang cudng
vai tro hd trq cua NHNo&PTNTVN doi vdi san xuat hang nong san xuat
khau trong thdi gian tdi.

3


CHU0NGI

NHUNG VAN DE C0 BAN VE VAI TRO HOAT DONG
CUA NHNO&PTNT VN DOI V0I SAN XUAT

HANG NONG SAN XUAT KHAU.

1.1. Phat trien san xuat hang ndng san xuat khau la mot yeu cau

khach quan trong nen kinh te Viet nam.

Su khac biet trong phan bo tai nguyen thien nhien va nhan lire tren the

gidi la mot trong nhung nguyen nhan lam cho cac quan he trao doi mua ban
hang hoa vuqt ra khdi bien gidi cua mot quoc gia.
Cac nha kinh te hoc trong thuong (The ky XVI - XVII) da cho rang su

thinh vuong cua mot quoc gia la nhd ket hop mot chmh sach bao ho mau dich

nghiem ngat va su thuc day xuat khau. Dieu nay tao ra thang du mau dich Ion
va viec nhap khau vang (de che tao tien) tao dieu kien thuan lqi tro lai cho

phat trien kinh te. Phai thira nhan rang vdi tu tudng nay, chu nghia trong
thuong da budc dau xac dinh duqc tarn quan trong cua thuong mai quoc te,

nhung dang tiec ly thuyet trong thuong lai cho rang trong ngoai thuong chi cd
mot quoc gia duqc hudng lqi, con cac quoc gia khac luon bat lqi.
Doi lap vdi ly thuyet thuyet trong thuong, ly thuyet co dien ma dai dien

la ADAM SMITH da tan thanh tu do trao doi bang each dong nhat su phan

cong lao dong quoc te vdi phan cong lao dong trong nude va cho rang, mdi
quoc gia nen chuyen mon hoa vao nhung nganh san xuat ma ho cd lqi the

tuyet do'i, cd nghia la chi phi san xuat thap hon cac nude khac (bao gom ca
dieu kien tu nhien, nguon luc) va nhu vay khi mdi quoc gia chuyen mon hoa

trong mot mat hang ma ho cd lqi the tuyet doi, sau do trao doi thi ca hai quoc

gia deu cd lqi. Trong qua trinh nay, cac nguon lqi san xuat cua ca the gidi

duqc sir dung mot each cd hieu qua nhat, tong san pham cua the gidi se gia
4


tang. Hien nhien ly thuyet nay cung bi be tic trong trudng hop mot nude la
tot nhat hoac kern nhat trong tat ca cac nganh san xuat, tham chi la giua cac

quoc gia co didu kien tirong tu nhu nhau ve chi so san xuat cac loai hang
hoa. Giai dap nhung be tSc nay DAVID RICARDO da dura ra ly thuyet ve cac

lqi the so sanh hay lpi the tuong doi. Theo Ong “ neu mot quoc gia co hieu
qua thap hon so vdi cac quoc gia khac trong san xuat hau het cac loai hang
hoa th! quoc gia do vSn co the tham gia vao thuong mai quoc te de tao ra lqi

fch cho minh bang viec chuyen mon hoa vao san xuat san pham co chi phi

te, mdi san pham san xuat ra trong mot nude co mot chi phi tuyet doi do khoi
luqng lao dong can thiet ket tu vao san pham bang chi phi so sanh duqc dinh
nghia la ty so giua chi phi tuyet doi cua cung mot san pham.
Vi du: d hai Quoc gia A va B neu chi phi san xuat mot don vi san

pham d Quoc gia A la CA1 =15 phut, d nude B la CB1 = 30 phut thi chi phi so
sanh la 15/30 = 0.5. Tuong tu cho san pham 2 neu ta cd CA2 =15 phut, CB2
= 5 phut chi phi so sanh se la 3. Nhu vay mdi nude deu cd mot lqi the so

sanh, A doi vdi san pham 1, B doi vdi san pham 2 va vln dung khi nude nay
thuan lqi hon nude khac d ca hai san pham, gia str CA2 =15 phut, CB2 =20
phut thi chi phi so sanh cua san pham 2 la 15/20= 0.75. Nude A luon cd lqi

the chuyen mon hoa vao san xuat san pham 1 vi khi do A san xuat 1 duqc

nhieu hon dSn den tiet kiem sure luc va thdi gian, B chi san xuat san pham 2.
Tuy vay, ly thuyet cua RICARDO khong giai thich duqc nguon goc

phat sinh lqi the so sanh cua mot nude doi vdi mot loai san pham nao do. Khi
trudng phai tan cd dien xuat hien vdi dai dien cac nha kinh te hoc Hecksher-

Ohlin, Elihccscher va Batil da hoan thien nd bang each thira nhan la mdi san
pham doi hoi mot su lien ket khac nhau giua cac yeu to san xuat (von, lao
dong, dat dai...) va cd su chenh lech giua cac nude ve cac yeu to nay de

5


khang dinh rang “Mdi nude se chuyen mon hoa trong nhung nganh san xuat
ma trong do ty le cac yeu to san xuat doi vdi nudc do la thuan lqi nhat”1.
Tren co sd chung minh quan he cung cau cac loai san phdm khac nhau

d mdi quoc gia khac nhau thi khong nhu nhau, Stuartmil, Marshall, Meade da
md rong su phan tfch ket qua cua tu do trao doi tren tat ca cac thi trudng va

khang dinh: Su phan phoi lai lqi tire giua nhung ngudi tieu dung tuy theo

phdn tieu dung san pham nhap khau re va phan tieu dung san pham xuat khau
dat tien hon trong ngan sach cua ho. Su phan phoi lai lqi tun ciia cac nha san

xuat tuy theo viec ho la nha nhap khau hay nha xuat khau, su phan phoi lai
nay tac dong den mure do cua cac yeu to san xuat bang each thuc day viec

trong nhap khau vdi dieu kien cac yeu to' giua cac khu vuc san xuat cd the
chuyen doi linh dong dupe 2.
Mdi mot quoc gia deu cd cac yeu to' va cac nguon luc khac nhau trong

qua trinh phat trien, hay noi mot each khac la cd mot lqi the so sanh khac
nhau. De phat trien kinh te va dap ung nhu cau trong nudc, cac quoc gia do

phai biet phat huy, tan dung cac lqi the so sanh cua qud'c gia de phat trien san

xuat cac nganh hang cd the xuat khau duqc tao nguon thu ngoai te de nhap

khau nhung hang hoa dich vu ma san xuat trong nudc ft cd lqi the hon. Vdi
cac ly thuyet tren, chung ta cd the thay rang bat ky mot nudc nao du ldn hay
nhd va phat trien den dau cung deu cd the thu duqc lqi trong buon ban ngoai
thuorng. Pham vi trao doi cang rong thi nguon lqi ma cac qud'c gia thu duqc
cang ldn, cd the noi giua thuong mai quo'c te va tang trudng kinh te cd mot

mo'i quan he kha bien chung vdi nhau.
Trong nhung nam dau cua the ky XX, hau het cac nudc dang phat trien

deu mong muon xay dung mot nen kinh te doc lap, tu chu, han che cac quan
he buon ban thuong mai, do do ho co' gang ap dung chien luqc thay the nhap

khau. Nhung cho den nay, dudi su tac dong manh me cua cac xu hudng van
dong cua nen kinh te the gidi, dac biet la su tac dong cua cuoc each mang
1 “ELIHCCUSCHER va B.OHLIN “Thucrng mai lien khu vuc va qud’c te”.

6


khoa hoc va cong nghe, cua xu hudng khu vuc hoa va toan cau hoa nen kinh

te the gidi thi moi quoc gia deu thira nhan rang: Mot nude muon phat trien

ma nguqc lai hoat dong thuong mai quoc te cang tro nen can thiet hon. Neu
mot nude nao do khong la thanh vien cua thi trudng toan cau thi chdc chan

nen kinh te cua chmh quoc gia do se suy thoai, ddi song cua dan cu kho cd

the duqc nang cao. Su tham gia manh me vao thuong mai quoc te se tao ra

nhieu co hoi va dieu kien thuan lqi hon de md rong, tang trudng va thu nhap
cao hon so vdi kinh doanh noi dia. Kinh doanh thuong mai quoc te se lam

cho tirng hang hoa, dich vu va von duqc phan phoi tren toan the gidi. Nhu the

sang kien duqc phat trien va duqc dua vao ung dung nhanh hon, von, nhan
luc duqc sir dung tot hon va cac hoat dong tai trq cd the duqc tien hanh thuan
lqi hon. Kinh doanh thuong mai quoc te dua lai cho ngudi mua nguon tieu
dung co didu kien can nhac, lua chon nhung san pham dich vu ve chat luqng

cung nhu ve so luqng tot hon. Trong dieu kien do, gia ca dich vu va san pham
cd the giam do canh tranh quoc te .

So luqng va gia tri hang hoa cung ling tieu thu tuy thuoc vao so luqng

khach hang quan tarn den san pham cua doanh nghiep va kha nang thanh toan
cua khach hang cho nhung san pham do. Chung ta thura nhan rang do so
luqng khach hang, sdc mua va kha nang thanh toan tren thi trudng the gidi

luon luon ldn hon thi trudng d tirng quoc gia cho nen khi tham gia vao hoat

dong thuong mai quo'c te se tao dieu kien cho doanh nghiep tang nhanh
doanh so' hoat dong do'i vdi san pham cua doanh nghiep, tur do tao ra kha nang

thu lqi nhuan cao hon. Vi vay, chmh viec md rong thi trudng da trd thanh
dong co chu yeu do'i vdi mdi doanh nghiep khi tham gia vao hoat dong buon
ban vdi nude ngoai.

Do'i vdi mdi quoc gia, cac nguon luc sSn cd (vo'n, dat dai, tai nguyen,
cong nghe ...) khong phai la vo han, tham chi la khan hiem. Do vay, thong*

2 66

z

Robert Raymond Alain Chaussard. Nh&ng quan he kinh te va dieu Id Quoc te” .

7


qua viec md thi trudng d nudc ngoai, cac doanh nghiep co didu kien von ldn
va su dung nguon luc mdi vdi thi trudng rong ldn, da dang phong phu, tao

dieu kien cho cac doanh nghiep co uy tin nang cao vi the cua minh tren
trudng quoc te.
Tur cuoi the ky XX, cac nen kinh te ke ca mot so' nen kinh te Xa Hoi

Chu NghTa deu chuyen sang co che thi trudng va hoi nhap vao nen kinh te the

gidi chap nhan luat choi chung nhu: ha thap hang rao quan thue , xoa bo cac
hang rao phi thue quan, tao san choi nhu nhau giua cac doanh nghiep trong
va ngoai nudc. Hien nay kho didn ra mot nen kinh te “ Dan toe thuan khiet”,

ngay nhu kinh te My cung khong con thuan khiet la cua My, tinh tdi nam
1988 Nhat chiem tdi 35,5 % tong so' vo'n dau tu nudc ngoai d My, EU chiem

19,32%3.
Kinh doanh xuat nhap khau la mot hoat dong kinh doanh quo'c te dau

tien, co ban nhat cua mdi qud'c gia, nd la chiec chia khoa md ra nhung giao
dich kinh doanh quoc te, tao ra nguon thu chi ngoai te chu yeu cua mot nudc

khi tham gia vao cac hoat dong kinh te quoc te va cung chfnh la hoat dong
kinh doanh quoc te dau tien ma doanh nghiep thudng ap dung va nd cang
dupe phat trien ngay ca trong dieu kien doanh nghiep da thuc hien da dang

hoa cac hoat dong kinh doanh ciia minh. Day manh xuat khau tao didu kien
cho phep md rong quy mo san xuat, da dang hoa nganh nghe , tao phan ung
day truyen giup cac nganh kinh te khac cung phat trien, ket qua la tang tong

san pham xa hoi va gop phan tang trudng kinh te .
Thuc tidn phat trien trong bo'n thap ky qua d hon 100 nudc dang phat

la nhung nudc thanh cong nhat con nhung nudc ft phat trien xuat khau deu la

nhung nudc kern thanh cong nhat”4.

Nhung nam gan day khoi lupng mau dich quo'c te da gia tang dang ke
giua cac khu vuc, cac quo'c gia va cac tap doan kinh doanh ldn, xuat hien
3 Vu Khoan-san xuat vat chat, chien tranh va hoa birth, cao trao va thoai trao Cach mang the gidi, Chii nghta Ttr ban hifin dai
Tap chi Cdng san sd 24, 1998.
4 D<5 Dtic Dinh - edng nghiep hoa, hien dai hoi ; phat huy lcri the so sanh, kinh nghiem cua cac nfin kinh te dang phat trien d Chau A ,
nha xuat ban chinh tri , qudc gia - Ha n
8


ngay cang nhi6u cac lien minh kinh te, nhu hiep udc mau dich tu do BSc My

(NAFTA), Lien minh Chau Au (EU) Hiep hoi cac quoc gia Dong Nam A

(ASEAN). Vdi cac lqi the so sanh ve von, cong nghe, trinh do quan ly, kinh

nghiem va kha nang tham nhap thi trudng nude ngoai, cac cong ty da quoc

gia va xuyen quoc gia da va dang nang cao vi the va tang thi phan cua minh
trong khu vuc va tren the gidi noi chung.

Nhin lai the ky XX, chung ta thay gia tri tong san luqng cua toan the

gidi da tang khoang tren 14 lan, gia tri hang hoa tang 700 lan so vdi the ky

trudc; Kim ngach xuat khau tang 27 lan bang 1.8 lan toe do gia tang san xuat;
Muc tieu dung tang gan 16 lan; su giao luu ngay cang thuan lqi nhd phuong
tien thong tin , giao thong van tai phat trien, di6u kien buon ban ngay cang
thong thoang hon vdi xu the giam dan quan thue, bdt dan hang rao phi thue

quan. Co the noi kinh te toan cau khong the tang trudng manh me nhu vay

neu khong cd su phat trien nhanh chong cua thuong mai quoc te.

De hoi nhap vdi nen kinh te the gidi, cac nude dang phat trien, giai

doan dau khi chua cd von ldn, khoa hoc cong nghe con d trinh do thap kern,
thieu nguon nhan luc d trinh do cao thi ho phat trien chu yeu cac nganh dung

nhi6u tai nguyen thien nhien va lao dong re, co the thu hoi von va lai nhanh,

dau tu ft, co kha nang tfch luy cao. Den khi cac lqi the cu dan mat di, cac lqi

the mdi xuat hien, kinh te da dat den trinh do phat trien kha, thu nhap quoc

dan tinh theo dau ngudi tang len, lam tang sue mua va kha nang tfch luy noi

bo nen kinh te tuong doi cao, thi ho chuyen sang cac nganh cong nghiep co

quy mo ldn, trinh do cong nghe va nhan luc cao.
Tren thue te, trong chfnh sach kinh te xa hoi cua minh moi quoc gia

tren the gidi deu phai tfnh den nong nghiep va co khong ft nude thue hien
cong nghiep hoa, hien dai hoa dat nude thong qua day manh xuat khau nong

san de lay ngoai te nhap may moc, thiet bi, nguyen vat lieu cho tai san xuat
mo rong trong nude nhu Otstraylia, Achentina, Canada....
Xet ve mat lich su phat trien, nong nghiep la nganh san xuat vat chat

hinh thanh dau tien cua xa hoi loai ngudi va luon la mot nganh kinh te ldn, co
9


vai tro va vi tri quan trong trong nen kinh te quoc dan cua hau het cac quoc
gia tren the gidi. Cac Mac da viet: viec san xuat thuc pham la dieu kien song
dau tien cua nhung ngudi san xuat true tiep va cua tat ca cac dang san xuat

noi chung. So di nong nghiep co vai tro quan trong nhu vay la vi:
Nong nghiep la nganh san xuat quan trong trong qua trinh san xuat ra
tu lieu tieu dung thiet yeu nha't cho con ngudi( luong thuc, thuc pham) ma

khong mot nganh san xuat nao co the thay the. San xuat ra cac tu lieu san
xuat (nguyen lieu) cho nhieu nganh cong nghiep trong do true tiep la cong

nghiep che bien nong san. la nguon cung cap nhan luc quan trong de thuc

hien cong nghiep hoa, hien dai hoa dat nude.

Ndng nghiep con la dia ban rong ldn tieu thu cac san pham cong

nghiep gop phan tich cue vao viec kich thich cac nganh kinh te khac cung
phat trien.
Ndng nghiep phat trien la dieu kien quan trong de xay dung quy tieu
dung ngay cang nhieu cho xa hoi va gop phan dang ke vao qua trinh tich luy

cho nen kinh te Quoc dan. vi du chi vdi ti le 2% cua lao dong ndng nghiep d
My cung du dam bao luong thuc cho hon 250 trieu dan va kim ngach xuat

khau luong thuc nam 96 dat 50 ty USD gdn bang von dau tu cua nude ngoai
vao My (60 ty USD).

Doi vdi nude ta. Nhung nam dau sau ngay Mien nam hoan toan duqc
giai phong, mot mat chung ta phai danh thdi gian va cOng siic de khac phuc

hau qua nang ne cua chien tranh va cai tao nen kinh te Midn nam cho phu

hop vdi mo hinh kinh te mdi. Mat khac, viec duy tri qua lau co che quan ly ke
hoach hoa tap trung, bao cap va ca nhung sai lam, khuyet diem trong to churc,

chi dao nen ket qua phat trien kinh te - xa hoi ca nude trong 10 nam 1976 1985 dat thap, khung hoang kinh ke keo dai, lam phat len den 774,7 % nam

1986. Trude tinh hinh do thang 12-1986 dai hoi VI cua Dang da quyet dinh
thuc hien dudng loi doi mdi toan dien mang tinh chien luqc cho phat trien
nen kinh te dat nude.

io

Vdi dac diem la mot nudc nong nghiep, co 76,9 trieu ngudi, trong do

khoang 80% dan so, hon 70% lao dong song d nong thon va lam nong

nghiep. Co vi tri dia ly nam d khu vuc nhiet ddi gid mua, nudc ta cd tham
thuc vat phong phu, da dang cd tiSm nang sinh khoi ldn co kha nang tang vu

va quay vong dat nhanh, co di£u kien bo' tri va sir dung lao dong, cong cu san
xuat tot hon va dem lai hieu qua cao. San xuat nong nghiep ngoai cay lua
nudc, ta con cd mot tiem nang rong ldn va da dang hoa cac loai san pham co

the xuat khau va canh tranh tren the gidi nhu che, ca phe, cao su, hoa qua,

bong, dau lac, cay lay dau cac san pham ve vat nudi nhu lqn, ga... Vi vay,
Dang va Nha nudc ta da xac dinh day manh cong nghiep hoa, hien dai hoa

nong nghiep va nong thon la budc di md dau cho su nghiep doi mdi.

Thang 1 nam 1988, Ban Bi thu Trung Uong Dang ra chi thi 100 ve chu
truong khoan san pham den nhom va ngudi lao dong, thang 4 naml988 Bo

Chinh Tri ra Nghi quyet X ve doi mdi quan ly kinh te nong nghiep vdi noi
dung co ban la thira nhan ho nong dan nhu don vi kinh te tu chii d nong thon,
do la “chia khoa vang” md ra thdi ky mdi cua nong nghiep va kinh te nong

thon nudc ta. Tir do den nay, kinh te nong nghiep da dat duqc nhung thanh

tuu dang ke, dua nudc ta tir chd thieu luong thuc trien mien thanh nudc xuat

khau gao dung thii 2 tren the gidi. San xuat luong thuc tang lien tuc theo

hudng nam sau cao hon nam trudc vdi toe do nhanh va kha on dinh, binh
qudn 5% (1,3 trieu tan/nam). Toe do tang san luong luong thuc cao hon toe
do tang dan so' (1,8 lan) nen luong thuc binh quan dau ngudi tang nhanh tir

324 Kg nam 1990 len gan 500 Kg nam 2000. Xuat khau gao 3 nam 1996 1998 la 10,2 trieu ta'n, nam 1999 la 4.6 trieu ta'n va nam 2000 la 3,7 trieu tan.

- San xuat cay cong nghiep, cay an qua, rau dau co nhieu khdi sac.
Binh quan 10 nam tir 1990 - 1999 so vdi binh quan 5 nam trudc do san luong
lac tang 34 %, rma tang 79 %, ho tieu tang 68 %, che tang 27,3 %, bong tang

2,38 lan. Dac biet la ca phe tang 2,8 lan tro thanh mat hang nong san co gia
tri xuat khau ldn thii hai sau gao. Tir nam 1995 thu nhap ngoai te do xuat

khau ca phe len cao, Rieng nam 1997 xuat khau 390 ngan tan ca phe nhan
11


thu hon nua ty USD, nam 1999 xuat khau 487 ngan tan dat gia tri tren 600
trieu USD. Nam 2000 xuat khau 660 nghin tan ca phe nhan kho.
- San luong cao su (mu kho) nam 2000 dat 284 ngan tan, tang gan 4
lan so vdi nam 90 (284/75). Cao su van la mat hang nong san xuat khau con
thi trudng va co gia tri ldn thii 3 sau gao va ca phe.

- Nam 1999 dien tich cay an qua cac loai dat 5128 nghin Ha, tang 82

% so vdi nam 1990 san luong dat gan 3 trieu tan gap 2 lan nam 1990.
Vdi dudng loi da phuong hoa, da dang hoa cac quan he quoc te, Den

nay Viet nam da cd quan he thuong mai vdi tren 160 nude va vung lanh tho,

cd hiep dinh thuong mai vdi hon 70 quoc gia va gan day nhat da ky hiep dinh
thuong mai vdi Hoa Ky. Dong thdi, nude ta da budc dau hoi nhap vdi cac the

che kinh te thuong mai khu vuc va the gidi, tham gia AFTA, APEC, ASEM

xue tien dam phan de tham gia WTO. Hoat dong xuat khau da gop phan dang

ke vao phat trien kinh te xa hoi, chuyen dich co cau kinh te, tao them nhieu

cong an viec lam, thu ngoai te de trang trai nhu cau nhap khau va budc dau
cd tich tru ngoai te, nang cao vi the nude ta tren trudng quoc te. Hang hoa
mang nhan hieu Viet nam da co mat tren thi trudng the gidi vdi so lupng
ngay cang nhieu, chung loai phong phu va chat luong va cang tien bo. Tur nen

kinh te tu cap tu tuc la chinh, nhap sieu cao den nay can can thanh toan quoc

te da tirng budc dat can bang. Nam 1995 gia tri xuat khau dat 5,4 ty USD, gia
tri nhap khau 8,1 ty USD nhap sieu 49,7 % . nam 2000 gia tri xuat khau la

14,3 ty USD, nhap khau la 15,2 ty USD nhap sieu 6,2 %.
Ben canh nhung thanh tuu chu yeu tren, hoat dong xuat khau d nude ta
dang ton tai mot so han che doi hoi phai nhanh chong khac phuc. Do la:

. Nhin chung kim ngach xuat khau cua Viet nam van con kha nhd be,
trung binh mdi dat chung 10 ty USD, trong khi nhung nude cd tiem nang

tuong tu nhu Malayxia da dat 90 ty USD, Thai lan 60 ty USD, Philippin 25
ty. Neu tfnh theo binh quan dau ngudi thi nam 1999 Indonexia dat 267

USD, Philippine 344 ty USD, Thai lan 943 USD, Malayxia 3750 USD, Han

quoc 3961 USD, Singapore 4167 USD trong khi do Viet nam dat 150 USD.
12


Toe do xuat khau tang cham dan nam 1995 tang 34,4 %, nam 1996 tang

33,2 %, nam 97 tang 26 %, nam 1998 la 1,9 %, nam 99 con 23,1 %.
. Ty trong hang che bien thap; kha nang canh tranh yeu do gia cao,

chat luong thap, mau ma chua dap ung dupe nhu cau cua ngudi tieu dung.
. Chu yeu mdi chi thuc hien dupe “xuat khau nhung cai chung ta san

kho, tham chi khong tieu thu dupe hoac tieu thu vdi gia rat ha.
. Thi trudng cua nude ta mdi co chieu rong chua cd chieu sau, hang

hoa dich vu chua chiem dupe thi phan dang ke, tham chi cd noi con mat chd

dung. Viec tim kiem, mb rong thi trudng con thu dong, hoat dong xue tien
thuong mai chua dupe quan tarn dung muc, nhieu doanh nghiep chua trong

“chu tin” trong kinh doanh, lam mat ban hang.
. Them vao do, qua trinh hoi nhap vdi nen kinh te khu vuc va the gidi
con lung tung, chua hinh thanh 10 trinh rd rang trong viec thuc hien nhung

quy dinh cua cac to chuc Quoc te ma nude ta da hoac se tham gia. Nhieu
doanh nghiep chua tich cue chu dong chuan bi hoi nhap con mong nhd

nhiOu vao su bao ho va bao cap cua nha nude.

Thuc te nay cho thay nguy co tut hau la hien thuc neu nhu chung ta

khong cd giai phap de tao ra nhung chuyen bien co ban, mang tinh dong luc

cho hoat dong xuat, nhap khau noi chung va xuat khau noi rieng.
De chuan bi hanh trang budc vao thien nien ky mdi, trong khi nhidu

tiem nang ndng nghiep, ndng thdn nhu: dat dai, rimg, bien, lao dong, von
...chua dupe khai thac, su dung cd hieu qua, thi tiep tuc day manh phat trien

hang ndng san xuat khau vln la mot hudng di quan trong trong cong cube
cong nghiep hoa hien dai hoa nude ta. Tuy vay xu the chung cua moi quoc

gia ddu hudng manh vao xuat khau nen canh tranh ngay cang gay gat hon,

tren thuong trudng quoc te ngay cang nhieu ngudi ban it ngudi mua, dieu do

dang la she ep doi vdi cac quoc gia di sau trong do cd Viet nam.

13


1. 2. Mot so dac diem chu yeu cua san xuat nong san xuat khau va

van de von dau tu cho nong nghiep va nong thon viet nam:

1.2.1. Dac diem ciia san xuat hang nong san xuat khau:
Nong nghiep la nganh kinh te chiu sir tac dong va chi phoi manh cua
quy luat va cac dieu kien tu nhien cu the cua timg vung, timg tieu vung nhu

dat dai, khi hau, thdi tiet ma con ngudi chua triet de khac phuc duqc, do do riii
ro ldn dan den thu nhap cua ngudi nong dan khong on dinh. Khi thdi tiet

khong thuan lqi co the dan den that thu, keo theo kha nang thu hoi von vay
cua ngan hang cung trd nen kho khan, dong thdi nhu cau vay von de khoi

phuc san xuat cung tang len.

Khac vdi cong nghiep, trong san xuat nong nghiep lao dong cua con
ngudi le thuoc vao cac qua trinh hoat dong cua cac sinh vat song va cd quy

luat van dong phat trien rieng, khong the mot sdm mot chieu lam thay doi,

ma phai trai qua nhung chu ky sinh trudng cua nd. Nhan to' nay giu vai trd

quyet dinh den san pham cuo'i cung cua nong nghiep. Do do viec ap dung
khoa hoc ky thuat de lam tang nang suat, chat luqng san pham nong nghiep la

rat kho khan. Tham chi, neu ap dung sai con dan den hau qua lam mat can
bang sinh thai, chat luqng san pham giam sut. Noi each khac, thu nhap cua

san xuat nong nghiep tang cham hon cac nganh cong nghiep, dich vu. Do vay
ty trong vo'n trung, dai han, lai suat ngan hang cung phai hop ly thi ngudi
nong dan dau tu mdi cd hieu qua va ho mdi manh dan vay von de dau tu.
San xuat nong nghiep rat phan tan tren mot dia ban rong, cd tinh lien

loai san pham khac nhau. San xuat theo hinh thuc xen canh, mua vu nen viec
quan ly von dau tu rat kho khan. Dac diem nay lam tang them mure do phuc

tap trong dau tu ciia ngan hang do mon vay nhd, chi phi ldn, da muc dich sir

dung vo'n nen kho tach bach giua cho vay san xuat hang nong san xuat khau

vdi cho vay phuc vu cac nhu cau khac ciia ngudi nong dan.

14


Su khong dong deu v6 trinh do phat trien san xuat va cac dieu kien co

so vat chat ky thuat, dieu kien tu nhien nhu: khi hau dat dai lam cho viec trien

khai ap dung khoa hoc ky thuat, doi mdi co cau cay trong cung la trd ngai
cho dau tu va quan ly von cua ngan hang.

Mac du san pham nong nghiep la toi cdn thiet cho cuoc song con

ngudi, song viec tieu thu san pham nong nghiep lai bi han che ve mat so
luong, bdi vi: con ngudi khong the tieu thu nd nhi£u hon muc can thiet va hon
nua san pham phai khong ngimg tang chat luong de dap ting cac nhu cau

“kho tinh” cua chmh ngudi tieu dung. Nhieu khi san pham xuat hien nhieu
tren thi trudng thi gia ca ha rat nhanh va khi thieu hut thi gia ca cung tang len

rat nhanh (khi duqc mua thi gia re, khi mat mua thi gia cao). Dieu nay gay rat
nhieu kho khan cho ngudi san xuat va tat nhien theo phan ling day truyen

cung keo theo la kho khan trong thu hoi von va ke hoach kinh doanh cua
ngan hang. Thue te, dac diem nay da va dang the hien kha ro net tren thi

trudng nong san nude ta. San xuat hang nong san dang d trong tinh trang

"duqc mua". Do do, khong nhung gia nong san xuong thap ma con kho tieu

thu, vita kho khan cho ngudi nong dan, vtra kho khan cho ngan hang. Theo
khao sat cua NHNo&PTNTVN thang 7/2001, tai mien trung gia ca phe nhan

xuat khau la 5,2 trieu dong tan, trong khi gia thanh la 8-9 trieu dong/tan.
Theo so lieu cua Bo thuong mai 6 thang dau nam 2001 ca nude da xuat khau

547.000 tan ca phe, tang 51,3% so cung ky 1999 nhung tri gia chi dat 253

trieu USD, giam 15,3%.
Vdi nhung dac thu co ban nhu vay, cd the noi phat trien san xuat hang

nong san la mot nganh ma ca nha san xuat va ngan hang deu gap kho khan,

nhat la khu vuc tao nguon nguyen lieu cho xuat khau. Xu hitting chung tren

the gitii cac nittic dang cd gang phan dau giam ty trong ndng nghiep trong
xuat khau.

San xuat nong nghiep noi chung, san xuat hang nong san xuat khau

noi rieng cua Viet nam tuy da dat duqc thanh tuu nhat dinh trong nhung nam
dau doi mdi. Nhung ve co ban, san xuat con phan tan, cd tmh xen canh theo
15


hinh thuc kinh te ho la chu yeu, chua hinh thanh vung san xuat ndng san hang
hoa tap trung. San xuat ndng nghiep chu yeu tap trung md rong de cung cap

cho nhu cau tieu dung trong nude, san xuat ndng san cho xuat khau con thu

dong. Trinh do cong nghe trong nhidu linh vuc ndng nghiep con tha'p kern,
lac hau, nang suat lao dong thap, gia thanh san pham cao, cong nghe che bien

sau thu hoach chua phat trien, do do cong suat, chat luong va kha nang canh
tranh cua ndng san pham thap. Hang ndng san cua Viet nam mdi cd the tham

nhap dupe vao cac thi trirong tuong doi ‘dd tinh”, khi kha nang cung umg tren

the gidi tang len thi phan xuat khau bi giam dan, tham tri den muc tri tre.
Thuc te tren doi hoi muon khai thac triet de lpi the so sanh cua dat

va khu vuc hoa nen kinh te phai chuyen dich co cau theo hudng gan phat trien

ndng nghiep vdi cong nghiep che bien. Xay dung nha may che bien dong thdi

vdi phat trien vung nguyen lieu, dac biet chu y can doi giua kha nang cung
ling nguon nguyen lieu va cong suat cac nha may che bien, tranh su chong
cheo, lang phi. Gan san xuat vdi cung - cau cua thi trudng the gidi. Tap trung
von cho nganh mui nhon nhu thuy lpi, cong nghe sinh hoc hien dai, dam bao

giong cay trong cd nang suat cao, chat lupng tot, uu tien phat trien nhung cay
trong co quy md xuat khau ldm va co thi trudng on dinh, dac biet coi trong

cac san pham quy hiem cd lpi the trong canh tranh quoc te.
Doi mdi trong san xuat nong san xuat khau doi hoi cd su nd luc phan
dau dong bo cua cac nganh cac cap, trong do phai ke den doi mdi hoat dong

kinh doanh cua ngan hang . Qua trinh thuc hien lo trinh do can rat nhieu dieu
kien, nhung mot trong nhung dieu kien co ban quan trong la von dau tu.

1.2.2. Tinh hinh cung ung von cho ndng nghiep va ndng thdn:
De thuc hien muc tieu cua cong nghiep hoa hien dai hoa ndng nghiep
va ndng thdn, theo du tinh tong nhu cau von dau tu cho ndng nghiep va ndng

thdn la rat ldn (tong nhu cau von dau tu toan xa hoi cho ndng nghiep va ndng

thdn, tit nam 1998 - 2000 len den 8 ty USD ). Trong khi do kha nang dap ling
cac nguon von con rat cang thang:
16


Nguon von ngan sack cap: Chi chiem khoang 15% tong von dau tir
toan xa hoi, chu yeu tap trung vao xSy dung co sd ha tang kinh te cho nong

nghiep la linh vuc thu hoi von cham hoac khong co kha nang thu hoi ma

nhung thanh phan kinh te khac khong co kha nang hoac khong muon dau tu.
Nguon von cua cac doanh nghiep: Nhin chung cac doanh nghiep co

quy mo nhd be, trinh do cong nghe va trang thiet bi lac hau, hieu qua san

xuat thap. Nhu cau von cho dau tu md rong san xuat, doi mdi trang thiet bi
ciia cac doanh nghiep du tinh can hang nghln ty dong mdi nam.
(tong nguon von dau tu cua cac doanh nghiep nhd nucfc trong nong nghiep

va ndng thon nam 1996 - 1997 binh qudn chi dat 38013.200 ty dong).
Nguon von dau tu ciia dan cu: Nhung nam gan day nhieu ho gia dinh,

nhieu doanh nghiep nhd d do thi cung da chu trong den khu vuc dau tu co
nhieu lqi the so sanh hon la dau tu vao nong thon. Tuy co nhung ho gia dinh

da dau tu hang chuc ty dong de xay dung va phat trien cac trang trai, trong

cac loai cay cong nghiep, cay an qua va chan nuoi, nhung theo so bo udc tinh
von dau tu phat trien cua dan cu noi chung cho ndng nghiep va nong thon

cung mdi chi dat binh quan hang nam khoang tren 7.500 ty.

Nguon von dau tu nudc ngoai: Do nhung han che cua linh vuc nong

nghiep nen so' luqng cac du an va vo'n dau tu true tiep tir nudc ngoai (FDI)
vao khu vuc nay con ft, chi chiem 10% so' du an vdi khoang 6% tong so vo'n

dau tu nudc ngoai vao Viet Nam (tuong duong 2 ty USD), hau het la cac du
an nhd, mang tinh nhan dao va bat dau cd chieu hudng chung lai. Nguon vo'n

ODA: trong 2 Nam 1998 -2000 chi dat 0,8 ty USD, chiem 13 % tong so vo'n
ODA duqc giai ngan.

De phat trien san xuat hang ndng san xuat khau, hau het cac nha kinh

te, cac nha quan ly ddu tho'ng nhat rang can phai hoan thien ca mot chu trinh
tir nuoi trong den che bien va thi trudng tieu thu san pham. Nhung de tao lap
mot chu trinh khep kin do, vdi tinh hinh cung ling vo'n nhu tren khong du tao
ra su chuyen dich nhanh co cau kinh te de tang them sire canh tranh cua hang

17

hoa tren thi trudng 5. Do do, doi hoi phai thue hien cac chfnh sach khuyen

khich, thu hut dau tu, huy dong cac nguon von dau tu toan xa hoi cho nong

nghiep va phat trien nong thon, trong do cd nhu cau von cho phat trien san
xuat hang nong san xuat khau.

1. 3. Vai tro cua Ngan hang Ndng nghiep va phat trien Nong thon

trong viec phat trien san xuat hang nong san xuat khau:
Ly luan va thue tidn da chi ra rdng, su ra ddi va phat trien cua tien te va

luu thong tien te dupe gdn lien vdi su ra ddi va phat trien cua san xuat va trao
doi hang hoa. Thong qua trao doi, buon ban hang hoa va dich vu giao luu tien

te giua cac vung, cac nganh trong nude va quoc te lam cho cac nganh kinh te,

tham chi la cac nen kinh te cua cac nude khac nhau gan bo chat che vdi nhau
hon. Nhu cac nha kinh te hoc da khang dinh “khong cd su phan each don
gian giua cac van de thuong mai va tien te. Hau het buon ban quoc te deu keo
theo cac giao dich tidn te”6.
Qua trinh hoat dong cua cac thuong gia tien te da hlnh thanh nghe

kinh doanh mdi dupe goi la nghd ngan hang va mo rong thanh to churc kinh

doanh tidn te. San xuat, luu thong hang hoa phat trien lam cho hoat dong
ngan hang ngay cang hoan thien. Den nay d hau het cac nude tren the gidi,

trong do cd Viet nam, he thong ngan hang dupe to chtrc thanh hai cap la ngan
hang trung uong lam nhiem vu quan ly nha nude va cac to chiic tin dung la
trung gian tai chfnh thue hien hoat dong kinh doanh ve tien te tin dung, ngan

hang trong mo'i quan he true tiep vdi cac to chuc ca nhan trong xa hoi, dong
thdi chiu su quan ly nha nude cua ngan hang trung uong ve viec thue hien cac

chfnh sach tien te, tin dung, ngoai hoi.
Cd the noi Ngan hang thuong mai la mot nganh kinh doanh dich vu
lau ddi nhat trong cac dinh che tai chfnh, vdi cac nghiep vu kinh doanh phong

phu, da dang, pham vi hoat dong rong va cd vai tro to ldn trong viec phat
(Tran Xuan Ta - dieu ehinh ca cau diiu tu giai phap co ban di nang cao hieu qua siic canh tranh cua nen kinh te, TCCS sd' 12 - 1998).
6 (P.KRUGMAN - M.OB STFELD: Kinh te'hoc quO'c te - ly thuyet va chfnh sach - NXB CTQG, HN - 1996 trang 02).

18


trien cua toan bo cac thanh phan kinh te, cac nganh kinh te va cac linh vuc

dupe the hien qua cac churc nang va nhiem vu cu the cua no trong tirng giai

doan. Doi vdi san xuat hang ndng san xuat khau thi vai tro co ban cua nd
dupe the hien nhu sau:
1.3.1. Vai tro trung gian tin dung:
Von cua cac chu the trong nen kinh te van dong lien tuc va bieu hien

cac hinh thtre khac nhau qua mdi giai doan cua qua trinh san xuat kinh
doanh, tao thanh chu ky tuan hoan, diem xuat phat va ket thuc cua vong tuan
hoan nay von the hien dudi dang tien te. Trong qua trinh san xuat kinh doanh,

doan: du trfr- san xuat - luu thong. Trong mdi mot doanh nghiep va mdi mot

don vi kinh te, qua trinh tich luy va sir dung von luon didn ra khong giong
nhau, luc tarn thdi thira von va cd luc xuat hien nhu cau bo sung, tai mot thdi
diem thi don vi nay thira von nhung don vi khac lai thieu. Tuy hien tupng “

von. Ngan hang thuong mai vdi vai tro la trung gian tin dung da dumg ra tap

hop tai luc ciia khach hang nay chuyen cho ngudi khac sir dung theo phuong
thirc kinh doanh “ di vay de cho vay”.
Hien nay, thuc hien vai tro trung gian tin dung trong linh vuc ndng

nhau nhu he thong cac ngan hang thuong mai nha nude, mot so ngan hang
co phan, he thong cac quy tin dung nhan dan...Trong do, NHNo&PTNTVN

la mot ngan hang thuong mai, kinh doanh da nang cd mang ludi rong khdp
trong toan quoc vdi vai tro chii dao cua thanh phan kinh te nha nude dang la
ngudi tao von, cung cap tin dung va dich vu chu yeu de hd tro su nghiep phat

trien kinh te ndng nghiep va ndng thdn noi chung va thuc hien muc tieu day

19