CHUYÊN đề 14 mùa xuân nho nhỏ

CHUYÊN  14: “Mùa xuơn nho nh” ậ Thanh Hi.
Theo admin Hc vn lp 9 ậ CH -


* Khái quát v tác gi, tác phm:

- Thanh Hi lƠ mt nhƠ th cách mng.
- Trong hai cuc kháng chin k c nhng thi kì đen ti nht, ông đư bám tr  quê
hng ( vùng Tha Thiên ậ Hu ), ct lên ting th ca ngi tình yêu quê hng đt nc,
ca ngi s hi sinh ca nhơn dơn min Nam vƠ khng đnh nim tin vƠo chin thng ca
cách mng. Có th nói cuc đi ông đư cng hin trn vn cho đt nc, cho quê hng.
- “Th ông chân cht,bình d, đôn hu và chân thành…i vi nn th chng M ca
min Nam,Thanh Hi là mt trong nhng cây bút có nhiu đóng góp”.
(Trn Hu Tá)
- “Mùa xuơn nho nh” lƠ sáng tác cui cùng ca Thanh Hi, đc vit trc khi ông qua
đi ( nm 1980 ), ghi li nhng cm xúc vƠ suy ngh trc mùa xuơn thiên nhiên, trc
cuc đi vƠ li tơm nim v khát vng cng hin ca nhƠ th. Chính hoƠn cnh ra đi y
đư góp phn lƠm tng thêm ý ngha ca bƠi th.


 bài: Cm nhn bài th “Mùa xuân nho nh” ca Thanh Hi.

I.M bài:

Mùa xuơn luôn lƠ đ tƠi bt tn ca thi ca nhc ho xa vƠ nay. Trong kho tƠng dơn tc,
ta đư bit đn “Mùa xuơn chín” ca HƠn Mc T,“Mùa xuơn xanh” ca Nguyn Bính,
“Mt chiu xuơn” ca Anh Th. VƠ gi đơy ta li bit thêm “Mùa xuơn nho nh” ca
ngi con x Hu mng m ậ Thanh Hi. Ra đi vƠo tháng 11/1980, bƠi th lƠ sáng tác
cui cùng ca Thanh Hi, khi ông đang nm trên ging bnh, giƠnh git vi t thn tng
giơy phút ca s sng.BƠi th đư ghi li nhng cm xúc vƠ ngh suy ca ông trc mùa
xuơn thiên nhiên, trc cuc đi vƠ li tơm nim v khát vng sng cng hin ca nhƠ

th.
II. Thân bài:

Vi Thanh Hi, mùa xuơn mang mt nét đáng yêu, ti thm;gi lên trong lòng ngi
đc nhiu tình cm ro rc, ti tr. Vì th, mùa xuơn trong th Thanh Hi lƠ biu tng
cho sc sng mnh m ca quê hng, dơn tc.BƠi th lƠ ting lòng yêu mn vƠ gn bó
tha thit vi đt nc, vi cuc đi;th hin c nguyn chơn thƠnh ca nhƠ th mun
đc cng hin, đc đóng góp“Mt mùa xuơn nho nh” vƠo mùa xuơn ln lao ca dơn
tc. T đó m ra nhng ngh suy v ý ngha vƠ giá tr cuc sng ca mi cá nhơn lƠ sng
có ích, có cng hin cho cuc đi chung.
1. Cm xúc ca nhà th trc mùa xuân thiên nhiên, đt tri.
Khác vi bc tranh thiên nhiên mùa xuơn rc r sc mƠu, ro rc tình ái trong thi phm
“Vi vƠng” ca Xuơn Diu, vi:
Ca ong bm này đây tun tháng mt
Này đây hoa ca đng ni xanh rì
Này đây lá ca cành t ph pht
Ca yn anh này đây khúc tình si
Và này đây ánh sáng chp hàng mi…
Không mang mt sc xanh trƠn ngp không gian nh trong bƠi th “Mùa xuơn xanh” ca
Nguyn Bính vi:
Mùa xuân là c mt mùa xanh
Gii  trên cao, lá  cành
Lúa  đng anh và lúa 
đng nàng và lúa  đng quanh
Cng không đc khoác lên tm áo m mƠng, tình t nh trong bƠi th “Mùa xuơn chín”
ca HƠn Mc T, vi:
Trong làn nng ng khói m tan
ôi má nhà tranh lm tm vàng
St sot gió trêu tà áo bic
Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang

Bc tranh thiên nhiên mùa xuơn trong “Mùa xuơn nho nh” ca Thanh Hi đc v bng
nhng hình nh, mƠu sc, ơm thanh hƠi hòa, sng đng, trƠn đy sc sng:
Mc gia dòng sông xanh
Mt bông hoa tím bic
i con chim chin chin
Hót chi mà vang tri
Tng git long lanh ri
Tôi đa tay tôi hng.
- Ngay hai cơu m đu ta đư bt gp mt cách vit khác l. Không vit nh bình thng:
“mt bông hoa tím bic mc gia dòng sông xanh” mƠ đo li “Mc gia dòng sông
xanh/Mt bông hoa tím bic”. ng t “mc” đc đo lên đu cơu th lƠ mt dng ý
ngh thut ca tác gi => khc sơu n tng v sc sng tri dy vƠ vn lên ca mùa
xuơn. Tng nh bông hoa tím bic kia đang t t, l l mc lên, vn lên, xòe n trên
mt nc xanh ca dòng sông xuơn.
- Không gian mùa xuơn rng m ti tn vi hình nh mt dòng sông trong xanh chy
hin hoƠ. Cái mƠu xanh y phn ánh đc mƠu xanh ca bu tri, ca cơy ci hai bên b,
cái mƠu xanh quen thuc mƠ ta có th gp  bt kì mt con sông nƠo  di đt min
Trung.
- Ni bt trên nn xanh l ca dòng sông lƠ hình nh “mt bông hoa tím bic”, mt hình
nh thơn thuc ca cánh lc bình hay bông súng, bông trang mƠ ta thng gp  các ao
h sông nc ca lƠng quê:
“ Con sông nh tui th ta tm
Vn còn đây nc chng đi dòng
Hoa lc bình tím c b sông…” ( Lê Anh Xuân)
MƠu tím bic y không ln vƠo đơu đc vi sc mƠu tím Hu thơn thng- vn
lƠ nét đc trng ca nhng cô gái đt kinh k vi sông Hng núi Ng.
-> MƠu xanh ca nc hƠi hoƠ vi mƠu tím bic ca bông hoa to nên mt nét chm phá
nh nhƠng mƠ sng đng, đem li mt v đp t nhiên, hƠi hòa, mt mƠu sc đc trng
ca x Hu.
- Bc tranh không ch có “ha” mƠ còn có “nhc” bi ting chim chin chin ct lên vi

muôn vƠn li ca ting hót, reo mng:
i con chim chin chin
Hót chi mà vang tri.
+ NhƠ th gi “i” nghe sao mƠ tha thit th! Li gi y không ct lên t ting nói mƠ ct
lên t sơu thm tình yêu thiên nhiên, ct lên t tm lòng ca nhƠ th trc mùa xuơn ti
đp vi nhng ơm thanh rn rư.
+ Li gi y mi đu nhen nhóm  mt góc trái tim, nhng con ngi nhƠ th vƠ nhng
cnh sc, ơm thanh kia nh đư hòa vƠo lƠm mt, cm xúc t đó mƠ òa ra thƠnh li, tht
ng ngƠng, tht thích thú.
+ Cm xúc ca nhƠ th đư trƠo dơng thc s qua cơu hi tu t: “Hót chi mƠ vang tri”.
Th ơm thanh không th thiu y lƠm sng dy c không gian cao rng, khoáng đt, lƠm
sng dy, vc dy c mt tơm hn con ngi đang phi đi mt vi nhng bóng đen ú ám
ca bnh tt, ca cái cht rình rp.
-> Dòng sông êm trôi, bông hoa lng l, ting chim rn rư… bc tranh mùa xuơn x Hu
bao gi cng đp, nh nhƠng, vƠ m mng nh th!
- Thiên nhiên, nht lƠ mùa xuơn vn hƠo phóng, sn sƠng trao tng con ngi mi v đp
nu con ngi bit m rng tm lòng. Thanh Hi đư thc s đón nhn mùa xuơn vi tt
c s tƠi hoa ca ngòi bút, s thng hoa ca tơm hn. NhƠ th lng ngm, lng nghe bng
c trái tim xao đng, bng trí tng tng, liên tng đc đáo:
Tng git long lanh ri
Tôi đa tay tôi hng.
+ Cm t “ git long lanh” gi lên nhng liên tng phong phú vƠ đy thi v. Nó có th
lƠ git sng lp lánh qua k lá trong bui sm mùa xuơn ti đp, có th lƠ git nng ri
sáng bên thm, có th git ma xuơn đang ri…Theo mch cm xúc ca nhƠ th thì có l
đơy lƠ git ơm thanh ca ting chim ngơn vang, đng li thƠnh tng git nim vui, ri
xung cõi lòng rng m ca thi s, thm vƠo tơm hn đang ro rc tình xuơn.
+ Phép n d chuyn đi cm giác đc vn dng mt cách tƠi hoa, tinh t qua trí tng
tng ca nhƠ th. ThƠnh Hi cm nhn v đp ca mùa xuơn bng nhiu giác quan: th
giác, thính giác vƠ c xúc giác.
+ C ch “Tôi đa tay tôi hng” th hin s nơng niu, trơn trng ca nhƠ th trc v đp

ca thiên nhiên, đt tri lúc vi xuơn vi cm xúc say sa, xn xang, ro rc. NhƠ th
nh mun ôm trn vƠo lòng tt c sc sng ca mùa xuơn, ca cuc đi.
=> Kh th m đu đã m ra mt bc tranh x Hu tht đp: có hình nh, có màu
sc, âm thanh đc ha lên t nhng vn th có nhc…
=> Bài th đc vit vào tháng 11 nm 1980, khi y đang là mùa đông giá rét. Nh
vy, hình nh mùa xuân đc miêu t  đây là mùa xuân trong tâm tng ca nhà
th. i mt vi bnh tt, thm chí phi đi mt vi c cái cht, vy mà nhà th vn
hng đn mùa xuân ti tr, tràn đy sc sng, th hin mt tâm hn lc quan yêu
đi, mt nim khát khao cuc sng vô b.
=> c nhng vn th ca ông, ngi đc trân trng hn, yêu hn mt tâm hn
ngh s, mt tình yêu quê hng, đt nc đn vô ngn.
2. Cm xúc ca nhà th v mùa xuân đt nc:
Khi xa, trong đêm đen ca kip sng nô l, nhƠ th T Hu ậ mt ngi con x Hu đư
tng vit:
Tôi nn gót trên đng ph Hu
Dng dng không mt cm tình chi
Không gian sc sa mùi ô u
Nh nc dòng Hng mi cun đi
ó lƠ Hu trong quá kh nô l đen ti, lm than. Thi gian, trong hin ti, Hu đư đi
khác, đang hi h nhp chin đu, xơy dng cùng đt nc:
Mùa xuân ngi cm súng
Lc git đy trên lng
Mùa xuân ngi ra đng
Lc tri dài nng m
Tt c nh hi h
Tt c nh xôn xao…
- Không phi ngu nhiên trong kh th li xut hin hình nh “ngi cm súng” vƠ
“ngi ra đng”. H lƠ nhng con ngi c th, nhng con ngi lƠm nên lch s vi hai
nhim v c bn ca đt nc ta trong sut quá trình phát trin lơu dƠi: chin đu vƠ sn
xut, bo v vƠ xơy dng T quc.

- Mùa xuơn đn mang đn ting gi ca nhng c gng mi vƠ hi vng mi, mang đn
ting gi ca đt nc, ca quê hng đang trên đƠ đi thay, phát trin. Nhng ting gi
lng l ti t mùa xuơn lƠm thc dy con ngi, lƠm trái tim con ngi nh bng lên
rng r trong không khí sôi ni ca đt nc, ca muôn cơy c đư đi theo ngi lính vào
chin trng, sát k vai, đư cùng ngi lao đng hng say ngoƠi đng rung.
- Mùa xuơn không nhng chp thêm đôi cánh sc mnh cho con ngi mƠ còn chun b
cho con ngi nhng “lc” non ti mi, cng trƠn nha sng:
+ “Lc” không ch lƠ hình nh t thc mƠ con mang ý ngha n d, tng trng.
+ “Lc” lƠ nhƠnh non chi bic ca c cơy trong mùa xuơn.
+ i vi ngi chin s, “lc” lƠ cƠnh lá ngy trang che mt quơn thù trong cuc chin
đu bo v T quc đy cam go vƠ ác lit.
+ i vi ngi nông dơn “mt nng hai sng”, “lc” lƠ nhng mm xuơn ti non tri
dƠi trên rung đng bát ngát, báo hiu mt mùa bi thu.
+ Nhng đc bit hn c, “lc” lƠ sc sng, lƠ tui tr, sc thanh xuơn ti mi đy m
c, lí tng, đy nhng hoƠi bưo vƠ khát vng cng hin ca tui tr, sôi ni trong mi
tơm hn con ngi ậ tơm hn ca ngi lính dng cm, kiên cng ni la đn bom ri ậ
tơm hn ca ngi nông dơn cn cù, hng say tng gia sn xut. “Lc” chính lƠ thƠnh qu
hôm nay vƠ nim tin, hi vng ngƠy mai.
- T nhng suy ngh rt thc v đt nc, nhƠ th khái quát:
Tt c nh hi h
Tt c nh xôn xao
+ ip ng “tt c”, các t láy biu cm “hi h”, “xôn xao”, nhp th nhanh => nhƠ th
đư khái quát đc c mt thi đi ca dơn tc.
+ “Hi h” din t nhp điu khn trng, tt bt ca nhng con ngi Vit Nam trong
giai đon mi, thi đi mi, trong công cuc xơy dng xư hi ch ngha.
+ Còn “xôn xao” li bc l tơm trng náo nc rn rƠng.
-> Ý th khng đnh mt điu: không ch cá nhân nào vi vã mà c đt nc đang
hi h, khn trng sn xut và chin đu. Tt c đu náo nc, rn ràng trong mùa
xuân ti đp ca thiên nhiên, ca đt nc.
-> Thanh Hi đã rt lc quan, say mê và tin yêu khi vit nên nhng vn th này.

- Xúc cm trc v đp ca thiên nhiên đt nc khi bc vƠo mùa xuơn, nhƠ th Thanh
Hi đư có cái nhìn sơu sc vƠ t hƠo v lch s bn nghìn nm dơn tc:
“t nc bn ngàn nm
Vt v và gian lao
t nc nh vì sao
C đi lên phía trc”
+ Vi ngh thut nhơn hóa, T quc nh mt ngi m tn to, vt v vƠ gian lao, đư lƠm
ni bt s trng tn ca đt nc.  có đc s trng tn y, giang sn gm vóc nƠy
đư thm bao máu, m hôi vƠ c nc mt ca các th h, ca nhng tháng nm đng đng
lúc hng thnh, lúc thng trm. Nhng dù tr lc có mnh đn đơu cng không khut
phc đc dơn tc Vit Nam:
“Sng vng chãi bn nghìn nm sng sng
Lng đeo gm tay mm mi bút hoa”. ( Huy Cn)
+ c bit, phép tu t so sánh đc nhƠ th s dng vô cùng đc sc, lƠm ý th hƠm súc
ậ“t nc nh vì sao/C đi lên phía trc”. Sao lƠ ngun sáng bt dit ca thiên hƠ, lƠ
v đp lung linh ca bu tri đêm, lƠ hin thơn ca s vnh hng trong v tr. So sánh
nh th, lƠ tác gi đư ngi ca đt nc trng tn, tráng l, đt nc đang hng v mt
tng lai ti sáng. ip ng “đt nc” đc nhc li hai ln th hin sơu sc ý th: tri
qua nhng gian truơn, vt v, đt nc vn to sáng đi lên không gì có th ngn cn đc.
=> Ta cm nhn đc nim tin tng ca tác gi vào tng lai rng ngi ca dân
tc Vit Nam. Âm thanh mùa xuân đt nc vang lên t chính cuc sng vt v,
gian lao mà ti thm đn vô ngn.
3. Li c nguyn chân thành, tha thit ca nhà th.

- T nhng cm xúc v mùa xuơn, tác gi đư chuyn mch th mt cách t nhiên sang
bƠy t nhng suy ngm vƠ tơm nim ca mình v l sng, v ý ngha giá tr ca cuc đi
mi con ngi:
“ Ta làm con chim hót
Ta làm mt cành hoa
Ta nhp vào hoà ca

Mt nt trm xao xuyn”.
+  bƠy t l sng ca mình, ngay t nhng cơu th m đu đon, Thanh Hi đư đem
đn cho ngi đc cái giai điu ngt ngƠo, êm ái ca nhng thanh bng liên tip “ta”-
“hoa”-“ca”.
+ ip t “ta” đc lp đi lp li th hin mt c nguyn chơn thƠnh, thit tha.
+ ng t “lƠm”-“nhp”  vai trò v ng biu l s hoá thơn đn diu k - hoá thơn đ
sng đp, sng có ích.
+ NhƠ th đư la chn nhng hình nh đp ca thiên nhiên, ca cuc sng đ bƠy t c
nguyn: con chim, mt cành hoa, mt nt trm. Còn gì đp hn khi lƠm mt cƠnh hoa
đem sc hng tô đim cho mùa xuơn đt m!Còn gì vui hn khi đc lƠm con chim nh
ct ting hót rn rư lƠm vui cho đi!
+ Các hình nh bông hoa, ting chim đư xut hin trong cm xúc ca thi nhơn v mùa
xuơn thiên nhiên ti đp, gi li đc s dng đ th hin l sng ca mình. Mt ý
ngha mi đư m ra, đó lƠ mong mun đc sng có ích, sng lƠm đp cho đi lƠ l
thng tình.
+ Cái “tôi”ca thi nhơn trong phn đu bƠi th gi chuyn hoá thƠnh cái “ta”. Có c cái
riêng vƠ chung trong cái “ta” y. Vi cách s dng đi t nƠy, nhƠ th đư khng đnh gia
cá nhơn vƠ cng đng, gia cái riêng vƠ cái chung.
+ Hình nh “nt trm”vƠ lp li s t “mt” tác gi cho thy c mun tha thit, chơn
thƠnh ca mình. Không n Ơo, cao ging, nhƠ th ch mun lƠm “mt nt trm” nhng
phi lƠ“mt nt trm xao xuyn” đ góp vƠo bn hoƠ ca chung. Ngha lƠ nhƠ th mun
đem phn nh bé ca riêng mình đ góp vƠo công cuc đi mi vƠ đi lên ca đt nc.
-> c đon th, ta xúc đng trc c nguyn ca nhà th x Hu và cng là c
nguyn ca nhiu ngi.
- L sng ca Thanh Hi còn đc th hin trong nhng vn th sơu lng:
“ Mt mùa xuân nh
Lng l dâng cho đi
Dù là tui hai mi
Dù là khi tóc bc.”
+ Cách s dng ngôn t ca nhƠ th Thanh Hi rt chính xác,tinh t vƠ gi cm. LƠm

cƠnh hoa,lƠm con chim,lƠm nt trm vƠ lƠm mt mùa xuơn nho nh đ lng l dơng hin
cho cuc đi.
+ “Mùa xuơn nho nh” lƠ mt n d đy sáng to, biu l mt cuc đi đáng yêu, mt
khát vng sng cao đp.Mi ngi hưy lƠm mt mùa xuơn, hưy đem tt c nhng gì tt
đp, tinh tuý ca mình, du có nh bé đ góp vƠo lƠm đp cho mùa xuơn đt nc.
+ Cp t láy “nho nh”, “lng l” cho thy mt thái đ chơn thƠnh, khiêm nhng, ly
tình thng lƠm chun mc cho l sng đp, sng đ cng hin đem tƠi nng phc v đt
nc, phc v nhơn dơn.
-> Không khoe khoang, cao điu mƠ ch lng l ơm thm dơng hin.Ý th th hin mt
c nguyn, mt khát vng, mt mc đích sng.Bit lng l dơng đi,bit sng vì mi
ngi cng lƠ cách sng mƠ nhƠ th T Hu đư vit:
“Nu là con chim chic lá
Thì con chim phi hót, chic là phi xanh,
L nào vay mà không tr
Sng là cho, đâu ch nhn riêng mình”.
Nh khi xa, c Trai tiên sinh đư tng tơm nim:
“Bui mt tc lòng trung ln hiu
Mài chng khuyt,nhum chng đen”.
Còn bơy gi, Thanh Hi ậ nhƠ th x Hu trc khi v vi th gii “ngi hin” cng đư
c nguyn: “Lng l dơng cho đi/Dù lƠ tui hai mi/Dù lƠ khi tóc bc”.Li c
nguyn tht thu chung, son st. S dng đip ng “dù lƠ” nhc li hai ln nh ting lòng
t dn mình đinh ninh: du có  giai đon nƠo ca cuc đi, tui hai mi trƠn đy sc
tr, hay khi đư giƠ,bnh tt thì vn phi sng có ích cho đi, sng lƠm đp cho đt nc.
-> ây là mt vn đ nhân sinh quan nhng đã đc chuyn ti bng nhng hình
nh th sáng đp, bng ging th nh nhàng, th th, thit tha. Vì vy, mà sc lan
ta ca nó tht ln.
=> Nh trên đã nói, bài th đc vit vào thi gian cui đi,trc khi nhà th đi
vào cõi vnh hng, nhng trong bài th không h gi chút bn khon v bnh tt, v
nhng suy ngh riêng t cho bn thân. Ch “lng l”mà cháy bng mt ni khát
khao đc dâng nhng gì đp đ nht ca cuc đi mình cho đt nc. ây không

phi là câu khu hiu ca mt thanh niên vào đi mà là li tâm nim ca mt con
ngi đã tng tri qua hai cuc chin tranh, đã cng hin trn vn cuc đi và s
nghip ca mình cho cách mng. iu đó càng làm tng thêm giá tr t tng ca
bài th.
4. Li ngi ca quê hng, đt nc qua điu dân ca x Hu.
- BƠi th kt thúc bng s tr v vi nhng cm xúc thit tha, t hƠo v quê hng, đt
nc qua điu dơn ca x Hu.
Mùa xuân – ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nc non ngàn dm mình
Nc non ngàn dm tình
Nhp phách tin đt Hu.
+ Tác gi có nhc đn nhng khúc dơn ca x Hu “Nam ai”, “Nam bình”, có giai điu
bun thng nhng vô cùng tha thit.
+ VƠ qua nhng khúc “Nam ai”, “Nam bình” nƠy thì nhƠ th đư bc l tình yêu tha thit
ca mình đi vi quê hng, đt nc; th hin nim tin yêu vƠo cuc đi, vƠo đt nc
vi nhng giá tr truyn thng vng bn.
5. ánh giá v ngh thut:

BƠi th “Mùa xuơn nho nh” đc vit theo th th nm ch,vi cơu trúc gm by kh
th, mi kh t bn đn sáu cơu.Nhng hình nh n d sáng to, bin pháp nhơn hoá,
đip ng vƠ nhng t ng tng hình đc s dng thƠnh công đư to nên nét đc sc
cho bƠi th. Qua đó, ta có th cm nhn đc cái thi v trong hn th Thanh Hi.
III. Kt bài:

Tình yêu thiên nhiên, s xúc đng trc v đp ca mùa xuơn thiên nhiên, mùa xuơn cách
mng vƠ khát vng cng hin cho đt nc đư đc Thanh Hi gi lên qua bƠi th “Mùa
xuơn nho nh”.Tuy lƠ tác phm đc vit không lơu trc khi nhƠ th qua đi, nhng bƠi
th vn đ li trong lòng bao th h bn đc nhng cm xúc sơu lng, khó phai m.Và,
bƠi th vn s tip tc trng tn cùng vi nhng bc đi lên ca đt nc, gi nhc cho

nhng th h tr mt cách sng đp, góp mt “mùa xuơn nho nh” ca mình vƠo mùa
xuơn ln ca dơn tc, đ đt nc ta mưi mưi ti đp nh mùa xuơn.Th mi bit, cuc
đi ca con ngi thì có hn, nhng nhng giá tr tinh thn mƠ con ngi đ li cho đi
sau thì có giá tr vnh hng.

 bài: V đp ca mùa xuân trong đon th sau:
Mc gia dòng sông xanh
Mt bông hoa tím bic
i con chim chin chin
Hót chi mà vang tri
Tng git long lanh ri
Tôi đa tay tôi hng.

Mùa xuân ngi cm súng
Lc git đy quanh lng
Mùa xuân ngi ra đng
Lc tri dài nng m
Tt c nh hi h
Tt c nh xôn xao…
( Mùa xuân nho nh,Thanh Hi)


Theo cô Hoàng Th Vnh – GV trng THCS ng Hi – Hi Phòng
I.M bài:
- Mùa xuơn lƠ mùa ca thiên nhiên thm ti, ca vn vt sinh sôi ny n. Vn hc Vit
Nam đư tng không có ít nhng vn th th hin cm xúc ro rc, tr trung trc mùa
xuơn. ó lƠ “Mùa xuơn chín” ca HƠn Mc T, “Mùa xuơn xanh” ca Nguyn
Bính, “Chiu xuơn” ca Anh Th,… vƠ Thanh Hi ậ nhƠ th x Hu cng góp vào
đó “Mt mùa xuơn nho nh”. Ra đi vƠo tháng 11 nm 1980, không bao lơu trc khi
nhƠ th qua đi, bƠi th th hin nim yêu mn thit tha cuc sng, đt nc vƠ c

nguyn dơng hin ca tác gi. li nhiu n tng nht trong lòng ngi đc lƠ cm xúc
ca thi nhơn v mùa xuơn thiên nhiên, mùa xuơn đt nc.
II.Thân bài:

1. Khái quát (Dn dt vào bài):
-  v trí phn đu ca thi phm, đon th lƠ nhng dòng cm xúc hn nhiên, trong tro,
đm say ca tác gi trc v đp mùa xuơn ậmùa xuơn thiên nhiên x Hu vƠ mùa xuơn
đt nc, mùa xuơn Cách mng. Nu mùa xuơn ca đt tri mang v đp ti tr, trƠn tr
sc sng thì mùa xuơn đt nc li đp mt cách sôi ni, hƠo hùng.
2. Mùa xuân thiên nhiên x Hu:

- Vi nét bút khoáng đt, bc tranh mùa xuơn thiên nhiên đc nhƠ th phác ha bng
hình nh t nhiên, bình d vƠ gi cm:
Mc gia dòng sông xanh
Mt bông hoa tím bic”.
X Hu vƠo xuơn vi “dòng sông xanh”, vi “bông hoa tím”. Sc xanh hin hòa ca sông
đim xuyt nét chm phá ca bông hoa tím bic gi mt sc xuơn ti tn, rc r mƠ vn
rt mc bình d, dơn dư mang đm cht Hu mng m. ng t “mc” đc đo lên đu
cơu th gi n tng đm nét v v đp duyên dáng, vƠ sc sng mnh m ca bông hoa
mùa xuơn. ó có th lƠ bông hoa lc bình, cng có th lƠ bông trang, bông súng, vi sc
tím bic nh đang vn lên, đang tri dy. Hoa tím bic mc n trên dòng sông xanh ậ
cái hƠi hòa ca t nhiên ca mƠu sc đem đn v đp du nh, thanh mát lƠm say đm
lòng ngi.
- Bc tranh mùa xuơn x Hu không ch ti tn,sng đng sc mƠu mƠ còn rc r ơm
thanh:
i con chim chin chin,
Hót chi mà vang tri”.
Ting hót ca chim chin chin m ra mt không gian cao vi, trong tro. VƠ cng bi
ting chim lnh lót đó vang lên lƠm xao đng c đt tri, lƠm xao xuyn c tơm hn thi s
nhy cm ca nhƠ th. Vi cm thán t“i” vƠ li hi “hót chi?”, Thanh Hi đư đa vƠo

li th ging điu ngt ngƠo, du nh, thơn thng ca ngi dơn x Hu, din t cm
xúc vui say đn ng ngƠng trc mt mùa xuơn ti đp ậ mt mùa xuơn đm cht quê
hng vƠ giƠu cht th.
- Say sa, ngơy ngt trc v đp gin d mƠ nên th ca mùa xuơn, nhƠ th bng bi hi,
xúc đng:
Tng git long lanh ri
Tôi đa tay tôi hng”
“Git long lanh” lƠ git mùa xuơn, git nng vƠng hay git sng sm?Theo mch cm
xúc ca nhƠ th thì có l đơy lƠ git ơm thanh ca ting chim ngơn vang, đng li thƠnh
tng git nim vui, ri xung cõi lòng rng m ca thi s, thm vƠo tơm hn đang ro rc
tình xuơn. Phép n d chuyn đi cm giác đc s dng mt cách t nhiên, hp lí.
Thanh Hi cm nhn v đp ca mùa xuơn bng nhiu giác quan: th giác, thính giác và
c xúc giác. C ch“Tôi đa tay tôi hng” th hin s nơng niu, trơn trng ca nhƠ th
trc v đp ca mùa xuơn vi cm xúc say sa, lng ngm. Hình nh th lung linh, đa
ngha, va lƠ th, va lƠ nhc, lƠ ho. Bc tranh mùa xuơn đc phác ho khi nhƠ th
đang nm trên ging bnh khin ngi đc trơn trng hn, yêu hn mt tơm hn ngh
s, mt tình yêu quê hng, đt nc.
3. Mùa xuân đt nc, mùa xuân Cách mng:

- T mùa xuơn thiên nhiên đt tri, nhƠ th cm nhn v mùa xuơn đt nc, mùa xuơ n
Cách mng. Tác gi hng tình cm ti nhng con ngi c th - nhng con ngi lƠm
nên lch s:
Mùa xuân ngi cm súng
Lc git đy trên lng
Mùa xuân ngi ra đng
Lc tri dài nng m”.
Các đip ng “mùa xuơn”,”lc”,”ngi” nh tri rng khung cnh hin thc khi gn vi
cuc sng lao đng, chin đu ca nhơn dơn.NhƠ th đư sáng to cp hình nh sóng đôi
đp nh hai v ca cơu đi mng xuơn đ nói v hai lc lng ch yu ca cách mng,
hai nhim v chin lc ca đt nc. ó lƠ ngi chin s vƠ ngi lao đng ậ bo v

vƠ xơy dng T quc, quê hng. T “lc” đc dùng vi hai lp ngha : t thc chi
non, nhƠnh bic vƠ n d cho sc sng, th vn lên, sc phát trin mi, thƠnh qu tt
đp lƠ mùa xuơn. “Lc” trên cành lá ngy trang theo bc chơn ngi cm súng ra
trn,“lc” tri dƠi trên nhng nng m theo bƠn tay ngi ra đng. Nh th, ngi chin
s, ngi lao đng đư đem mùa xuơn, gieo mùa xuơn đn mi min đt nc.H tr thƠnh
nhng con ngi lƠm ra mùa xuơn, bo v mùa xuơn. VƠ h đư lƠm nên cái giai điu
chính ca bn hp xng mùa xuơn, to nhp điu hi h, hƠo hùng:
Tt c nh hi h
Tt c nh xôn xao”
Ngh thut đip ng “tt c” cùng các t láy “hi h”, “xôn xao” lƠm ni bt không khí
khn trng, náo nc ca đt nc trong nhng nm tháng gian lao, hƠo hùng. Cách ngt
nhp 2/1/2 lƠm cho cơu th vang lên mt nhp điu ti vui, mnh m. ó lƠ hƠnh khúc
mùa xuơn ca thi đi H Chí Minh.
4. Ý kin đánh giá, bình lun:

- Mùa xuơn lƠ đ tƠi truyn thng trong th ca dơn tc. Thanh Hi đư góp vƠo đó mt bƠi
th xuơn đp, đm đƠ tình ngha. Th th nm ch, ging th lúc mnh m, lúc thit tha
ngơn vang, ngôn ng th trong sáng vƠ biu cm, hƠm súc vƠ hình tng, các phép tu t
đc vn dng sc so vƠ tƠi hoa. Tình yêu mùa xuơn gn lin vi tình yêu quê hng,
đt nc đc nhƠ th din t sơu sc vƠ cm đng trong đon th, bƠi th. Mi cuc đi
hưy lƠ mt mùa xuơn, đt nc ta s mưi mưi lƠ nhng mùa xuơn ti đp.
III. Kt bài:
- “Mùa xuơn nho nh” lƠ khúc ca say mê v tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuc sng lƠm
rung đng trái tim ngi đc bao th h.n vi bƠi th, đc bit lƠ đon th trên, ta
không ch đc chiêm ngng v đp ca mùa xuơn mƠ còn xúc đng trc th gii tơm
hn ca thi nhơn. Nh nhƠng mƠ sơu lng, nhng vn th ca Thanh Hi đư khi gi
trong ta tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuc đi.

 bài: Suy ngh v l sng ca nhà th Thanh Hi qua đon th sau:
Ta làm con chim hót

Ta làm mt cành hoa
Ta nhp vào hòa ca
Mt nt trm xao xuyn.

Mt mùa xuân nho nh
Lng l dâng cho đi
Dù là tui hai mi
Dù là khi tóc bc.
(Mùa xuân nho nh)


Theo cô Hoàng Th Vnh – GV trng THCS ng Hi – Hi Phòng

I. M bài:

- Mùa xuơn lƠ ngun cm hng ca thi ca nhc ha. Trong kho tƠng th xuơn dơn tc, ta
đư tng bit đn “Mùa xuơn chín” ca HƠn Mc T, “Mùa xuơn xanh” ca Nguyn Bính,
hay “Mt chiu xuơn” ca Anh Th. VƠ gi đơy, ta li bit thêm “Mùa xuơn nho
nh” ca nhƠ th Thanh Hi.Ra đi vƠo tháng 11/1980, bƠi th lƠ ting lòng ca tác gi
v mùa xuơn thiên nhiên, mùa xuơn đt nc vƠ c nguyn đc sng có ích. c bit,
lƠ c nguyn y, l sng y đc th hin chơn thƠnh, sơu sc trong nhng vn th:
“ Ta làm con chim hót
Ta làm mt cành hoa
Ta nhp vào hòa ca
Mt nt trm xao xuyn.

Mt mùa xuân nho nh
Lng l dâng cho đi
Dù là tui hai mi
Dù là khi tóc bc.”

II. Thân bài:

1. Khái quát (Dn dt vào bài):
- c bƠi th, ta cm nhn đc nhng cm xúc hn nhiên,trong tro ca thi nhơn trc
v đp ca sc sng vƠ mùa xuơn thiên nhiên đ ri t đó, cm xúc đc m rng ra vi
hình nh mùa xuơn đt nc, mùa xuơn cách mng cùng nhng suy ngm, tơm nim v l
sng, v ý ngha giá tr ca cuc đi mi con ngi. ó lƠ c nguyn, lƠ khát vng cng
hin cho cuc đi, cho T quc, quê hng.
2. Phân tích:

-  bƠy t l sng ca mình, ngay t nhng cơu th m đu ca đon, Thanh Hi đư
đem đn cho ngi đc cái giai điu ngt ngƠo, êm ái ca nhng thanh bng liên
tip “ta”-“hoa”-“ca”. ip t “ta”đc đip li 3 ln th hin mt c nguyn chơn
thƠnh, thit tha:
“ Ta làm con chim hót
Ta làm mt cành hoa
Ta nhp vào hòa ca
Mt nt trm xao xuyn.”
ng t“lƠm”-“nhp”  vai trò v ng biu l s hoá thơn đn diu k - hoá thơn đ sng
đp, sng có ích. NhƠ th đư la chn nhng hình nh đp ca thiên nhiên,ca cuc sng
đ bƠy t c nguyn: con chim, mt cƠnh hoa,mt nt trm. Còn gì đp hn khi lƠm mt
cƠnh hoa đem sc hng tô đim cho mùa xuơn đt m!Còn gì vui hn khi đc lƠm con
chim nh ct ting hót rn rư lƠm vui cho đi!Các hình nh bông hoa, ting chim đư xut
hin trong cm xúc ca thi nhơn v mùa xuơn thiên nhiên ti đp, gi li đc s dng
đ th hin l sng ca mình.Mt ý ngha mi đư m ra, đó lƠ mong mun đc sng có
ích, sng lƠm đp cho đi lƠ l thng tình. Cái “tôi” ca thi nhơn trong phn đu bƠi th
gi chuyn hoá thƠnh cái “ta”. Có c cái riêng vƠ chung trong cái “ta” y.Vi cách s
dng đi t nƠy, nhƠ th đư khng đnh gia cá nhơn vƠ cng đng,gia cái riêng vƠ cái
chung.Hình nh “nt trm” vƠ lp li s t “mt” tác gi cho thy c mun tha thit,
chơn thƠnh ca mình. Không n Ơo, cao ging, nhƠ th ch mun lƠm “mt nt

trm” nhng phi lƠ“mt nt trm xao xuyn” đ góp vƠo bn hoƠ ca chung. Ngha lƠ nhƠ
th mun đem phn nh bé ca riêng mình đ góp vƠo công cuc đi mi vƠ đi lên ca
đt nc. c đon th, ta xúc đng trc c nguyn ca nhƠ th x Hu vƠ cng lƠ
c nguyn ca nhiu ngi.
- L sng ca Thanh Hi còn đc th hin trong nhng vn th sơu lng:
“ Mt mùa xuân nh
Lng l dâng cho đi
Dù là tui hai mi
Dù là khi tóc bc.”
Cách s dng ngôn t ca nhƠ th Thanh Hi rt chính xác,tinh t vƠ gi cm. LƠm cƠnh
hoa,làm con chim,lƠm nt trm vƠ lƠm mt mùa xuơn nho nh đ lng l dơng hin cho
cuc đi. “Mùa xuơn nho nh” lƠ mt n d đy sáng to, biu l mt cuc đi đáng yêu,
mt khát vng sng cao đp.Mi ngi hưy lƠm mt mùa xuơn, hưy đem tt c nhng gì
tt đp, tinh tuý ca mình, du có nh bé đ góp vƠo lƠm đp cho mùa xuơn đt nc.
Cp t láy “nho nh”, “lng l” cho thy mt thái đ chơn thƠnh,khiêm nhng, ly tình
thng lƠm chun mc cho l sng đp, sng đ cng hin đem tƠi nng phc v đt
nc, phc v nhơn dơn. Không khoe khoang, cao điu mƠ ch lng l ơm thm dơng
hin.Ý th th hin mt c nguyn, mt khát vng, mt mc đích sng.Bit lng l dơng
đi, bit sng vì mi ngi cng lƠ cách sng mƠ nhƠ th T Hu đư vit:
“Nu là con chim chic lá
Thì con chim phi hót, chic là phi xanh,
L nào vay mà không tr
Sng là cho, đâu ch nhn riêng mình”.
Nh khi xa, c Trai tiên sinh đư tng tơm nim:
“Bui mt tc lòng trung ln hiu
Mài chng khuyt,nhum chng đen”.
Còn bơy gi,Thanh Hi ậ nhƠ th x Hu trc khi v vi th gii “ngi hin” cng đư
c nguyn: “Lng l dơng cho đi/Dù lƠ tui hai mi/Dù lƠ khi tóc bc”.Li c
nguyn tht thu chung, son st. S dng đip ng “dù lƠ” nhc li hai ln nh ting lòng
t dn mình đinh ninh: du có  giai đon nƠo ca cuc đi, tui hai mi trƠn đy sc

tr, hay khi đư giƠ, bnh tt thì vn phi sng có ích cho đi, sng lƠm đp cho đt
nc. ơy lƠ mt vn đ nhơn sinh quan nhng đư đc chuyn ti bng nhng hình nh
th sáng đp, bng ging th nh nhƠng, th th,thit tha. Vì vy, mƠ sc lan ta ca nó
tht ln!
- BƠi th đc vit vƠo thi gian cui đi,trc khi nhƠ th đi vƠo cõi vnh hng, nhng
trong bƠi th, cng nh đon th không h có chút bn khon v bnh tt, v nhng suy
ngh riêng t cho bn thơn. Ch “lng l” mƠ cháy bng mt ni khát khao đc dơng
nhng gì đp đ nht ca cuc đi mình cho đt nc. ơy không phi lƠ cơu khu hiu
ca mt thanh niên vƠo đi, mƠ lƠ li tơm nim ca mt con ngi đư tng tri qua hai
cuc chin tranh, đư cng hin trn vn cuc đi vƠ s nghip ca mình cho Cách mng.
3. Ý kin đánh giá, bình lun:

- on th cng nh bƠi th đư s dng rt thƠnh công th th nm ch vi nhp điu vƠ
ging điu bin đi linh hot theo mch cm xúc. NgoƠi ra, đon th còn rt thƠnh công
trong vic s dng hình nh th. ó lƠ s kt hp gia nhng hình nh c th trong thiên
nhiên vi nhng hình nh mang ý ngha biu trng ( “con chim” ậ“cƠnh hoa”; “mùa xuơn
nho nh”….)
III. Kt bài:

- Có th nói, nhng vn th trong tro , khi đm trit lí trong hai kh th trên cng nh
trong c bƠi th“Mùa xuơn nho nh” lƠ li tơm s, giưi bƠy ca thi nhơn bc l đy đ
tình yêu cuc đi, yêu thiên nhiên, quê hng, đt nc. c đon th, ta hiu đc,
thêm yêu vƠ trn trng hn l sng mƠ tác gi đ li, vƠ t nh hưy sng đp nh nhƠ th
đư sng.

* Bài tp vn dng:

Bài tp 1:
1. Mt bn hc sinh đư gii thiu Thanh Hi vƠ bƠi th “Mùa xuơn nho nh” bng đon
vn sau. Hưy nhn xét vƠ sa li các li v kin thc,t vƠ cơu mƠ bn mc phi (chú ý

gia nguyên ý vƠ hn ch thêm bt t).
Thanh Hi(1930-1980)tên khai sinh là Phan Bá Ngoan. Ông quê  huyn Phong in,
tnh Tha Thiên –Hu. Thanh Hi hot đng vn ngh t thi kháng chin chng Pháp.
Trong thi kì chng M cu nc là mt trong nhng cây bút có công xây dng nn vn
hc cách mng  min Nam t nhng ngày đu. Bài th “Mùa xuân nho nh” đc vit
tháng 11 nm 1978 trc khi nhà th qua đi. Tác phm đã th hin nim yêu tha thit
cuc sng và c nguyn chân thành đc cng hin cho đt nc ca nhà vn.
2. NhƠ th Thanh Hi đt tên cho bƠi th ca mình lƠ “Mùa xuơn nho nh”. Nhan đ đó
có gì đc bit vƠ gi cho em suy ngh gì?
3.
a. Hưy chép li đon th có 8 cơu th hin rõ ý ngha hình nh “mùa xuơn nho nh” trong
bƠi th cùng tên ca Thanh Hi.
b. Vit đon vn khong 10 cơu theo cách lp lun tng ậ phânậ hp đ lƠm rõ l sng
cao đp ca con ngi trong các cơu th đư chép  mc a.
=> Gi ý:
1. on vn sau khi đư cha: Thanh Hi(1930-1980) tên khai sinh là Phm Bá Ngoưn.
Ông quê  huyn Phong in, tnh Tha Thiên ậHu. Thanh Hi hot đng vn ngh t
thi kháng chin chng Pháp. Trong thi kì chng M cu nc ông lƠ mt trong nhng
cơy bút có công xơy dng nn vn hc cách mng  min Nam t nhng ngƠy đu. BƠi
th “Mùa xuơn nho nh” đc vit tháng 11 nm 1980, trc khi nhƠ th qua đi. Tác
phm đư th hin nim yêu tha thit cuc sng vƠ c nguyn chơn thƠnh đc cng hin
cho đt nc ca nhƠ th.
2.Nhà th Thanh Hi đt tên cho bƠi th ca mình lƠ “Mùa xuơn nho nh”. Nhan đ đó
đc bit  ch: mùa xuơn lƠ mt khái nim tru tng,li đc đt cnh tính t “nho
nh”.
ơy chính lƠ sáng to ca nhƠ th, dù trc đó đư có nhng bƠi th mang tên mùa xuơn
nh “Mùa xuơn chín”, “Mùa xuơn xanh”…
Tên bƠi th th hin ch đ tác phm: c nguyn lƠm mt mùa xuơn, sng đp, lƠm mùa
xuơn nho nh góp phn vƠo mùa xuơn ln ca dơn tc.
3.

a. on th 8 cơu th hin ý ngha hình nh “mùa xuơn nho nh” trong bƠi th:
Ta làm con chim hót
Ta làm mt cành hoa
Ta nhp vào hòa ca
Mt nt trm xao xuyn.

Mt mùa xuân nho nh
Lng l dâng cho đi
Dù là tui hai mi
Dù là khi tóc bc.
b. Vit đon vn:
- Trc xúc v mùa xuơn thiên nhiên, mùa xuơn đt nc, nhƠ th c nguyn đc hòa
nhp, đc dơng hin cho cuc đi chung:
+ ip t “ta” cùng nhng hình nh đp ca thiên nhiên vƠ các đng t “lƠm”,”nhp” 
vai trò v ng th hin c mun chơn thƠnh vƠ tha thit. ó lƠ c nguyn lƠm “con
chim hót”gia muôn ngƠn ting chim;lƠm “mt cƠnh hoa” gia vn xuơn rc r;
làm “mt nt trm” gia bn hòa tu muôn điu; lƠm “mt mùa xuơn nho nh” đ góp
thêm hng sc cho mùa xuơn dơn tc ln lao.
+ “Mùa xuơn nho nh”lƠ mt hình nh n d đy sáng to, th hin khát vng đc hòa
nhp vƠo cuc đi chung, đc cng hin phn tt đp ậdù nh bé ậ ca mình cho đt
nc. ơy lƠ l sng đp, mt quan nim nhơn sinh chơn chính.
+ Cp t láy “nho nh”, “lng l” cùng s t “mt” th hin rõ đc khiêm nhng trong
c nguyn ca nhƠ th.
+ ip ng “dù lƠ” cùng hình nh hoán d nh lƠ li khng đnh, li nhc nh du có 
giai đon nƠo ca cuc đi ậ tui hai mi trƠn đy sc tr, hay khi v giƠ, mái tóc đư
nhum sng thì vn phi sng có ích, sng lƠm đp cho đt nc.
+ i t “tôi”  kh th đu đư chuyn hóa t nhiên thƠnh“ta” trong c nguyn khng
đnh mi quan h riêng ậ chung, gia cá nhơn vƠ cng đng. iu đó cho thy, sng có
ích, sng có cng hin không ch lƠ khát vng ca mt ngi mƠ lƠ ca nhiu ngi.
=> Vi đip t, đip ng, đip cu trúc cơu, ý th lin mch, sôi ni, tr trung, đon th

din t tình cm, khát vng dơng trƠo mưnh lit. ơy không ch lƠ li t dn mình, li tơm
nim chơn thƠnh, mƠ còn nh mt s tng kt, đánh giá, ca nhƠ th v cuc đi mình ậ
cuc đi ca mt con ngi đư tng tri qua hai cuc chin tranh, đư cng hin trn vn
cuc đi vƠ s nghip cho cách mng.
Bài tp 2:
Bài th “Mùa xuân nho nh” ting lòng tha thit, tình yêu đi vi đt nc, cuc đi, th
hin khao khát chân thành ca nhà th. Nhà th mun góp “mt mùa xuân nho nh” ca
mình vào mùa xuân ln ca cuc đi, ca dân tc. Bài th theo th nm ting, nhc điu
trong sáng, gn gi vi dân ca. Nhng hình nh đp, gin d, nhng so sánh và n d
sáng to đã góp phn din t c nguyn khiêm nhng mà vô cùng thiêng liêng, cao
đp ca nhà th.
1.
a. Chép li đon vn trên sau khi cha ht li v ng pháp vƠ thay hai trong ba t “nhƠ
th”  đon vn bng nhng t ng khác đ tránh lp t.
b. Vic thay th t nh vy đư lƠm thay đi phép liên kt cơu nh th nƠo?
2. Kh th đu vƠ kh th th t ca bƠi th “Mùa xuơn nho nh”(Thanh Hi) có nhng
hình nh th đc lp đi lp li. ó lƠ nhng hình nh nƠo? Bng mt đon vn ngn,
hãy trình bày ý ngha s tr li ca nhng hình nh đó.
=> Gi ý:
1.
a. on vn sau khi cha ht li:
BƠi th “Mùa xuơn nho nh” lƠ ting lòng tha thit,lƠ tình yêu đi vi đt nc, cuc đi,
th hin khao khát chơn thƠnh ca Thanh Hi. NhƠ th mun góp “mt mùa xuơn nho
nh” ca mình vƠo mùa xuơn ln ca cuc đi, ca dơn tc. BƠi th theo th nm ting,
nhc điu trong sáng, gn gi vi dơn ca. Nhng hình nh đp, gin d,nhng so sánh vƠ
n d sáng to đư góp phn din t c nguyn khiêm nhng mƠ vô cùng thiêng liêng,
cao đp ca tác gi.
b. Vic thay th t nh vy lƠm cho các cơu trong đon đc mch lc, mƠ không mc li
lp.
2. Các t lp li  hai kh th lƠ: hoa, con chim. S lp li ca các hình nh đó to s đi

ng cht ch vƠ lƠm cho các hình nh mang ý ngha va mi m va sơu sc: c mun
cng hin lƠ l t nhiên ca con ngi sng có mc đích đúng đn.
Bài tp 3:
Trong bƠi th “Mùa xuơn nho nh”, Thanh Hi nguyn lƠm mt con chim, mt cƠnh hoa
vƠ mt nt nhc trm đ kt thƠnh:
Mt mùa xuân nho nh
Lng l dâng cho đi
Dù là tui hai mi
Dù là khi tóc bc.”
(Trích Ng vn 9, tp hai ậ NXB Giáo dc, 2012)
1. Nhan đ “Mùa xuơn nho nh” đc cu to bi nhng t loi nƠo? Vic kt hp các t
loi y có tác dng gì?
2. Nt nhc trm trong bƠi th có nét riêng gì? iu đó góp phn th hin c nguyn
nƠo ca tác gi?
3. Da vƠo kh th trên, hưy vit mt đon vn ngh lun khong 12 cơu theo cách lp
lun tng hp - phân tích - tng hp lƠm rõ tơm nim ca nhƠ th, trong đó có s dng
cơu b đng vƠ phép th (gch di cơu b đng vƠ nhng t ng dùng lƠm phép th).
=> Gi ý:
1.
- Cu to ca nhan đ: mt danh t (“mùa xuơn”) kt hp vi mt tính t (“nho nh”)
- Tác dng: lƠm cho hình nh mùa xuơn tr nên có hình khi, hin hu.
2.
- Nét riêng ca nt nhc trm: lƠ nt thp nhng khi “nhp vƠo hòa ca” phi lƠm lòng
ngi xúc đng, ám nh (“xao xuyn”)
- c nguyn ca tác gi: dơng hin, hòa nhp vƠo mùa xuơn ln ca đt nc.
3. on vn mu
Trong bƠi “Mùa xuơn nho nh”, li tơm nim cng nh l sng cao đp ca Thanh Hi đư
đc th hin tht sơu sc vƠ cm đng qua đon th: (1)
Mt mùa xuân nho nh
Lng l dâng cho đi

Dù là tui hai mi
Dù là khi tóc bc.
 đơy, hình nh “mùa xuơn nho nh” đư lp li ta đ ca bƠi th (2). VƠ phi chng, ch
đ ca tác phm đc nhn mnh, lu gi?(3). Ta bng thy thú v bi cách din đt rt
đc đáo, tinh t ca nhƠ th Thanh Hi(4). “Mùa xuơn nho nh” lƠ mt n d đy sáng
to, biu l mt cuc đi đáng yêu, mt khát vng sng cao đp(5). Tác gi đư khéo léo
khng đnh: mi ngi hưy lƠm mt mùa xuơn ậ hưy đem tt c nhng gì tt đp, tinh túy
ậ dù nh bé ậ ca mình cho đt nc, cho mùa xuơn dơn tc ln lao(6). Cp t láy “nho
nh”, “lng l” cho thy mt thái đ chơn thƠnh, khiêm tn nhng vô cùng mưnh lit(7).
ó lƠ ly tình thng lƠm chun mc cho l sng đp, sng đ cng hin, đem ht tƠi
nng phc v đt nc, phc v nhơn dơn(8). Không khoe khoang, không cao điu mƠ
ch ơm thm “Lng l dơng cho đi” ậ ý th th hin mt c nguyn, mt khát vng,
mt mc đích sng(9). ip ng “dù lƠ” đc nhƠ th nhc li hai ln kt hp vi hình
nh hoán d “tui hai mi”,”khi tóc bc” nh ting lòng t dn mình đinh ninh(10). Du
có  giai đon nƠo ca cuc đi, tui hai mi trƠn đy sc tr, hay khi giƠ yu thì vn
phi sng có ích, sng lƠm đp cho đt nc(11). Có th nói, bng nhng hình nh th
sáng đp, ging điu nh nhƠng, th th, thit tha, Thanh Hi ậ nhƠ th cách mng đư đ
li trong lòng mi ngi đc chúng ta mt quan nim nhơn sinh chơn chính, mt l sng
cao đp(12).

*Phép th: “bƠi th” ậ “tác phm” ; “nhƠ th Thanh Hi” ậ “tác gi”.
*Cơu b đng: “ip ng “dù lƠ” đc nhƠ th nhc li hai ln kt hp vi hình nh hoán
d “tui hai mi”,”khi tóc bc” nh ting lòng t dn mình đinh ninh”.

CHÚC CÁC EM ÔN TP TT!