Đổi mới cơ chế chính sách đối với ngành dược trong quá trình chuyển sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở việt nam

BO GIAO DUC VA DAO TAO
TRUdNG DAI HOC KINH TE QUOC DAN
_____________ ***______________

TRAN THI BICH LOAN

DOI MCH CO CHE CHINH SACH DOI V6l NGANH DUOC
TRONG QUA TRINH CHUYEN SANG KINH TE THI

TRUONG DINH HUONG XA HOI CHU NGHIA 0 VIET NAM

LU AN VAN THAC SY KINH TE

Chuyen nganh: Kinh te chinh tri xa hoi chu nghia

Ngirdi hirong dAn khoa hoc: TS. Dang Van Thang

TM
HA NOI - 2003


ZW QML O'Q(
Toi xin bay to long biet on sau sSc toi:
T. S Dang Van ThSng: Giang vien Khoa Mac - Le trirdng Dai hoc Kinh te

quoc dan Ha noi, da tan tinh hirdng dSn va giup do toi thirc hien Ban Luan van

nay.
Cung vcri six quan tSm, giup do nhiet tinh cua:

Cac Thfiy CO giao, Can bo Bo mon Kinh te chfnh tri hoc - TruOng Dai hoc

Kinh te quoc dan Ha noi.

Cac can bo cua:
- Tong Cong ty Dtroc Viet nam.
- Cue Quan ly Duqc, Bo Y te.

- Vu Phap che, Bo Y te.
- Vu Ke hoach, Bo Y te.

Qua day, toi muon giri loi cam on tori ban be, ngubi than da dong vien khuyen
khfch toi, tao dieu kien cho toi thuc hien Ban Luan van nay.
Ha noi ngay 22 thang 03 nam 2003.

Tran Thi Bich Loan.


MUC LUC

TRANG

Ldi cam cm

Muc luc
Bang chu gidi clut viet tat
Danh muc cac sefdd, bang bieu

Md ddu

1

Chuang I. Ly luan chung ve doi moi cor che chinh sach doi voi

nganh Diroc trong qua trinh chuyen sang KTTT dinh hudng XHCN
or Viet Nam

6

1.1 Mot so van de ly luSn ve co che chinh sach

6

7.7.7 Klidi niem chinh sach va cotche chinh sach.

6

7.7.2 Vai tro ciia co che chinh sach doi vdi sitphdt trien kinh te .

12

1.1.3 Noi dung ciia ccf che chinh sach doi vdi nganh Ditoc.

14

1.2 Doi mdi co che chinh sach doi .vdi nganh Diroc la yeu cau khach

quan ciia qua trinh chuyen sang KT1T dinh hudrng XHCN d nirorc ta

15

1.3 Nhirng nhan td' anh hudrng den qua trinh doi mdi co che chinh sach

doi vdi nganh Duqc Viet nam.

18

1.3.1 Nen kinh teViet Nam dang chuyen nhanli sang nen KITT dinh
hudng XHCN
1.3.2 Nhirng thanh titu ciia choc each mang khoa hoc cong nghe va dug

18


dung vdo nganh Ditqc .

22

1.3.3 Trinh do phat trien kinh te cua dat nude.

23

1.3.4 Nhu can tieu dung thuoc ciia nhan dan va mo hinh benh tat thay

doi

24

1.3.5 Dae diem boat dong ciia nganh Ditfc.

25

Chitung II. Tliirc trang co che chfnh sach doi vol nganh Dirqc Viet
nam trong nhurng nam qua va nhdng van de dat ra doi vdi nganh

Dune Viet nam trong giai doan hien nay.
2.1 Qua trinh hinh thanh va phat trien cua nganh Duqc Vietnam.

28

28

2.1.1 Giai doqn tritdc khi co chuyen doi kinh te'(trUdc nam 1986)

29

2.1.2 Giai doqn tit khi chuyen doi kinh te den nay

30

2.2 Cd che chfnh sach doi vdi nganh Duoc Viet nam trong nhirng nam
qua (dac biet la tir khi chuyen doi kinh te den nay) - dong gop va han

che.

34

2.2.7 Co che chinh sach doi vdi nganh Ducfc trong thdi ky nen kinh te
boat dong theo ccf che tap trung quan lieu bao cap (tritdc nam 1986).

34

2.2.2 Ccf che chinh sach doi vdi nganh Ditqc trong thdi ky chuyen sang
KITT' dinh hitdng XHCN dViet nam.

2.3 Nhung mau thu§n trong qua trinh phat trien nganh Dirqc Viet nam.
2.3.1 Mau thudn giita nhu cau sit dung thuoc va kha nang dap itng ciia

36

64
64


ngdnh Ditctc Viet nam.
2.3.2 Mau thudn giita tinh nhan dao cua ngdnh Y tevdi mat tieu cite

66

cua KTTT.
2.3.3 Mau thudn giita yen can phdi co sit quan ly thong nhdt cua Nhd
mtdc doi vdi ngdnh Ditac vdi sit bung ra cua cac thanh phan kinh te.

67

2.3.4 Mau thudn trong chinh sach doi vdi DNDNN.

69

Chitong III. Phuong hudng va giai phap doi meh co che chinh sach

doi vdi nganh Dirge trong qua trinh chuyen sang KTTT dinh
hudng XHCN d Viet nam.

70

3.1 Nhirng quan diem co ban xac dinh phuong hudng va giai phap
nhftm doi mdi co che chinh sach doi vdi nganh Duoc Viet nam.

70

3.1.1 Dam bdo tinh chat dong bo, nhdt quan ciia lie thong chinh sach

doi vdi ngdnh Ditctc.

71

3.1.2 Doi mdi cct che chinh sach doi vdi ngdnh Ditctc phdi lay liieu qua

kinh te - xa hoi la muc tieu cao nhdt.

71

3.1.3 Dam bdo sit thong nhdt quan ly cua Nhd mtdc vdi boat dong tit

chii cua cac doanh nghiep san xuat va kinh doanh ditctc phdm.

72

3.1.4 Dam bdo khai thde tiem ndng cua ngdnh Ditctc trong mtdc vdi md

l ong quan he doi ngoqi, hop tdc vdi ngdnh Ditctc cua cac mtdc trong khu
vitc va tren thegidi.

H


3.2 Dinh hudng phat trien, muc tieu doi mdi co che chinh sach doi vdi

nganh Diroc Viet nam den nam 2010.

72

3.2.1 Dinh hudngphat trien.

73

3.2.2 Muc tieu.

73

3.3 Cac giai phap chu yeu nh^m doi mdi co che chinh sach doi vdi

nganh Diroc trong qua trinh chuyen sang Ki l l dinh hudng XHCN d
Viet nam

77

3.3.1 Nha mtdc tiep tuc khuyeh khich da dang hod cac thanli phan kinh
tetham gia san xuat kinh doanh Ditcfc, doi mdi va hoan thien ccf che

chinh sach quan ly Nha nude doi vdi cac doanh nghiep Ditcfc.

77

3.3.2 Co co che chinh sach phii hop de hd trqfhuoi trong va san xuat
thuoc tit ditcfc lieu

80

3.3.3 Doi mdi ccf che chinh sach quan ly gid thuoc.

82

3.3.4 Tiep tuc thitc hien chinh sach dam bdo thuoc cho cac doi tuefng

chinh sdcli, ngitdi ngheo, thuoc cho viing sdu, viing xa va viing kinh te

- xa hoi kho khan.

85

3.3.5 Chu trong chinh sach phat trien khoa hoc cong nghe Ditcfc.

87

3.3.6 Cd chinh sach ddo tao nguon nhan luc Ditcfc mot each hop ly

89

3.3.7 Tang citdng chinh sach dau tit hop tac quo'c teve Ditcfc.

91

3.3.8 Xdy dung va hoan thien he thong ccf quan quan ly Nha nude ve


Ducfc, tang curing qudn ly Nha nude doi vdi nganh Ditcfc tren ccf so xd

hoi hod cac boat dong ciia nganh Duqc.

91

Ket luan

94

Danh muc tai lieu tliam klido

96


BANG CHU GIAI CHIT VIET TAT
CHtfDAYDU

CHtfVlfyr TAT

1. Bo Y te

BYT

2. Cong ty co phfin

CTCP

3. Cong ty Duoc lieu trung uong

CTDLTtr

4. Cong ty Duoc pham trung uong

erDPTU'

5. Cong ty trach nhiem huu han

CTTNHH

6. Doanh nghiep san xuat

DNSX

7. Doanh nghiep Nha nude

DNNN

8. Doanh nghiep Duoc Nha nude
9. Doanh nghiep tu nhan

DNDNN

DNTN

10. Good Library Practice

GLP

11. Good Manufacturing Practice

GMP

12. Good Storage Practice

GSP

13. Hanh nghe Duoc tu nhan

HNDTN

14. Khoa hoc cong nghe

KHCN

15. Kinh te thi trudng

KTTT

16. Nha thuoc tu nhan

NTTN

17. Quyet dinh

QD

18. Thong tu

TT

19. Vat tuYte

VTYT

20. Xa hoi chu nghTa

XHCN

21. Xf nghiep
22. Xf nghiep Duoc phdm trung uong

XN
XNDPTU'


DANH MUC CAC SO DO
Trang
So do 1. Mo hinh nganh Dtrpc

33

So do 2. Mang lirdi kinh te Dtrpc o trung trong

33

So do 3. Mang lirdi kinh te Dtrpc d dia phtrong

34


DANH MUC CAC BANG BIEU
Bang 1. Mo hinh benh tat d Viet nam qua so sanh hai nam 1976
& 1999

25

Bang 2. Gia mot so loai thuoc d dia ban TP Ho Chi Minh va TP
Hue tai thdi diem thang 3/2003.

28

Bang 3. Tinh hinh san xuat kinh doanh Duoc toan quoc qua cac
nam tur 1997-i-2001

31

Bang 4. So luqng cac cong ty Duoc trong nude (thang 12/2001)

36

Bang 5. So luqng cac nha thuoc va hieu thuoc (thang 12/2001)

37

Bang 6. So luqng cac doanh nghiep co von dau tu nude ngoai
trong linh vuc san xuat Duoc (thang 12/2001)

37

Bang 7. So' luqng DNDNN qua cac nam

39

Bang 8. Tinh hinh cong nghe san xuat duoc trong cac DNDNN

hien nay

41

Bang 9. Ty 16 thuoc gia qua cac nam tur 1990 - 2001

59

Bang 10. Ty le thuoc kern chat luqng tren thi trudng qua cac

nam tur 1996 -r 2001

59

Bang 11. Ty le dap ung nhu cau thuoc bang san xua't trong nude

65

1. Tinh cap

cua de tai nghien din

Con ngubi la nguon tai nguyen quy bau nhat, quyet dinh su phat trien
cua xa hoi. Trong mdi con ngubi, sUc khoe lai la von quy nhat. Theo dinh

nghia cua To chUc Y te the gidi: “SUc khoe la mot tinh trang thoai mai hoan

toan vd the chat va xa hoi, chU khong phai la mot tinh trang khong co benh tat
hay tan tat”. Vi the muon co sUc khoe tot phai la hoat dong tong hoa cua toan

xa hoi, gia dinh va turng ca nhAn. Trong hoat dong do, nganh Y te dong vai tro

rat ldn. Dac biet nganh Duqc la nganh “hau can y te” cung co mot vai tro
khong nho trong viec cham soc sUc khoe cho con ngubi, cung cap thuoc
phong benh, chua benh va nAng cao sUc khoe cong dong. Vi le do, Dang va

Nha nudc ta rat quan tAm den xAy dung va phat trien nganh Duqc Viet nam
ngay mot ldn manh de gop phan nAng cao sUc khoe nhAn dAn.
Tu nam 1986 ve trudc, nganh Duqc Viet nam, mot nganh kinh te - ky

thuat co dac thu rieng, hoat dong theo co che kinh te ke hoach hoa quan lieu

bao cAp nhu moi nganh kinh te khac. Do do sUc san xuat bi kim ham, phAn
phoi khong dong bo, chua dap Ung duqc vdi tinh hinh xa hoi mdi.
TU nam 1987 den nay, nganh Duqc cung vdi cac nganh kinh te khac da

budc sang giai doan mdi - giai doan kinh te thi trubng (KTTT) co su quan ly

cua Nha nudc theo dinh hudng xa hoi chu nghia (XHCN). Nghia la nen kinh
te co nhieu thanh phan, hoat dong theo co che thi trubng vdi nhung quy luAt

gia tri, canh tranh, cung - c£u...

Su chuyen doi co che kinh te da dat nganh Duqc Viet nam trudc mot thu
thach rat ldn. Dac biet trong boi canh hoi nhap khu vuc va quoc te hien nay.

TU trong chien tranh, den sau ngay thong nha't dat nudc, nganh Duqc
Viet nam la mot nganh phuc vu, lay phuc vu lam chinh, khong quan tAm den
ld, lai, phat trien. Gfa thuoc suot nhieu nam khong thay doi. Trang thiet bi va

1


cac nha may cu ky lac hau. Cdng nghiep Duoc que quat. Vi vay khi chuyen
doi co che kinh te, nganh Duoc gap rat nhieu tror ngai. Ve he thong san xuat:
co sd cu nat, thiet bi lac hAu, thuoc san xuat ra kho duoc thi trudng chap nhan.

Ve he thong phan phoi: tri tre, khdng nang dong, quen “ban cai ta cd” chlr

dung cua nhan dan, cai thira, cai thieu. Nganh cong nghiep san xuat nguyen

lieu con qua yeu kern, chu yeu phai nhap tir nude ngoai nen khong chu dong

duoc...

Tuy nhien su chuyen doi co che kinh te cung md cho nganh Duoc Viet
nam khong ft co hoi. Do la cac co sd tir tu nhan, tap the, Nha nude cung duoc

phep hoat dong theo phap luat. Cac co sd duoc tu chu, khong bi go bo, do do

phat huy duoc tfnh sang tao. Thi trudng rong md, khong chi thi trudng trong
nude ma ca thi trudng khu vuc va quoc te nen cac doanh nghiep Duoc cd co

hoi co sat de tien bo. Tir thuc tidn tren buoc Nha nude, nganh Duoc phai thay
doi cac co che chfnh sach cho phu hop nham duy tri, phat trien, dap irng yeu

cau cua xa hoi. Thuc te tir nam 1987 den nay, Nha nude da cd nhieu chfnh
sach dung dan de thao go tinh hinh giup cho nganh Duoc phat trien. Tuy nhien

cung con mot so vide phai lam va cd them nhfrng chfnh sach mdi cho phu hop
hon.
Viec nhin nhftn lai co che chfnh sach trong giai doan vira qua doi vdi

nganh Duoc de thay cai duoc, cai chua duoc. Dong thdi gop them mot tieng

noi giup cho cac nha hoach dinh chfnh sach cd them tai lieu tham khao. Dieu
do la het sire can thiet. Day cung chfnh la tfnh cap thiet ciia de tai nghien cun
ma chiing toi chon: “Doi mdi co che chfnh sach doi vdi nganh Duoc trong qua
trinh chuyen sang kinh te thi trudng dinh hudng xa hoi chu nghia d Viet nam”.

Tinh
2.

hinh nghien cum cua de tai

Cho den nay, cac de tai khoa hoc nghien cum ve co che chfnh sach, dinh
hudng, to churc quy hoach phat trien nganh Duoc Viet nam con ft. 6 cap Bo

2


mdi chi co: “Bao cao tong hop quy hoach tong the dau tn phat trien nganh

Duoc trong thdi ky 1996 - 2010”. Va mot vai luan van thac sy kinh te trong

nudc. Nhu cua tac gia Train Cong Ky vdi: “Mot so giai phap nham phat trien

nganh cong nghiep duoc Viet nam den nam 2010”... Nhung trong cac cong
trinh nghien cuu nay, ket qua nghien curu mdi chi dimg lai d phuong an quy
hoach tong the phat trien nganh Duoc Viet nam hay cac giai phap nham phat

trien nganh Duoc Viet nam, chu chua co mOt tai lieu nao trinh bay mot cach
co he thong, khoa hoc va cap nhat ve he thong cac chinh sach de hd tro nganh

Duoc Viet nam phat trien. Luan van nay xac dinh la phai thuc hien duoc muc
tieu do.

3. Muc dfch va nhiem vu nghien curu cua de tai

* Muc dich:
Muc dfch nghien curu cua de tai la de xuat cac giai phap nham doi mdi co

che chinh sach doi vdi nganh Duoc Viet nam trong dieu kien hien nay.
* Nhiem vu:

- Lam ro co sd ly luan ve co che chinh sach doi vdi nganh Duoc.
- Phan tfch thuc trang co che chfnh sach doi vdi nganh Duoc Viet nam
trong nhung nam qua, tim ra nhung dong gop va nhung han che trong co che

chinh sach doi vdi nganh Duoc hien nay.

- De xuat nhung giai phap nham doi mdi co che chinh sach doi vdi nganh
Duoc trong qua trinh chuyen sang kinh te thi trudng dinh hudng XHCN d Viet
nam.

4. Doi tuong va pham vi nghien curu
* Doi tuffng nghien cuu.

La su van dong cua quan he kinh te trong moi lien he chat che va tac

dong qua lai vdi he thong cac chfnh sach trong nganh Duoc - mot nganh kinh
te - ky thuat vura co tfnh chat chung nhu cac nganh kinh te quoc dan khac vUa

co nhung dac thu rieng.

3


Quan he kinh te van dong hinh thanh nen K i l l dinh hudng XHCN thi

cac chinh sach kinh te cung phai duqc doi mdi. Ma d day la doi mdi he thong

cac chinh sach trong nganh Diroc de dam bao tinh dong bo, an khdp, cd muc
tieu va dinh hudng cu the.

* Pham vi nghien citii.
- Do'i tuqng nghien cuu la nganh Diroc tir giac do kinh te - chinh tri, cac

hoat dong cua nganh Diroc tnrdc het la hoat dong kinh te trong mo'i quan he
tac dong vdi he thong cac chinh sach nham thuc day phat trien nganh Diroc

nirdc ta trong qua trinh chuyen sang Ki l l dinh hirdng XNCN.
- Thdi gian nghien cdu gdn vdi qua trinh doi mdi co che kinh te ciia Viet

nam, dac biet la trong nhirng nam gan day.
5. Plnromg phap nghien cum

De tai sir dung phirong phap duy vat bien churng va duy vat lich sir, phirong

phap logic va lich sir ket hop vdi phirong phap phan tich ly luan, thuc ti6n gan
vdi phuong phap tong hop, khai quat va phuong phap thong ke, so sanh de

luan giai nham de xuat nhung giai phap cd tinh kha thi cua viec doi mdi co
che chinh sach doi vdi nganh Duqc Viet nam.
6. Nhumg dong gop khoa hoc cua luan van

- He thong hoa va lam sang to ve mat ly luan khai niem chinh sach, co che
chinh sach, noi dung cua co che chinh sach doi vdi nganh Duqc trong qua

trinh chuyen sang K i l l dinh hudng XHCN d Viet nam va nhirng nhan to anh
hudng den qua trinh doi mdi co che chinh sach nganh Duqc.

- Phan tich, danh gia thuc trang co che chinh sach doi vdi nganh Duqc

Viet nam, tim ra nhirng mau thuSn trong qua trinh phat trien va nguyen nhan
ciia nhirng mau thuan do.

- Dua ra nhung y kien de xuat ve doi mdi co che chinh sach nganh Duqc

Viet nam.

4


- Gop phan lam luan eft khoa hoc cho qua trinh hoach dinh co che chfnh

sach doi vdi nganh Dupe Viet nam.
7. Ket can cua luan van
Luan van ngoai phan md ddu va ket luan, durpe ket cau thanh 3 chuong:
Chuang I: Ly luan chung ve doi mdi co che chfnh sach doi vdi nganh Duoc

trong qua trinh chuyen sang kinh te thi trudng dinh hudng xa hoi chu nghia d
Viet nam.

Chuong II: Thuc trang co che chfnh sach doi vdi nganh Duoc Viet nam trong
nhung nam qua va nhung van de dat ra doi vdi nganh Duoc Viet nam trong
giai doan hien nay.

Chuong III: Phuong hudng va giai phap doi mdi co che chfnh sach do'i vdi
nganh Dupe trong qua trinh chuyen sang KTTT dinh hudng XHCN d Viet
nam.

5


CHlTONG I

LY LUAN CHUNG V£ DOI

M6i CO CHE CHINH SACH

DOI V6l NGANH DUOC TRONG QUA TRINH CHUYEN
SANG KINH TE THI TRUONG DINH HUONG XA HOI CHU
NGHIA 6 VIET NAM
11 MOT
VE CO CHE CHINH SACH
* SO VAN OS LT LUAN
*

1.1.1 Khai niem chfnh sach va cor che chinh sach

a. Thuat ngtr “chfnh sach” dupe sir dung pho bien tren sach bao, cac

phuong tien thong tin va dbri song xa hoi. Moi chu the kinh te - xa hoi deu co
nhung chfnh sach cua rriinh.
Chfnh sach co hai each hieu:

Theo nghia hep, chfnh sach la tong hop nhung cong cu, bien phap (bao

gom ca nhung bien phap ve mat to chuc) cua chu the quan ly tac dong den doi
tupng quan ly (khach the) nham muc tieu quan ly da de ra.

Theo nghia rong, chfnh sach la tong the cac muc tieu, quan diem, dinh

hudng phat trien, nhung cong cu, giai phap, bien phap to chuc thuc hien ma

chu the quan ly str dung de tac dpng len cac doi tupng va khach the quan ly
nham thuc hien nhung muc tieu nhat dinh cua he thdng kinh te - xa hpi theo

dinh hudng muc tieu cu the trong mot khoang thdi gian va khong gian nhat
dinh.

Noi chfnh sach de phat trien nganh Dupe thudng dupe hieu theo nghia
rdng d tren.

Hieu chfnh sach theo nghia rong, trudre het can lua chon, xac dinh ve muc

tieu, quan diem. Mdi chfnh sach dupe xay dung nham thuc hien nhung muc
tieu rieng cua minh, nhung deu gop phan vao viec thuc hien nhung muc tieu

bac cao hon. Muc tieu chfnh sach chfnh la cai dfch cua chfnh sach va su phdi

6


hop cua co che chinh sach nhAm gop phan thuc hien muc tieu chung cua xa
hoi thong qua viec ap dung cac giai phap, cong cu khac nhau. Tir do phai xay

dung mot he quan diem de dap ung duoc muc tieu do va phu hop vdi dac diem
phat trien kinh te - xa hoi cua dat nude.

Muc tieu phai duoc de ra dua tren su xac dinh van de dat ra va phan doan
viec giai quyet van de do, trong do cd tinh den cac nguon luc va kha nang thuc

hien muc tieu.
Yeu cau doi vdi muc tieu cua mot chinh sach, cung nhu doi vdi muc tieu

cua quan ly noi chung la phai xac dang de thuc hien dong thdi phai kha thi.

Muc tieu xac dang nghia la phai cu the ve khong gian va thdi gian va can

xac dinh vd mat dinh tinh cung nhu dinh luong. Tuy nhien, phan ldn cac muc
tieu kinh te - xa hoi khong de cd the dinh luong duoc mot each hop ly. Cac
muc tieu chinh sach kinh te - xa hoi quan trong chi cd the xac dinh ve mat

dinh tinh hoac ke't hop giua dinh tmh va dinh luong. Mat khac, muc tieu phai

cd tinh kha thi, tuc la cd kha nang thuc hien duoc trong tuong lai.

Mot chinh sach kinh te' - xa hoi cd the cd nhieu muc tieu. Nhung nguon
luc cua chung ta thi han che-, hon nua, giua cac muc tieu lai cd nhung mAu
thuAn. Vi vAy, phai lua chon va xac dinh cac muc tieu theo nhung nguyen tAc
sau dAy:
Nguyen tac 1: Mdi chinh sach deu cd muc tieu rieng va muc tieu chung.

Muc tieu rieng cua mdi chinh sach deu phai hudng vao muc tieu chung, muc
tieu tong the cua dA't nudc.
Nguyen tac 2: Nguyen tAc ve tmh cA'p thiet cua muc tieu. Ban chat cua

nguyen tAc nay la phai lua chon muc tieu uu tien cho tufng giai doan phat trien

cua nen kinh te - xa hoi. De thuc hien nhung muc tieu nhA't dinh bao gid cung
phai tieu ton nhung nguon luc nhA't dinh. Do nguon luc cd han ma muc tieu thi

nhieu, ne'u thuc hien dong thdi cac muc tieu thi khong du nguon luc. De tranh

su dan trai thi cAn tAp trung vao mot so' muc tieu mang tmh uu tien. Tuy nhien,

7

khong nen de ra qua nhidu muc tieu trong mot chfnh sach lam phan tan su

dieu hanh cAn thiet de dat cac muc tieu do. So luqng cac muc tieu phu thuoc
vao cac yeu to sau day. Thii nha't, dieu kien cac nguon luc (von, cong nghe, tai

nguyen, trinh do nhan luc...). Thir hai, kha nang quan ly, didu hanh, giam sat,
kiem tra cua co quan Nha nude chiu trach nhiem thi hanh chfnh sach kinh te xa hoi do. Thu ba la kha nang thuc thi chfnh sach cua cap dudi.

Nguyen tac 3: Nguyen tac ve tfnh hien thuc cua muc tieu. Nguyen tac
nay doi hoi khi xac dinh muc tieu phai dua tren co sd phat trien cac nguon luc

va dieu kien hien tai. Tranh dua ra nhung muc tieu qua cao mang tfnh ap dat y
muon chu quan, duy y chf, cung nhu dua ra cac muc tieu qua tha'p, khong can

cd gang, nd luc gi cung cd the thuc hien duoc. Nguyen tac nay cung doi hoi
muc tieu phai duoc thong bao, duoc cac to churc thuc thi va cac doi tuqng

chfnh sach ung ho va chap nhan.

Nguyen tac 4: Khi thuc hien muc tieu cua chfnh sach phai dung tren lqi

he thong, vura dat duoc nhung muc tieu phat trien cu the cho timg giai doan
phat trien mot each tot nha't.

Cac giai phap, cong cu chfnh la cac phuong phap hanh dong duoc chu the

quan ly lua chon, sur dung de thuc hien muc tieu cu the cua chfnh sach. Neu
cac quan diem mang tfnh tu tudng, tfnh chi dao tarn chien luqc, thi cac giai

phap, cong cu mang tfnh dieu hanh cu the, tfnh tac nghiep.

Cac giai phap cua chfnh sach giup chung ta tra ldi cSu hoi phai lam gi de
thuc hien muc tieu?

Cac cong cu de thuc hien chfnh sach giup chung ta tra ldi duoc cSu hoi
thuc hien muc tieu bang gi?

8


Nhir vay viec xac dinh phuong an chfnh sach thuc chat la viec xac dinh
cac giai phap, cong cu de thuc hien muc tieu. Do chinh la cac bao dam ve to

chirc va vat chat cho viec bien muc tieu thanh hien thuc. Viec lua chon cac
giai phap, cong cu khong the tuy tien ma phai tuan theo cac nguyen tac sau
day:

Giai phap, cong cu phai bam sat muc tieu cua chinh sach va phai phii hop
vdi dinh hudng chfnh tri cua xa hoi. Cac muc tieu la can cur de xay dung cac
giai phap hien thuc. Chinh nhung muc tieu va giai phap la hai bo phan gan

lidn vdi nhau, tao nen noi dung cua mot chinh sach kinh te - xa hoi.
Giai phap, cong cu phai hop ly va hien thuc. Khong the dua ra cac giai
phap, cong cu ma khong the thuc hien dupe, hoac khong the cd dupe. Khong

the lua chon cac giai phap lpi bat cap hai. Hoac cung khong the sir dung
nhung cong cu qua ton kem ma hieu qua thu dupe khong tuong xung. Noi
chung, kho cd the cd dupe giai phap, cong cu toi uu, tuyet doi cho nhung muc

tieu de ra, vi cac giai phap va cong cu luon bi gidi han bdi cac yeu to nhu

thong tin, thdi gian, dieu kien vat chat xa hoi, nhung riii ro bat dinh, su thieu
kinh nghiem, kien thde... Do do cac giai phap de ra chi cd the la hop ly nhat

trong khuon kho cac dieu kien va hoan canh nhat dinh. Suy cho cung, mot

phuong an chinh sach dupe goi la hop ly va toi uu la phuong an thuc hien

dupe muc tieu vdi chi phi nhd nhat.

cong cu cd tinh doc lap tuong doi cua nd nhung chung cd quan he, tac dong
kin nhau. Vi vay khi dua ra giai phap nao do, can xem xet anh hudng cua nd

doi vdi cac giai phap khac. Va de thuc hien mot muc tieu cua chinh sach nao
do, thudng phai sir dung tong hop cac loai giai phap khac nhau, turc la sir dung

dong bo cac loai giai phap.

9


Khi noi chinh sach hieu theo nghia rong bao gom ca ve mat to chiic, the

mot nganh...

b. Muon hieu thuat ngu “co che chinh sach” trudc tien chung ta can hieu thuat

nay la: mang tmh khach quan (tuan theo cac quy luat kinh te khach quan),
phai phoi hop vdi nhau nhu mot bo may, phai dan dan hoan thien (tmh lich su)

va phai nham dat muc tieu nhat dinh.
Loai ngubi da trai qua nbn kinh te tu nhien, tu tuc, tu cap va trng vdi giai

doan nay la co che kinh te tu nhien.
Chuyen sang nen kinh te hang hoa (va gan vdi nd la hoat dong cua thi

trubng, gia ca, cung cdu) thi co che hoat dbng cua nen kinh te b giai doan nay

la co che thi trubng. Co che thi trubng la thuat ngu chung cho ca khi nen kinh

te b giai doan san xuat hang hoa gian don cho den nen kinh te thi trubng phat
trien.

Tuy nhien, trong nen kinh te thi trubng, dac biet la b trinh do phat trien

cao, co che thi trubng la co sb nbn tang dieu chinh hoat dong cua nen kinh te,
song co che thi trubng chua dung nhung khuyet tat cua nd doi hoi phai cd su
quan ly cua Nha nudc de khac phuc nhung khuyet tat do.

Trong cac nen kinh te thi trubng hien nay, phuong thuc van hanh cua nen
kinh te la co che thi trubng cd su quan ly cua Nha nudc.
Con khi noi ve co che quan ly kinh te la noi den hoat dong chu quan cua

chu the kinh te (doi vdi nen kinh te quoc dan la Nha nudc). Do la phuong thuc
ma qua do Nha nudc tac dong vao nen kinh te nham dinh hudng va dieu chinh

su van dong cua nen kinh te nham dat den cac muc tieu da dinh. Chu y rang,

10

mac du la san pham chu quan, song khong the tach khdi quy luat khach quan
cua co che thi trudng, ma phai tren co sd hoat dong cua co che thi trudng ma

dinh hudng va dieu chinh hoat dong cua ndn kinh te den muc tieu nha't dinh.
Hon nira, ngay muc tieu kinh te, tuy do Nha nude dinh ra, nhung cung khong

the tuy tien chu quan. Mot co che quan ly kinh te dupe hieu nhu vay rd rang
phai tren co sd xac dinh muc tieu, quan diem, dinh hudng phat trien va tren co

sd sir dung tong the cac chfnh sach (thong qua cac cong cu, giai phap...) de

thuc hien. Vi vay neu nhu khai niem chfnh sach dupe hieu nhu mot chfnh sach
rieng re, don le, thi co che chfnh sach doi hoi phai phoi hop nhieu chfnh sach

don le, rieng re do thanh mot he thong cd muc tieu mdi phat huy tac dung, d

day cum tir “co che chfnh sach” dupe hieu theo nghia nhu vSy.

Chuyen sang KTTT dinh hudng XHCN, Nha nude phai sir dung mot he

thong cac chfnh sach kinh te - xa hoi de thfch dng vdi co che kinh te mdi. Do

la cac chfnh sach nhu chfnh sach phat trien cac thanh phan kinh te, chfnh sach
dau tu, chfnh sach tai chfnh, tien te, chfnh sach viec lam, chfnh sach giao due

va dao tao, chfnh sach khoa hoc va cong nghe, chfnh sach trp gia, hd trp dong
bao viing sau, viing xa, chfnh sach hop tac quoc te...

Su phoi hop cac chfnh sach vdi nhau la can thiet bdi:
- Cac chfnh sach khac nhau thudng do cac co quan khac nhau hoach dinh
tai cac thdi diem khac nhau nen kho tranh khdi thieu dong bo, khong an khdp

va tham chf mau thuSn lSn nhau.

- Viec sir dung rieng le timg chfnh sach thudng cho hieu qua thap, cd the
gay hieu ung phu.
- Trong nhieu trudng hop, muc tieu cua cac chfnh sach kinh te cd the

xung dot, triet tieu l&n nhau. Do vay, su phoi hop cac chfnh sach la can thiet
nhitm dung hoa cac muc tieu tren co sd lua chon muc tieu uu tien.

11


Nhu vAy, viec phdi hc/p cac chfnh sach co y nghia lam giam tinh phi hieu
qua do xung dot chfnh sach, gAn ket cac cong cu chfnh sach de thuc hien muc

tieu chung, lam tang vai tro dieu tiet cua Nha nude.
1.1.2 Vai tro cua co che chinh sach doi vdi str phat trien kinh te
La cong cu quan ly vi mo quan trong nhat cua Nha nude, cac chfnh sach
va co che phdi hop cac chfnh sach co vai tro het sue to ldn the hien d nhung

churc nang co ban sau:

a. Chitc nang dinh hudng

Chfnh sach va co che phdi hop cac chfnh sach la mot phuong tien quan
trong dinh hudng moi hoat dong va hanh vi cua cac chu the tham gia hoat

dong trong cac linh vuc kinh te - xa hdi theo nhung muc tieu, phuong hudng
da dinh trudc cua Nha nude.

Chfnh sach kinh te - xa hoi hudng dAn viec str dung va tan dung cac nguon

nhan tai, vat luc de dap trng kip thdi, cd hieu qua va tiet kiem nham giai quyet

mot vA'n de chfnh sach ma Nha nude quan tarn.
0 nude ta chfnh sach kinh te - xa hoi la su cu the hoa dudng loi, chu
truong cua Dang trong cac linh vuc hoat dong cua ddi song, nham giai quyet

nhung van de bdc xue dat ra trong linh vuc do. Vi vay, cac chfnh sach cua Nha
nude ta luon phan anh dudng ldi, chu truong cua Dang va dinh hudng phat

trien cua cac hoat dOng trong mdi linh vuc theo dudng loi do.

b. Chitc nang dieu tiet
Chfnh sach duoc Nha nude hay chu the quan ly ban hanh de giai quyet

nhung van de bdc xue phat sinh trong ddi song kinh te - xa hoi, dieu tiet
nhung mat can ddi, nhung hanh vi khong phu hop, nhAm tao ra mot hanh lang
hop ly cho cac hoat dong xa hoi theo cac muc tieu da de ra.
Nen kinh te thi trudng ben canh nhung mat tfch cue con cd nhung khiem

khuyet, nhung mat tieu cue nhu su mat can ddi ve co cA'u kinh te, tinh trang
doc quyen, su phAn hoa giau ngheo, nhung bat cong trong xa hoi, tai nguyen

12

can kiet, moi trudng 6 nhidm... De phat huy nhirng tac dung tich cue va han
che, khde phuc nhirng anh hudng tieu cue cua thi trudng, de tao ra cong bang

trong xa hoi, Nha nude se thuc hien cac chinh sach de dieu tiet trang thai va
phuong hudng phat trien kinh te - xa hoi.
Trong nen K ITT' nudc ta, Nha nudc khong chi lam nhiem vu ba do, ma

con lam nhiem vu nudi duong, tang cudng su ra ddi cua co che thi trudng phat

trien theo dinh hudng XHCN. Nha nudc can phoi hop, lua chon cac chinh
sach, cong cu, phuong phap quan ly de lam sao vura chap nhan su tu didu

chinh cua thi trudng, lai vira chu dong dieu tiet nen kinh te.
Co the lay mot so vi du nhu:
+ Chinh sach gia ca de didu tiet, binh on gia tren thi trudng, gop phan

dieu tiet cung cau va lam lanh manh hoa thi trudng.
+ Chinh sach trq cudc, trq gia doi vdi cac mat hang thiet yeu nhu luong

thuc, thuc pham, thudc men doi vdi ngudi ngheo, ngudi d cac vung sdu, vung
xa gop phan dam bao cong bang xa hoi.
c. Chiic nang kick thick suphat trien

Chinh sach va co che phoi hop cac chinh sach cd vai tro kich thich tao
dong luc manh me cho su phat trien kinh te - xa hoi. Ban than mdi chinh sach
khi hudng vao viec giai quyet mot van de bdc xue da lam cho su vat phat trien
them mot budc. Dong thdi, khi giai quyet mot van de thi chinh sach do lai tac
dong len cac van de khac, lam nay sinh cac nhu cau phat trien mdi.
Vi du: Chinh sach hop tac dau tu vdi nudc ngoai tao dieu kien thu hut

nguon von ben ngoai cho phat trien kinh te - xa hoi nhung cung dat cac doanh

nghiep trong nudc trudc thach thurc canh tranh mdi. Dieu nay kich thich cac

doanh nghiep trong nudc phai tu hoan thien minh, tim ra nhirng hinh thde lien

ket, hop tac mdi de nang cao kha nang canh tranh nhdm dung vung va phat
trien tren thi trudng.

13


1.1.3 Noi dung cua cor che chfnh sach doi vdi nganh Duorc
- Nganh Duoc la mot nganh kinh te - ky thuat, la mot bo phan cAu thanh

trong he thong cac nganh cua nOn kinh te quoc dan. Co che quan ly cua nganh

dan noi chung. Hien nay, nude ta dang doi mdi co che quan ly kinh te theo

htrerng chuyen tir co che tap trung quan lieu bao cap sang co che thi trudng cd
su quan ly cua Nha nude theo dinh hudng XHCN. Do do doi hoi co che chfnh

sach doi vdi nganh Duoc cung phai d6i mdi theo dinh hudng nay.
+ Cac san phdm cua nganh Duoc (chu yeu la cac loai thuoc chtra benh)

phai la mot loai hang hoa.
+ Chuyen cac DNDNN sang che do tu chu trong san xuat kinh doanh va
tu chiu trach nhiem ve ket qua san xuat kinh doanh cua minh.
+ Phat trien cac thanh phan kinh te san xuat va kinh doanh thuoc trong

do thanh phan kinh te nha nude dong vai tro chu dao.
+ Md cira thi trudng thuoc.

- Neu nganh Duoc duoc xep vao nganh uu tien de phat trien thi co che
chfnh sach phai phan anh duoc su uu tien do. Do la cac chfnh sach hO tro ve

mat tai chfnh nhu cap du von, uu dai lai suSt tin dung va midn giam thue,

chfnh sach bao hd thuoc san xua't trong nude mot each hop ly. Tuy nhien phai
tfnh den nhung cam ket quoc te va 10 trinh thuc hien nhung cam ket quoc te
trong qua trinh hoi nhap, de chfnh sach uu tien khong chong lai cac cam ket
do.

- Ban than nganh Duoc lai cd dac diem rieng: san pham thuoc lien quan

den sue khoe va tfnh mang cua con ngudi, do vay san pham duoc trd thanh
loai hang hoa dac biet. Nha nude phai cd co che chfnh sach phu hop de vira
phat trien nganh Duoc, vira dam bao lqi fch cua nhan dan trong viec tiep can

vdi cac san phdm thuoc phu hop, dong thdi khac phuc duoc nhung mat trai cua

14


nen KITT. Vi vay co che chinh sach doi vdi nganh Dupe phai chu y cac van

de sau:

+ Trong chinh sach gia thuoc phai phan biet diroc cac san pham dupe

trong cham soc sue khoe cong dong (nhA't la cac loai thuoc co tinh chat
khuyen dung) vdi cac san phAm dupe chua benh cd tinh chA't ca nhan.
+ Co che chinh sach doi vdi nganh Dupe can gdn vdi viec quan ly gia ca cha't lupng thuoc sao cho viec sir dung thuoc cua nhan dan dupe hop ly, an

toan, tiet kiem va cd hieu qua.
• Dam bao san xuat va luu hanh cac loai thuo'c dam bao chat lupng tren

thi trudng (chong gia, ddm, qua dat...).
• Kiem soat dupe gia ca cac loai thuoc dang luu hanh tren thi trudng.
+ Nha nude va nganh Dupe cd che do bao ho quyen sd huu cong nghiep

cac sang che ve thuo'c nhung phai tinh den loi ich cua ngudi tieu dung de gia

cac loai thuo'c mdi sao cho hop ly de nhieu ngudi benh cd the tiep can dupe.
+ Trong chinh sach dam bao cong bang trong cung dng thuo'c cho nhan

dan can hudng su uu tien dac biet cho ngudi ngheo, viing ngheo, miSn nui,
vimg sau, viing xa de ngudi dan d cac vung nay cd co hoi dupe tiep xue vdi

cac san phihn thuo'c phu hop khi cd benh.
1.2 DOI Mdi CO CHE CHINH SACH DOI VCJl NGANH DUOC LA YEU CAU KHACH

OU AN CUA QUA TRINH CHUYEN SANG KTTT DINH HUCJNG XHCN 6 NUClC TA

Trude het, doi mdi co che chinh sach do'i vdi nganh Dupe la do yeu cau
khach quan cua viec doi mdi co che kinh te. Su doi mdi co che kinh te do

chinh la ket qua ciia qua trinh vAn dong noi tai ciia nen kinh te - xa hoi nude ta
phu hop vdi quy luAt khach quan trong viec phat trien kinh te - xa hoi do nhan

dAn ta tao ra va bat gap su doi mdi tu duy cua Dang ta, dAn den mot su doi

mdi ve chA't: chuyen nen kinh te nude ta tir co che ke hoach hoa tap trung quan

lieu bao cA'p sang co che thi trudng cd su quan ly cua Nha nude theo dinh
hudng XHCN. Cung vdi qua trinh chuyen sang K ITT' cua toan bo nen kinh te,

15