Phát triển bền vững thị trường chứng khoán việt nam trong điều kiện hội nhập quốc tế

TRU&NG DAI HOC KINH TC QUOC DAN
ôb Ê3 ã<

NGUYEN MINH QUANG
DAI HOC KINH TE QUOC DAN

TRUNGTAM

THONG TIN THU VIEN

PHAT TRIEN BEN VUNG THI■ TRUONG
CHUNG KHOAN VIET
NAM TRONG DIEU KIEN
■
■

HOI NHAP QUOC TE
Chuyen nganh: KINH Tf CHINH TRI

LUAN VAN THAC Si" KINH TE
■

■

Ngtfdi hating dan khoa hoc:

GS. TS. PHAM QUANG PHAN

THS. MO
Ha Noi ~ 2008

MUC LUC
DANH MUC CAC BI^U BANG, SO DO
Ldl MO DAU.................................................................................................................... 1

CHUONG 1: CO sd LY LUAN VA THUC TlfeN VE PHAT TRIEN BEN

VUNG THI TRUONG CHUNG KHOAN VIET NAM

TRONG DI^U KIEN HOI NHAP QUdc TE.................................. 5

1.1. Nhung van de chung ve thi trudng chung khoan va sir can thiet phat

trien ben vung thi trudng chung khoan Viet Nam..................................... 5
1.1.1. Ban chat va dac diem cua thi trudng chung khoan...................................... 5
1.1.2. Cau true va chtrc nang cua thi trudng chung khoan.................................. 12

1.1.3. Sir can thidt phat trien ben vung thi trudng chung khoan.......................... 19

1.2. Noi dung va cac nhSn to tac dong den sir phat trien ben vung thi
trudng chung khoan Viet Nam trong dieu kien hoi nhap quoc te..........24

1.2.1. Noi dung phat trien ben vGng thi trudng chung khoan Viet Nam.............. 24
1.2.2. Cac nhan to tac dong den su phat then ben vung thi trucng chung khoan.. 36
1.3. Kinh nghiem phat trien ben vung thi trudng Chung khoan cua mot

so quoc gia tren the gidi..............................................................................42

1.3.1. Thi trudng chung khoan trong cac ndn kinh te chuyen doi......................... 43
1.3.2. Kinh nghiem thi trudng chung khoan trong cac nen kinh te Chau a.......... 48

1.3.3. Nhung bai hoc kinh nghiem nh2m phat then bdn vung thi trudng chung

khoan Viet Nam trong didu kien hoi nhap quoc te.................................... 49
CHITONG 2: THUC TRANG PHAT TRIEN BEN VUNG THI TRUONG

CHUNG KHOAN VIET NAM GIAI DOAN 2000 - 2007............ 51

2.1. Qua trinh hinh thanh va nhung dac trimg cua thi trudng chung

khoan viet nam............................................................................................ 51
2.1.1. Su ra ddi cua thi trudng chung khoan Viet Nam va nhung thanh tuu dat ducc

51

2.1.2. Nhung dac trung chu yeu cua thi trudng chung khoan Viet Nam trong
dieu kien hoi nhap quoc te....................................................................... 53


2.2. Tinh hinh phat trien bdn vung thi trudng chung khoan Viet Nam

thcri ky 2000- 2007...................................................................................... 55

2.2.1. Hien trang nguon cung chung khoan cho thi trudng chung khoan Viet Nam...... 55
2.2.2. Thue trang cau va sir bien (tong gia ca tidn thi trudng chung khoan Viet Nam.... 67
2.2.3. Tinh hinh to chut, quan ly Nha nude doi vdi thi trudng chung khoan Viet Nam....79
2.3. Danh gia chung ve thuc trang PHAT trien ben vung thi trudng

chung khoan Vidt Nam giai doan 2000- 2008......................................... 84

2.3.1. Nhung thanh tiru dat diroc...................................................................... 84
2.3.2. Nhung ton tai, han che' va nguyen nhan cua nhung ton tai, han che'.......87
CHU0NG: DINH HUONG VA CAC GIAI PHAP CO BAN NHAM PHAT

TRIEN BfCN VUNG THI TRUONG CHUNG KHOAN VIET
NAM TRONG Dlfiu KIEN HOl NHAP........................................... 89

3.1. Du bao va dinh hudng phat trien ben vung thi trudng churng khoan Viet

Nam den nam 2020..................................................................................... 89

3.1.1. Dinh hucng phat trien ben vung thi trudng chung khoan Viet Nam giai

doan 2006-2010 va tarn nhin den nam 2020.............................................. 89

3.1.2. Dinh hudng cu the cho phat trien ben vung thi trudng chung khoan Viet

Nam den nam 2020, trong didu kien hoi nhap quoc te'.............................. 92

3.2. Cac giai phap chii ye'u nham phat trien bdn vung thi trucrng chung
khoan Viet Nam trong didu kien hoi nhap quoc te'..................................97

3.2.1. Nhom giai phap tac dong tdi vide hoan thien the che'cua TTCK Viet Nam........ 97
3.2.1. Nhom giai phap hoan thien mo hinh to chtrc thi trudng chung khoan..... 101

3.2.3. Nhom giai phap tac dong ted dieu tiet quan he cung - cau cua TTCK Viet Nam. 109
3.2.4. Nhom giai phap tang cudng quan ly nha nude doi vdi TTCK Viet Nam ..113
KET LUAN

118

DANH MUC TAI LIEU THAM KHAO

119


DANH MUC CAC (Hl VIET TAT

CPH

Co phan hoa

CTCK

Cong ty chung khoan

CTDTCK

Cong ty dau tu chung khoan

CTNY

Cong ty Nien Yet

CTQLQ

Cong ty quan ly quy

DN

Doanh nghiep

DNNN

Doanh nghiep nha nude

KTTT

Kinh te thi trudng

NDT

Nha dau tu

NHTM

Ng an hang thuong mai

QDT

Quy dau tu

SGD

San giao dich

SGDCK

Sd giao dich chung khoan

TPCP

Trai phieu chmh phu

TTCK

Thi trudng chung khoan

TTGDCK

Thi trudng giao dich chung khoan

TTGDCK

Trung tarn giao dich chung khoan

UBCKNN

Uy ban chung khoan nha nude

XHCN

Xa hoi chu nghia


DANH MUC CAC BIEU BANG, SO DO

Bang 2.1. So luong DNNN da CPH - tfnh den 31/12/2007.................................. 57
Bang 2.2. Hoat dong dau thau trai phieu chmh phu tai Trung tarn giao dich

chung khoan Ha Ndi nam 2007......................................................... 62
Bang 2.3. Thue trang dau gia va IPO cua mot so Doanh Nghiep nam 2007 ...65

Bang 2.4. Tong so cong ty niem yet tvr nam 2000 - 2007.................................. 66
Bang 2.5. Di6n bien thi trudng va gia ca chung khoan nam 2000-2007........ 71

Scr do 2.1. Co cau t6 churc - Quan ly thi trudng chung khoan Viet Nam........ 80


TREfd^G DAI HOC KIMI TE QVOC DAX
ft» m =
NGUYEN MINH QUANG

PHAT TRIEN BEN VUNG THI TRUONG
■

CHUNG KHOAN VIET NAM TRONG DIEU KIEN
HOI NHAP QUOC TE
Chuyen nganh: KINH TE CHINH TRI

TOM TAT LUAN
VAN THAC
SI
■
■

HA

- ZOOS

S,

9,

L0I MO DAU
1. Tinh cap thiet cua de tai

Thi trudng chung khoan (TTCK) la mot trong nhung kenh huy dong von quan
trong cho nen kinh te, thu hut rOng rai de phan phoi va phan phoi lai cac nguon

von nhan rdi hoac dang hoat dong kem hieu qua. Co the noi su bien dong tren

TTCK la nhiet ke do ludng va du tfnh su phat trien kinh te cua mot quoc gia.
Cung nhu nhieu quoc gia khac, thang 7/2000 Trung tam giao dich chung khoan

TP. Ho Chi Minh ra ddi - danh dau mot budc ngoat ldn trong thi trudng tai chfnh
Viet Nam. Sau hon 7 nam ra ddi, TTCK Viet Nam da dat duoc nhieu thanh tuu

quan trong, nhung ben canh do cung con rat nhieu mat han che' tren ca thi trudng
tap trung va thi trudng phi tap trung (OTC) cung nhu su dong bo trong quan ly
nha nudc de dieu tiet thi trudng chung khoan Viet Nam. Do vay, TTCK Viet

Nam - mot thi trudng con non tre da trd thanh tam diem ldn khong chi trong nen

kinh te' Viet Nam ma con gay su chu y den gidi dau tu nudc ngoai.
Trong xu hudng hoi nhap vao nen kinh te' khu vuc va the gidi, TTCK Viet

Nam dang co them nhieu thdi co, co hoi de phat trien, song cung dang dung

trudc khong ft nhung thach thuc doi hoi phai tinh tao de vuot qua. Trong boi

canh thuc tien do, viec phat trien TTCK la mot trong nhung bai toan cap bach
hien nay d nudc ta. Th nhung lap luan do, thuc day toi lua chon de tai “Phat

trien ben vung thi trudng chung khoan Viet Nam trong dieu kien hoi nhap
kinh te quoc te” lam de tai luan van thac si kinh te' cua minh.
2. Tinh hinh nghien cun cua de tai

Th khi TTCK ra ddi den nay da co nhieu nha nghien cun, nhieu hoc vien

cao hoc, nghien cuu sinh thuoc cac chuyen nganh kinh te' tam huye't vdi mang
de tai nay. Da co khong ft de tai nghien cuu di sau vao cac linh vuc khac nhau


ii

cua TTCK. Chang han mot so lu$n van thac sy chuyen nganh kinh te chfnh tri
vdi cac de tai cu the nhu:
- Qua trinh hinh thanh va phat trien thi trudng chung khoan d Viet Nam Hoc vien Cao Thi Toan thuc hien - 1997

- Xay dung thi trucfng trai phieu cong ty nhSm phat trien cac Doanh

nghiep Viet Nam trong nen kinh te thi trudng - Hoc vien Nguyen Thi Lien

Hoa - 2003.
- Phat trien hang hoa tren thi trudng chung khoan Viet Nam - Nguyen

Thi Thuy - 2003.
- Vai tro cua Nha nude trong qua trinh hinh thanh va phat trien thi trudng

chung khoan Viet Nam - Hoc vien Cao Thi Mai Thanh - 2006.
Hay mot sd' luan van thac sy chuyen nganh tai chfnh Ngan hang di sau
nghien cun de tai tren cac mat:

- Cac giai phap tai chfnh thuc day su hinh thanh va phat trien thi trudng

chung khoan Viet Nam - Tran Vinh Quang - 1996.
- Ng&n hang thuong mai vdi su ra ddi va hoat dong cua thi trudng chung

khoan d Viet Nam - Nguyen Huy Tuan - 1996.
- Giai phap thuc day su hinh thanh va phat trien thi trudng chung khoan

phi tap trung d Viet Nam - Nguyen Thi Anh Phuong - 2005.
- Phat trien hoat dong tao lap thi trudng chung khoan Viet Nam - Tran

Thi Thu Hidn - 2006.V v....
Nhin chung mdi de tai nghien cun tren deu co nhung dong gop nha't dinh

nham hoan thien hon nua hoat dong cua thi trudng chung khoan Viet Nam,

tuy nhien cho den nay chua co de tai nao di sau nghien cun lam ro tfnh chat
ben vung trong phat trien TTCK cua Viet Nam, dac biet la trong dieu kien hoi

nhap kinh te' qud'c te' hien nay.


iii
3. Muc dich va nhiem vu nghien cuu cua de tai:

Thi trudng chu'ng khoan ia thi trudng phat trien mot each nhay cam trong
nen kinh te', de no van hanh va phat trien ben vung can dam bao nhung yeu to

ca'u thanh va trong qua trinh van dong, can co su dieu tiet chat che, kip thdi.
Theo quan diem do, iuan van tap trung nghien cuu ,giai quye't nhUng nhiem vu

khoa hoc sau day:

- Lam ro co sd iy iuan ve chung khoan va Thi trudng chu'ng khoan, thong

qua bai hoc th cac nudc nham duc rut nhung kinh nghiem quy bau cho van

hanh TTCK d Viet Nam.
- Phan tfch, thuc trang thi trudng chUng khoan d Viet Nam qua 7 nam ra

ddi, ton tai va phat trien. Tap trung danh gia cac yeu to' cung- cau, su quan iy
cua Nha nudc, vai tro cac chu the tham gia trong TTCK. Tren co sd do rut ra

nhung danh gia ve thanh tuu dat duoc, chi ra nhung mat ton tai han che, va
nguyen nhan cua chung nham dua ra nhung giai phap phu hop.
4. Doi tuong va pham vi nghien cuu:

Doi tuong nghien cfiu cua de tai: ia su phat trien ben vung thi trudng
chung khoan Viet Nam trong dieu kien hoi nhap.

Pham vi nghien cuM: Dudi goc do kinh te' chfnh tri hoc, iuan van tap

trung nghien cuu nhung va'n de iy iuan co ban ve chung khoan va thi trudng
chung khoan; phan tfch danh gia thuc trang thi trudng chung khoan Viet Nam

qua 7 nam hinh thanh, phat trien, tren co sd do trinh bay cac quan diem dinh

hudng va de xu&t cac giai phap mang tfnh vi mo nham phat trien ben vung thi
trudng chu'ng khoan Viet Nam trong thdi gian tdi.

5. Phuong phap nghien cuu
Luan van su dung cac phuong phap nghien cuu truyen thong cua chuyen

nganh Kinh te' chfnh tri de thuc hien muc dich va nhiem vu dat ra nhu: Phuong
phap duy vat bien chung; Phuong phap io gfc ke't hop vdi iich su; Phuong phap

phan tfch tong hop; Phuong phap thong ke; Phuong phap mo hinh toan hoc...


6. Nh&ng dong gop cua luan van:
- Lu&n van gop phan he thong hoa nhung va'n de ly luan ve Chung khoan
va Thi trudng chung khoan noi chung, dong thcti phan tich mot each day du co

so ly luan va thuc tidn cua viec hinh thanh TTCK d Vidt Nam.

- Phan tfch hidn trang thi trudng chung khoan cua mot sd quoc gia co ft
nhieu nhung di£u kien tuong dong vdi Viet Nam, nham rut ra nhung bai hoc

kinh nghiem cho vide phat trien ben vung thi trudng chung khoan d Viet Nam.
- Luan van nghidn curu su hinh thanh va phat trien bdn vung thi trudng

chung khoan Viet Nam qua timg giai doan. Danh gia tong quan thuc trang
phat trien ben vung thi trudng chung khoan Viet Nam qua 7 nam tdn tai va
phat trien, rut ra duoc nhung thanh tuu, chi ra nhung ton tai, han che va
nguyen nhan cua no.

- Tur danh gia thuc trang TTCK Viet Nam, luan van trinh bay nhung quan

diem dinh hudng cho su phat trien ben vung TTCK Viet Nam thdi gian tdi,

ben vung TTCK Viet Nam trong dieu kidn hoi nhap kinh te quoc te, ma dac

biet la khi Viet Nam da chfnh thirc la thanh vien cua WTO.

7. Ket cau cua Luan van:

Ngoai phan ma dau, ket luan va danh muc tdi lieu tham khdo, luan van

dupe ket cau thanh 3 chuang:
Chuang 1: Co sd ly luan va thuc tidn ve phat trien ben vung thi trudng chung

khoan Viet Nam trong dieu kidn hdi nhap quoc te.
Chuang 2: Thuc trang phat trien ben vung thi trudng chung khoan Viet Nam
giai doan 2000 - 2007.

Chuang 3: Phuong hudng va cac giai phap co ban nham phat trien ben vung
TTCK Viet Nam trong dieu kien hoi nhap quoc te.


CHUVNG 1
CO Sd LY LUAN VA THUC TlfiN v£ PHAT TRIEN BEN VUNG
THI TRUONG CHUNG KHOAN VIET NAM TRONG

hi£u kien hoi nhap quoc te
1.1. MOT SO VAN DE CHUNG VE TTCK:

+ Thi trudng chung khoan la nhan to co ban cua nen kinh te thi trudng, la

mot bo phan quan trong cua thi trudng von, la moi trudng trong do cho phep
chuyen hoa true tiep tit quyen sd huu tu ban thanh quyen sd dung tu ban va

tao lap ra moi lien he chat che giua hai quyen do thong qua su van dong cua

cac chu’ng khoan - mot loai hang hoa tu ban gia - dudi tac dong cua cac quy

luat thi trudng.

+ Chung khoan : la chung chi hoac but toan ghi so xac nhan quyen va loi

chUc phat hanh.
+ Co phieu : la mot loai chUng khoan do phap nhan phat hanh cho phep

ngudi sd huu co phieu co mot hoac mot sO quyen doi vdi phap nhan phat
hanh, trong do co quyen sd huu doi vdi tai san, quyen duoc bieu quyet, quyen

nhan co tuc, quyen uu tien mua co phieu phat hanh dot mdi.
+ Trai phieu : la mot loai chung khoan do Chinh phu hay phap nhan phat

va duoc hoan tra khi d thdi diem dao han.

Thi trudng chu’ng khoan co 6 vai tro trong viec phat trien kinh te :

Mot la: Thi trudng chung khoan la phuong tien huy dong von, khuyen khfch

dan chung tiet kiem va sd dung nguon von tiet kiem vao cong cuoc dau tu.

vi
Hai la, thi truong chdng khoan cho phep dau tn dai han duoc tai tro bang

ngudn von ngan han.
Ba la, thi trudng chung khoan thu hut va kiem soat nguon von dau tu th
nudc ngoai:

Bon la, thi trudng chUng khoan cung cap thdng tin cho ngudi dau tu va la
dong luc thuc day doanh nghiep phat trien.

Nam la, thi trudng chung khoan la cOng cu de Nha nudc thuc hien
chuong trinh phat trien kinh te xa hoi.

Sau la, thi trudng chung khoan thuc day co phan hoa.

1.2. CAC NHAN TO TAC DONG d£n SVPlHkT TRniN BEN VUNG TTCK
Vdi ph£n ly thuyet nay, luan van da lam sang to mdt sd va'n de sau:
• Nhung nhan to tac dong gom :

- Cung chung khoan : la sd' luong va chung loai chung khoan ma cac thuc

the kinh te, xa hoi co kha nang ban hoac san sang ban d cac muc gia khac

nhau tren thi trudng trong mot khoang thdi gian xac dinh, khi cac dieu kien
khac khong doi.

- Cau chung khoan : la so luong, chung loai chung khoan ma NDT co the
mua va san sang mua tai cac muc gia khac nhau trong mot khoang thdi gian

nhat dinh khi cac dieu kien khac khong doi tren TTCK.

Su hinh thanh gia ca cua TTCK duoc quy dinh bdi su tuong tac giua
trang thai cua hai thi trudng: thi trudng tien te va TTCK. Tren thi trudng OTC

gia ca duoc hinh thanh tu do theo quan he cung cau, do do, trong thuc tien da
say ra nhi£u hien tuong lira dao thon tinh lan nhau rat tan bao. Su giao dich do

duoc c. Mac vi nhu mot tro do den... trong do nhung con ca be bi nhung con
ca kinh nuot song va nhung con chu bi nhung con cho soi cua sd giao dich


vii
nuot tuoi Chfnh vi vay can co co che quan ly va su dieu tiet cua nha nudc doi

vdi viec hinh thanh gia ca chu’ng khoan tren thi trudng.

1.3. kinh nghiem phat trNn ttc k cua mot so quoc gia
TREN THE GlOl
- Kinh nghiem cua Lien Bang Nga : Chfnh phu Nga da thuc hien : Lieu

phap soc bang lan song tu nhan hoa sd huu nha nudc goi la chuong trinh 500
ngay da lam that thoat rat ldn tai san nha nudc va gay hau qua kinh te' - xa hoi

nang ne .
- Kinh nghiem cua Trung quoc : Chuyen doi nen kinh te' cua minh sang
KTTT bang giai phap than trong kieu : “Do da qua song . Trung quoc chuyen

doi sang sd huu tu nhan, sd huu hdn hop va co nhung khu vuc giu nguyen sd

huu nha nudc ,chap nhan mot nha nudc 2 che' do. Vdi chu truong va cac giai

phap mem deo ,than trong do, Trung Qud'c da chuyen nhanh sang nen KTTT,
qua do tao tien de tai sac lap TTCK.
• Viec nghien cuu nhung bai hoc kinh nghiem cua cac quoc gia nham

phat trien ben vung TTCK d Viet nam trong dieu kien hoi nhap quoc te'.


viii
CHUOXG2

thuc trang phat trien bEn vung thi truing
chung khoan viet nam giai hoan 2000 - 2007
2.1. QUA TRINH HINH THANH VA NHUNG DAC TRUNG CUA THI

TRUING CHUNG KHOAN VIET NAM
Ngay 20/7/2000 Trung tam giao dich chung khoan TP. Ho Chf Minh da

duoc thanh lap va di vao hoat dong, danh dau su ra doi cua TTCK Viet Nam

va ngay nay da trd thanh ngay truyen thong cua nganh. Sau hon 7 nam hoat
dong TTCK Viet Nam da dat duoc nhung thanh tuu dang khich le. Quy mo

von hoa luu hanh tren TTCK dat 491.000 ty VND (Trong do, San TP.HCM

361.000 ty dong, san Ha Noi 130.000 ty ddng), tuong ducog 443% GDP cua
nam 2006. Den 31/12/2007 co 249 Cong ty niem yet va chung chi quy (San

TP.HCM 138, san Ha Noi 111) . Cong ty Chung khoan co la 74, So Cong ty

quan ly quy co 24, mot s0 cong ty co gia tri ldn : COng ty sua VNM tren
29.400 ty, Cdng tty co phan chtfrig khoan SSI tren 19.800 tty , ngan hang
Sacombank tren 28.700 ty, ngan hang A chau gain 42.600 ty VND.
Nhung dac trung cha yeu cUa TTCK 6 Viet Nam:

- Dieu kien co sd ha tang kinh te - xa hoi cUa thi trudng chung khoan

chua duoc hoan thien.
- Hoi nhap quoc te' dua den ca co hoi va thach thuc doi vdi TTCK Viet Nam.

2.2. thuc trang phat triEn ben vung thi truOng chung
khoan vi£t NAM CAC NAM 2000 2007

2.2.1. Hien trang nggon cnng c htrng khoan cho TTCK t Viet Nam

- Tao lap ngunn cung chUng khoan cho thi trudng thong qua co phan
hoa doanh nghiep Nha nudc 6 Viet Nam. Nam 2005 CPH duoc 693 DN,


nam 2006 CPH duoc 767 DN rieng nam 2007 so luong la 116 DN CPH
nhung la nhung Tong cdng ty Nha nudc, cac tap doan co von ldn hoat

dong hieu qua . Theo bao cao cua Vien nghien cUu quan ly Trung uong
thi trong 435 DN co 92,72 % so DN hoat d6ng tot hon so vdi trudc CPH,

co 4,85% danh gia khOng thay dOi, chi co 2,43% cho la kem hon. Sau
CPH von dieu le binh quan tang 44%, doanh thu binh quan tang 23,6%,

loi nhuan binh quan tang 139,8%, nOp ngan sach binh quan tang 24,9%.

Trong qua trinh CPH DNNN yeu cdu dau gia cOng khai , thong tin minh

bach nham chd'ng tham nhung, that thoat tai san. Trudng hop CPH Cong

ty xuat nhap khau Intimex, theo bao cao tai chfnh da duoc kiem toan thi
loi nhuan sau thue cua nam 2004 dat 757 trieu dOng, bang 1,65% doanh
thu; nam 2005, tut xuong con 348 trieu dong, bang 0,76% doanh thu; nam
2006, phai bu ld nhieu ty dong; noi chung hoat dong kinh doanh nhieu rui

ro, hieu qua thap The nhung khi dau gia cO phan thi gia lai tang vot .
- Nguon cung chung khoan thong qua phat hanh cac chung chi co gia cua

Chfnh phu va quy cac loai Cong ty. Tai Trung tam giao dich chung khoan Ha
Noi nguOn cung trai phieu chfnh phu cho thi trudng chu’ng khoan nam 2007 da

dat 29.016 ty dOng, gia tri trai phieu chfnh phu da'u thdu thanh cong dat
18.966 ty dong. So vdi nam 2006 tang hon 4 ldn.

2.2.2.Thuc trang cau va su bien dong gia ca tren TTCK Viet Nam
- Tinh hinh cdu tren TTCK d Viet nam : Cho den nam 2005 vdi nhieu
bien phap kfch cdu manh co ban cua Chfnh phu : Khai truong TTGDCK

Ha Noi, ban hanh Quyet dinh 238 ve md rong ti le nam giu co phieu cho

NDT NN td 30% len 49%, Nghi dinh 187 ve chuyen cong ty nha nudc

thanh CTCP. Co the nhan dinh, nam 2006 la nam TTCK Viet Nam co
budc phat trien dot bien va dac biet a'n tuong; Gia tri von hoa cua rieng thi

trudng cO phieu doanh nghiep da dat 221,156 ty VND (tuong duong 14 ty

USD), chiem 22,7 % GDP con trai phieu cac loai dat 70.000 ty VND,
chiem 7,7% GDP. So tai khoan giao dich cua cac NDT tfnh den cuoi thang

12/2006 la hon 100.000, trong do cac NDT co to chuc la 502 , NDTNN
md khoang 1.700 tai khoan giao dich va 23 quy DTNN vdi quy mo von

udc dat 2,3 ty USD va gdn 50 to chuc DTNN md tai khoan hoac uy thac
ddu tu tren TTCK Viet Nam.
- Su bien dong gia ca tren thi trudng chung khoan Viet nam qua 7 nam

hoat dong. Co the thay chi so VN-Index sau 2 nam chung lai 2002,2003 sau
do lai tang , khOi lupng giao dich cO phieu va chung chi quy tang nhanh , gia

tri giao dich qua cac nam tang vot: nam 2006 la 38 nghin ty dong, nam 2007

la 206 nghin ti dong chiem 30,4% GDP. Tuy nhien, buc tranh TTCK cuoi
nam 2007 da khong tuoi sang nhu ky vong cua cac NDT . Su sut giam thi

trudng d giai doan nay la do nhung nguyen nhan chu yeu sau:
+ Su suy giam nghiem trong cua TTCK toan c£u vao cuoi nam 2007 da
gay tam ly bat On cho gidi dau tu trong nudc.

+ Su khdi sac cua thi trudng bat dong san, thi trudng vang da tao ra mot

su dich chuyen von th TTCK sang thi trudng nay.
+ Chi thi 03/2007/CT-NHNN chinh thuc dua vao thuc thi khien dong von

dau tu vao chung khoan bi han che.

+ IPO Vietcombank dupc diOn ra vao nhUng ngay cuoi nam 2007 da hut

mot lupig ldn von gan 10.000 ty dong .
+ Lam phat tang cao khien NHNN han che mua USD cac nha dau tu
nudc ngoai gap kho khan trong viec chuyen doi thanh VND.


- Thuc trang thi trudng OTC : Cd CP cua hem 800 DN giao dich tren thi

trudng OTC noi nen quy mo cua thi trudng nay khong he nhd. Yeu cau dat ra
ca'p thiet co he thong van ban phap luat dieu chinh, cd bien phap quan ly thi
trudng OTC.

* Luan van da phan anh thuc trang to chiic, quan ly Nha nudc doi vdi
TTCK Viet Nam, trong do neu ro : Chiic nang, nhiem vu cua UBCKNN, Co

cau to chiic, quan ly TTCK va thuc trang quan ly cua nha nudc doi vdi hoat
dong cua TTCK.
2.3. DANH GIA CHUNG VE THUC TRANG PHAT TRIEN BEN VUNG
THI TRUONG CHtJNG KHOAN VIET NAM GIAI DOAN 2000 2007

* Nhung thanh tuu dat duoc:
- Quy mo thi trudng cd su phat trien vuot bac.
- He thong cac to chiic trung gian tren TTCK da hinh thanh va phat trien
nhanh chong .
- Khung phap ly cho hoat dong va phat trien TTCK ttmg budc duoc hoan thien.

- Tinh cong khai, minh bach cua cac to chiic niem yet duoc tang cudng.

* Nhung ton tai han che:

- TTCK Viet Nam con qua non tre, quy mo con nhd be so vdi cac nudc.
- Quan he cung cau tren TTCK Viet Nam mat can dd'i nghidm trong.
- Quy md cua thi trudng OTC vuot trdi hon rat nhidu so vdi thi trudng
niem yet chfnh thiic.

- He thong co sd ha tdng, cong nghe thon tin khong theo kip su phat trien
qua nhanh cua thi trudng.

- TTCK d Viet Nam con chiia an nhieu rui ro.
- Cong tac quan ly va giam sat TTCK con han che.


xii

CHV0NG3
PHUONG HU0NG VA CAC GIAI PHAP cO BAN NHAM

PHAT TRIEN BEN VUNG TTCK VIET NAM
TRONG

DiEu KIEN HOI NHAP QUOC TE

Luan van tap trung nghien cuu:

• Dinh hudng phat trien hoat dong cua TTCK den nam 2010.
• Phat trien thi trudng chu'ng khoan Viet Nam trong dieu kien hoi nhap
Quoc te'.

. Cac giai phap nham phat trien ben vung TTCK Viet Nam trong dieu
kien hoi nhap quOc te'. Tac gia da dita ra 4 nhom giai phap sau:

* Nhom 1: Giai phap tac dong hoan thien the che' cua TTCK Viet Nam
• Hoan thien khung phap ly cho TTCK.
• Nang cao vai tro quan ly vi mo cua nha nudc doi vdi TTCK.
• Nang cao va md rong vai tro tac nghiep cua cac TTGDCK , Sd GDCK,

TT luu ky chu’ng khoan.
• Dao tao, nghien cuu va tuyen truyen.

* Nhom 2 : Giai phap hoan thien mo hinh td chuc TTCK.
• Thanh lap va phat trien thi trudng OTC.

• Hoan thien va phat trien thi trudng tap trung.
• MO hinh co quan quan ly Nha nudc ve TTCK.

• Nhom 3: Giai phap dieu tiet quan he cung cau cua TTCK Viet Nam.


xiii
Tang cudng cung CK cho thi trudng ca ve so luong va chat luong. Day

manh qua trinh CPH doanh nghiep theo hudng tang quy mo von gop phan
nang cao hieu qua san xuat, kinh doanh. Mot so DNNN CPH trong nan 2008:
Cong ty Sabeco, Habeco, ngan hang Incombank va VietnamAirline. Viec so
it DN nhu COng ty co phan Bong Bach Tuyet hoat dong thua l6 nhung bao cao
tai chfnh kiem toan cho th£y lai da gay nhieu lo lang , thiet hai cho NDT . Doi

hoi trong thdi gian tdi phai nghien cuu xay dung luat kiem toan, khi luat ra ddi
se quy dinh ve viec kiem toan cac cong ty dai chung va han che' toi da nhung

trudng hop dang tiec.
Thuc hien cac bien phap kfch cau tren TTCK. Co chfnh sach thue nham
thu hut NDT trong nudc, NDTNN tham gia TTCK.

• Nhom 4 : Giai phap tang cudng quan ly TTCK : De dam bao tang cudng

quan ly nha nudc va phat trien ben vung thi trudng chung khoan, ngay 23/6/2008

Thu tudng Chfnh phu da ra chi thi so 20/ 2008/CT-TTg. Trong chi thi co chi ro:
• Doi vdi to chuc chao ban chung khoan.
• Doi vdi cOng ty co phan dai chung.

• Doi vdi Sd GDCK, TTGDCK.
• Doi vdi cac to chuc kinh doanh chUng khoan.
• Doi vdi cac to chuc dau tu chung khoan .

Doi vdi cac bd, nganh, ngan hang nha nudc


xiv
KET LUAN

Thi trudng churng khoan Viet Nam ra ddi la phu hop vdi yeu cau phat trien
kinh te trong boi canh canh tranh va hoi nhap kinh te quoc te. Mo hinh to chiic va
lo trinh phat trien cua TTCK ve co ban la phu hop vdi dieu kien kinh te Viet Nam
trong tung giai doan. Sau hon 7 nam hoat dong, TTCK Viet Nam da trai qua

nhung budc thang tram va co the khang dinh la da thu duoc nhung thanh tfch

dang ghi nhan, tao co sd thuc day su phat trien cua thi trudng trong giai doan sau.

Tuy nhien, xet ve tong the TTCK Viet Nam dang con nhieu bat cap han
che tu mo hinh to chic den co che van hanh, quan ly va dieu tiet hoat dong

cua thi trudng. Cac thi trudng bo phan cua TTCK chua phat trien mot cach
dong bo, thi trudng churng khoan so cap chua phat trien theo kip yeu cau cua

thi trudng ching khoan thi cap. Ben canh do, moi quan he giua TTCK vdi cac
thi trudng bo phan cua thi trudng tai chfnh Viet Nam nhu thi trudng tien te, thi

trudng tin dung ,thi trudng ba't dong san va kim loai, da quy, thi trudng hang
hoa - dich vu con nhieu bat cap, chua tao ra su an khdp, hai hoa da den su kim
ham, triet tieu lan nhau.
Van de cot loi de phat trien ben vung TTCK Viet Nam trong boi canh hoi

nhap kinh te' quoc te hien nay, theo quan diem cua tac gia luan van la can phai
co mot lo trinh phat trien TTCK rat cu the va mot he thong giai phap mang

tinh dong bo tu mo hinh to chic deri van de thiet lap moi trudng the che, tao
lap chat luong nguon cung, kfch thfch khoi cau va dieu tiet moi quan he cung-

cau hang hoa ching khoan mot cach hop lf.
Vdi nhing ndi dung khoa hoc duoc trinh bay trong ban chfnh va ban tom

tat cua luan van, luan van da giai quyet duoc muc dich , yeu cau va nhiem vu
nghien ciu khoa hoc dat ra cua luan van.
Trong qua trinh thuc hien luan van, mac du hoc vien da rat co gang, nhung

khong tranh khoi nhung han che, khiem khuyet do trinh do nhan thuc va kha nang
nghien curu. Hoc vien kinh mong su gop y, chi bao cua cac nha khoa hoc, cac thay
co va nhing ai quan tarn deri van de nhay cam nay. Xin tran trong cam on.

TRUft.W DAI HOC KHHI
&>

QUOC DM


NGUYEN MINH QUANG

PHAT TRIEN BEN VUNG THI TRUONG
<_

r

jC

a

**

CHUNG KHOAN VIET NAM TRONG DIEU KIEN

HOI NHAP QUOC TE
Chuyen nganh: KINH TE CHINH TRI

LUAN
VAN THAC
SF KINH TE

■
■

Ngtfdi hudng dan khoa hoc:

GS. TS. PHAM QUANG PHAN

Ha Noi - 2008


1

Ldl Md DAU
1. Tinh cap thiet cua de tai

Thi trudng chiing khoan (TTCK) la mot trong nhung kenh huy dong von quan

trong cho nen kinh te, thu hut rong rai de phan phoi va phan phoi lai cac nguon
von nhan rdi hoac dang hoat ddng kern hieu qua. Co the noi su bien dong tren

TTCK la nhiet ke do luong va du tinh su phat trien kinh te cua mot quoc gia.
Cung nhu nhieu quoc gia khac, thang 7/2000 Trung tarn giao dich chung khoan

TP. Ho Chi Minh ra ddi - danh dau mot budc ngoat ldn trong thi trudng tai chfnh
Viet Nam. Sau hon 7 nam ra ddi, TTCK Viet Nam da dat duoc nhidu thanh tuu

quan trong, nhung ben canh do cung con rat nhieu mat han che tren ca thi trudng
tap trung va thi trudng phi tap trung (OTC) cung nhu su dong bo trong quan ly

nha nudc de dieu tiet thi trudng chung khoan Viet Nam. Do vay, TTCK Viet

Nam - mot thi trudng con non tre da trd thanh tarn diem ldn khong chi trong nen

kinh te Viet Nam ma con gay su chu y den gidi ddu tu nudc ngoai.
Trong xu hudng hoi nhap vao ndn kinh te khu vuc va the gidi, TTCK Viet

Nam dang cd them nhieu thdi co, co hoi de phat tri&i, song cung dang dung

canh thuc tidn do, viec phat trien TTCK la mot trong nhung bai toan cap bach
hien nay d nudc ta. Tur nhung lap luan do, thuc day tdi lua chon de tai “Phat

trien ben vitng thi trudng chung khoan Viet Nam trong dieu kien hoi nhap

kinh te quoc te” lam dd tai luan van thac si kinh te cua minh.
2. Tinh hinh nghien curu cua de tai
Tit khi TTCK ra ddi den nay da cd nhieu nha nghien curu, nhieu hoc vien

cao hoc, nghien curu sinh thuoc cac chuyen nganh kinh te tarn huyet vdi mang

de tai nay. Da cd khong ft de tai nghien curu di sau vao cac linh vuc khac nhau
cua TTCK. Chang han mot so luan van thac sy chuyen nganh kinh te chfnh tri

vdi cac de tai cu the nhu:


2
- Qua trinh hinh thanh va phat trien thi trudng chiing khoan o Viet Nam Hoc vien Cao Thi Toan thuc hien - 1997

- XSy dung thi trudng trai phieu cong ty nham phat trien cac Doanh

nghiep Viet Nam trong nen kinh te thi trudng - Hoc vien Nguyen Thi Lien

Hoa - 2003.

- Phat trien hang hoa tren thi trudng chiing khoan Viet Nam - Nguyen

Thi Thiiy - 2003.
- Vai tro cua Nha nudc trong qua trinh hinh thanh va phat trien thi trudng
chiing khoan Viet Nam - Hoc vien Cao Thi Mai Thanh - 2006.

Hay mot so luan van thac sy chuyen nganh tai chfnh Ngan hang di sau
nghiSn ciiu de tai tren cac mat:

- Cac giai phap tai chfnh thuc day su hinh thanh va phat trien thi trudng
chiing khoan Viet Nam - Tran Vinh Quang - 1996.

- Ngan hang thuong mai vdi su ra ddi va hoat dong cua thi trudng chiing
khoan d Viet Nam - Nguyen Huy Tuan - 1996.

- Giai phap thuc day su hinh thanh va phat trien thi trudng chiing khoan
phi tap trung d Viet Nam - Nguyen Thi Anh Phuong - 2005.

- Phat trien hoat dong tao lap thi trudng chiing khoan Viet Nam - Tran

Thi Thu Hien - 2006.V v....
Nhin chung mdi de tai nghien ciiu tren deu co nhung dong gop nha't dinh

nham hoan thien hon nua hoat dong cua thi trudng chiing khoan Viet Nam,
tuy nhien cho ddn nay chua co de tai nao di sau nghien ciiu lam ro tfnh chat
ben vung trong phat trien TTCK cua Viet Nam, dac biet la trong dieu kien hoi
nhap kinh te quoc te hien nay.

3. Muc dich va nhiem vu nghien curu cua de tai:
Thi trudng chung khoan la thi trudng phat trien mot each nhay cam trong

nen kinh te, de nd van hanh va phat trien ben vung can dam bao nhung yeii to

cau thanh va trong qua trinh van dong, can co su dieu tiet chat che, kip thdi.
Theo quan diem do, luan van tap trung nghien ciiu ,giai quyet nhung nhiem vu
khoa hoc sau day:


3
- Lam ro co sd ly luan ve chiing khoan va Thi trudng churng khoan, thong

qua bai hoc tit cac nudc nham due rut nhung kinh nghiem quy bau cho van

hanh TTCK d Viet Nam.
- PhSn tfch, thuc trang thi trudng chiing khoan d Viet Nam qua 7 nam ra

ddi, ton tai va phat trien. Tap trung danh gia cac yeu to cung- cdu, su quan ly
cua Nha nudc, vai tro cac chu the tham gia trong TTCK. Tren co sd do rut ra

nhung danh gia ve thanh tuu dat duoc, chi ra nhung mat tdn tai han chd, va
nguyen nhan cua chung nham dua ra nhung giai phap phu hop.
4. Ddi tuong va pham vi nghien curu:

Doi twang nghien eftu cua de tdi: la su phat trien ben vung thi trudng
chiing khoan Viet Nam trong dieu kien hoi nhap.

Pham vi nghien cidu: Dudi goc do kinh te chfnh tri hoc, luan van tap
trung nghien ciiu nhung va'n de ly luan co ban ve chiing khoan va thi trudng

chiing khoan; phan tfch danh gia thuc trang thi trudng chiing khoan Viet Nam
qua 7 nam hinh thanh, phat tri&i, tren co sd do trinh bay cac quan diem dinh

hudng va de xuat cac giai phap mang tinh vi mo nham phat trien ben vung thi

trudng chiing khoan Viet Nam trong thdi gian tdi.

5. Phuong phap nghien ciiu
Luan van sir dung cac phuong phap nghien ciiu truyfin thong cua chuyen

nganh Kinh te chfnh tri de thuc hien muc dich va nhiem vu dat ra nhu: Phuong
phap duy vat bien chiing; Phuong phap 16 gfc ket hop vdi lich sii; Phuong phap

phan tfch tong hop; Phuong phap thong ke; Phuong phap mo hinh toan hoc...
6. Nhurng dong gop cua luan van:
- Luan van gop phan he thong hoa nhung va'n de ly luan ve Chiing khoan

va Thi trudng chiing khoan noi chung, dong thdi phan tfch mot each day du co
sd ly luan va thuc tiSn cua viec hinh thanh TTCK d Viet Nam.
- Phan tfch hien trang thi trudng chiing khoan cua mot so qudc gia co ft

nhieu nhung dieu kien tuong dong vdi Viet Nam, nham rut ra nhung bai hoc
kinh nghiem cho viec phat trien ben vung thi trudng chiing khoan d Viet Nam.


4
- Lu&n van nghien cull su hinh thanh va phat trien ben vung thi trudng

chiing khoan Vidt Nam qua tirng giai doan. Danh gia tong quan thuc trang

phat trien ben vung thi trudng chiing khoan Vidt Nam qua 7 nam ton tai va
phat tri&i, rut ra duoc nhung thanh tuu, chi ra nhung ton tai, han che va
nguyen nhan cua no.

- Tir danh gia thuc trang TTCK Viet Nam, luan van trinh bay nhung quan

diem dinh hudng cho su phat trien ben vung TTCK Viet Nam thdi gian tdi,
dong thdi de xuat nhung giai phap phu hop va sat thuc hon cho su phat trien

ben vung TTCK Viet Nam trong dieu kien hdi nhap kinh te quoc te, ma dac
biet la khi Viet Nam da chfnh thiic la thanh vien cua WTO.

7. Ket cau cua Luan van:
Ngodi phan ma dau, ket luan va danh muc tai lieu tham khao, luan van
duac ket cdu thanh 3 chuang:

Chuang 1: Co sd ly luan va thuc tidn ve phat trien ben vung thi trudng chiing
khoan Viet Nam trong dieu kien hoi nhap quoc te.
Chuang 2: Thuc trang phat trien ben vung thi trudng chung khoan Viet Nam

giai doan 2000 - 2007.
Chuang 3: Phuong hudng va cac giai phap co ban nham phat trien ben vung

TTCK Vidt Nam trong dieu kien hoi nhap quoc te.